VI. FEN-EDEBİYAT DEKANLAR KONSEYİ TOPLANTISI Haziran 2011, YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SONUÇ RAPORU

Transkript

1 VI. FEN-EDEBİYAT DEKANLAR KONSEYİ TOPLANTISI Haziran 2011, YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SONUÇ RAPORU Kısaca FEFKON olarak adlandırılan Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakülteleri Dekanlar Konseyi toplantılarının altıncısı Haziran 2011 tarihleri arasında Yeditepe Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi nin organizasyonuyla gerçekleştirilmiştir. Ġki günlük toplantı 02 Haziran 2011 sabahı Saygı Duruşu, Ġstiklal Marşı ve açılış konuşmaları ile başlamıştır. Bu bölümde Yeditepe Üniversitesi Rektörü, Fen-Edebiyat fakültesi Dekanı ve Ġstanbul Milli Eğitim Müdürü birer konuşma yapmışlardır. Verilen aradan sonra yapılan ikinci oturumda toplantı Divanı Yeditepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet ĠNCE, Prof. Dr. Kenan ĠNAN(Karadeniz Teknik Üniversitesi), Prof. Dr. Musa Yaşar SAĞLAM (Hacettepe Üniversitesi) ve Prof. Dr. Rıza BASHĠROV (Doğu Akdeniz Üniversitesi) olmak üzere oluşturulmuştur. Katılımcı Dekanların oylarıyla toplantı gündemi şu şekilde oluşturulmuştur: GÜNDEM Dekanlar Konseyi Toplantısı yerinin saptanması. 2. FEF öğrencilerine pedagojik formasyon verilmesi ve FEF öğrencilerinin istihdamı Öğretmen atamalarında bazı alanlardaki eksiklikler 3. Fen-Edebiyat Fakültelerinin öğrenciler için özendirilmesi 4. FEF Programlarının akreditasyonu 4.1. FEDEK ve TYYÇ ile ilişkisi 4.2. Bolonya süreci 4.3. Program yeterlilikleri 5. Dilek ve öneriler - Ġnsan bilimi konusunun öneminin vurgulanması - Fen-Edebiyat Fakültelerinin öneminin vurgulanması 6. YÖK Başkan Vekili Prof. Dr. Yekta SARAÇ ın konuşması 7. Raporların oluşturulması ve kapanış OTURUM I GÜNDEM MADDESİ 1 Fen-Edebiyat Dekanlar Konseyinin 2012 yılı toplantısı ev sahipliğine Doğu Akdeniz Üniversitesi talip olmuş ve oy birliği ile kabul edilmiştir. GÜNDEM MADDESİ 2 FEF öğrencilerine pedagojik formasyon verilmesi ve FEF öğrencilerinin istihdamı. Öğretmen atamalarında bazı alanlardaki eksiklikler Gündem maddesi hakkında değişik üniversitelerin dekanları söz alarak konuşmalar yapmışlardır. Öncelikle konunun daha sağlıklı yürütülebilmesi için üniversiteler arasında bir ortak uygulamanın belirlenmesinde ve yürütülmesinde fayda olacağı kanaati oluşmuştur. Türkiye de Fen-Edebiyat Fakültelerinin kapsamı alanına giren temel ve sosyal bilimler alanlarında alan öğretiminin genel adı ile Fen-Edebiyat Fakültelerinde yapıldığı bilinmektedir. Buradaki temel felsefe ise bilimi, bilenlerin öğretebileceğidir. Ancak, gelinen noktada üniversitelerimizin Eğitim Fakültelerinin birçoğunda alan eğitimi yapılır hale gelmiş, Fen-Edebiyat Fakülteleri bölümlerinin muadilleri açılmıştır. Geçmişte Eğitim Fakültelerinin yeniden yapılandırılması noktasında alan eğitiminin Fen-Edebiyat Fakültelerince verilmesi, formasyonun ise Eğitim Fakültelerince verilmesi 1

2 kararlaştırılmışken bugün oldukça değişik uygulamaların aynı anda sürdürülmesi bir karmaşa meydana getirmektedir. Uygulamada birlikteliğin kısa sürede oluşturulmasının büyük faydası olacaktır. Orta öğretimde öğrencilerimizin uluslararası sınavlardaki başarısızlıkları ve üniversite girişinde sıfır alan binlerce öğrencinin sorumluluğu da bu sistemin üzerindedir. Başka bir deyişle, bu sonuç, öğrenciler kadar konusunda yeterli bilgi seviyesine sahip olmayan öğretmenlerimizden kaynaklanmaktadır. Konusuna hâkim olan öğretmenlerin yetiştirilmesinin yolu ise, Fen-Edebiyat Fakültesi mezunlarına öğretmenlik hakkının verilmesinden geçmektedir. Daha kaliteli öğretmenin elde edilebilmesi için gerek Fen-Edebiyat Fakültesi gerekse Eğitim Fakültesi mezunlarının girebileceği ortak bir sınav yapılabilir. Formasyon hakkının verilmesi, Fen-Edebiyat Fakültelerine daha nitelikli öğrencilerin gelmesini sağlayacaktır. Üniversite tercihlerinde en önemli unsurun mezuniyet sonrası iş bulma imkânı olduğu düşünüldüğünde öğrenci tercihlerinin buna göre şekillendiği bir gerçektir. Formasyon hakkının öğrencilerimize verilmemesi birçok Fen-Edebiyat Fakültesi puanlarının düşmesine yol açmış, daha iyi bir alt yapıya sahip olması yanında Türkiye genelinde daha fazla yetişmiş öğretim üyesi kadrosuna sahip Fen-Edebiyat Fakültelerindense öğrencilerin istihdam maksatlı olarak Eğitim Fakültelerini tercih etmeleri sonucunu doğurmuştur. Fen-Edebiyat Fakültelerinin layık olduğu yere gelebilmesi için kontenjan sorununa el atılması gerekmektedir. Araştırmacı ve daha kaliteli öğretmen yetiştirilmesi için mevcut kontenjanların düşürülmesi zaruridir. Burada üzerinde durulması gereken en önemli hususlardan biri de Üniversitelere gelen öğrencilerin bilgi seviyeleridir. Orta öğretim müfredatlarının oluşturulmasında Fen-Edebiyat Fakültelerinin görüşünün alınması gerekmektedir. Önümüzdeki yüzyılda ihtiyaç duyacağımız fen ve sosyal bilimler alanında nitelikli öğrenciler yetiştirmek Fen-Edebiyat Fakültelerinin temel hedefi olmalıdır. Bunun için de nitelikli öğrenci gerekmektedir. Nitelikli öğrenciyi ise ancak mezunların iş imkânları artırıldığında elde edilecektir. Müfredatların gerek ilköğretimde gerekse yükseköğretimde güncelleştirilmesi konusunda komisyonlar kurulduğu takdirde, tıpkı FEDEK te gösterilen başarı da olduğu gibi, uzun soluklu çalışmaların neticesinde bu konuda da olumlu gelişmeler kaydedilebilecektir. Fen-Edebiyat Fakültelerinin sosyal bilimler alanları içinde kaliteli öğrenci alınabilmesi için sadece sözel başarı değil matematik başarısı da mecburi hale gelmelidir. Tarih ve Edebiyat alanlarında da kaliteli öğrenci arayışı had safhaya ulaşmış durumdadır. Bu alanlarda da Hukuk, Uluslar arası Ġlişkiler, Sosyoloji gibi asılda sözel alanların yaptığı gibi eşit ağırlıklı bir puan sistemine göre öğrenci alımı Yükseköğretim Kurulu nun bu alanda düzenleme yapması gerekmektedir. OTURUM II GÜNDEM MADDESİ 3 Fen-Edebiyat Fakültelerinin öğrenciler için özendirilmesi Eğitim hayatı bir bütündür. Ġlköğretimden başlayarak sosyal ve temel bilimler alanlarına öğrencilerin çekilebilmesi için alanlarını sevmeleri gerekmektedir. Örneğin bir Fizik, Kimya deneyi yapmadan öğrencinin bu alana ilgi duyması sevmesi beklenemez. Bu bağlamda Ġlköğretimden başlayarak Üniversite programları dâhil ciddi bir reform ihtiyacı olduğu görülmektedir. Fen-Edebiyat Fakültelerine gereklilik Yükseköğretimde açıkça görülmektedir. Temel bilimlerden habersiz bir mühendisten bahsetmek mümkün değildir. Temel ve Sosyal bilimlerde sadece Ülkemizde değil, Batı ülkelerinde görev yapan başarılı bilim adamlarımız örnek gösterilmek suretiyle Fen-Edebiyat fakülteleri programları özendirilebilir. Fen-Edebiyat fakültelerinin özendirilmesi hususunda akademisyenlere de görevler düşmektedir. Daha iyiyi yapabilmek için 2

3 kendimiz tanıtmak zorundayız. Toplumdan kopuk değil, toplumla içi içe bir yapıya kavuşmak ve ülke ihtiyaçlarının gözetilmesi zorunludur. Fen-Edebiyat Fakülteleri programlarının oluşturulmasında temel ve sosyal bilim derslerinin yanı sıra seçmeli dersler aracılığı ile öğrencilere imkânlar tanınması fakültelerimizin özendirilmesinde önemli olacaktır. Bu şekilde mezunların iş bulma imkânları da artacaktır. Yukarıda belirtildiği gibi formasyon kaliteli öğrencilerin Fen-Edebiyat Fakültelerine çekilmelerinin bir yolu olarak görünmektedir. Bunun yanı sıra Fen-Edebiyat fakültelerine yapılacak öğretim elemanı ve yardımcısı atamalarında bu fakülte programlarından mezun olma şartı getirilebilir. Başarılı temel ve sosyal bilim insanı yetiştirilmesi açısından bir politika olarak fen-edebiyat fakülte programlarını ilk sırada tercih eden belirli sayıda öğrenciye burs verilmesi de düşünülmelidir. Fakülte programlarının tanıtılması açısında toplumumuza yaptıklarımızın sabırla anlatılması gerekmektedir. Bu bağlamda öğrenci toplulukları desteklenmelidir. Meslek sorunları konusunda meslek yasalarının çıkarılması, sivil toplum örgütlerinin sorumluluğundadır. Yasaları izleyebilir, bu konuda araştırma yapabilirler. Eğer öğrenci doğru yönlendirilirse, başarılıysa, bu durumda sıkıntıyla karşılaşmaz. Özendirmek amacıyla, ücret politikalarının gözden geçirilmesi tavsiye edilmektedir. OTURUM III GÜNDEM MADDESİ 4 FEF Programlarının akreditasyonu FEDEK ve TYÇÇ ile ilişkisi Bolonya süreci Program yeterlilikleri Gündem maddesi ile ilgili olarak Ġstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi ve FEDEK Başkanı Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKĠN söz alarak bilgilendirmede bulunmuştur. Konuşmada FEDEK in kısaca kurulma tarihçesini anlatılarak Haziran 2006 tarihinde Erciyes te FEF Akreditasyon Komisyonu oluşturulduğunu, Mayıs 2008 Balıkesir de FEDEK çalışma esasları oybirliği ile kabul edildiğini, Mayıs 2009 da ise Kocaeli nde FEDEK ölçütlerinin oybirliği ile kabul edildiğini ve 13 Ekim 2009 da ise FEDEK in dernek olarak kurulduğunu son olarak 26 Ağustos 2010 da ise, YÖK tarafından akreditasyon derneği olarak tanındığı bildirilmiştir. Buna ek olarak 6111 sayılı yasa ile akreditasyonun yüksek öğrenimde vazgeçilmez bir unsur olarak ortaya çıktığı belirtilmiştir. Bu noktada FEDEK bir dış değerlendirici olarak Fen-Edebiyat Fakülteleri için önem arz etmektedir. Bolonya süreci yaklaşık 47 ülkeyi ilgilendirmekte ve bu bağlamda program yeterlilikleri, öğrenim kazanımları, AKTS ve diploma ekleri ağırlıklı olarak değerlendirilmektedir. Hocalar açısından ve idari açıdan baktığımızda, öğrenci merkezli olmasına rağmen, hocalar daha fazla çalıştırılmaktadır. Program çıktılarına göre hedefler belirlenmekte. Dört yıllık lisans programlarında öğrenciler 240 AKTS tamamlamak durumundadır. Programlar, hedefler, öğrenim çıktıları şeffaf olarak dışarıda duyurulmak durumundadır. Böylece dış ülkelerden gelen öğrenciler programlarımıza daha rahat uyum sağlayabilmekte. Bazı değişikliklerden ötürü diploma eklerinin yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. AKTS kredisi sadece bir kredi değil, öğrenci yüküne dayalı bir sistemdir. Öğrencilere verilen ödevler vs. nin yer aldığı bir sistemdir. Yükseköğretim politikalarında daha esnek, daha kaynaşmış, toplumun ihtiyaçlarına daha fazla cevap veren ve Bolonya sürecini dikkate alan bir sistemden söz ediyoruz. Yenilenebilen, güncellenebilen, sürekli arz eden bir sistem var karşımızda. Öğrenci pofilimiz de değişiyor. Derse girip, sınavını veren, başka bir beklentisi olmayan öğrencinin yerini, ders yelpazesi içinden kendi ilgi alanına giren dersleri seçen, bilişim imkânlarından yararlanan bilinçli bir öğrenci görünümü almıştır. Amaç, tamamen bağımsız bir sivil toplum kuruluşu haline gelerek, akreditasyon faaliyetlerini yürütmektir. FEDEK in yapısı: 10 Sosyal 3

4 Bilimler, 11 Fen Bilimleri, 1 KALDER temsilcisi, 1 TÜRKAK temsilcisi ve 1 Üniversite dışı temsilci. FEDEK in akreditasyon faaliyetleri hakkında bilgi verilerek fakülte ya da bölümler değil, programların değerlendirildiği, akreditasyonun belli bir süre için geçerli olduğu, kurumların akreditasyonunun gönüllülük esasına dayalı olduğu, sürecin kurumun başvurusu ile başladığı ve kurumun değerlendirme raporunu sunması ile değerlendirme aşamasına başlanıldığı anlatılmıştır. Üç günlük bir kurum ziyareti ile başlayan süreç sonunda hazırlana raporla iki ya da beş yıllık bir akreditasyonun verildiği, eğer ciddi eksiklikler varsa verilmediği belirtilmiştir. Her program için ayrı bir öz değerlendirme raporu sunulur. Sunum sonrasında katılımcı dekanların sorularını cevaplayan ÖRNEKTEKĠN özetle akredite olmuş programların bundan sonra öğrenci alımı ve lisansüstü eğitim alanlarında ön plana geçeceğini bildirmiştir. Dekanların talep etmeleri halinde FEDEK hakkında bilgilendirmelerde bulunulabileceği de ayrıca belirtilmiştir. OTURUM IV GÜNDEM MADDESİ 5 Dilek ve öneriler - İnsan bilimi konusunun öneminin vurgulanması - Fen-Edebiyat Fakültelerinin öneminin vurgulanması Fen-Edebiyat Fakülteleri programlarını hızlı bir şekilde akreditasyon sürecine dahil ederek yenilemeli ve öğrencilerini daha fazla hayata hazırlamanın yolunu araştırmalıdırlar. Bu bağlamda mezuniyet için gerekli olan ders kredilerinin tekrar gözden geçirilerek öğrencilerin aşırı kredi yükünden kurtarılmaları gerekmektedir. Formasyon meselesi Fen-Edebiyat fakülteleri için büyük öneme sahip iken unutulmaması gereken noktalardan biri de Fen-Edebiyat Fakültelerinin asıl görevidir. Bu da araştırmacı yetiştirmektir. Fen- Edebiyat Fakülteleri bulundukları üniversitelerde vazgeçilmez olma konumlarını devam ettirmektedirler. Bu fakültelerin öğretim elemanları Sadece kendi fakültelerinin değil diğer fakültelerin temel bilim derslerini yürütmektedirler. Son zamanlarda bozulmaya başlayan bu niteliğin korunması gerekmektedir. Fen-Edebiyat fakültelerinin özendirilmesinde programlar arası geçişlerin kolaylaştırılması önemli bir esastır. Burada müfredatlar arası uyumluluk büyük önem taşımaktadır. Özellikle krediler açısından asgari uyumluluğun sağlanabilmesinde akreditasyon büyük rol oynayacaktır. Fen-Edebiyat Fakülteleri programlarının enstitüler aracılığı ile yürüttükleri lisansüstü programların diğer üniversiteler programları ile ortak projelere imza atmaları, programlara ve dolayısıyla fakültelere olan ilgiyi artıracaktır. Dekanlar Konseyi toplantılarının yılda bir kez yapılmasına ek olarak üst yönetim, yani FEFKON divan üyeleri ve ilgili komisyonlar ayrıca yıl içinde birkaç kez toplanmalı ve Dekanlar bilgilendirilmelidir. Özellikle formasyon ve akreditasyon konularında daha fazla çalışma gerekliliği ortadadır. 4

5 OTURUM V GÜNDEM MADDESİ 6 VI. FEFKON Toplantısında Fakülte Dekanlarınca aşağıda özetlenerek gündeme getirilen altı madde üzerinde, Dekanlar Konseyi görüşlerini Prof.Dr. Yekta Şaraç ile paylaşmıştır 1. Fen-Edebiyat Fakültesi öğrencilerine formasyon eğitimi alma hakkı konusunda yargının verdiği yürütmeyi durdurma kararı, Eğitim Fakültesi öğrencilerinin beş yılda bu hakka kavuştukları, oysa Fen-Edebiyat Fakültesi öğrencilerinin dört yılda bu hakka kavuşuyor olmaları gerekçesine dayandırılmıştır. Bunun çözüme kavuşturulması için, bu konuda Eğitim Fakültesi öğrencilerinin de bu hakkı dört yılda elde edebilmelerine yönelik YÖK ce düzenleme yapılması uygun olacaktır. 2. Pedagojik formasyon eğitiminin verilmesi konusunda şu anda değişik üniversitelerde farklı yapılanmalar mevcut. Bu konunun daha sağlıklı yürütülebilmesi için, üniversiteler arasında bir ortak uygulamanın belirlenmesinde ve yürütülmesinde fayda var. 3. Türkiye genelinde üniversitelerdeki öğrenci kontenjanlarının programların kaldırabileceğinin çok üzerinde olduğu, bir gerçektir. Bu durumda eğitimin sağlıklı ve kaliteli olarak yürütülmesi mümkün değildir. Bölümlerce önerilen öğrenci kontenjanlarının YÖK tarafından dikkate alınması yerinde olacaktır. 4. Türkiye deki eğitim sisteminin ilköğretimden üniversiteye kadar ciddi bir reforma ihtiyacı olduğu düşünülmektedir. Ülkemizde ilköğretim ortaöğretimden, ortaöğretim üniversite eğitiminden kopuk bir görünüm arz etmektedir. Örneğin, Milli Eğitim Bakanlığının öğretmen atamalarına ilişkin olarak hazırladığı tabloda bazı programların yer almadığı görülmektedir. Örneğin, lisede istatistik dersi mevcut, ancak istatistik programı, atanacaklar listesinde bulunmamaktadır. Bu tablonun tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. 5. Talim Terbiye Kurulu tarafından hazırlanan ortaöğretim müfredat programlarının içerik olarak ağır olduğu hususunda şikayetler gelmektedir. Bu sebeple ortaöğretim alan eğitimi verecek öğretmenlerin Fen-Edebiyat Fakültesi mezunlarından olması uygun olacaktır. 6. FEDEK Yönetim Kurulu Başkanının FEF Programlarının akreditasyonu konusunda yaptığı sunum sonrasında, dekanlar akreditasyon çalışmalarını destekleyerek, devam etmesi konusunda görüş bildirmişlerdir. GÜNDEM MADDESİ 7 Raporların oluşturulması ve kapanış Sonuç raporunun, yukarıda belirtilen hususları da kapsayacak bir şekilde kaleme alınması oybirliği ile kabul edilmiştir. Prof. Dr. Ahmet ĠNCE Yeditepe Üniversitesi Prof. Dr. Kenan ĠNAN Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Rıza BASHĠROV Doğu Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Musa Yaşar SAĞLAM Hacettepe Üniversitesi 5