İş sağlığı kavramı - Ulusal mevzuat- İSG kurulları görev ve yetkileri -

Transkript

1 İş sağlığı kavramı - Ulusal mevzuat- İSG kurulları görev ve yetkileri - Prof.Dr.Halim İŞSEVER İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD İ.Ü İSG Koordinatörü

2 Isınma egzersizleri Enerji veren oyunlar

3 NOKTALARI BİRLEŞTİRME KURALLAR: Kalem Kaldırmadan 4 Hamlede Noktaları Birleştiriniz O O O O O O O O O

4 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-1 A bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 2 eşit parçaya bölünüz. C D

5 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-1 A bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 2 eşit parçaya bölünüz. Cevap! C D

6 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-2 B bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 3 eşit parçaya bölünüz. C D

7 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-2 B bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 3 eşit parçaya bölünüz. Cevap! C D

8 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-3 C bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 4 eşit parçaya bölünüz. C D

9 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-3 C bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 4 eşit parçaya bölünüz. Cevap! C D

10 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-4 D bölgesini 7 eşit parçaya bölünüz. Dünya rekoru 7 saniyedir C D

11 DÖRT KARE PROBLEMİ B A SORU-4 D bölgesini 7 eşit parçaya bölünüz. Dünya rekoru 7 saniyedir Cevap! C D

12 1 Kaynak : Benton Test

13 1

14 2

15 2

16 3

17 3

18 4

19 4

20 5

21 5

22 6

23 6

24 7

25 7

26 8

27 8

28 9

29 9

30 10

31 10

32 11

33 11

34 12

35 12

36 13

37 13

38 14

39 14

40 15

41 15

42 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 42 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ Sunum Planı İş Sağlığı Kavramı - (İSG) Hizmetleri İSG Uluslararası düzenlemeler İSG Ulusal mevzuat İSG Kanunu (No. 6331) Görev ve sorumluluklar

43 Amaç Üniversitemiz iş sağlığı ve güvenliği kurullarında yer alan kurul üyelerinin; İş sağlığı ve güvenliği kavramı, Ulusal mevzuat ve uluslararası sözleşmeler, İSG kurullarının çalışma usul ve esasları konusunda bilgilenmelerini sağlamak

44 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 44 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ İş Sağlığı kavramı, kapsamı bütün mesleklerde çalışanların bedensel ruhsal sosyal iyilik hallerinin korunması, geliştirilmesi, en üst düzeyde sürdürülmesi işin insana işçinin kendi işine uyumunun sağlanması Tanım 1995 de gözden geçirilmiş, aynı ifade korunarak, bu amaca ulaşmak için iş ortamının sağlığı ve güvenliği geliştirecek şekilde düzenlenmesi gerektiğine işaret etmiştir ILO WHO, 1951

45 SAĞLIĞIN DOĞAL GİDİŞİ ETKEN ÇEVRE İYİLEŞME ÖZÜRLENME ÖLÜM İNSAN ORGANİZMASI HER ÜÇ FAKTÖR GRUBU KARŞILIKLI OLARAK ETKİLEŞİR HASTALIK UYARANI KONAKÇI REAKSİYONU SEMPTOMLAR KLİNİK ÖNCESİ DEVRE PRİMER KORUMA KLİNİK DEVRE SEKONDER KORUMA TERSİYER KORUMA SAĞLIK KAPASİTESİNİN YÜKSELTİLMESİ ÖZGÜL KORUMA ERKEN TANI VE UYGUN TEDAVİ İŞGÖRMEZLİĞİN DURDURULMASI KAZANMA GÜCÜNÜN İADESİ 45

46 SAĞLIĞIN DOĞAL GİDİŞİ ETKEN ÇEVRE İYİLEŞME ÖZÜRLENME ÖLÜM İNSAN ORGANİZMASI HER ÜÇ FAKTÖR GRUBU KARŞILIKLI OLARAK ETKİLEŞİR HASTALIK UYARANI KONAKÇI REAKSİYONU SEMPTOMLAR KLİNİK ÖNCESİ DEVRE PRİMER KORUMA KLİNİK DEVRE SEKONDER KORUMA TERSİYER KORUMA SAĞLIK KAPASİTESİNİN YÜKSELTİLMESİ ÖZGÜL KORUMA ERKEN TANI VE UYGUN TEDAVİ İŞGÖRMEZLİĞİN DURDURULMASI KAZANMA GÜCÜNÜN İADESİ Kaza ve MH öncesi devre Sağlıklı dönem Kaza ve MH sonrası dönem Hastalıklı dönem

47 SAĞLIĞIN DOĞAL GİDİŞİ ETKEN ÇEVRE İYİLEŞME ÖZÜRLENME ÖLÜM İNSAN ORGANİZMASI HER ÜÇ FAKTÖR GRUBU KARŞILIKLI OLARAK ETKİLEŞİR HASTALIK UYARANI KONAKÇI REAKSİYONU SEMPTOMLAR KLİNİK ÖNCESİ DEVRE Olumsuz işyeri koşullarını düzeltmek İş organizasyonu PRİMER Risk değerlendirmesi, KORUMA İşe giriş muayeneleri Sağlık eğitimi SAĞLIK Ergonomi ÖZGÜL KAPASİTESİNİN İşyeri faktörlerinin optimize KORUMA YÜKSELTİLMESİ Edilmesi Eğitim.. Kişisel koruyucular Primer koruma.. SEKONDER Periyodik muayeneler KORUMA Risk faktörlerine yönelik Tarama muayeneleri,uygun Veri tabanın hazırlanması Erken tanı,. ERKEN TANI VE UYGUN TEDAVİ KLİNİK DEVRE İŞGÖRMEZLİĞİN DURDURULMASI TERSİYER KORUMA KAZANMA GÜCÜNÜN İADESİ 47

48 İnsan ve çevre arasındaki etkileşim Kaynak: Enc. Of Occup.Health -ILO

49

50

51 İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Hizmetleri Amaç: Çalışanın sağlığını korumak Strateji: İSG Uygulama İlkeleri Uygun işe yerleştirme İşyeri risklerinin saptanması İşyeri risklerinin kontrolü Aralıklı kontrol muayenesi İşyeri sağlık ve güvenlik hizmetleri Sağlık eğitimi İnsangücü: Doktor, mühendis diğer sağlık ve teknik elemanlar Yasal dayanak İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 51 Haziran 2014

52 İlk yasal düzenlemeler - İngiltere 1802: Health and Morals of Apprentices Act Çalışma süresi Çocukların eğitimi 1833: Factory Act En küçük çalışma yaşı doktor kararı: işe giriş muayeneleri. 1847: Factory Inspection Act Fabrika dışından müfettiş Diğer Avrupa ülkeleri ABD, SSCB İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 52 Haziran 2014

53 ILO kuruluşu, 1919 Uluslararası düzenlemeler Sözleşme (Convention) Türkiye 57 adet sözleşmeyi imzalamış Tavsiye Kararı (Recommendation) Sözleşme ve Tavsiye kararlarının onay süreci ve bağlayıcılığı AB Mevzuatı Direktif İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 53 Haziran 2014

54 Avrupa Birliği İSG Mevzuatı: Çerçeve Direktif: İşte İşçilerin Güvenlik ve Sağlığının Geliştirilmesini Destekleyen Önlemler Alınması Hakkındaki 12 Haziran 1989 Tarihli ve 89/391/EEC Sayılı Konsey Direktifi. İşyeri ve İş Teçhizatıyla İlgili Direktifler İşkolları ve İşlerle İlgili Direktifler Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik Etkenlerle İlgili Direktifler Risk Gruplarının Korunmasıyla İlgili Direktifler Çalışma Süresiyle İlgili Direktifler Meslek Hastalıkları (Avrupa Meslek Hastalıkları Listesi Hakkındaki 19 Eylül 2003 Tarihli ve 2003/670/EC Sayılı Komisyon Tavsiyesi)..

55 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 55 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ İSG Konusundaki ILO Sözleşmeleri ve tavsiyeleri C. 42: Meslek Hastalıklarının Tazmini Hakkında Sözleşme 1934 (MH Listesi) (1946) C. 155: İş Sağliği ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme, 1981 C. 161: İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme, 1985 C. 187 : No'lu İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi R. 112: Occupational Health Services Recomm R. 164: Occupational Safety and Health Recomm R. 171: Occupational Health Services Recomm., 1985

56 155 SAYILI ILO SÖZLEŞMESİ, 1981 İş Sağlığı ve Güvenliği ile Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme: (TR onay /25345 RG) Ulusal Politika İlkeleri Her üyenin, ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en fazla temsil kabiliyetine sahip işçi ve işveren kuruluşlarına danışarak iş güvenliği, iş sağlığı ve çalışma ortamına ilişkin tutarlı bir ulusal politika geliştirmesi ve uygulaması, periyodik olarak gözden geçirmesi.

57 155 SAYILI ILO SÖZLEŞMESİ, 1981 Ulusal Düzeyde Eylem İSG ve çalışma ortamına ilişkin mevzuatın uygulanması, uygun ve yeterli bir denetim sistemi. İşverenler ve işçilerin yasal yükümlülüklere uymasını sağlamak amacıyla, yol gösterici tedbirlerin alınması. İşletme Düzeyinde Eylem İşverenlerin, işyerlerinde kullanılan makine ve donanım ile risk etmenlerinin sağlık riski oluşturmamasını sağlaması.

58 Ulusal politika ilkeleri 161 SAYILI ILO SÖZLEŞMESİ, 1985 Temelde önleyici işlevlere sahip olan İş Sağlığı hizmetleri, güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmak ve sürdürmek; işi, işçilerin fiziksel ve zihinsel sağlık durumlarına ve yeteneklerine uygun biçimde uyarlamak amacıyla yürütülen hizmetlerdir. Görevler İşverenin işyerinde yürütmekle yükümlü olduğu iş sağlığı hizmetlerinin, işletmedeki iş risklerine uygun ve yeterli düzenlenmesi.

59 Örgütlenme 161 SAYILI ILO SÖZLEŞMESİ, 1985 İş sağlığı hizmetlerinin; mevzuat, toplu sözleşmeler veya işçiler ve işverenlerin üzerinde anlaştığı bir yöntem veya yetkili makamın ilgili işçi ve işveren temsilcilerine danışarak belirlediği bir yöntemle oluşturulması. Çalışma koşulları İş sağlığı hizmetlerinin çok disiplinli olması; işletmedeki diğer hizmetlerle eşgüdümlü bir şekilde yürütülmesi; iş sağlığı hizmetleri ile sağlık hizmetlerinin sağlanmasından sorumlu diğer organlar arasında yeterli işbirliği ve koordinasyonun sağlanması.

60 187 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ GELİŞTİRME ÇERÇEVE-2006 III. ULUSAL POLİTİKA 1. Her üye, ulusal bir politika belirleyerek, güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı geliştirecektir. 2. Her üye, işçilerin güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı hakkını, ilgili her seviyede geliştirecek ve ilerletecektir. 3. Her üye, ulusal politikasını belirlerken, iş risklerini ya da tehlikelerini değerlendirmek; iş riskleri ya da tehlikeleri ile kaynağında mücadele etmek; bilgilendirme, danışma ve eğitimi içeren ulusal önleyici güvenlik ve sağlık kültürünü oluşturmak gibi temel ilkeleri geliştirecektir.

61 TÜRKİYE DE İSG MEVZUATI

62 M. 50: ANAYASA Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uygun olmayan işlerde çalıştırılamaz... Çocuklarla kadınlar ve bedeni-ruhi yetersizliği olanlar... M. 56: Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 62 Haziran 2014

63 İş sağlığı alanındaki mevzuatta gelişmeler 1936 İş Kanunu 1945 Çalışma Bakanlığı İş Kanunu 1969 İSGÜM İş Kanunu (No. 1475) Meslek Hastalıkları Hastanesi YODÇEM-ÇASGEM İş Kanunu (4857) 63

64 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 64 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ( ) İşçiler Hıfzıssıhhası (5. BÖLÜM, M ) Çocukların çalıştırılmaması (12 yaş!!) Gebelikte çalışma ve izinler (3+6 hafta) Gece postalarında çalışma İşyeri hekimliği (50+ işçi) İŞÇİ SAYISI >50 işçi : Doktor bulunacak, Hastanesi olmayan veya şehir haricindeki yerlerde hasta odası ve ilk yardım vasıtaları

65 Diğer yasalar.. Çalışma ve sosyal güv. Bak. Teşk. ve gör. Hak. Kanun Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunu Deniz iş kanunu Belediyeler kanunu Türk ceza kanunu Borçlar kanunu Yönetmelikler..

66 İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ (İSG) KANUNU No Kabul: RG:

67 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 67 Haziran 2014 Amaç İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ (İSG) KANUNU No Kabul: RG: MADDE 1 (1) Bu Kanunun amacı; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir. Kapsam ve istisnalar MADDE 2 (1) Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.

68 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 68 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ İstisna: TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri, kendi nam ve hesabına tek başına çalışanlar

69 İşverenin genel yükümlülüğü İSG Kanunu MADDE 4 (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 69 Haziran 2014

70 İSG Kanunu İşverenin genel yükümlülüğü MADDE 4 (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 70 Haziran 2014

71 M. 5: Risklerden korunma ilkeleri M. 6: İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri İSG Kanunu M. 10: Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma M. 11: Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım M. 14: İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi M. 15: Sağlık gözetimi M. 16 ve 17: Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi M. 19: Çalışanların yükümlülükleri M. 20: Çalışan temsilcisi M. 22: İSG Kurulu M : Teftiş ve idari yaptırımlar (işin durdurulması, para cezaları) M : Çeşitli ve Geçici hükümler İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 71 Haziran 2014

72 KAMUDA İSG HİZMETLERİ

73 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 73 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Hizmetleri Amaç: Çalışanın sağlığını korumak Strateji: İSG Uygulama İlkeleri Uygun işe yerleştirme İşyeri risklerinin saptanması İşyeri risklerinin kontrolü Aralıklı kontrol muayenesi İşyeri sağlık ve güvenlik hizmetleri Sağlık eğitimi İnsangücü: Doktor ve diğer sağlık elemanları Mühendis ve diğer teknik elemanlar

74 İSG HİZMET MODELLERİ Kısmi süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdamı Tam süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdamı Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminden hizmet alımı

75 Ülkemizin göstergeleri..

76 Çalışma Yaşamı ve Sağlık İlişkisi Çalışma Ortamı Çalışma İlişkileri SAĞLIK Çalışma Koşulları Yaşanan Çevre Bireysel Özellikler Toplumsal Özellikler A.Ergör

77 İş ve sağlık arasındaki ilişki Aşırı iş yükü.. Sağlık problemleri Meslek hastalıkları Çalışanın sağlığına Gelen riskler Güvencesiz koşullar Güvencesiz davranışlar İş kazaları

78 İş kazası* a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır. *5510 sayılı yasa Md:13

79 İş kazası* İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olayı sayılı yasa*

80 Meslek hastalığı* Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir. Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı sayılı yasa *5510 sayılı yasa Md:14

81 Ülkemizde İş Kazaları Her yıl İş Kazası Ölüm/300 : Her gün 3-4 ölüm Malul/300 : Her gün 5-6 malul

82 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SAYILARI - SÜREKLİ İŞ GÖRMEZLİK ÖLÜM YILLAR Sigortalı sayısı İŞ KAZASI MESLEK HASTALIĞI İŞ KAZASI MESLEK HASTALIĞI İŞ KAZASI MESLEK HASTALIĞI , , , , , , , , , Kaynak: SGK istatistikleri İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 82

83 YILLAR Sigortalı sayısı İŞ KAZA sayısı İŞ KAZASIölüm MESLEK İŞ KAZA HASTALIĞI HIZI İŞ KAZA ÖLÜM HIZ MES.HAS - HIZI-YÜZ ONBİNDE BİNDE , ,56 1,36 6, , ,68 1,55 7, , ,00 2,22 7, , ,48 1,23 14, , ,29 0,98 6, , ,12 1,30 4, , ,27 1,44 5, , ,28 1,54 6, , ,27 0,62 3,

84 Ülkemizde Yıllara Göre Meslek Hastalığı Sayıları

85 YILLARI ARASI STANDARDİZE EDİLMİŞ İŞ KAZASI ORANLARI FAALİYET GRUPLARI (*) TOPLAM SİKO FAAL GR TOP. SİKO FAAL GR TOP. SİKO 11 KÖMÜR MADENCİLİĞİ , , ,88 34 METAL.MÜTEA.ESAS ENDÜS , , ,29 35 METALDEN EŞ.İM.(Makina Hariç) , , ,08 25 AĞAÇ VE MANTAR MAMÜLLERİ , , ,99 33 TAŞ,TOPRAK,KİL,KUM VS. İMA , , ,37 12 KÖMÜRDEN GAYRİ MADENLER , , ,26 30 KAUÇUK SANAYİİ , , ,25 36 MAKİNA İM. VE TAMİRATI , , ,83 26 MOBİLYA VE TESİSAT İMALATI , , ,08 27 KAĞIT VE KAĞIT.EŞYA İMALATI , , ,47 38 NAKİL ARAÇLARI İMALİ , , ,82 21 İÇKİ SANAYİİ , , ,74 23 DOKUMA SANAYİİ , , ,54 19 METAL OLMAYAN DİĞER , , ,13 14 TAŞ,KİL VE KUM OCAKLARI , , ,12 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri -

86 YILLARI ARASI STANDARDİZE EDİLMİŞ İŞ KAZASI ORANLARI FAALİYET GRUPLARI TOP. SİKO FAALİ GR TOP. SİKO FAALİ GR TOP. SİKO 11 KÖMÜR MADENCİLİĞİ , , ,87 34 METAL.MÜTEA.ESAS ENDÜS , , ,17 35 METALDEN EŞ.İM.(Makina Hariç) , , ,92 33 TAŞ,TOPRAK, KİL, KUM VS. İMA , , ,67 30 KAUÇUK SANAYİİ , , ,69 12 KÖMÜRDEN GAYRİ MADENLER , , ,44 25 AĞAÇ VE MANTAR MAMÜLLERİ , , ,41 36 MAKİNA İM. VE TAMİRATI , , ,36 27 KAĞIT VE KAĞIT.EŞYA İMALATI , , ,74 26 MOBİLYA VE TESİSAT İMALATI , , ,96 38 NAKİL ARAÇLARI İMALİ , , ,65 39 DİĞER MUH.EŞYA İMALATI , , ,56 23 DOKUMA SANAYİİ , , ,35 13 HAM PETROL VE TABİİ GAZ , , ,09 14 TAŞ, KİL VE KUM OCAKLARI , , ,37 31 ECZA VE KİMYEVİ MAD.SANAYİİ , , ,32 21 İÇKİ SANAYİİ , , ,61 37 ELEKT.MAK.CİHAZ MALZ.İMA , , ,49

87 KOD FAALİYET GRUPLARI SIKO 2008 SIKO2009 SIKO 2010 SIKO 2011 SIKO BİTKİSEL İSTANBUL VE HAYVANSAL ÜRETİM ÜNİVERSİTESİ 49,890 İŞ SAĞLIĞI 88,09 79,32 VE GÜVENLİĞİ 74,09 KOORDİNATÖRLÜĞÜ 88,78 02 ORMANCILIK VE TOMRUKÇULUK 25,911 49,06 45,25 45,62 37,13 03 BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ YETİŞ. 41,256 93,53 62,91 128,94 111,77 05 KÖMÜR VE LİNYİT ÇIKARTILMASI 1396, , , , ,14 06 HAM PETROL VE DOĞALGAZ ÇIKARIMI 96, ,55 243,95 219,40 186,76 07 METAL CEVHERİ MADENCİLİĞİ 241, ,79 283,15 322,32 298,15 08 DİĞER MADENCİLİK VE TAŞ OCAK. 122, ,67 154,87 195,59 153,89 09 MADENCİLİĞİ DESTEKLEYİCİ HİZMET 10, ,76 117,32 503,84 309,62 10 GIDA ÜRÜNLERİ İMALATI 70, ,00 107,98 108,67 116,00 11 İÇECEK İMALATI 83, ,70 110,48 92,34 79,38 12 TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI 74, ,58 227,59 126,89 76,14 13 TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI 130, ,75 155,40 131,48 190,05 14 GİYİM EŞYALARI İMALATI 23,257 34,42 35,85 30,27 29,56 15 DERİ VE İLGİLİ ÜRÜNLER İMALATI 52,656 50,90 42,83 51,98 45,27 16 AĞAÇ,AĞAÇ ÜRÜNLERİ VE MANTAR ÜR. 232, ,51 234,23 245,20 232,73 17 KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ İMALATI 192, ,18 249,04 251,98 245,48 18 KAYITLI MEDYANIN BASILMASI VE ÇOĞ. 39,005 55,78 68,62 71,24 61,67 19 KOK KÖMÜRÜ VE PETROL ÜRÜN. İM. 85, ,27 76,53 86,83 76,38 20 KİMYASAL ÜRÜNLERİ İMALATI 111, ,15 174,52 156,77 157,13 21 ECZACILIK VE ECZ.İLİŞKİN MAL.İM.. 130,376 40,83 21,16 40,84 36,20 22 KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLER İM. 161, ,27 211,75 211,73 216,51 23 METALİK OLMAYAN ÜRÜNLER İMA. 250, ,70 345,82 348,44 294,26 24 ANA METAL SANAYİ 410, ,87 508,15 531,10 477,84 25 FABRİK.METAL ÜRÜN.(MAK.TEC.HAR) 237, ,21 340,85 323,72 313,96 26 BİLGİSAYAR, ELEKRONİK VE OPTİK ÜR. 102, ,44 174,40 121,71 168,03 27 ELEKTRİKLİ TECHİZAT İMALATI 321, ,66 300,65 225,34 302,69 28 MAKİNE VE EKİPMAN İMALATI 330, ,20 205,22 208,31 226,59 29 MOTORLU KARA TAŞITI VE RÖMORK İM. 280, ,41 276,77 233,76 229,63 30 DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI İMALATI 73, ,86 210,88 212,31 173,21 31 MOBİLYA İMALATI 736, ,28 143,20 180,53 181,10 33 MAKİNE VE EKİPMAN.KURULUMU VE ON. 163, ,44 107,16 105,70 107,34 35 ELK.GAZ,BUHAR VE HAVA.SİS.ÜRET.DA. 37,762 51,91 43,90 44,59 51, Yılları arasında Standardi ze edilmiş İş kazası oranları 36 SUYUN TOPLANMASI ARITILMASI VE DAĞT. 107, ,44 73,10 72,80 67,39 41 BİNA İNŞAATI 0,000 69,90 59,51 65,35 70,08 42 BİNA DIŞI YAPILARIN İNŞAATI 214,839 89,64 88,55 94,14 98,65 49 KARA TAŞIMA.VE BORU HATTI TAŞIMA. 62,380 80,74 70,82 70,82 66,52 50 SU YOLU TAŞIMACILIĞI 136, ,06 128,57 128,57 151,88 51 HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI 138,011 56,44 216,32 132,28 130,37 52 TAŞIMA.İÇİN DEPOLAMA VE DESTEK.FA. 92, ,81 141,67 120,15 127,93 55 KONAKLAMA 140, ,90 85,75 79,61 79,03 56 YİYECEK VE İÇECEK HİZMETİ FAAL. 91,675 73,97 41,79 43,03 47,52 58 YAYIMCILIK FAALİYETLERİ 1996,689 21,22 3,16 6,27 8,60 68 GAYRİMENKUL FAALİYETLERİ 94,504 12,57 10,33 6,69 7,65 91 KÜTÜPHANE,ARŞİV VE MÜZELER 1361,526 29,46 10,46 7,97 36,34 93 SPOR, EĞLENCE VE DİNLENCE FAAL. 92,275 38,64 20,85 17,75 26,62 97 EV İÇİ ÇALIŞANLARIN FAALİYETLERİ 2579,415 94,07 9,95 7,69 2,94

88 yılları arasında kaza nedenlerine göre yüzde dağılımlar Kod no yıl2012 yıl2011 yıl2010 yıl2009 yıl2008 yıl Taşıt Kazaları - 4,76 4,17 4,03 4,14 3,45 3, Kişilerin Düşmesi 11,41 14,26 14,30 13,00 11,67 11, Makinelerin Sebep Olduğu Kazalar 17,90 13,38 12,08 15,06 14,22 14, Normal Sınırlar Dışındaki Isılara Maruz Kalmak Veya Temas Etmek 1,35 1,69 2,34 1,80 1,92 1, Düşen Cisimlerin Çarpıp Devirmesi 14,81 18,68 19,01 17,71 18,18 16, Bir Veya Birden Fazla Cismin Sıkıştırması, Ezmesi,Batması, Kesmesi 26,15 34,67 37,11 30,01 33,34 34, Diğer Nedenler 17,72 8,46 5,48 13,30 12,24 10,09

89 yılları arasında kaza nedenlerine göre yüzde dağılım grafiği yıl12 yıl11 yıl10 yıl09 yıl08 yıl07 37,114 34,667 34,820 33,344 30,010 26,150 17,899 18,682 19,007 17,713 18,178 16,259 14,259 14,295 15,058 14,809 13,378 14,222 14,498 13,005 11,408 11,674 11,748 12,084 4,759 4,175 4,027 4,137 3,447 3,635 1,352 1,686 2,340 1,796 1,916 1,981 17,722 13,303 12,239 10,094 8,458 5, Taşıt Kazaları Kişilerin Düşmesi 400- Makinelerin Sebep Olduğu Kazalar 600- Normal Sınırlar Dışındaki Isılara Maruz Kalmak Veya Temas Etmek 700- Düşen Cisimlerin Çarpıp Devirmesi 800- Bir Veya Birden Fazla Cismin Sıkıştırması, Ezmesi,Batması, Kesmesi Diğer Nedenler

90 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 90 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ KAMU İŞYERLERİNDE İSG HİZMETLERİ YÜKÜMLÜLÜKLER İşveren yükümlülüğü İSG hizmetlerini temin sağlamak Çalışanlara İSG eğitimi vermek Risk değerlendirmesi yapmak İşe alırken uygunluk konusuna dikkat etmek Çalışanların yükümlülüğü Kendi can güvenliğini korumak Kurallara uymak, KKD kullanımı... Başkalarının can güvenliğine dikkat etmek Alet-araç-gereci doğru kullanmak Tehlikeli durum farkederse derhal haber vermek

91 KAMU İŞYERLERİNDE İSG HİZMETLERİ ÖRGÜTLENME İSGB: İş Sağlığı ve Güvenliği Birimi İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinde kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birim OSGB: Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birim TSM Hizmeti: İşyeri hekimliği hizmeti vermek üzere yetkilendirilen Sağlık Bakanlığına bağlı toplum sağlığı merkezi İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 91 Haziran 2014

92 İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 92 Haziran 2014 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ KAMU İŞYERLERİNDE İSG HİZMETLERİ UYGULAMA Yürürlük MADDE 38 (1) Bu Kanunun; a) 6, 7 ve 8 inci maddeleri; (İSG Hizm, İşyeri hek, İş Güv Uzm.) 1) Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra, 2) 50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra, 3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, b) 9, 31, 33, 34, 35, 36 ve 38 inci maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve geçici 8 inci maddeleri yayımı tarihinde, c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, yürürlüğe girer.

93 MADDE 26 (1) Bu Kanunun; a) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı ikibin Türk Lirası, (İSG konusunda gerekli düzenlemeler) b) 6 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için beşbin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar,... diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene ikibinbeşyüz Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, aynı fıkranın (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir ihlal için ayrı ayrı binbeşyüz Türk Lirası, (ç) bendine aykırı hareket eden işverene yerine getirilmeyen her bir tedbir için ayrı ayrı bin Türk Lirası, Risk değerlendirmesi yapmayan: 3000 TL, devamında 4500 TL /ay... İSG Kurulu oluşturmayan: 2000 TL / ay... KAMU İŞYERLERİNDE İSG HİZMETLERİ İDARİ PARA CEZALARI İ.Ü İSG Kurul eğitimleri - 93 Haziran 2014

94 İSİG KURULU Md-22 İş sağlığı ve güvenliği kurulu Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular

95 İSG KURULLARI OLUŞTURMA 6 aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisi varsa; Asıl ve Alt işveren ayrı ayrı 50 çalışan Ayrı Kurullar Koordinasyon Asıl İşverence! Asıl işv. 50 ; Alt İşv. <50 çalışan Asıl İşveren İSG Kurul Koordinasyon için Alt İşveren, vekaleten temsilci Alt işv. 50 ; Asıl İşv. <50 çalışan Alt İşveren İSG Kurul Koordinasyon için Asıl İşveren, vekaleten temsilci.. Asıl ve Alt işveren ayrı ayrı <50 çalışan, toplam çalışan 50 Birlikte Kurul (ortak kararla üyeleri tespit)

96 İSG KURUL DENETİMLERİ Aynı İşverene ait birden çok işyerinde Kurul varsa İşveren; İş-görüş birliği sağlamak için işyerlerinin İSG raporlarını, en az 3 ayda bir, ilgili teknik eleman ve uzmanlarca inceletir.

97 1) İşveren veya işveren vekili, (Kurulun Başkanı) 2) İş güvenliği uzmanı, (Kurulun Sekreteryası) 3) İşyeri hekimi, İSG KURUL ÜYELERİ 4) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işlerle görevli bir kişi, (İGU tam süreli değilse Sekreterya) 5) Çalışan temsilcisi, 1 ise baş temsilci, 6) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta, 7) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı.

98 İSG KURULLARINA VERİLMESİ GEREKEN EĞİTİMLER 1) Kurulun görev ve yetkileri, 2) İSG ulusal mevzuat ve standartları, 3) Sık rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri, 4) İş hijyeninin temel ilkeleri, 5) İletişim teknikleri, 6) Acil durum önlemleri, 7) Meslek hastalıkları, 8) İşyerlerine ait özel riskler, 9) Risk değerlendirmesi.

99 İSG KURUL GÖREV VE YETKİLERİ 1) İşyerine uygun İSG İç Yönerge Taslağı hazırlamak, işveren onayına sunmak ve Yönergenin tatbikini izlemek, raporlamak, tedbirleri belirlemek, gündeme almak 2) İSG konularında çalışanlara yol göstermek 3) İSG tehlikeleri ve tedbirleri belirlemek, işverene bildirmek 4) İşyerindeki her iş kazasında, işyeri/iş ekipmanının zarara uğratma potansiyeli olan olaylarda, meslek hastalığında inceleme yapmak, tedbirleri raporla işverene vermek

100 İSG KURUL GÖREV VE YETKİLERİ 5) İSG eğitimlerini planlamak, işveren onayına sunmak 6) İşyerinde bakım ve onarım çalışmalarında güvenlik tedbirlerini planlamak ve bu tedbirleri kontrol etmek 7) İşyerinde yangın, doğal afet vb. için tedbirleri izlemek 8) İşyeri İSG yıllık raporu hazırlamak, çalışmaları değerlendirmek. 9) İSGK gereği, çalışmaktan kaçınma hakkı talepleri ile ilgili acilen toplanarak karar vermek 10) İşyerinde tutarlı ve genel bir önleme politikası çalışmaları yapmak.

101 İSG KURUL ÇALIŞMA USULLERİ Kurullar; ayda en az bir kere toplanır. Kurul, bu süreyi; Tehlikeli işyerlerinde 2 ay, Az tehlikeli işyerlerinde ise 3 ay olarak belirleyebilir. Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az 48 saat önce kurul üyelerine bildirilir. Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası halleri veya özel bir tedbiri gerektiren önemli hallerde kurul üyelerinden herhangi biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. (Kurul başkanı veya sekreterine teklifle) Kurul toplantılarının, günlük mesai saatlerinde olması asıl! Kurul toplantısında geçen süre,günlük çalışma süresinden!

102 İSG KURUL ÇALIŞMA USULLERİ Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren/vekili başkanlığında toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alır.(çekimser oy kullanılamaz.) Oyların eşitliği halinde; kararı, başkanın oyu belirler. Her toplantıda, alınan kararları içeren bir TUTANAK düzenlenir ve imzalanır. Kararlar, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın işverene bildirilmiş sayılır.

103 İSG KURUL ÇALIŞMA USULLERİ Alınan kararlar, gereği yapılmak üzere ilgililere duyurulur. Ayrıca çalışanlara duyurulması faydalı görülen konular işyerinde ilân edilir. Kurul, İSGK daki «çalışmaktan kaçınma hakkı» talebinde, acilen toplanır. Toplantıda alınan karar çalışan ve çalışan temsilcisine yazılı olarak tebliğ edilir.

104 İŞVERENİN ve KURUL UN YÜKÜMLÜLÜĞÜ İşveren; Kurul için gerekli toplantı yeri, araç ve gereçleri sağlar. İSG Mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular. Kurul toplantı tutanaklarını, kaza inceleme raporlarını ve kurulca işyerinde yapılan denetim sonuçlarına ait kurul raporlarını; iş müfettişleri için işyerinde bulundurur. Kurullar; Teklif, tavsiye ve kararlarda işyerinin olanaklarını gözönünde bulundururlar. Kurul üyeleri, işyerlerinin ticarî sırları ve ekonomik durumları hakkında öğrendiklerini gizli tutarlar. Bakanlık iş müfettişlerine, teftişlerde yardımcı olurlar.

105 ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜĞÜ Çalışanlar; İSG Kurullarınca konulan kurallar, yasaklar ile alınan karar ve tedbirlere uymak zorunda dırlar. Bu tedbirlerinin belirlenmesi, uygulanması ve alınan tedbirlere uyulması hususunda kurullarla işbirliği yaparlar. Kurul kararları veya uygulamada güçlükler hakkında, çalışan temsilcileri aracılığıyla kurula bilgi verirler.

106 Yol haritası Çalışanlara İSG eğitimleri Risk Değerlendimesi Ağustos 2014 Acil durum planlarının yapılması Eylül- Ekim 2014 Çalışma ortamı ve Sağlık Gözetimi Temmuz 2014 İSG kurulları Eğitim Haziran 2014

107 İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri MADDE 6 (1) İşveren, çalışanlarına asgari Ek-1 de belirtilen konuları içerecek şekilde iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesini sağlar. a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa. b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa. c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.

108 Eğitim süreleri ve konuları MADDE 11 (1) Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen periyotlar içinde; a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat, b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat, c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat Ek-1 de yer alan konulara göre dağıtımında işyerinde yürütülen faaliyetler esas alınır. (3) Eğitim sürelerinin bütün olarak değerlendirilmesi esas olmakla birlikte dört saat ve katları şeklinde işyerindeki vardiya ve benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı zaman dilimlerinde de değerlendirilebilir.

109 EĞİTİM KONULARI 1. Genel konular a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler, b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, c) İşyeri temizliği ve düzeni, ç) İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar 2. Sağlık konuları a) Meslek hastalıklarının sebepleri, b) Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması, c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri, ç) İlkyardım 3. Teknik konular a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri, b) Elle kaldırma ve taşıma, c) Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma, ç) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, d) Ekranlı araçlarla çalışma, e) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri, f)iş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması, g) Güvenlik ve sağlık işaretleri, ğ) Kişisel koruyucu donanım kullanımı, h) İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü, ı) Tahliye ve kurtarma

110 Sağlıklı günler dileklerimle