RAID NEDİR? NE İŞE YARAR? Yazan Mustafa İrdem. Düzenleme Erhan Çalışkan. Şubat 2007, Çizgi Söğüt Gölgesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RAID NEDİR? NE İŞE YARAR? Yazan Mustafa İrdem. Düzenleme Erhan Çalışkan. Şubat 2007, Çizgi Söğüt Gölgesi"

Transkript

1 RAID NEDİR? NE İŞE YARAR? Yazan Mustafa İrdem Düzenleme Erhan Çalışkan Şubat 2007, Çizgi Söğüt Gölgesi

2 İçindekiler 1.BÖLÜM... 3 RAID NEDİR? NE İŞE YARAR?... 3 Şimdi Hardware Raid ile Software Raid ı karşılaştıralım Önemli Uyarılar: BÖLÜM... 8 SOFTWARE RAID NEDİR? NASIL YAPILIR?... 8 Dinamik Diskler Üzerindeki Volüm Türleri... 8 Şimdi Software Raid nasıl yapılır? Adım adım resimlerle anlatmaya çalışalım Windows XP ile RAID 5 Yapmak BÖLÜM HARDWARE RAID NEDİR? NASIL YAPILIR? RAID KONFİGÜRASYON SEÇENEKLERİ Raid RAID1( Disk Mirroring or Disk Dublexing ) RAID 0/ RAID RAID RAID RAID5 ( Stripe Set With Parity) RAID RAID RAID 50 (5+0) Matrix RAID Teknolojisi Bir RAID Dizisi Oluşturmak Asus EZ-BACKUP Jmicron İNTEL CHİPSETLİ ANAKARTLARDA RAID UYGULAMALARI Make Disk menüsü RAID ayarlamaları Intel RAID ayarlamaları BIOS taki RAID maddesini ayarlamak Intel Application Accelerator RAID Option ROM aracına girmek için: RAID 0 set (şeritleme) oluşturmak RAID 1 seti (yansıma) oluşturmak RAID 10 seti (RAID 0+1) oluşturmak RAID 5 seti (eşitlik) oluşturmak JMicron RAID Ayarlamaları RAID seti oluşturmadan önce belirtilen adımları tamamlayınız: JMB RAID BIOS aracına giriş RAID set oluşturmak RAID setini silmek Harddiskleri non-raid olarak geri düzenlemek Harddiskleri non-raid olarak geri düzenlemek için: Yansıma uyuşmazlığını çözmek Yansı sürücüyü tamir etmek RAID sürücü disketi oluşturmak İşletim sistemine girmeden RAID sürücü disketi oluşturmak için: Windows ta RAID sürücü disketi oluşturmak RAID sürücüsünü kurmak için: Bölüm MediaShield Depolama Teknolojisi NVIDIA Media Shield RAID konfigürasyonları NVIDIA Media Shield RAID Programına girmek BIOS RAID maddelerini ayarlamak NVIDIA RAID programına girmek Bir RAID yığını oluşturmak

3 RAID düzenini yeniden oluşturmak RAID düzenini silmek Disk verisini temizlemek Silicon Image RAID konfigürasyonları Silicon Image BIOS RAID konfigürasyon programına girmek RAID 0 kurulumu oluşturmak (Striped(ayrıştırılmış)) El ile konfigürasyon RAID 1 kurulumu oluşturmak (Mirrored(Yansıtılmış)) Otomatik konfigürasyon El ile konfigürasyon CONCATENATION kurulumunu oluşturmak RAID sürücü diski oluşturmak Bölüm VIA CHİPSETLİ ANAKARTLARDA VIA TECH RAID AYARLAMALARI RAID sürücü disketi oluşturmak VIA Tech RAID BIOS Aracı nı başlatmak Create Array RAID 0 for performance RAID 1 for data protection JMicron RAID Ayarlamaları RAID seti oluşturmadan önce JMB363 RAID BIOS aracına giriş RAID set oluşturmak RAID setini silmek Harddiskleri non-raid olarak geridüzenlemek Yansıma uyuşmazlığını çözmek Yansı sürücüyü tamir etmek Kaynaklar:

4 R A I D 1.BÖLÜM RAID NEDİR? NE İŞE YARAR? RAID nedir? Ne işe yarar? Çalışma mantığı nedir? Nasıl çalışır? Bu makalede bunların cevaplarını bulmaya çalışacağız. Bilgisayarlar çıktığından beri hep daha fazla performans istenmiştir. Özellikle hız gerektiren durumlarda, sabit diskin çoğu kullanıcın sandığından daha fazla etkisi vardır. Windows performansı optimize etmek için araçlar sunar, fakat disklerin fiziksel potansiyelinin bir sınırı vardır. Birkaç sabit diski eşzamanlı kullanmak bu sorunu hafifletmeye oldukça yardımcı olur. Bunun için gerekli teknoloji RAID (Redundant Array of Independent Disk Drives - "birbirini destekleyen bağımsız, ucuz disklerden oluşan dize") olarak bilinir. Basitçe açıklamak gerekirse, veri transfer hızlarının artması ve güvenliğin yükseltilmesi amacıyla birkaç sabit disk bir arada kullanılır.raid teknolojisinin amacı dizideki diskleri birleştirip yüksek bir depolama kapasitesi elde etmek, hata toleransı sağlamak, bazen de disk performansını artırmaktır. Mirroring, spanning, striping gibi tekniklere dayanan pek çok RAID standardı vardır. RAID Level 4 hariç, dizideki disklere bağımsız olarak ulaşamazsınız. Yani bir diski alıp aynı bilgisayar veya başka bir bilgisayarda tek başına o diski okumak mümkün değil. Her işletim sisteminde RAID desteği yoktur. Sözgelimi; Windows 2000'in altındaki Windows sürümleri ve eski Linux kernelleri RAID'i desteklemez. Raid konusuna girmeden önce; neden raid a gereksinim duyulmuş özetlersek; Performans; Bilgisayarımızdaki en yavaş olan HDD yi performansını artırmak; Diğer birçok sistem bileşeninin aksine, sabit diskin performansı ince ayarlar veya "overclock" ile arttırılamaz. Erişim süresini küçük yazılımlarla değiştirebilirsiniz, fakat bu yöntem aslen çalışma sesini azaltmak ya da disk üzerine dağılmış veriyi birleştirerek verimliliği artırmak için kullanılır. Bir işlemci her saniyede milyonlarca, hatta milyarlarca komutu işleyebilir. Sabit disk, işlemcinin komut işleme hızına ulaşamaz. Bu sorunu ortadan kaldırmak için programlar sabit diskten alınarak RAM e yüklenir. RAM den de işlemciye aktarılır. 3

5 Sistem belleğinden gelen veriler, çoğunlukla CPU nun hızına yetişemezler. Bu problemi çözmek için CPU içinde yüksek hızlı hafızalar bulunur. Günümüzde artık işlemciler bile iki ve dört çekirdekli üretilmeye başlandılar ve gerçekten de son derece performanslıdırlar. Ancak bilgisayarımızdan aldığımız performans sadece işlemcilerin ne kadar hızlı olduğuna değil, sabit diskimizin okuma/yazma hızına da bağlı. İşlemciniz ne kadar hızlı olursa olsun, günümüz sabit disklerin okuma/yazma hızlarının işlemci hızlarına göre düşük olması, önemli boyutta performans kaybını da beraberinde getiriyor. Eğer günlük kullanımda -İnternet'e bağlanmak, makale yazmak, video izlemek, mp3 dinlemek gibi- performans arıyorsanız, hiçbir işlemci ya da dev kapasiteli RAM, derdinize çare olamaz. Çünkü hepsi, zincirin en zayıf halkası olan sabit diski beklemek zorunda! Disklerdeki erişim süresindeki iyileştirmeler, NCQ teknolojisi, SATA2 ve tampon bellek miktarının arttırılması performansın belli bir miktar arttırılmasını sağladı ama bu gelişme ne yazıkki CPU ve Ram deki hıza parelel olarak gelişmedi. RAID teknolojisi ile diskin okuma ve yazma hızı bir darboğazdan çıkınca, işlemci daha fazla ve daha hızlı gelen veriyi daha çabuk işlemek zorunda kalıyor. Tabii, doğal olarak bilgisayarınız da biraz daha hızlanmış oluyor. Yani işlemcinizin gerçek performansını bir nebze de olsa artırmış oluyorsunuz. Aslında, çoğu kullanıcı için pahalı bir işlemci yerine, fazladan bir disk alıp RAID'e geçmek, inanılmayacak kadar doyurucu sonuçlar ortaya çıkarabilir. Sabit disklerin yarattığı performans dar boğazını aşmanın en iyi yolu olarak görülen RAID dizileri, uzun zamandır anakartlarda donanımsal olarak destekleniyor. Bir anakartın RAID için sunduğu donanımsal destek çeşitliliği aşağıdaki resimde görülmektedir. Yüksek kapasiteli disklerde düşük Maliyet ile hem daha fazla alan hem de yüksek performans elde edilebilir; Yüksek kapasiteli olan 500GB lık disk satın almaya kalkışırsak; 1 adet 500GB kapasiteye sahip bir HDD alabiliriz veya 2 adet 250GB kapasiteli disk alabiliriz. 2 adet 250GB disk alıp RAID yaparsanız hem disklerinizin performansı birinci seçeneğe göre artar, hem de düşük bir maliyet ile 500GB bir depolama alanına sahip olursunuz. (Aşağıdaki resimde de görüldüğü gibi) Düşük maliyet, küçük kapasiteli diskler için geçerli değildir. 4

6 Güvenlik; Raid dizeleri, kronik performans sorunlarının yanında da güvenlik problemlerini çözmek için mükemmel bir yaklaşımdır. Daha fazla alan; Çoğu durumda sadece performans ve veri güvenliği değil, çok yüksek miktarlarda verinin işlenmesinin ve depolanmasının gerekebileceği de değerlendirilmelidir. Bu tip problemleri çözebilmek için doğru yaklaşım yüksek kapasiteli disklerle kurulacak bir RAID dizesi olabilir. Bu dört temel nedenden dolayı RAID teknolojisi gelişti. İşte bu "RAID" teriminin son zamanlarda ünlü olmasının sebebi bu. Böylelikle RAID teknolojisi hem verilerimizin güvenliğini sağlarken hem de bir nebze de olsa işlemcimizin performansından sonuna kadar faydalanmış oluyoruz. İşlemlere başlamadan önce, ne tür bir yapılandırmaya ihtiyacımız olacağını belirlemek gerekiyor. 1-Performans için RAID0 sistem kurabiliriz. Ben hız delisiyim ille de hız olsun diyorsanız siz RAID1 kurabilirsiniz.(mesela ben performans için 2x250GB Seagate RAID0 sistemini kurdum) 2-Güvenlik için RAID kurabiliriz. "Benim diskimin performansı bana yeter, ben güvenlik isterim, dosyalarım çok kıymetlidir" diyorsanız, RAID 1 kurabilirsiniz. RAID 1 kullandığınızda aynı veriyi depolayan iki diskiniz olur. Disklerden birinin başına bir şey gelirse yapmanız gereken sadece onu çıkarıp yenisi takmaktır. Hiç bir veri kaybı yaşamazsınız. 3-Hem performans hem de güvenlik için RAID kurabiliriz. "Benim param bol ben zengin bir insanım, hız da isterim güvenlik de arkadaş" diyorsanız, bunun için RAID 5 kurabilirsiniz. RAID 5 hem başarım hem güvenlik sunuyor. Burada şu sonucu çıkarabiliriz. Her farklı konfigurasyon için farklı ihtiyaçlarımız ve yapılandırmalarımızın olacağını bilmek gerekiyor. Önceleri tamamen güvenlik için sunucu bilgisayarlarda dâhili kartlarla (RAID denetçileri) kullanılan RAID teknolojisi (Hardware Raid), artık son kullanıcıya yönelik işletim sistemlerinin NT 5.0 tabanı üzerine geliştirilmesiyle, işletim sistemiyle birlikte gelen araçlar yardımıyla ya da çeşitli 3. parti yazılımlar aracılığıyla, yazılım tabanlı (Software Raid) olarak da yapılabiliyor. Şimdi Hardware Raid ile Software Raid ı karşılaştıralım. 1-Software RAID, işlemciye ekstra bir yüklenmeye sebep olduğundan dâhili kartlarla yapılan RAID'e göre oldukça yavaş kalıyor. Masaüstü sistemlerde güdülen asıl amaç performans olduğu için Software RAID pek tercih edilmeyen bir yöntem. Hardware RAID'in performansı software RAID'e göre çok çok üstün durumda. 5

7 2-Diğer bir farkta Hardware RAID software RAID'e göre pahalıdır. Bu yüzden anakart üreticileri bazı modellerinde bu teknolojiyi de entegre ediyorlar. Bu büyük bir avantaj, çünkü bu yüzden hem hardware RAID'in nimetlerinden faydalanabilir, hem de ekstra bir ücret ödemeden neredeyse bedavaya sahip olabiliyoruz. Tek ihtiyacınız olan bağlamak istediğiniz sabit sürücü kadar anakartınız üzerinde bağlantı noktası olması. Pahalı RAID denetleyicilerine ihtiyacınız yok. 3-Hardware RAID kullanmak için iki diskin de baştan formatlanması gerekir ve donanımın RAID BIOS'undan gerekli ayarlar yapıldıktan sonra ancak Windows kurulup gerekli driverlar yüklendikten sonra çalışır. 4-Software Raid yapılırken bilgiler kaybolmuyor ama Hardware raid için HDD leri formatlamak gerekeceğinden tüm bilgiler kayboluyor. 5-Burada dikkat etmeniz gereken nokta, bir kere RAID dizisini oluşturduğunuzda donanımsal bir çözüme dönemiyorsunuz. Eğer fikir değiştirip donanımsal bir çözüme geçerseniz tüm diziyi baştan yaratmalısınız. Basic diskler dinamik disk haline çevrilebilir, ancak dinamik diskler Basic haline çevrilemez. Bu ancak dinamik disklerin silinmesiyle oluşur. 6-Software Raid Hardware Raid a göre işlemciye biraz daha yük bindiriyor. Donanım raid kadar performanslı değil ve çok fazla sistem kaynağı harciyor... 7-Üçüncü parti partition yazılımlarla Basic diskler üzerinde işlem yapabilirken dynamic diskler üzerinde işlem yapamamaktadırlar. Dynamic disklerde artik partition kavramı yoktur, volume kavramı vardır. 8-Dynamic disklerin diğer bir avantajı, volume'leri istedigimiz gibi extend (genişletme) edebiliriz. Bu ne demektir: istediğimiz bir volume'un boyutunu daha sonra istediğimiz şekilde arttırabiliriz, ve bunu volume'u ve/veya diski formatlamadan yapabiliriz, yeter ki diskimizde yeteri kadar bos alan olsun. 9- Basic disk üzerinde sağ tuşa tıklanarak Dinamik diske dönüştürürsek; dönüşümün ardından basic disk elemanlarının yeni yapısı şu şekilde olur: Önemli Uyarılar: 1- RAID ayarlaması yapacaksanız BIOS'tan [Configure SATA as] maddesini [RAID] olarak işaretlemelisiniz GB Sürücü Boyutu Sınırlaması Orijinal Windows* XP veya 2000 CD leri en fazla 137 GB kapasitesine sahip sabit diskleri destekleyebilir. Bilgisayarınıza 137 gigabaytın üzerinde bir kapasiteye sahip sabit disk takmak için, Windows 2000 Service Pack 3 veya sonraki sürümler veya Windows XP Service Pack veya sonraki sürümleri kullanıyor olmanız gerekir. 3-Her bios güncelleşmesinden sonra BIOS'tan [Configure SATA as] maddesini [RAID] olarak tekrardan seçilmelidir. 6

8 4- AHCI modundaysanız veya sadece tek bir SATA sabit diskiniz varsa, Option ROM yüklenmez ve RAID Yapılandırma Uygulamasına giremezsiniz. 5-Windows* XP veya Windows* 2000 de, Intel Matris Depolama Yöneticisi veya Intel Uygulama Hızlandırıcısı 4.0 kurulumunu başarıyla tamamlayabilmek için, Yönetici haklarına sahip olarak oturum açmanız gerekir. 6-RAID yapacaksanız harddiskler arasında olabildiğince aralık bırakmak çok önemli çünkü ısınan hdd'ler çabuk bozulur. Disk ne kadar ısınırsa bozulma ihtimali de o kadar artıyor. 7- Eğer verileriniz önemliyse RAID 1 en iyi yedekleme çözümüdür. İmkânınız varsa RAID 1 kullanın: Hiç bir veri kaybı yaşamazsınız. RAID 1 kullanıldığında hiç başarım artışı olmaz gibi bir inanış vardır. Eğer iyi bir RAID sürücüsüne sahipseniz yazma konusunda bir artı sağlamasa da okuma işlemi iki diskten birden yapıldığı için başarım artışı sağlanır. Eksiler ise artan maliyet ve düşen depolama alanı şeklinde karşımıza çıkar. 8- Arada sırada diskinizin durumunu görmek için S.M.A.R.T. yazılımını çalıştırın. IBM'in geliştirdiği bu teknoloji sayesinde, harddisklerin kendi içlerinde bazı testleri yapmaları ve destekleyen işletim sistemi ve programlara oluşturulan bilgileri rapor halinde vermeleri mümkün olmaktadır. Sis tem, aslen sunucularda yer alan yüksek kapasiteli ve pahalı diskler için geliştirilmiş olsa da, zamanla hemen hemen tüm harddisklerde yer almaya başlamıştır. SMART, harddisklerde oluşabilecek birçok hatayı daha meydana gelmeden tespit edebilir. Bu yüzden, eğer mümkünse SMART destekli harddiskler kullanmanız ve gerekli yazılımları kurmanız önerilir. Bu saye de ciddi veri kayıplarının önüne, büyük ihtimalle daha önceden geçebilirsiniz. 9- Kaliteli bir PSU kullanın; çünkü RAID için fazladan kullandığınız her HDD daha fazla güç harcayacaktır. Ayrıca kaliteli güç kaynaklarında, aşırı voltaj koruması, aşırı akım koruması ve bilgisayarın her bir parçasını koruyabilen kısa devre koruması olduğundan RAID sisteminde kullandığınız HDD niz emin ellerde demektir. 10- Sabit disk belli bir süre kullanıldıktan sonra dosyalar bütün yüzeye parçacıklar halinde dağılıyor. Sonra performansı düşüyor ama mekanik sorunlar yüzünden değil fragmentasyon problemi yüzünden. Diskin okuma/yazma kafası gerekli bilgiye ulaşmak için bütün diski taramak zorunda kalıyor ve bu da daha uzun zaman alıyor. Kullanılış şekline dayanarak yaklaşık ayda bir birleştirme işlevini geçmelisiniz. Devamlı bir şekilde bu işlemi yaparsanız sabit diskiniz her zaman iyi performans sağlar. 11- Eğer Software RAID yapacaksanız, hangi diske yansısı alınacaksa (mirroring); o zaman o diskin herhangi bir şekilde bölümlenmemiş olması gerekiyor. 12-Eğer sürücülerinizden biri garip tepkiler vermeye başlarsa (daha yüksek ses, düşük performans gibi) hiç duraksamayın. Tüm önemli bilgilerinizin yedeğini alın - özellikle de RAID 0 kullanıyorsanız. Eğer işletim sisteminiz de RAID'in üzerinde ise benzer sürücüye sahip bir bilgisayara aynalama yapabilirsiniz. Aksi halde her şeyi baştan yüklemekten başka çareniz kalmaz. 13- RAID yapmayı düşünüyorsanız Anakartınızdaki chipset ICHR olursa Raid yapabilirsiniz ama ICH chipsetli Anakartlarla raid yapamazsınız. 14- Dinamik diskler, taşınabilir bilgisayarlarda veya Windows XP Home Edition tabanlı bilgisayarlarda desteklenmez. Windows XP Home Edition, Windows XP Professional veya Windows XP 64-Bit Edition tabanlı bilgisayarlarda yansıtılmış birimler veya RAID-5 birimler oluşturamazsınız. Ancak, Windows XP Professional tabanlı bir bilgisayar kullanarak, Windows 2000 Server, Windows 2000 Advanced Server veya Windows 2000 Datacenter Server çalışan uzak bilgisayarlarda bir yansıtılmış veya RAID-5 birim oluşturabilirsiniz. Raid teknolojisinden iki şekilde yararlanabiliriz. Birincisi SoftWare RAID diğeri Hardware RAID. Şimdi bunları incelemeye çalışalım. 7

9 2.BÖLÜM SOFTWARE RAID NEDİR? NASIL YAPILIR? Ek yazılım ve ek donanım gerektirmeden Windows NT tarafından desteklenen raid çeşididir. RAID 2'den 6'ya kadar olan modlar sadece gerekli donanımsal desteğe sahip denetçiler tarafından yapılabilir. Diğer yandan, RAID 0 ve 1, bir de RAID5 Windows 2000 ve Windows XP tarafından da yapılabilir - tabii birden çok disk sürücü olduğu sürece. Windows NT, Windows 2000 işletim sistemleri kendi içlerinde sistem performansını ve işlemci gücünü kullanarak yazılım üzerinde RAID yapma yeteneğine sahiptir. Yani ayrıca bir RAID kartı gerekmeksizin, IDE yada SCSI diskler üzerine RAID 0, RAID 1 ve RAID 5 konfgurasyonu oluşturulabilir. Buradaki avantaj RAID kartı maliyetinden kurtulmaktır. Ancak Sistemin genel performansında ise özellikle işlemci gücünde büyük bir düşüş görülecektir. Software RAID'in performans için güçlü CPU'ya ihtiyacı var ama bu çok CPU kullandığı manasına gelmiyor. Anında, çok güçlü ve çok kısa müddetle CPU kullanıyor. Nitekim RAID'den sorumlu kernel daemon real-time önceliğiyle çalışıyor, ve fakat CPU'dan max % birkaç yiyor. Dolayısıyla software RAID'in CPU'yu tüketeceği endişesine kapılmayın. Hiç merak ettiniz mi? Windows XP, 2000 gibi sistemlerin kurulumlarında tüm disk alanını seçtiğimiz halde 8mb lık bir yer daha gözükür. Bu 8mb lık alan daha sonra o diski dynamic diske çevirmek istediğimizde kullanılmak için Windows tarafından otomatik olarak ayrılmaktadır. Dinamik Diskler Üzerindeki Volüm Türleri Basic disk kullanımı: Basic diskler primary ve extended partitionlardan oluşurlar. Extended partition mantıksal sürücüler içerir. Dinamik diskler ise basit volümler, spanned volümler, mirror volümler, striped volümler ve RAID-5 volümlerinden oluşur. Dinamik disk kullanımının üstünlükleri şunlardır: *Volümler değişik disklerdeki bitişik olmayan boşlukları içerebilir. * Her disk üzerindeki yaratılacak volüm sayısında limit yoktur. *Disk konfigürasyon bilgileri disk üzerinde saklanır. Bu bilgi diğer disklere de replike edilir ve böylece bir disk arızasından diğer diskler etkilenmez. Basic diskleri dinamik haline dönüştürdüğümüzde partition (disk bölümü) terimi yerini volüm kavramına bırakır. Volüm değişik düzenleme olanakları olan bir bölümüdür. Beş tür dinamik birim vardır 1-Basit 8

10 2-Dağıtılmış 3-Şeritli 4-Yansıtılmış 5-RAID 5 MIRRORED DISK : Bir diskteki volume üzerine yazılan verinin aynisinin farklı bir disk üzerinde ayni boyuttaki başka bir volume üzerine de yazılması için oluşturulan volume tipidir. Mirrored Volume oluşturabilmek için 2 adet diske ihtiyaç vardır. Hata toleransı vardır, disklerden biri çöktüğünde veri kaybı yaşanmaz. Oluşturulan her iki diskin boyutu ayni olmak zorundadır. STRIPPED VOLUME : Birden fazla disk üzerinde oluşturulan, veriyi kullanılan disk sayısına bölerek her diske eşit parçalar halinde yazılmasına olanak sunan volume tipine Striped Volume denir. Diskler üzerinde Stripe yapmak için kullanılacak alan ayni olmak zorundadır. Veri ayni anda birden fazla diske bölünerek yazıldığından hiz açısından kazanç sağlanır, fakat hata toleransı yoktur. Disklerden herhangi biri bozulursa veri kaybi yasanir. Yüksek hiz gerektiren uygulamalarda, veri Striped Volume?lar üzerine yazılabilir. EXTENDED VOLUME : Mevcut bir volume un boyutunu büyütmek için ayni disk veya farklı bir diskten bir volume ile birleştirilmesine extend denir. Mevcut volume u extend edeceğimiz alanın tanımlanmamış veya NTFS ile formatlı bir volume olması gerekmektedir. SPANNED VOLUME : Birden fazla disk üzerinde bulunan tanımlanmamış alanlardan oluşturulabilecek ortak volume lere Spanned Volume denir. Spanned Volume oluşturabilmek için kaç tane disk kullanırsanız kullanın sürücü harfi bir tane atanır. Diskler üzerinde Spanned Volume oluşturabilmek için kullanılan alanların boyutlarının ayni olması **gerekmemektedir**.data önce birinci disk üzerine yazılmaya baslar, birinci disk dolduktan sonra ikinci diske yazılmaya başlanır. Hata toleransı yoktur. Disklerden herhangi biri bozulursa tüm veri kaybolur. RAID-5 VOLUME : En az 3,en fazla 32 disk üzerinde oluşturulmuş eşit boyutlardaki volum lari kullanarak oluşturulan, veriyi kullanılan disk sayısının bir eksiğine bölüp eşit şekilde yazan ve son kısma da diğer disklere yazılan verileri bir fonksiyona sokup çıkan sonucu (parity) yazan volume tipidir. Parity yani verilerin fonksiyona girmiş halleri tüm disklere eşit olarak en son yazılır. Hata toleransı vardır. Disklerden biri çökerse/bozulursa veri kaybı yaşanmaz fakat çöken disk üzerindeki veriler diğer disklerdeki verileri ters fonksiyona sokacağından sistem ağırlaşır. Yansıtılmış ve RAID-5 birimleri hataya dayanıklıdır ve yalnızca Windows 2000 Server, Windows 2000 Advanced Server, Windows 2000 Datacenter Server veya Windows Server 2003 işletim sistemleri çalıştıran bilgisayarlarda kullanılabilir. Bununla birlikte, bu işletim sistemlerinde yansıtılmış ve RAID-5 birimlerini uzaktan oluşturmak için Windows XP Professional çalışan bir bilgisayar kullanabilirsiniz. Şimdi Software Raid nasıl yapılır? Adım adım resimlerle anlatmaya çalışalım. Denetim masasından yönetimsel araçlara girip, bilgisayar yönetimi ikonuna tıklamanız lazım. Veya çalıştırda diskmgmt.msc yazıp tamam tuşuna basın. Karşımıza Disk Yönetimi Konsolu çıkıyor. 9

11 Burada yapmanız gereken işlem, RAID dizesinde kullanılacak disklerin hepsinin basit moddan dinamik moda geçirilmesi (basic-> dynamic). Bu disklere sağ tuş tıklayıp "Dinamik diske dönüştür" demeniz yeterli. HDD lerinizi "dynamic disk" olarak dönüştürdüğümüzde diskler software raid için hazırdırlar. Korkmayın hiçbir bilginiz kaybolmaz. Dönüştürme işlemi bittikten sonra sürücülerden birisine sağ tıklayıp yeni birim oluşturun. Aşağıdaki ekranları takip edin: 10

12 İşlem sistemin Restart'ından sonra gerçekleşir. 11

13 Diyelimki, 1. diskin 2. diske yansısını alacağız (mirroring); o zaman 2. diskin herhangi bir şekilde bölümlenmemiş olması gerekiyor. Birinci diske sağ tuş tıklayıp "Yansı ekle" (Add Mirror) demeniz yeterli olacak. Dosyaların kopyalanma işlemi otomatik olarak gerçekleştiriliyor. 12

14 13

15 Windows XP ile RAID 5 Yapmak Normalde RAID 5, taşınabilir bilgisayarlarda veya Windows XP Home Edition tabanlı bilgisayarlarda desteklenmez. Windows XP Home Edition, Windows XP Professional veya Windows XP 64-Bit Edition tabanlı bilgisayarlarda yansıtılmış birimler veya RAID-5 birimler oluşturamazsınız. Ancak, Windows XP Professional tabanlı bir bilgisayar kullanarak, Windows 2000 Server, Windows 2000 Advanced Server veya Windows 2000 Datacenter Server çalışan uzak bilgisayarlarda bir yansıtılmış veya RAID-5 birim oluşturabildiğimizi yukarda bahsetmiştik. Biz bunu server üzerindeki uzak bilgisayarlada değil de Windows XP'de RAID 5 birimini oluşturmak istersek, Windows XP'de bir iki ufak değişiklik yapmamız gerekir.bunu yapmak için iki şeye ihtiyacınız var. 1- Hex editörü (mesela Ultra Edit) 2- Windows XP CD'si gerekli. Başlangıç olarak geçici bir klasöre aşağıdaki dosyaları kopyalayın: C:windowssystem32driversdmboot.sys C:windowssystem32dmconfig.dll C:windowssystem32Dmadmin.exe Sonra bu dosyaları hex editörü ile açın: 14

16 Değiştirdiğimiz dosyaları Windows'un System32 dizinindeki asılları ile değiştirmemiz gerekli ama bunu yaptığımız anda Windows farkediyor ve yedeklerden asıl dosyaları geri yüklüyor. Eğer sisteminiz FAT32 ile çalışıyorsa sistemi DOS işletim sistemi ile yeniden çalıştırın ve değiştirdiğiniz dosyaları asıllarının üstüne yazın. Fakat FAT32 sistemini yeterli güvenliği sağlamadığından dolayı kullanmanızı tavsiye etmiyoruz. NTFS ortamında ise WindowsXP CD'si ile sistemi önyüklemeli ve kurtarma konsolunu (recovery console) çalıştırmalısınız. Kurtarma konsulunu çalıştırmak için gelen ilk ekranda "R" tuşuna basın. Bu noktada değişiklik yaptığınız dosyaları bir diskete kopyalamanız gerekir. İlk önce Windows dizinine gidin: C: [ENTER] cdwindows [ENTER] Şimdi aşağıdaki komutları kullanarak dosyaları birer birer kopyalayın. Tüm dosyalar iki farklı dizinde bulunmakta. copy a:dmboot.sys system32drivers copy a:dmboot.sys system32dllcache copy a:dmconfig.dll system32 copy a:dmconfig.dll system32dllcache copy a:dmadmin.exe system32 copy a:dmadmin.exe system32dllcache Tüm bu işlemleri yaptıktan sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın. Bilgisayarınız açıldıktan sonra yönetim konsolunu (management console) çalıştırın ve disk yönetimine gelin. RAID 5 dizisinde kullanacağımız bütün diskler dinamik diske dönüştürün. Dönüştürme işlemi bittikten sonra sürücülerden birisine sağ tıklayıp yeni birim oluşturun. Aşağıdaki ekranları takip edin: Dosyaları değiştirdikten sonra Windows XP RAID 5'i desteklemeye başlıyor. 15

17 Burada dört adet Western Digital WD740 Raptor sürücüsü kullanılmıştır. Buradan sonraki seçenekler... 16

18 Basit bir birim veya dizi (array) oluştursanız da aynı. Windows diziyi oluşturmayı bitirir bitirmez RAID herhangi bir sürücüden farksız bir şekilde kullanılabilir olur. 3.BÖLÜM HARDWARE RAID NEDİR? NASIL YAPILIR? 1-İntel raid denetleyicisi - Matrix RAID Teknolojisi 2-Silicon Image -Asus EZ-BACKUP 3-Jmicron sata raid denetleyicisi 4-MediaShield Depolama Teknolojisi (Nvidia chipsetli Anakartlar) 5-VIA Chipsetli Anakartlarda VIA TECH RAID Ayarlamaları Not= 4. ve 5. maddeler 4. bölümde anlatılmıştır. 17

19 RAID KONFİGÜRASYON SEÇENEKLERİ RAID için farklı konfigürasyon seçeneklerini açıklamaya çalışalım. Raid0 Amacı güvenliği değil performansı artırmaktır. Bilgiler eşit uzunlukta şeritler halinde dizideki disklere yazılır. Diğer RAID teknikleriyle kombine edilirse veri güvenliği sağlanabilir. Dizideki disklerinin birinin çökmesi halinde veri kaybolup tutarsız hale geleceğinden veri güvenliği zayıftır. En iyi performans ve kapasiteyi sağlar. Şeritleme metodunda, minimum iki disk gerekiyor. Disk sayısı arttıkça hız artar. Maksimum disk sayısı 32 adettir. MS Windows NT Workstation ve Server işletim sistemlerinin ikisinde de desteklenir. Üç disk ile şeritleme yaptığımızı varsayalım. Üç diski şeritledik, şimdi bu şeritlediğimiz harddisk gurubuna veri yazdıralım. Bu bilgiler üç diske birden paylaştırılarak yazılıyor. Bu sayede yazma performansında ciddi bir 18

20 artma söz konusu oluyor. Mesela, 120 GB'lık üç tane disk taktığımızda, bunları şeritlersek, tek disk'miş gibi ama 360 GB olarak gözüküyor. Şeritlemenin mantığı bu: dosyaları, kurduğumuz şeritleme dizisinde kaç tane disk var ise onlara paylaştırarak yazar. Okurken de, az çok aynı mantık geçerli. Şeritleme sistemi, disk ile fazlaca uğraşan uygulamalar için "hissedilecek" düzeyde performans artışını sağladığını söylemek mümkün. Disk dizilerinde, aynı türden bağlanmış diskler üzerine veriler yazılırken ardışık bloklara bölünerek diskler üzerine dağıtılarak yazdırılıyor. Bu yüzden disklerin boyutlarının birbirine eşit olması gerekir. Buna ek olarak disklerin önbellekleri de toplanır. Yani 8 MB bellekli iki disk toplam 16 MB'lık bir bellek gibi çalıştırılıyor. Bu işlem özellikle yazma/okuma performansı ciddi bir şekilde artıyor, fakat güvenlik de minimum seviye indiriyor. 19

21 RAID 0 sistemindeki bir sürücü başarısız olur ise, dizideki bütün veriler kaybolacaktır. 20

22 Herhangi bir HDD bozulursa tüm bilgilerinize birer fatiha okumak zorunda kalırsınız. 21

23 Bozulan HDD nin yerine yeni bir HDD takıp verilerinizi kurtarma şansınız yok. RAID1( Disk Mirroring or Disk Dublexing ) 22

24 RAID1 sisteminde bilgiler iki farklı HDD te saklanmaktadır. Yani bilgiler sisteme yazılırken iki defa yazılmaktadır. Dolayısıyla yazmada bir yavaşlık getirecektir. Kullanılan iki yöntem vardır. Disk Mirroring ( Disk Aynalama ) HDD te bulunan bir bölümün ( patition ) başka bir HDD te de bulundurulması. Pek kullanılmayan bir sistemdir. MS NT Server işletim sistemi desteklemektedir MS NT Workstation desteklemez. Disk Dublexing ( Disk Çiftleme ) bir HDD te bulunan tüm bilgilerin aynı büyüklükte başka bir HDD te de bulundurulmasıdır. Böylece birbirinin aynısı olan iki HDD miz olacaktır. 23

25 Herhangi bir nedenle birinde bir problem meydana geldiğinde sistemde hiçbir şekilde aksama olmayacak çalışmaya devam edecektir. Ayrıca okuma sırasında performans artışı sağlar. Ancak veri yazma hızı tek disk seviyesinden biraz alta düşer. Yüksek disk alanı kapasitesi kaybına neden olur. 24

26 Sisteme yeni bir hardisk takılırsa yeniden yapılanma başlar. 25

27 RAID 0/1 Raid 0 ve 1'in kombine edilmiş halidir. RAID 0'ın performans, RAID 1'inse güvenlik özellikleri bu sistemde birleştirilmiştir. Öte yandan, 4 harddiskten 2 harddisk kapasitesi elde edilebileceğinden pahalı bir uygulamadır. RAID 0/1 veya RAID 0+1 olarak da bilinmektedir, veri bölme (RAID 0) performansını RAID 1'in hata toleransı ile birleştirir. Bütün RAID yapılarının en yüksek performansı sunması, RAID 0/1 aynı zamanda bir çok sürücü yetersizliklerine tahammül edebilen tek RAID seviyesidir. Bir dizideki disklerin yarısına kadarı başarısız olabilir, başarısızlıkların aynı veriyi içermemesi sağlanır. Fakat RAID 0/1, ciddi masraf dezavantajlarına RAID 1'den daha fazla maruz kalır. RAID 0/1 için en az dört tane sürücü gerekir (sadece iki tanesi veri saklama için kullanılır) ve sürücüler kapasiteyi artırırken çift çift eklenmelidir. 26

28 RAID 2 RAID 2, birden fazla görevlendirilmiş eşlik sürücüleri kullanılarak ve yansıtılmış, bit seviyesinde veri taksimatını eş zamanlı sürücülere birleştirerek veri koruması sağlar. Bu RAID seviyesi hem RAM hata düzeltilmesi (Hamming Kod olarak bilinmektedir) hem de, bu fonksiyonun sürücü seviyesinde gerçekleştirilebilmesi için, disk sürücüsü hata düzeltilmesi için kullanılmaktadır. LAN yöneticilerinin önerisi ile RAID 2 çözümleri network ortamlarında kullanılmamaktadır. RAID 3 RAID 3, ikili disklerde (performans için genellikle senkronize edilmiş) ile bayt seviyesinde veri taksimatını, veri koruması için görevlendirilmiş eşlik sürücüsü tek bir tane ile birleştirir. RAID 3, büyük, ardışık veri dosyalarının yüksek çıkışı gereken uygulamalarda mükemmel bir performans sağlar. CAD/CAM, video, resim ve sinyal işlemleri genelde uygulandığı alanlardır. RAID 3 sistemleri büyük, ardışık çalışmalar için optimize edildiğinden, her yazma isteği için her sürücüye ulaşılır. Sürücüler iyi bir şekilde senkronize edilmediğinde bu durum rotasyonael gecikme sorunlarına neden olabilir. Sonuç olarak bu RAID yapısı, bir çok defa ve eş zamanlı okuma ve yazma işlemleri gerektiren, işlem tarafından yönlendirilen network uygulamaları için uygun değildir. En az üç sürücü kullanılır. 27

RAID nedir? Ne işe yarar? Çalışma mantığı nedir? Nasıl çalışır? Bu makalede bunların cevaplarını bulmaya çalışacağız..

RAID nedir? Ne işe yarar? Çalışma mantığı nedir? Nasıl çalışır? Bu makalede bunların cevaplarını bulmaya çalışacağız.. RAID Nedir Nasıl Yapılır 1. Bölüm: RAID Nedir, Ne İşe Yarar R A I D 1.BÖLÜM RAID NEDİR NE İŞE YARAR RAID nedir? Ne işe yarar? Çalışma mantığı nedir? Nasıl çalışır? Bu makalede bunların cevaplarını bulmaya

Detaylı

Windows XP Professional Kurulumu

Windows XP Professional Kurulumu Windows XP Professional Kurulumu ve YönetimiY Kuruluma Geçmeden Önce XP HOME EDİTİON / XP PROFESSİONAL ONAL ARASINDAKİ FARK Şimdi Kuruluma Geçelim elim XP Cd mizi takıyoruz ve bilgisayarımızı yeniden başlatıyoruz

Detaylı

Windows 2000 veya XP kurarken dosya sistemini seçmeniz gerekir. Ya FAT32 dosya sistemini kullanırsınız ya da NTFS.

Windows 2000 veya XP kurarken dosya sistemini seçmeniz gerekir. Ya FAT32 dosya sistemini kullanırsınız ya da NTFS. Windows 2000 veya XP kurarken dosya sistemini seçmeniz gerekir. Ya FAT32 dosya sistemini kullanırsınız ya da NTFS. NTFS'nin FAT32'ye göre sağladığı bir çok avantajı vardır. Diski daha verimli kullanır.

Detaylı

ETKİN YEDEKLEME YÖNTEMİ. Örneğin bu cihazda 2 adet disk görünse bile harddisk 1 tanedir.

ETKİN YEDEKLEME YÖNTEMİ. Örneğin bu cihazda 2 adet disk görünse bile harddisk 1 tanedir. ETKİN YEDEKLEME YÖNTEMİ Değerli meslektaşlarım. Bilgisayarlarımızdaki verilerimizi yedekleme işlemini az çok hepimiz biliyoruz. Pek çok meslektaşımız eczane otomasyon programlarının verilerini yedeklerken

Detaylı

Öğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com. Gölhisar Meslek Yüksekokulu

Öğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com. Gölhisar Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com Gölhisar Meslek Yüksekokulu Windows Sunucu İşletim Sistemi Tarihi 1993: Windows NT Advanced Server 3.1 1994: Windows NT Server 3.5 1995: Windows NT Server 3.51

Detaylı

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition + William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition + Bölüm 6 Dış Hafıza + Manyetik Disk Bir disk, tabaka olarak adlandırılan, manyetize edilebilir bir materyal ile kaplı, manyetik

Detaylı

Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz.

Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz. Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz. 1. Aşağıdakilerden hangisi ana kart üzerinde yer almaz? A) Bellek B) İşlemci C) Genişleme yuvaları D) Güç kaynağı 2. Aşağıdakilerden

Detaylı

Blu- ray Writer lariniz hakkinda Önemli Not

Blu- ray Writer lariniz hakkinda Önemli Not Blu- ray Writer lariniz hakkinda Önemli Not Cihazınızın kurulumunu tamamlamak için bu ilave talimatları kullanın. Disc Publisher cihazınızdaki Blu- ray sürücü (leri) bilgisayara bağlamak için esata kullanılır.

Detaylı

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI Enformatik Bölümü - Bilgisayarın tanımı ve tarihçesi Bilgisayar, belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. İlk bilgisayar 1950 yılında yapılmıştır.

Detaylı

Windows 7 Format Atma ve Kurulumu (Resimli Anlatım)

Windows 7 Format Atma ve Kurulumu (Resimli Anlatım) www.anasayfa.xyz Kasım 1, 2015 Windows 7 Format Atma ve Kurulumu (Resimli Anlatım) by www.anasayfa.xyz Bu yazımda windows 7 format atma işlemini detaylı bir şekilde anlatacağım. Ben format işlemini tüm

Detaylı

WINDOWS 7 KURULUMU ve KURULUM ÖNCESİ İŞLEMLER

WINDOWS 7 KURULUMU ve KURULUM ÖNCESİ İŞLEMLER WINDOWS 7 KURULUMU ve KURULUM ÖNCESİ İŞLEMLER Bu yazımızda Windows 7 işletim sisteminin kurulumunu anlatacağım.ancak kurulumdan önce bilmemiz gereken kurulum gereksinimleri,windows 7 sürümleri konularına

Detaylı

Sabit ve Taşınabilir Diskler BÖLÜM-2 Pata Diskler İçin Master-Slave Ayarları Disk Biçimlendirme Harici Diskler Olası Sabit Disk Arızaları RAID

Sabit ve Taşınabilir Diskler BÖLÜM-2 Pata Diskler İçin Master-Slave Ayarları Disk Biçimlendirme Harici Diskler Olası Sabit Disk Arızaları RAID Sabit ve Taşınabilir Diskler BÖLÜM-2 Pata Diskler İçin Master-Slave Ayarları Disk Biçimlendirme Harici Diskler Olası Sabit Disk Arızaları RAID (Redundant Array Of Independent Dısk) RAID Seviyeleri NAS

Detaylı

12. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

12. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 12. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları FDisk (Disk Bölme) İşleminin Yapılması Recovery Console Repair Kaynakça 3 Temel

Detaylı

Donanım Bağımsız Kurtarma

Donanım Bağımsız Kurtarma Donanım Bağımsız Kurtarma Bu belgenin amacı, bir sistemden başka bir sisteme donanım bağımsız kurtarma gerçekleştirmenize adım adım yardımcı olmaktır. Bu belgeyi okumaya başlamadan önce ShadowProtect için

Detaylı

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Bellekler İç Bellekler ROM Bellek RAM Bellek Dış Bellekler Sabit Disk Sürücüleri

Detaylı

B-Tree Dosya Sistemi (BTRFS)

B-Tree Dosya Sistemi (BTRFS) B-Tree Dosya Sistemi (BTRFS) Alev Erzurumlu Kasım, 2014 İçindekiler 1 Giriş.................................................... 2 2 Peki nedir bu dosya sistemi?....................................... 3

Detaylı

DOSYA NEDİR? Verilerin HDD de saklanması. Verilerin HDD de saklanması DOSYA SİSTEMİ NEDİR?

DOSYA NEDİR? Verilerin HDD de saklanması. Verilerin HDD de saklanması DOSYA SİSTEMİ NEDİR? DOSYA NEDİR? Dosya;disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimlendirmedir. İşletim sistemi tipik olarak iki çeşit dosya içerir. Birincisi; bir sistem görevi yerine getirirken yada bir uygulama

Detaylı

Windows XP, NT4/2000 Repair Disk aracını ASR: Automated System Recovery Wizard ile değiştirdi.

Windows XP, NT4/2000 Repair Disk aracını ASR: Automated System Recovery Wizard ile değiştirdi. Windows XP, NT4/2000 Repair Disk aracını ASR: Automated System Recovery Wizard ile değiştirdi. Uzun zamandır kullandığınız bir bilgisayarı henhangi bir sebeple formatlayıp tekrar kurulum yapmak işkence

Detaylı

Sorun Giderme. Genel. Disk. Aygıt Sürücüleri 3

Sorun Giderme. Genel. Disk. Aygıt Sürücüleri 3 Sorun Giderme Genel 2 Servis Paketleri 2 Disk Alanı 2 Page File 2 Aygıt Sürücüleri 3 Log Dosyaları 3 Snapshot Alınamıyor 3 Backup İmajı Yazma Hatası 4 Tanılama Aracı 5 Genel Servis Paketleri Çeşitli işletim

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ HAFTA: 4 AMAÇLAR: Bilgisayar Donanım Parçaları BİLGİSAYAR KASASI İçine yerleştirilecek olan bilgisayar bileşenlerini dışarıdan gelebilecek fiziksel darbelere karşı korur, elektriksel olarak yalıtır, sahip

Detaylı

DESKTOP Internal Drive. Kurulum Kılavuzu

DESKTOP Internal Drive. Kurulum Kılavuzu DESKTOP Internal Drive Kurulum Kılavuzu Seagate Desktop Kurulum Kılavuzu 2013 Seagate Technology LLC. Tüm hakları saklıdır. Seagate, Seagate Technology, Wave logosu ve FreeAgent, Seagate Technology LLC'nin

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ 2.HAFTA Yonga Seti (Chipset) Anakart üzerinde yer alan bir dizi işlem denetçileridir. Bu denetçiler anakartın üzerindeki bilgi akış trafiğini denetler. Bilgisayarın kalitesi,

Detaylı

SpamTitan CD'den kurulum

SpamTitan CD'den kurulum SpamTitan CD'den kurulum Hazırlık 1. Sadece Mail Güvenlik Duvarı olarak kullanacağınız uygun bir sunucu seçin. Tavsiye edilen özellikler: o Pentium 4 işlemci, 1024MB RAM Bellek, 80GB sabit disk, 1 Ethernet

Detaylı

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri ANAKART Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri İletişim Birimleri Bellek Birimleri Depolama Birimleri Anakart Motherboard, Sistem kartı Mainboard gibi isimleri de vardır. Anakart Bilgisayarın en

Detaylı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı 1 Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri Anakart (Mainboard) İşlemci (Cpu) Ekran Kartı Bellekler Ram Rom Ses Kartı Ağ Kartı TV Kartı Sabit Diskler HDD HHD SSD Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY

Detaylı

Temel Bilgi Teknlolojileri 1. Ders notları 5. Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT 2017

Temel Bilgi Teknlolojileri 1. Ders notları 5. Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT 2017 Temel Bilgi Teknlolojileri 1 Ders notları 5 Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT 2017 Windows işletim sistemi Kullanıcıya grafik arabirimler ve görsel iletilerle yaklaşarak, yazılımları çalıştırmak, komut vermek

Detaylı

http://alikoker.name.tr

http://alikoker.name.tr FDISK Nedir? Bu ödevde ağırlıklı olarak, Windows 95, Windows OSR2 ve DOS için geliştirlimiş FDISK programının kullanımından bahsedeceğim. Bu program DOS/Windows 95 işletim sistemleri için, bir diski ilk

Detaylı

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri ANAKARTLAR Anakartlar, bilgisayarların temel donanım elemanıdır. Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakartın Bileşenleri 1-Yonga

Detaylı

AKINSOFT. Eofis NetworkAdmin. AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu. Doküman Versiyon : 1.01.01 Tarih : 10.01.2008. Copyright 2008 AKINSOFT

AKINSOFT. Eofis NetworkAdmin. AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu. Doküman Versiyon : 1.01.01 Tarih : 10.01.2008. Copyright 2008 AKINSOFT AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu Doküman Versiyon : 1.01.01 Tarih : 10.01.2008 1 - Çalışma Şekli Hakkında Kısa Bilgi modülü kısaca aşağıdaki işlemleri yapar. Bu özelliklerin çalışabilmesi

Detaylı

AirTies Kablosuz Erişim Noktası (Access Point) olarak kullanacağınız cihazı bilgisayarınıza bağlayarak ayarlarını yapabilirsiniz.

AirTies Kablosuz Erişim Noktası (Access Point) olarak kullanacağınız cihazı bilgisayarınıza bağlayarak ayarlarını yapabilirsiniz. USB Disk Paylaşımı Değerli Müşterimiz, AirTies desteklediği USB Tak&Paylaş özelliği ile hiçbir ekstra donanıma ihtiyaç duymadan yaygın olarak kullanılan standart USB disk sürücülerinizi tüm ağınıza paylaştırmanıza

Detaylı

Touchstone Kisisel-Egitim Sürümü Level 2 DVD-ROM ve Video DVD talimatlari ve bilinen teknik konulari

Touchstone Kisisel-Egitim Sürümü Level 2 DVD-ROM ve Video DVD talimatlari ve bilinen teknik konulari Touchstone Kisisel-Egitim Sürümü Level 2 DVD-ROM ve Video DVD talimatlari ve bilinen teknik konulari DVD-ROM u kullanma Touchstone Self Study DVD-ROM Kopyasını iki şekilde çalıştırabilirsiniz: 1. Programı

Detaylı

WeldEYE. Kurulum Kılavuzu. İçindekiler

WeldEYE. Kurulum Kılavuzu. İçindekiler WeldEYE Kurulum Kılavuzu İçindekiler Giriş... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Kurulum... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Sistem/Ortam gerekleri... 3 Yazılımın kurulması... 3 Kamera sürücüsünün kurulumu...

Detaylı

08224 Sunucu İşletim Sistemleri

08224 Sunucu İşletim Sistemleri 08224 Sunucu İşletim Sistemleri Server Operating System Öğr.Gör. Murat KEÇECİOĞLU Elbistan Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Şubat 2015 08224 Sunucu İşletim Sistemleri Server Operating

Detaylı

Windows XP'ye Format Atmak, XP Repair ve XP Kurmak

Windows XP'ye Format Atmak, XP Repair ve XP Kurmak Son zamanlarda format atmak ve Xp kurmak ile ilgili karşılaştığım sorular üzerine böyle bir dökümanı hazırlayıp sizlerle paylaşmak istedim. Burada sizlere Türkçe XP kurulumunu, onarımını (repair) ve Windows

Detaylı

Donanım ve Yazılım Altyapısı Bileşeni

Donanım ve Yazılım Altyapısı Bileşeni Donanım ve Yazılım Altyapısı Bileşeni Her Okula 1 Adet Çok Fonksiyonlu Yazıcı 1 Adet Doküman Kamera Her Dersliğe Etkileşimli Tahta Panel Tip Etkileşimli Akıllı Tahta Kablolu İnternet Bağlantısı Her Öğretmene

Detaylı

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,

Detaylı

Yedekleme ve Kurtarma

Yedekleme ve Kurtarma Yedekleme ve Kurtarma Kullanıcı Kılavuzu Copyright 2007 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Windows; Microsoft Corporation kuruluşunun ABD de tescilli ticari markasıdır. Bu belgede yer alan bilgiler

Detaylı

PARALEL PCI ARABİRİM KARTI

PARALEL PCI ARABİRİM KARTI PARALEL PCI ARABİRİM KARTI Hızlı Kurulum Kılavuzu Giriş IEEE1284 arabirim PCI eklenti kartını satın aldığınız için teşekkür ederiz. Bu kart, kullanıcıların paralel aygıtlarını bağlamak üzere bilgisayar

Detaylı

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 7. LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ. LINUX Yapısı

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 7. LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ. LINUX Yapısı Ders 7 LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 1 LINUX Yapısı LINUX işletim sisteminin diğer işletim sistemleri gibi kendine özgü bir yapısı vardır. LINUX yapısı ve bileşenleri aşağıdaki

Detaylı

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayarın Mimarı Yapısı ve Çalışma Mantığı Bilgisayarı yapısal olarak; bilgilerin girilmesi, girilen bilgilerin belirtilen durumlara

Detaylı

Setup Yardımcı Programı

Setup Yardımcı Programı Setup Yardımcı Programı Belge Parça Numarası: 389194 142 Aralık 2005 İçindekiler 1 Setup Yardımcı Programı erişimi 2 Setup Yardımcı Programı nın dili 3 Setup Yardımcı Programı varsayılan değerleri 4Setup

Detaylı

DS150E Kullanıcı El Kitabı. Dangerfield June. 2009 V3.0 Delphi PSS

DS150E Kullanıcı El Kitabı. Dangerfield June. 2009 V3.0 Delphi PSS DS150E Kullanıcı El Kitabı 1 Ana bileşen...3 Kurulum talimatları...5 Bluetooth Ayarları...26 Arıza Teşhis Programı...39 Dosya...41 Ayarlar...43 Belgeler...51 Yardım...53 OBD İletişimi...56 Yazdır ve Kaydet...66

Detaylı

- ASUS AI BOOSTER?ı Başlat >>> Programlar >>> ASUS >>> Ai Booster >>> AiBooster v2.0 yolunu izleyerek çalıştırıyoruz.

- ASUS AI BOOSTER?ı Başlat >>> Programlar >>> ASUS >>> Ai Booster >>> AiBooster v2.0 yolunu izleyerek çalıştırıyoruz. ASUS AI BOOSTER ASUS AI BOOSTER nedir? Asus AI Booster programı Asus?un kendi ürünleri için ürettiği bir hız aşırtma (o/c) programıdır. Bilgisayarı kapatmadan işlemci frekanslarıyla oynayabilirsiniz ve

Detaylı

İMAGE (SİSTEM GÖRÜNTÜSÜ) ALMA VE YÜKLEME NASIL YAPILIR. İmage nedir?

İMAGE (SİSTEM GÖRÜNTÜSÜ) ALMA VE YÜKLEME NASIL YAPILIR. İmage nedir? İMAGE (SİSTEM GÖRÜNTÜSÜ) ALMA VE YÜKLEME NASIL YAPILIR İmage nedir? Sistem yüklemelerini en kolay ve en hızlı şekilde yapmak için kullanılan yöntemlerden biridir. Format atılan bir bilgisayara önce işletim

Detaylı

Bu ürün WinXP, 2000, ME, Win98 de çalıştırılmak için tasarlanmıştır. Her işletim sistemi için yükleme yordamı yaklaşık olarak aynıdır.

Bu ürün WinXP, 2000, ME, Win98 de çalıştırılmak için tasarlanmıştır. Her işletim sistemi için yükleme yordamı yaklaşık olarak aynıdır. 78 Türkçe Hızlı Yükleme Kılavuzu Bu yükleme kılavuzu GW-7100U ve yazılımının yüklenmesinde size yol gösterecektir. Kablosuz ağ bağlantınızı kurmak için, aşağıdaki işlemleri sırayla uygulayın. 1. Yükleme

Detaylı

HDD Password Tool. Kullanıcı Elkitabı. Türkçe

HDD Password Tool. Kullanıcı Elkitabı. Türkçe HDD Password Tool Kullanıcı Elkitabı Türkçe 1 İçindekiler Bölüm 1: Giriş... 3 Ticâri markalar... 4 Bölüm 2: Gereken İşletim Sistemi... 5 - HDD Password Tool for Windows... 5 - HDD Password Tool for Mac...

Detaylı

İşletim Sistemleri. Discovering Computers Living in a Digital World

İşletim Sistemleri. Discovering Computers Living in a Digital World İşletim Sistemleri Discovering Computers 2010 Living in a Digital World Sistem Yazılımı Sistem yazılımı, bilgisayar ve aygıtlarının çalışmasını kontrol eden ve sürdüren programlardan oluşur. İşle;m sistemleri

Detaylı

4. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

4. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 4. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Merkezî İşlem Birimi Mikroişlemci(CPU) Çok Çekirdekli Kavramı Çoklu Çekirdek Tasarımı

Detaylı

USB 2.0 Harici Disk Koruncağı 2.5"

USB 2.0 Harici Disk Koruncağı 2.5 USB 2.0 Harici Disk Koruncağı 2.5" Kullanım Kılavuzu DA-71001 DA-71002 Önsöz Ürünümüzü satın aldığınız için tebrik ederiz! Güvenilir ve sağlam yeni depolama konseptini göstereceğiz. HDD kapasitenizi artırmak

Detaylı

Solving Solutions. IP-Video ve Ses video kayıt sistemleri

Solving Solutions. IP-Video ve Ses video kayıt sistemleri saynvr NSV1 Serisi IP-Video ve Ses video kayıt sistemleri Analog kameraların dezavantajları: Düşük çözünürlüklü, Kablo maliyeti, Kayıt imkanı kısıtlılığı Uzun mesafelerde tek bir kablo kullanımında sinyal

Detaylı

Windows Server 2003 sistemde oluşabilecek hataları giderebilmemiz için bize bir çok araç sunmaktadır. Bunlar:

Windows Server 2003 sistemde oluşabilecek hataları giderebilmemiz için bize bir çok araç sunmaktadır. Bunlar: Bir sistem yöneticisi olarak başlıca görevlerimizden biri, sunucu sistemlerin her zaman çalışır durumda olmalarını sağlamaktır. Oluşabilecek hataları önceden tahmin edip, gidermeliyiz. Ancak bu yeterli

Detaylı

Exchange Server Kurtarma (PowerControls)

Exchange Server Kurtarma (PowerControls) Exchange Server Kurtarma (PowerControls) Çok çetrefilli bir işlem olan problemli Exchange suncudan data kurtarma işlemi third party çözümler ile çok daha kolay bir işleme dönüşebilir. Bu tip yazılımlardan

Detaylı

ecyber Kullanıcı Kılavuzu 1 / 1 1. ecyber hakkında... 1 2. Sistem gereksinimleri:... 2 Donanım:... 2 Yazılım:... 2 3. Kullanım Rehberi...

ecyber Kullanıcı Kılavuzu 1 / 1 1. ecyber hakkında... 1 2. Sistem gereksinimleri:... 2 Donanım:... 2 Yazılım:... 2 3. Kullanım Rehberi... ecyber Kullanıcı Kılavuzu 1 / 1 1. ecyber hakkında... 1 2. Sistem gereksinimleri:... 2 Donanım:... 2 Yazılım:... 2 3. Kullanım Rehberi... 3 İndirme... 3 Sunucu yazılım kurulumu... 3 Kurulum sayfası çıkacaktır...

Detaylı

2. hafta Bulut Bilişime Giriş

2. hafta Bulut Bilişime Giriş 1 2. hafta Bulut Bilişime Giriş 3. Bulut Bilişime Duyulan İhtiyaç Son yıllarda veri kullanımında görülen artışlar sayesinde verinin elde edilmesi ve üzerinde analizler yapılarak genel değerlendirmelerde

Detaylı

USB 2.0 External HDD Enclosure 3.5" (8,89cm)

USB 2.0 External HDD Enclosure 3.5 (8,89cm) USB 2.0 External HDD Enclosure 3.5" (8,89cm) Kullanım Kılavuzu DA-71051 Önsöz Ürünümüzü satın aldığınız için tebrik ederiz! Güvenilir ve sağlam yeni depolama konseptini göstereceğiz. HDD kapasitenizi artırmak

Detaylı

Laboratuvar Çalışması Veri Depolama Kapasitesini Belirleme

Laboratuvar Çalışması Veri Depolama Kapasitesini Belirleme Laboratuvar Çalışması 1.3.2 Veri Depolama Kapasitesini Belirleme Hedefler PC'deki RAM miktarını (MB cinsinden) belirleme. PC de takılı olan sabit diskin boyutunu (GB cinsinden) belirleme. Sabit diskteki

Detaylı

DA-70200-1 Kullanım Kılavuzu. USB 2.0 - IDE ve SATA Kablosu

DA-70200-1 Kullanım Kılavuzu. USB 2.0 - IDE ve SATA Kablosu DA-70200-1 Kullanım Kılavuzu USB 2.0 - IDE ve SATA Kablosu 1. Karakteristikler SATA yayılı spektrum iletici desteği SATA II Eşzamansız Sinyal Kurtarma (Tak-Çıkar) özelliği desteği USB 2.0 (Yüksek Hız USB)

Detaylı

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI SAB 103 TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI DERS NOTLARI Prof.Dr. Fatih TANK Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Sigortacılık ve Aktüerya Bilimleri Bölümü Prof.Dr. Fatih TANK - Temel - Ders Notları-

Detaylı

TL-WPS510U PRINT SERVER KURULUM DÖKÜMANI

TL-WPS510U PRINT SERVER KURULUM DÖKÜMANI TL-WPS510U PRINT SERVER KURULUM DÖKÜMANI 1 Başlarken Satın almış olduğunuz TL-WPS510U nun kullanım diagramı aşağıdaki gibidir. Cihazınızı bir ağ yazıcısı değilse veya kablolu ağ yazıcınızı kablosuz olarak

Detaylı

Tavsiye Edilen Önhazırlık Veritabanı kavramını öğrenmek

Tavsiye Edilen Önhazırlık Veritabanı kavramını öğrenmek Ms SQL Veritabanları Yedekleme Bölüm Veritabanı Yönetimi Yazar Mustafa ÖZEN Yayın Tarihi 18.03.2004 Okunma Sayısı 1109 Tavsiye Edilen Önhazırlık Veritabanı kavramını öğrenmek Hedefler Veritabanı yönetim

Detaylı

NOT: LÜTFEN BU BELGEYİ OKUMADAN YAZILIMI YÜKLEMEYİ DENEMEYİN.

NOT: LÜTFEN BU BELGEYİ OKUMADAN YAZILIMI YÜKLEMEYİ DENEMEYİN. INSITE YÜKLEME BÜLTENİ Sayfa 2: INSITE yükleme Sayfa 8: INSITE kaldırma NOT: LÜTFEN BU BELGEYİ OKUMADAN YAZILIMI YÜKLEMEYİ DENEMEYİN. HATALI YÜKLEME VEYA KULLANIM YANLIŞ VERİLERE VEYA EKİPMANIN ARIZALANMASINA

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PORTLAR Bilgisayar: VERİ: PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan

Detaylı

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz. Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan

Detaylı

1. Başlarken. 1.1 Güvenlik Önlemleri. 1.2 Sistem Gereksinimleri. 1.3 Paket İçeriği

1. Başlarken. 1.1 Güvenlik Önlemleri. 1.2 Sistem Gereksinimleri. 1.3 Paket İçeriği 1. Başlarken 1.1 Güvenlik Önlemleri Prestigio Data Racer I ın kullanımından önce lütfen tüm güvenlik önlemlerini inceleyin. Cihazı doğru şekilde çalıştırmak için bu kitapçıkta belirtilen tüm prosedürleri

Detaylı

Windows 7. Kurulum & Yapılandırma. A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Windows 7

Windows 7. Kurulum & Yapılandırma. A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / Windows 7 Windows 7 Kurulum & Yapılandırma Genel Değerlendirme Windows 7, eğitim bu hazırlandığı tarihteki en son Windows sürümü olup, resmi yayımlanma tarihi 22 Ekim 2009 dur Vista'nın oldukça geliştirilmiş bir

Detaylı

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir.

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne donanım denir. Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. Bilgisayar ve Donanım Ana Donanım Birimleri Anakart (Motherboard,

Detaylı

SERVER da Disk Yönetimi ve Disk yapıları

SERVER da Disk Yönetimi ve Disk yapıları SERVER da Disk Yönetimi ve Disk yapıları Disk yönetimi, sabit dikleri, içerdikleri birim veya bölümleri yönetmek için kullanılır. Disk yönetimi ile diskler başlatılabilir, birimler oluşturulabilir ve FAT,

Detaylı

LMS PC aracı ACS420. LMS parametre ayarlarının yapılması için PC yazılımı. Kurlum ve çalıştırma talimatları

LMS PC aracı ACS420. LMS parametre ayarlarının yapılması için PC yazılımı. Kurlum ve çalıştırma talimatları LMS PC aracı ACS420 LMS parametre ayarlarının yapılması için PC yazılımı Kurlum ve çalıştırma talimatları 1 İçindekiler 1. ACS420 programının kurulumu.. 3 2. OCI430 ara yüzün sürücü kurulumu.. 7 OCI430

Detaylı

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8.

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8. İşlemci: İşlemci,kullanıcıdan bilgi almak, komutları işlemek ve sonuçları kullanıcıya sunmak gibi pek çok karmaşık işlemi yerine getirir. Ayrıca donanımların çalışmasını kontrol eder. İşlemci tüm sistemin

Detaylı

ANAKART (MOTHERBOARD)

ANAKART (MOTHERBOARD) ANAKART (MOTHERBOARD) ANAKART (MOTHERBOARD) Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakartın Yapısı ve Çalışması Anakart

Detaylı

USB IDE/SATA ADAPTÖR

USB IDE/SATA ADAPTÖR USB 2.0 - IDE/SATA ADAPTÖR Kullanıcı Kılavuzu DA-70148-4 Digitus USB 2.0 adaptör, dış kasası olmayan hızlı ve kolay bağlantıdır. İlave bir harici sabit disk/ssd olarak herhangi bir 2,5 /3,5 IDE veya SATA

Detaylı

İşletim Sistemleri Kurulumu

İşletim Sistemleri Kurulumu İşletim Sistemi Kurulumu Öğrt. Gör. Alper Aslan Bilgisayar Büro Programları İşletim Sistemi Kurulumu BIOS BIOS Ayarları Hata Mesajları İşletim Sistemleri İşletim Sistemleri Kurulumu Öğrt. Gör. Alper ASLAN

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Merkezi İşlem Birimi (CPU) Merkezi İşlem Birimi (CPU) Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri Bellek Birimleri Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bilgisayarınızın beynidir. Bilgisayarlardaki bütün aritmetik, matematik ve mantık hesaplamalarının

Detaylı

Asus Live Update programı ile Bios güncelleme. ASUS Live Update programını çekmek için tıklayınız... BIOS Güncelleme ve My Logo:

Asus Live Update programı ile Bios güncelleme. ASUS Live Update programını çekmek için tıklayınız... BIOS Güncelleme ve My Logo: Asus Live Update programı ile Bios güncelleme ASUS Live Update programını çekmek için tıklayınız... BIOS Güncelleme ve My Logo: Asus Live Uptade programı ile hem biosunuzu kolay bir şekilde günceller,

Detaylı

SİSTEM İHTİYAÇLARI (Tiger Enterprise / Tiger 3 Enterprise)

SİSTEM İHTİYAÇLARI (Tiger Enterprise / Tiger 3 Enterprise) SİSTEM İHTİYAÇLARI (Tiger Enterprise / Tiger 3 Enterprise) / Gereksinimleri : Sunucu: 60 GB boş disk 21-50 kullanıcı arası en az çift işlemcili Intel Xeon Processor L5638 (12M Cache, 2.00 GB boş disk RAID

Detaylı

Pardus 2011 Kurulum Belgesi Sürüm 1.1 29 Ocak 2011. İçindekiler

Pardus 2011 Kurulum Belgesi Sürüm 1.1 29 Ocak 2011. İçindekiler Pardus 2011 Kurulum Belgesi Sürüm 1.1 29 Ocak 2011 İçindekiler 0. Giriş 1. Başlangıç Ekranı 1.1. Dil Seçimi 1.2. Grafik Ekran Ayarı 1.3. Çekirdek Ayarı 2. Lisans Şartları 3. Kurulum Ortamının Doğrulanması

Detaylı

Windows Storage Server 2012 R2 çalıştıran Dell Depolama Ağa Bağlı Depolama (NAS) Sistemleri Sorun Giderme Kılavuzu

Windows Storage Server 2012 R2 çalıştıran Dell Depolama Ağa Bağlı Depolama (NAS) Sistemleri Sorun Giderme Kılavuzu Windows Storage Server 2012 R2 çalıştıran Dell Depolama Ağa Bağlı Depolama (NAS) Sistemleri Sorun Giderme Kılavuzu Notlar, Dikkat Edilecek Noktalar ve Uyarılar NOT: NOT, bilgisayarınızı daha iyi kullanmanızı

Detaylı

Setup Yardımcı Programı Kullanıcı Kılavuzu

Setup Yardımcı Programı Kullanıcı Kılavuzu Setup Yardımcı Programı Kullanıcı Kılavuzu Telif Hakkı 2007, 2008 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Windows, Microsoft Corporation şirketinin ABD'de tescilli ticari markasıdır. Bu belgede yer alan

Detaylı

Otomatik overclock yapma, fansız soğutma, kolay erişim noktası ve ağ bağlantı monitorleme için gelişmiş özellikler ASUS Intelligence'da buluştu

Otomatik overclock yapma, fansız soğutma, kolay erişim noktası ve ağ bağlantı monitorleme için gelişmiş özellikler ASUS Intelligence'da buluştu AI Proactive Nedir? ASUS AI Proactive Otomatik overclock yapma, fansız soğutma, kolay erişim noktası ve ağ bağlantı monitorleme için gelişmiş özellikler ASUS Intelligence'da buluştu Stack Cool - Daha serin

Detaylı

Linux Ubuntu Kurulumu

Linux Ubuntu Kurulumu Linux Ubuntu Kurulumu Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2016 2017 Bahar Yarıyılı https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=kurulum https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=ubuntu_linux_kurulum_rehberi Öğr.Gör.Murat

Detaylı

Ürün Kutusu. Kargoyla teslim edilen ürün kutusu. Ürün kutusundaki temel bileşenler

Ürün Kutusu. Kargoyla teslim edilen ürün kutusu. Ürün kutusundaki temel bileşenler Kurulum Sunumu Ürün Kutusu Kargoyla teslim edilen ürün kutusu Ürün kutusundaki temel bileşenler Not: Kutu içerisindeki tüm bileşenlerin eksiksiz teslim edildiğinden emin olunmalıdır. Ürün Kutusundaki Bileşenler

Detaylı

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır.

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır. 1(13) - Aşağıdaki yazıcı türlerinden hangisinde fotoğrafik resim kalitesinde çıktı elde edilebilinir? A) İğne Uçlu C) Lazer B) Nokta Vuruşlu D) Mürekkep Püskürtmeli 2(11) - Monitörlerle ilgili olarak verilen

Detaylı

27.10.2014 MONĐTÖRLER

27.10.2014 MONĐTÖRLER MONĐTÖRLER 46 47 Bilgisayarın kullanıcının yaptığı işlemleri görebilmesini sağlayan görsel parçasıdır. Monitörde hareketli ya da sabit resim olarak algılananlar aslında tek karelik resimlerdir. Bu tek

Detaylı

USB 2.0 DAN HDMI A VİDEO ADAPTÖRÜ. Hızlı Kurulum Kılavuzu DA-70851

USB 2.0 DAN HDMI A VİDEO ADAPTÖRÜ. Hızlı Kurulum Kılavuzu DA-70851 USB 2.0 DAN HDMI A VİDEO ADAPTÖRÜ Hızlı Kurulum Kılavuzu DA-70851 1. Sürücüyü Yükleme İkaz: Verilen sürücüyü bağlamadan adaptörü bilgisayarınıza BAĞLAMAYIN. Verilen CD yi disk sürücünüze yerleştirin ve

Detaylı

Vmware Esx Server Nedir Ve Ne İşe Yarar

Vmware Esx Server Nedir Ve Ne İşe Yarar Vmware Esx Server Nedir Ve Ne İşe Yarar VMware 1999 yılında kurulumuş bir şirket ve ilk ürünü hepimizin de bildiği VMware Workstation'dır. Bu ürün PC lerimize kurduğumuz ve Windows ile aynı zamanda diğer

Detaylı

Kuruluma başlamadan önce gerekli tüm bileşenlerin mevcut olup olmadığını kontrol edin. Kutuda şunlar bulunmalıdır:

Kuruluma başlamadan önce gerekli tüm bileşenlerin mevcut olup olmadığını kontrol edin. Kutuda şunlar bulunmalıdır: K A B L O S U Z N I - 7 0 7 5 0 3 N I - 7 0 7 5 0 7 N I - 7 0 7 5 0 8 1 PA K E T I N I Ç I N D E K I L E R 4 T E K N I K Ö Z E L L I K L E R 5 U Y G U L A M A Y E L PA Z E S I 6 P C / P C I K A R T I D

Detaylı

AntiKor Güvenlik Sunucumu nereye yerleştirmeliyim?

AntiKor Güvenlik Sunucumu nereye yerleştirmeliyim? AntiKor Güvenlik Sunucumu nereye yerleştirmeliyim? AntiKor Güvenlik sunucusu, yerel ağ ile interneti sağlayan DSL modem veya Router arasına girerek bütün İnternet trafiğinin üzerinden geçmesini sağlar

Detaylı

Server Operating System

Server Operating System Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2016 2017 Bahar Yarıyılı Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU 1945-1954 1980 li yıllarda ortaya çıkan Personal Computer sistemlerden bugüne bilgi toplumuna doğru hızlı adımlarla ilerliyoruz.

Detaylı

08224 Sunucu İşletim Sistemleri

08224 Sunucu İşletim Sistemleri Ders Tanıtım Sunumu 08224 Sunucu İşletim Sistemleri Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2013 2013 Bahar Yarıyılı 26-27 Şub. 2013 Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU 1980 li yıllarda ortaya çıkan Personal Computer sistemlerden

Detaylı

KANTAR UYGULAMASI Kurulum Kılavuzu

KANTAR UYGULAMASI Kurulum Kılavuzu KANTAR UYGULAMASI Kurulum Kılavuzu Serhat Öztürk Medyasoft Danışmanlık ve Eğitim A.Ş. v.1.0 Kantar Uygulaması üç temel parçadan oluşur. Veritabanı, WCF servisi ve Masaüstü uygulaması. Bu nedenle sistemde

Detaylı

Data Safe I (Seri ATA) USB2.0 Harici HDD. Kullanıcı Kılavuzu

Data Safe I (Seri ATA) USB2.0 Harici HDD. Kullanıcı Kılavuzu Data Safe I (Seri ATA) USB2.0 Harici HDD Kullanıcı Kılavuzu Sürüm 1.1 İçindekiler 1 Başlarken 1.1 Güvenlik Önlemleri 1.2 Sistem Gereklilikleri 1.3 Paket İçeriği 2 Sürücü Kurulum Kılavuzu 3 Temel İşletim

Detaylı

MultiBoot Kullanıcı Kılavuzu

MultiBoot Kullanıcı Kılavuzu MultiBoot Kullanıcı Kılavuzu Copyright 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Bu belgede yer alan bilgiler önceden haber verilmeksizin değiştirilebilir. HP ürünleri ve hizmetlerine ilişkin garantiler,

Detaylı

KWorld. PlusTV DVB-S USB. PlusTV DVB-S USB Kurulum Kılavuzu. İçindekiler

KWorld. PlusTV DVB-S USB. PlusTV DVB-S USB Kurulum Kılavuzu. İçindekiler KWorld PlusTV DVB-S USB PlusTV DVB-S USB Kurulum Kılavuzu İçindekiler V1.1 Bölüm 1 : PlusTV DVB-S USB Donanım Kurulumu...2 1.1 Paket İçeriği...2 1.2 Sistem Gereksinimleri...2 1.3 Donanım Kurulumu...2 Bölüm

Detaylı

CLIENT MAKİNELERE IBM SPSS Statistics 21 nin KURULMASI

CLIENT MAKİNELERE IBM SPSS Statistics 21 nin KURULMASI CLIENT MAKİNELERE IBM SPSS Statistics 21 nin KURULMASI License manager ile lisanslamanın tamamlandığına emin olunduktan sonra son kullanıcıların makinalarına IBM SPSS Statistics 21 client kurulumu yapılabilir.

Detaylı

1-20 Kullanıcı. 2*Xeon 2.4 GHZ 4 GB 2*146 GB 15k (Raid 1) c: 30 GB, d: 110. 21-40 Kullanıcı. 21-40 Kullanıcı. 41-80 Kullanıcı.

1-20 Kullanıcı. 2*Xeon 2.4 GHZ 4 GB 2*146 GB 15k (Raid 1) c: 30 GB, d: 110. 21-40 Kullanıcı. 21-40 Kullanıcı. 41-80 Kullanıcı. OPERA 1-20 Kullanıcı SINGLE SERVER 2*Xeon 2.4 GHZ 4 GB 2*146 GB 15k (Raid 1) c: 30 GB, d: 110 SINGLE SERVER 21-40 Kullanıcı 4*Xeon 2 GHZ 6GB 8*146 GB 15k (Raid 1+0) c:=40 GB, d:>=540 APPLICATION SERVER

Detaylı

SORULAR (37-66) Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur?

SORULAR (37-66) Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur? SORULAR (37-66) SORU -37 Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur? A) ISA B) AGP C) PCI D) PCI-e SORU -38 Aşağıdakilerden hangisi yavaş olması sebebiyle günümüz anakartlarında

Detaylı

Yazılım Kurulumu ve Yönetimi -2010

Yazılım Kurulumu ve Yönetimi -2010 ROM chipleri ana kart olarak adlandırılan sistem bileşenlerinin yerleştirildiği platforma ait programlar ve kodlar barındıran okunur bellek elemanlarıdır. Yerleşik olarak olarak bulunan program ve kodlar

Detaylı

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem

Detaylı

Sistem Gereksinimleri Opera v5

Sistem Gereksinimleri Opera v5 Opera v5 1-20 Kullanıcı SINGLE SERVER 2*Xeon 2.4 GHZ 4 GB 2*146 GB 15k (Raid 1) c: 30 GB, d: 110 SINGLE SERVER 21-40 Kullanıcı 4*Xeon 2 GHZ 6GB 8*146 GB 15k (Raid 1+0) c:=40 GB, d:>=540 21-40 Kullanıcı

Detaylı