KANSER ERKEN TEŞHİS VE TARAMA MERKEZLERİ PERSONELİ SERTİFİKA PROGRAMI UYGULAMA GENELGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Transkript

1 KANSER ERKEN TEŞHİS VE TARAMA MERKEZLERİ PERSONELİ SERTİFİKA PROGRAMI UYGULAMA GENELGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu genelgenin amacı, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığınca Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezlerinde görevli/görevlendirilecek sağlık personelinin eğitimleri ile sertifikalandırılmalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam Madde 2 - Bu genelge, Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezlerinde eğitilecek ve sertifikalandırılacak sağlık personelinin nitelikleri, türleri ve Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığınca düzenlenecek eğitimleri kapsar. Dayanak Madde 3 - Bu genelge 5 Kasım 1986 tarih ve sayılı makam onaylı Sağlık Bakanlığı Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri Yönetmeliği ile 24 Temmuz 2001 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Standart Taşra Teşkilatı Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği ile Eki Cetvellerin Değiştirilmesine Dair Yönetmelik e dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4 - Bu genelgede; 4.1- Bakanlık : Sağlık Bakanlığını, 4.2- Başkanlık : Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığını, 4.3- KETEM : Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezini 4.4- Sertifika : KETEM de çalışacak sağlık personelinin yeterliliğini gösteren belgeyi, 4.5- Eğitim : KETEM personelinin alanlarına ait konularda teorik ve pratik usullerle beceri kazanmasını hedefleyen teorik, pratik ve tarama uygulama eğitimini, 4.6- Katılımcı : KETEM personeli olan konsültan Uzman Hekim, Pratisyen Hekim, Tıbbi Teknolog, Hemşire, Ebe, Röntgen Teknisyeni, Laboratuar Teknisyeni ve Tıbbi Sekreteri tanımlar. Eğitimle İlgili Usul ve Esaslar Madde Eğitimin süresi: İKİNCİ BÖLÜM Eğitimle İlgili Usul ve Esaslar Pratisyen Hekim, Tıbbi Teknolog, Hemşireler ve Ebeler için; 30 saat teori, 12 saat smear uygulama (Tıbbi Teknolog hariç), 30 saat ise tarama uygulama eğitimi Uzman Hekimler için teorik dersler 12 saat, uygulama eğitimi 18 saat; Radyoloji Teknisyenleri, Laboratuar Teknisyenleri ve Tıbbi Sekreterler için teorik dersler 18 saat; Laboratuar Teknisyenleri ve Radyoloji Teknisyenleri için pratik dersler en az 30 saat verilir Katılımcıların niteliği ve belirlenmesi; Eğitime katılacak KETEM de görevli uzman hekim, hekim, hemşire, ebe, tıbbi teknolog ve sağlık memurlarını Başkanlık belirler. Katılımcıların KETEM de kadrolu, görevlendirme veya il onayı ile çalışıyor olmaları (Açılmakta olan KETEM personeli dahil) gerekmektedir. 1

2 Sağlık memurları için Radyoloji, Laboratuar veya Tıbbi Sekreterlik ve dökümantasyon bölümü mezunu olmaları, Katılımcıların eğitim sonunda en az iki yıl KETEM de çalışmayı yazılı belge ile kabul etmeleri esastır.(ek 1) 5.3- Genel Esaslar: Katılımcılar eğitim süresi boyunca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun genel hükümlerine (Hizmetiçi eğitim, kılık-kıyafet, devam vb.) ve eğitim gördüğü Kurumun kurallarına uymak zorundadır. Katılımcılar için eğitime devam esas olup mazeret veya hastalık izni sebebiyle eksik kalan süreler tamamlattırılır. Mazeretsiz birer gün teorik veya pratik eğitime katılmayan katılımcılara sertifika verilmez, yazı ile kurumu bilgilendirilir Sayılı Harcırah Kanununun ilgili maddesine, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili yönetmeliklerine ve Bakanlıkça yayınlanan Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliğine göre Bakanlık personeli olan katılımcıların eğitim dönemi boyunca kalacakları yerler Bakanlık tarafından veya kurumunca yevmiyesi verilerek katılımcılarca temin edilebilir. Eğitim yeri, konaklama mekânı, eğitim materyali ve eğitimciler Başkanlık tarafından sağlanır. İzleme ve Değerlendirme Madde Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi: Her eğitim programının bitiminden sonra eğitimciler ve katılımcılar tarafından değerlendirme formları doldurulur. Bu formlar da baz alınarak Başkanlıkça eğitimler değerlendirilir Sertifikalandırma: Katılımcı ilgili eğitim programını tamamlayarak eğitim sonunda yapılacak sınavlarda en az 75 puan alması durumunda 5 yıl geçerli sertifikayı almaya hak kazanır. Sertifikalandırılan personel en az 5 yılda bir tazeleme eğitimine alınır. Ayrıca Başkanlık gerekli gördüğü durumlarda sertifikalı personeli tazeleme eğitimine çağırabilir. İl Eylem Planı Madde 7 Eğitim Modülü Madde 8 Eğitim sonucu katılımcılar KSDB işbirliği ile eğitim ve tarama il eylem planı hazırlar. (Ek 2) (I) KETEM KANSERDE ERKEN TEŞHİS, TARAMA VE EĞİTİM BECERİLERİ MODÜLÜ: Eğitim ile KETEM de görevli/görevlendirilecek sağlık personelinin çalışma konuları olan; eğitim, Meme ve Serviks kanserinde erken tanı ve taramalar konularında bilgilendirilerek, beceri kazanmaları amaçlanır.(ek 3) Hedef Grup: KETEM de çalışacak Hekim, Ebe, Hemşire ve Tıbbi Teknologlardır. Süre: Teorik 5 gün, pratik uygulama 2 gün Eğitim İçeriği ve Eğitim Verilecek Konular: Yönetim ve Organizasyon, Erken Teşhis ve Tarama, Eğitim Becerileri 2

3 TEORİK BÖLÜM: A.Yönetim ve Organizasyon Konu Süresi: 1 Gün A) KETEM lerin Çalışma Sistemleri: 1) Kanser, 2) Merkezler, 3) KETEM Gerekçeleri, Tarihçe 4) Mevzuat 5) Personel Altyapı ve Donanım 6) Faaliyet (İş Tanımları) 7) Kalite Kriterleri (Çalışma İlkeleri) 8) Uygulama Örnekleri (İl Sunusu Son Gün) B) İşleyiş(Teknik Uygulama) C) Yönetsel Uygulama B. Erken Teşhis ve Tarama Konunun Süresi: 1. ve 2. bölümler 1 gün, 3. bölüm ½ gün ( Toplam 1,5 Gün) A) Kanserde Temel Tarama İlkeleri 1) Türkiye ve Dünyadan Örnekler 2) Yeni Tarama Modaliteleri B) Meme Kanseri (KKMM Uygulama) Tarama Programı 1) Meme Anatomisi ve Meme Hastalıkları 2) Meme Kanseri 3) Meme Tarama İlkeleri ve Yöntemleri 4) Meme Tarama Kalite Güvenceleri 5) Uygulama C) Serviks Kanseri (Smear Alımı-Uygulama) Tarama Programı 1) Serviks Anatomisi 2) Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar 3) Serviksin Premalign Lezyonları 4) Serviks Kanseri Oluşumu ve Tedavisi 5) Serviks Kanserinde Tarama Programları 6) PAP Smear Kime? Nasıl? Ne Zaman? 7) PAP Smear Uygulama D) Deri Kanseri (Bölgesel) Tarama Programı 1) Deri Anatomisi 2) Deri Hastalıkları 3) Deri Kanseri 4) Deri Kanseri Tarama Programı ( Bölgesel Planlanacak ) C. Eğitim Becerileri Konunun Süresi: 2,5 Gün 1) Eğitim öncesi değerlendirme 2) Olumlu eğitim atmosferi 3) Yetişkin eğitimi 4) Görsel-işitsel araçların hazırlanması ve kullanımı 5) İletişim-Danışmanlık 6) Demonstrasyon 7) Koçluk (Yetiştiricilik) 8) Interaktif eğitim teknikleri 9) Sunum becerileri 10) Sunum uygulama 11) Eğitim sonu değerlendirmesi 12) Kapanış faaliyetleri 3

4 Birlikte Çalışılabilecek Kurum ve Kuruluşlar: 1) AÇSAP (Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması) Genel Müdürlüğü 2) İl Sağlık Müdürlükleri 3) Yetkin Eğitim ve Araştırma Hastaneleri PRATİK BÖLÜM: Pratik uygulama, altyapısı uygun olan bir hastanede 12 saat uygulanır. (II) KETEM UZMAN HEKİM KANSERDE ERKEN TEŞHİS-TARAMA MODÜLÜ: Eğitim ile KETEM bünyesinde konsültasyon hizmetlerinin yürütülmesi için uzman hekimlerin Ulusal Kanser Kontrol Programı, Kanserde Erken Teşhis ve Tarama İlkeleri konusunda bilgilenmelerinin sağlanması amaçlanır. Eğitim İçeriği ve Eğitim Verilecek Konular: KETEM Genel Cerrah Eğitimi, KETEM Radyolog Eğitimi, KETEM Jinekolog Eğitimi, KETEM Patolog Eğitimi. Eğitim Ekibi: Başkanlık veya diğer kurumlarca düzenlenen bilimsel toplantılarda görev almış, vizyon sahibi konunun uzmanlarından belirlenir. A. KETEM Genel Cerrah Eğitimi Eğitim Konuları: 1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler b) Yeni Tarama Modaliteleri 2) Ulusal Kanser Kontrol Programı 3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri 4) KETEM Çalışma Sistemleri 5) Konsültasyon 6) Meme CA Tarama Kriterleri 7) Meme radyolojisi 8) Meme radyolojisi kalite kriterleri Süre: 2 gün B. KETEM Radyolog Eğitimi Eğitim Konuları 1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler b) Yeni Tarama Modaliteleri 2) Ulusal Kanser Kontrol Programı 3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri 4) KETEM Çalışma Sistemleri 5) Konsültasyon 6) Meme CA Tarama Kriterleri 7) Meme radyolojisi 8) Meme radyolojisi kalite kriterleri Süre: 2 gün 4

5 C. KETEM Jinekolog Eğitimi 1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler b) Yeni Tarama Modaliteleri 2) Ulusal Kanser Kontrol Programı 3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri 4) KETEM Çalışma Sistemleri 5) Serviks Kanseri Eğitim Programı 6) Kolposkopi Eğitimi Süre: 2 gün D. KETEM Patolog Eğitimi 1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler b) Yeni Tarama Modaliteleri 2) Ulusal Kanser Kontrol Programı 3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri 4) KETEM Çalışma Sistemleri 5) Serviks Kanseri 6) Sitoloji Eğitim Programı 7) Sitoloji Kalite Kriterleri 8) Tanı ve Sınıflama Süre: 2 gün D. KETEM Dermatolog Eğitimi 1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler b) Yeni Tarama Modaliteleri 2) Ulusal Kanser Kontrol Programı 3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri 4) KETEM Çalışma Sistemleri 5) Dermatoloji Eğitim Programı Süre: 2 gün (III) KETEM RÖNTGEN TEKNİSYENİ, LABORATUAR TEKNİSYENİ, TIBBİ SEKRETER ERKEN TANI, TARAMA VE İLETİŞİM BECERİLERİ MODÜLÜ: Eğitim ile KETEM de çalışacak teknisyenlerin sertifikalandırılması amaçlanır. Hedef Grup : Röntgen, Laboratuar Teknisyenleri, Tıbbi Sekreterler (Ek 4) Eğitim Konuları: 1) Temel Patoloji, Preparat Alımı, saklanma koşulları, hazırlanma 2) Meme Anatomisi ve Fizyolojisi 3) Mamografi Çekim Teknikleri 4) İletişim ve Danışmanlık 5) Yetişkin Eğitimi 6) Arşiv, dosyalama Süre: 3 gün Birlikte Çalışılan Kurum ve Kuruluşlar: Radyoloji Dernekleri, Patoloji Dernekleri, Üniversiteler (Ege Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi) 5

6 (IV) UYGULAMALI EĞİTİM MODÜLÜ Eğitim ile Uzman Hekim, Pratisyen Hekim, Tıbbi Teknolog, Hemşire ve Ebelerin KETEM lerde uygulama almaları amaçlanır. Hedef Grup: Hekim, Tıbbi Teknolog, Hemşire ve ebeler için süre 5 gün ( Uzmanlar için 3 gün) Konu: Tamamı uygulama Yürürlük Madde 9 - Bu Genelge Bakan tarafından onaylandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer. Yürütme Madde 10 - Bu Genelge hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür. 6

7 EK 1: KETEM PERSONELİ EĞİTİM BAŞVURU FORMU 7

8 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı KETEM PERSONELİ EĞİTİM BAŞVURU FORMU ADI SOYADI BABA ADI DOĞUM TARİHİ DOĞUM YERİ MEZUN OLDUĞU OKUL MEZUN OLDUĞU YIL ÇALIŞTIĞI KURUM KETEM DE GÖREVE BAŞLAMA TARİHİ İLETİŞİM BİLGİLERİ ADRES: İŞ TLF: CEP TLF: FAX NO: E- MAİL: BAŞVURU SAHİBİNİN KİMLİK BİLGİLERİ TAAHHÜTNAME: Eğitimi takiben Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezinde en az 2 yıl çalışacağımı taahhüt ederim. Tarih İmza Tasdik Olur Kurum Yetkilisinin Adı Soyadı İmza/Mühür EK 2: KETEM İL EYLEM PLANI KETEM 8

9 İL EYLEM PLANI HEDEF NÜFUS: HEDEFLER: Konuya göre belirlenecek Ayda en az bir kez sivil toplum örgütleriyle toplantı Kadınlarla haftada en az 1 grup toplantısı (En az 20 kişilik) Seçilmiş Grup Eğitimleri Sağlık Personeli Eğitimi Doktor Ebe/ Hemşire Sağlık Memuru Tıbbi Teknolog b) Öğretmenler, İmamlar, Muhtarlar vb. c) Okul Eğitimleri (Hedefe göre ilköğretim, kız meslek, sağlık meslek vb. ) d) Kursiyer Eğitimleri ( Halk Eğitim Merkezi, Çıraklık, Dikiş-nakış, vb.) e) Sosyal Evler f) Diğer Askeri Kışlalar Cezaevi Toplantılar: İl Kanser Kontrol Koordinatörünün katılımıyla (ayda bir KETEM de) İl Kanser Kontrol Danışma Kurulu toplantısı ( KETEM sorumlu hekimin katılımıyla) 5) Basın İlişkileri a) Görsel Medya (Tv. Programı vs.) b) Yazılı Medya (Gazete, dergi vb. makaleler vs.) c) Basın Bülteni (Özel günler, haftalar, aylarda mutlaka) d) 6) Basılı ve Görsel Materyal (Bez Afiş, Poster, Broşür, Sticker, Takvim vb.) EK 3: KETEM, KANSERDE ERKEN TEŞHİS, TARAMA VE EĞİTİM BECERİLERİ EĞİTİMİ../.. /. 1.GÜN (6 saat) 2.GÜN (6 saat) 3.GÜN (6 saat) 4.GÜN (6 saat) 5.GÜN (6 saat) 9

10 Açılış-Tanışma Beklentilerin Alınması Amaç- Hedefler Kurs Programı Kurs Öncesi Soru Formu(KÖSF) Isınma- Günün Programı İletişim Danışmanlık Isınma- Günün Programı Anatomi-CYBE ve Genital Kanserler Isınma- Günün Programı Koçluk Sunum 1 Sunum 2 Sunum 3 Sunum 4 ARA ARA ARA ARA ARA Kanser Kontrol Organizasyonu İnteraktif Eğitim Teknikleri Servikal Hastalıkları Smear Alınması Sunum Becerileri Sunum 5 Sunum 6 Sunum 7 Sunum 8 YEMEK (12:30-13:30) Isınma Olumlu Eğitim Atmosferi Yetişkin Eğitimi YEMEK (12:30-13:30) Isınma Meme Kanseri YEMEK (12:30-14:00) Saha ziyareti Isınma Dersin Devamı Smear Alınması Pratiği YEMEK (12:30-13:30) Isınma Kurs Ortası Soru Formu YEMEK (12:30-13:30) Kanserde Erken Tanı ve Temel Tarama İlkeleri -Dünyadan ve Türkiye den Örnekler -Yeni Tarama Modaliteleri -Eylem Planı ARA ARA ARA ARA ARA Görsel İşitsel Araçların Hazırlanması ve Kullanımı Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) Demonstrasyon Sunum İçin Grup Çalışması -Eğitimin Genel Değerlendirilmesi -Sertifikaların Verilmesi Günün Değerlendirilmesi - Ev ödevi Günün Değerlendirilmesi - Ev ödevi Günün Değerlendirilmesi - Ev ödevi Günün Değerlendirilmesi - Ev ödevi Kapanış 10

11 EK 4: KETEM, RÖNTGEN TEKNİSYENİ, LABORATUAR TEKNİSYENİ, TIBBİ SEKRETER ERKEN TANI, TARAMA VE İLETİŞİM BECERİLERİ EĞİTİMİ 11

12 KONU BRANŞ SÜRE/ SAAT KETEM Yönetimi, Çalışma Sistemi Röntgen Teknisyeni, Laboratuar Teknisyeni, Tıbbi Sekreter 3 İletişim Danışmanlık Röntgen Teknisyeni, Laboratuar Teknisyeni, Tıbbi Sekreter 2 Yetişkin Eğitimi Röntgen Teknisyeni, Laboratuar Teknisyeni, Tıbbi Sekreter 1 Meme Anatomisi ve Fizyolojisi Röntgen Teknisyeni 6 Teorik 6 Mamografi Çekim Teknikleri Uygulama Röntgen Teknisyeni 30 Temel Patoloji, Preparat Alımı, Saklama Koşulları, Hazırlama Teorik Uygulama Laboratuar Teknisyeni Arşiv, Dosyalama Tıbbi Sekreter 12 12