PALYATİF BAKIMDA AĞRI YÖNETİMİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PALYATİF BAKIMDA AĞRI YÖNETİMİ"

Transkript

1 PALYATİF BAKIMDA AĞRI YÖNETİMİ Uzm. Hem. Yasemin OYUM Acıbadem Bursa Hastanesi Koroner Yoğun Bakım Ünitesi Sorumlu Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 08 Nisan 2015

2 Sunu Planı Palyatif Bakım Palyatif Bakım Hedefleri Palyatif Bakım Ekibi Ağrı Tanımı Kanser Hastalarında Ağrı Yaşantısı Hastaların Ağrı Deneyimleri Ağrı Yönetimi Ağrının Değerlendirilmesi Ağrının Tedavisi Ağrı Tedavisinde Karşılaşılan Güçlükler

3 Palyatif Bakım Dünya Sağlık Örgütü ne göre palyatif bakım; hasta ve ailesi yaşamı tehdit eden sorunlarla karşılaştığında ağrı başta olmak üzere diğer fiziksel, psiko-sosyal, manevi ve sosyal sorunların erken dönemde belirlenmesi, dikkatlice değerlendirilmesi ve tedavi edilmesiyle acı çekmenin önlenmesini, hasta ve ailesinin yaşam kalitesinin artırılmasını sağlayan bir bakım sistemidir.

4 Palyatif Bakımda Temel Hedef Hastaların ağrı ve diğer semptomlarının kontrol altına alınması, psikososyal ve spiritüel gereksinimlerinin karşılanması ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesi temel hedeflerdendir. Palyatif bakımda temel kalite göstergesi ve hayat kalitesini arttırmanın en temel yolu, hastaların ölüme kadar ağrı ve acı çekme süreçlerini iyi yönetmektir.

5 Hekimler Hemşireler Psikologlar Din adamları Sosyal hizmet çalışanları Beslenme uzmanları Fizik tedavi terapistleri ve gönüllerden oluşur. Palyatif Bakım Ekibi

6 Ağrı Ağrının pek çok tanımı olup; Uluslararası Ağrı Araştırmaları Derneği (IASP) tarafından yapılan tanımlamaya göre, vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan organik bir nedene bağlı olan ya da olmayan kişinin geçmişteki deneyimleri ile ilgili, sensoriyal, emosyonel hoş olmayan bir duygu olarak tanımlanmıştır.

7 Palyatif bakım şartlarında ise altın standart; Margo MC Caffery'nin tanımıyla Ağrı, hasta ne tanımlıyorsa odur şeklinde kabul edilmektedir.

8 Kanser hastalarında ağrı, yaşam kalitesini en çok bozan ve en sık görülen semptomdur. Özellikle ilerlemiş kanser vakalarının %70'inde ağrı ortaya çıkmaktadır. Bu oran terminal dönemde %90'a kadar ulaşmaktadır. FIbA/s1600/olcme-degerlendirme.jpg

9 Ağrı Sıklığı; Kemik, serviks baş ve boyun kanserlerinde..%80, Mide, akciğer, pankreas ve meme kanserlerinde...%60-70 Kolorektal, ince barsak, böbrek, erkek ve kadın genitoüriner sistem kanserlerinde..%40-60 Lenfoma ve lösemide..%20

10 Yine birçok ülkede ve ülkemizde kanserli hastaların %50-80'inin özellikle yaşamlarının son döneminde ağrı ile baş başa bırakıldığı belirtilmektedir. Bu nedenle kanser ağrısı hem evrensel, hem de toplumsal bir sorun olarak hekimlerin, hastaların ve yakınlarının önünde durmaktadır.

11 Kanser Hastalarında Ağrı Yaşantısı

12 Ağrı Deneyimleri En kötü günlerim nasıl olacak? Başka ağrı kesiciler ve alternatifleri bulunmakta mıdır? Ağrılarım ve diğer belirtilerim gelecekte kontrol altına alınabilecek mi? Morfin gelecekte de etkili olabilecek mi? Şimdi başlamam durumunda, bedenim morfine alışır mı? Beni kabız yapar mı? Ağrı için de mi olacağım?

13 Ağrı Yönetimi Ağrının düzenli aralıklar ile değerlendirilmesi ve tedavinin gözden geçirilmesi palyatif bakımın önemli bir parçasıdır. psikolojik-danismanlik-34.html. Terminal dönem hastalarda ağrı tedavisi; ağrının fiziksel, emosyonel, ruhsal ve sosyal tüm yönlerini içeren, multidisipliner, farmakolojik ve non-farmokolojik yöntemlerin gerektiğinde bir arada kullanıldığı, kişiye özel bir tedavi programını içermelidir.

14 Ağrının Değerlendirilmesi; Ağrının kişiye özgü öznel bir semptom olması hastayı tüm yönleri ile tanıma ve doğru öykü almayı, sürekli gözlem yapmayı, ağrı değerlendirmesinde uygun yöntemleri kullanmayı gerektirir. Ağrı ölçüm yöntemi seçilirken; ağrının gelişme evresi, hastanın yaşı, fonksiyonel durumu, anlama düzeyi, yetenekleri ve duygusal durumu göz önüne alınır.

15 Ağrının Değerlendirilmesinde dikkat edilmesi gereken durumlar: Hastanın ağrı ifadesi ve ağrıya karşı geliştirdiği davranışsal tepkilere ön yargı ile bakılmamalı, Ölçümün amacı belirlenmeli, Farklı değerlendirme yöntemleri kullanılmalı, Hastaya ve ağrı nedenine ilişkin güvenilir ve tama yakın bilgiler hemen sağlanmalı, Ağrı değerlendirmesinde multidisipliner ekip yaklaşımı, herkesçe benimsenen ve farklı yorumlara neden olmayan ağrı ölçekleri kullanılmalıdır.

16 Ağrının Değerlendirilmesi; Hastaya uygun ağrı skalası seçilmelidir. Seçilen ağrı skalası doğrultusunda hasta ağrı skorunu belirler.

17 Ağrının Değerlendirilmesi; Kendi değerlendirmesini yapamayan hastada seçilen skalaya bağlı olarak ağrı skorunu hemşire belirler. Hastanın ağrısı olduğunda hekim veya hemşire tarafından, ağrının yeri, sıklığı ve niteliğini kapsayan ayrıntılı ağrı değerlendirmesi yapılır.

18 Ağrının Tedavisi; Ağrı Tedavisi temel olarak şu amaçları kapsamaktadır; 1)Optimal ağrı tedavisi 2)En az yan etki ve en ucuz tedavi 3)Hastanın aktivitesinin arttırılması, fiziksel ve psikolojik iyiliğin sağlanması 4)Yaşam kalitesinin arttırılması

19 1- Ağrının Farmakolojik Tedavisi Dünya sağlık örgütü, kanser ağrısının farmakolojik tedavisinde, basamak sistemini önermektedir; 1. Non-opioid analjezikler, 2. Zayıf opioidler, 3. Kuvvetli opioidler kullanılır. İlaçlar ağrı oldukça değil, ağrının oluşmasını önleyecek şekilde düzenli aralıklarla kullanılmalıdır. Ağrının ilaçlarla kontrol altına alınamadığı durumlarda, girişimsel tedaviler yarar sağlayabilir.

20 Klinisyenler ve hastalar çoğu zaman bağımlılık gelişeceği korkusu ile opioid kullanımında çekingen davranmaktadır. Gerekçe kronik ağrı hastalarında opioid bağımlılığı sanılandan çok daha nadirdir. Ağrı tedavisinde morfin en temel ilaçlardan birisidir. /fei-accept-morphine-controlled-medication

21 Tek başına narkotikler genellikle kemik ağrılarının tedavisinde yetersiz kalır. Sıklıkla önerilen kortikosteroidlerdir. Bifosfonatlar kemik ağrısı tedavisinde çok efektif ve genellikle iyi tolere edilen ilaçlardır. Amitriptilin, desipramin, mipramin, duloksetin gibi antidepresanların da hem nöropatik ağrı tedavisine yardımcı olmaları hem de hastalığa eşlik eden depresyonu tedavi etmeleri açısından tercih edilebileceği bildirilmiştir.

22 Non-opioid İlaçlar; Parasetemol ve nonsteroidal antiinflamatuvar ilaçlar hafif ya da orta şiddetli kanser ağrısının başlangıç tedavisinde kullanılırlar.

23 Non-opioid İlaçlar; Parasetamol Analjezik ve antipretik bir ajandır, antiinflamatuvar etkisi yoktur. Rektal ve parenteral formları da mevcuttur. Parasetemol genellikle iyi tolere edilir ve eliminasyonu yaştan etkilenmez. Böbrek ve karaciğer yetmezliği durumunda doz azaltılmalı ya da kullanılmamalıdır. Parasetemolün yan etki profili çok güvenli olduğundan özellikle yaşlı hastalarda kanser tedavisinde uzun süreli kullanımı güvenlidir. 4x500 mg dozunda başlanabilir.

24 Non-opioid İlaçlar; Nonsteroidal antiinflamatuvar (NSAİ) ilaçlar Prostaglandinler ve inflamatuvar mediatörlerin biyosentezini bloke ederek analjezi oluştururlar. Kemik metastazı ve inflamasyon ile seyreden kanser ağrılarında NSAİ ilaçlar ağrı kontrolünde çok etkilidir. Nonselektif NSAİ' ler (asprin, ibuprofen, vb.) gastrointestinal ülserasyon, renal disfonksiyon ve platelet agregasyon bozukluğuna neden olabilirler. Gastrointestinal sistem yan etkisi daha az olan NSAİ ilaçların seçilmesi ve 15 günden daha uzun süreyle kullanılmaması uygundur.

25 Zayıf Opioidİlaçlar; Tramadol ( Contramal) İki etki mekanizması olan santral etkili bir analjeziktir. Nöropatik ağrıda etkili olabileceği düşünülmektedir mg tramadol ile ağrı tedavisine başlanır. 4 ile 6 saatte bir doz tekrarlanabilir. Maximum doz 400 mg/gün ile sınırlandırılmalıdır. Tramadol özellikle epilepsi hastalarında, epileptik nöbetlere neden olabilir veya nöbetleri kötüleşebilir.

26 Zayıf Opioidİlaçlar; Kodein codeine-addiction-effects-and-treatment_46.html Etkin analjezi sağlamasının yanı sıra kronik kullanımda dahi önemli bir tolerans ve bağımlılığa beden olmamaktadır. Kodein için önerilen oral doz ağrının şiddeti, adjuvan ve non-opioid kombinasyonuna bağı olarak, 4 ile 6 saatte bir mg' dır. 60 mg Kodein uygulaması, 5 mg morfin uygulamasına eşdeğerdir.

27 Güçlü Opioidİlaçlar; Morfin Oral, rektal, sublingual ve parenteral formlarda bulunur. Karaciğerde metabolize olur, renal yol ile atılır. Morfin kullanılması gereken hastalarda renal fonksiyon değerlendirilmelidir. 2x10-30 mg ile tedaviye başlanır ve doz yanıta göre arttırılır. /fei-accept-morphine-controlled-medication

28 Güçlü Opioidİlaçlar; Fentanil Transdermal, oral transmukozal, injektabl formda bulunur ve parenteral, spinal, transdermal, transmukozal, bukkal yolla uygulanabilir. Sentetik ve yağda çözünen bir opioiddir. Transdermal bantlar saatlik aralıklarla değiştirilebilir.

29 Adjuvan Analjezik İlaçlar; Analjezik olarak üretilmedikleri halde özellikle belirli tiplerdeki kronik ağrıyı tedavi etmek amacıyla, kanser ağrı tedavisinin tüm basamaklarında yardımcı, destekleyici olarak ve gerekli anljezik dozun azaltılması amacıyla kullanılan ilaçlardır. epilepsi-ilaclari/85 Bu grupta yer alan en önemli ilaçlar trisiklik antidepresanlar ve antiepileptiklerdir.

30 Adjuvan Analjezik İlaçlar; Trisiklik Antidepresanlar Norepinefrin ve serotonin' in geri alımını inhibe ederek analjezi oluştururlar. Bir konsensus raporunda nöropatik ağrıda birinci sırada kullanımı önerilmektedir.

31 Adjuvan Analjezik İlaçlar; Antiepileptikler Nöropatik ağrı tedavisinde en yaygın şekilde kullanılan antiepileptikler karbamazepin, gabapentin ve pregabalin' dir. Gabapentinin yarı ömrü yaşlı hastalarda 24 saatten daha çok uzayabilir. Opioidlere eklendiklerinde 4-8 gün içinde ek iyileşme sağlarlar. Detay/epilepsi-ilaclari/85

32 2- İnvaziv Ağrı Tedavisi Dünya Sağlık Örgütü nün, analjezik basamak uygulamasının başarılı olamadığı hastaların ağrı kontrolü için yeni basamak önerileri bulunmaktadır. Bu basamaklar spinal opioid uygulamaları ve sinir blokları başta olmak üzere girişimsel ağrı kontrolü yöntemlerini içerir. ularteknisyen9.html g-sign-radio-frequency-hazard-p l-en.html 7_01_archive.html

33 2- İnvaziv Ağrı Tedavisi Girişimsel Analjezik Teknikler 1. Sinir Blokları 2. Radyofrekans Termokoagülasyon 3. Epidural, İntratekal ve İntraventriküler Opioid Uygulaması 4. Hipofize Alkol-Gliserol Uygulaması 5. Spinal Kord Stimulasyonu 6. Açık Cerrahi Girişimler

34 3- Noninvaziv, Nanfarmakolojik Yöntemler Kanser hastalarının %20 ile % 83 arasında değişen oranlarda en az bir kez tamamlayıcı tedavi yöntemlerine baş vurduğu görülmektedir. Bu yöntemler gevşemeyi sağlayarak, ağrı, stres ve anksiyete azaltarak ve uykuyu arttırarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olacaktır.

35 Masaj, transkütan elektriksel sinir stimülasyonu (TENS), sıcaksoğuk uygulama, akupuntur, fizik tedavi ve gevşeme hareketleri, müzik gibi kognitif davranışsal teknikler ve son yıllarda kronik hastalarda sıklıkla palyatif bakımın bir parçası olarak farmakolojik yöntemlere eşlik edecek şekilde kullanılmaya başlanmıştır.

36 Ağrı Tedavisinde Karşılaşılan Güçlükler Günümüzde palyatif bakım hastalarının önemli bir kısmını oluşturan kanser hastalarında yapılan çalışmalar ağrının uygun yaklaşımla %90'lara varan oranda tedavi edilebileceği gösterilmiş olsa da ne yazık ki bir çok hasta hala yetersiz tedavi nedeniyle ağrı çekmektedir.

37 Palyatif bakım hastalarında ağrı tedavisinde karşılaşılan zorlukların nedenleri başlıca hastaya, sağlık personeline ve sağlık sistemine bağlı olmak üzere üç grupta değerlendirilir. Bu nedenlere bağlı olarak tedavide başarısızlık oranları değişiklik göstermektedir.

38 Hasta Kaynaklı Nedenler; Tedavi olanaklarının bilinmemesi Kanserde ağrının doğal sayılması Ağrı kesiciler de fayda etmezse artık öleceğim yakındır korkusu

39 Sağlık Personeline Bağlı Nedenler; Düşük dozla tedavi Tolerans ve bağımlılık korkusu İlaçların tam olarak bilinmemesi Yasal zorluklar

40 Sağlık Sistemi Kaynaklı Nedenler; İlaçların ulaşılabilirliğindeki güçlükler İlaç yönetmeliklerindeki yetersizlikler Araştırma desteğinin az olması Kanuni düzenlemelerdeki eksiklikler

41 Kanser hastalarında ağrının en iyi yönetimi, sürekli eğitim, doktor, hasta ve hasta yakınları arasında güvene dayanan yakın işbirliği ile mümkün olacaktır. Başarılı bir kanser ağrı tedavisi programında multidisipliner yaklaşım şart olup, ağrı yönetiminde analjeziklerin kombinasyonunun yanında duygusal, psikolojik ve ruhsal destek de tedavide yer almalıdır, tüm yaklaşımlara rağmen hiçbir zaman ağrının tümüyle yok olmayacağı konusunda da hastaların mutlaka bilinçlendirilmeleri ve eğitilmeleri gerekmektedir.

42 DSÖ ağrı basamak tedavisinin uygulandığı hastalarda % arasında ağrıda azalma tespit edilmiş, bulantı, konstipasyon, kusma, en sık karşılaşılan yan etkiler olarak saptanmıştır

43 Sonuç; Terminal dönemdeki bir hastada etkili ağrı kontrolü ve konfor sağlamak amacıyla yan etkiler görülse bile opioid aneljeziklerin cömertçe kullanılması gerekir. İlerlemiş medikal hastalıklarda ve hayatın sonunda etkili ağrı tedavisi sakin, güvenli ve rahat bir ölümü garanti edecek kaliteli bir palyatif bakımın en önemli kompenantıdır. Palyatif bakım ve hospis konusunda eğitimli sağlık personelinden oluşan ekiplerin kurulmasının, ağrı merkezleri ve ağrı ekiplerine geç olmadan danışmanın vurgulanmasının ağrı tedavisinde yararlı olacaktır.

44 Unutulmamalıdır ki, Hipokrat'ın da dediği gibi «Ağrı dindirmek ilahi bir sanattır».

45 Kaynaklar 1. Akbulut G, Akçiçek F, Çiçek Fadıllıoğlu Z. Palyatif Bakım, Evde ve Hastanede Çalıştay Raporu , Erişim tarihi: 08 Nisan Ankay Yılbaş A, Çelebi N. Palyatif bakımda ağrı tedavisi ve sorunlar. Journal of Anesthesia-JARSS 2014; 22 (3): Artıran İğde F, Kadıoğlu E, Sarıhan E. Kanser ağrısı, tedavi prensipleri ve Dünya Sağlık Örgütü ağrı basamak tedavisi. Nobel Medicus 2012; 8 (1): Aydoğan F, Uygun K. Kanser hastalarında palyatif tedaviler. Erişim Tarihi: 08 Nisan Bag B. Almanya örneğinde sağlık sisteminde palyatif bakım uygulamaları. Türk Onkoloji Derneği Dergisi 2012; 27 (3): Bıçaklı D, Çalışkan Z, Elbi H, Eyigör C, Eyigör S, Fadıloğlu Ç, Güzel Y, Hophancı Özaydemir G, Karabulut B, Kuzeyli Yıldırım Y. Önen Sertöz Ö, Özçelik H, Uyar M. Kanser hastalarında palyatif bakımda vaka yönetimine dayalı multidisipliner bakım protokolü. Ağrı 2014; 26 (2): Dedeli Ö, Karadeniz G, Kanser ağrısının kontrolü ile psikososyal-spiritüel modelin birleştirilmesi. Ağrı 2009; 21 (2): Eti Aslan F. Ağrı değerlendirme yöntemleri. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002; 6 (1): Eyigör C, Uyar M. Geriatride kanser ağrısına yaklaşım. Ege Journal of Medicine 2014; 53: Gülhan M. Palyatif Bakım, Erişim Tarihi: 20 Nisan 2015.

PALYATİF BAKIM EKİBİ ÇALIŞMA TALİMATI

PALYATİF BAKIM EKİBİ ÇALIŞMA TALİMATI DOK.KODU:HB.TL.07 YAYIN TARİHİ:03.01.2017 REVİZYON NO:00 REVİZYON TARİHİ:-- SAYFA NO:1/6 1. AMAÇ Yaşamı tehdit eden hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan problemlerle karşılaşılan hasta ve ailede ağrının

Detaylı

AĞRI YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ

AĞRI YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 08.04.2013 Madde 4.6 daki Algoloji Konseyi tanımlaması çıkarıldı. 01 Madde 5.6.4 teki Algoloji Konseyi konsültasyonu yerine Anesteziyoloji uzman hekimi

Detaylı

Kronik Ağrı Tedavisinde Temel Prensipler ve Uygulama Hataları (malpraktis) Prof Dr Dilek Yörükoğlu AÜTF Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

Kronik Ağrı Tedavisinde Temel Prensipler ve Uygulama Hataları (malpraktis) Prof Dr Dilek Yörükoğlu AÜTF Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Kronik Ağrı Tedavisinde Temel Prensipler ve Uygulama Hataları (malpraktis) Prof Dr Dilek Yörükoğlu AÜTF Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Tıbbi Uygulama Hatası (Malpraktis) Tıpta YanlıĢ Uygulama

Detaylı

Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması

Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması 6. ULUDAĞ NÖROLOJİ GÜNLERİ Mart 2011 - BURSA Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması Dr. Aslı Tuncer Kurne Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöropatik Ağrı -Tanım Somatosensorial sistemi

Detaylı

Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği. 3. TÜKED Kongresi, Mart 2016, Dalaman - Muğla

Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği. 3. TÜKED Kongresi, Mart 2016, Dalaman - Muğla Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı Prof. Dr. Bülent Gümüşel Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN Klinikte Analjeziklerin Kullanımı Dr.Emine Nur TOZAN Analjezikler Hastaya uygulanacak ilk ağrı kontrol yöntemi analjeziklerin verilmesidir. İdeal bir analjezik Oral yoldan kullanıldığında etkili olabilmeli

Detaylı

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,

Detaylı

PLAN OPİOİD KULLANIMI. DSÖ Analjezik merdiveni OPİOİD KULLANAN HASTANIN TAKİBİ

PLAN OPİOİD KULLANIMI. DSÖ Analjezik merdiveni OPİOİD KULLANAN HASTANIN TAKİBİ OPİOİD KULLANIMI Dr Didem AKÇALI Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Renimasyon AD Algoloji BD PLAN Türkiye de bulunan opioidler ve özellikleri Opioid kullanım alanları Opioid rotasyonu DSÖ

Detaylı

KLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU

KLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU KLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU AMAÇ Kronik ağrılı hastada doğru analjezik tedavi uygulamaları hakkında bilgi vermek. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenci bu dersin

Detaylı

Yaşlıda Ağrı Tedavisi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker

Yaşlıda Ağrı Tedavisi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Yaşlıda Ağrı Tedavisi Prof. Dr. Reyhan Çeliker Amaç l Toplumun bir parçası olan yaşlı bireyin, bu döneminde yaşam kalitesinin korunması ve aktif bir yaşam sürmesinin sağlanması rehabilitasyon tıbbının

Detaylı

SPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi.

SPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi. SPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ilacı, fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, kullanıcının yararı

Detaylı

Acil servis başvurularının. %50-60 ını oluşturur. ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ. Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin. ağrı tanımlaması şöyledir:

Acil servis başvurularının. %50-60 ını oluşturur. ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ. Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin. ağrı tanımlaması şöyledir: Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ ağrı tanımlaması şöyledir: Var olan veya olası doku hasarına eşlik eden veya bu hasar ile tanımlanabilen, Dr. Selcan ENVER DİNÇ AÜTF ACİL

Detaylı

Palyatif Bakım Felsefesi, Fiziki Yapı ve Fonksiyonları

Palyatif Bakım Felsefesi, Fiziki Yapı ve Fonksiyonları Palyatif Bakım Felsefesi, Fiziki Yapı ve Fonksiyonları Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com 0 532 256 09 51 Palyatif Bakıma Genel Bakış DSÖ ne

Detaylı

Dr. A.Y. Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekoloji Kliniği Uzman Hemşire Sakine Yılmaz

Dr. A.Y. Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekoloji Kliniği Uzman Hemşire Sakine Yılmaz Dr. A.Y. Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekoloji Kliniği Uzman Hemşire Sakine Yılmaz Terminal Dönemdeki Bakım Vericinin Desteklenmesi İçin "İyi Bakım Verici Olabilmek" Dünyada Kanser Yükü(2012)

Detaylı

Palyatif Bakım Felsefesi, Tarihi ve Yönergesi

Palyatif Bakım Felsefesi, Tarihi ve Yönergesi w w w. k a n s e r. g o v. t r Palyatif Bakım Felsefesi, Tarihi ve Yönergesi Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com 0 532 256 09 51 Palyatif Bakıma

Detaylı

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal

Detaylı

Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın?

Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın? Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın? Dr. Beste Atasoy Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı & Sağlık Bakanlığı-Marmara Üniversitesi Pendik

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindekipayı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 Akılcı İlaç Kullanımı;

Detaylı

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin

Detaylı

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri

Detaylı

Türkiye'de Palyatif Bakım Açısından Mevcut Durum ve Onkoloji Hasta Yönetimine Entegrasyonu

Türkiye'de Palyatif Bakım Açısından Mevcut Durum ve Onkoloji Hasta Yönetimine Entegrasyonu w w w. k a n s e r. g o v. t r Türkiye'de Palyatif Bakım Açısından Mevcut Durum ve Onkoloji Hasta Yönetimine Entegrasyonu Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com

Detaylı

HASTA VE YAKINLARININ EĞİE. Hazırlayan Cihan Arabacı PROSEDÜRÜ

HASTA VE YAKINLARININ EĞİE. Hazırlayan Cihan Arabacı PROSEDÜRÜ HASTA VE YAKINLARININ EĞİE ĞİTİMİ Hazırlayan Cihan Arabacı Eğitim Hemşiresi PROSEDÜRÜ 1 HASTA VE YAKINLARININ EĞİTİMİ Hasta ve yakınlarının tedavi ve bakım süreçlerine katılımı, hem hastanın kendisini

Detaylı

AKUT BATIN da ANALJEZİ. Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi

AKUT BATIN da ANALJEZİ. Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi AKUT BATIN da ANALJEZİ Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi KARIN AĞRISI Karın bölgesinde bölgesel olarak hissedilen ağrıların tamamına karın ağrısı diyoruz. Bu ağrılar; bazen karın

Detaylı

KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ. Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi

KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ. Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İçerik Yaşam kalitesi kavramı Kanser hastalarının bilgi gereksinimleri

Detaylı

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Dr. Ali Ayberk Beşen Başkent Üniversitesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Sitotoksik tedaviler herhangi

Detaylı

PALYATİF BAKIMIN EVDE BAKIMA ENTEGRASYONU

PALYATİF BAKIMIN EVDE BAKIMA ENTEGRASYONU PALYATİF BAKIMIN EVDE BAKIMA ENTEGRASYONU YRD DOÇ DR HİLAL ÖZKAYA SBÜ HAYDARPAŞA NUMUNE EAH. PALYATİF BAKIM MERKEZİ Uluslararası Katılımlı Palyatif Bakım ve Hospis Kongresi. 9-11 Mart 2018-İstanbul 324.000.000

Detaylı

İZMİR İLİ ÇOK PAYDAŞLI PALYATİF BAKIM ÇALIŞMALARI

İZMİR İLİ ÇOK PAYDAŞLI PALYATİF BAKIM ÇALIŞMALARI İZMİR İLİ ÇOK PAYDAŞLI PALYATİF BAKIM ÇALIŞMALARI Dr. Nehire Tüten YÜKSEKOĞLU İzmir İl Sağlık Müdürlüğü M a r t / 2 0 1 5 30 25 20 15 10 5 Senaryolara Göre Seçilmiş 65+ Nüfus Yüzdeleri, 2013-2075 % 9,7

Detaylı

Palyatif Bakım. Palyatif Bakım Kavramı. Tarihsel Gelişim. Kavram Ve TanIm. Palya%f BakIm KavramIna Çoklu BakIş. Terminoloji

Palyatif Bakım. Palyatif Bakım Kavramı. Tarihsel Gelişim. Kavram Ve TanIm. Palya%f BakIm KavramIna Çoklu BakIş. Terminoloji Palya%f BakIm KavramIna Çoklu BakIş Kavram Ve TanIm Doç. Dr. Nurten İnan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, Algoloji Bilim Dalı TARK 2015 Palyatif Bakım Palya%f Bakım Tanımı

Detaylı

GİRİŞİMSEL İŞLEMLER HAKKINDA DERNEK GÖRÜŞLERİMİZ & SAĞLIK BAKANLIĞI NA VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAZDIĞIMIZ YAZILAR

GİRİŞİMSEL İŞLEMLER HAKKINDA DERNEK GÖRÜŞLERİMİZ & SAĞLIK BAKANLIĞI NA VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAZDIĞIMIZ YAZILAR GİRİŞİMSEL İŞLEMLER HAKKINDA DERNEK GÖRÜŞLERİMİZ & SAĞLIK BAKANLIĞI NA VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA YAZDIĞIMIZ YAZILAR T.C.Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Birliği Başkanlığı na ve Sosyal Güvenlik Kurumu

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki payı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 DSÖ tahminlerine

Detaylı

Kanser ve Ağrı Yönetimi. DOÇ.DR. BUKET K. AKBAY KEAH Onkoloji Okulu İSTANBUL 2013

Kanser ve Ağrı Yönetimi. DOÇ.DR. BUKET K. AKBAY KEAH Onkoloji Okulu İSTANBUL 2013 Kanser ve Ağrı Yönetimi DOÇ.DR. BUKET K. AKBAY KEAH Onkoloji Okulu İSTANBUL 2013 Ağrı Olumsuz bir duygudur. Vücutta bazı şeylerin yanlış gittiğini gösteren bir uyarıdır. Her birey ağrıyı farklı şekillerde

Detaylı

ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİ. Uzm.Dr.Sevilay Ünver Okmeydanı EAH

ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİ. Uzm.Dr.Sevilay Ünver Okmeydanı EAH ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİ Uzm.Dr.Sevilay Ünver Okmeydanı EAH SUNUM: Kanserde Ağrı nedenleri Ağrı kesici ilaçlar İlaçların veriliş yolları Ağrı kesici başka yöntemler ONKOLOJI HASTALARıNıN ACIL

Detaylı

Hasta Merkezli Standartlar - Hastaların Bakımı (COP)

Hasta Merkezli Standartlar - Hastaların Bakımı (COP) Hasta Merkezli Standartlar - Hastaların Bakımı (COP) Bir sağlık kuruluşunun temel hedefi hasta bakımıdır. Hastaların benzersiz ihtiyaçlarını destekleyen ve bunlara cevap veren bir ortamda en uygun bakımın

Detaylı

İyi Ölüm. 28-29 Haziran 2016, Kanserde Destek Tedavileri Sempozyumu, Adana

İyi Ölüm. 28-29 Haziran 2016, Kanserde Destek Tedavileri Sempozyumu, Adana İyi Ölüm Neden Ölümü Konuşuyoruz? Rindlerin Ölümü Ölüm asude bahar ülkesidir bir rinde; Yahya Kemal Beyatlı Vara vara vardım ol kara taşa Hasret kodun beni kavim kardaşa Sebep gözden akan bu kanlı yaşa

Detaylı

HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ

HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ Doç.Dr. Cemil ÇELİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Sunumun Hedefleri Genel Bilgiler mtbi

Detaylı

Kronik Ağrıya Yaklaşım

Kronik Ağrıya Yaklaşım Kronik Ağrıya Yaklaşım Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı 1963 Malcolm W. Browne, ABD Budist rahip Thich Quang Duc, Güney Vietnam Hükümeti'nin din adamlarına eziyet

Detaylı

ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ HEM AKTS 4. yıl 2. yarıyıl Lisans seçmeli. Dersle İlgili Görüşme Saati: Pazartesi :

ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ HEM AKTS 4. yıl 2. yarıyıl Lisans seçmeli. Dersle İlgili Görüşme Saati: Pazartesi : ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ HEM 406 30 AKTS 4. yıl 2. yarıyıl Lisans seçmeli 32 s/hafta 19 kredi Teorik: 8 s/hafta Uygulama: 24s/hafta Türkçe İletişim: Yrd. Doç.Dr. Elçin B. Akdeniz e-posta: elcinakdeniz@maltepe.edu.tr

Detaylı

en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1 PREVALANS Ülkemizde yetişkinlerde ağrı prevalansı %64 Bunların %76 sı kronik ağrı Çocuk ve adölesanda acil başvurularının

Detaylı

Dr. M. Çaloğlu 1. Dr. Murat Çaloğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AbD

Dr. M. Çaloğlu 1. Dr. Murat Çaloğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AbD Dr. Murat Çaloğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AbD DESTEK TEDAVİ KONSENSUS TOPLANTISI 9. İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Günleri WOW Hotels & Convention Center, 17 EKİM

Detaylı

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen

Detaylı

YAŞAM SONU BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

YAŞAM SONU BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER

PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER PALYATIF BAKIM HIZMETLERI YÖNERGESI «Palyatif Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönergesi» 09.10.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir*.

Detaylı

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ AĞRI TANILAMA VE TEDAVİ FORMU Gördüğünüz Tabloda Kodlayın ve Resim Üzerinde Ağrı Yerini İşaretleyiniz Ağrı Değerlendirmesi: Ağrı / Rahatsızlık:

Detaylı

Opioidler kime, nasıl verilmeli? Opioidlerde doz değişimi

Opioidler kime, nasıl verilmeli? Opioidlerde doz değişimi Opioidler kime, nasıl verilmeli? Opioidlerde doz değişimi Dr. Gülçin Şenel Dr. A.Y. Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ağrı ve Palyatif Bakım Kliniği Palyatif Bakımda, opioidler en fazla kanser

Detaylı

ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA ANTİEPİLEPTİKLERİN KULLANIMI

ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA ANTİEPİLEPTİKLERİN KULLANIMI ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA ANTİEPİLEPTİKLERİN KULLANIMI Prof. Dr. Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD ANTİEPİLEPTİKLER Karbamezepin Okskarbazepin Lamotrijin Riluzol Valproik

Detaylı

Bir hastanın mektubundan...

Bir hastanın mektubundan... Bir hastanın mektubundan... Değerli Meltem Hocam; Size bu satırları büyük bir yorgunluk ve zorlu bir nefes alıp verme gayreti içinde yazmaya çalışıyorum. Bu gün sizin beni evde ziyaretinizden sonra size

Detaylı

Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR

Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR AKUT AĞRI Hastalar tarafından en çok şikayet edilen konu. Acil servise başvuran hastaların %60 ı AKUT AĞRI Çözülmeyen

Detaylı

ONKOLOJİ ECZACILIĞINA DOKTOR BAKIŞI

ONKOLOJİ ECZACILIĞINA DOKTOR BAKIŞI ONKOLOJİ ECZACILIĞINA DOKTOR BAKIŞI Dr. Evren Özdemir Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü Ankara 05.04.2014 Akılcı İlaç Kullanımı İçin Sorumluluk Sahibi Taraflar Hekim Eczacı Hemşire Diğer sağlık personeli

Detaylı

Türkiye'de palyatif bakımın geldiği nokta ve geleceği

Türkiye'de palyatif bakımın geldiği nokta ve geleceği Türkiye'de palyatif bakımın geldiği nokta ve geleceği Palyatif Bakıma Genel Bakış DSÖ ne Göre Palyatif Bakım Nedir? Palyatif bakım; yaşamı tehdit eden hastalıklardan kaynaklanan problemler ile karşılaşan

Detaylı

PALYATİF BAKIM İzmir İl Sağlık Müdürlüğü

PALYATİF BAKIM İzmir İl Sağlık Müdürlüğü PALYATİF BAKIM İzmir İl Sağlık Müdürlüğü Uzm.Dr.Bediha TÜRKYILMAZ N i s a n / 2 0 1 4 İçindekiler Sayfa No DSÖ 3 İzmir ve Palyatif Bakım (Palyatİzmir) 6 Palyatif Bakım Koordinasyon Kurulu Öncesi 7 Palyatif

Detaylı

Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi ve Planlama. Dr. Mustafa Emre YATMAN Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Müşterek Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı

Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi ve Planlama. Dr. Mustafa Emre YATMAN Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Müşterek Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi ve Planlama Dr. Mustafa Emre YATMAN Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Müşterek Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi SUT ta Palyatif Bakım

Detaylı

PALYATİF BAKIM HASTASININ SEVK YÖNETİMİ ve EVDE BAKIMI

PALYATİF BAKIM HASTASININ SEVK YÖNETİMİ ve EVDE BAKIMI PALYATİF BAKIM HASTASININ SEVK YÖNETİMİ ve EVDE BAKIMI GİRİŞ Çağdaş palyatif bakım yaklaşımında, hastaların evlerinde bakılarak semptom kontrolü yapılması çok önemlidir. Bu nedenle, konuyla ilgili Birinci

Detaylı

Kanıt Temelli Semptom Kontrolü Sn. Prof. Dr. Leman Birol Sn. Uzm. Saliha Koç

Kanıt Temelli Semptom Kontrolü  Sn. Prof. Dr. Leman Birol Sn. Uzm. Saliha Koç Onkoloji Hemşireliği Derneğinin Kurucusu, Türkiye nin Florence Nightingale i Sn. Prof. Dr. Leman BİROL un Onursal Başkanlığında Onkoloji Hemşireliğinde Güncel Yaklaşımlar Sempozyumu 17 Aralık 2010 da Gerçekleşti!

Detaylı

CONTRAMAL RETARD 100 mg TABLET PROSPEKTÜS

CONTRAMAL RETARD 100 mg TABLET PROSPEKTÜS PROSPEKTÜS FORMÜLÜ : Contramal Retard 100 mg Tablet; 100 mg tramadol hidroklorür ve boyar madde olarak titanyum dioksit (E 171) içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ : Farmakodinamik Özellikleri : Contramal

Detaylı

: Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir.

: Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir. VERTİN 16 mg Tablet Ağızdan alınır Etkin madde Yardımcı maddeler : Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir. : Mikrokristalize selüloz, mannitol, sitrik asit monohidrat, susuz kolloidal

Detaylı

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen

Detaylı

Ülkemizdeki Palyatif Bakım Uygulamalarının Durumu: Ne yapmalı?

Ülkemizdeki Palyatif Bakım Uygulamalarının Durumu: Ne yapmalı? Ülkemizdeki Palyatif Bakım Uygulamalarının Durumu: Ne yapmalı? Prof. Dr. Sevil BAVBEK Ġ.Ü. Onkoloji Enstitüsü Ġ.T.F. Ġç Hastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD Palyatif Bakım Derneği Web sitesinden WHO nun

Detaylı

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 2007 Yoğun Bakım Üniteleri Hasta bakımının en karmaşık Masraflı Teknoloji ile içiçe Birden fazla organı ilgilendiren

Detaylı

SON DÖNEM HASTALARDA SEMPTOM YÖNETİMİ. Prof. Dr. H. Mehmet TÜRK Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniği

SON DÖNEM HASTALARDA SEMPTOM YÖNETİMİ. Prof. Dr. H. Mehmet TÜRK Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniği SON DÖNEM HASTALARDA SEMPTOM YÖNETİMİ Prof. Dr. H. Mehmet TÜRK Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniği Terminal dönem Son dönem! İçin doğru zaman ne zamandır? -Hayatın son günleri -Son haftaları

Detaylı

Palyatif Bakım Dr. Ezgi ŞİMŞEK UTKU Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı

Palyatif Bakım Dr. Ezgi ŞİMŞEK UTKU Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı w w w. k a n s e r. g o v. t r Dr. Ezgi ŞİMŞEK UTKU Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı a Genel Bakış DSÖ ne Göre Nedir? Palyatif bakım; yaşamı tehdit eden hastalıklardan kaynaklanan problemler

Detaylı

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi HİPERKALSEMİ Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi Tanım: Hiperkalsemi serum kalsiyum düzeyinin normalden (9-11 mg/dl) yüksek olduğunda meydana gelen

Detaylı

Kanserli Hasta Yönetiminde Danışman Hemşirenin Rolü

Kanserli Hasta Yönetiminde Danışman Hemşirenin Rolü Kanserli Hasta Yönetiminde Danışman Hemşirenin Rolü Yük. Hem. Gül Şav Özaydemir Danışman Hemşire EUKAM E.Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi ABD XIX. Ege Onkoloji Günleri 6-7 Nisan 2015 İzmir «Kanserle mücadele

Detaylı

Kronik Ağrıya Yaklaşım. Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı

Kronik Ağrıya Yaklaşım. Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı Kronik Ağrıya Yaklaşım Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı 1963 Malcolm W. Browne, ABD Budist rahip Thich Quang Duc, Güney Vietnam Hükümeti'nin din adamlarına eziyet

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. ETACİD, erişkinler, 12 yaş ve üzerindeki adolesanlarda mevsimsel alerjik rinitin profilaksisinde endikedir.

ÜRÜN BİLGİSİ. ETACİD, erişkinler, 12 yaş ve üzerindeki adolesanlarda mevsimsel alerjik rinitin profilaksisinde endikedir. ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI ETACİD % 0,05 Nazal Sprey 2. BİLEŞİM Etkin madde: Mometazon furoat 50 mikrogram/püskürtme 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ETACİD erişkinler, adolesanlar ve 6-11 yaş arasındaki çocuklarda

Detaylı

Metastazlarla yayılmış meme kanseri hastalara ve yakınlarına tavsiyeler

Metastazlarla yayılmış meme kanseri hastalara ve yakınlarına tavsiyeler Metastazlarla yayılmış meme kanseri hastalara ve yakınlarına tavsiyeler Yayılmış meme kanseri memedeki primer tümörde bulunan kanser hücrelerinin vücudun diğer bölümlerine yayılması ve kanser hücrelerinin

Detaylı

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ Bu prosedürün

Detaylı

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Dr. Berker Duman Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD, Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi BD Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları

Detaylı

Multiple Miyelomda Sinir Hücrelerinin Korunması. 16 Ekim 2015 Dr. Berna Ateşağaoğlu

Multiple Miyelomda Sinir Hücrelerinin Korunması. 16 Ekim 2015 Dr. Berna Ateşağaoğlu Multiple Miyelomda Sinir Hücrelerinin Korunması 16 Ekim 2015 Dr. Berna Ateşağaoğlu Tedavi İle Oluşabilecek Yan Etkiler Kan değerlerinde azalma Karaciğer testlerinde bozulma Böbrek testlerinde bozulma Kemiğin

Detaylı

HEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE 0212 5294400 2182 KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE 0212 5294400 2182

HEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE 0212 5294400 2182 KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE 0212 5294400 2182 İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2013 YILI HASTA OKULU PLANI HASTANE ADI TARİH SAAT KONU EĞİTİM YERİ HASTA OKULU PROGRAMI İÇİN HASTA VE YAKINLARININ İLETİŞİM KURABİLECEKLERİ TELEFON NUMARASI HASEKİ 28/01/2013

Detaylı

NÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015

NÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015 NÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015 Nütrisyon Nütrisyon: İnsanların gelişmeleri ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan besin maddelerini dışarıdan sağlamaları

Detaylı

SELİN ALICI T.C İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLİĞİ YÜKSEK LİSANS

SELİN ALICI T.C İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLİĞİ YÜKSEK LİSANS SELİN ALICI T.C İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLİĞİ YÜKSEK LİSANS ÖNCE ZARAR VERME HATA İNSANA ÖZGÜDÜR!! Hasta düşmeleri, tüm Dünya da sağlık bakım kurumlarında önemli bir hasta güvenliği

Detaylı

Palyatif Bakımın B bir insan hakkı olarak ulaşmanın,

Palyatif Bakımın B bir insan hakkı olarak ulaşmanın, Prag Sözleşmesi; Hükümetleri, ıstırabın ı azaltılması Palyatif Bakımın B bir insan hakkı olarak tanınması yönünde teşvik etmek Avrupa Palyatif Bakım derneği (EAPC), Uluslararası Hospis Palyatif v Bakım

Detaylı

Kanserli hasta ile iletişim. Kötü haber verme. Prof. Dr. Şeref Kömürcü.

Kanserli hasta ile iletişim. Kötü haber verme. Prof. Dr. Şeref Kömürcü. Kanserli hasta ile iletişim Kötü haber verme Prof. Dr. Şeref Kömürcü serefkomurcu@gmail.com Olgu 49 y, kadın, öğretim üyesi 7/2016 Meme Ca, MKC + AD, T2N2M0 RT ve KT almak istememiş 8/2017 Lokal nüks Tedavi

Detaylı

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut

Detaylı

UÜ-SK KLİNİKTE HASTA BAKIMI PROSEDÜRÜ

UÜ-SK KLİNİKTE HASTA BAKIMI PROSEDÜRÜ 1 / 6 1. Amaç: Bu prosedür, UÜ-SK da yatan tüm hastaların aynı kalitede bakım hizmeti almasını tanı-tedavi hizmetlerinin planlı bir şekilde yürütülmesini ve kayıt altına alınmasını amaçlamaktadır. 2. Kapsam:

Detaylı

İŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA. Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.

İŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA. Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu. İŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.tr 1 HEDEFLER.Sağlığı, koruma ve geliştirme kavramlarını bilme İşyerlerinde

Detaylı

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Sendromu Veno- Oklüzif Hastalık Engraftman Sendromu Hemşirelik İzlemi Vakamızda: KİT (+14)-

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ayda ÇELEBİOĞLU Proje Araştırmacısı

Yrd. Doç. Dr. Ayda ÇELEBİOĞLU Proje Araştırmacısı Yrd. Doç. Dr. Ayda ÇELEBİOĞLU Proje Araştırmacısı Proje kapsamında verilerin elde edileceği hastanede onkoloji hastaları ile çalışan tüm hemşireleri içine alan bir program yapılması kararlaştırıldı. Hemşirelerle

Detaylı

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik

Detaylı

Kontrolü Zor Diyabetin Sırları. Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi

Kontrolü Zor Diyabetin Sırları. Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Kontrolü Zor Diyabetin Sırları Dr.Kubilay Karşıdağ İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Kontrolü Zor Diyabetin Sırları - 1 A. Ben ne kadar uygunum 1. Hayat umursayanların sınavıdır 2. Tanıyı ne kadar doğru

Detaylı

Palyatif Bakım Yurtdışı Uygulamaları. Dr. Dilşen ÇOLAK Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

Palyatif Bakım Yurtdışı Uygulamaları. Dr. Dilşen ÇOLAK Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Palyatif Bakım Yurtdışı Uygulamaları Dr. Dilşen ÇOLAK Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Palyatif bakım yaşamı tehdit eden bir hastalıkla; yüz yüze kalan, hasta ve hasta yakınlarının,

Detaylı

Prof. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı

Prof. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı Prof. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı ĠLAÇ NEDĠR? Dünya Sağlık Örgütü ne (DSÖ) göre; Fizyolojik sistemleri, patolojik durumları alanın yararına değiştirmek, incelemek amacıyla

Detaylı

AKILCI İLAÇ KULLANIM PROSEDÜRÜ

AKILCI İLAÇ KULLANIM PROSEDÜRÜ 1. AMAÇ : Hastanedeki akılcı ilaç kullanımına yönelik uygulamaların belirlenmesi. 2. KAPSAM : Hastalara verilecek ilaç tedavilerinin uygunluğunu, bunun kontrolü için kurulan Akılcı ilaç kullanımı sorumlu

Detaylı

EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ VE PALYATİF BAKIM MERKEZLERİNE ÜNİVERSİTE BAKIŞI YRD. DOÇ. DR. ALİ RAMAZAN BENLİ KAYSERİ SAĞLIK MÜDÜRÜ

EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ VE PALYATİF BAKIM MERKEZLERİNE ÜNİVERSİTE BAKIŞI YRD. DOÇ. DR. ALİ RAMAZAN BENLİ KAYSERİ SAĞLIK MÜDÜRÜ EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ VE PALYATİF BAKIM MERKEZLERİNE ÜNİVERSİTE BAKIŞI YRD. DOÇ. DR. ALİ RAMAZAN BENLİ KAYSERİ SAĞLIK MÜDÜRÜ PALYATİF BAKIM Palyatif bakım, hayatı tehdit eden hastalıklarla ilişkili sorunlarla

Detaylı

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM Yaşlıların Psiko-Sosyal Özellikleri İnsanın yaşlılığında nasıl olacağı ya da nasıl yaşlanacağı; yaşadığı coğrafyaya, kalıtsal özelliklere, Psiko-sosyal ve Sosyo-ekonomik şartlara,

Detaylı

Yoğun Bakımda Akut ve Kronik Ağrının Tanımlanması ve Tedavisi. Dr. Erdem Nail Duman K.T.Ü. Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon A.D.

Yoğun Bakımda Akut ve Kronik Ağrının Tanımlanması ve Tedavisi. Dr. Erdem Nail Duman K.T.Ü. Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon A.D. Yoğun Bakımda Akut ve Kronik Ağrının Tanımlanması ve Tedavisi Dr. Erdem Nail Duman K.T.Ü. Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon A.D. Vital Bulgular 1.Vücut Sıcaklığı 2.Nabız 3.Solunum 4.Kan Basıncı

Detaylı

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen

Detaylı

ADLİ VAKA SÜRECİNDE HASTA ve AİLE İLE İLETİŞİM

ADLİ VAKA SÜRECİNDE HASTA ve AİLE İLE İLETİŞİM ADLİ VAKA SÜRECİNDE HASTA ve AİLE İLE İLETİŞİM Gamze Varlı Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Yoğun Bakım Ünitesi Klinik Eğitim Hemşiresi Sunu Planı Hemşirelik ve hasta/hasta yakınları eğitimi

Detaylı

İLAÇ UYGULAMA SÜRECİ (ASG ÖRNEĞİ)

İLAÇ UYGULAMA SÜRECİ (ASG ÖRNEĞİ) İLAÇ UYGULAMA SÜRECİ (ASG ÖRNEĞİ) Hazırlayan: Uzm. Ayten ÇELİK Acıbadem Sağlık Grubu Hemşirelik Gelişim Koordinatörlüğü Atakent Hastanesi Eğitim Gelişim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 09/06/2016 http://araklidevlethastanesi.gov.tr/wp-content/uploads/2015/04/akilci-ilac-1.jpg

Detaylı

ONKOLOJİK ACİLLER Prof.Dr. Çiçek FADILOĞLU

ONKOLOJİK ACİLLER Prof.Dr. Çiçek FADILOĞLU ONKOLOJİK ACİLLER Prof.Dr. Çiçek FADILOĞLU Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu / İZMİR 1 Onkolojik bir acil; Akut, Yaşamı tehdit eden potansiyel bir durum Doğrudan ya da dolaylı olarak kanser ya da

Detaylı

Dr. Çiğdem BAŞGÜL Toplum Sağlığı Hizmetleri Daire Başkanlığı ANKARA

Dr. Çiğdem BAŞGÜL Toplum Sağlığı Hizmetleri Daire Başkanlığı ANKARA Dr. Çiğdem BAŞGÜL Toplum Sağlığı Hizmetleri Daire Başkanlığı ANKARA SUNUM PLANI Evde Sağlık Hizmetlerinin Mevcut Durumu Yönetmeliğin Getirdiği Yenilikler Evde Sağlık ve Palyatif Bakım Hizmetlerinin Gerekçeleri

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ Teskereci G*., Arslan İ*. & Akman G** *Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Antalya ** Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun

Detaylı

Hem. Songül GÜNEŞ Akdeniz Üniversitesi Hastanesi 9.4.2014 1

Hem. Songül GÜNEŞ Akdeniz Üniversitesi Hastanesi 9.4.2014 1 Hem. Songül GÜNEŞ Akdeniz Üniversitesi Hastanesi 9.4.2014 1 Ameliyathaneler kendine özgü mimari dizaynları, çalışma koşulları ve ameliyathanede görev yapan personelleriyle çok özel merkezlerdir Ameliyathane

Detaylı

Türkiye de ilk yara bakım kliniği örneği; Sorunlar, çözümler

Türkiye de ilk yara bakım kliniği örneği; Sorunlar, çözümler Türkiye de ilk yara bakım kliniği örneği; Sorunlar, çözümler Prof Dr Tuğbay Tuğ Genel Cerrahi Uzmanı Ecz.Hasan ÇELEBİ (1956-2011) Yara Bakımı ve Doku Onarımı Derneği 1996 yılında kurulmuş ve 2004 yılında

Detaylı

Akılcı İlaç Kullanımında İlaç Uygulama Hataları. Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi

Akılcı İlaç Kullanımında İlaç Uygulama Hataları. Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Akılcı İlaç Kullanımında İlaç Uygulama Hataları Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İLAÇ YÖNETİMİ Tüm ilaçlar tehlikelidir ama bazıları yararlıdır AKILCI İLAÇ KULLANIMI Kişilerin klinik

Detaylı

ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu

ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara

Detaylı

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi nde KLP Çalışmaları Amaçlar Yurtdışında Yan Dal süreci

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi nde KLP Çalışmaları Amaçlar Yurtdışında Yan Dal süreci Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi nde KLP Çalışmaları Amaçlar Yurtdışında Yan Dal süreci Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı nda 1970 yılından itibaren KLP alanında çalışmalar

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. ZİNCOPLEX 15 mg / 5 ml şurup Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 5 ml şurupta 15 mg çinkoya eşdeğer 66 mg çinko sülfat heptahidrat Yardımcı maddeler: Gliserin, sorbitol, esans olarak raspberry

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Bölüm/Program Üniversite Mezuniyet Yılı. Lisans Hemşirelik Bölümü Hacettepe Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Bölüm/Program Üniversite Mezuniyet Yılı. Lisans Hemşirelik Bölümü Hacettepe Üniversitesi 2004 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı: Candan DELİDUMAN Doğum Tarihi: 15.08.1979 E-Posta: candancandan2012@gmail.com Derece Bölüm/Program Üniversite Mezuniyet Yılı Lisans Hemşirelik Bölümü Hacettepe Üniversitesi

Detaylı