S.T. Robotik-Mekatronik Nisan 2009

Transkript

1

2

3

4 2

5 3

6 çindekiler 10 Kapak Robot yat r m ama nas l? 38 Pazarlama E er bir kategoride ilk s ray kapamad ysan, ilk olabilece in yeni bir kategori yarat! Reklam ndeksi AKIfiKAN OTOMASYON...Ön Kapak çi AUTONICS...2 BOTEK...41 CHINT...19 DAL EM KON...48 ERMAK/UNIVER...Arka Kapak çi FESTO...1 GÜNMAK...7 HABER ORTAK Halefflan Sümen Teknoloji teknolojiyi destekliyor 8 Endüstride letiflim / Recep Akbayrak fller biraz aç ld m? Haber 16 Türkiye Japon Y l da genifl kapsaml bir robot yar flmas düzenleyecek 16 Dünyan n en küçük nanorobotu üretildi 17 Hannover Messe 13 önemli ticari fuar tek çat alt nda toplayacak 18 Bosch Rexroth Çay rova daki yeni fabrikas na tafl nd! 18 Otomasyon dünyas S.U.D ile tan flt! 20 Robot giysi Cyberdyne, gerçek ayak kas harekete geçmeden önce yürüyor 20 Dünyan n en güçlü laseri nükleer füzyon a haz r 21 Türkiye, Bilkent in kurdu u Ar-Ge merkeziyle MRI teknolojilerinin yeni üssü olacak 22 Pilz den 7/24 telefon deste i 22 SICK novasyon Maratonu 2009, haftada 52 yenilikle tamamlanacak HELUKABEL...45 KALE ALTINAY...Arka Kapak KAZAK STAN...32 K BELE P MS OERL KON OTES...9 SCHMALZ...13 SYSRT...5 TEKNODROM Sony uzaktan konferans görüflmelerini 3 boyutlu hale getirdi 24 RoboÇankaya robot merakl lar n bir araya getirdi Röportaj 26 Gedik E itim Vakf uzman kaynak mühendisi yetifltiriyor 30 ERP - robotlu depo entegrasyonu 34 Autonics ile yaflam boyu garanti 36 SKF elektro mekanik sistem çözümü ile otomotivde hatas z kaynak yap labilir hale geldi Pazarlama 38 E er bir kategoride ilk s ray kapamad ysan, ilk olabilece in yeni bir kategori yarat! Teknik Makale 40 Haz r do rusal moduller 42 Delta servo motor ve sürücüler 43 Schunk HSB lineer eksenler pek çok uygulamay mümkün k l yor 44 fiifle dolum hatt ndaki alg lama ihtiyaçlar ve çözüm önerileri 46 IndraDrive sürücülerde motor freni fonksiyon testi 47 Vakumla Kald rma Sistemleri ile her türlü ürün tafl nabiliyor N SAN AYI DERG LER Dergiler Y ll k Periyot S.T. Otomasyon 12 Say S.T. S.T. Demir Çelik ve A r Sanayi 6 Say S.T. Robotik-Mekatronik 6 Say S.T. Makina 12 Say S.T. Ak ll Binalar ve Güvenlik Sis. 6 Say S.T. Konveyör- ç Lojistik 6 Say Derginin Ad : SEKTÖREL TANITIM ROBOT K-MEKATRON K Say : 2009/02 Nisan 2009 Alternatif Yay nc l k Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. fiti. Ad na mtiyaz Sahibi: Recep Akbayrak Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul info@alternatifyayincilik.com / info@sektoreltanitim.com Genel Yay n Yönetmeni Halefflan Sümen Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gülcan Arzuhal Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Haber Merkezi Murat Tan k Reklam Grubu Eflref Y ld r m Gamze Tepe Vildan Ekren Ender Küçük Bilgi fllem Dilek Y ld r m U ur Y lmaz Semin Ya yapan Ercan Arzuhal Grafik Alternatif Grafik Atölyesi Yönetim Yeri Adresi: Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Tel.: Fax: Yay n Türü: Yerel, Süreli, ki Ayda Bir Yay mlan r Bask Has Matbaac l k 100. Y l Mah. MASS T Matbaac lar Sitesi 3. Cad. 199/A Ba c lar / stanbul Tel.:

7 5

8 halefflan sümen Teknoloji teknolojiyi destekliyor E lektrik kayna robotlar n yapabildi- i yeni ifllerden say l r. Tarih robotlar n endüstriye 1960 y l nda girdi- ini yazmakta. lk elektrot ise 20 y l sonra tutuflturulabilmifl. Öncülük otomotiv endüstrisinin. Robotlar ifle spot kaynakla bafllam fllar. statistikler ABD deki robot nüfusunun yar s n n kaynak ile u raflt - n göstermekte. Dünyada ise bu oran % 20 olarak tahmin edilmekte. Asl nda otomotiv endüstrisindeki kaynak ifllerinin tümünü robotlar yapam yor. Engelleme hala yüksek olan fiyatlardan geliyor. Robotu oluflturan mekanik ünitenin, manipülatörün ve kontrolörün giderek ucuzlamakta olmalar na ra men henüz insan çal flt rman n daha düflük maliyetli oldu u uygulamalar bulunuyor y l nda kaynak konusunda ilginç bir teknoloji geliflti. ngilizcesi signature image processing (SIP) olan bu teknoloji kaynak s ras nda oluflan elektriksel verilerin (buna signature; imza deniyor) gerçek zamanl olarak toplanmas na ve analizine dayan yor. Analiz görüntü iflleme (image processing) ile yap l yor. Bilindi i gibi kaynak ifllemlerinin kalitesini anlamada kullan lan klasik yöntemler olan; istatistiksel süreç kontrolü, ürünleri röntgenlemek ve ultrason, hep kaynak ifllemi sonras nda yap lan muayeneler. Bu yöntemler gecikmeli olarak ifllemekteler, atasözümüzdeki gibi testi k r ld ktan sonra yol gösterirler. Kaynak kalitesizli inin oluflmas na engel olamazlar, yaln zca kalitesizleri yakalamay sa layabilirler. Kaynak kalitesi anl k koflullardan etkilenerek çok çabuk bozulabiliyor. Koflullar n birkaç saniyelik sapma göstermesi dahi kalitesinin kabul edilemeyecek düzeylere düflmesine yol açabiliyor. Yeni yöntem olan SIP ile toplanan verilerin derhal analiz edilebilmesi ve kaynak ifllemlerinin an nda optimize edilmesi olanakl hale geliyor, çok h zl hareket ederek proaktif davran labiliyor. Otomotiv gibi kaynak ifllemlerinin can güvenli ini belirleyecek düzeyde önemli oldu u sektörlerde SIP kötü kaliteye izin vermiyor. Böylelikle yeniden ifllem yapmak, arabalar geri ça rmak tarihe kar fl yor. Kalitesizlik maliyetleri kayboluyor. SIP teknolojisi yaln zca robotlar ile kullan labiliyor. nsan elektrik kayna n yeterli hassasiyette yapamad ndan SIP ten yararlanmak ancak robotlar arac l yla gerçekleflebiliyor. Bu sayede SIP robotlar n kaynak dünyas na daha fazla nüfuz etmelerine yard m ediyor. Teknoloji teknolojiyi destekliyor; sonuçta insan insanca olmayan ifllerden kurtuluyor. yazar n tüm köfle yaz lar da 6

9 7

10 endüstride iletiflim recep akbayrak fller biraz aç ld m? G lobal ekonomik krizin zararlar n asgariye indirmek amac yla herkes kendine göre önlemler ald. Bu önlemlerin baz lar elefltirildi, baz lar yerinde bulundu. Son 4-5 ayd r reel sektörde birbirini etkileyen olumsuz davran fllar oldu. Yat r mlar ertelendi, ödemelerin vadeleri uzat ld, çok ciddi say da iflçi ç karmalar yafland. Genelde küçülmek anlam na gelen bu davran fl modelini çok say da firma benimsedi ve bir ara ifl dünyas tamamen durma noktas na geldi. Olumlu geliflmeler var Bu aralar piyasalarda birtak m olumlu geliflmeler yaflan yor. Bunda baz sektörlerde KDV indirimlerinin etkisi oldu u aflikar. Özellikle otomotiv sektöründe, 120 bin bin stokumuz var diye feryat edilmifl olmas na ra men! Ciddi say labilecek rahatlamalar yaflanm fl olmal ki, üretime ara vermifl olan baz fabrikalar yeniden ifl bafl yapt. Peki, piyasalar olumlu etkileyen tek faktör KDV indirimleri mi dersiniz? - Kesinlikle hay r! flin iç yüzü insanlar beklemekten s k ld! Yani, yaflanmakta olan ekonomik krize reçete olarak tamamen beklemeyi tercih eden politikalara ara verildi ve harekete geçildi Daha krizin ad n n bile konulmad günlerden bu yana, bekle ve gör politikas - n n sonuçlar çok a r olabilir diye yaz - yor ve her f rsatta dile getiriyordum. fiimdi geldi imiz noktada, bu davran fl fleklinin do urabilece i tehlikeler anlafl ld ve de ifltirildi diyebilmeyi çok isterdim ama gerçek bu de il. fiu an piyasalarda yaflanmakta olan küçük olumlu geliflmeler yine birbirimizi taklit etmemizden kaynaklan yor. Yani durunca hep birlikte duruyor, yürüyünce hep birlikte yürümeye çal fl yoruz flte piyasalarda olumlu gibi gözüken geliflmeler bundan ibaret. Kriz ne zaman biter Son dönemde en çok karfl laflt m soru, sence kriz ne zaman biter? Asl nda parçalar bir araya getirince bu soruyu yan tlayacak yaklafl k bir tarih var akl mda. Ancak bu tarihi pek paylaflmak istemiyorum. fiu kadar n belirtmek isterim, art k oyunun kural böyle! Bundan sonra hiç kimse eski kar marjlar n, lüks yaflam tarz n beklemesin. llegal yollarla kazan lan paralar ve yeni bir bulufl niteli inde ifller yap lmad sürece herkes daha küçük karlarla daha çok çal flmak zorunda. Yani beklemenin hiç kimseye yarar yok. Bence ticaretin yeni kurallar na ayak uydurabilenler kal r, di erleri gider! Son olarak, Ben yeni kural tan mam diyenler için naçizane bir tavsiyem var: Yer kiraz yetifltiricili i gelecek vaat ediyor, daha fazla zaman kaybetmeden de- erlendirilebilir! Sayg lar mla. yazar n tüm köfle yaz lar da 8

11 9

12 kapak Robot yat r m ama nas l? Robot sistemi yat r m nda önemli ön ad m, do ru prosesi ve uygulama ekipman n seçmektir. Sorunsuz bir geçifl yaflanmas için önceden halledilmesi gereken en önemli mesele ise standartl k t r. Robotik sistem yat r m na karar veren iflletme, asl nda o prosese ait tüm süreçleri ve ürünleri kesinlikle standart bir hale getirmifl olmal d r. Do ru robot seçimi de çok önemlidir, zira a r ifl s n f bir sistem her ne kadar güven veren bir görüntüye sahip olsa da, kendi s n f nda minyatür bir sistemden h zl çal flamaz. Genellikle düflülen hatalardan biri de, bütçede sadece robot sistemine ait maliyetin hesaplanmas, mevcut sisteme entegrasyon için harcanacak di er giderlerin hesaba dahil edilmemesidir. Yeni say m zda do ru robot yat r m için dikkat edilmesi gerekenleri inceliyoruz. nsan gücüyle gerçeklefltirilen baz prosesler bazen robot sistemi taraf ndan yap lamayabilir. Prosesin insan gücüyle çok zor tamamland noktalarda da asl nda robotik sistem çok rahatl kla çözüm olabilir. Dolay s yla robot sistemi yat r m nda önemli ön ad m, do ru prosesi ve uygulama ekipman n seçmektir. Ancak sorunsuz bir geçifl yaflanmas için önceden halledilmesi gereken en önemli mesele ise standartl k t r. Robotik sistem yat r m na karar veren iflletme, asl nda o prosese ait tüm süreçleri ve ürünleri kesinlikle standart bir hale getirmifl olmal d r. Do ru robot seçimi de önemlidir, a r ifl s n f bir robotik sistem büyük cüssesi ile her ne kadar güven veren bir görüntüye sahip olsa da, kendi s n f nda minyatür bir sistemden h zl çal flmas beklenemez. Genellikle düflülen hatalardan biri de, bütçede sadece robot sistemine ait maliyeti hesaplamak, manipülatöre ilave edilecek olan ek fikstür, ürün tutacaklar, mevcut sisteme entegrasyon için harcanacak giderleri hesaba dahil etmemektir. Yeni say m zda do ru robot yat r m için yap lmas gerekenleri inceliyoruz. 10

13 kapak Entegratör, sizin bakt n z aç dan bak p, en do ru karar vermeli, en büyük fayday sa layabilmeli Meka Robotics & Automation Ltd. Ar-Ge Yöneticisi Zafer Akansel: Entegratör firma ile iliflkilerde karfl n zdaki kiflinin öncelikle sizin koltu unuza oturup; sizin bakt n z aç dan da bak p, en do ru karar ve fayday sa layabiliyor olmas gerekir. Sektörünüzde yeterince tecrübe sahibi, mümkünse bünyesinde sadece sektörünüze ait çözüm ekipleri kurmufl, yine robotik sisteme ait manipülatör harici tüm gerekli mekanik ve yaz l msal çözümleri de rahatl kla sunuyor olabilmelidir. Ü reticilerin, sektörü ne olursa olsun gayet do al olarak bünyelerinde robot ve robotik sistemler konusunda uzmanlaflm fl personeller bulundurmalar, uzun süren e itimler ve konu üzerinde fazlas yla efor sarf ettikten sonra mümkündür. Büyüme sürecinde ilk robot ekipmanlar n alm fl, do ru ya da yanl fllarla sahada uygulamaya geçmifl olan kitlenin ikinci ve di er seçimlerinde biraz daha bilinçli seçimler yapmas daha olas olsa da, ilk robotik uygulamas niyetine girmifl iflletmede genellikle birçok belirsizlik ve cevaplanmay bekleyen sorular oluflur. Yöneticiler ve teknik personel bu süreçte en baflta sormas gerekti i sorular en sonda sormakta, asl nda önemsiz olan konular da sorun etmektedirler. Prosesi robotik sistemler ile çözülmeyi hedeflemifl olan iflletme kendi bünyesinde ön çal flmalar n yap p, biraz d flar da gördükleri benzer sistemler ile örnekleme yaparak, biraz gerçekleflecek uygulamada matematiksel olmayan, geçerli bir analizi ve sonuçlar olmayan duygusal bir düflünce ile bu sistem bunu yapar kan s na varabiliyorlar. Robotik teknolojilerin asl nda neyi neden mümkün k labildi ini ayr nt lar yla analiz edemediklerinden, maliyet ve fayda iliflkisinden uzaklaflabiliyorlar. Birçok firman n robotik uygulamas ndaki yard m talebi de erlendirildi inde asl nda firman n beklentilerinin daha çok bilim kurgu filmlerde görülenlere benzer olabilece i gerçe ini görüyoruz. Üzülerek belirtmeliyim ki do ru partner ler ile karfl laflamam fl, sektör hakk nda yeterli tecrübeye sahip olmayan tedarikçiler ile yola bafllayan ve do al olarak robotik teknolojisi ile deneyim ve yeterli tekni e sahip olmas n bekleyemedi imiz giriflimcilerimiz bu hataya s kl kla düflüyorlar ve ilk giriflimlerinde hayal k r kl yafl yorlar. Bütün bu olumsuzluklarla karfl laflmamak için en do ru yol; öncelikli olarak, yat r - m n hedeflenmesini gerektiren koflullar ön plana almak. Robot sistemi seçiminde önemli ön ad m, do ru prosesi ve uygulama ekipman n seçmektir. nsan gücüyle gerçeklefltirilen baz prosesler bazen robot sistemi taraf ndan yap lamayabilir. Prosesin insan gücüyle çok zor tamamland noktalarda da asl nda robotik sistem çok rahatl kla çözüm olabilir. En basit kavram ile hareket edecek olursak, Standart bir ürüne ait proses, önceden belirlenmifl ekipmanlar ile karar ve inisiyatif kullanmadan tamamlanabiliyor ise, teorik olarak robotik sistem de bunun üstesinden kolayl kla gelebilir. Birçok giriflimci standart olmayan ürünlerin asl nda proses hakk nda bilgisi olmamas na ra men bir personelin bile rahatl kla ay rt edip gerekli ifllemleri yapabildi- ini görerek robot sistemin de bu tür kararlar verebilece ini düflünür. K smen do ru olmakla birlikte asl nda, yüz binlerden bafllay p milyon dolarlara varan, hatta çok uzun y llardan beri laboratuar ortam ndan henüz endüstriye aç lamam fl bir teknolojik yat r mdan söz ettiklerinin fark nda de ildirler. Geleneksel olarak söylenebilir ki, bir proses çok basit süreçlere de sahip olsa, çok karmafl k hareketler ve yüzlerce segmente de bölünmüfl de olsa, sorunsuz bir geçifl yaflanmas için halledilmifl olacak en önemli mesele standartl kt r. Robotik sistemin iflletme kap s ndan girmesine karar verilen gün, asl nda prosese ait tüm süreçlerin ve ürünlerin kesinlikle standart bir hale getirilmifl oldu u gündür. Görüntü iflleme ve yapay görme teknolojileri ile donat lm fl robotik sistemler birçok ihtiyaca cevap verse de, proses ekipmanlar ile halledebilecek basit kararlar sistem verme yetene ine sahip olabilir fakat her tür sorunu da çözecektir gibi bir genelleme yapmak yanl flt r. Yine önemli bir konu ve örnek vermek istiyorum; k vr lm fl sacdan oluflan bir ürün üzerine c vata s kma ile ilgili handling prosesi robotik bir sistem ile hedeflenmifl ise, görüntü iflleme ve yapay görme teknolojileri ile önceden deli i delinmifl ve k lavuzu çekilmifl noktay tespit edebilir ve sistemi referanslayabilirsiniz, buraya kadar her fley çok güzel. Fakat robotik sistemin, k vr lm fl sac n k vr m aç s - Zafer Akansel Meka Robotics & Automation Ltd. Ar-Ge Yöneticisi n da kontrol edip, hatal aç ya sahip ürünü otomatik bir mengenede düzeltip sonra c - vata s kmas n beklerseniz, gerçek olan fley çok büyük yanl fllar içerisinde oldu unuzdur. Ürünle ilgili teknik sorunlar daha robotik sisteme ulaflmadan çözülmüfl durumda olmal d r. ROBOT ENTEGRATÖRÜ SEÇ M NDE SIK- LIKLA YAPILAN HATALAR Robot sistem için mevcut prosesi standartlaflt rd k, sistemin de sonuçta afla yukar bütçesini tahmin ediyoruz ve finans ile de sorunumuz yok varsayal m. Gerekli parametreleri de masaya yat rd k, bundan sonra öncelikli önemli konu Masan n karfl - s nda bütün parametreleri paylaflacak, sektörünüz hakk nda tecrübe sahibi, vizyonu tüccarl k de il gerçek bir mühendis ve Ar-Ge adamlar n n olmas gereklili idir. Ülkemizde robotik sektörüne hizmet eden 100 e yak n entegratör firma var. Dünyada pazar pay n n % 90 içinde toplanan robotik endüstrisi üretici firma say s ise 10 a yak n. Bu da demek oluyor ki, birden fazla entegratör firma ayn firma robotlar n n entegratörlü ünü üstlenmifl. Yine demek oluyor ki baz entegratör firmalar ayn anda birkaç üretici firman n entegratörü. Bu durum kar fl k gibi görünse de bizim konudan fayda sa layaca m z soru fluras d r. Bir entegratör tek bir üreticinin mi deste ini veriyor, birden fazla üreticinin ürünlerini portföyüne katm fl m? Size sadece para kazanmak için mi robot satmaya u rafl yor yoksa bu ifli vizyon ve dava haline mi getirmifl? Size asl nda satmaya çal flt bir sistem ile ilgili görüflünüzde içinizi kemiren noktalar kalmas na ra men tutarl cevap ve çözümlerle gelmek yerine devaml kendi ürününün yeterlili inden mi bahsediyor? Birden fazla marka ve sistem ile en do ruyu bulabiliyor ve sunabiliyor mu? Özetler olur isek, entegratör firma ile iliflkilerde karfl n zdaki kiflinin öncelikle sizin 11

14 kapak koltu unuza oturup sizin bakt n z aç dan da bak p en do ru karar ve fayday sa layabiliyor olmas gereklili idir. Sektörünüz ile yeterince tecrübe sahibi, mümkün ise bünyesinde sadece sektörünüze ait çözüm ekipleri kurmufl, yine robot sisteme ait manipülatör harici tüm gerekli mekanik ve yaz l msal çözümleri de rahatl kla sunuyor olabilmesi gereklidir. K saca entegratör firma sadece robotu satmakla kalmay p, prosesinizin gerektirdi inde uzmanl n da kullanarak robota ilave edilecek söz konusu mekanik birimler ya da teçhizat da yeterince karfl layabiliyor olmal d r. Robotik sistemi bir entegratörden almak ve devam n yaln z bafl na halletmeyi düflünmek her ne kadar finansal olarak düflük gibi görünse de, prosesi anahtar teslim almak ile aras ndaki finansal fark, olas ç kabilecek terslik ve olumsuz sonuçlara karfl ödenecek sigorta ücreti gibi de erlendirmek daha mant kl d r. Bu arada entegratör firman n süreklili ini, referanslar n ve kurumsall k derecesini de göz önünde bulundurmay unutmamal. HANG UYGULAMALAR Ç N NE TÜR ROBOT? Daha önce de söyledi im gibi Bafltan oluflturulan maliyet ve sonradan basit sisteme eklenecek parçalarla oluflacak maliyet aras nda finansal ömrü göz önünde bulundurularak bir optimum seçim yapmak gerekmektedir. Birden fazla prosesi robotik sistemin üzerine yüklemeye çal flman n ilk koflulu birbirlerine yak n kabiliyet ve teknik özelliklerde robotik sistem seçmekten geçer. Öncelikle neyin gerçekten robotik sisteme gere i oldu u konusu aç kl k kazanmal d r. Bunun yan nda tabi ki eldeki insan gücünden fayda, bütçe ve performans seviyesini de göz önünde bulundurmak gerekir. Önemli bir örnek vermek istiyorum, ayn anda hem tonlarca a rl kta ürünü istifleyen hem de konveyör hatt ndan akan saniyede 10 adet ürünü toplayan bir robot planlan yor ise, asl nda aralar nda çok büyük uçurum olan, teknik olarak da mümkün olmayan bir robot hayali kuruluyor demektir. A r ifl s n f bir robotik sistem büyük cüssesi ile her ne kadar güven veren bir görüntüye sahip olsa da, kendi s n f nda minyatür bir sistemden ya da farkl bir s n ftaki robotik sistemden h zl çal flmas beklenemez. Yine her h zl hareket kabiliyetine sahip bir robotik sistem de her ürünü toplayabilir gibi bir genelleme yapmak da yanl fl olacakt r. Bu örnekler ço alt labilir. Önemli olan, bir ya da birden fazla prosesi ayn anda gerçeklefltirecek sistemin özelliklerinin ayn küme içinde var olabiliyor olmas d r. Yine örnek vermek gerekir ise, kaynak prosesini gerçeklefltirecek bir robotik sistemin, ayn proseste çapak alma ifllemini de gerçeklefltirmesini beklemek göreceli de olsa maliyet ve kabiliyet olarak çok daha mümkündür. Do al olarak daha çok ifl yapacak sistemin gereksinimi daha fazla maliyet demektir. Genellikle düflülen hatalardan biri de, bütçesinde sadece robot sistemine ait maliyeti hesaplamak, manipülatöre ilave edilecek olan ek fikstür, ürün tutacaklar, mevcut sisteme entegrasyon için harcanacak giderlerin hesaba dahil edilmemesi yada do ru veriler ile hesaplanmamas d r. Bütün bunlar entegratör ya da üretici firma ile enine boyuna düflünülmüfl ve birlikte karara var lm fl ortak paydalar n sonucu olarak ortaya ç kmal d r. ROBOTLARI KULLANIRKEN EN YÜKSEK VER M ALAB LMEK Özellikle verim denildi inde akla gelen ömür boyu maliyet/ömür boyu fayda oran n n çok düflük bir rakam olmas gerekti- idir. Limitlerinde çal flan sistemler yerine daha rahat yük aral klar nda çal flabilir sistemler seçmek asl nda total sistem maliyetine bak ld nda önemsenmeyecek de erlerdedir. Yine robotik sistemin çal flma koflullar n da uzak zamanda problem yaflatmayacak flekilde organize etmek ve sistemi korumaya almak da say labilir. Dikkat edilecek önemli noktalardan birisi de sistemi gereksiz ivmelenmelerle yormamak, süreç ölçümlerini do ru yaparak sisteme aktarmakt r. Robotik sistemin de sonuçta bir makina oldu u unutulmamal d r. Y llar boyu sorunsuz çal flacak olan sistemi gereksiz yere yorup ömrünü tüketmekten kaç n lmal d r. Yine sistemi kullanan personeli periyodik e itimler ile bilinçlendirmeli, gerekli hallerde entegratörden mutlaka teknik destek istenmelidir. AR-GE PROJELER M Z CANLANDIRIYORUZ Global ekonomik krizin oluflturdu u durgunlu u da f rsat bilerek, daha çok rafta kalm fl ya da duraksam fl Ar-Ge projelerimizi canland rmak ad na çal flmalar m z yo unlaflm fl durumda. Bunlar n yan nda tamamen paketleme ve ürün toplama proseslerine hizmet edecek olan yapay görme teknolojisi ile de donat lm fl bir robotumuzun yaz l m standardizasyonu ile ilgileniyoruz. Bu ürünümüze destek verebilecek yurt içinde ve d fl nda entegratörler aray fl içerisindeyiz. Yine 24 saat teknik destek veren birimimizi oluflturma sürecindeyiz. Firmam z n merkezi Eskiflehir Organize Sanayi Teknoloji Gelifltirme Bölgesinde. Uzun zamand r erteledi imiz fakat flart duruma gelmifl olan yurt içinde stanbul aya- nda sistem ofisi, uzun zamandan beri teknik paylafl mlar m z n süregeldi i Montreal de bir Ar-Ge birimi ve özellikle g da sektöründe oluflan müflteri yo unlu umuzdan dolay Bakü brunch ofislerimizin organizasyon yap s ile ilgileniyoruz. Genel olarak hedefimiz global ekonomik krizi, daha çok büyüme süreci ile tamamlamak. TEKNOLOJ K YATIRIMLAR TEfiV K ED LMEL Robotik endüstrisi penceresinden bak ld - nda teknolojik yat r m n öncelikle devlet bünyesinde vergi indirimleri, düflük faizli ve uzun vadeli krediler, leasing gibi yat - r mlar n kolaylaflt r lmas gibi etkenlerle teflvik edilmesi gereklidir. Ülkemizde ne ac d r ki personel hala çok düflük, teknolojik yat r mlar ise yüksek maliyetli olarak görülmektedir. Durum bu olunca giriflimciler de -yanl fl oldu unun bilincinde de olsa- kendi ya ile kavrulmakta, global rekabete ayak uyduramamaktad r. Baz giriflimcilerimiz hala sektör hakk nda yeterli bilgiyi edinememifl ve otonomun önemini yeterince fark edememifllerdir. Bu konuda sektörel olarak bilgilendirmek kap kap gezerek yap lamasa da, sektörde bizim gibi Ar-Ge ve mühendislik firmalar n n düzenledi i seminerler, ürün e itimleri, demolar ve fuarlar n frekans n n artmas ve olabildi ince mümkün her sektör ve firmaya ulaflmak ile mümkündür. HEDEF DÜNYA STANDARDI ROBOT K S STEMLER OLUfiTURMAK Kurulufl y l m z 1998 den beri Vizyonumuz, mühendislik ve Ar-Ge etik temellerinden flaflmadan, yüksek teknolojiyi Türkiye içerisinde üretmek ve dünya markas haline gelmektir. Bu ba lamda ileriye yönelik yat r mlar m z; ifllenmifl, faydalan labilir bilginin gelifltirilmesi ve bu bilgiler fl nda dünya standard robotik sistemler oluflturabilecek Ar-Ge temellerimizin güçlendirilmesi için gerekli tüm alt yap ve e itimin art r lmas, uluslar aras iflbirliklerini mümkün k lan yap n n oluflmas yönündedir. Endüstride Merak Etti iniz Konular çin Siz Zaman Harcamay n! Bize Sorun, Biz Araflt ral m... Konusuna göre ilgili dergimizde yay nlayal m, ayn dergiye sizi de 3 ay ücretsiz abone yaparak bilgilendirelim... e-posta: haber@alternatifyayincilik.com - Fax: Tel:

15 13

16 14

17 15

18 haber Türkiye Japon Y l da genifl kapsaml bir robot yar flmas düzenleyecek 3. Robot Yar flmas nda konuflan Milli E itim Bakan Hüseyin Çelik: Türkiye de 2010 Japon Y l olarak kutlanacak. Japonya Büyükelçili i ve JICA ile iflbirli i yaparak çok büyük, genifl kat l ml bir uluslararas robot yar flmas düzenleyece iz. Milli E itim Bakanl Erkek Teknik Ö retim Genel Müdürlü ü ve Japonya Uluslararas flbirli i Teflkilat n n (JICA) organizasyonuyla düzenlenen 3. Robot Yar flmas, Ankara Selim S rr Tarcan Spor Salonu nda 5-6 Mart tarihlerinde gerçeklefltirildi. Yar flman n aç l fl töreninde konuflan Milli E itim Bakan Hüseyin Çelik, Türkiye de Japon Y l olarak kutlanacak 2010 da, genifl kat l ml bir uluslararas robot yar flmas düzenleyeceklerini bildirdi ün Japonya da Türk Y l olarak kutland n ve bu dönemde Japonya n n, Türkiye nin ve Türk kültürünün tan nmas için büyük destek verdi ini belirten, Çelik fiimdi s ra bizde diyerek, gelecek y l Japonya Büyükelçili i ve JICA ile iflbirli i yaparak genifl kat l ml uluslararas bir robot yar flmas düzenleyeceklerini söyledi. Bakan Çelik, yar flman n ilkine 150, ikincisine 270, üçüncüsüne de 500'e yak n yar flmac kat ld n an msatarak, Bu, her geçen gün bu yar flmaya kat lan proje say s katlan yor demektir. Gençlerimize f rsat verildi i zaman onlar n ne büyük ifller baflarabilece ini görüyoruz dedi. YARIfiMALAR ROBOT TEKNOLOJ S N N GEL fimes NE ÖNEML KATKI SA LIYOR Japonya Büyükelçisi Nobuaki Tanaka da Japon hükümetinin Türkiye'yi destekledi- ini belirterek, Japon firmalar n Türkiye deki yat r mlar n anlatt. Japon Honda firmas n n yar flman n sponsorlu unu üstlenmesini anlaml buldu unu söyleyen Tanaka, yar flma ortam n bir teknoloji fuar - na benzetti. Robot yar flmalar n n Japonya da 1980 li y llarda düzenlenmeye bafllad n ve bu yar flmalar n robot teknolojisinin geliflmesine önemli katk sa lad n vurgulayan Tanaka, Türkler in Japonya ya ilgisi oldu unu, ancak Japonya hakk nda fazla bilgileri bulunmad n söyledi ve ekledi: Japonya da sadece robotlar yok. Bu nedenle 2010 Türkiye de Japon Y l olarak kutlanacak ve Japonya çeflitli yönleriyle tan t lacak. Bütün Türkler in buna ilgisini bekliyoruz. Erkek Teknik Ö retim Genel Müdürü Hüseyin Ac r da yar flman n Ö rencilerin mesleki bilgi ve becerilerini kullanarak giriflimcilik, bilimsel düflünme, yarat c zeka ve rekabet bilinciyle araflt rmaya yönelmelerini teflvik etmek amac yla düzenlendi ini belirtti. Konuflmalar n ard ndan ö renciler demo gösterileri sundu. Temal Robot Yar flmas nda, ö rencilerin, çöp toplayarak yerine a aç diken robot gösterileri, arkadafllar - n n tezahüratlar eflli inde ilgiyle izlendi. Dünyan n en küçük nanorobotu üretildi Amerikal ve Çinli bilim adamlar, insan vücudundaki molekülleri iflleyen dünyan n en küçük iki kollu nanorobotunu üretti. Programlanabilen bu robotun, araflt rmac lara, DNA ya benzeri görülmemifl bir ölçekte müdahale etme imkân tan d ifade ediliyor. A BD`deki New York ve Çin`deki Nanjing üniversitelerindeki bilim adamlar n n gelifltirdi i dünyan n en küçük nanorobotu 150 x 50 x 8 nanometre boyutlar nda. Konu hakk nda aç klamalarda bulunan New York Üniversitesi Kimya Profesörü Nadrian Seeman, Nanoteknoloji, gözle görülmesi imkans z moleküleri ve atomik zerrecikleri istedi imiz yerden al p, istedi imiz yere yerlefltirme imkan sa l - yor diyerek, programlanabilen bu robotun, araflt rmac lara, DNA ya benzeri görülmemifl bir ölçekte müdahale etme imkân tan d n ifade ediyor. STEN LEN fiek LDE DNA OLUfiUMU Ç N MÜDAHALE ED YOR Kollar n bir silah olarak kullanan robot, DNA origamisi içerisine yerlefltiriliyor ve istenilen flekilde bir DNA oluflturulmas için müdahale ediyor. Üretilen flekillerin çap 100 nanometre`ye kadar yükseltilebiliyor. Robotun iflleyiflinin ard ndan üretilen yeni flekiller 8 kat daha genifl ve 3 kat daha kar fl k hale gelebiliyor. Bu sayede yeni DNA yap lar oluflturulabiliyor. leri teknoloji ürünü robottan bilgi tafl mada kullan lan yeni sentetik fiber üretiminde de yararlan labilece ini belirten bilimadamlar, robotun yüzde 100`lük bir do ruluk oran yla çal flabildi ini ifade ediyorlar. 16

19 haber Hannover Messe 13 önemli ticari fuar tek çat alt nda toplayacak Almanya n n Hannover kentinde Nisan tarihleri aras nda gerçeklefltirilecek olan Hannover Messe 2009, 13 önemli ticari fuar tek bir çat alt nda toplayacak da Kore Cumhuriyeti nin Partner Ülke olaca fuar n ana konular ise; otomasyon, enerji, mobilite, d fl kaynak kullan m ve yetenekli genç insan kaynaklar olacak. Hannover Messe 2009 un tan t m için 16 Ocak 2009 tarihinde stanbul da gerçeklefltirilen bas n toplant s nda aç klamalarda bulunan Deutsche Messe AG Baflkan Yard mc s Wolfgang Pech, Hannover Messe yi oluflturan 13 önemli fuarda, fikirler ve çözümler, teknolojik geliflme için eflsiz bir platform yaratmak amac yla birleflecek. Fuar n 2009 daki ana konular ; otomasyon, enerji, mobilite, d fl kaynak kullan m ve yetenekli genç insan kaynaklar olacak. Fuar n tüm sektörleri kapsayan üst bafll ise, Endüstriyel fllemlerdeki Enerji Verimlili i olarak belirlendi. 2009, yeni uluslararas ticari fuar olan Wind e tan k olurken, Nisan tarihleri aras nda, tüm ana endüstriyel sektörler kendi ürünlerini ve ifllemlerini gösterime sunacaklar diye konufltu. ANA KONULAR, ENERJ VE KL M KORUMA Enerji ve iklim koruma konular n n, 2009 daki fuar n bask n konular n oluflturaca n vurgulayan Wolfgang Pech, flunlar söyledi: Hannover Messe, geçen y llarda enerji teknolojisi için merkezi bir vitrin oldu, halen yenilenebilir ve geleneksel enerji kaynaklar, eflit düzeyde ilgi görmekte. Mobilite her sene daha çok ilgi çekerken, enerji ve enerji verimlili i de, 2009 un tüm bölümlerindeki yinelenen konular olacak. Motion, Drive&Automation da, araba üreticileri ve yedek parça sa lay c lar, E- Motive ad verilen özel bir sunumda en son elektrik iletim sistemlerini sunmak için güçlerini birlefltirecekler. Buradaki ilgi çeken nokta ise, araçlar n aktarma organlar - n ve mobil makinalar elektrikleme konusu üzerinde olacakt r. Bu s ra, tüm elektrik sistemlerini oldu u kadar hibrit çözeltilerini de kapsayacakt r. Bu dünyaca uygulanabilen s f r emisyon tahrik sistemleri, çeflitli ana enerji kaynaklar ile birlefltirilebilmekte. Energy ve Industrial Automation ticari fuarlar da, ayn flekilde örne in; Alman Yenilenebilir Enerji Kurumu taraf ndan sunulan Clean Moves Expo, Hydrogen+Fuel Cells ve de Mobile Robots and Autonomous Systems gibi enerji verimlili i mobilitesine odaklanan farkl birçok sunumu içerecek. Hannover Messe nin portföyünün; INTERKA- MA+, Factory Automation, Industrial Building Automation, Digital Factory, Subcontracting, Energy, Power Plant Technology, Micro Technology ve Research&Technology i kapsad n belirten Pech, tüm bu y ll k etkinliklerin; iki y ll k aral klar- (Soldan sa a): Deutsche Messe AG Baflkan Yard mc s Wolfgang Pech ve Hannover-Messe International stanbul Genel Müdürü Alexander Kühnel. la sergilenen Motion, Drive&Automation, Surface Technology ve ComVac ile daha da zenginlefltirildi ini söyledi. Pech, Rüzgar gücü endüstrisi, ayr ca her iki y lda da gerçekleflecek olan Wind in yarat lmas n oldukça hofl karfl lad. Bu yeni rüzgar enerjisi fuar - n n galas, güç iletimi kat l mc lar n n hemen yan kap da olmas ndan yararlanacak. 27. salondaki tüm kat l mc lar; Energy, Wind, Power Plant Technology ve Motion, Drive&Automation aras ndaki genifl kapsaml sinerjiden faydalanabilecekler dedi. TectoYou, Ö RENC LER fiverenlerle BULUfiTURACAK Fuarda üçüncü kez yer alacak TectoYou nun, gençleri endüstriyel e itim ve teknik üniversite derslerini tercih etmeleri için teflvik edece ini ifade eden Pech, Hannover Messe süresince her seviyeden ö rencinin, genifl yelpazeli ifl sektörlerinin potansiyel iflverenleriyle tan flma f rsat na sahip olacaklar n belirtti. Pech, TectoYou nun belirleyici özelli i, Hannover fuar alanlar ndaki temal yönlendirici tur program olmas. Bu ba lamdaki en önemli nokta, 2008 de ilk kez ziyaretçilere sunulufluyla birlikte hemen baflar l oldu unu kan tlayan Mobile Robots&Autonomous Systems (Mobil Robotlar ve Otonom Sistemler) gösteri kategorileridir. Bu sene 22. salonda ilgi çeken konular; endüstri için ak ll sistemler ve parçalar, kamu sektörü ve hizmet sektörü olacak. Mobile Robots&Autonomous Systems, ileri teknoloji Amerikan futbolu oynayan robotlar n oluflturdu u tak m olan RoboCup German Open ile daha da zenginlefltirilecek diye konufltu. Hannover Messe 2009 süresince yaklafl k 2 bin civar nda kongre, tart flma forumu, seminer ve workshop un düzenlenece i bilgisini veren Pech, flöyle konufltu: Bu destekleyici etkinlikler, yar n n trendlerine duyarl olma ve ifl dünyas, siyaset ve endüstri aras ndaki serbest bilgi ak fl ndan yararlanma gibi ola anüstü bir f rsat sa lamakta. Dünya Enerji Diyalo u nun, oldukça yüksek bir uluslararas ilgi toplamas bekleniyor DA PARTNER ÜLKE KORE CUMHU- R YET Kore Cumhuriyeti nin, Hannover Messe 2009 da Partner Ülke olarak seçildi ini hat rlatan Deutsche Messe AG Baflkan Yard mc s Wolfgang Pech, organizatörlerin etkinlik için The Beat of Innovation u slogan olarak seçtiklerini aç klad. Almanya n n, Kore nin AB deki en önemli ticari orta olma özelli ini tafl d na dikkat çeken Pech, Koreli kat l mc say s n n ola anüstü derecede çok olmas, Hannover Messe de yer alman n onlar için ne kadar önemli oldu unun bir göstergesidir dedi. HERMES ÖDÜLÜ NÜN SAH B 100 B N EURO KAZANACAK Hannover Messe 2009 da da Hermes Ödülü nün verilece ini aç klayan Pech, ödülün üstün teknolojik yarat c l k, ilerleme ve maliyet etkinli i kriterlerine göre verilece ini söyledi. Ödülü kazanan kuruluflun 100 bin Euro para ile ödüllendirilece ini de ifade eden Pech, kazanan n aç l fl töreninde aç klanaca n bildirdi. Pech, ödül için 18 fiubat 2009 tarihine kadar baflvurular n kabul edilece i bilgisini de verdi. Türkiye den fuara kat l mlar hakk nda da aç klamalarda bulunan Pech, Türk firmalar n n her y l oldu u gibi bu y l da fuara yo- un ilgi gösterdiklerini söyledi. Pech, 2009 y l nda, global krize ra men Türkiye den fuara kat lacak firma say s 2008 y - l rakamlar n n üzerinde olacak diye konufltu. 17

20 haber Otomasyon dünyas S.U.D ile tan flt! Pilz, WIN 09 Otomasyon Fuar nda Standartlara Uygunluk De erlendirmesi (S.U.D) dan flmanl k hizmetini tan tt. Sanayimizin ihtiyac olan risklerin belirlenmesi ve analizi, CE dan flmanl gibi bilinmeyenleri çözmek için bir dizi dan flmanl k hizmeti bafllatan Pilz, bu projenin bafllang ç ad m olan S.U.D ile birlikte iflletmelerin risk haritas n ç kartmay planl yor. Bosch Rexroth Çay rova daki yeni fabrikas na tafl nd! Bosch Rexroth büyüyen ifl hacmine paralel olarak 27 Mart ta Kocaeli Çay rova daki yeni fabrikas na tafl nd. Firma, 2005 y l nda Bursa da kurulan ve Türk ak flkan sektöründe efli olmayan seri üretim üssü ile beraber 2009 y l nda Kocaeli nde kurulan yeni üretim, ihracat, mühendislik ve Genel Müdürlük tesisiyle Türk sanayi ve sanayicisine en güncel tahrik ve kontrol teknolojilerini Rexroth marka fark ile sunmaya devam edecek. fiubat ay sonunda stanbul Tüyap Kongre ve Fuar Merkezi nde gerçeklefltirilen WIN 09 Otomasyon Fuar nda tan tt klar S.U.D hizmetleri ile ilgili olarak aç klamalarda bulunan Pilz Türkiye Genel Müdürü Yavuz Çopur, globalleflen dünyada haz rlanan yönetmeliklerin ülkeleri standartlara uymaya zorlad n kaydederek, ülkemizin de kabul etti i Avrupa Birli i uyum yasalar na göre art k emniyetin kaç n lmaz bir ihtiyaç oldu unu ve bu süreçte iflletmelerin kendi risk haritalar n bilmesi gerekti inin alt n çizdi. P LZ, filetmeler N R SK VE STANDARD B L NMEZ N VER ML L K DÖNGÜSÜNE ÇEV RECEK Çopur, iflletmelerin risk haritas n ç kartacak olan bu ön çal flmayla birlikte, iflletmelerin risk ve standard bilinmezini verimlilik döngüsüne çevirerek iflletmelere Türkiye deki faaliyetlerine 1976 y l nda 5 kiflilik bir ekiple, 250 metrekarelik bir dükkanda bafllayan Bosch Rexroth büyüyen ifl hacmine paralel olarak 27 Mart ta yeni fabrikas na tafl nd y l nda Bursa da kurulan ve Türk ak flkan sektöründe efli olmayan seri üretim üssü ile 2009 y l nda Kocaeli nde kurulan yeni üretim, ihracat, mühendislik ve Genel Müdürlük tesisinde Bosch Rexroth, The Drive&Control Company slogan yla Türk sanayi ve sanayicisine en güncel tahrik ve kontrol teknolojilerini Rexroth marka fark ile sunmaya devam edecek. Endüstride Merak Etti iniz Konular çin Siz Zaman Harcamay n! Bize Sorun, Biz Araflt ral m... daha fazla kazand rmay amaçlad klar kaydetti. Fuarda dünyan n ilk 3 boyutlu emniyet kamera sistemi olan SafetyEYE da tan t ld. Pilz Türkiye Genel Müdürü Yavuz Çopur son olarak, bugün için sadece robot-insan emniyetini sa layan bir çözüm gibi görünse de SafetyEYE n sundu u bu ileri teknolojinin, gelecekte insan ile robotun tehlikesiz flekilde birlikte çal - flabilece i sinerjik bir ortam sa layaca - n kaydetti. Tahrik ve kontrol teknolojileri alan nda dünyan n önde gelen uzman firmalar ndan biri olan Bosch Rexroth AG ise; mobil uygulamalar n yan nda endüstriyel ve fabrika otomasyonunda kullan lan makinalar n tahrik, kontrol ve hareket ettirilmesi konusunda 500 bin den fazla müflteriye Rexroth markas ile özel çözümler sa l yor. Bosch Rexroth, 80 den fazla ülkede ürün ve sistemler gelifltiriyor, üretiyor ve sanayiye sunuyor. Bosch Grubu na dahil olan firma 2007 de yaklafl k çal flan ile yaklafl k 5.4 milyar euro ciro elde etmiflti. BOSCH REXROTH A.fi. YEN LET fi M B LG LER : TOSB Taysad Organize Sanayi Bölgesi 1.Cad. 14.Sk. No: Çay rova / Kocaeli Tel: Faks: info@boschrexroth.com.tr Konusuna göre ilgili dergimizde yay nlayal m, ayn dergiye sizi de 3 ay ücretsiz abone yaparak bilgilendirelim... e-posta: haber@alternatifyayincilik.com - Fax: Tel: