Sağlıklı Kentleşmede Kentiçi Ulaşım Sistemleri

Transkript

1 Şubat 2012 Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği 2005 dergisi ABANA AKÇAY ALTINOVA AMASRA ANTALYA AVANOS AYDIN BALÇOVA BANDIRMA BUHARKENT BURSA ÇANKAYA DENİZLİ DERİNCE DİDİM GEBZE GÖLCÜK ISPARTA İSTANBUL İZMİR İZMİT KADIKÖY KADİRLİ KAHRAMANMARAŞ KARŞIYAKA KIRIKKALE KIRŞEHİR KOCAELİ MARDİN MUDANYA MUĞLA NİLÜFER ODUNPAZARI ORDU SULTANHİSAR OSMANCIK OSMANGAZİ TEPEBAŞI TRABZON ÜRGÜP YALOVA YENİPAZAR Sağlıklı Kentleşmede Kentiçi Ulaşım Sistemleri SKB Stratejik İletişim Planı Çalıştayı SKB üyelerini Bursa da bir araya getiren çalıştayda, iletişim stratejileri gündeme taşındı. Bursa kentiçi ulaşımda kabuk değiştiriyor SKB Danışma Kurulu Üyesi Erdem Saker, kentiçi ulaşımda kabuk değiştiren Bursa yı kaleme aldı. Avrupa Yeşil Başkenti olmak için yarışıyoruz Avrupa Yeşil Başkentliği ne SKB nin iki üyesi Bursa ve Trabzon aday oldu. İstanbul un Ulaşım Stratejileri İstanbul Büyükşehir Belediyesi, kentiçi ulaşım sorununu çözme konusunda önemli adımlar attı.

2 SAĞLIKLI BİR ŞEHİR, TÜM ENGELLERİ KALDIRIR. Şehirlere sağlıklı dokunuş Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği 2005

3 Başkan dan Kentiçi ulaşımı uzun vadeli hedeflerle planlamalıyız Değerli birlik üyesi arkadaşlarım, Recep Altepe Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Başkanı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı 6. sayısını da sizlerle paylaşma mutluluğuna erdiğimiz Kentli Dergisi, 2005 yılından bu yana sağlıklı kentler de sağlıklı nesiller oluşturulması için var gücüyle çalışan Birliğimizin 7 yıllık birikiminin ve çabaların yansımasıdır. 42 üye belediyemizle katılımcı, yenilikçi, eşit, sağlıklı ve sürdürülebilir kentler için özveriyle çalışıyoruz. Sağlıklı Kentler Birliği olarak Sağlıklı Şehirler Projesiyle kazandığımız bakış açısıyla kentlerimize değer katıyoruz. Her zaman üzerine basarak belirtiyoruz ki biz aslında kentlere değil insana hizmet ediyoruz. Verdiğimiz hizmetler vatandaşlarımızın sosyal, fiziksel, kültürel hayatına etki ediyor. Yeşil alanlar, rekreasyon alanları, spor alanlarının kent merkezinden uzakta bulunması, organize sanayi bölgelerinin kent merkezlerine yakın olması, engelli vatandaşlar düşünülmeden yapılanmalar, çocuklarımız için oyun alanlarının olmaması, katı atık depolama alanlarının olmaması, plansız kentleşme gibi konular kentli yaşamını olumsuz etkiliyor. Hele ki kent hayatının can damarı ulaşım vatandaşlar üzerinde hem ruhsal hem fiziksel olarak etki yaratıyor. Özellikle uzak bölgeler arasında seyahat eden vatandaşlar için büyük önem taşıyor. Toplumun hayatını kolaylaştırarak yaşanabilir kılmaksa bizim görevimiz. Öncelikle kentiçi ulaşımı uzun vadeli hedeflerle planlamalıyız. Günübirlik çözümlerle gelecek yıllarda büyük sorunlara sebebiyet verilmemeli. Ayrıca, hızlı ve rahat ulaşım imkanları sağlanmalı. Özellikle hafif raylı sistemler ulaşımı kolaylaştırdığı gibi çevreyle de dost bir çözüm olarak büyükşehirlerimizde yaygın olarak kullanılıyor. Ulaşımda kentliler için ulaşımda sağlanacak kolaylıklar insanları toplu taşımaya da daha çok sevk edecek, bu da dolaylı olarak trafik sıkışıklığı, hava, çevre ve gürültü kirliliğini azaltmak gibi olumlu bir sonuçlar ortaya çıkaracaktır. Başta engelli vatandaşlarımız ve yaşlılarımız olmak üzere herkesin ihtiyacını karşılayan doğru, sürdürülebilir ve kentli ihtiyaçlarına entegre edilmiş ulaşım sistemleri, kent hayatını önemli derecede rahatlatacak, halkımızın sağlığına da önemli katkılar sağlanacaktır. Kentlerimizin sağlığı için çözümler bitmemektedir. Yalnızca doğru çözümler geliştirmek önemlidir. Bu anlamda Sağlıklı Kentler Birliği üyesi belediyeler şehirler için ürettikleri sağlıklı projelerle örnek olmaya devam edecekler. Sağlıklı günler dileğiyle. kentli dergisi 3

4 Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Künye 2005 dergisi İmtiyaz Sahibi Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği adına, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı ve SKB Başkanı Recep ALTEPE Yayın Direktörü (Sorumlu) A. Nalan FİDAN Genel Yayın Yönetmeni Gonca YERLİYURT Yayına Hazırlayanlar Melike SUCU, Ercüment YILMAZ, Murat AR Katkıda Bulunanlar Bursa Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Trabzon Belediyesi, Çankaya Belediyesi, Didim Belediyesi, Karşıyaka Belediyesi, Odunpazarı Belediyesi, Osmangazi Belediyesi Editör Erhan BEDİR Grafik Tasarım Talha BIYIK Danışma Kurulu Erdem SAKER, Prof. Dr. Handan TÜRKOĞLU, Prof. Dr. Nilüfer AKINCITÜRK, Prof. Dr. Barış MATER, Prof. Dr. Cengiz GİRİTLİOĞLU, Prof. Dr. Hasan ERTÜRK, Doç. Dr. Emel İRGİL, Doç. Dr. Ertuğrul AKSOY, Doç. Dr. Ali Fuat AYDIN, Yrd. Doç. Dr. Arzu Başaran UYSAL, Yrd. Doç. Dr. Alpaslan TÜRKKAN, Mehmet Ali MERİÇ Yapım Bursa Kiraz Halkla İlişkiler Ltd. Şti. Kükürtlü Mah. Cevizli Sok. No: 1/6 Osmangazi / Bursa Baskı Furkan Ofset Yeni Yalova Yolu Panayır Mevkii No: 490 Osmangazi / Bursa Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Bursa Büyükşehir Belediyesi Acemler Tesisleri B Blok 2. Kat / BURSA skb@bursa.bel.tr Yıl 2 Sayı 6 Şubat 2012 Yerel, süreli yayın. ISSN Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği resmi yayın organı olan Kentli Dergisi basın meslek ilkelerine uymayı taahhüt eder. Dergimizde yer alan yazı ve makaleler kaynak gösterilerek yayınlanabilir. Makalelerin sorumluluğu yazarına aittir. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği nin ücretsiz yayınıdır. Üç ayda bir yayınlanır. YENİDEN KULLANALIM, GERİ DÖNÜŞTÜRELİM Çevreye yapabileceğiniz en kolay katkı, okunmuş dergi ve gazetelerin geri dönüştürülmesidir. Sağlıklı Kentler Birliği, Kentli Dergisi okurlarını ağaç kesimlerini azaltmak için kendi yakın çevrelerinde de geri dönüşümü teşvik etmeye çağırıyor. 4 kentli dergisi

5 İçindekiler SKB Stratejik İletişim Planı Çalıştayı Sağlıklı kentler birliği üyelerini Bursa da bir araya getiren çalıştayda, iletişim stratejileri gündeme taşındı. 08 Bu sayıda Sağlıklı yaşam için sağlıklı ulaşım 06 Sağlıklı Kentler Birliği Stratejik İletişim Planı Çalıştayı 08 New York un örnek ulaşım sistemi Günde 4.3 milyon kişinin kullandığı, yılda bir milyardan fazla insanın sadece turnikelerden geçiş yaptığı metro 12 sistemiyle New York, toplu ulaşımda dünyaya örnek. New York un örnek ulaşım sistemi 12 Bursa kentiçi ulaşım sistemleri raporu 16 İstanbul Büyükşehir Belediyesi ulaşım stratejileri 18 "Toplu taşıma ucuz olmalı" Burulaş Genel Müdürü Levent Fidansoy, Ulaşım ticareti etkileyen en büyük faktör, bu nedenle ucuz olmalıdır dedi. "Şiddeti sevgiyle önleyebiliriz" Dünyaya gelen her canlının yaşama hakkı olduğu söyleyen Çankaya Belediye Başkanı Bülent Tanık, kentlerdeki şiddetin hayvan sevgisiyle önlenebileceğini söyledi. "Didim değişiyor ve güzelleşiyor" Didim Belediye Başkanı Mümin Kamacı, eşsiz tarihi ve doğal güzelliği nedeniyle yaşamak için Türkiye yi tercih eden yabancıların en çok mülk satın alıp yerleştiği ilçenin Didim olduğunu söyledi. Kentiçi ulaşıma ekonomik analiz Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Ertürk, kentiçi ulaşımda trafik tıkanıklığının ekonomik analizini kaleme aldı Toplu taşıma ucuz olmalı 24 Trabzon da dönüşüm devam ediyor 28 Şiddeti sevgiyle önleyebiliriz 30 Karşıyaka dan obeziteye savaş 34 Karşıyaka da küresel ısınma mercek altında 35 Odunpazarı projeleriyle kent ulaşımına hayat veriyor 36 Didim değişiyor ve güzelleşiyor 38 Osmangazi de kaldırımlar yol gösterecek 42 Onarılan köprüler Osmangazi trafiğine nefes aldırıyor 43 Avrupa Yeşil Başkenti olmak için yarışıyoruz 44 Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Trabzon Buluşması 45 Kentiçi ulaşım; Trafik tıkanıklığının ekonomik analizi ve yeni yaklaşımlar 46 Bursa kentiçi ulaşımda kabuk değiştiriyor 52 kentli dergisi 5

6 Hakkımızda Sağlıklı yaşam için sağlıklı ulaşım A. Nalan Fidan Yüksek Şehir Plancısı Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Müdürü Sağlıklı Kentler Birliği nin paylaşım platformu Kentli Dergisi nin yeni sayısında tekrar karşınızdayız. Her sayımızda farklı kentsel sorunları ele alarak şehirlerimize katkı sağlamaya çalışıyoruz. Dergimizin 6. sayısında dünyada ki tüm kentleri yakından ilgilendiren hatta en büyük sorunu olan kentiçi ulaşım sistemlerini değerlendirmeye aldık. Şehirlerde trafik problemine neden olan birçok durum söz konusudur. Hususi araç sayısının fazlalığından dolayı trafikte artan araç yoğunluğu, artan araç yoğunluğunu karşın yolların kapasitesinin yetersizliği ise en temel sebepler. Kentlilerin trafik sıkışıklığı sebebiyle yaşadığı sıkıntılar ise saymakla bitmez. En başta da yaşanılan stres, hava kirliliği, hareketsizlikten dolayı artan sağlık problemleri geliyor. Şehirler yaşanılan tüm bu sıkıntıları yeni ulaşım sistemleriyle çözmeye çalışıyor. Kentiçi ulaşımı kolaylaştırarak vatandaşları toplu ulaşıma teşvik edici projeler üretilmeye başlandı. Özellikle de metro, hafif raylı sistem uygulamaları ile kentiçi trafik yoğunluğu ciddi oranlarda azaltılıyor. Bunun yanında park yeri kısıtlamaları, bazı yolların araç trafiğine kapatılması, bisiklet yolları yapılarak bisiklet kullanımının arttırılmasının sağlanması kentiçi ulaşımı rahatlatan alternatif çözümler oldu. Özellikle bisiklet yollarının yapılarak bisiklet kullanımının arttırılması sağlıklı şehirler yaklaşımına en uygun alternatif. Bisiklet kullanımının giderek yaygınlaştığı Avrupa da birçok kentte bunun güzel örnekleri mevcut. Dünya Sağlık Örgütü uzmanları da toplu taşıma araçları veya bisiklet kullanımının kentte yaşayanların sağlığı üzerinde yaptığı olumlu etkilere dikkat çekmektedir. Bu açıdan bakıldığında yine sağlıklı şehir planlaması devreye giriyor. Tüm bunları gerçekleştirmek için şehirlerde gerekli altyapıyı hazırlamak, doğru ulaşım planı yapmak gerekir. Şehirlerimizde yaşayan vatandaşlarımızın sağlığını dolaylı ya da dolaysız ilgilendiren her konuda gerekeni yapmak biz yerel yönetimlerin sorumluluğundadır. Sağlıklı Kentler Birliği çatısı altında üye belediyelerimizle birlikte kentlerimiz için doğru projeleri hayata geçirmeye çalışıyoruz. Her şey daha sağlıklı ve daha mutlu insanlar için. 6 kentli dergisi

7 Sahip olduklarının farkındadır; kültürel mirasına sahip çıkar. Eşitsizliklerin önüne geçer; dayanışmayı ve yardımlaşmayı yaygınlaştırır. Sağlıklı bireyler yetiştirir; dengeli beslenmeyi teşvik eder. Sağlıklı şehir Tüm engelleri kaldırır; herkes için yaşanabilir şehirler oluşturur. Üretkenliği yaşam biçimi sayar; yaşayanlarını eğitir, hayatın içine katar. Trafik ve park sorununu azaltır; toplu taşıma araçlarını yaygınlaştırır. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği 2005 Kent sağlığına önem verir; sokak hayvanlarına sahip çıkar.

8 Birlik Buluşmaları Sağlıklı Kentler Birliği Stratejik İletişim Planı Çalıştayı Sağlıklı kentler birliği üyelerini Bursa da bir araya getiren çalıştayda, iletişim stratejileri gündeme taşındı. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Başkanı ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, sağlıklı bir şehrin oluşturularak, geleceğe taşınması noktasında kentte yaşayan herkesin üzerine düşen görevi yerine getirmesi gerektiğini söyledi. Sağlıklı Kentler Birliği tarafından Bursa da düzenlenen ve iki gün süren Stratejik İletişim Planı Çalıştayı, Tayyare Kültür Merkezi Küçük Salon da, birliğe bağlı üye belediyelerin temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşti. Sağlıklı Kentler Birliği ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, açılış konuşmasında; Sağlıklı Kentler Birliği nin kentlerin sağlıklı gelişimi konusunda çalışmalar yapmayı hedeflediğini söyledi. Kentlerin daha yaşanabilir ve çağdaş bir hale gelmesi için herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini kaydeden Başkan Altepe, Kentler sağlıklı hale gelirken toplumun yaşadığı kente sahip çıkması, sağlıklı kentler arasında iletişimin sağlanması ve halkın doğru yönlendirilmesi gerekmektedir. Artık yaşam kentlerde yoğunlaşıyor. Cumhuriyet in ilk yıllarında yüzde 30 olan kentte yaşama oranı bugün Bursa da yüzde 80 lere ulaştı. Bu noktada bizim atacağımız adımlar ve vereceğimiz mesajlar büyük önem taşıyor diye konuştu. 8 kentli dergisi

9 Kentleri yerel yönetimler sırtladı Özellikle çevreyle ilgili politikaların sağlıklı kentler için çok önemli olduğunu kaydeden Başkan Altepe, Kentleri yerel yönetimler sırtlamış durumda. Yaşadığımız kentin eksiklerini tamamlamak büyük oranda yerel yönetimlere düşüyor. Yapılan bir ankette Okulları kimler yönetsin? demişler, sonuçlarda belediyelerin yönetmesi isteği ortaya çıkmış. Yerel yönetimler kentlerin sağlığı için gerekeni yapıyor. Bu iş bizim görevimiz olmadığı halde 200 okula destek olduk, spor alanları yaptık. Bursa nın eksiklerinin giderilmesi ve sağlıklı geleceğin oluşturulması konusunda gerekeni yapıyoruz şeklinde konuştu. Değerlerimize sahip çıkmalıyız Çağdaş ve sağlıklı bir kent olunması için atılması gereken adımlardan da bahseden Başkan Altepe, Bir kentin sağlıklı olabilmesi için, o kentin içinden yetişen, değerlerine sahip çıkan, şehrin gücünü bilen ve ortaya koyan yerel yöneticiler kentiçin doğru çalışmalar yapmalıdır. Her konu yerel yöneticileri ilgilendiriyor. Başta çevre, suların temizliği ve deprem olmak üzere her alanda adımlar atmalıyız dedi. Başkan Altepe, sağlıklı bir kentiçin halkın bilinçlenmesinin ve sağlıklı yaşamayı istemesinin gerekliliğine de işaret etti. Başkan Altepe, kentin sağlıklı hale gelmesi için sadece belediyelerin değil tüm kent dinamiklerinin ve halkın da çalışmaları desteklemesi gerektiğini vurguladı. İletişim çalışmaları hızla sürüyor Sağlıklı Kentler Birliği Müdürü Nalan Fidan da kurumsal olma yolunda hızla ilerleyen Sağlıklı Kentler Birliği nin stratejik iletişim planını önemsediğini belirterek, çalışmaların daha geniş kitlelere ulaştırılması için hem birlik içinde hem de dışında iletişim çalışmalarının sürdüğünü kaydetti. Sağlıklı Kentler Birliği bünyesinde tüm çalışmaların paylaşıldığını anlatan Fidan, birlik tanıtım kitleri ile konuyla ilgili yabancı yayınların tercüme edilerek basıldığını ve üyelere sunulduğunu söyledi. Fidan İletişimimizde önemli unsur olan birliğimizin web sitesinde; birlikten haberlere, birlik buluşmalarına, bilgi dokümanlarına üyelerin iletişim bilgilerine kadar kentli dergisi 9

10 Birlik Buluşmaları Yönetim Danışmanı Şengül Külahlı, "İletişimde, önyargısız olduğumuzda daha olumlu sonuçlar alırız. Örneğin, yapıcı şekilde yaklaştığımızda sağlıklı kentler olgusunun da seviyesini yukarılara taşımak çok daha kolaylaşır" dedi. her türlü bilgiye güncel olarak ulaşabiliyoruz. Her sayıda farklı konuları işleyen Kentli dergisini çıkarıyor ve bu derginin sağlıklı kent alanında öncü nitelik taşımasını amaçlıyoruz. Öte yandan birlik tanıtım filmi hazırladık, filmi kamu spotu kapsamında kabul ettirdik ve 400 yerel ve ulusal kanalda ücretsiz yayınlanmasını sağladık. Her etkinliğimiz basında geniş yer buluyor. Çalışmalarımızı 2020 hedefli stratejik planı düşünerek sürdürüyoruz diye konuştu. İletişimin taraflarını anlatan Fidan, üye belediyeler, belediye başkanları, meclis üyeleri ve koordinatörlerle iç iletişimde; Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı, Avrupa Sağlıklı Şehirler Ulusal Ağları, ilgili bakanlıklar ve müdürlükler, üniversiteler, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlarla da dış iletişimde paylaşımda bulunulduğunu kaydetti. Her durumda iletişim İki gün süren Çalıştay da stratejik planlama ve iletişim konularında pratik bilgiler veren KA Grup Yönetim Danışmanlığı yetkilisi moderatör Şengül Külahlı iletişimin sadece söz ve yazılarla değil, hiç konuşulup yazılmasa da sürdüğünü söyledi. Hiç konuşmasak da bakmasak da iletişim vardır, eşyanın bile iletişimi vardır diyen Külahlı şöyle devam etti. Kurumların, insanların, kurumu oluş- 10 kentli dergisi

11 Birlik Buluşmaları Yönetim Danışmanı Şengül Külahlı turan birimlerin her şekilde iletişimi var. Bizler iletişimimizi iyileştirmek için almamız gereken yola bakmalıyız. İletişim, doğru anlaşmak, yanlış anlaşılmamaktır. Mesaj, hedef kitleye doğru iletiliyor mu, biz mesajı doğru verebiliyor muyuz veya mesajı alan doğru algılıyor mu? Bunlar önemli. İletişim problemlerinin, doğru ifadeyle çözülmesi mümkündür. Birine Sen bunu böyle yapıyorsun demek yerine Sen bunu böyle yaptığında beni mahcup ediyorsun demek doğru iletişimi sağlamaya yardımcı olur. Ben dilini kullanmak karşı tarafta daha olumlu etkiler yaratır Siz gülümseyin, iletileriniz gülümsesin Külahlı, iletişimin doğru olmaması için çok sebep bulunabileceğini ancak ihtimalleri çarpıtmamaya ve yapıcı olmaya özen gösterildiğinde sağlıklı iletişimin kurulabileceğini kaydetti. Kültürel farklardan veya geçmişte yaşanmışlıklarından dolayı da insanlarda önyargıların var olduğunu dile getiren Külahlı, İletişimde, önyargısız olduğumuzda daha olumlu sonuçlar alırız. Örneğin, yapıcı şekilde yaklaştığımızda sağlıklı kentler olgusunun da seviyesini yukarılara taşımak çok daha kolaylaşır. Yanlış anlaşmak istersek buna çok sebep var. Siz gülümseyin, iletileriniz gülümsesin. Bir yazıyı hangi ruh haliyle yazdığınız daha o yazının başında belli olur. Telefonlarda gülümsediğiniz de belli oluyor. Mesajlarınız, afişleriniz ve mektuplarınız da gülümsesin ki karşınızdaki de gülümsesin dedi. Stratejik İletişimin yol haritası İletişimde de okullarda öğretildiği gibi giriş gelişme ve sonuç kompozisyonunun bulunduğuna işaret eden Külahlı, net iletişimin 5N 1K sorularını içerdiğini belirtti. Konuşmaların ardından birlik vizyonu, misyonu, ilkeleri, stratejik amaçları, hedefleri ve iletişimi etkinleştirmek için mevcut durumun değerlendirilmesi amacıyla Stratejik İletişim Çalıştayı na geçildi. Birliğin iletişim yönünden misyonu ve vizyonu katılıcımlarla yeniden belirlenirken hedefler ve iletişim yöntemleri tartışıldı. Çalıştayın ikinci gününde ise Sağlıklı Kentler Birliği nin çalışmalarını daha geniş kitlelere ulaştırmak, hem birlik üyeleri hem de ülke genelindeki tüm belediyeler ve sivil toplum kuruluşlarıyla ilişkilerini güçlendirmek amacıyla birliğin zayıf ve güçlü yönleri belirlendi. İki gün süren Çalıştay da birliğin üye belediyeler ve sivil toplum kuruluşlarıyla ortak çalışma stratejileri geliştirilmesi, iletişim konusunda yazılı ve görsel medyanın yanı sıra sosyal paylaşım ağlarının daha etkin kullanılması en çok önerilen görüşler oldu. kentli dergisi 11

12 New York un örnek ulaşım sistemi Günde 4.3 milyon kişinin kullandığı ulaşım sistemi New York'un ekonomik canlılığının ve kaliteli yaşamının en önemli unsuru. 1970'li yılların başında çalışmayan hatları, çürüyen rayları, çöplük içindeki istasyonları ile suçun adeta ilk adresi olan New York metrosu, yaşadığı hızlı değişimle bugün tüm dünyanın örnek aldığı güvenli, rahat, konforlu ve modern bir ulaşım sistemine dönüştü. Kara taşımacılığından demiryolu taşımacılığına, havayolu taşımacılığından, denizyolu taşımacılığına kadar tüm alanlarda gerçekleştirdiği iyileştirme ve geliştirme projeleriyle New York ulaşım sistemi bugün tüm dünyanın özenerek baktığı dev bir organizma. Günde 4.3 milyon kişinin kullandığı New York Metrosu ise başlı başına bir başyapıt olarak gösterilirken, kara, demir, hava ve deniz ulaşımını birbirine bağlayan koordineli bağlantı yolları ise yüksek teknoloji ve mimarinin eseri olarak görülüyor. Elbette bu değişim ve gelişim projesi içerisinde New York'da yaşayan 17 milyon insanında büyük bir katkısı var. Dünya üzerinde mega şehirlerde yaşayan insanların yüzde 80'ni ulaşımını otomobil ile sağlarken, New York'da yaşayanların yüzde 54'ü özel otolarını değil, New York'un kara, demir, hava ve denizden oluşan yaygın ulaşım ağını kullanıyor. Finans dünyasının kalbi konumundaki New York'u yılda 40 milyondan fazla insanın ziyaret etmesine rağmen ulaşım konusunda sıkıntı yaşamamasının bu alanda yapılan doğru, 12 kentli dergisi

13 Ulaşım Ulaşım sistemiyle yılda 1.8 milyon galon benzin tasarrufu sağlayan New York, ekonomisine yılda 4.6 milyar dolar kazandırırken, en önemli kazanım ise yılda 1,8 milyon tonluk karbondioksit kirliliğin önüne geçmesi. planlı ve sistemli ulaşım ağına borçlu olduğu bilinmektedir. Çevresel ve sosyal konular New York toplu taşıma kullanımı sayesinde enerjisini en verimli ve en az kullanan şehirlerin başında geliyor. Şehirde kişi başına benzin tüketimi bugün Amerika'nın 1920'lerde ki ulusal ortalama oranıyla hemen hemen aynı seviyede bulunuyor. Ulaşım sistemiyle yılda 1.8 milyon galon benzin tasarrufu sağlayan New York, ekonomisine yılda 4.6 milyar dolar kazandırırken, en önemli kazanım ise yılda 1,8 milyon tonluk karbondioksit kirliliğin önüne geçmesi yılında Brookings Enstitüsü tarafından Amerika'da yapılan bir araştırmada ise karbon dioksit salınımı bakımında New York, en düşük kirlilik yaşayan 4.'cü şehir olma başarısını gösterdi. Kentin ulaşım sistemi sayesinde minimum kirlilik yaşayan New York, çevre ve halk sağlığı açısından da yaşanabilir bir şehir olarak seçildi. Columbia Üniversitesi'nin yaptığı bir diğer araştırma da ise New York'lular Amerika'daki diğer şehirlere oranla daha çok spor ve yürüyüş yaparken, ülke genelindeki beden ortalamasının da 2 beden altında yer alıyorlar. Kentiçi ulaşım New York'da yaşayan 17 milyon insanın kentiçi ulaşımdaki tercihleri ise şöyle; yüzde 41'i metro, yüzde 24'ü otomobil, yüzde 12'si otobüs, yüzde 10'u yürüyüş, yüzde 5'i demiryolu, yüzde 3'ü denizyolu yüzde 1'i taksi. New York halkının yüzde 60 ı bir otomobil, yüzde 15'i ise iki ve daha fazla otomobil sahibi olmasına rağmen toplu taşıma araçlarına güveniyor. Ayrıca toplu ulaşım araçları sosyalleşmenin de buluşma noktası olarak görünüyor ve her hafta 100'den fazla müzisyen ve topluluklar bu tür mekanlarda konser ve gösteriler sunuyor. New York Belediyesi tarafından özel olarak hazırlanan bu bölgeler halkın ulaşma ve sosyalleşmesine de büyük katkı sağlıyor. New York, her birine "borough" denilen beş bölgeden oluşurken, bunlardan Manhattan kendi başına bir ada ve şehrin merkezini oluşturmaktadır. New Yorkluların yüzde 50'si bu bölgede çalıştığı için ulaşım büyük önem taşıyor. Manhattan'ı bağlayan ve şehrin sembolü olan Brooklyn Köprüsü ise kara, metro ve demir yolu ulaşımının ana damarı konumundadır. kentli dergisi 13

14 New York'un banliyö demiryolu sistemi üç eyalet bölgesinde yaklaşık 250 istasyonu ile yılda150 milyondan fazla taşıt hizmet veriyor. 20 ayrı demiryolu hattının bulunduğu New York banliyö demiryolu Amerika Birleşik Devletleri en geniş ağa sahip demiryolu işletmesidir. Otobüs Metro New York Metrosu 1056 kilometrelik ana hattıyla dünyanın en uzun ve hızlı transit geçişlerinin yapıldığı ana merkez konumunda bulunuyor. Örümcek ağı gibi tüm şehri saran New York Metrosu, milyonlarca insanın hava, deniz ve kara taşımacılığına güvenli ve konforlu bir şekilde ulaşımını sağlıyor. New York Metrosu 2005 yılı Eylül ayında bir günde 7.5 milyon yolcu taşıyarak bu alanda kırılması zor bir rekora da imza atmış durumda. Ayrıca 24 saat hizmet veren dünyadaki dört metro istasyonundan biri konumundaki New York Metrosu, manyetik kart sistemiyle de yolcuların iniş ve binişlerinde hiç bir aksama yaşatmıyor. Manyatik kart sistemi sadece metroda değil, diğer demiryolu, otobüs ve deniz ulaşımı içinde kullanılırken, ekonomik oluşuyla da New Yorkluların başlıca tercihi oluyor. Şehirdeki Kennedy ve Newark Havaalanları na ulaşım intermodal raylı sistemleri tarafından sunulmaktadır. 13 kilometrelik Kennedy Havaalanı yolu Queens Metro ve banliyö demiryolu ağı ile birbirine bağlayan hızlı transit sistem bulunmaktadır. Newark Havaalanı ise 3 kilometrelik hattın ulaşımını Monoray sistemi ile şehrin kuzeydoğu koridorunun ulaşımını sağlıyor. New York Transit otobüsleri, 5 bin 900 otobüs ile her gün 2,1 milyon yolcuyu taşıyan geniş bir ağa sahiptir. New York'a ait MTA Otobüs Şirketi tarafından işletilen otobüs firması Amerika'nın en büyük çevreci dizel-hibrid ve sıkıştırılmış doğalgaz otobüs filosunun da sahibidir. Feribot Yılda 19 milyon yolcu taşıyan New York deniz ulaşımı, 365 gün 24 saat aralıksız olarak hizmet vermesiyle tanınıyor. New York deniz ulaşımı dünyadaki en geniş gezi tekneleriyle de dikkat çekiyor. Yılda 33 bin gezi turu yapan 104 adet gezi teknesi yaklaşık 35 milyon kişiyi turistlik amaçla gezdirmektedir. Otoyol Manhattan'ın sokak ızgara planı kentin fiziksel gelişimini büyük ölçüde etkilemektedir. Kentin sokakları ve caddeleri, Broadway, Wall Street ve Madison Avenue gibi ana caddeler New York şehriyle bütünleşen ana yollardır. Köprüler New York'un en tanınan yapıların biri de hiç şüphesiz Brooklyn Köprüsü'dür. Gotik canlanma çift Banliyö New York Banliyö Demiryolu'nun merkezi olan Grand Central Terminal, ülkenin en işlek ikinci tren istasyonu konumundadır. Bu ana merkezi yine üç ana merkez olan Long Island Rail Road, Metro-Kuzey Demiryolu ve New JerseyTransit Ray Operations demiryolu istasyonları desteklemektedir. 14 kentli dergisi

15 New York sokaklarında taksi hizmet vermektedir. NY Taxi belirgin sarı boyaları New York'un da simgeleri arasındaki yerini almıştır. kemerli taş kuleleri ve çapraz süspansiyon teller ile yapılan Brooklyn Köprüsü, kentin Özgürlük Anıtı'ndan sonra en tanınmış mimari yapılarından biridir. Brooklyn Köprüsü'nü Williamsburg ve Manhattan Köprüsü takip eder. New York ve Fort Lee ve New Jersey arasındaki Hudson Nehrinde ulaşımı ise George Washington Köprüsü sağlar. George Washington Köprüsü araç trafiği bakımından dünyanın işlek köprüsü olarak bilinir. Sarı Taksi New York sokaklarında taksi hizmet vermektedir. NY Taxi belirgin sarı boyaları New York'un da simgeleri arasındaki yerini almıştır. New York Taksi ve Limuzin Komisyonu tarafından işletilen New York taksileri, 1999 yılında 241 milyon yolcu taşıyarak bu alanda kırılması güç bir rekora imza attılar. New York'ta çalışma ruhsatı bulunan 42 bin taksicinin ABD Nüfus Sayımına göre % 82 yabancı ülke doğumlu olduğu görülmektedir. Hava tramvay Hava tramvayı nostaljik gezilerin de tercihi durumdadır. Her teleferik 125 yolcu kapasitesine sahiptir. Manhattan Roosevelt Island Seyahat süresi beş dakikanın altında ve ücreti metro yolculuğu ile aynıdır. Havaalanları Amerika'nın en önemli ve en büyük uluslararası hava yolcu geçidi olan New York'da John F. Kennedy Uluslararası ve Newark Havayolları olmak üzere iki uluslar arası, biri de yerel uçuşların yapıldığı toplam üç havaalanı vardır. Ülkedeki en işlek havayolu olan New York Havayolları 2010 yılında 100 milyon yolcu taşımıştır. kentli dergisi 15

16 Bursa Büyükşehir Belediyesi Bursa kentiçi ulaşım sistemleri raporu Hakan Koyunlular Bursa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Rüştü Şanlı İbrahim Ay Selahattin Dinç Sinem Öztürk Ülkemizde özellikle büyük şehirlerde artan nüfusla birlikte yerleşim ve işyeri bölgelerinin geniş bir alana yayılması yolculuk talebinde önemli artışlara yol açmıştır. Bu koşullar altında artan yolculuk talebi, bir yandan sınırlı toplu taşımacılık olanaklarını zorlarken öte yandan da özel araç kullanımında artışa neden olmaktadır. Bunların sonucunda, büyük şehirlerimizde önemli bir sorun haline gelen ve ileride daha da artacağı beklenen kenti içi ulaşımı; hava kirliliği, gürültü kirliliği, stres, trafik sıkışıklığı, zaman kaybı, serbest yaya hareketlerinin kısıtlanması gibi nedenlerle yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Ulaşım imkanlarının özellikle Kentiçi Ulaşımının; kolaylık, zaman, fiyat ve konfor bakımından kalitesinin arttırılması hem sosyal hem de ekonomik gelişmeyi hızlandırmaktadır. Bursa, 3 milyona yaklaşmış nüfusu, gelişmiş sanayisi ve tarihsel mirasın getirdiği kültürel kimliğiyle Türkiye nin en önemli kentlerinden biridir.bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığımızca planlanan Bursa Ulaşım Ana Planı (BUAP) ile, kentiçi ulaşımda yaşanan sorunların ve darboğazların, Nazım İmar Planı ile ortaya konan stratejiler ve gelişme önerileri çerçevesinde çözümlenmesi, ulaşım ve trafik altyapı ve işletmeciliğinin yeniden düzenlenmesi, toplu taşıma sistemlerine öncelik verilerek, kentte günümüzde yaşanan ve gelecekte oluşması beklenen ulaşım ve trafik sorunlarının çözümü için kısa, orta ve uzun dönemlerde uygulanacak, birbirleri ile tutarlı çözümler getirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma alanı, 5216 sayılı yasa ile belirlenmiş olan Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları olup, Bursa Ulaşım Ana Planı nın hedef yılı 2030 yılıdır. Bu çalışma üç alt bölümden oluşmakta olup; a) Mevcut ulaşım sistemindeki aksaklık ve yetersizliklerin giderilmesi için kısa dönemde ( ) uygulanabilecek ulaşım planlaması, trafik mühendisliği ve trafik yönetimi acil eylemlerini içeren düzenlemelerin yer aldığı Ulaşım ve Trafik İyileştirme Etüt ve Projeleri nin hazırlanmasını, b) Orta ve uzun dönemde ( ) Nazım İmar Planı çerçevesinde ortaya konulan kentsel gelişmenin gerektireceği ulaşım altyapı, işletme sistemleri ile yasal ve örgütsel düzenlemeleri belirleyecek Bursa Ulaşım Ana Planı (BUAP)'nın ve bunun uygulanması için gerekli etüt ve projelerin hazırlanmasını, c) Bursa Ulaşım Ana Planı kapsamında belirlenecek Öncelikli Kentiçi Raylı Toplu taşıma Hattı ile ilgili Mühendislik Ön Projeleri teknik, mali ve ekonomik yapılabilirliğinin incelendiği Ön Fizibilite Etüdü nün hazırlanmasını, kapsamaktadır. Bursa Ulaşım Ana Planı çalışmalarının tamamlanarak yürürlüğü girmesi ile 16 kentli dergisi

17 Bursa Büyükşehir Belediyesi sürdürülebilir ulaşım ve sağlıklı bir şehir için gerekli olan stratejik hedeflere (yaya ve bisiklet öncelikli ulaşım dahil) aşamalı olarak ulaşılmaya çalışılacaktır. Kent Merkezinde tramvay hattı yapılması konusunda proje çalışmaları yürütülmektedir. Böylece otomobil kent merkezine giremeyecek ve kent merkezine ulaşım, toplu taşım sistemi ile (Tramvay, Otobüs) ucuz, konforlu ve hızlı olarak yapılabilecektir. Kent merkezinde özel araç kullanımının azaltılması ve öncelikli olarak Toplu Taşım ve Raylı Sistem hatlarının çoğaltılması için yol ağı üzerinde fiziksel kısıtlamalar yapılacak ve otopark politikası geliştirilecektir. Bununla birlikte, Bursa kent merkezinde trafik sorununun çözümü konusunda, yurt dışında uygulanmış ve ülkemizde de insan ve çevre sağlığını ön plana çıkaran sağlıklı şehirler konseptine uygun toplu taşıma sistemlerin geliştirilmesine, yaya ve bisiklet kullanımına öncelik veren çalışmalar yürütülmektedir. Bu nedenle, toplu taşımı teşvik etmek ve otobüslerin özel araç trafiğinden etkilenmesini önleyerek, yolculuk süresini azaltmak ve servis kalitesini yükseltmek amacıyla otobüs özel yollarının arttırılması ve raylı sistem yapılması genel ulaşım politikası olarak amaçlanmaktadır. Yeşil Caddesi, Atatürk Caddesi ile Haşim İşçan Caddesinde özel otobüs yolları oluşturulmuştur. Ayrıca, Ertuğrul, Altınşehir, Özlüce ve 100.Yıl Mahallerinde yapılan yol çalışmalarının tamamında bisiklet yolları ve engelli yol ve rampaları projelendirilerek uygulanmıştır. Kent genelinde yapılan tüm yol projelerinde de yol fiziki yapısının uygun olması halinde yaya ve bisiklet öncelikli ulaşımı ön plana çıkaran proje çalışmalarına öncelik verilmektedir. Kent merkezinde Bursa Hafif Raylı Sistem (BHRS) hatlarının genişletilmesi için mevcut 21 km. lik hatta ilave olarak 2011 yılında 8.5 km lik yeni hat yapılarak hizmete alınmıştır. BHRS 3. Aşama Arabayatağı-Kestel Hattının 8 km. lik doğu gelişim hattının inşaatına başlanmıştır. Bununla birlikte Bursa tarihi kent merkezinde Cumhuriyet Caddesi yayalaştırılarak yaklaşık 1,5 km. uzunluğunda cadde tramvayı hattı yapılarak özel araç trafiğine kapatılmış, Cumhuriyet caddesinin devamı olan 1,1 km. lik İncirli Caddesi güzergahında da çalışmalar tamamlanarak hizmete alınmıştır. Bursa Tarihi kent merkezinde Cumhuriyet Caddesin araç trafiğine kapatılması ile birlikte Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesinde pek çok sokak yayalaştırılmış ve özel araç trafiği kısıtlanmıştır. Bursa daki Kentiçi ulaşım sistemi, başta Hafif Raylı Sistemi(HRS) olmak üzere, Bütünleşik Bilet Sistemine dahil olan otobüsler ile Minibüsler, Taksiler, Taksi-Dolmuşlar ve Servis araçlarından oluşmaktadır. Şuan ki mevcut durumda Ocak 2012 itibariyle; Bursa Büyükşehir Belediyesi; yaklaşık 30 km hat üzerindeki Hafif Raylı Sistem Taşımacılığı, 218 hat üzerinde yaklaşık 760 araçla Otobüs taşımacılığı, 34 hat üzerinde 1000 Minibüs, 36 hat üzerinde 638 Taksi- Dolmuş, ayrıca 865 taksi ve 2705 servis aracıyla ara toplu taşıma hizmeti sürdürülmektedir. Bursa nın gelecekte yaşanabilir ve sağlıklı bir şehir olabilmesi amacıyla, insan öncelikli, sağlıklı ve sürdürelebilir ulaşım modelleri uygulanması amacıyla, bireysel araç kullanımının azaltılması, toplu taşımanın geliştirilmesi ile yaya ve bisiklet kullanımının artırılması konusunda planlama çalışmaları yapılmaktadır. Bursa Tarihi Kent Merkezi çevresinde özel araç trafiği ve mevcut otobüs hatlarının yoğunluğunun azaltılarak, gürültü ve hava kirliliğinin de önlenmesi amacıyla tramvay hatları yapılması planlanmış ve T1 hattının ön proje çalışmaları tamamlanmıştır. Bursa Ulaşım Ana Planı çalışmaları kapsamında bu hatların güzergahları ve bölgesel ulaşımın yeniden yapılanması için alternatif (Tramvay, Metrobüs) ulaşım çalışmaları devam etmektedir. Bursa Büyükşehir Belediyesi, kentiçi ulaşım sistemlerinin planlanmasında, yaşam kalitesi ve ulaşım ilişkisinin sürdürülebilir ve ulaşımın güvenli, erişilebilir, konforlu olmasına, çevre kirliliğinin asgari düzeyde tutulmasına, entegre bir ulaşım ağının kurulmasına özen göstermektedir. Bu kapsamda, 1) Toplu taşıma sisteminin entegre olması için Bütünleşik Bilet Sistemi kurulmuş olup, şuan da Bursa içerisinde Raylı Sistem ve Otobüslerle yapılan tüm yolculuklarda BuKART adı verilen elektronik kart kullanılmaktadır. Ayrıca 2011 yılı Aralık ayından itibaren kullanıma başlanan aylık BuKART kullanımı ile vatandaşların sınırlı ücretle sınırsız ulaşım yapmaları sağlanmıştır. 2) Alınacak yeni araçların engelliler içinde erişilebilir olması hakkında ilgili yönetmeliklere bazı şartlar eklenerek toplumdaki herkesin toplu taşımayı kullanabilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda yeni araçlar alınarak toplu taşıma araç filo yaş ortalaması düşürülmüştür. 3) Aktarma merkezlerinde kesintisiz bir yolculuğun yapılabilmesi için, yolcu bilgilendirme sistemlerinden etkin bir şekilde yararlanılması, gerçek zamanlı bilgilerin verilmesi toplu taşıma sisteminin verimliliği açısından önemli olup, Bursa genelinde 30 adet elektronik yolcu bilgilendirme sisteminin hazırlığı devam etmektedir. kentli dergisi 17