MADEN ĠġYERLERĠNDE Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ YÖNETMELĠĞĠ Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: /28770

Transkript

1 MADEN ĠġYERLERĠNDE Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ YÖNETMELĠĞĠ Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: /28770 BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; sondajla maden çıkarılan iģlerin yapıldığı iģyerleri ile yeraltı ve yer üstü maden iģlerinin yapıldığı iģyerlerinde çalıģanların sağlık ve güvenliğinin korunması için uyulması gerekli asgari Ģartları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik; 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren maden iģyerlerini kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, a) 6331 sayılı ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesine dayanılarak, b) 3/12/1992 tarihli ve 92/104/EEC sayılı Avrupa Birliği Direktifi ile 3/11/1992 tarihli ve sayılı 92/91/EEC Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak, hazırlanmıģtır. Tanımlar MADDE 4 (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) AteĢleme: Kazı iģlerinde deliklere doldurulmuģ olan patlayıcı maddelerin patlatılmasını, b) AteĢleyici: Patlayıcı madde kullanılması koģullarını yerine getirmek üzere, yeterlik belgesine sahip kiģiyi, c) Ayak: Maden içerisinde iki galeri arasında cephe halinde üretim yapılan yeri, ç) Baca: Maden içerisinden sürülen galeriyi, d) Baraj: Yeraltında yangın, su, zararlı gaz ve diğer tehlikeleri önleyici engelleri, e) Bür: Yerüstüyle bağlantısı olmayan kuyuyu, f) Cep: Galeri, varagel ve vinç dip ve baģlarıyla ara katlarında ve ızgaralarda görevli çalıģanların ve ateģleme görevlilerinin korunmaları amacıyla serbestçe sığınabilecekleri biçimde yapılan yuvaları, g) Çatlak: Ana kütleden ayrılmıģ, her an düģebilecek parçaları, ğ) Çatlak sökümü: Bir kademenin kazı iģlerinin devamı sırasında ana kitleden ayrılmıģ, düģebilecek durumdaki parçaların temizlenmesini, h) Freno: Varagel üzerinde taģımayı sağlayan sistemi, ı) Grizu: Metanın havayla karıģımını, i) Kademe: Açık iģletmelerde belirli aralık, kot ve eğimlerle meydana getirilen basamak Ģeklindeki çalıģma yerlerini, j) Kanun: 6331 sayılı ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanununu, k) Lağım: TaĢ içerisinde sürülen galeriyi, l) Nefeslik: Ocak havasının giriģ ve çıkıģ yolunu, m) Ocak: Kuyuları ve giriģ çıkıģ yollarıyla yeraltındaki bütün kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın çıkartıldığı yatımlıve düz galerileri, diğer yolları ve üretim yerlerini, çıkarma, taģıma, havalandırma tesislerini, yeraltında kullanılan enerjinin sağlanmasında ve iletilmesinde kullanılan sabit tesisleri, açık iģletmelerde giriģ çıkıģ yolları ile tüm maden kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın döküldüğü döküm sahalarını, n) Röset: Kuyu ve baģaģağıların dip ve baģlarının katlardaki yatay yollarla olan bağlantı yerlerini, o) Sıkılama: Lağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boģluğun gerektiği biçimde doldurulmasını, ö) Sondajla maden çıkarma iģlerinin yapıldığı iģyerleri: Madenlerin sondaj kuyuları açılarak çıkarılması, arama amacıyla sondaj yapılması, çıkarılan madenlerin iģlenmesi hariç satıģa hazırlanması iģlerini, p) ġev: Kademe, alın ve yüzlerindeki eğimi, r) Topuk: ĠĢletmelerde güvenlik için bırakılan maden kısımlarını, s) Varagel: Dolu araba aģağıya inerken boģ arabanın yukarıya çıkmasını sağlayan ve karģılıklı ağırlık esasına göre, eğimli düzey üzerinde fren ve halat kullanılarak yapılan taģıma yerini, Ģ) Yeraltı ve yerüstü maden iģlerinin yapıldığı iģyerleri: Madenlerin yeraltı veya yerüstünden çıkarılması, madenlerin çıkarma amacıyla araģtırılması, çıkarılan madenlerin iģlenmesi hariç, satıģa hazırlanması iģlerini, ifade eder. ĠKĠNCĠ BÖLÜM ĠĢverenlerin ve ÇalıĢanların Yükümlülükleri ĠĢverenin genel yükümlülükleri MADDE 5 (1) ĠĢveren aģağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür: a) ÇalıĢanların sağlık ve güvenliklerini sağlamak amacıyla; 1) ĠĢyerleri, çalıģanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atmayacak Ģekilde tasarlanır, inģa edilir, teçhiz edilir, hizmete alınır, iģletilir ve bakımı yapılır. 2) ĠĢyerinde yapılacak her türlü çalıģma, yetkili kiģinin nezaretinde ve sorumluluğu altında yapılır. 3) Özel riski bulunan iģler yalnızca bu iģlerle ilgili özel eğitim alan ehil kiģiler tarafından ve talimatlara uygun olarak yapılır. 4) Tüm güvenlik talimatları çalıģanların anlayacağı Ģekilde hazırlanır. 5) 18/6/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan ĠĢyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak yeterli ilk yardım donanımı sağlanır ve yılda en az bir defa olmak üzere düzenli olarak gerekli tatbikatlar yapılır. (2) ĠĢveren, a) Kanunun 4, 10, 14 ve 16 ncı maddelerinde belirtilen hükümler doğrultusunda sağlık ve güvenlik dokümanıhazırlanmasını ve güncellenmesini sağlar. b) Sağlık ve güvenlik dokümanında özellikle aģağıdaki hususların yer almasını sağlar: 1) ÇalıĢanların iģyerinde maruz kalabilecekleri psikososyal riskler dahil olmak üzere risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi. 2) Bu Yönetmelik hükümlerini yerine getirmek için alınacak uygun tedbirler ile bu Yönetmelik kapsamında hazırlanması gereken yönergelerin ve planların hazırlanması. 3) ÇalıĢma yerlerinin ve ekipmanın güvenli Ģekilde düzenlenmesi, kullanılması ve bakımının yapılması. c) Sağlık ve güvenlik dokümanının iģyerinde çalıģmaya baģlanılmadan önce hazırlanmasını ve önemli değiģiklikler veya ilave yapıldığında ya da iģyerinde meydana gelen iģ kazası; çalıģan, iģyeri ya da iģ ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olaylardan sonra gözden geçirilmesini ve ihtiyaç halinde revize edilmesini sağlar. (3) ĠĢveren, Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca gerekli kayıt ve bildirimleri yapar.

2 (4) Bir iģyerinde birden çok iģverene ait çalıģanların bulunması durumunda, her iģveren kendi kontrolü altındaki iģlerden sorumludur. Ancak iģyerinin tamamından sorumlu olan iģveren, çalıģanların sağlık ve güvenliğinin korunması ile ilgili tedbirlerin uygulanmasını koordine eder. Kendisine ait sağlık ve güvenlik dokümanında koordinasyonun amacını ve bu koordinasyonu sağlamak için alınacak tedbirler ile uygulanacak yöntemleri belirler. Bu koordinasyon her bir iģverenin Kanunda belirtilen sorumluluğunu etkilemez. ÇalıĢanların yükümlülükleri MADDE 6 (1) ÇalıĢanlar, iģ sağlığı ve güvenliği bakımından, ilgili mevzuatın öngördüğü esaslara ve iģverenin bunlara uygun olarak vereceği emir ve talimata uymak zorundadırlar. Patlama, yangın ve zararlı ortam havasından korunma MADDE 7 (1) ĠĢveren, patlama ve yangın çıkmasını ve bunların olumsuz etkilerini önlemek üzere, patlayıcı ve sağlığa zararlı ortam havasının oluģmasını önlemek, yapılan iģlemlerin doğası gereği patlayıcı ortam oluģmasının önlenmesi mümkün değilse patlayıcı ortamın tutuģmasını önlemek, patlama ve yangın baģlangıçlarını tespit etmek, yayılmasını önlemek ve mücadele etmek için yapılan iģe uygun tedbirler alır. KaçıĢ ve kurtarma araçları MADDE 8 (1) ĠĢveren, bir tehlike anında çalıģanların çalıģma yerlerini en kısa zamanda ve güvenli bir Ģekilde terk edebilmeleri için uygun kaçıģ ve kurtarma araçlarını sağlar ve kullanıma hazır bulundurur. ĠletiĢim, uyarı ve alarm sistemleri MADDE 9 (1) ĠĢveren, iģyerinin bütününde gerekli haberleģme ve iletiģim sistemini kurar. (2) ĠĢveren, ihtiyaç halinde yardım, kaçıģ ve kurtarma iģlemlerinin derhal uygulamaya konulabilmesi için gerekli uyarı ve diğer iletiģim sistemlerini hazır bulundurur. ÇalıĢanların bilgilendirilmesi MADDE 10 (1) Kanunun 16 ncı maddesi hükümleri saklı kalmak kaydı ile çalıģanlar veya temsilcileri, iģyerinde sağlık ve güvenlikle ilgili alınması gereken tüm tedbirler ve bu Yönetmeliğin, özellikle 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerinin uygulanması hakkında bilgilendirilir. (2) Bu bilgiler çalıģanlar tarafından eriģilebilir ve anlaģılır Ģekilde olur. Sağlık gözetimi MADDE 11 (1) Kanunun 15 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydı ile çalıģanların; a) Yapmakta oldukları iģlerde maruz kaldıkları sağlık ve güvenlik risklerine uygun olarak sağlık gözetimine tabi tutulmaları sağlanır. b) ĠĢe giriģlerinde ve iģin devamı süresince periyodik olarak sağlık gözetimleri yapılır. ÇalıĢanların görüģlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması MADDE 12 (1) ĠĢveren, bu Yönetmelikte belirtilen konularda Kanunun 18 inci maddesine uygun olarakçalıģanların veya temsilcilerinin görüģlerini alır ve katılımlarını sağlar. Asgari sağlık ve güvenlik gerekleri MADDE 13 (1) ĠĢveren, eklerde belirtilen hususların iģyerinin, yapılan iģin, Ģartların veya özel bir riskin gerektirdiği tüm durumlarda uygulanmasını sağlar. (2) ĠĢveren; a) Yeraltı ve yerüstü maden iģleri ile sondajla maden çıkarma iģlerinin yapıldığı iģyerlerinde ek-1 de, b) Yerüstü maden iģlerinin yapıldığı iģyerleri ek-2 de, c) Yeraltı maden iģlerinin yapıldığı iģyerleri ek-3 te, ç) Sondajla maden çıkarılan iģyerlerinde ek-4 te belirtilen sağlık ve güvenlikle ilgili gereklere uymak zorundadır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇeĢitli ve Son Hükümler Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler MADDE 14 (1) 11/3/1997 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Grizulu Ocaklarda Elektrik Enerjisi Kullanılması Hakkında Yönetmelik, 13/4/1997 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Deniz, Göl veya Nehir Altında Bulunan Madenlerdeki ÇalıĢmalar Hakkında Yönetmelik, 28/5/1997 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Yeraltı Maden ĠĢletmelerinde Elektrikli Lokomotiflerin Kullanılması Hakkında Yönetmelik, 21/2/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Yeraltı ve Yerüstü Maden ĠĢletmelerinde Sağlık ve Güvenlik ġartlarıyönetmeliği ile 22/2/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sondajla Maden Çıkarılan ĠĢletmelerde Sağlık ve Güvenlik ġartları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıģtır. Sağlık ve güvenlik dokümanlarının geçerliliği GEÇĠCĠ MADDE 1 (1) 21/2/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Yeraltı ve YerüstüMaden ĠĢletmelerinde Sağlık ve Güvenlik ġartları Yönetmeliği ile 22/2/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sondajla Maden Çıkarılan ĠĢletmelerde Sağlık ve Güvenlik ġartları Yönetmeliği hükümleri kapsamında hazırlanan mevcut sağlık ve güvenlik dokümanları bir yıl içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilir. Yürürlük MADDE 15 (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 16 (1) Bu Yönetmelik hükümlerini ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

3 EK- 1 SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN ĠġLERĠN YAPILDIĞI ĠġYERLERĠ ĠLE YERALTI VE YERÜSTÜ MADEN ĠġLERĠNĠN YAPILDIĞI ĠġYERLERĠNDE UYGULANACAK ASGARĠ GENEL HÜKÜMLER 1. Organizasyon ve gözetim 1.1. ĠĢyerlerinin organizasyonu ĠĢyerleri tehlikelere karģı yeterli koruma sağlanacak Ģekilde organize edilir. ÇalıĢanların sağlık ve güvenliğini tehlikeye atmamak için iģyerindeki tehlikeli veya atık maddeler uzaklaģtırılır veya kontrol altında tutularak iģyerinin her zaman düzenli bir durumda olması sağlanır ÇalıĢma mahalleri, çalıģanların iģlerini kolayca yapabilmeleri için ergonomik esaslara uygun Ģekilde tasarlanır ve kurulur ĠĢyerleri, muhtemel çevre Ģartlarına dayanabilecek Ģekilde tasarlanır, inģa edilir, kurulur, iģletilir, kontrol edilir ve bakımı yapılır. ĠĢyerlerinin, kullanım amacına uygun yapıda ve sağlamlıkta olması sağlanır ÇalıĢma mahallinde çalıģanın yalnız çalıģması durumunda, uygun gözetim yapılır ĠĢyerinin varsa ocağını da kapsayacak Ģekilde gerekli haberleģme ve iletiģim, uygun yollarla sağlanır ĠĢyerlerinde çalıģanlara dair kayıtlar tutulur. Ocağa giriģ ve çıkıģlar ile çalıģanların bulunduğu yerler belirtilerek kayıt altına alınır Ocak yönetimince yazılı izin verilmemiģ kimseler ocağa giremezler. Yazılı izin almıģ olanlar ise, ocağa ancak yetkili bir çalıģanın eģliğinde girebilirler Bu Yönetmelikte öngörülen kayıtların tutulmasından ve saklanmasından iģveren sorumludur Her iģyerinde iģveren tarafından atanmıģ, çalıģmanın devam ettiği sürece görev yapacak, yeterli beceri ve uzmanlığa sahip sorumlu kiģi veya kiģiler bulunur. Yeterli beceri ve uzmanlığa sahip olmak Ģartıyla iģyeri için bu sorumluluğu iģverenin kendisi üstlenebilir Gözetim ve denetim Yapılan tüm çalıģmalarda, çalıģanların sağlık ve güvenliğinin korunmasının sağlanması için iģverence atanan, yeterli beceri ve uzmanlığa sahip kiģiler tarafından gerekli gözetim ve denetim yapılır. Sağlık ve güvenlik dokümanında, gerekli görülmesi halinde çalıģılan yerler gözetim yapan kiģi tarafından her vardiyada en az bir defa kontrol edilir. Yeterli beceri ve uzmanlığa sahip olmak Ģartıyla yukarıda belirtilen gözetim görevini iģverenin kendisi üstlenebilir Tek vardiyayla çalıģılan iģyerlerinde veya tatil gibi güvenliği riske sokacak kadar ara verilmesinden sonra, çalıģanlar ocağa girmeden ve herhangi bir faaliyete baģlanmadan önce, sorumlu kiģiler tarafından ocağın her yeri sağlık ve güvenlik yönünden denetlenir; çalıģamaya uygun Ģartların varlığı tespit edilmeden ocağa girilmesine izin verilmez Her iģyerinde kendilerine verilen iģi yapabilmek için gerekli beceri, tecrübe ve eğitime sahip yeterli sayıda kalifiye çalıģan bulundurulur ÇalıĢanlara sağlık ve güvenliklerini sağlayabilmeleri için yeterli bilgi, talimat ve eğitim verilir ve bu eğitimler tekrarlanır. ĠĢveren, çalıģanlara verilen talimatların kendilerinin ve diğer çalıģanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atmalarını önleyecek Ģekilde kolay anlaģılır olmasını sağlar Her iģyeri için çalıģanların sağlık ve güvenliklerinin korunması, patlayıcı maddelerin taģınması, depo edilmesi ve iģ ekipmanlarının güvenli bir Ģekilde kullanılması için gerekli kuralları belirleyen yazılı talimatlar hazırlanır. Bu talimatlar, acil durum ekipmanlarının kullanımına ve iģyerinde veya iģyeri yakınındaki herhangi bir acil durumda nasıl hareket edileceğine iliģkin bilgileri de kapsar Güvenli çalıģma yöntemleri: Her iģyerinde ya da her iģte güvenli çalıģma yöntemleri uygulanır. Tesis, tahkim ve onarım iģleri yapacak olanlar için gerekli güvenlik tedbirleri alınır Ocakların girilmesi yasaklanan kısımları, uyarı levhalarıyla belirtilir. Bu levhalar, tüm çalıģanlar tarafından kolayca görülecek ve anlaģılacak biçimde hazırlanır ve yerleģtirilir Muhtemel istenmeyen bir durumda kolayca fark edilemeyecek veya yardıma gidilemeyecek yerler ile kuyu içinde yapılan tesis, tahkim ve onarım iģlerinde çalıģanlar tek baģına çalıģtırılamaz Sağlık ve güvenlik dokümanı Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi hükmü saklı kalmak kaydı ile iģveren, hem olağan hem de olağanüstü durumlarda çalıģanların sağlık ve güvenliğini korumak üzere alınması gerekli tüm tedbirlerin sağlık ve güvenlik dokümanında yer almasını sağlar Sağlık ve güvenlik dokümanı düzenli olarak güncelleģtirilir ve denetim için iģyerinde bulundurulur. ĠĢyerindeki çalıģmalar sağlık ve güvenlik dokümanına uygun olarak yürütülür Sağlık ve güvenlik dokümanında, gerekli görülmesi halinde, hem tehlikeli iģlerin yapılmasında hem de diğer iģlerle etkileģmesi sonucu ciddi tehlikelere neden olabilecek rutin iģlerin yapılmasında bir çalıģma izin sistemi uygulanır. Yapılacak iģten önce, iģ sırasında ve iģ bitiminde uyulacak Ģartları ve alınacak tedbirleri belirten çalıģma izni, çalıģmaya baģlanmadan önce yetkili bir kiģi tarafından yazılı olarak verilir ĠĢveren, iģ sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi dahil olmak üzere çalıģanların sağlığını ve güvenliğini korumak için alınan tedbirleri, bu Yönetmeliğe uygunluğunu sağlamak için, düzenli aralıklarla gözden geçirir. 2. Mekanik ve elektrikli ekipman ve tesisatlar 2.1. Genel Mekanik ve elektrikli ekipmanın seçimi, kurulması, uygun yerlere yerleģtirilmesi, hizmete alınması, iģletilmesi ve bakımında, çalıģanların sağlık ve güvenliği için, bu Yönetmelik hükümleri ile 3/3/2009 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) ile 25/4/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan ĠĢ Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik ġartları Yönetmeliği hükümleri dikkate alınır. Gazların, buharların veya buharlaģabilen sıvıların alev alarak tutuģması sonucu yangın veya patlama riski olan bir ortamda kullanılacak iģ ekipmanları, bu tür ortamlarda kullanmaya uygun özellikte olmalıdır. ĠĢ ekipmanları, gerektiğinde uyumlaģtırılmıģ ulusal standartlara sahip, uygun koruma tertibatları ve arıza durumunda ekipmanın güvenli kalmasını sağlayacak sistemler ile donatılır ĠĢyerinde, elektrik Ģebekesini ve Ģebekedeki sabit aygıt ve tesislerin yerlerini gösteren, ölçekli, ayrıntılı ve güncel bir plan bulundurulur. Yetkisiz kimselerin elektrik aygıtlarını almasının ve kullanmasının yasak olduğunu, yangın anında yapılacak iģleri, elektrik devresini kesmekle görevli kiģilerle haberleģme biçimini ve gerekli diğer bilgileri kapsayan talimatlar hazırlanır ve uygun yerlere asılır Elektrik tesisleri, uygun ölçü, kontrol, gösterge, uyarı ve kumanda aygıtlarıyla donatılır Elektrikli aygıtlar, çevrenin sıcaklığı da hesaba katılarak, önceden tespit edilmiģ en yüksek sıcaklıkta çalıģabilecek biçimde kurulur ve kullanılır Gerektiğinde kullanılmak üzere, uygun yerlere, herhangi bir Ģebeke kısmının akımını tamamen kesecek devre kesicileri yerleģtirilir Yeraltı ocaklarında kullanılacak ekipman ve tesisatlar ile bu tip madenlerin grizu gazı ve/veya yanıcı tozlar tarafından muhtemel tehlike oluģturabilecek yerüstü tesislerinde kullanılan parçalar 30/12/2006 tarihli ve üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile Ġlgili Yönetmelik (94/9/AT) te belirtilen I. Grup Teçhizat kategorisine uygun olmalıdır.

4 ÇalıĢma gerilimi 42 voltun üzerinde ise, elektrik kaçağı yapabilecek elektrikli aygıtlar ve madeni kısımlar, topraklamayla güvenlik altına alınır. Ocak içi Ģebekesine ve buna bağlı devrelere ait topraklama iletkenlerinde kesiklik veya kopukluk bulunmayacak; kablo ekleme kutuları veya baģlıklarında, güvenli biçimde köprüleme yapılır. Bağlantı yerlerinde boya, oksit ve pas nedeniyle topraklama direncinin yükselmesine izin verilmez Elektrik tesisatıyla ilgili mevzuat, baģka bir topraklama sistemine izin vermedikçe, ocak içi Ģebekesinin herhangi bir noktasındaki topraklama, ancak ocak dıģındaki bir topraklama tesisiyle birleģtirilerek yapılabilir AĢırı güçlere karģı koruma Yeraltındaki tesis ve aygıtları, gerilimin aģırı yükselmelerine karģı korumak amacıyla, yerüstünde gerekli yerlere parafudr vb. koruyucular yerleģtirilir Her Ģebeke ve devredeki akımın nominal değeri üstüne çıkmasına karģı gerekli otomatik koruma aygıtları (devre kesiciler) kullanılır Devre kesiciler, bağlı oldukları devrelerin akımını güvenlikle ve süratle kesebilecek biçimde seçilmiģ olmalıdır. Devre kesiciler, devreyi otomatik olarak kestiklerinde, kendi kendilerine tekrar kapanmayacak özellikte olmalı ve dıģ etkilere karģı korunmalıdır Deney ve kontrol aletleri, normal kullanıģları sırasında tehlike meydana getirmeyecek biçimde yapılmıģ olmalıdır Yapılan kontrol ve deneylerde tehlike meydana getirecek biçimde hasara uğramıģ veya bozulmuģ oldukları görülen kablolar, derhal onarıma alınır veya sağlamlarıyla değiģtirilir. Hasara uğramıģ veya bozulmuģ kablolar, esaslı biçimde onarılıp kontrol edilmedikçe tekrar kullanılamaz Mekanik iģ ekipmanları ve tesisler, sağlam, kusursuz ve kullanım amacına uygun olmalıdır. Elektrikli ekipmanların ve tesislerin gücü ve boyutları, kullanım amacına uygun olmalıdır. Mekanik ve elektrikli iģ ekipmanları ile tesisat tehlike meydana getirmeyecek Ģekilde kurulur ve korunur Tehlike meydana getirebilecek uzaktan kumandalı makinaların üzerine, uyarı levhaları konur ve bunlar, durdurma düzenleriyle donatılır Her türlü elektrik kullanımı ve elektrik tesisatının iģletilmesiyle ilgili olarak, bu Yönetmelik hükümleri yanında ilgili diğer mevzuat hükümleri de uygulanır. 3. Bakım ve onarım 3.1. Mekanik ve elektrikli ekipmanlar ile tesislerin kontrolü, bakımı ve gerektiğinde testlerinin düzenli bir Ģekilde yapılmasını sağlayacak uygun bakım planı yapılır. Ekipmanların ve tesislerin bütün kısımlarının kontrol, bakım, onarım ve testleri yetkili kiģiler tarafından yapılır. Bakım ve onarımdan sonra, ekipman ve tesisler kullanıma alınmadan önce kontrol edilir. Yapılan kontrol ve testlerle ilgili kayıt tutulur ve bu kayıtlar uygun Ģekilde saklanır Güvenlik ekipmanları ve makinaların koruyucu düzenleri her zaman kullanıma hazır ve çalıģır durumda bulundurulur ve düzenli aralıklarla kontrol edilir. Bu ekipmanların bakımı yapılan iģ dikkate alınarak yapılır. 4. Kuyuların Kontrolü 4.1. Sondaj kuyusu açılması iģlemleri sırasında kullanılmak üzere püskürme ve yeraltında bulunan zehirli ve patlayıcı gazların yayılması gibi risklerden korunmak için uygun kontrol ekipmanı bulundurulur. Bu ekipmanların dağılımında, açılan kuyular ve yürütülen iģlemler dikkate alınır Petrol, doğal gaz, jeotermal ve kaya gazı sondajlarında mutlaka kuyu kontrol donanımları bulundurulması zorunludur. Bu donanımlar her kuyu için kurulur ve bu donanımların çalıģır durumda olması sağlanır. Gaz ve sıvı püskürme ihtimali bulunan diğer sondaj kuyularında da kurulur ve iģletilir Sondaj kuyusu açılması iģlemleri sırasında kullanılmak üzere, püskürme gibi risklerden korunmak için uygun kontrol ekipmanı ve gerektiğinde kuyuyu susturmak amacıyla sondaj çamurunu ağırlaģtırmak için bant vb. malzemeleri bulundurulur. Bu ekipmanların ve malzemelerin dağılımında, açılan kuyular ve yürütülen iģlemler dikkate alınır. 5. Patlama riski, yangın tehlikesi ve zararlı ortam havasına karģı korunma 5.1. Genel Ortam havasında sağlığa zararlı ve/veya patlayıcı maddelerin bulunup bulunmadığının tespit edilmesi ve bu maddelerin konsantrasyonunun ölçülmesi için gerekli tedbirler alınır. Sağlık ve güvenlik dokümanında gerekli görülmesi halinde, elektrikli tesisatlar ve içten patlamalı motorların gücünü otomatik olarak kesen aygıtlar, belirlenmiģ yerlerdeki gaz birikimlerini otomatik ve devamlı olarak ölçen kontrol aygıtları ve otomatik alarm sistemleri sağlanır. Otomatik ve mekanik ölçüm sonuçları sağlık ve güvenlik dokümanında öngörüldüğü Ģekilde kayıt altına alınır ve saklanır Yangın veya patlama tehlikesi bulunan ortamlarda tütün ve tütün ürünlerinin içilmesine izin verilmez. Bu tür ocaklara sigara, pipo, puro, kibrit, çakmak vb. madde ve malzemeler sokulmaz. Yangın çıkması veya patlama meydana gelmesine karģı yeterli tedbir alınmadığı sürece, açık alev kullanılması ve kıvılcım çıkarabilecek veya tutuģmaya neden olabilecek herhangi bir tutuģturucu kaynakla çalıģma yapılması yasaklanır Patlama risklerinden korunma Patlayıcı ortam oluģmasına ve birikmesine karģı gerekli tüm tedbirler alınır Patlama riski bulunan yerlerde, patlayıcı ortamın tutuģmasını önlemek için gerekli tüm tedbirler alınır Alınması gerekli tedbir ve kullanılacak ekipmanı ayrıntılı olarak belirten patlamayı önleme planı hazırlanır Zararlı ortam havasından korunma Zararlı maddelerin ortam havasına karıģtığı veya karıģabileceği yerlerde; a) Zararlı maddelerin çıkıģının kaynağında engellenmesi, b) Kaynağından emilmesi veya uzaklaģtırılması, c) Bu maddelerin ortam havasındaki yoğunluğunun azaltılması, gibi tedbirler alınarak çalıģanların risk altında olması önlenir. Bu tedbirlerle ilgili uygulanan sistem, çalıģanların risk altında olmasını önleyecek Ģekilde ve zararlı maddeleri ortam havasından uzaklaģtıracak kapasitede olmalıdır ÇalıĢanların, ortam havasında bulunan tozun zararlı etkilerinden korunması için bu Yönetmelik hükümleri ile beraber Bakanlıkça çıkarılan tozla mücadeleyle ilgili mevzuat hükümleri de dikkate alınır /7/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan KiĢisel Koruyucu Donanımların ĠĢyerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydı ile çalıģanların zararlı ortam havasına maruz kalabilecekleri yerlerde yeterli sayıda uygun solunum ve canlandırma ekipmanı bulundurulur. Bu yerlerde bu ekipmanı kullanabilecek eğitime sahip yeterli sayıda çalıģan bulunur. Bu ekipman uygun yerlerde saklanır ve korunur Ortam havasında zehirli gazların bulunduğu veya bulunabileceği yerlerde, alınan tedbirler ve mevcut koruyucu donanımla ilgili detayları kapsayan bir koruma planı hazır bulundurulur Yangından korunma Sağlık ve güvenlik dokümanında belirlenmiģ olan kaynaklardan yangının baģlaması ve yayılmasına karģı iģyerlerinin planlanması, kurulması, donatılması, iģletmeye alınması, iģletilmesi ve bakımında gerekli tedbirler alınır. Yangınla hızlı ve etkili mücadele için gerekli tertibat hazırlanır. Yangın çıkma ihtimali bulunan yerler yağ, kükürt, kömür tozu vb. kolay yanabilecek maddelerden temizlenir.

5 ĠĢyerleri, uygun yangın söndürme ekipmanları ve gereken hallerde yangın detektörleri ve alarm sistemleri ile donatılır Otomatik olmayan yangın söndürme ekipmanları, kolay ulaģılabilir ve kullanılabilir olmalı ve gerektiğinde zarar görme ihtimaline karģı korunmalıdır Bu Yönetmeliğin 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerinde belirtilen hükümler gereğince, yangından korunma, yangın baģlangıcını ve yayılmasını tespit ve yangınla mücadele konusunda alınacak tedbirlerle ilgili detayları kapsayan yangından korunma planı çalıģılan yerlerde bulundurulur Yangınla mücadele ekipmanları, 11/9/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sağlık ve Güvenlik ĠĢaretleri Yönetmeliği hükümlerine uygun Ģekilde iģaretlenir. Bu iģaretler uygun yerlere konur ve kalıcı olur Kendiliğinden yanmaya elveriģli madenlerde, bekleme barajları dahil olmak üzere gerekli tedbirler alınır ve bu madenlerde numaralı madde gereğince denetimler yapılır. Barajların açılmasında gerekli güvenlik tedbirleri alınır. Bu barajlar hazırlanacak olan planlarda gösterilir. 6. Patlayıcı maddeler ve ateģleyiciler 6.1. Patlayıcı maddelerin ve ateģleyicilerin depolanması, taģınması ve kullanılması, sadece bu konuda yetkili ve ehil kiģiler tarafından yapılır. Bu iģler, çalıģanlar için risk oluģturmayacak Ģekilde organize edilir ve yürütülür ĠĢletmelerin yapısına uygun nitelikte patlayıcı maddeler ve kapsüller kullanılır. Patlayıcı maddeleri yeterlilik belgesine sahip ateģleyicilerden baģkasının almasına ve ateģlemesine izin verilmemelidir Yeraltındaki patlayıcı madde depoları, bir patlama halinde, çalıģanların çalıģtığı yerlere, yollara ve ana havalandırma yoluna zarar vermeyecek ve çalıģanlar için tehlike oluģturmayacak uzaklıkta, çatlak ve göçük yapmayacak, olabildiğince su sızdırmayacak, alt ve üst kattaki çalıģmalara zarar vermeyecek ve çalıģmalardan zarar görmeyecek bir yerde olmalıdır. Patlayıcı madde depolarının yakınında çalıģma yapılırken, yangın ve patlamaya neden olunmaması için sağlık ve güvenlik tedbirleri alınır ve hiçbir tutuģturucu kaynakla çalıģma yapılmaz. 50 kilogramdan az patlayıcı madde bulunan depolara ana yoldan 90 derecelik bir, daha çok patlayıcı madde bulunan depolara 90 derecelik iki dirsek oluģturan yolla girilmeli ve patlayıcı madde deponun son kısmına konulmalıdır. Bir patlama olasılığına karģı, patlayıcı madde depolarının karģısına, dirseklerden en az üç metre derinlikte hız kesici cepler yapılmalıdır. Yeraltı deposunda, sıcaklığın 8 dereceden aģağı ve 30 dereceden yukarı olmaması sağlanır. Patlayıcı madde dağıtımı, depo çıkıģındaki özel bir cepte yapılır ve buralarda statik elektrik boģalmasına karģı gereken tedbirler alınır Patlayıcı maddeler özel sandıklar içinde taģınır ve bu sandıkların içine baģka bir madde konulamaz. Kapsüllerle diğer patlayıcı maddeler aynı kap içinde bir arada bulundurulamaz ve taģınamaz AteĢleyici, manyeto ve sandıkların anahtarlarını kendi üzerinde bulundurur. AteĢleyicinin vücudundaki statik elektriğin boģaltılması için gerekli tedbirler alınır. Bir kiģinin taģıyabileceği patlayıcı madde miktarı 10 kilogramı geçemez Patlayıcı madde depolarında, patlayıcı madde ve bu maddelerin tüketim kaydı tutulur Patlayıcı madde lağım deliği iyice temizlendikten ve gerekli hallerde yastık maddesi yerleģtirildikten sonra doldurulur ve sıkılandıktan sonra ateģlenir. Sıkılama maddesinin boyu 40 santimetreye kadar olan kartuģlar için 35 santimetredir. Fazla her kartuģ için, kartuģ boyunun yarısı kadar, sıkılama maddesi eklenir. Patlayıcı maddenin boyu, delik derinliğinin yarısını geçemez. Artan boģluk, sıkılama maddesiyle doldurulur. Sorumlu kiģiler, sıkılama madde ve gereçlerini ateģleme yerinin yakınında bulundururlar. Lağım deliklerinin doldurulması ve sıkılanması, bizzat ateģleyici veya onun gözetim ve sorumluluğu altında bu konuda deneyimli usta veya çalıģan tarafından yapılır. KartuĢlar lağım deliklerine Ģekillerinin bozulmamasına özen gösterilerek zorlanmadan sokulur. Sıkılama iletken olmayan özel çubuklarla yapılır. Fitiller ve kapsüller özel kapsül pensesiyle sıkıģtırılır. Kapsüller kartuģlara ateģleme yapılacağı sırada yerleģtirilir ve lağım delikleri ancak ateģlenecekleri zaman doldurulur Kapsül tellerinin uçlarının temizlenmesi, birbirlerine ve ateģleme tellerine bağlanması ve ateģlenmesi iģini bizzat ateģleyici yapar. Lağım atılacak yeri en son ateģleyici terk eder. BeĢten çok lağımın aynı zamanda ateģlenmesi seri halinde elektrikle yapılır. Yanıcı ve parlayıcı gazlar bulunan tozların yanması ve patlaması tehlikesi olan ocaklarda, fitille ateģleme yapılamaz Elektrikli kapsülle ateģleme yapılan yerlerde lağım deliklerine teknik amonyum nitratın doldurulmasında kullanılan pnömatik ve mekanik araçlar uygun biçimde topraklanır. Doldurulacak lağım sayısı, elektrikli ateģleme aracının patlatabileceği kapsül sayısının yarısını geçemez. AteĢlemeden önce, bütün bağlantılar gözden geçirilir ve özel ölçüm aygıtları ile devre kontrolü yapılır Gerekli çevre güvenliği alınmadan ateģleme yapılmaz Lağım atıldıktan sonra, elektrikli ateģlemede en az 5 dakika, fitil veya benzeri ateģlemede 1 saat geçmeden ve yetkili kimseler tarafından dikkatle muayene edilip tehlike kalmadığı bildirilmedikçe ateģleme alanına kimsenin girmesine izin verilmez. Lağım deliğinde patlamamıģ patlayıcı maddenin kaldığı veya bundan kuģkulanıldığı takdirde, ortamın güvenliği sağlanıncaya kadar ateģleme alanına kimse giremez. PatlamamıĢ patlayıcı madde artıkları, bir sorumlu kiģinin gözetiminde, mümkünse o lağımı delen çalıģan tarafından, patlamamıģ lağım deliğinin en az 30 santimetre yakınında, ona paralel baģka bir delik delinip doldurularak ateģlenir. Delinme, doldurulma, ateģleme ve pasanın kaldırılması sırasında, çalıģma alanında, görevlilerden baģkasının bulunması yasaktır. PatlamamıĢ kartuģ ve kapsüller bulunması ihtimaline karģı, pasalar elle kaldırılır ve kartuģ ve kapsüller aranır; bulunamadığı takdirde, bu pasanın doldurulduğu araba, katarlara bağlanmaz. Bu arabaların üzerine tehlike iģareti konur; güvenlik tedbirleri altında tek olarak ocak dıģına çıkarılır; dikkatle boģaltılır ve bulunacak patlayıcı maddeler ambara teslim edilir. AteĢleyici, lağım deliğinde kalan patlamamıģ patlayıcı maddeleri zararsız hale sokamazsa, bacadaki çalıģmayı durdurur; kendisinden sonraki vardiya ateģleyicisine durumu bildirerek bacayı teslim eder ve sorumlu kiģilere gerekli bilgileri bizzat verir Patlayıcı maddelere iliģkin yönerge: Patlayıcı maddelerin taģınması ve depo edilmesine iliģkin esaslar hususunda, ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduğu ve aģağıdaki ayrıntıları kapsayan bir yönerge hazırlanır. Bu Yönergede; a) Patlayıcı madde depolarının yerini gösterir planlar, b) AteĢleyiciler ile patlayıcı madde depolarına girmeye yetkili çalıģanların listesi, c) Patlayıcıları nem, bozulma ve donmaya karģı korumak için alınacak tedbirler, ç) Patlayıcı madde tüketim planı, d) Tecrit (ayırma) tedbirleri, e) Havalandırma, f) Patlama ve yangına karģı alınacak tedbirler, g) Yangın halinde gaz ve dumanların boģaltılması, ğ) Patlayıcı maddelerin taģınmasına dair kuralları, ile ilgili hususlar yer alır. 7. Kimyasal ve radyoaktif maddeler 7.1. Kimyasal maddelerin kullanıldığı çalıģmalarda çalıģanların sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için, bu Yönetmelik hükümleri ile 12/8/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Kimyasal Maddelerle ÇalıĢmalarda Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınır Radyoaktif maden ve minerallerin arama, üretim ve çıkarılmasıyla ilgili çalıģmalarda bunların zararlı etkilerini giderici önleyici ya da koruyucu tedbirler alınır.

6 8. UlaĢım yolları 8.1. ÇalıĢma yerlerine güvenli bir Ģekilde ulaģabilmek ve acil bir durumda hızlı ve güvenli bir Ģekilde bu yerleri terk edebilmek için ulaģım yolları sağlanır Merdivenler, yükleme platform ve rampaları dahil bütün ulaģım yolları, yayalar veya araçlar için kolay, güvenli ve uygun geçiģi sağlayacak, uygun eğimde ve yakınındaki çalıģanları tehlikeye düģürmeyecek Ģekilde hesaplanır, boyutlandırılır ve yapılır Yayaların kullandığı ve/veya araçlarla malzeme taģımada kullanılan yollar, kullanıcı sayısına ve iģyerinde yapılan iģin özelliğine uygun boyutlarda olmalıdır. Madenin üretim yöntemi ve teknik özellikleri göz önünde bulundurularak çalıģanların çalıģma yerlerine ulaģmaları için gerekli teçhizat, donanım ve araç sağlanır. Malzeme taģınan yollarda yayalar için yeterli güvenlik mesafesi bırakılır Araç trafiğine açık yollar ile kapılar, yaya geçiģ yolları, koridorlar ve merdivenler arasında yeterli mesafe bulunur ÇalıĢanların korunması amacıyla araç yolları ve geçiģler açıkça iģaretlenir ve yeterli düzeyde aydınlatılır ÇalıĢma sahasında motorlu taģıtlar ve araç trafiğinin bulunması durumunda, trafik kurallarına uygun düzenleme yapılır Yaya yolları ve taģıma yolları dahil tüm ulaģım yollarında gidiģ geliģi zorlaģtırıcı engeller ve malzeme döküntüleri bulunmaması sağlanır. 9. TaĢıma ile ilgili hususlar 9.1. Kurtarma iģleri gibi özel durumlar hariç olmak üzere çalıģanlar sadece insan taģımak için imal edilmiģ araçlarla taģınır. Bu taģıtlarda gerekli hız limitleri belirlenerek bu limitlere uyulması sağlanır ve bu taģıtlar sağlık ve güvenlik açısından uygun durdurma tertibatıyla donatılır Ocakta kullanılan tüm mobil ekipmanlar görünürlüğü ve hareket yönünün ayırt edilmesini sağlayacak gerekli iģaret lambalarıyla donatılır. Lokomotiflerin önünde beyaz veya sarı, son arabanın arkasında da kolay görülür kırmızı bir iģaret lambası bulundurulur Konveyörlerin tehlikeli kısımları, özellikle baģ ve kuyruk tamburları, uygun ve güvenlikli bir koruyucu altında bulundurulur. Konveyörlerin eğimi, konveyörler üzerinde taģınan madde veya malzemenin kayması sonucu tehlike meydana getirebilecek derecedeyse, bu tehlikeyi önleyecek özel tedbirler alınır Konveyörler, makiniste iģaret vermek üzere iģaretleģme araçlarıyla veya herhangi bir noktada durdurabilecek bir düzenle donatılır. Bu araçlar çalıģırken bir sorumlunun sürekli gözetimi altında bulundurulur UyumlaĢtırılmıĢ ulusal standartlara ve yapılan iģe uygun taģıyıcı halatlar kullanılır. Halatlar ve halat tellerinin uygun testleri yapılır. Halatlar ve halat telleri, her kullanım öncesinde kontrol edilir ve periyodik olarak bakımları yapılır. 10. Açık alandaki çalıģmalar ĠĢyerindeki açık çalıģma yerleri, yollar ve çalıģanların kullandığı diğer açık alanlar yaya ve araç trafiğinin güvenli bir Ģekilde yapılmasını sağlayacak Ģekilde düzenlenir Açık çalıģma alanları gün ıģığının yeterli olmadığı hallerde uygun Ģekilde aydınlatılır Açık alanda yapılan çalıģmalarda aģağıdaki düzenlemeler yapılır: a) ÇalıĢanlar, olumsuz hava koģullarına ve gerekli hallerde cisim düģmelerine karģı korunur. b) Gürültü, gaz, buhar, toz veya güneģ gibi dıģ etkilerin olumsuz sonuçlarından çalıģanların korunması sağlanır. c) ÇalıĢanlar, herhangi bir tehlike durumunda iģyerini hemen terk edebilmeli veya kısa sürede yardım alabilmelidir. ç) ÇalıĢanların kaymaları veya düģmeleri önlenir. 11. Tehlikeli alanlar Tehlikeli alanlar açıkça görülebilir Ģekilde iģaretlenir ve gerekli olduğu durumlarda etrafı engellerle çevrilir Yapılan iģin özelliği nedeniyle malzeme veya çalıģanların düģmesi dahil risk bulunan tehlikeli alanlara, görevli olmayan kiģilerin girmesi uygun araç ve gereçlerle engellenir Merdivenler ve yüksekte çalıģma gerektiren yerlerde çalıģanların güvenliğini sağlamak üzere gerekli bütün tedbirler alınır Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kiģilerin korunması için uygun tedbirler alınır Silo ve kuyu gibi yerlere gerekli güvenlik tedbirleri alınarak girilir. Dik damarlardaki çalıģma yerlerinde parça düģmelerine karģı gerekli güvenlik tedbirleri alınır. Lağım atılmaları vb. nedenlerle çalıģmaların durdurulup çalıģanların dıģarıya çıkarıldığı hallerde, kuyu denetlenerek sağlık ve güvenlik yönünden yeterli olduğu tespit edilmeden hiç kimsenin kuyuya inmesine izin verilmez Ocaklara kesici ve yaralayıcı alet, silah veya alkollü içki sokulamaz. 12.Yeraltı ve yüzey suları 12.1 ĠĢletmelerin yeraltı ve yerüstü çalıģmalarında suların meydana getireceği tehlikelere karģı gerekli sağlık ve güvenlik tedbirleri alınır. 13. KaçıĢ yolları ve imdat çıkıģları Herhangi bir tehlike durumunda, tüm çalıģanların iģyerini derhal ve güvenli bir Ģekilde terk edebilmeleri için gerekli tedbirler alınır Acil çıkıģ yolları doğrudan dıģarıya veya güvenli bir alana veya toplanma noktasına veya tahliye noktasına açılır ve çıkıģı önleyecek hiçbir engel bulunmaz Acil çıkıģ yollarının ve kapılarının sayısı, boyutları ve yerleri yapılan iģin niteliğine, iģyerinin büyüklüğüne ve çalıģanların sayısına uygun olması sağlanır Acil çıkıģ kapıları dıģarıya doğru açılır. Acil çıkıģ kapıları; acil durumlarda çalıģanların hemen ve kolayca açabilecekleri Ģekilde olur Acil çıkıģ kapıları kilitli olmaz. Acil çıkıģ yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkıģı zorlaģtıracak hiçbir engel bulundurulmaz Aydınlatılması gereken acil çıkıģ yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunur Acil çıkıģ yolları ve kapıları Sağlık ve Güvenlik ĠĢaretleri Yönetmeliğine uygun Ģekilde iģaretlenir. 14. Arama, kurtarma ve tahliye ĠĢyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak, çalıģanlar herhangi bir acil durumda nasıl davranmaları gerektiği konusunda eğitilirler. Arama, kurtarma ve tahliye konusunda yeterli sayıda destek elemanı görevlendirilir. ĠĢyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında destek elemanı görevlendirme zorunluluğunun 10 dan az olduğu ve çalıģan sayısının da 10 dan az olduğu ocaklarda en az 10 çalıģanın konu ile ilgili eğitim alması sağlanır. Arama, kurtarma ve tahliye için kullanılacak ekipmanlar, kolayca ulaģılabilecek uygun yerlerde kullanıma hazır durumda bulundurulur ve Sağlık ve Güvenlik ĠĢaretleri Yönetmeliğine uygun olarak iģaretlenir KaçıĢın zor olduğu, zaman aldığı veya sağlığa zararlı havanın solunabileceği veya oluģabileceği yerlerde, temiz hava sağlayan taģınabilir solunum cihazları bulundurulur. Bu cihazlar en kısa sürede ve kolaylıkla ulaģılabilir ve kullanıma hazır Ģekilde muhafaza edilir Yer altı ve yerüstü maden iģyerlerinde arama, kurtarma ve tahliye ekiplerinin hızlı ve etkili bir Ģekilde müdahale edebilmesi için uygun bir kurtarma istasyonu kurulur. Ancak, yarıçapı en çok 50 kilometre olan alan içinde bulunan maden iģyerleri, merkezi bir yerde, ortaklaģa bir

7 kurtarma istasyonu kurabilirler. Bu hüküm, aynı iģyerinin çeģitli ocakları için de geçerlidir. ĠĢyerleri, bu istasyonun kuruluģ ve yönetim giderlerini, çalıģtırdıkları çalıģanların sayısına göre aralarında paylaģırlar. 15. Güvenlik tatbikatları: ĠĢyerlerinde güvenlik tatbikatları yapılır ve düzenli aralıklarla tekrar edilir. Bu tatbikatların amacı, acil durum ekipmanının kullanılması veya iģletilmesi dahil acil durumlarda özel görevi bulunan çalıģanların eğitim ve becerilerinin kontrol edilmesidir. Görevli çalıģanlara, uygun yerlerde, bu ekipmanların doğru bir Ģekilde kullanılması veya iģletilmesi hususunda da tatbikat yaptırılır. Tatbikatta kullanılan bütün acil durum ekipmanı test edilir, temizlenir ve yeniden dolumu yapılır veya yenilenir. Kullanılan bütün taģınabilir ekipmanlar muhafaza edildikleri yerlerine geri konulur. 16. Ġlk yardım Ġlk yardım ekipmanları, çalıģma Ģartlarının gerektirdiği her yerde bulundurulur ve yapılan iģin özelliğine uygun olur. Ġlk yardım ekipmanları, uygun bir Ģekilde iģaretlenir ve kolay ulaģılabilir yerlerde bulundurulur ĠĢyerinin büyüklüğü, yapılan iģin niteliği ve kaza riskine göre iģyerinde bir ya da daha fazla ilk yardım odası bulunur. Bu odalarda, kaza halinde yapılacak iģleri belirten ilk yardım talimatı kolay görülebilecek Ģekilde asılır Ġlk yardım odaları yeterli ilk yardım malzeme ve ekipmanı ile teçhiz edilir ve sedyeler kolay eriģilebilir yerlerde bulundurulur. Bu yerler Sağlık ve Güvenlik ĠĢaretleri Yönetmeliğine uygun Ģekilde iģaretlenir Ġlkyardım konusunda 22/5/2002 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Ġlkyardım Yönetmeliği esaslarına göre destek elemanı görevlendirilir. 17. Doğal ve suni aydınlatma ÇalıĢanların sağlık ve güvenliği için her iģyerinin yeteri kadar aydınlık olması sağlanır ÇalıĢanların sağlık ve güvenliğinin korunması için iģyerlerinin mümkün olduğunca doğal ıģık alması sağlanır ve hava Ģartları göz önünde bulundurularak suni aydınlatma ile donatılır ÇalıĢılan yerlerdeki ve geçitlerdeki aydınlatma tesisatı, çalıģanlar için risk oluģturmayacak tipte olur ve uygun Ģekilde yerleģtirilir Aydınlatma sistemindeki herhangi bir arızanın çalıģanlar için risk oluģturabileceği yerlerde acil ve yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunur. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, çalıģanlara kiģisel aydınlatma araçları verilir Aydınlatma tesisatı; iģlemlerin kontrol ve kumanda edildiği alanların, kaçıģ yollarının, yükleme alanlarının ve tehlikeli alanların, sürekli aydınlık olmasını sağlayacak Ģekilde yapılır. Bu aydınlatma, çalıģmaların sürekli olmadığı iģyerlerinde, çalıģanların bulunduğu sürece yapılır. 18. Gürültü, titreģim ve toz ÇalıĢanların, gürültü, titreģim ve tozun zararlı etkilerinden korunması için 28/7/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan ÇalıĢanların Gürültü Ġle Ġlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik ile 22/8/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan ÇalıĢanların TitreĢimle Ġlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik ile beraber Bakanlıkça çıkarılan tozla mücadeleyle ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınır. 19. Hafriyat dökme yerleri ve atık sahaları: Hafriyat dökme yerleri, atık yığınları ve sahaları ile çöktürme havuzları, sağlam ve dayanıklı olmalı, çalıģanların sağlığını ve güvenliğini tehlikeye düģürmeyecek Ģekilde tasarlanmalı, inģa edilmeli, iģletilmeli ve bakımı yapılmalıdır. 20. Sıhhi tesisler Soyunma yerleri, elbise dolapları ÇalıĢmaları sırasında özel iģ elbiseleri giymek durumunda olan çalıģanlar için uygun soyunma yerleri sağlanır. Soyunma yerleri kolaylıkla ulaģılabilecek yerlerde ve yeterli büyüklükte kurulur ve buralarda oturma yerleri bulunur Soyunma odaları yeterince geniģ olur ve burada her çalıģan için çalıģma saatleri içinde elbiselerini koyabilecekleri kilitli dolaplar bulunur. Nemli, tozlu, kirli ve benzeri iģlerde veya tehlikeli maddelerle çalıģılan yerlerde, iģ elbiseleri ile harici elbiselerin ayrı yerlerde saklanabilmesi için, elbise dolapları yan yana iki bölmeli olur veya iki ayrı elbise dolabı verilir. Islak iģ elbiselerinin kurutulabilmesi için gerekli imkanlar sağlanır Kadınlar ve erkekler için ayrı soyunma yerleri olmalıdır Soyunma yeri gerekmeyen iģyerlerinde çalıģanların elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer sağlanır DuĢlar ve lavabolar Yapılan iģin veya sağlıkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde çalıģanlar için uygun duģ tesisleri yapılır. DuĢlar kadın ve erkek çalıģanlar için ayrı ayrı olur DuĢlar çalıģanların rahatça yıkanabilecekleri geniģlikte ve uygun hijyenik Ģartlarda olur. DuĢlarda sıcak ve soğuk akan su bulunur DuĢ tesisi gerektirmeyen iģlerde, çalıģma yerlerinin ve soyunma odalarının yakınında, gerekiyorsa akar sıcak suyu da bulunan lavabolar bulunur. Lavabolar erkek ve kadın çalıģanlar için ayrı ayrı olur ÇalıĢma yerlerine, dinlenme odalarına, soyunma yerlerine, duģ ve yıkanma yerlerine yakın yerlerde yeterli sayıda tuvalet ve lavabo bulunur. Tuvalet ve lavabolar erkek ve kadın çalıģanlar için ayrı ayrı olur. Yeraltı ocaklarının, bu bölümde sözü edilen sıhhi tesisleri yerüstünde bulunabilir. 21. Yerüstü yardımcı tesislerine iliģkin özel hükümler ĠĢyerleri, muhtemel çevre Ģartlarına dayanabilecek Ģekilde tasarlanır, inģa edilir, kurulur, iģletilir, kontrol edilir ve bakımı yapılır. ĠĢyerleri, kullanım amacına uygun yapıda ve sağlamlıkta olur Zeminler, duvarlar, tavanlar ve çatılar ĠĢyerlerinde, taban döģeme ve kaplamaları sağlam, kuru ve mümkün olduğu kadar düz ve kaymaz bir Ģekilde olmalı, tehlikeli eğimler, çukurlar ve engeller bulunmamalıdır. ĠĢyerinde yapılan iģin niteliği ve çalıģanların yaptıkları iģ dikkate alınarak iģyeri bölümleri ısıya karģı uygun Ģekilde yalıtılır ĠĢyerlerinde, taban döģeme ve kaplamaları, duvarlar ve tavan, uygun hijyen Ģartlarını sağlayacak Ģekilde temizlemeye elveriģli malzemeden yapılır ĠĢyeri binaları, avlular, geçitler, yollar veya benzeri yerlerde bulunan saydam veya yarı saydam duvarlar ile özellikle camlı bölmeler; güvenli malzemeden yapılır, açık bir Ģekilde iģaretlenir veya çarpma ve kırılmaya karģı uygun Ģekilde korunur Yeterli sağlamlıkta olmayan çatılara çıkılmasına ve buralarda çalıģılmasına, güvenli çalıģmayı sağlayacak ekipman olmadan izin verilmez ÇalıĢma yeri boyutları ve hava hacmi ve çalıģma yerinde hareket serbestliği

8 ÇalıĢma yerinin taban alanı, yüksekliği ve hava hacmi, çalıģanların rahat çalıģmaları, sağlık ve güvenliklerini riske atmadan iģlerini yürütebilmeleri için yeterli olmalıdır ÇalıĢanın iģini yaptığı yerde rahat hareket edebilmesi ve iģini güvenli bir Ģekilde yapabilmesi için yeterli serbest alan bulunur Pencereler Pencereler, tavan pencereleri ve havalandırma araçları; açılıp kapanması, ayarlanması ve sabitleģtirilmesi güvenli olacak Ģekilde tasarlanır ve yapılır. Bunlar, açık olduklarında çalıģanlar için herhangi bir tehlike arz etmeyecek Ģekilde yerleģtirilir Pencereler ve tavan pencereleri, risk meydana getirmeyecek Ģekilde temizlenebilir olmalıdır Kapılar ve giriģler Kapılar ve giriģlerin yeri, sayısı ve boyutları ile yapıldıkları malzemeler, kullanıldıkları odalara, alanlara, kullanım amaçlarına ve çalıģanların rahatça girip çıkmalarına uygun olmalıdır Saydam kapıların üzeri kolayca görünür Ģekilde iģaretlenir Her iki yöne açılabilen kapılar saydam malzemeden yapılır veya karģı tarafın görülmesini sağlayan saydam kısımları bulunur Saydam veya yarı saydam kapıların yüzeyleri, çalıģanlar için tehlike meydana getirmeyecek Ģekilde güvenli malzemeden yapılmalı veya kırılmalara karģı korunmalıdır Raylı kapılarda raydan çıkmayı ve istenmeyen Ģekilde devrilmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunur Yukarı doğru açılan kapılarda istenmeyen Ģekilde aģağı düģmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunur KaçıĢ yollarında bulunan kapılar uygun Ģekilde iģaretlenir. Bu kapılar yardım almaksızın her zaman ve her durumda içeriden açılabilir özellikte olur Araçların geçtiği geçit ve kapılar yayaların geçiģi için güvenli değilse bu mahallerde yayalar için ayrı geçiģ kapıları bulunur, bu kapılar açıkça iģaretlenir ve bu kapıların önlerinde hiçbir engel bulundurulmaz Mekanik kapılar çalıģanlar için kaza riski taģımayacak Ģekilde çalıģır. Bu kapılarda kolay fark edilebilir ve ulaģılabilir, acil durdurma cihazları bulunur ve herhangi bir güç kesilmesinde, otomatik olarak açılır olmaması durumunda, kapıların el ile de açılabilir olması sağlanır Herhangi bir yere giriģi engellemek için zincir veya benzeri araçlar kullanıldığında, bunlar açıkça görülebilir olmalı ve buralara yasaklama veya uyarıyı belirten uygun iģaretler konulmalıdır Kapalı iģyerlerinin havalandırılması Kapalı iģyerlerinde çalıģma Ģekline ve çalıģanların yaptıkları iģe göre, ihtiyaç duyacakları yeterli temiz hava bulunması sağlanır. Cebri havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin her zaman çalıģır durumda olması sağlanır. Havalandırma sisteminin çalıģmaması durumunda arızayı bildiren uyarı sistemi bulunur Suni havalandırma sistemlerinde hava akımı, çalıģanları rahatsız etmeyecek Ģekilde olur. ÇalıĢma ortamı havasını kirleterek çalıģanların sağlığına zarar verebilecek artık ve pislikler derhal dıģarı atılır Ortam sıcaklığı ÇalıĢılan ortamın sıcaklığı çalıģma Ģekline ve çalıģanların harcadıkları güce uygun olmalıdır Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, duģ ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardım odaları kullanım amacına göre yeterli sıcaklıkta olmalıdır ĠĢyerinin ve yapılan iģin özelliğine göre pencereler, çatı aydınlatmaları ve cam kısımlar güneģ ıģığının olumsuz etkilerini önleyecek Ģekilde olmalıdır Dinlenme yerleri Yapılan iģin özelliği nedeniyle çalıģanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla çalıģanın bulunduğu iģyerlerinde uygun bir dinlenme yeri sağlanır. ĠĢ aralarında uygun dinlenme imkanı bulunan büro ve benzeri iģlerde ayrıca dinlenme yeri aranmaz Dinlenme yerleri yeteri kadar geniģ olmalı ve buralarda çalıģanlar için yeterli sayıda arkalıklı oturma yerleri ve masalar bulundurulmalıdır Dinlenme yerlerinde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılır ÇalıĢma süresince, iģin gereği olarak düzenli ve sık ara veriliyorsa ve ayrı bir dinlenme yeri yoksa çalıģanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli olan hallerde, bu aralarda çalıģanların dinlenebileceği uygun yerler sağlanır. Bu yerlerde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılır. 23. Gebe ve emziren kadınlar: Gebe ve emziren kadınlar için 16/8/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Gebe veya Emziren Kadınların ÇalıĢtırılma ġartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik hükümleri dikkate alınır. 24. Engelli çalıģanlar: Engelli çalıģanların çalıģtığı iģyerlerinde bu çalıģanların durumları dikkate alınarak gerekli düzenleme yapılır. Bu düzenleme özellikle engelli çalıģanların doğrudan çalıģtığı yerler ile kullandıkları kapılar, geçiģ yerleri, merdivenler, duģlar, lavabolar ve tuvaletlerde yapılır. EK- 2 YERÜSTÜ MADEN ĠġLERĠNĠN YAPILDIĞI ĠġYERLERĠNDE UYGULANACAK ASGARĠ ÖZEL HÜKÜMLER 1. ĠĢletme 1.1. ĠĢyerinde yapılacak çalıģmalar sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilen toprak kayması veya çökmesi riski ile ilgili hususlar dikkate alınarak planlanır. Kazı yüzeyleri ve Ģevlerin eğimi ve yüksekliği zeminin yapısına ve sağlamlığına ve uygulanan çalıģma yöntemlerine uygun olur Her çalıģma öncesinde, çalıģma mahallinden ve nakliyat yollarından daha üst seviyelerdeki Ģevlerde ve kazı yüzeylerinde toprak ve kaya düģmelerine karģı gerekli kontroller yapılır. Gerekli yerlerde ölçümleme iģleri de yapılır Düz ve meyilli yüzeylerdeki çalıģmalar, zeminin sağlamlığını ve dengesini bozmayacak Ģekilde yapılır ÇalıĢma yapılan her kademeye ait en az bir adet çalıģma yolu olur Kademe ve nakliyat yolları kullanılan araçlara uygun sağlamlıkta olur. Buralar araçların güvenli hareket edebileceği özellikte yapılır ve bakımları sağlanır Döküm sahası, kademe gibi iģ makinelerinin düģme tehlikesi olan yerlerde yeterli yükseklikte güvenlik bariyerleri yapılır Kazı yapılan ve lağım atılan kademe cepheleri, Ģantiyeler çalıģanların geçtiği bunlara yakın yollar, taģıma yolları, kitle ve blok kayması ve parça düģmesi olasılığı yönünden sürekli olarak denetlenir. Varsa tehlike giderilmeden bu iģle görevlendirilen çalıģanlardan baģkası buralarda çalıģtırılmaz Yıldırım düģmesi tehlikesi varsa; elektrikli kapsülle ateģleme yapılan açık ocaklarda, lağım delikleri gerekli tedbirler alınmadan doldurulmaz. Tehlike lağımın doldurulması sırasında meydana gelmiģse doldurma iģlemi derhal durdurulup, patlamanın olağan etki alanı dıģına

9 çıkılır ve tehlike geçinceye kadar bu alana kimsenin girmemesi için gerekli tedbirler alınır. Ek-1 de yer alan patlayıcı maddelere iliģkin yönergede bu maddede yer alan hususlar da belirtilir AteĢlemelerden ve donmaları izleyen arazi gevģemesi kar, yağmur vb. doğal olaylardan sonra, yeniden iģe baģlamalarda, kademe yüzleri ve çevresi bu iģe ayrılmıģ deneyimli çalıģanlar tarafından yukarıdan baģlanıp aģağıya doğru sürdürülmek suretiyle çatlak sökümü yapılarak temizlenir. Bu çalıģmalar gerekli iģ sağlığı ve güvenliği tedbirleri alınarak yapılır Kazı ya da lağımlarla oyularak kademe alınlarının askıya alınması (ters ıskarpa) suretiyle çalıģılması yasaktır Elle kazı ve yükleme yapılan açık ocaklarda kademe yüksekliği 3 metreyi geçemez. Bu ocaklarda Ģev açısı ise, jeolojik ve yapısal özellikler de dikkate alınarak, sağlam arazide 60 dereceyi, çöküntülü ve ezik arazide, kum, çakıl ve dere tortuları olan yerlerde, killi tabakalarda, ayrıģıma uğramıģ kalkerlerde, parçalanmıģ volkanik taģ ve tüflerde 45 dereceyi, kaygan ve sulu yerlerde 30 dereceyi geçemez Açık iģletmelere iliģkin yönerge: Kazıcı ve doldurucu makinaların çalıģtırıldığı veya derin lağım deliklerinin uygulandığı iģyerlerinde ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduğu ve aģağıdaki ayrıntıları kapsayan yönerge hazırlanır. Bu Yönergede; a) Kademelere verilecek en çok yükseklik, b) Güvenle çalıģmaya imkan verecek kademe düzlüğü, geniģliği, c) ÇalıĢılan yerin özelliğine, jeolojik, tektonik yapısına ve fiziksel özelliğine göre kademelere verilmesi gereken Ģev derecesi, ç) Lağım atılacak yerin özelliğine göre, lağım derinliği, lağım aralıkları ve lağım deliğiyle kademe yüzünün dibi arasındaki uzaklık ve buna göre konulması gereken patlayıcı madde miktarı, d) AteĢleme sırasında çalıģanların ve makinaların güvenlikleri için alınması gereken tedbirler, e) Makinaların çalıģma koģulları, manevra yerleri, yükleme, taģıma ve boģaltma iģlerinde uygulanacak güvenlik tedbirleri, f) Patlayıcı madde doldurma, sıkılama ve ateģleme sırasında alınacak güvenlik tedbirleri, g) ÇalıĢma yerlerine görevlilerden baģkalarının girmesine karģı tedbirler, ğ) Patlayıcı maddelerin depolanması, kullanılacakları yere güvenli biçimde taģınmaları ve kullanılmalarına iliģkin tedbirler, gibi hususlar yer alır. EK- 3 YERALTI MADEN ĠġLERĠNĠN YAPILDIĞI ĠġYERLERĠNDE UYGULANACAK ASGARĠ ÖZEL HÜKÜMLER 1. Yeraltı çalıģma planları (imalat haritası) 1.l. Yeraltı çalıģmalarını açıkça gösterecek ölçekli bir yeraltı çalıģma planı hazırlanır. Yollar, üretim alanları ile çalıģmayı ve güvenliği etkileyebileceği beklenen diğer özellikler bu planın üzerinde gösterilir ve bu planlar kolayca ulaģılabilir Ģekilde muhafaza edilir. Planlar sağlık ve güvenlik yönünden gerekli olduğu sürece saklanır Yeraltı çalıģma planları en geç ayda bir güncelleģtirilir ve iģyerinde bulundurulur Eski çalıģma yerleri, ocak içinde veya çevresinde su bulunması muhtemel tabakalar, faylar ve su kaynakları gibi doğal ve arızi su birikintilerinin durumu, geniģliği ve derinliğiyle ilgili bütün bilgiler, ayrıntılı olarak imalat haritalarına iģlenir. 2. Tüm yeraltı çalıģmalarında, çalıģanların kolayca ulaģabileceği, birbirinden bağımsız ve güvenli yapıda en az iki ayrı yoldan yerüstü bağlantısı bulunur. Bu yollar arasındaki topuk 30 metreden aģağı olmaz, bu yolların ağızları aynı çatı altında bulundurulmaz. 3. Yeraltı çalıģma yerleri ve yollar 3.1. Yeraltı çalıģmalarının yapıldığı yerler, çalıģanların en az riskle çalıģabilecekleri ve hareket edebilecekleri Ģekilde yapılır, iģletilir, teçhiz edilir ve bakımı sağlanır Yollar, çalıģanların gidecekleri yerleri kolayca bulabilecekleri Ģekilde iģaretlenir TaĢıma elle veya bir mekanik araçla yapıldığı takdirde, yaya yolları galeri tabanından en az 180 santimetre yükseklikte ve araçlarla galerinin yan duvarlarından birisi arasında en az 60 santimetre mesafe kalacak Ģekilde bırakılır Yaya yolu bırakılmasına imkan yoksa ve taģıma sırasında çalıģanların geliģ ve gidiģine veya çalıģmasına izin verilmiģse, yolların yan duvarlarında, uygun aralıklarla, en az iki kiģinin sığabileceği yeterli boyutlarda cepler yapılır. Bu cepler boģ ve temiz tutulur ve kolayca görünür hale getirilir. TaĢımanın bantlarla yapıldığı yollar bu hükmün dıģındadır Arabaların kancalandığı veya kancalarının çözüldüğü yerlerde doldurma ve boģaltma merkezlerinde gerekli aydınlatma yapılır ve galeri kesitleri çalıģmaları tehlikeye sokmayacak Ģekilde boyutlandırılır TaĢıma yollarında, varageller ve kuyularda malzeme taģınmasında kullanılan araçların ve özellikle katarların yoldan kaçmalarını önlemek, çalıģanların bu tehlikeli durumlardan korunmalarını sağlamak üzere, gerekli sağlık ve güvenlik tedbirleri alınır Yeraltı tesislerinde uygun iģaretleģme sistemi kurulur. 4. Nakliyat 4.1. TaĢıma araçları sürücülerin, kullanıcıların ve civarda bulunan diğer çalıģanların sağlık ve güvenliği için uygun Ģekilde kurulur, çalıģtırılır ve bakımı yapılır Ġnsan taģımasında kullanılan mekanik araçlar uygun Ģekilde kurulur ve yazılı talimatlar uyarınca kullanılır Tek çıkarma sistemli kuyularda insan taģınması süresince, malzeme taģınması yasaktır. Ġki çıkarma sistemli kuyularda kompartımanların birinde insan taģınırken diğerinde malzeme taģınabilir TaĢıma yollarındaki hava içinde patlamaya neden olabilecek miktarda kömür tozu bulunan veya metan oranı % 0.3 ü geçen kömür ocaklarıyla kükürt tozu bulunan kükürt ocaklarında, elektrikli lokomotifler kullanılmaz Kömür ve kükürt ocaklarında, benzinli lokomotiflerin ve benzinle çalıģan araçların kullanılması yasaktır. Dizel lokomotiflerde egzoz gazlarının tehlikesine karģı, uygun sistemler kullanılması zorunludur Freno ve vinçlerle taģıma yapılırken çalıģanların vinç ve varageller ile taģıma yapılan yollardan yürüyerek iniģ çıkıģı yasaktır. Vinç ve varagellere ancak taģıma durdurulduğu zaman ve saççının izni alınarak girilir. Ġlgililer, bu durumlarda, önceden, gerekli güvenlik tedbirlerini alırlar Ocaklarda kullanılacak mekanik taģıt sistemine, sistemin çalıģmasına, özel iģaretleģme kurallarına, arabaların yönetimine ve durdurulmasına, arabalara binmesine izin verilen kancacıların uymak zorunda oldukları kurallara, yoldan çıkan ve devrilen arabaların yola konulmasında uygulanacak esaslara, asılacak uyarı levhalarına iliģkin aģağıdaki ayrıntıları kapsayan ve ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduğu bir yönerge hazırlanır. Yönerge ve yönergenin öngördüğü uyarı levhaları uygun yerlere asılır ve tüm ocak personeline öğretilir. ÇalıĢanların görebileceği yerlere asılır. Bu Yönergede; a) Ġnsan taģıması sırasında alınacak güvenlik tedbirleri, b) TaĢıma yapılan yerlerde uyulacak kurallar, görevlendirilen kiģiler, c) Elle veya mekanik vasıtalarla taģımalar sırasında kullanılacak güzergahlar, ç) Bakım ve onarım gibi durumlarda görevlendirilecek kiģiler,

10 d) Zorunlu hallerde taģıma vasıtalarının hareketlerinin düzenlenmesi, kancalama ve kanca kesilmesi ve durdurulması için gerekli araç ve gereçler, e) Nakliyat sırasında uygun kesit, ebat ve eğimde yolun bulunması ile ilgili hususlar, f) Hız ile ilgili hususlar, g) Freno ve vinçlerle taģıma yapılırken çalıģanların yürüyerek iniģ çıkıģı ile ilgili gerekli güvenlik tedbirleri, ğ) Her kafeste veya kafesin her katında taģınabilecek çalıģan sayısı ile kafesler ve halatlarla ilgili güvenlik tedbirleri, gibi hususlar yer alır. 5. Kuyularda taģıma 5.1. Halatların veya bağlama düzeninin kopması, kayması vb. durumlarda, kafeslerde ani düģmeleri önlemek üzere gerekli tedbirler alınır TaĢıma halatıyla kafes arasındaki bağlayıcı parçaların (koģum düzeni) maruz kalabilecekleri dinamik çarpma ve gerilmeler de hesaba katılmıģ olmak koģuluyla, yapımda uygulanacak güvenlik katsayısı, kafesin taģıyacağı en çok statik yüke nazaran en az 12 olmalıdır. Güvenlik zincirleri kullanılması gerektiğinde, zincirler merkez askı çubuğunun kopması olasılığına karģı, kafesin maruz kalacağı çarpmanın olabildiğince hafif olmasını sağlayabilecek boyda olmalıdır. Halatların ve karģı ağırlıkla kafes arasındaki bağlayıcı parçaların güvenliğini sağlayacak gerekli tedbirler ayrıca alınır TaĢıyıcı halatla kafes arasındaki koģum düzeni, altı ayda en az bir kez, zincirler, ayırma kancaları ve diğer parçalar sökülmek, parçaların kesitleri uygun aletlerle ölçülmek suretiyle aģınma, pas ve çatlak bulunup bulunmadığı yönünden muayene edilir. Muayeneler ve parça değiģtirmeleri yetkililerin gözetimi altında yapılır. Bütün bağlama düzeni, yapımcı firmanın taahhüt ettiği süre ve esaslar içerisinde kalmak üzere, iģletmenin çalıģma koģullarına göre, sorumlu kiģiler tarafından belirlenecek bir devreden sonra değiģtirilir. Bağlama ve koģum parçalarının tamamının veya bir kısmının değiģtirilmeleri halinde, hizmete konmadan önce, uygun ve yeterli bir yükleme deneyiyle dayanıklılıkları ölçülür. Muayene ve deneylerin sonuçları rapor defterine yazılır. 6. Doldurma istasyonları ve garajlar 6.1. Doldurma istasyonu ve lokomotif garajı, taģıma yollarından ayrı olarak, yanmaz maddelerden yapılır. Ġstasyonlar, yeterli biçimde aydınlatılır ve havalandırılır. Buraların açık alevli ıģık kaynaklarıyla aydınlatılması yasaktır Doldurma istasyonlarının hava dönüģ yolu, yangın anında zararlı gazların doğrudan ana hava dönüģ yoluna gidebileceği biçimde düzenlenir Akümülatörlü lokomotiflerin akümülatörlerinin ocak içerisinde doldurulmaları ve değiģtirilmeleri aģağıda belirtilen koģullarda ve doldurma istasyonlarında yapılır: a) Doldurma odaları ve istasyonları amaca uygun biçimde donatılır. b) Buralar iyice havalandırılır ve çıkan hava doğrudan ana hava dönüģ yoluna verilir. c) Oda ve istasyonlar yanmaz malzemeden yapılır. ç) Elektrolitle yapmalara karģı koruma tedbirleri alınır. d) Elektrik tesisatı bu gibi yerler için kabul edilir tipten olur. e) Aydınlatma armatörlerinin bakımı düzenli olarak yapılır. 7. Tahkimat 7.1. Bütün yeraltı iģlerinde, taģ, toprak, kömür, cevher vb. maddelerin kayma ve düģmelerini önlemek üzere, uygun ve yeterli tahkimat yapılır. Tavanlar, yan duvarlar ve tahkimat düzenli olarak muayene edilir. ÇalıĢılan yerin güvenilir Ģekilde tahkimini, gereğinde derhal onarımını, değiģtirilmesini veya takviyesini sağlayacak tedbirler alınır Tahkimat, planlara ve yazılı talimatlara uygun olarak yapılır ve bu talimatlar sorumlu kiģilerin rapor defterinde bulundurulur Galeriler zeminin sağlamlığı ve dayanıklılığı açısından düzenli olarak kontrol edilir ve tahkimatların bakımı düzenli olarak yapılır Tahkimatın onarımı, değiģtirilmesi, ileri alınması ve sökülmesi sırasında gerekli güvenlik tedbirleri alınır Tavanlarda ve yanlardaki boģluklar doldurulur ve sıkıģtırılır. Bir daha kullanılmayacak olan yollarda dolgu ile ilgili gerekli tedbirler alınır Ocak grizulu veya damar kendi kendine yanmaya elveriģli ise ayak arkası, tavan veya yanlarda meydana gelen boģluklar sıkıca doldurulur ve diğer sağlık ve güvenlik tedbirleri alınır Yeraltı maden ocaklarında açık tutulması gereken her yerde tavan kendini taģıyacak kadar sağlam olmadıkça tahkimat yapılması zorunludur. Tahkimat yapılması zorunlu olan ocaklarda aģağıdaki ayrıntıları kapsayan ve ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduğu bir yönerge hazırlanır ve çalıģanların görebileceği yerlere asılır. Bu Yönergede; a) Ocakta tahkimat gerektiren her kısımda (ayak, tavan vb.) tahkimattan sorumlu çalıģanın belirlenmesi, b) Tahkimatın yapılması sırasında çevre güvenliğinin alınması, c) ÇalıĢma yapılan her ayakta uygun nitelik, miktar ve ebatlarda tahkimat malzemesinin bulunması, ç) ÇalıĢılan yerin özelliğine, jeolojik, tektonik yapısına ve fiziksel ve kimyasal özelliğine göre kademelere uygun tahkimat yapılması ile ilgili gerekli tedbirler, d) Kendiliğinden yanmaya meyilli ve grizulu ocaklarda tahkimat yapılması ile ilgili gerekli tedbirler, e) Güvenle çalıģmaya imkan verecek arın düzlüğü ile ayak baģ ve dibi arasındaki hiza geniģliği ilgili tedbirler, f) Tavan tahkimatının geri kazanılması, g) Ayak arkasının düģürülmesi, ile ilgili hususlar yer alır. 8. Havalandırma 8.1. ÇalıĢma yapılan bütün yeraltı iģletmelerinde uygun havalandırma sağlanır. Üretime baģlamadan önce, her ocakta, uygun bir havalandırma sistemi kurulur. Ocaklarda; a) Sağlığa uygun solunabilir hava sağlanması, b) Ortamdaki patlama riskinin ve solunabilir toz konsantrasyonunun kontrol altında tutulması, c) Kullanılan çalıģma yöntemi ve çalıģanların fiziki faaliyetleri dikkate alınarak çalıģma Ģartlarına uygun hava özelliklerinin sağlanması ve bu durumun sürdürülebilmesi için sürekli havalandırma yapılması, zorunludur numaralı maddede belirtilen Ģartların doğal havalandırma ile sağlanamadığı yerlerde, havalandırma bir veya daha fazla mekanik sistemle sağlanır. Havalandırmanın sürekliliğini ve kararlılığını sağlayacak tedbirler alınır. Mekanik havalandırma sistemi kullanılan ocaklarda hava akımı mümkünse doğal hava akımı doğrultusunda yönlendirilir. Havalandırma sistemlerinin devre dıģı kalmaması için bu sistemler devamlı surette izlenir ve istenmeyen devre dıģı kalmaları bildirecek otomatik alarm sistemi bulunur Havalandırma ile ilgili değerler periyodik olarak ölçülür ve ölçüm sonuçları kaydedilir. Havalandırma sisteminin detaylarını kapsayan bir havalandırma planı hazırlanır, periyodik olarak güncellenir ve iģyerinde hazır bulundurulur Ġnsan ve malzeme taģımasında kullanılan kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında, eğimli ve düz yollarda, hava hızı, saniyede 8 metreyi geçmez Havasında % 19 dan az oksijen, % 2 den çok metan, % 0.5 den çok karbondioksit, 50 ppm (%0.005) den çok karbonmonoksit ve diğer tehlikeli gazlar bulunan yerlerde çalıģılmaz. 8 saatlik çalıģma için müsaade edilen en yüksek hidrojensülfür oranı 20 ppm (% 0,002) dir. Oksijen miktarı azalan veya yanıcı, parlayıcı ve zararlı diğer gazların karıģmasıyla bozulan yahut çok ısınan hava akımları, diğer çalıģma yerlerinden

11 geçmesine meydan verilmeden, derhal ve en kısa yoldan, ocak dıģına atılır. Hava özelliklerinin bozulmasından, ısınmasından ve oksijen azalmasından kaynaklı olumsuz etkilerinden çalıģanları korumak için, çalıģmanın zorunlu olduğu durumlarda çalıģma alanı ve zamanı sınırlandırılır Terk edilen veya yeterince havalandırılamayan yerler çalıģanların girmesini önleyecek biçimde kapatılır ve üzerlerine uyarı iģareti konulur. ÇalıĢmanın bittiği yerlerle terk edilmiģ katlar, çalıģılan yerlerden ve hava yollarından topuk veya gaz sızdırmaz barajlarla ayrılır. Buna imkân olmadığı hallerde buralardan gelecek kirli hava en kısa yoldan nefesliğe verilerek dıģarı atılır. Buralar sorumlu kiģilerce her vardiyada denetlenir Havalandırma sistemi kapı ve perdelerle havayı yönlendirecek Ģekilde düzenlenir. Kapı ve perdeler nakliyat esnasında havalandırma sistemini olumsuz etkilemeyecek Ģekilde ayarlanır. Ana hava giriģ ve çıkıģ yolları arasında bulunan barajlar, hava köprüleri ve kapılar, bir patlama veya yangın halinde kolayca yıkılmayacak sağlamlıkta ve dayanımda yapılır Ana vantilatör ve aspiratörler birbirinden bağımsız iki ayrı enerji kaynağına bağlanır. Bu enerji kaynaklarından birinin durması halinde diğer kaynağın ocak havalandırmasını aksatmayacak en kısa zamanda devreye girmesi sağlanır Ocağın çeģitli kısımlarında, sıcaklık ve nem oranı düzenli olarak ölçülür. Nem oranı göz önünde bulundurularak hava sıcaklığının sağlığa zararlı düzeye yükselmemesi için gerekli tedbirler alınır. Bu düzeye yaklaģıldığında ölçme iģlemi her gün gerekli görülecek aralıklarla yapılır ve ölçme sonuçları havalandırma defterine yazılır. Söz konusu Ģartların sağlık için tehlikeli olması halinde çalıģma geçici olarak durdurulur Hava giriģ kuyusundan kömür tozu girmesini önlemek üzere yerüstünde gerekli tedbirler alınır. Ayrıca kuyular ve çevreleri belirli aralıklarla toz birikintilerinden temizlenir. Tozların havaya karıģmasına engel olacak tedbirler alınmadığı takdirde ocak dıģında hava giriģ kuyusuna 80 metreden daha yakın eleme ve ayıklama tesisi kurulmaz Havalandırma ile ilgili aģağıdaki ayrıntıları kapsayan ve ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda hazırlanan bir yönerge hazırlanır ve çalıģanların görebileceği yerlere asılır. Bu Yönergede; a) Havalandırma sisteminin doğal ya da cebri olarak sağlandığına dair bilgi, b) Havalandırma planı hakkında bilgi, c) Havalandırmayı etkileyebilecek durumlar, ç) Havalandırmanın yapılmadığı bölgeler, d) Hava ölçümlerinin kim tarafından, hangi aralıklarla ve nerelerde yapılacağı, e) Yapılacak gaz ölçümleri, f) Ölçümler sonrasında alınacak tedbirler, ile ilgili hususlar yer alır. 9. Patlayıcı madde kullanım yasağı 9.1. Patlayıcı madde; a) Emniyet lambası veya metan detektörleriyle yapılan ölçümlerde % 1 veya daha çok metan bulunan kısımlarda, b) Grizu bulunması muhtemel yerler, grizu kontrolü yapılamayan eski veya yeni imalat boģlukları veya çatlakları olan yerlerde, c) TıkanmıĢ kömür, bür ve siloların açılmasında, ç) KapatılmıĢ yangın barajlarının açılmasında, kullanılmaz. 10. Grizulu maden ocakları Yeraltı çalıģmalarında yanıcı veya patlayıcı ortam oluģması riski meydana getirecek miktarda metan gazı çıkma ihtimalinin olduğu yerler grizulu kabul edilir Bacalar, ani grizu boģalabilecek yönlerde veya grizu bulunabilecek eski çalıģma yerlerinde devam ettirildiği takdirde, yapısal özellikler göz önünde bulundurularak en az 25 metre boyunda kontrol sondajları yapılması sağlanır. Kontrol sondaj deliklerinde, grizu veya tehlikeli gazların varlığı anlaģılırsa, iģ durdurulur; çalıģanlar söz konusu yeri terk eder; giriģ yeri kapatılır, durum yetkililere derhal haber verilerek gerekli çalıģmaların yapılması sağlanır Grizulu ocaklarda havalandırma ile ilgili değerler her vardiyada ölçülür, metan gazı ölçümleri bu ölçümlerle beraber yapılır. Havada % 1 den çok metan gazı tespitinde, bu oran % 1 in altına düģünceye kadar ölçümler aralıksız sürdürülür. Üretim ünitelerinden dönüģ havası içinde ve üretim yerlerindeki gazların birikebileceği yerlerde metan gazı seviyesi sürekli olarak izlenir Bütün grizulu ocakların, havalandırma planında tespit edilen istasyonlarında, en geç 10 günde bir gerekli ölçümler yapılır. Hava akımını etkileyecek bir değiģikliğin olması durumunda gerekli ölçümler yenilenir Havalandırma bir veya daha fazla mekanik sistemle sağlanır ÇalıĢmalar metan gazı çıkıģı dikkate alınarak yürütülür. Metan gazından kaynaklanacak riskleri mümkün olduğunca ortadan kaldıracak tedbirler alınır Tali havalandırma sadece ana havalandırma akıģı ile bağlantısı bulunan, ilerleme çalıģmaları ve kurtarma çalıģmalarının yapıldığı yerlerde uygulanır. Üretim yapılan yerlerde sadece çalıģanların sağlık ve güvenliği için yeterli ek tedbirler alınması Ģartıyla tali havalandırma yapılabilir. Tali havalandırmada kısa devreyi önleyecek tedbirler alınır Havalandırma esas itibariyle aģağıdan yukarıya doğru yapılır. Eğimi hiçbir kısımda % 10 u geçmeyen kesitinin herhangi bir noktasında grizu toplanmasına imkân bulunmayan ve grizu birikimini önleyecek hava akımı sağlanan galeriler havalandırma bakımından düz sayılır Hazırlık iģleri veya grizu birikimlerini dağıtmak amacıyla yapılan iģler dıģında, bölmeyle veya borularla havalandırma yapılmaz Grizu birikintileri, tehlike doğurmayacak biçimde temizlenir Aynı hava akımı üzerinde bulunan ve aynı anda çalıģılan yerlerin sayısı, hava miktarına ve grizu çıkıģına göre düzenlenir. Aynı hava akımından yararlanan ayaklarda ve damar içindeki düz ve eğimli yollarda metan oranı % 1,5 u, bunların bağlandığı hava dönüģ yollarında % 1 i geçmez Grizulu ve yangına elveriģli kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda, tüm çalıģanlar, çalıģma süresince, yanlarında karbonmonoksit maskesi veya ferdi oksijen kurtarıcıları taģır ve gerektiğinde kullanır Bütün grizulu ocaklarda her biri tek baģına ocağın havalandırılmasını sağlayacak güçte, birinin herhangi bir nedenle durması halinde diğeri derhal çalıģacak durumda iki havalandırma grubu bulunur Havasında % 2 den çok metan tespit edilen ocaklarda veya ocak kısımlarında, çalıģanların kurtarılması ve grizunun temizlenmesi dıģında çalıģma yapılmaz. Temizlik çalıģmalarında bulunacak kiģilerin konu ile ilgili özel eğitim alması zorunludur. Metan oranının çalıģma ortamında sık sık değiģtiği hallerde, metan oranına göre ayarlı, ses ve ıģık uyarısı yapan metan dedektörü bulundurulur veya bir merkezden izlenebilecek otomatik kontrol sistemi kurulur Genel havasındaki metan oranı % 1,5 i geçen yerlerdeki iletkenlerin ve elektrikli aygıtların gerilimi derhal kesilir ve Ģartlar düzelmedikçe yeniden verilmez Grizulu maden ocaklarında yalnız bu tür ocaklar için uygun olan patlayıcı maddeler ve ateģleyiciler kullanılır AteĢleyici grizulu ocaklarda lağım deliklerini doldurmadan önce 25 metre yarıçapındaki bir alan içinde ve özellikle tavandaki boģluklar, çatlaklar ve oyuklarda grizu ölçümü yapar. Bu ölçmede % 1 veya daha yüksek oranda metan tespit edilirse lağımlar doldurulmaz.

12 AteĢleyici, lağımların doldurulmasından sonra ve ateģlemeden önce ölçümü tekrarlar. Metan oranı % 1 in altındaysa lağımlar ateģlenir, üstündeyse % 1 in altına düģünceye kadar ateģleme yapılmaz. Kömür tozu bulunan veya kömür tozu oluģabilecek kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda, ateģlenecek yerlerde lağım delikleri doldurulmadan önce taģ tozu serpmek, sulamak gibi koruyucu tedbirler alınır Sigara içmek, içmek amacıyla tütün mamulleri ile alev ve kıvılcım çıkarabilecek her türlü maddeyi taģımak ve bulundurmak yasaktır Alevle kesme, kaynak yapma ve benzeri diğer iģlemlere, çalıģanların sağlık ve güvenliklerini korumaya yönelik özel tedbirler alınması kaydıyla sadece istisnai durumlarda izin verilir Yerüstünde ocaktan çıkan grizu veya diğer zararlı gazların tehlike oluģturmasını önlemek üzere gerekli güvenlik tedbirleri alınır. 11. Yanıcı toz bulunan maden ocakları Açılan bütün maden damarlarında oluģabilecek tozun, patlamanın yayılmasına neden olmayacağı sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilmedikçe, kömür madenleri yanıcı toz bulunan maden ocakları olarak kabul edilir Yanıcı toz bulunan maden ocaklarında toz patlamasına karģı gerekli tedbirler alınır ve yalnız bu tür ocaklar için uygun olan patlayıcı maddeler ve ateģleyiciler kullanılır Yanıcı toz birikimini azaltacak, taģ tozu ve benzeri maddelerle yanma özelliğini yok edecek veya su ve benzeri maddelerde tozu bağlayarak uzaklaģtırılmasını sağlayacak tedbirler alınır Zincirleme toz patlamalarına neden olabilecek yanıcı toz ve/veya grizu patlamalarının yayılması patlama barajları yapılarak önlenir. Patlamayı durdurucu bu barajların yerleri ocaktaki üretim ve faaliyetlerden kaynaklı değiģikliklere göre güncellenir ve yerleri imalat haritaları ve havalandırma planında gösterilir Kömür ocaklarındaki arabalar, içlerinden kömür tozu dökülmeyecek biçimde olur. Üretim, yükleme, taģıma, aktarma ve boģaltma yapılan yerlerde tozun havaya yayılmasını önlemek için pülverize su fisketeleri gibi gerekli tedbirler alınır TaĢ tozu serpme iģlemi, kömür tozunun yanma ve patlama etkisini yok edecek veya azaltacak oranda ve uygun nitelikteki maddelerle yapılır. TaĢ tozu, bu oranı sürekli olarak koruyacak biçimde ve uygun aralıklarla serpilir. Kullanılacak taģ tozu, olabildiğince nem tutmayacak, silis içermeyecek, içinde % 1,5 dan çok organik madde bulunmayacak ve sağlığa zararlı etki yapmayacak nitelikte olur. TaĢ tozu, inceliği ve dağılım özelliği bakımından belirli aralıklarla denetlenir. BozulmuĢ veya çamurlaģmıģ taģ tozu birikintileri toplanarak ocaktan dıģarıya çıkarılır Yanıcı toz bulunan maden ocaklarında bu bölümün ve numaralı maddelerde belirtilen hükümler uygulanır. 12. Gaz kaçağı, göçük veya su baskını Gaz kaçağı veya göçük veya su baskını ihtimali olan bölgelerde çalıģanların korunması ve güvenli bir çalıģma sistemi sağlanması için bir çalıģma planı hazırlanır ve uygulanır Tehlikeli miktarda su veya akıcı malzeme bulunduran veya eski imalat tabakaları arasında kazılmakta olan kuyularda, çalıģanların gerektiğinde kuyudan derhal çıkmalarını sağlayacak tedbirler alınır Tespit edilen riskli bölgelerin yakınında çalıģanlar ile bu bölgelerden geçen galerilerdeki çalıģanların korunması sağlanır ve risklerin kontrol altına alınması için gerekli tedbirler alınır Ocak ağızları, dıģ su baskınları ve heyelan gibi doğal afetlerin etkisinden zarar görmeyecek yerlerde seçilir. Afetlerden kaynaklanan değiģiklikler nedeniyle yeni tehlikelerin ortaya çıkması durumunda, ocaklarda gerekli güvenlik tedbirleri ayrıca alınır Yanıcı toz ve/veya grizu patlamalarının olabileceği veya yeraltı suyunun tehlikeye neden olacağı ocaklarda çalıģılmakta olan yerler yakınında, zararlı gazların bulunma ihtimali olan su birikintilerinde, eski çalıģma yerleri ve buralardaki sularda uzunlukları 25 metreden aģağı olmamak üzere alın yönünde kontrol sondajı yapılır. 13. Yangın, tutuģma ve kızıģma Kendiliğinden tutuģmanın önlenmesi veya erken fark edilmesi için gerekli tedbirler alınır Zorunlu ihtiyaçtan daha fazla yanıcı madde yeraltına indirilmez Hidrolik sıvıların (hidrostatik ve/veya hidrokinetik mekanik enerjinin nakli için kullanılan sıvılar) kullanılması gereken durumlarda, yangın çıkmasının ve yayılmasının önlenmesi için zor alev alabilen sıvılar kullanılır. Hidrolik sıvılar, yangına dayanıklılık ve hijyen yönünden belirlenmiģ kriterlere uygun özellikte olur. Yangına dayanıklılık ve hijyen yönünden belirlenmiģ kriterlere uygun olmayan hidrolik sıvıların kullanılması durumunda, artan yangın ve bu yangının yayılma riskinin önlenmesi için ilave güvenlik tedbirleri alınır. 14. ÇalıĢanların korunmasına iliģkin ihtiyati tedbirler ÇalıĢanlara gerektiğinde güvenli bir Ģekilde dıģarı çıkabilmeleri için, her zaman kolay ulaģabilecekleri yerlerde bulunacak kiģisel solunum koruma cihazları verilir. ÇalıĢanlar bu cihazların kullanımı ile ilgili olarak eğitilir. Bu cihazların her zaman çalıģır durumda bulunmaları için düzenli kontrolleri yapılır ve iģyerinde muhafaza edilir. 15. Aydınlatma ÇalıĢanlara uygun kiģisel lambalar verilir ĠĢyerleri, çalıģanların sağlık ve güvenliklerinin korunmasına uygun suni aydınlatma tesisatları ile donatılır. Aydınlatma tesisatı, çalıģanlar için risk oluģturmayacak tipte olur ve uygun Ģekilde yerleģtirilir. 16. Kurtarma planı 16.1 Her ocakta arama, kurtarma ve tahliye ile görevli destek elemanlarının yararlanması için belli baģlı kapıları, barajları, hava köprülerini, hava akımını ayarlayan düzeni ve telefon istasyonları gibi ihtiyaç duyulacak hususların yerlerini gösteren bir plan bulundurulur. 17. Emniyet topuğu, çözünebilir taģ, jips ve tuz yatakları Suyla dolu olduğu bilinen veya bundan kuģkulanılan arazi tabakaları altındaki ocaklarda, suyun bu ocaklarda herhangi bir tehlike oluģturmasını önlemeye ve çalıģanların sağlık ve güvenliğini sağlamaya yönelik bir emniyet topuğu bırakılır ĠĢletmeye elveriģli derinlikteki maden damarlarının çözünebilir taģ veya jips yatakları altında bulunduğu yerlerde, yeryüzünde sondaj yapılmıģsa, burası terk edilmeden önce, damarlar veya üzerlerindeki sondaj delikleri, çözünebilir taģ ve jips yataklarına önemli miktarda su girmesine engel olacak biçimde tıkanır. ĠĢletmeye uygun derinlikteki maden damarları üzerinde bulunan tuz tabakaları, sondaj deliklerinden çözme yöntemiyle iģletilemez. EK- 4 SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN ĠġLERĠN YAPILDIĞI ĠġYERLERĠNDE UYGULANACAK ASGARĠ ÖZEL HÜKÜMLER Denizler ve Karalarda Yapılacak ÇalıĢmalar Ġçin Ortak Hükümler 1. Acil durumlarda uzaktan kumanda 1.1. Sağlık ve güvenlik dokümanında gerekli görülmesi halinde, acil durumlar için uzaktan kumanda sistemi kurulur. Bu sistem, acil durumlarda kullanılmak üzere uygun yerlerde bulunan kumanda yerlerinde ve gerekiyorsa toplanma yerleri ile tahliye istasyonlarında da bulunur Uzaktan kumanda ekipmanı en az, havalandırma sistemlerine, tutuģmaya neden olabilecek ekipmanın acil olarak kapatma sistemine, parlayıcı sıvı ve gaz çıkıģını önleyecek sisteme, yangından korunma sistemlerine ve sondaj kuyusu kontrol sistemine kumanda edebilecek kapasiteye sahip olacak Ģekilde olur. Bu kumanda sistemi sondaj kuyularını, tesis ve boru hatlarını izole edecek ve kapatacak sisteme sahip olur.

13 2. Genel ve acil durum haberleģme sistemi 2.1. Sağlık ve güvenlik dokümanında teknik olarak gerekli görülmesi halinde, her iģyerinde; a) ĠĢyerinin insan bulunan bütün bölümlerine alarm iģaretini iletebilecek kapasiteye sahip sesli veya ıģıklı sistem, b) ĠĢyerinin çoğu zaman çalıģan bulunan bütün kısımlarından açıkça iģitilebilecek kapasiteye sahip sesli sistem, c) Denizlerdeki tesislerde kıyı ve kurtarma servisleri ile sürekli haberleģmeyi sağlayacak sistem, bulunur Bu sistemler acil durumlarda iģlevlerini sürdürebilecek kapasiteye sahip olur. Sesli uyarı sistemi, güvenilir olmayan enerji kaynağından beslenmeyen haberleģme sistemleri ile desteklenir Alarm kumandaları uygun yerlerde bulunur Normal olarak çalıģanların bulunmadığı yerlerde, çalıģanların kullanabilecekleri uygun haberleģme sistemi bulunur. 3. Güvenli toplanma yerleri ve isim listesi 3.1. ĠĢyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik uyarınca özel görevi bulunan çalıģanların listesi iģyerinin uygun yerlerine asılır ve güvenli toplanma yerleri belirlenir. ÇalıĢanların güncel isim listesi bulundurulur ve acil durumlarda toplanma yerlerinde çalıģanların mevcudiyeti ile ilgili tespit yapılır ve toplanma yerlerinde yapılması gereken iģler belirlenir Tahliye ve güvenli toplanma yerlerini, ısıdan, dumandan ve mümkün olduğu kadar patlama etkilerinden korumak için uygun önlemler alınır, tahliye yolları ve güvenli toplanma yerlerine ulaģan ve buralardan çıkıģı sağlayan kaçıģ yolları kullanılabilir durumda olur. Alınan bu önlemler, güvenli tahliye, kaçıģ ve kurtarmanın organize edilmesi ve yürütülmesi için geçecek sürede çalıģanların güvenliğini sağlayacak Ģekilde olur Tahliye yolları ve güvenli toplanma yerleri, çalıģma yerlerinden ve diğer tesislerden kolay ulaģılabilir yerlerde olur Denizlerdeki tesislerde sağlık ve güvenlik dokümanında gerekli görülmesi halinde, tahliye ve güvenli toplanma yerinde, bu bölümde beliritilen acil durumlarda ekipmanlara uzaktan kumanda edebilecek sistemler ile kıyı ve acil servislerle haberleģmeyi sağlayacak donanım bulunur. Denizlerdeki Tesislerde Uygulanacak Asgari Özel Hükümler 1. Genel hususlar 1.1. Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi hükmü saklı kalmak kaydı ile bu bölüm kapsamına giren iģyerinden sorumlu olan iģveren aģağıdaki hususların da sağlık ve güvenlik dokümanında yer almasını sağlar; a) ÇalıĢanların sağlık ve güvenliği için ciddi sonuçlar doğuracak kazalara neden olabilecek, birbirleriyle bağlantılı olarak yürütülen iģler dahil, iģyeri ile ilgili özel tehlike kaynaklarını belirler. b) Yukarıda belirtilen özel tehlike kaynakları ile ilgili riskleri değerlendirilir. c) (a) bendinde belirtilen kazaların önlenmesi, yayılmasının sınırlandırılması ve acil durumlarda iģyerinin tahliyesinin uygun ve kontrollü bir Ģekilde yapılması için alınmıģ olan önlemler belirtilir. ç) Yönetim sisteminin, hem olağan hem de olağanüstü durumlarda Kanun ile bu Yönetmelik hükümlerine uygun yapılandırıldığı gösterilmelidir ĠĢveren, bu Yönetmelik kapsamında yapılacak iģlerin her aģamasının planlanması ve uygulanmasında sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilen prosedür ve düzenlemelere uyar Birden fazla iģverenin farklı çalıģma yerlerinden sorumlu olması halinde, sağlık ve güvenlik dokümanının hazırlanmasında ve gerekli iģ sağlığı ve güvenliğini sağlayacak önlemlerin alınmasında iģverenler iģbirliği yaparlar. 2. Yangından korunma ve yangınla mücadele 2.1. Yangından korunma, yangının algılanması ve yangınla ve yangının yayılması ile mücadele konusunda, sağlık ve güvenlik dokümanında belirtildiği Ģekilde gerekli önlemler alınır. Mümkün olduğu durumlarda, riskli alanlar yangın duvarları ile ayrılır Sağlık ve güvenlik dokümanında riskli olarak belirlenen tüm yerler, uygun yangın algılama ve yangından korunma, yangınla mücadele ve alarm sistemleri ile donatılır. Bu sistemler en az aģağıdakileri kapsar: a) Yangın algılama sistemleri. b) Yangın alarmları. c) Yangın için ana su borusu. ç) Yangın vanaları ve hortumları. d) Basınçlı su sistemleri ve göstergeleri. e) Otomatik sprink sistemleri. f) Gazlı söndürme sistemleri. g) Köpük sistemleri. ğ) TaĢınabilir yangın söndürücüler. h) Ġtfaiyeci ekipmanları Otomatik olmayan yangın söndürme ekipmanları, kolay ulaģılabilir ve kullanılabilir olması sağlanır ve gerektiğinde zarar görme ihtimaline karģı korunur Yangının algılanması, yangınla ve yangının yayılması ile mücadele konusunda alınacak önlemlerle ilgili detayları içeren yangın planı iģyerinde bulundurulur Acil durumlarda eriģilebilir ve kullanılır kalabilmesi için acil durum sistemleri kazalardan etkilenmeyecek Ģekilde ayrılır veya kazalara karģı korunur. Gerektiğinde bu sistemler yedekli olur Yangınla mücadele ekipmanları, Sağlık ve Güvenlik ĠĢaretleri Yönetmeliği hükümlerine uygun Ģekilde iģaretlenir. Bu iģaretler uygun yerlere konulur ve kalıcı olur. 3. Tahliye ve kaçıģ 3.1. Genel acil durum eğitimine ek olarak, çalıģanlara sağlık ve güvenlik dokümanında belirlenen iģyerinin özelliğine uygun eğitim verilir Sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilen kriterler göz önünde bulundurularak, çalıģanlara hayatta kalma teknikleri ile ilgili uygun eğitim verilir Her iģ yerinde acil durumlar için uygun ve yeterli tahliye araçları ile denize doğru kaçıģ imkanları bulunur ĠĢyerinin tahliyesi ve deniz kurtarma koģullarına iliģkin hususlar acil durum planına dahil edilir. Sağlık ve güvenlik dokümanı temel alınarak belirlenen bu hususlar yedek deniz araçları ve helikopterler ile bunların yüklenme süreleri ve kapasiteleri ile ilgili kriterleri de içerir. Her bir yükleme için gerekli olan süre sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilir. Yedek deniz araçları, tahliye ve kurtarma gereklerini karģılayacak Ģekilde düzenlenir ve donatılır Cankurtaran sandalı, botu, can simidi ve yeleği ile ilgili asgari gerekler aģağıda belirtilmiģtir: a) Yeterli bir süre hayatta kalmayı sağlayacak uygunlukta ve donanımda olur. b) Bütün çalıģanlara yetecek sayıda olur. c) ĠĢyerine uygun özellikte olur. ç) ĠĢlevleri ve kullanılacakları koģullar dikkate alınarak uygun malzemeden yapılmıģ olur ve kullanım için hazır bulundurulur. d) Kullanıldıklarında dikkat çekici renklerde olacak ve kurtarma ekibinin dikkatini çekmekte kullanılacak araçlarla donatılır.

14 3.6. Acil kullanım için yeterli can kurtarma araç, gereç hazır bulundurulur. 4. Güvenlik tatbikatları 4.1. Tatbikatlarda, cankurtaran teknelerinin de operasyon için hazır olduğu teyit edilir. 5. Barınma 5.1. Yapılan iģin doğası, büyüklüğü ve süresi gerektiriyorsa, iģveren çalıģanlara uygun barınma imkanları sağlar. Bu barınaklar aģağıdaki özelliklere sahip olur. a) Sağlık ve güvenlik dokümanında belirtildiği Ģekilde, patlamaların etkisine, duman ve gaz sızmalarına ve yangın çıkmasına ve yangının yayılmasına karģı uygun Ģekilde korunur. b) Uygun havalandırma, ısıtma ve aydınlatma sistemleri ile donatılır. c) Her katta, kaçıģ yollarına açılan birbirinden bağımsız en az iki çıkıģ yeri bulunur. ç) Diğer alanlardan gelebilecek, sağlığa zararlı gürültü, koku ve dumana ve sert hava koģullarına karģı korunmalı olur. d) Tehlikeli alanlardan uzakta ve çalıģma yerlerinden ayrı olur Bu barınaklarda, iģyerinde kalacak çalıģanlara yetecek sayıda yatak veya ranza bulundurulur. Yatmak için ayrılan bütün odalar, çalıģanların giysilerini koyabilecekleri büyüklükte yeterli alana sahip olur. Kadınlar ve erkekler için yatakhaneler ayrı ayrı olur Barınakların ve buralardaki tüm malzemelerin her zaman uygun hijyenik Ģartlarda olması sağlanır. 6. Helikopter operasyonları 6.1. ĠĢyerlerinde helikopter pisti, en büyük helikopterin en zor Ģartlarda kolayca inip kalkabileceği ve görevini yerine getirebileceği büyüklükte olur ve helikopter operasyonlarının kolay yapılmasına imkan sağlayacak Ģekilde yerleģtirilir. Helikopter pisti, planlanan hizmetlere uygun yapıda tasarlanır ve inģa edilir Helikopterlerin müdahalesini gerektirecek herhangi bir kazada kullanımına ihtiyaç duyulacak malzemeler, helikopterin konacağı alanın yakınlarında depolanır ÇalıĢanların ikamet ettikleri iģyerlerinde, helikopter hareketleri esnasında yeterli sayıda, amaca uygun eğitimli destek elemanı helikopter pistinde hazır bulunur. 7. ĠĢyerlerinin denizlerde konuģlandırılması güvenlik ve sağlamlık 7.1. Sondajla maden çıkartma iģletmelerinin açık denizde konuģlandırılması esnasında, çalıģanların sağlık ve güvenliklerini korumak için gerekli olan bütün önlemler alınır ĠĢyerlerinin açık denizde konuģlandırılması ile ilgili çalıģmalar, güvenliği ve sağlamlığı sürekli kılacak Ģekilde yapılır ĠĢyerlerinin açık denizde konuģlandırılması çalıģmaları sırasında kullanılan ekipman ve çalıģma yöntemleri, hem normal hem de kritik koģullar göz önünde bulundurularak, sondajla maden çıkartma iģletmelerinde çalıģacak çalıģanların maruz kalacakları riskleri azaltacak Ģekilde olur.