Sayı : 17/1999 GENEL MUHASEBE YASASI. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar. İKİNCİ KISIM.

Transkript

1 Sayı : 17/1999 GENEL MUHASEBE YASASI Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar. Kısa İsim 1. Bu Yasa, Genel Muhasebe Yasası olarak isimlendirilir. BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar Tefsir 2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe : Bakan, Maliye işleri ile görevli Bakanı anlatır. Bakanlık, Maliye işleri ile görevli Bakanlığı anlatır. Mali Yıl, 1 Ocak 31 Aralık dönemini anlatır. Müstakil Kuruluş, Mahkemeler, Hukuk Dairesi, Sayıştay Başkanlığı, Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanlığı ve Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) ı anlatır. Amaç Devletin Mal Varlığı Çeklerin İmza Yetkisi 3. Bu Yasa nın amacı, Devletin bütün mallarının yönetimine, gelir ve giderlerinin muhasebesinin tutulmasına ve hazine işlemlerine ilişkin kuralları düzenlemektir. 4. Devletin mal varlığı; devletçe salınan ve alınan her türlü vergi, resim, harç ile devlete ait nakit, hisse senedi, bono, tahvil ve her türlü taşınır ve taşınmaz mal, eşya, kıymet ve bunların gelirleri, kiraları ve satış bedellerinden oluşur. 5. Bakan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti Konsolide Fonu, banka hesabı veya hesapları üzerine keşide edilecek çekleri imzalamak üzere, belirli şartları haiz Bakanlık personelinden uygun göreceği şahısları yetkili kılar. İKİNCİ KISIM Giderlerin Kontrolu ve Ödemeler Bütçeden Yapılacak Ödemeler 6. Bakanlık, bütçenin onaylanmasını müteakip bütçenin uygulanması ile ilgili olarak yayımlayacağı Genelgeyi tüm Bakanlıklara, bağlı dairelere ve müstakil kuruluşlara gönderir. Bu Genelge yayımlanmadan, bütçeden herhangi bir ödeme yapılamaz.

2 İta Amirleri ve 7. (1) İta Amiri; bütçede öngörülen belirli tahsisatlardan harcama yapılmasına izin veren ve bu harcamaların mevzuat çerçevesinde kontrolundan sorumlu olan şahıstır. İta Amirleri, her mali yıl Bütçe Yasasının ilgili cetvelinde belirtilir. İta Amirliği görevinin alt kademelere devri ile mali yıl içerisinde herhangi bir nedenle yapılacak İta Amiri değişikliği, Bakanın onayı ile olur. Bu değişiklik Sayıştay Başkanlığı ile Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğüne bildirilir. (2) İta Amirinin görevleri şunlardır : (A) Bütçedeki program, alt program ve maddelerden oluşan gider tertipleri itibarıyle ödenek miktarlarını, harcama ve taahhütleri (mükellefiyetleri) ve ödenek bakiyesini gösteren harcama kontrol hesaplarını tutmak; (B) Bütçedeki program, alt program ve maddelerden oluşan gider tertipleri itibarıyle geçmiş aylar harcama toplamı ve en son ayın harcama miktarını gösteren ve Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğünce hazırlanan cetvelleri kendi kayıtları ile kontrol ettikten sonra onaylayarak, bir suretini Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğüne göndermek; (C) Program, alt program ve maddelerden oluşan tertip bazında düzenlenen ve alacaklının ad ve adresini gösteren, harcama belgelerini imzalamak, maaş ve ücret ödemeleri için Direktifname hazırlayarak imzalamak; (Ç) Ödeme emirleri ve muhasebe kayıtlarında olabilecek tashihleri yaparak bir suretini Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğüne göndermek; (D) Sorumlulukları altındaki bütün taahhütlerin zamanında yerine getirilmesi ve bunlara ilişkin ödemelerin günü gününe ve ait oldukları devre hesaplarına işlenmesi hususunda gerekli tedbirleri almak; ve (E) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletinden alacaklı olup da Kıbrıs haricinde bulunan alacaklılara yapılacak ödemelere ilişkin, ödemenin kime ve ne miktarda yapılacağını gösterir ödeme emrini imzalayarak ödenmesini sağlamak. Bütçe ve Mali Kontrol Sorumluları ve 8. (1) Bütçede yer alan Bakanlık, Bakanlıklara bağlı Daireler ve müstakil kuruluşlarda Bütçe Dairesi Müdürlüğünce bütçe ve mali kontrol soromluları görevlendirilebilir. (2) Bütçe ve Mali Kontrol Sorumlularının görevleri şunlardır : (A) Bütçe Dairesi Müdürlüğünün görev alanına giren işlemleri sürekli olarak incelemek ve denetlemek;

3 16/1999 (B) Bütçenin Hazırlanması ve Uygulanmasına İlişkin Kurallar Yasası, bu Yasa ve her mali yılın Bütçe Yasası ve diğer mevzuata göre çıkarılacak Tüzük ve Genelgelerin uygulanmasını takip etmek; (C) Görevli bulunduğu birimlerde tahsilat ve ödeme yetkisi bulunan memurları denetim altında bulundurmak, hesapları kontrol etmek ve doğabilecek suistimallerin önlenmesi hususunda tedbir almak ve tedbir önermek; (Ç) Ödenek üstü harcama yapılmaması için gerekli tedbirleri almak; ve (D) Bütçe Dairesi Müdürünce verilecek diğer görevleri yapmak. Aylık Maaş Hakları Bütçe Emanet Hesapları 9. Kamu görevlilerine hizmetlerinin karşılığında, kadroya dayanılarak ay üzerinden aylık maaş, her ayın ilk mesai günü peşin olarak ödenir. Ayın bir kısmı için ödenecek maaş hesaplanırken memurun bir aylık maaşı o ayın günlerine bölünür ve elde edilen tutar, çalıştığı gün sayısı ile çarpılır. Memurların devlete olan avans, kira ve benzeri borçları mevzuatta aksine bir hüküm bulunmadığı müddetçe maaşlarından kesilmek suretiyle tahsil edilir. Söz konusu borçlar, doğduğu tarihten itibaren süresi içinde tahsil edilir. Bu süre zorunlu hallerde Bakanın onayı ile uzatılabilir. 10. İlgili bütçe yılında mevcut ödenekler çerçevesinde girişilen taahhütlere dayalı mal veya hizmetin, elde olmayan sebeplerden dolayı yerine getirilemeyenlerinin bedeli, müteakip yılda bu amaçla ödenek ayrılmamış olması halinde bu yıl sonunda ilgili İta Amirinin yazılı müracaatı üzerine Bütçe Dairesi Müdürlüğünün onayı ile Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğünce emanete alınır. Herhalükarda 15 Aralık tarihinden (bu tarih dahil) sonra girişilecek taahhütler için emanete alma işlemi yapılamaz. Cari yıl bütçesinde yer alan proje, bütçe ödeneklerinden kullanılmamış miktarlar, gerekli görülmesi halinde müteakip mali yıl bütçesinde aynı amaçla ödenek ayrılıp ayrılmadığına bakılmaksızın Bakanlıkça emanete alınabilir. ÜÇÜNCÜ KISIM Tahsilat

4 Tahsilata İlişkin Kurallar Tahsil Amirleri ve 11. Devletin tüm gelirleri hazine hesabında toplanır ve Devlet giderleri bu hesaptan yapılır. Bakanlıkların, bakanlıklara bağlı dairelerin ve müstakil kuruluşların özel gelirleri ve vezneleri yoktur. Bununla birlikte gereken yerlerde vezne açılması ve maliye memuru adına tahsilat yapmaya yetkili memur bulundurulması, tahsil ve ödemelerin herhangi bir vasıta ile sağlanması ve yürütülmesi gibi özel tedbirleri almaya Bakan yetkilidir. Başka bir tahsil yöntemi tayin edilmiş veya pul satışı gibi makbuza lüzum olmayan haller dışında, Devlet gelirleri tahsilat memurlarınca müteselsil sıra numarası taşıyan makbuzlara dayanılarak tahsil edilir. Makbuzun birinci nüshası parayı ödeyen kişi veya kuruma verilir. 12. (1) Tahsil Amirleri bütçede öngörülen gelirlerin, ilgili mevzuat dahilinde zamanında ve tam olarak tahsilinin sağlanmasından sorumlu şahıstır. Tahsil Amirleri her mali yıl Bütçe Yasasının ilgili cetvelinde belirtilir. Tahsil Amirliği görevinin alt kademelere devri ile mali yıl içerisinde herhangi bir nedenle yapılacak Tahsil Amiri değişikliği Bakanın onayı ile olur. Bu değişiklik Sayıştay Başkanlığı, Hazine ve Muhasebe Dairesi ile Gelir ve Vergi Dairesi Müdürlüğüne bildirilir. (2) Tahsil Amirlerinin görevleri şunlardır : (A) Tahsil etmekle görevlendirildikleri bütçe gelirlerini gününde ve tam olarak tahsil edip en geç tahsilatı izleyen günün sonuna kadar Gelir ve Vergi Dairesindeki ilgili hesaba yatırılmasını temin etmek; (B) Tahsil edilecek gelirlerin, bütçe tahminlerinde belirtilen miktarlardan önemli miktarda düşük olacağını tahmin ettikleri hallerde, tahsil etmekle yükümlü oldukları gelirlerle ilgili Yasa ve Tüzükleri Bütçe Dairesi ile Gelir ve Vergi Dairesi Müdürünün görüşlerini alarak yeniden düzenlenmek üzere Bakanlığa önerilerde bulunmak; (C) Tahsili mümkün olmayan gelir bakiyelerinin kayıtlardan silinmesine ilişkin dört nüsha olarak düzenleyecekleri dosyayı Bakanlığa göndermek. Bu dosyada, tahsilattan sorumlu daire memurunun tahsilatın yapılamama nedenini açıklayan imzalı yazısı, bakiyenin tahsili için yapılmış olan takibata ilişkin bilgiler, dava açılmış ve sonuçlanmış ise mahkeme kararı, dava açılmamışsa nedenlerini gösteren belgeler ile Tahsil Amirinin kişisel kanaatini belirten imzalı yazısı yer alır.

5 Fazla ve Yersiz Tahsilattan İadeler Depozitolar Hesap Kapatma Dönemi 13. Fazla ve yersiz tahsilat, tahsilatın yapıldığı mali yıl içerisinde iade edildiği taktirde, tahsilinde gelir kaydedilen tertipten ödenir. Fazla ve yersiz tahsilat yılı geçtikten sonra iade edildiği taktirde, geçmiş yıl gelir iadesi gider tertibinden karşılanır. 14. Özelliği itibarıyle doğrudan gelir bütçesine işlenmesi mümkün olmayan tahsilat, depozito olarak alınabilir. Hiçbir tahsilat yeterli sebep olmaksızın depozitoya alınamaz. Şüpheli hallerde Bütçe Dairesi Müdürlüğünün talimatı alınır. Bir depozito gerektiği süreden fazla tutulamaz. Gelirler Bütçesine intikal ettirilir veya gerekli hallerde ilgili şahsa iade olunur. Depozito bakiyeleri üçer aylık veya Bakanın uygun göreceği daha sık hesap dönemleri itibarıyle detaylı listeler halinde ilgili İta Amirliğince Bütçe Dairesi Müdürlüğü ile Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğüne bildirilir. İta Amirleri, her yıl 30 Kasım tarihinde aksine özel bir sebep olmadığı takdirde beş seneden beri talep edilmemiş depozitoların bütçeye gelir kaydedilmesi için Bütçe Dairesi Müdürlüğüne müracaat ederler. Bütçe Dairesi Müdürlüğünce yapılacak incelemeden sonra, gelir kaydedilmesi gereken tutarlar gelir kaydedilmek üzere Gelir ve Vergi Dairesi Müdürlüğü ile Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğüne gönderilir. Aralık ayı sonunda gönderilen detaylı listeler, özel sebeplerle muhafazasına devam edilenler hariç, beş sene bir ayı geçmeyen depozitoları ihtiva edemez. Bu madde herhangi bir depozitonun beş sene bir aydan önce Gelirler Bütçesine aktarılması hususunda Bütçe Dairesi Müdürlüğüne müracaat edilmesine engel değildir. Bir depozitonun Gelir Bütçesine aktarılmasında yetkili makam Bakandır. 15. Genel Bütçe içerisinde yer alan Bakanlıklar, Bakanlıklara bağlı Daireler ve müstakil kuruluşlar, sona eren mali yıl bütçeleri ile ilgili hesapları Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğü kayıtları ile karşılaştırarak en geç izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar mutabakat sağlayıp hesap tutarlarıyle birlikte Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğüne gönderirler. DÖRDÜNCÜ KISIM Bütçe ve Hazine İşlemleri Bütçe Dairesinin 45/ Bütçe Dairesi, Bütçe Dairesi (Kuruluş Görev ve Çalışma Esasları) Yasasında öngörülen görevleri yapar.

6 Hazine ve Muhasebe Dairesinin 17. (1) Devlete ait ödeme işlemlerinin yapılması, devlet hesaplarının ve kayıtlarının tutulması, bütçe uygulamasına ilişkin dönemsel sonuçları ihtiva eden raporlar ile kesin hesap cetvellerinin hazırlanması işlemleri Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğünce yürütülür. (2) Memur maaşlarından ve işçi ücretlerinden gelir vergisi dahil tüm yasal kesintileri yapmak, maaş listesine işlemek ve çekleri hazırlamak bu Müdürlüğün görevleridir. 47/1987 (3) Hazine ve Muhasebe Dairesi, Hazine ve Muhasebe Dairesi (Kuruluş Görev ve Çalışma Esasları) Yasasında öngörülen görevleri yapar. (4) Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğü görev alanına giren iş ve işlemleri Hazine Kontrolörleri vasıtası ile inceler ve denetler. BEŞİNCİ KISIM Çeşitli Kurallar Devlete ait Taşınmaz Mallar Kayıtların Muhafazası 18. Devlete ait bütün taşınmaz mallar Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğünce Hazine adına tescil edilir ve Bakanlık tarafından yönetilir. Bunlardan, Bakanlık, Bakanlıklara bağlı Daireler veya müstakil kuruluşlara tahsisi gerekenler, kullanıldıkları sürece o idareye kirasız olarak verilir. Hazineye ait taşınmaz malların satışı ilgili mevzuata göre yapılır. 19. Kayıtlar ve Kayıtların asgari muhafaza süreleri şunlardır. Kayıt İsmi Asgari Muhafaza Süresi : (1) Esas Maliye Defteri Kebirleri Kasa ve Yevmiye Defteri 20 Yıl (2) Özeller ve Yardımcı Kayıtlar 7 Yıl (3) Ödeme Emirleri ve Tahsilat Makbuzları 7 Yıl (4) Özel Defteri Kebirler ve Kayıtlar (Bütün muamelelerin tamamlanması ve içindeki son hesabın kapanmasından sonra). (5) Emeklilik Maksatları için Lüzumlu olan Kadro ve Maaş Kayıtları 20 Yıl 60 Yıl Yukarıda belirtilen asgari süreler geçtikten sonra ilgili belgelerin imhası için Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürlüğünün onayı şarttır.

7 Tüzük Yapma Yetkisi 20. Bu Yasanın uygulanmasını kolaylaştırmak ve muhasebe kayıtlarında kullanılacak resmi evrakların şekli, düzenlenmesi ve hesap planları ile ilgili hususlar Bakanlıkça hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca çıkarılacak Tüzükle düzenlenir. ALTINCI KISIM Son Kurallar Yürütme Yetkisi Yürürlüğe Giriş 21. Bu Yasayı, Bakanlar Kurulu adına, Maliye işleriyle görevli Bakanlık yürütür. 22. Bu Yasa, Resmi Gazete de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer.