YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ
|
|
- Bora Karahan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ Hafta 5 Prof. Dr. Orhan TORKUL Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan izin almadan ders içeriğinin tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt veya başka şekillerde 1 çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Her hakkı saklıdır 2008 Sakarya Üniversitesi
2 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan izin almadan ders içeriğinin tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt veya başka şekillerde çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Copyright 2007 by Sakarya University All rights reserved No part of this course content may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without permission in writing from the University. Sürüm 1 Sakarya 2007
3 VERİTABANLARI ve VERİ KAYNAKLARI YÖNETİMİ Bu Haftanın Hedefi: Bu dersimizde veritabanları ve veri modelleme ve bunların bilişim sistemlerindeki rollerini inceleyeceğiz. Kullanılan semboller Animasyon Soru Veritabanı Bağlantılı Soru Simülasyon Püf Noktası
4 GİRİŞ Dosya Organizasyonu ve Veri Hiyerarşisi Bir bilgisayar sistemi verileri, bilgisayar diline çevirerek alan'lara, kayıt'lara, dosya'lara ve veritabanları'na işleyen bir hiyerarşi içerisinde organize eder. Burada veriler, 0 veya 1 değerini alan bit ve 8 bit'in yanyana gelerek ifade edildiği byte 'larla bilgisayarın anlayabileceği şekilde harddiske kaydedilir. Aşağıdaki animasyonda bir veritabanındaki veri hiyerarşisinin oluşumunu inceleyebilirsiniz. Burada; Bit: Byte: Alan: Bilgisayarın anlayabildiği Veri'nin en küçük birimidir. 0 veya 1 değeri ile gösterilir. Herhangi bir karakterin, bir grup bit'in bilgisayarın anlayabileceği şekilde yanyana gelerek gösterimidir. Örneğin:Alfabedeki M kartakteri olarak ifade edilir. 8 bit, 1 byte'dır. Bir grup karakterin bir araya gelerek kelime, kelimeler grubu veya sayıyı oluşturması alan olarak isimlendirilir. Örneğin bir kişinin İsim Alanı: Mustafa Seymen veya Yaş Alanı: 28 gibi. Kayıt: Birbiri ile ilgili bir grup alan birleşerek Kayıt oluşturur. Tablo: Aynı türdeki bir grup kayıt, Tablo oluşturur. Veri Tabanı: Birbiri ile ilgili bir grup dosya biraraya gelerek Veri Tabanını oluşturur.
5 Varlık İlişki Diyagramları Veri tabanında bir satırla gösterilen her bir Kayıt, bir Varlık'ı belirtir. Bir varlık kişi, yer, şey veya hakkında bilgi tuttuğumuz veya depoladığımız bir olay olabilir. Örneğin bir satış sipariş dosyasındaki bir sipariş, tipik bir varlıktır. Belirli bir varlığı tanımlayan her bir karakteristik veya nitelik, Alan olarak isimlendirilir. Sipariş Numarası, sipariş tarihi, ürün numarası ve ürün miktarı bir varlık olan siparişe ait alanlar olabilir.
6 Burada bir veritabanı dosyasındaki her bir kayıt, benzersiz şekilde belirleyici olan bir anahtar alan içermelidir. Bu anahtar alan sayesinde kayıt çağrılabilir, güncellenebilir ve sıralanabilir. Anahtar alanlara örnek olarak TC.Kimlik Numarası, ÖSYM Numarası, Öğrenci Numarası, Sicil Numarası verilebilir. Bu alanlar ile Öğrenci, Personel yada Vatandaş bilgileri içerisinde arama yapılabilir. Kullanıcıların bakış açısı dikkate alındığında bilişimi organize etmede ve ulaşmada karşılaşılan 3 soru vardır: 1-Bilişim Sistemimde ne tür bilgi vardır? 2-Bilişim nasıl organize edilir? 3-Kullanıcılar ihtiyaçları olduğu bilişim çeşidini nasıl anlarlar? Bu 3 sorunun cevabı Veri modelleme ile çözülür. Bir üniversiteye kayıt sistemi kurduğunuzu düşünün. Sistem ne tip bilişimlere ihtiyaç duyar? Güncel sistemle uyumlu geliştirme düşünceleriyle birlikte bu soru 3 parçaya bölünebilir: 1.Sistem ne tip nesneler hakkında bilişim toplar? Sistemin topladığı özel nesnelere varlık,bu nesnelerin tiplerine de varlık tipleri denir. Bir kayıt sisteminde varlık tipleri kurslardan,öğrencilerden,profesörlerden ve diğer şeylerden gelebilir. 2.Bu varlıklar arasındaki ilişki nedir? Bunların arasındaki ilişki birbirleri ile birleşmeleridir.mesela bir öğrenci birden çok kursa yazılabilir ve kurs sadece bir sınıfta olabilir. 3.Sistem bu şeyler hakkında hangi tipte özel bilişimler toplar? Varlıklar hakkındaki spesifik bilişimlere nitelik denir. Mesela bir öğrencinin varlık bilgisinde telefon numarası, adres ve ödemediği harç bilgileri olabilir. Şekil 1de varlık-ilişki diyagramını görebilirsiniz.
7 Şekil 1 Varlık İlişki Diyagramı Bilişim Sistemlerinde Verinin Tanımlanması Varlık tiplerini ve aralarındaki ilişkileri tanımlandığımızda sistemde olması gereken bilişimi irdelemek daha kolay olacaktır. Her varlık tipi için bu bilişim önemli bir nitelik taşır. Tablo 1de şekil 1deki varlık tipleri için bu nitelikler görülebilir. Analiz devam ettikçe Bu nitelikler değiştirilebilir ve daha birçok nitelik eklenebilir. Profesör Tabloları Ekonomi Profesörleri Tablosu PROFESÖR BÖLÜM OFİS PROFESÖR Ömer Ekonomi Ek-407 Ömer Faruk İşletme İşl-115 Cemil Türk Dili Tdl-325 Mustafa Ekonomi Ek-421 Mustafa Nevzat Ekonomi Ek-321 Nevzat Levent Biyoloji Ek-410 Tablo 1. Varlık tipleri için nitelikler
8
9 Bir Bilgisayarlaşmış Veritabanına Kullanıcıların Bakışı Veri modelleme, bir sisteme gerekli olan bilişimi tanımlamada yardımcı olur. Diğer adım ise bu bilişimi bilgisayarlaştırılmış veri tabanına aktarmaktır. Bunun için verinin tipi, verinin mantığı ve fiziksel görünüşü ve diğer anlamaya yardımcı olacak konular gereklidir. Veri Türleri Günümüz bilişim sistemlerindeki veri tipleri, formatlanmış veri, metin, görüntü, ses ve videodur. Metin, harfler numaralar ve bunların kombinasyonlarından oluşan karakterlerdir Görüntü, fotoğraflar, el yapımı resimler, veya grafikler olabilir. Ses, seslerden oluşmuş veridir.
10 Video, resimlerin ve seslerin kombine olmuş halidir. Veritabanı Nedir? Veritabanı, veriyi merkezileştirerek ve veri tekrarını kontrol ederek birçok uygulamaya verimli şekilde hizmet sunmak için organize edilmiş veri koleksiyonudur. Belirli bir tarzda organize edilmiş bilgiler toplamıdır. Her bir uygulama için ayrı bir dosyalarda veri depolamaktan daha çok, veri kullanıcıların tek bir yerde depolanmış olarak görmesini sağlayacak şekilde tutulmaktadır. Tek bir veritabanı bir çok uygulamaya hizmet sunar. Veri tabanları çeşitli tiplerde olabilir ve çeşitli tiplerde kullanılabilir. Bahsedeceğimiz sistemler veri tabanlarını bilişimi toplama, saklama ve düzeltme için kullanırlar. Geleneksel olmayan veri tabanları ve Çoklu ortam uygulamaları Bir önceki bölümde çeşitli tipteki veri tabanları hesaba katılmadı. Günümüzde bilgisayar teknolojisinin iyice gelişmesi ile bu hesaba katılmayan veritabanlarının önemi oldukça artmıştır. Bunlara örnek olarak Görüntü veritabanları, metin veritabanları ve çoklu ortam veritabanlarını verebiliriz. Görüntü Veritabanları Eski sitemlerde sadece metinden oluşan veritabanları vardı.çünkü görüntüler oldukça fazla yer kaplıyordu.teknolojinin gelişmesi ile bu tip sorunlar ortadan kalktı ve görüntü veritabanları artık önemli rol oynamaktadır. Çoklu ortam Aynı sistemde çeşitli tipte bilişimlerin kombinasyonuna bazen Çoklu ortam denir. Çoklu ortam teknolojinin gelişmesiyle önemini kat kat arttırmıştır.ilk bilgisayarlaşmış veritabanlarında birkaç görüntü ile süslü metin veritabanları vardı.günümüzde teknolojini gelişmesiyle bu sistemlere ses,video gibi özellikler eklenebilmektedir. Metin Veritabanları Ticari veritabanları, metin veritabanlarına iyi bir örnektir.bu tip veri tabanlarında veriyi bulmak için 3 adım vardır.bunlar indeksler, anahtar kelimeler ve metin aramasıdır. Yardımlı Metin (Hypertext)
11 Yardımlı metin, bir ağda depolanmış ve linklerle birbirlerine bağlanmış birimlerin veri yönetimi için iyi bir yoldur. Bu birimler etkileşimli bir sistemle tasarlanmışlardır. Veritabanı Yönetim Sistemleri Geleneksel dosya ortamı ve veri işleme metodlarının belli başlı sakıncaları mevcuttur. Bu sakıncalar; veri tekrarı, veri tutarsızlığı, program veri bağımlılığı, esnekliğin olmayışı, zayıf veri güvenliği, ve farklı uygulamalar arasında veri paylaşımına imkan tanımamalarıdır. Veri tekrarı; aynı verinin birçok yerde depolanması sonucu çeşitli dosyalarda aynı verinin var olmasıdır. Veri tekrarı; organizasyındaki farklı birimler, fonksiyonel alanlar ve gruplar tarafından birbirinden bağımsız olarak aynı verinin toplanması ve depolanması sonucu meydana gelir. Veri tekrarı depolama kaynaklarının israf edilmesine ve veri tutarsızlığına yol açar. Veri tutarsızlığı; aynı alanın veri tekrarı sırasında farklı değerler almasıdır. Örneğin bir sipariş kaydının farklı birimler tarafından tutulan kayıtları üzerinde, sipariş miktarı güncellemesi aynı olmayabilir. Satış Pazarlama tarafından tutulan sipariş miktarı, başka bir birim tarafından eski değeri ile saklanabilir. Bu tutarsızlık zarara yol açacaktır. Program-veri bağımlığı; dosyalarda tutulan veri ilebu dosyaların güncellenmesi ve bakımı için gerekli olan belirli programların bağdaşması zorunluluğudur. Geleneksel dosya ortamında, yazılım programlarındaki bir değişiklik bu program tarafından girilen veri'de de değişiklik gerektirebilir. Esnekliğin olmayışı; geleneksel dosya sistemleri yoğun programlama gayretleri sonucunda rutin programlanmış raporlar sunabilir. Fakat beklenmeyen bir bilgi ihtiyacına yönelik ani raporlar dağıtamayabilir. Birçok programcı gerekli verileri bir dosyaya yerleştirebilmek için haftalarca uğraşmak zorundadır. Dolayısıyla esnek değildir. Zayıf güvenlik; verinin yönetim ve kontrolü zayıftır, bilgiye erişim ve bilginin dağıtımı kontrol dışı olabilir. Yönetim, organizasyonun verisine kimin eriştiğini ve kimin değişiklik yaptığını bilemeyebilir. Verinin paylaşımı ve bulunurluğu'nun eksikliği; farklı dosyalardaki bilgi parçaları ve organizasyonun farklı bölümleri birbiri ile bağlantılı olmayabilir. Bu nedenle bilginin, zamanında paylaşımı ve erişimi çok zordur. Bilgi, farklı fonksiyonel alanlar ve organizasyonun farklı birimleri arasında özgür bir şekilde akışı mümkün olmayabilir. Kullanıcılar farklı sistemlerde farklı değerlere sahip bilgi buluyorlarsa, tutarlı bilginin bulunurluğundan bahsedilemez. Veritabanı Yönetim Sistemi uygulamaları kullanılarak bu sakıncaların önüne geçilmektedir.
12 Veritabanı Yönetim Sistemleri Nedir? Bir Veritabanı Yönetim Sistemi (VTYS), veriyi merkezileştirmek, verimli bir şekilde yönetmek ve depolanmış veriye uygulama programları tarafından erişim için organizasyonlara imkan sunan yazılımlardır. Veritabanı Yönetim Sistemleri, uygulama programları ile fiziksel veri dosyaları arasında arayüz işlevi görür. Uygulama programları bir veriye ihtiyaç duyduğunda, Veritabanı Yönetim Sistemi ilgili veriyi veritabanın bulur ve uygulama programına sunar. Veritabanı Yönetim Sistemleri, verinin fiziksel ve mantıksal görünümünü ayırarak, programcıları ve son kullanıcıları verinin nerede olduğu ve nasıl depolandığını anlama yükünden kurtarır. Verinin mantıksal görünümü, verinin son kullanıcılar ve işletme uzmanları tarafından anlayabileceği şekilde gösterimidir. Fiziksel görünüm ise verinin fiziksel bir depolama aygıtında (örneğin bir harddisk'te) gerçekten nasıl organize edildiği ve nasıl yapılandırıldığını gösterir. Veritabanı Yönetim Sistemleri, çeşitli uygulama yazılımları için fiziksel veritabanının farklı mantıksal görünümlerde sunumunu hazırlar. Veritabanı Yönetim Sistemleri 3 bileşenden oluşmaktadır: 1. Veri Tanımlama Dili 2. Veri Değiştirme Dili 3. Veri Sözlüğü Veri Tanımlama Dili, veritabanı içeriğinin yapısını belirlemede kullanılan bir programalama dilidir. Veri Değiştirme Dili, veritabanındaki veriyi değiştirmek için geleneksel 3ncü ve veya 4ncü nesil programlama dilleri ile birlikte kullanılan ve çoğu veritabanı yönetim sisteminin sahip olduğu uzmanlaşmış bir programalama dilidir. Bu dil, bilişim ihtiyaçlarını karşılamak için ve uygulamalar geliştirmek için veritabanından bilgi çıkartmak üzere kullanılabilecek şekilde programlama uzmanlarına ve son kullanıcılar komutlar sunar. En ünlü veri değiştirme dili SQL (Structured Query Language) dir.son kullanıcılar ve Bilişim Sistemleri uzmanları bu dili, veritabanından bilgiye erişim için aktif bir sorgulama dili olarak kullanabilirler. Veritabanı Yönetim Sistemlerinin üçüncü elemanı veri sözlüğüdür. Veri Sözlüğü, veri elemanlarının tanımlarını ve veri karakteristiklerini saklayan otomatik veya manüel dosyadır.
13 Veritabanı Yönetim Sistemi Türleri Veritabanı Yönetim Sistemlerini, kullandıkları 4 değişik Veritabanı modeli ile sınıflandırmak mümkündür. 1. İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemleri 2. Hiyerarşik Veritabanı Yönetim Sistemleri 3. Ağ Veritabanı Yönetim Sistemleri 4. Nesne Yönelimli Veritabanı Yönetim Sistemleri İlişkisel veritabanları (Relational Database) adıyla bilinen uygulamalar ve bu uygulamalar bugün ve gelecek stratejileri karşılamaktadır. İlişkisel veritabanları bilgiyi saklama, işleme, yedekleme, raporlama ve geri getirme konularında çözümler getirmektedir. Kurumsal firmaların tercihi bu sistemlerdir. Günümüzde büyük bilgisayarlar ve mainframe'ler kadar PC'ler içinde en popüler veritabanı yönetim sistemleridir. İlişkisel Veri Modeli, veritabanındaki bütün verileri İlişki adı verilen iki boyutlu tablolar şeklinde gösterir. Diğer veritabanlarının tersine tablolar arasında ilişki kurar. Tablolarda her bir satır bir kaydı veya ilişki satırı (tuple) temsil eder. Her bir sütun, alanları veya varlığı tanımlayan özellikleri temsil eder. Genellikle kullanıcılar bir rapor oluşturmak için bir kaç ilişkideki bilgiye ihtiyaç duyar. İlişkisel Modelin gücü buradan gelmektedir. Hergangi bir dosya yada tablodaki veri ile diğer bir dosya veya tablodaki veriyi, ortak bir veri elemanı olarak paylaşan her iki tablodan ilişkilendirerek yeni bir tabloda ortak gösterim ile sunabilir.
14 Hiyerarşik Veritabanı Yönetim Sistemleri İlk Veritabanı Yönetim Sistemleri Hiyerarşik veri modelini kullanmıştır. Hiyerarşik veri modeli, kullanıcılara veriyi ağaç şeklinde sunuyordu. En yaygın hiyerarşik VTYS, IBM'in Bilgi Yönetim Sistemidir. Kullanıcıya her bir kayıt, en üst seviyesi kök olan düzenli organizasyon çizelgesi olarak görünür. Bir üst kısım, mantıksal olarak bir alt kısma ebeveyn-çocuk ilişkisi olarak bağlanmıştır. Bir ebeveyn, birden çok çocuğa sahip olabilir ama bir çocuk sadece bir ebeveyn'e sahip olabilir. Bir insan kaynakları sistemi için hiyerarşik veritabanı aşağıdaki gibidir.
15 Bilginin mantıksal görünüşünün altında birkaç tane fiziksel halka ve bilgiyi mantıksal bir bütün olarak toplayacak araçlar vardır. Hiyerarşik bir VTYS'de bilgiler birbirine bir dizi şeklinde bağlanır. Ağ Veritabanı Yönetim Sistemleri Ağ veri modeli, hiyerarşik veri modelinin bir türüdür. Ağ ve Hiyerarşik veritabanları birbirlerine dönüştürülebilir. Hiyerarşik veri modeli, bire-çok ilişkiyi tanımlarken, Ağ veri modelinde çoka-çok ilişkiyi tanımlar. Diğer bir değişle birçocuğun birden çok ebeveyn'i olabilir. Örnek olarak bir üniversite'de öğrencilerin aldıkları dersler için Ağ veri modeli kullanılabilir. Ağ veri modeli aşağıdaki örnekte incelenebilir. Bir dersi birçok öğrenci alabileceği gibi, bir öğrenci birden çok dersi de alabilir. Butür kayıtların tutulmasında ağ veritabanı yönetim sistemleri kullanılabilir.
16 Nesne Yönelimli Veritabanı Yönetim Sistemi Geleneksel veritabnı yönetim sistemleri, önceden tanımlanmış veri alanlarında kolaylıkla yapılandırılabilen homojen veriler ve satır ve sütunlarda organize edilmiş kayıtlar için tasarlanmıştı. Fakat günümüzde ve gelecekteki uygulamalar sadece sayı ve karakterler değil aynı zamanda resimler, sesler, fotoğraflar ve haraketli videolar da içerecektir. Örneğin bir bilgisayar destekli tasarım veritabanındaki tasarım verisi, bir çok veri türü arasındaki karmaşık ilişkileri gerektirmektedir. İlişkisel sistemlerde butür verilerin değiştirilmesi, karmaşık veri yapılarını satır ve sütunlara dönüştürmek için yoğun programlama gerektirmektedir. Bir Nesne Yönelimli Veritabanı Yönetim Sistemi, veriyi ve otomatik olarak çağrılabilen ve paylaşılabilen nesneler olarak bu veriler üzerindeki eylemleri depolar. Nesne Yönelimli Veritabanı Yönetim Sistemleri, çeşitli multimedya bileşenlerini veya Web uygulamalarında kullanılan Java Apletlerini yönetmek için kullanılabilirler. Ayrıca tekrarlanan veri türlerinin saklanmasında kullanımı faydalıdır. Genellikle finans ve ticaret uygulamalarında kullanılırlar çünkü yeni ekonomik koşullara yanıt verecek şekilde kolaylıkla değiştirilmesi gereken veri modellerine ihtiyaç duyarlar. Bir Veritabanı Ortamı Oluşturmak Veritabanı tasarımında iki ayrı tasarım yapılmalıdır. Bunlar mantıksal (kavramsal) tasarım ve fiziksel tasarımdır. Veritabanının mantıksal (kavramsal) tasarımı, veritabanını kullanıcak olan son kullanıcıların işletme bilişim ihtiyaçlarının detaylı tanımlarına göre oluşuturulan, işletme bakış açısıyla veritabanının soyut modelidir. Fiziksel tasarım ise direkt erişimli veridepolama araçları üzerinde veritabanının gerçekten nasıl düzenlendiğini gösterir. Veritabanı tasarımı, organizasyonel veri planlama çalışmalarının bir parçası olmalıdır. Mantıksal tasarım, veritabanındaki veri elemanlarının nasıl gruplandıklarını açıklar. Tasarım süreci, bilişim ihtiyaçlarını karşılamak için veri elemanlarının en etkin şekilde gruplandırma yolunu ve veri elemanları arasındaki ilişkileri açıklar. Tasarım süreci, gereksiz veri elemanlarını ve spesifik uygulama programları için gerekli olan veri elemanlarının gruplandırılmasını da belirler. Veri grupları, veritabanındaki bütün veri elemanları arasındaki ilişkilere genel bir mantıksal bakış ortaya çıkana kadar organize edilir ve işlenir.
17 Normalleştirme İlişkisel veritabanı modelini etkin bir şekilde kullanmak için, veri tekrarı ve uygunsuz çoktan-çoka ilişkiler minimize edilene kadar karmaşık veri gruplarını düzenlenilmeli ve basitleştirilmelidir. Karmaşık verş gruplarından küçük, dengeli, daha esnek ve adaptiv veri yapıları oluşturma sürecine Normalleştirme adı verilmektedir.
18 Çağdaş Veritabanı Eğilimleri Veri Ambarları Organizasyonlardaki karar verme konumundaki insanlar mevcut operasyonlar, eğilimler ve değişimler hakkında özet ve güvenilir bilgiye ihtiyaç duyarlar. Çoğu firmada hemen bulunabilir durumda veri aradığınızda sadece mevcut işlemlere ait veriye ulaşabilirsiniz. Tarihi verilere ulaşmak için uzun gayretler sonucunda raporlarla elde edebilirsiniz. Genellikle veri birbirinden ayrı operasyonel sistemlerde ve ayrık dağınık durumdadır. Kullanıcılar bu verilere ulaşmak ve toplamak için zaman harcamak zorundadır. Veri Ambarı oluşturma ile bütün organizasyon çapında anahtar konumdaki önemli operasyonel veriler bütünleştirilerek bu problem çözülebilir. Bu sistemde bütünleştirilen veri tutarlı, güvenilir ve rapolarma için kolaylıkla bulunabilir duruma gelmektedir. Bir Veri Ambarı, bütün organizasyondaki ilgili yöneticilerin ihtiyaç duyabileceği mevcut ve tarihi veriyi depolayan bir veritabanıdır. Bir veri ambarı organizasyon içerisindeki operasyonel sistemlerden mevcut ve tarihi veriyi çıkartır. Bu veriler dış kaynaklardan gelen verilerle birleştirilir, yönetimin raporlama ve analizi için tasarlanmış merkezi bir veritabanında yeniden düzenlenir.
19 Veri Ambarındaki veriler, birçok ana operasyonel sistemler ve dış kaynaklara dayanmaktadır. Bunlar Kalıntı Sistemler, İlişkisel veya Nesne Yönelimli VTYS uygulamaları ve HTML/XML dosyalarına dayalı sistemleri içerebilir. Bu farklı ve ayrı kaynaklardan gelen veri ihtiyaç doğdukça saatlik, günlük, haftalık yada aylık olarak veri ambarı veritabanına kopyalanır. Elde edilen veri ortak bir veri modeline göre standart şekle sokulur ve kurumsal çapt yönetimin analiz ve karar verme amaçlı olarak kullanabilmesi için hazırlanır. Bir veri ambarı çok önemli işletme kararlarının verilebilmesinde kullanılabilmesi için işletme ve teknik uzmanlarca dikkatli bir şekilde tasarlanmalıdır. Bir Veri Ambarının çalışma yöntemi aşağıdaki şekilde görülmektedir. Veri Madenciliği Bir veri ambarı sistemi, ad hoc (kendi yazdığınız SQL sorgulama ile oluşturulan) ve standart sorgulama araçları, analitik araçlar ve OLAP (Online Analitik Veri İşleme) ve Veri Madenciliği için araçları içeren grafik raporlama olanakları sunar. VERİ MADENCİLİĞİ, büyük bir veri havuzundaki gizli modeller ve ilişkileri tespit etmek için çeşitli teknikleri kullanır ve gelecekteki davranışları tahmin etmek ve karar vermeye rehberlik etmek için kullanılabilecek kurallar ortaya çıkartır. Örneğin kredi kullanıcıları, süpermarket müşterileri veya GSM abonelerinin tüketim alışkanlıkları, kullanım şekilleri, beğenileri, tercihleri, coğrafik olarak bulundukları
20 bölgeler, tüketim miktarı, alışveriş miktarı gibi ve daha pekçok veri, Veri Madenciliği ile tespit edilebilmektedir. Veri Madenciliği güçlü ve karlı bir araç olmasına karşın, kişilik haklarının korunması (bireysel gizlilik ve mahremiyet) açısından pekçok sorun ortaya çıkarmaktadır. Veri madenciliği teknolojisi, herbirimiz hakkında ayrıntılı bir veri fotoğrafı veya davranış modeli oluşturmak için pekçok farklı kaynaktan bilgiyi birleştirebilir. Burada gelirimiz, alışkanlıklarımız,hobilerimiz, ailelerimiz ve hatta politik tercihlerimize kadar bir çok kişisel bilgilerimize ulaşabilirler. Veritabanı ve Veri Girişi Tanımlama Veri tabanı yönetim sistemi, veritabanındaki tüm alanların incelenmesi, formatlarının nasıl olduğu, nasıl değişik tipte kayıtlara geçtiği ve kayıt tiplerinin nasıl nakledildiği gibi veri tanımlamaları ile başlar. Veriyi tanımlama için temel araç Veri Sözlüğüdür. Her veri için veri sözlüğü aşağıdaki maddeleri içerir Verinin ismi Verinin tanımı Verinin depolandığı dosyanın ismi Veri için kullanılan kısaltmalar Çıktı için tipik formatlar(gg/aa/yyyy gibi) Aylar için kullanılan kodlar gibi çeşitli değerler Sistem dokümantasyonunda beliren veri akış diyagramları Kullanıcı giriş ekranı ve çıkış raporları
21 Şekil 3.Şemaların ve alt şemaların kullanımı Bir Bilgisayar Sisteminde Veri Girişi için Metotlar Bilgisayar, depolanmış veriyi bulmak için verinin tam yerini bilmesi gerekir. Farklı veri tabanı yönetim sistemleri, veriyi depolama ve düzeltme için farklı metotlara sahiptirler. Veri girişi 3 yolla olur. Bunlar Ardışık Erişim, direk Erişim ve Dizinli Erişim olarak adlandırılır. Ardışık Erişim İlk kullanılan bilgisayar sistemleri bu tip girişlerle çalışıyorlardı.veriler ya hepsi bitene kadar yada başka bir sebeple kesilene kadar giriliyordu.ardışık erişim veriyi depolamak için tek yoldu.bu tip girişte verinin yerinin kesin olarak bilinmesi gerekmez çünkü veri baştan yapılan bir sıralama ile bilgisayara girilmiştir Direk Erişim Olayların oluştuğu anda girilmesi direk giriş ile mümkündür ve bir dosyadaki herhangi bir parça anında bulunabilir. Manyetik diskler kapasiteyi artırmak için geliştirilmiştir. Optik depolama bu girişte veriyi bulmak için başka bir fiziksel uygulamadır.
22 Şekil 4. Veriyi konumlandırma Dizinli Erişim Bu tip erişimde verinin yerini bulmak için dizinli bir tablo kullanılır. Şekil 5. Dizinleri kullanarak veriyi konumlandırma
23 İş işleme süreci Veritabanı yönetim sistemi bir veriyi depoladığında bir sorgudan veya program talimatnamesinden verileri makine diline uyarlayıp yollar. Yedekleme ve Geri alma Önemli bir proses sisteminde oluşacak bir hata bütün işletmenin kapanmasına neden olabilir.bu sebeple Veri tabanı yönetim sisteminin bu proses işlemlerinin yedeklerini alabilme ve bir sorun çıktığında sisteme işleyişi yeniden yükleyebilme yeteneği olmalıdır. Şekil 6. Yedekleme ve geri alma
24 Veritabanı Yönetimini Destekleme Veritabanı denetlenmez ve bakımı yapılmazsa bir araba gibi bozulabilir. Veri tabanını yönetme çoğunlukla veritabanı yönetimi olarak adlandırılır. Veri tabanı yöneticisi, gelecekte kullanılacak veritabanı kullanımı, veritabanı standartları, veriye ulaşımın kontrolü gibi olayları düşünmeli ve gerekli önlemleri almalıdır. İş süreçlerinde kullanılan bilişimin değerlendirilmesi Şimdiye kadar incelediğimiz mimari perspektiften performans perspektifine geçerek bilişim sistemindeki bilişimin yararlılığına bakabiliriz. Bilişimin yararlılığı 3 faktörle ölçülebilir: Bilişimin kalitesi Bilişimin ulaşılabilirliği Bilişimin sunumu Şekil 7. İş süreçlerinde kullanılan bilişim
VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BTP104)
VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BTP104) Yazar: Doç.Dr. İ. Hakkı CEDİMOĞLU S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.
DetaylıVERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA
VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BIP116) Yazar: Doç.Dr.İ.Hakkı.Cedimoğlu SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.
DetaylıVERİ KAYNAKLARI. Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri
VERİ KAYNAKLARI YÖNETİMİ İ İ 5. ÜNİTE GİRİŞ Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri yönetimidir. Geleneksel yada çağdaş, birinci yada ikinci elden derlenen veriler amaca uygun veri formlarında tutulur.
DetaylıVERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA
VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BIP116) Yazar: Doç.Dr.İ.Hakkı.Cedimoğlu SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.
DetaylıBIP116-H14-1 BTP104-H014-1
VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BIP116) Yazar: Doç.Dr.İ.Hakkı.Cedimoğlu SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.
DetaylıVeritabanı Yönetimi Bilgisayarların. Keşfi Hedefler. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi
Hedefler Veritabanı Yönetimi Bilgisayarların Discovering Keşfi 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Veritabanı terimini tanımlamak ve bir veritabanının veri ve bilgi ile
DetaylıİŞLETMELERDE BİLİŞİM SİSTEMLERİ (EMBA523)
İŞLETMELERDE BİLİŞİM SİSTEMLERİ (EMBA523) Yazar: Prof.Dr. Orhan TORKUL S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.
DetaylıYÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ Hafta 7 Prof. Dr. Orhan TORKUL Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak
Detaylı1 Temel Kavramlar. Veritabanı 1
1 Temel Kavramlar Veritabanı 1 Veri Saklama Gerekliliği Bilgisayarların ilk bulunduğu yıllardan itibaren veri saklama tüm kurum ve kuruluşlarda kullanılmaktadır. Veri saklamada kullanılan yöntemler; Geleneksel
DetaylıBilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN
Bilgisayar Mühendisliğine Giriş Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN İçerik Dosya Organizasyonu (File Organization) Veritabanı Sistemleri (Database Systems) BM307 Dosya Organizasyonu (File Organization) İçerik Dosya
DetaylıİŞLETMELERDE BİLİŞM SİSTEMLERİ (EMBA523) Yazar: Prof.Dr. Orhan TORKUL S1
İŞLETMELERDE BİLİŞM SİSTEMLERİ (EMBA523) Yazar: Prof.Dr. Orhan TORKUL S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.
DetaylıEIS526-H02-1 GİRİŞİMCİLİK (EIS526) Yazar: Doç.Dr. Serkan BAYRAKTAR
GİRİŞİMCİLİK (EIS526) Yazar: Doç.Dr. Serkan BAYRAKTAR SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Melih BÖLÜKBAŞI
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Melih BÖLÜKBAŞI Dersin Hedefleri Veri Tabanı Kullanıcıları Veri Modelleri Veri Tabanı Tasarımı İlişkisel VT Kavramsal Tasarımı (Entity- Relationship, ER) Modeli VT KULLANICILARI
DetaylıVeritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri
Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri Konular Veritabanı Tasarım Aşamaları Veri Modeli Nedir? Veri Modeli Temel Bileşenleri İş Kuralları (Business Rules) İş Kurallarını Veri
DetaylıYÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ İŞLETME ZEKASININ TEMELLERİ VERİTABANI VE BİLGİ YÖNETİMİ
YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ İŞLETME ZEKASININ TEMELLERİ VERİTABANI VE BİLGİ YÖNETİMİ GELENEKSEL DOSYA ORTAMINDA VERİLERİN ORGANİZASYONU Etkin bir bilgi sistemi kullanıcılarına doğru, zamanlı ve amaca uygun
DetaylıVERİ TABANI UYGULAMALARI
VERİ TABANI UYGULAMALARI VERİ TABANI NEDİR? Bir konuyla ilgili çok sayıda verinin tutulmasına, depolanmasına ve belli bir mantık içerisinde gruplara ayrılmasına veri tabanı denir. Veri tabanı programları;
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) (ELP211) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıVeritabanı Uygulamaları Tasarımı
Veritabanı Uygulamaları Tasarımı Veri Tabanı Veritabanı yada ingilizce database kavramı, verilerin belirli bir düzene göre depolandığı sistemlere verilen genel bir isimdir. Günümüzde özel veya kamu kuruluşların
DetaylıVeritabanı, Veri Madenciliği, Veri Ambarı, Veri Pazarı
Veritabanı, Veri Madenciliği, Veri Ambarı, Veri Pazarı Başkent Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yönetim Bilişim Sistemleri (Bil 483) 20394676 - Ümit Burak USGURLU Veritabanı Veri tabanı düzenli bilgiler
DetaylıVERİ TABANI SİSTEMLERİ
VERİ TABANI SİSTEMLERİ 1- Günümüzde bilgi sistemleri Teknoloji ve bilgi. 2- Bilgi sistemlerinin Geliştirilmesi İşlevsel Gereksinimleri 1.AŞAMA Gereksinim Belirleme ve Analiz Veri Gereksinimleri Gereksinimler
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ ÖĞR.GÖR.VOLKAN ALTINTAŞ 26.9.2016 Veri Tabanı Nedir? Birbiriyle ilişkisi olan verilerin tutulduğu, Kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş veriler topluluğunun, Mantıksal
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıVeri Ambarları. Erdem Alparslan
Veri Ambarları Erdem Alparslan İçerik Veri Ambarı nedir? Data Mart OLTP ve Veri Ambarı arasındaki farklar Veri Ambarının Yararları Veri Ambarı Mimarileri Ana Kavramlar Araçlar ve Teknolojiler Veri Ambarı
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Veri Tabanı Nedir? Sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir kuruluşa
DetaylıUZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ
ÜNİTE 2 VERİ TABANI İÇİNDEKİLER Veri Tabanı Veri Tabanı İle İlgili Temel Kavramlar Tablo Alan Sorgu Veri Tabanı Yapısı BAYBURT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ BİLGİSAYAR II HEDEFLER Veri tabanı kavramını
DetaylıBilgiyi Keşfedin! Özelleştirme, Eklenti ve Veri Entegrasyonu Kurumsal Seviyede Yönetim ve Performans
Bilgiyi Keşfedin! LOGO MIND INSIGHT (powered by Qlik) İŞ ANALİTİĞİ ÜRÜNÜ, HERKESİN SEZGİLERİ İLE ARAŞTIRMA VE KEŞİF YAPMASINI SAĞLAYAN ÇOK ÇEŞİTLİ ESNEK VE İNTERAKTİF GÖRSELLER OLUŞTURABİLECEĞİ YENİ NESİL
DetaylıMEKATRONİĞE GİRİŞ (EEP251)
MEKATRONİĞE GİRİŞ (EEP251) Yazar: Yrd.Doç.Dr. Durmuş KARAYEL S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıLOGO İş Zekası çözümü ile kurumsal raporlama ve analizler. Cem Yılmaz Genel Müdür LOGOBI Yazılım
LOGO İş Zekası çözümü ile kurumsal raporlama ve analizler Cem Yılmaz Genel Müdür LOGOBI Yazılım Hakkımızda LOGOBI Yazılım A.Ş. iş zekası alanında faaliyet gösteren, Türkiye de sahip olduğu yüzlerce müşterinin
DetaylıUNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
UNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD) Sistemleri Arasındaki Temel Farklar Universal Bilgi Teknolojileri Ltd. Şti. 2010. Tüm hakları saklıdır.
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİMİ. Yrd.Doç.Dr. Füsun BALIK ŞANLI 2013-2014 YTÜ
VERİ TABANI YÖNETİMİ Yrd.Doç.Dr. Füsun BALIK ŞANLI 2013-2014 YTÜ Ders Düzeni Ders Uygulama Ödev Sınavlar 1. Ara Sınav 2. Ara Sınav Yıl Sonu Sınavı Sınavlar 2 Başarı Kriterleri Yıliçi başarı notu: (2 Yıliçi
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıVeritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) İş Kuralları ve Veri Modelleri
Celal Çeken Veysel Harun Şahin Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) İş Kuralları ve Veri Modelleri Konular Veritabanı Tasarımı Yaşam Döngüsü Veri Modeli Nedir? Veri Modeli Temel Bileşenleri
DetaylıBIM 312 Database Management Systems. Veritabanı Kavramına Giriş
BIM 312 Database Management Systems Veritabanı Kavramına Giriş Veritabanı Nedir? Veritabanı, birbirleriyle ilişkili verilerin hızlı ve verimli bir şekilde ulaşılmasına olanak verecek biçimde saklanmasıyla
DetaylıHASTANE OTOMASYONU VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ TEMEL VERİTABANI KAVRAMLARI
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ HASTANE OTOMASYONU Öğr. Gör. Handan ÇETİNKAYA İstanbul Gelişim Üniversitesi Günümüzde en basitinden en karmaşığına kadar pek çok veritabanı mevcuttur. En basiti Microsoft
DetaylıVeritabanı. Ders 2 VERİTABANI
Veritabanı Veritabanı Nedir? Birbiri ile ilişkili verilerin bir arada uzun süreli bulundurulmasıdır. Veritabanı bazen Veritabanı Yönetim sistemi veya Veritabanı Sistemi yerine de kullanılır. Gerçek dünyanın
DetaylıCoğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş. Ünite 5 - Veri Tabanı Yönetim Sistemleri
Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş Ünite 5 - Veri Tabanı Yönetim Sistemleri İçerik Temel kavramlar Veri tabanı modelleri Normalizasyon Coğrafi Bilgi Sistemlerinde veri tabanı yönetimi Temel kavramlar Veri
DetaylıİLİŞKİSEL VERİTABANLARI
İLİŞKİSEL VERİTABANLARI Veritabanı Nedir? Veritabanı (database) en basit şekliyle verilerin belirli bir düzene göre tutulduğu, depolandığı bir sistemdir. İlişkisel Veritabanı Nedir? İlişkisel veritabanlarındaki
DetaylıVeri Tabanı-I 1.Hafta
Veri Tabanı-I 1.Hafta 2010-2011 Bahar Dönemi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Burdur 2011 Muhammer İLKUÇAR 1 Veri ve Veri Tabanı Nedir? Veri Bir anlamı olan ve kaydedilebilen
DetaylıVeritabanı Tasarımı. Basit Eşleme: Dönüşüm İşlemi
Veritabanı Tasarımı Basit Eşleme: Dönüşüm İşlemi Amaç Bu ders aşağıdaki hedefleri kapsamaktadır: Kavramsal model ile fiziksel modeli ayırt etme İki model arasındaki terminoloji eşleşmesini uygulama Tablolar
DetaylıEND3061 SİSTEM ANALİZİ VE MÜHENDİSLİĞİ
END3061 SİSTEM STEM ANALİZİ VE MÜHENDİSLİĞİ BİLİŞİM M SİSTEMLERS STEMLERİ GİRİŞİŞ Bir sistem analizcisinin ana misyonu, kullanıcıların fiziksel gereksinimlerini açımlamak ve bunları yazılıma dönüştürmektir.
DetaylıLicense. Veri Tabanı Sistemleri. Konular büyük miktarda verinin etkin biçimde tutulması ve işlenmesi. Problem Kayıt Dosyaları
License c 2002-2016 T. Uyar, Ş. Öğüdücü Veri Tabanı Sistemleri Giriş You are free to: Share copy and redistribute the material in any medium or format Adapt remix, transform, and build upon the material
Detaylı1 Temel Kavramlar. Veritabanı 1
1 Temel Kavramlar Veritabanı 1 Veri Saklama Gerekliliği Bilgisayarların ilk bulunduğu yıllardan itibaren veri saklama tüm kurum ve kuruluşlarda kullanılmaktadır. Veri saklamada kullanılan yöntemler; Geleneksel
DetaylıBaşlıca Ürün-Bilgi Sistemleri
BİLGİ SİSTEMLERİ Başlıca Ürün-Bilgi Sistemleri Süreç İşleme Sistemleri, Ofis Otomasyon Sistemleri ve Bilgi İşleme Sistemleri, Yönetim Bilişim Sistemleri, Karar Destek Sistemleri, Uzman Sistemler ve Yapay
DetaylıELEKTRONİK TİCARET (OSP254) Yazar: Öğr.Gör. Hakan TUNAHAN S1
ELEKTRONİK TİCARET (OSP254) Yazar: Öğr.Gör. Hakan TUNAHAN S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıBölüm 1: Veritabanı Yönetim Sistemlerine Giriş
Bölüm 1: Veritabanı Yönetim Sistemlerine Giriş -1- Dr. Serkan DİŞLİTAŞ 1.1. Veri ve Bilgi (Data & Information) Hesaplama, saklama gibi çeşitli işlemler amacıyla bilgisayara verilen sayı, yazı, resim, ses,
DetaylıMİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ KARA HARP OKULU DEKANLIĞI BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS TANITIM BİLGİLERİ
MİLLİ SAVUNMA ÜNİVERSİTESİ KARA HARP OKULU DEKANLIĞI BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Veritabanı Yönetimi 4 / Bahar (3+0+0)
DetaylıSİSTEM ANALİZİ ÖĞR. GÖR. MUSTAFA ÇETİNKAYA DERS 2 > GÜNÜMÜZ İŞLETMELERİNDE ENFORMASYON SİSTEMLERİ
SİSTEM ANALİZİ IT (ET) NEDİR?. BİLGİSAYAR DONANIM VE YAZILIMI VERİ YÖNETİMİ AĞ VE TELEKOMÜNİKASYON TEKNOLOJİLERİ WWW & İNTERNET İNTRANET & EKSTRANET SAYFA > 1 IS (ES) NEDİR?. ENFORMASYON SİSTEMİ BİRBİRİYLE
Detaylı2 Temel Kavramlar (Devam) Veritabanı 1
2 Temel Kavramlar (Devam) Veritabanı 1 Veritabanı Kullanıcıları Veritabanı Yöneticisi (DBA-Database Administrator) Tasarım,oluşturma ve işletiminden sorumludur. Görevleri; Tasarımı Performans Analizi Erişim
DetaylıDosya Saklama Ortamları (Sabit Diskler) Kütük Organizasyonu 1
Dosya Saklama Ortamları (Sabit Diskler) Kütük Organizasyonu 1 Depolama Aygıtları 1- Birincil Depolama Aygıtları Hızlı Erişim Süresine Sahiptirler Fiyatı daha fazladır. Daha küçük kapasiye sahiptir 2. İkincil
Detaylı2-Veritabanı Yönetim Sistemleri/ Temel Kavramlar
2-Veritabanı Yönetim Sistemleri/ Temel Kavramlar Öğr. Gör. Saliha Kevser KAVUNCU Veritabanı neden kullanılır? Veritabanının amacı; insanların ve organizasyonların birşeyleri takip edebilmesine yardımcı
DetaylıVeri Tabanı Yönetim Sistemleri Bölüm - 3
Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Bölüm - 3 İçerik Web Tabanlı Veri Tabanı Sistemleri.! MySQL.! PhpMyAdmin.! Web tabanlı bir veritabanı tasarımı. R. Orçun Madran!2 Web Tabanlı Veritabanı Yönetim Sistemleri
DetaylıANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Analiz. Cilt 2. Ünite 8-14
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI Analiz Cilt 2 Ünite 8-14 T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI NO: 1082 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINLARI NO: 600
DetaylıPowered by www.etgigrup.com. www.vedubox.com
Powered by www.etgigrup.com www.vedubox.com Entegre E-Eğitim Sistemi Uzaktan Eğitim Sisteminiz 1DK da Hazır! Kolay Basit İnovatif Esnek Entegre Entegre Eğitim Platformu Uzaktan Eğitim, e-eğitim, Online
DetaylıVERİTABANI ORGANİZASYONU
VERİTABANI ORGANİZASYONU Veri nedir? Olgu, kavram ya da komutların, iletişim, yorum ve işlem için elverişli biçimsel gösterimidir. Veriler ölçüm, sayım, deney, gözlem ya da araştırma yolu ile elde edilmektedir.
DetaylıVeri Tabanı Hafta Dersi
Veri Tabanı - 1 2. Hafta Dersi Dersin Hedefleri Geleneksel Dosya Sistemleri Veri Tabanı Kavramları Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Veri Modelleri Veri nedir? Bilgisayarlarda veri nasıl saklanır? Bilgisayarlardaki
DetaylıVERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BTP104)
VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BTP104) Yazar: Doç.Dr.İ.Hakkı.Cedimoğlu SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir.
DetaylıVeritabanı Yönetim Sistemleri I
Veritabanı Yönetim Sistemleri I (BTP 110) İçerik Sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Cenk ATLIĞ Trakya Üniversitesi Tunca Meslek Yüksekokulu Edirne-2010 TRAKYA ÜNİVERSİTESİ Tunca Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü nden Öğrencilerimize
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112 (ELP211) ) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
Detaylıcofaso ile farkı yaşayın Şubat 2009 www.mertbilgi.com.tr
cofaso ile farkı yaşayın Şubat 2009 www.mertbilgi.com.tr cofaso ile farkı yaşayın Otomasyon ve pano projelerinizi profesyonel bilgisayar destekli mühendislik yazılımı (CAE) cofaso ile yönetin Giriş cofaso
DetaylıANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Lineer. Cebir. Ünite 6. 7. 8. 9. 10
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI Lineer Cebir Ünite 6. 7. 8. 9. 10 T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI NO: 1074 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINLARI
DetaylıVeri Tabanı Tasarım ve Yönetimi
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Veri Tabanı Tasarım ve Yönetimi Hafta 5 Prof. Dr. Ümit KOCABIÇAK Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun
DetaylıBölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler. Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e
Bölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e Üç Şema Modeli Üç şema modeli 1975 de ANSI/SPARC tarafından geliştirildi Veri modellemeninç ve rolünü
DetaylıÖNSÖZ ŞEKİL LİSTESİ TABLO LİSTESİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ii ŞEKİL LİSTESİ v TABLO LİSTESİ vii ÖZET viii SUMMARY ix BÖLÜM 1. GİRİŞ 1 1.1. YÜKLENİCİ FİRMALARDA İNŞAAT EKİPMANI YÖNETİMİ PROBLEMİNİN ÖNEMİ 1 1.2. PROBLEMİN TANIMLANMASI 3 1.3. YÜKLENİCİ
DetaylıBİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS VERİ TABANI BG-313 3/1 3+1+0 3+0,5 5 Dersin Dili : TÜRKÇE Dersin Seviyesi : LİSANS
Detaylı1. VERİ TABANI KAVRAMLARI VE VERİ TABANI OLUŞTUMA
BÖLÜM15 D- VERİ TABANI PROGRAMI 1. VERİ TABANI KAVRAMLARI VE VERİ TABANI OLUŞTUMA 1.1. Veri Tabanı Kavramları Veritabanı (DataBase) : En genel tanımıyla, kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş veriler
DetaylıSistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (The Systems Development Life Cycle) (SDLC)
Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (The Systems Development Life Cycle) (SDLC) Sistem analistlerinin ve kullanıcı faaliyetlerinin spesifik döngüsünün kullanılmasıyla En iyi geliştirilmiş sistemin oluşmasını
DetaylıBilişim Teknolojilerine Giriş
Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojileri denir. Bilişim Teknolojisi Girilen verileri saklayan, işleyen,
DetaylıBilgisayar Teknolojileri Bölümü Bilgisayar Programcılığı Programı. Öğr. Gör. Cansu AYVAZ GÜVEN
Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Bilgisayar Programcılığı Programı Öğr. Gör. Cansu AYVAZ GÜVEN VERİTABANI-I Veri Nedir? Bilgisayarların yaygınlaşması ile birlikte bir çok verinin saklanması gerekli hale
DetaylıVeritabanı Tasarımı Ve Yönetimi. Varlık-İlişki Modeli
Veritabanı Tasarımı Ve Yönetimi Varlık-İlişki Modeli Veritabanı Tasarım Aşamaları Gereksinim Analizi Kavramsal Tasarım Mantıksal Tasarım İlişkilerin Normalizasyonu Veritabanı Uyarlaması Uygulama Programı
Detaylı10-Veri Tabanları. www.cengizcetin.net
10-Veri Tabanları 1 VERİ TABANI VERİTABANI (DATABASE) Birbiri ile ilişkili bir veya daha fazla tablodan oluşan bilgi topluluğudur. Veri tabanındaki tablolara ulaşılarak sorgulama yapılır ve istenilen bilgiler
DetaylıDENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Veri Tabanı Yönetimi BİM-324 3/II 3+0+0 3 4,5 Dersin Dili Dersin
DetaylıT.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 3275 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 2138 HAVACILIK EMNİYETİ
T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 3275 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 2138 HAVACILIK EMNİYETİ Yazarlar Doç.Dr. Ender GEREDE (Ünite 1, 5, 7, 8) Yrd.Doç.Dr. Uğur TURHAN (Ünite 2) Dr. Eyüp Bayram ŞEKERLİ
DetaylıVERİ TABANI UYGULAMALARI
V. Ünite VERİ TABANI UYGULAMALARI A. BAŞLANGIÇ B. BİR VERİ TABANI YARATMA C. FORMLARIN KULLANIMI D. BİLGİYE ERİŞİM E. RAPORLAMA 127 A BAŞLANGIÇ Konuya Hazırlık 1. Veri tabanı programları hangi amaç için
DetaylıKULLANIM KILAVUZU. Programda veri gireceğiniz yerler beyaz renklidir. Sarı renkli alanlar hesaplama veya otomatik olarak gelen bilgilerdir.
Programın Ekran görüntüsü şekildeki gibidir: KULLANIM KILAVUZU Programda veri gireceğiniz yerler beyaz renklidir. Sarı renkli alanlar hesaplama veya otomatik olarak gelen bilgilerdir. Banka: Program kurulduğunda
DetaylıKavramsal Tasarım. Veritabanlarına Giriş Dersi
Kavramsal Tasarım Veritabanlarına Giriş Dersi Kavramsal Modelleme Bu modeller, veritabanında tutulacak verilerin yüksek seviyede bir gösterimini ve açıklamasını verir. Varlık-İlişki (ER) Modeli, kavramsal
DetaylıELEKTRONİK TİCARET (OSP254) Yazar: Öğr.Gör. Hakan TUNAHAN S1
ELEKTRONİK TİCARET (OSP254) Yazar: Öğr.Gör. Hakan TUNAHAN S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıVeritabanı Tasarımı. DML İşlemleri ve Görünümler
Veritabanı Tasarımı DML İşlemleri ve Görünümler Konular Basit bir görünümde DML işlemlerini gerçekleştiren bir sorgu yazma ve çalıştırma DML işlemleri kullanarak bir görünümü değiştirme yeteneğini kısıtlayan
DetaylıKepware Veritabanı Ürünleri. Teknolojiye Genel Bir Bakış
Kepware Veritabanı Ürünleri Teknolojiye Genel Bir Bakış Gündem Veritabanı Client API teknolojisinin gözden geçirilmesi ODBC istemci sürücüsü- bir KEPServerEX Plug-In Haberleşme Sürücüsüdür. DataLogger-
DetaylıICATT ÇEVİRİ UYGULAMASI SİSTEM MİMARİSİ VE VERİTABANI TASARIMI
ICATT ÇEVİRİ UYGULAMASI SİSTEM MİMARİSİ VE VERİTABANI TASARIMI İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 1.1. KAPSAM 1.2. SİSTEM ÖZETİ 1.3. DOKÜMAN ÖZETİ 2. ÇALIŞMA KONSEPTİ 2.1. Yeni Kullanıcı Oluşturmak 2.2. Şirket Bilgilerini
DetaylıAktarımı Çalıştırmak/Geri Almak 146 Alan Seçenekleri 148 Veri Tabanı Şeması 150 Veri Tabanı ile İlgili Bazı Rake Görevleri 162 Modeller 164
xi Ruby on Rails Nedir? 2 Rails Neden Farklıdır? 2 Başlamadan Önce Bilinmesi Gerekenler 4 İnternet Nasıl Çalışır? 4 İstemci-Web Sunucu İlişkisi 5 HTTP Protokolü 6 URL-Kaynak Konumlandırma Adresleri 7 HTTP
DetaylıVeritabanı Tasarımı. İlişkisel Veritabanı Kavramlarına Giriş
Veritabanı Tasarımı İlişkisel Veritabanı Kavramlarına Giriş Amaç Bu ders aşağıdaki hedefleri kapsamaktadır: Birincil anahtar tanımlama İkincil anahtar tanımlama Sütun bütünlüğü kuralı tanımlama Satır,
DetaylıAlgoritma Geliştirme ve Veri Yapıları 2 Veri Modelleri. Mustafa Kemal Üniversitesi
Algoritma Geliştirme ve Veri Yapıları 2 Veri Modelleri Veri modelleri, veriler arasında ilişkisel ve sırasal düzeni gösteren kavramsal tanımlardır. Her program en azından bir veri modeline dayanır. Uygun
DetaylıSQL (Structured Query Language)
SQL (Structured Query Language) Genel SQL SQL çok yüksek seviyeli bir dildir. Biraz ingilizce bilgisi gerektirir. Programlama dillerine göre öğrenilmesi çok daha kolaydır. Çünkü programlama dillerindeki
DetaylıVeritabanı Tasarımı. Kullanıcı Erişimini Kontrol Etme
Veritabanı Tasarımı Kullanıcı Erişimini Kontrol Etme Konular Nesne ayrıcalıkları ve sistem ayrıcalıkları arasındaki farkı karşılaştırma Bir kullanıcının bir veritabanınaerişimini etkinleştirmek için gerekli
DetaylıMicrosoft SQL Server 2008 Oracle Mysql (Ücretsiz) (Uygulamalarımızda bunu kullanacağız) Access
Programlamaya Giriş VERİ TABANI UYGULAMASI ÖN BİLGİ Veritabanları, verilere sistematik bir şekilde erişilebilmesine, depolanmasına ve güncellenmesine izin veren, yüksek boyutlu veriler için çeşitli optimizasyon
DetaylıELEKTRONİK TİCARET (OSP254) Yazar: Öğr.Gör. Hakan TUNAHAN S1
ELEKTRONİK TİCARET (OSP254) Yazar: Öğr.Gör. Hakan TUNAHAN S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıYrd. Doç. Dr. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK 1
Yrd. Doç. Dr. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK 1 Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK 2 Kullanıcıların site içeriğini belirlemede rol oynadığı, Dinamik, Teknik bilgi gerektirmeyen, Çok yönlü etkileşim sağlayan,
DetaylıDESTEK DOKÜMANI KAYIT NUMARALAMA ŞABLONLARI
KAYIT NUMARALAMA ŞABLONLARI Kayıt numaralama özelliği; firmaya ait işlemlerde kullanılan belgelerin, firmaya özel numaralar ile kaydedilip izlenmesine imkan tanır. Ticari sistemde fiş ve faturalara ait
DetaylıDers Adı : Nesne Tabanlı Programlama-I Ders No : Teorik : 3 Pratik : 1 Kredi : 3.5 ECTS : 4. Ders Bilgileri.
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : Nesne Tabanlı Programlama-I Ders No : 0690130114 Teorik : 3 Pratik : 1 Kredi : 3.5 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim
DetaylıBTP 209 SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI
BTP 209 SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI BİLGİSAYARA DAYALI BİLGİ SİSTEMLERİ Dr. Önder EYECİOĞLU 2012 BİLGİSAYARA DAYALI BİLGİ SİSTEMLERİ(BDBS-CBIS) Bir BSBS şu bileşenlerden oluşur; Donanım Yazılım Veri tabanı
DetaylıDERS TANITIM BİLGİLERİ. Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) AKTS. Yerel Kredi
DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) Yerel Kredi AKTS Temel Bilgi ve İletişim BEB650 Güz / 0 2 0 1 2 Teknolojileri Kullanımı Bahar
DetaylıHızlı Başlangıç Kılavuzu
Hızlı Başlangıç Kılavuzu Microsoft Access 2013 önceki sürümlerden farklı görünmektedir, dolayısıyla öğrenme eğrisini en aza indirmenize yardımcı olmak üzere bu kılavuzu hazırladık. Ekran boyutunu değiştirme
DetaylıYazılım Mühendisliği 1
Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar
DetaylıVeritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Tasarımı) Varlık İlişki Modeli
Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Tasarımı) Varlık İlişki Modeli Konular Veritabanı Tasarım Aşamaları Kavramsal Tasarım Temel Kavramlar Varlıklar Arası İlişkiler Var Olma Bağımlılığı (Existence
DetaylıArş.Gör.Muhammet Çağrı Gencer Bilgisayar Mühendisliği KTO Karatay Üniversitesi 2015
Arş.Gör.Muhammet Çağrı Gencer Bilgisayar Mühendisliği KTO Karatay Üniversitesi 2015 KONU BAŞLIKLARI 1. Yazılım Mimarisi nedir? 2. Yazılımda Karmaşıklık 3. Üç Katmanlı Mimari nedir? 4. Üç Katmanlı Mimari
DetaylıBİT in Temel Bileşenleri (Yazılım-1)
Ders 4 BİT in Temel Bileşenleri (Yazılım-1) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 1 Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik araçların, birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu
DetaylıBTP 209 SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI
BTP 209 SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI BİLGİ SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE KULLANILAN ARAÇLAR Dr. Önder EYECİOĞLU 2012 BİLGİ SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE KULLANILAN ARAÇLAR 1. Akış Şemaları 2. Veri Akış
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Veri Organizasyonu ve Yönetimi BIL303 5 3+0 3 5
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Veri Organizasyonu ve Yönetimi BIL303 5 3+0 3 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz
DetaylıSınıf Diyagramları Amaç: Sınıf Diyagramları Nasıl Çizilir?
Sınıf Diyagramları Sınıf diyagramı statik bir diyagramdır. Bir uygulamanın statik görünümünü temsil eder. Sınıf diyagramı sadece bir sistemin farklı yönlerini görselleştirmek, açıklamak ve belgelemek için
DetaylıBÖLÜM13 3- EXCEL DE VERİ İŞLEMLERİ
BÖLÜM13 3- EXCEL DE VERİ İŞLEMLERİ Excel de veritabanı dosyaları oluşturmak oldukça kolay ve pratiktir. Böyle bir dosya herhangi özel bir işlem gerektirmeden, veri alanlarının direkt hücrelere girilmesi
Detaylı