FLENDER supplies. Dişli kutusu yağlama uygulamaları

Transkript

1 Dişli kutusu yağlama uygulamaları alın dişli-, konik dişli-, konik alın dişli dişli kutuları, planeter tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için (helezon tipi dişli kutusu motorları hariç tutulmaktadır) Montaj- ve işletim talimatları FLENDER supplies

2 Dişli kutusu yağlama uygulamaları alın dişli-, konik dişli-, konik alın dişli dişli kutuları, planeter tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için (helezon tipi dişli kutusu motorları hariç tutulmaktadır) Yağlama yağları Yağlama türü gres yağları Yağ dolumu ve yağ değişimi işlemi ile ilgili çeki listesi Yağ değişimi ile ilgili dokümantasyon sayfası Montaj- ve işletim talimatları Orijinal montaj- ve işletim talimatlarının çevirisi 2 / 21

3 Bu montaj- ve işletim talimatları dahilinde bulunan uyarılar ve semboller Not: Montaj- ve işletim talimatları deyimi devamında aynı zamanda, kısaca talimatlar veya el kitabı olarak da anılacaktır. Yasal Uyarılar Uyarı talimatları-konsepti Bu işletim talimatları sizin kişisel güvenliğinizin sağlanabilmesi ve aynı zamanda maddi hasarların önlenebilmeleri için uyarılar içermektedir. Sizin kişisel güvenliğiniz için verilen uyarılar bir ikaz üçgeni veya bir Ex -İnfilak işareti (94/9/EG direktifi gereği uygulamalarda) ile ve genel maddi hasarlar ile ilgili uyarılar ise bir STOP işareti ile donatılmış olarak öne çıkartılmıştır. İnfilak tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, infilak hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Kişisel hasar tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, kişisel hasarların önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Ürün hasarı tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, ürün hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda maddi hasarlar meydana gelebilmektedir. UYARI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, genel nitelikte kullanım bilgileri olarak dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, istenmeyen sonuçlar ile durumlar meydana gelebilmektedir. Sıcak yüzeyler tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, sıcak yüzeyler sonucu olarak meydana gelen yanma tehlikesi açısından mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, sonuç olarak ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Sayıları birden fazla olan tehlike tehditlerinin bir araya gelmeleri durumunda, daima daha büyük olan tehlikeye işaret eden uyarı talimatı dikkate alınacaktır. Bir ikaz üçgeni ile verilen bir uyarı talimatında kişisel hasarlar hakkında uyarılıyor ise, aynı uyarı talimatı dahilinde aynı zamanda buna ilaveten bir maddi hasar oluşumu olasılığı uyarısı da bulunabilmektedir. Nitelikli personel Bu işletim talimatlarına ait olan ürünün veya sistemin sadece bununla ilgili olan görevler için nitelikli personel tarafından kullanılabilmekte olup, söz konusu görevler için uyarlanmış olan işletim talimatlarının ve bilhassa bunların içersinde bulunan ilgili güvenlik- ve uyarı talimatlarının da dikkate alınmaları ve yerine getirilmeleri suretiyle çalışmalar yapılabilmektedir. Nitelikli personelin kendi eğitimi ve tecrübeleri itibariyle, söz konusu ürünler veya sistemler ile çalışabilme veya olası riskleri anlayabilme ve yine olası tehlikeleri önleyebilme yeteneklerine sahip olması gerekmektedir. 3 / 21

4 Siemens-Ürünlerinin amacına uygun bir biçimde kullanımı Aşağıda bulunanları dikkate alınız: Söz konusu Siemens-Ürünlerinin sadece kendi katalogları ve aynı zamanda kendilerine ait olan teknik dokümantasyonlarda anılan uygulama durumlarında kullanılmalarına izin verilmektedir. Yabancı ürünlerin ve -bileşenlerin kullanılmaları durumunda ise, söz konusu ürün veya bileşenlerin, Siemens kuruluşu tarafından tavsiye edilmiş veya onaylanmış olmaları gerekmektedir. Bu ürünlerin kusursuz ve emniyetli bir biçimde işletilebilmesi durumu doğru taşıma işlemlerine, aslına uygun bir biçimde depolanmalarına, ilgili talimatlar doğrultusunda kurulum ve montajına ve aynı zamanda aslına uygun olarak kullanım ile bakım ve onarım çalışmalarının uygulanmalarına bağlıdır. İzin verilen çevre şartlarının yerine getirilmeleri gerekmektedir. Ürüne ait olan dokümantasyonlar içersinde bulunan talimatların dikkate alınmaları gerekmektedir. Markalar Bütün mülkiyet hakkı notu ile donatılmış olan adlandırmalar, Siemens AG kuruluşuna ait olan tescilli markalardır. İşbu işletim talimatlarında bulunan tüm diğer adlandırmaları da marka sıfatına sahip olabilmekte olup, bunların üçüncü şahıslar tarafından kendi amaçları için kullanılmaları durumu, sahibinin haklarının zedelenmiş olmaları fiilini oluşturabilmektedir. Sorumluluk almama durumu İşbu işletim talimatlarının içeriği tarafımızca belirtilen ilgili yazılım- ve donanım ile uyuşmazlıklara dair kontrol edilmiştir. Buna rağmen uyuşmazlıkların var olabilmeleri durumu olasılığının var olabilmesi sonucu olarak söz konusu belgenin tamamen uyuşması ile ilgili olarak sorumluluk alamamaktayız. İşbu işletim talimatlarında bulunan bilgiler belirli aralıklarda denetlenmekte olup, gerekli olan düzeltmeler takip eden sayılarda bulunmaktadır. Semboller Topraklama bağlantı yeri Hava tahliye yeri sarı Yağ dolum yeri sarı Yağ tahliye yeri beyaz Yağ seviyesi kırmızı Yağ seviyesil kırmızı Yağ seviyesi kırmızı Salınım denetimi bağlantı yeri Yağlama yeri kırmızı Gres yağı kullanınız Taşıma mapası Mapalı cıvata Sökmeyiniz Düzeltme yüzeyi, yatay Düzeltme yüzeyi, dikey Bu semboller tarafından yağ kontrol çubuğu ile yapılan yağ seviyesi kontrol işlemi tarif edilmektedir. Bu semboller tarafından yağ kontrol çubuğunun daima sıkı bir biçimde yerine takılarak sıkıştırılması gerektiği tarif edilmektedir. 4 / 21

5 İçindekiler 1. Alın dişli-, konik dişli-, konik alın dişli dişli kutuları, planeter tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için yağlama yağları (helezon tipi dişli kutusu motorları hariç tutulmaktadır) Yağ grupları ve baz yağlar Kalite, tanımlama sayıları, onaylama listeleri Kullanılacak olan dişli kutusu yağlarının gerekli kalite unsuru Tanımlama sayıları Onaylanmış olan yağlama maddeleri listeleri Yağ sıcaklığı Genel yağ kullanım süreleri İlk dolum işlemi ve yağ değişimi hakkında bilgiler Çalışma güvenliği, çevre koruma ve genel bilgiler Dişli kutusunun boşaltımı sırasında yapılması gerekenler Kullanılmış yağın tahliye edilmesi Dişli kutusunun yeniden dolumu öncesi yapılması gereken denetimler ile çalışmalar Yeni dişli kutusu yağının dolumu Yıkama uygulaması Yağ türünün değiştirilmesi durumunda yapılması gerekenler Yağ numuneleri Yağ numunesinin alımı Test sonuçlarının değerlendirilmeleri Dişli kutusu ve rulman yatakları gresleri Yağ dolumu ve yağ değişimi işlemi ile ilgili çeki listesi Yağ değişimi ile ilgili dokümantasyon sayfası / 21

6 1. Alın dişli-, konik dişli-, konik alın dişli dişli kutuları, planeter tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için yağlama yağları (helezon tipi dişli kutusu motorları hariç tutulmaktadır) 1.1 Yağ grupları ve baz yağlar Bu montaj- ve işletim talimatları WINERGY AG kuruluşu ve Flender Graffenstaden S.A.S. kuruluşunun dişli kutuları için geçerli olmamaktadır. Bu fabrikaların kendi talimatları bulunmaktadır. Burada söz konusu montaj- ve işletim talimatlarında bahsi geçmeyen diğer FLENDER dişli kutuları için aşağıda belirtilen talimatlar geçerli olmaktadır: Gemi dişli kutuları: BA 7301 Salyangoz tipi dişli kutuları: BA 7303 Siemens Mechanical Drives (MD), Bocholt kuruluşu tarafından, FLENDER dişli kutuları için öngörülen dişli kutusu yağlarında, aşağıda belirtilen yağ grupları ayrıştırılmaktadır: Standart yağlar Biyolojik olarak yok edilebilir yağlar (aynı zamanda BIO olarak da kısaltılmış biçimde) Fizyolojik açıdan zararsız olan NSF-H1 normuna göre onaylı yağlar (aynı zamanda PHY olarak da kısaltılmış biçimde) Denetlenmiş olan ve tavsiye edilen dişli kutusu yağları, aşağıda belirtilen dört adet baz yağlar temelinde imal edilmiş olabilmektedirler: Madeni yağlar Poli-α-Olefinler (aynı zamanda PAO olarak da kısaltılmış biçimde) Poliglikoller (aynı zamanda PG veya PAG olarak da kısaltılmış biçimde) Sentetik ester Beher yağ grubunda teorik olarak baz yağ türlerinin her birinin bahis konusu olabilme olanağı bulunmaktadır. 6 / 21

7 1.2 Kalite, tanımlama sayıları, onaylama listeleri Kullanılacak olan dişli kutusu yağlarının gerekli kalite unsuru FLENDER dişli kutuları için sadece, DIN normuna göre olan CLP-kaliteli yağların kullanılmasına izin verilmiştir ve bu kalite yağlar içinde korozyon koruması, eskimeye karşı direnç gösteren ve karışık sürtünme bölgesinde aşınmayı azaltıcı etken maddeleri bulunan yağların kullanılmasına izin verilmiştir. Bu yağların aşağıda belirtilmiş olan testlerden, başarılı bir biçimde geçmiş olmaları gerekmektedir (bakınız aynı zamanda FLENDER dişli kutusu dişli kutusu yağları onaylama spesifikasyonu): FZG-Testi sırasında DIN ISO norm hükümleri gereği ve A/8.3/90 test şartları altında yeme dayanıklılığı durumu FE 8 Rulman testi DIN norm hükümleri gereği ve D-7.5/80-80 test şartları altında Hasar kuvvet kademesi > 12 Rulman elemanı yıpranma durumu < 30 mg Kafes donanımı yıpranma durumu: değeri belirtiniz FVA 54 I-IV gereği gri lekelenme taşıyabilme özelliği GF Hasar kuvvet kademesi 10 Gri lekelenme taşıyabilme özelliği GFT = yüksek Flender köpüklenme testi Kapatma işleminin 1 dakika ardından toplam hacim artışı 15 % Kapatma işleminin 5 dakika ardından yağ-hava-karışım oranı artışı 10 % Ring tipi mil contaları için statik ve dinamik FLENDER-Freudenberg-Testi Sıvı-conta donanımları ile uyum sağlayabilme durumu "FLENDER Mäder Farbtest" (renk testi) Freudenberg kuruluşu tarafından onaylanma Loctite kuruluşu tarafından onaylanma Mäder kuruluşu tarafından onaylanma Yağ grubu, baz yağ ve viskozite sınıfı bilgilerinin ilgili tip levhaları ve dişli kutusu dokümantasyonlarında verilen bilgiler gereği yerine getirilmeleri zorunlu olmaktadır! Muhalefet durumları garanti haklarının yitirilmelerine neden olmaktadır. Sistem dahilinde yağ filtrelerinin kullanılmaları durumunda, söz konusu yağ tedarikçisinden, filtre donanımlarının yağ özelliklerini olumsuz bir biçimde etkilemediklerine dair bir onayın alınması gerekmektedir. Yukarıda açıklanan kalite özelliklerine sahip olmayan yağlarının işleticinin kendi kararları doğrultusunda kullanılması halinde, Siemens kuruluşunun garanti yükümlülüklerini ortadan kaldırır. Garanti haklarının muhafaza edilmeleri bakımından hâlihazırda işbu işletim talimatlarında bulunan bilgi ve uyarılara uyulması esastır. Bunların dışına çıkılması veya farklı bir uygulamaya sadece Siemens firmasının onayı alındıktan sonra izin verilmiştir! Sonradan değiştirilen ve müşterinin sipariş şartlarından farklı olan kullanım şartları durumunda, kullanılacak olan dişli kutusu yağlama malzemesinin, yeniden Siemens kuruluşu tarafından yazılı olarak onaylanması gerekmektedir. 7 / 21

8 1.2.2 Tanımlama sayıları Siemens MD, Bocholt kuruluşu tarafından müşterilerine yardımcı olmak amacıyla, söz konusu yağlar ilgili onaylama listelerinde derlenmiştir. Bu yağlar ile ilgili olarak yukarıda anılan test sonuçları, Siemens kuruluşu ve ilgili yağ üreticileri tarafından kanıtlanmıştır. Aynı zamanda Siemens kuruluşu tarafından şart koşulan özelliklerin, evsaflarının ve asgari gereksinimlerinin Dünya çapında yerine getirilmeleri, ilgili yağ üreticileri tarafından garanti altına alınmıştır. Söz konusu onaylama listelerinde bulunan tanımlama sayıları doğrultusunda onaylanmış olan yağların, ilgili yağ gruplarına yönelik olarak baz yağları ile söz konusu viskoziteleri tanımlanmıştır. Mesela tanımlama sayısı A13 itibariyle, ISO VG 460 viskozitesine sahip olan tüm standart nitelikte madeni yağlar tanımlanmıştır. Tablo 1: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları, standart yağlar FLENDER alın-, konik- ve planet tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için geçerli olan CLP-yağlama malzemeleri ISO VG: Madeni yağlar A 17 A 16 A 15 A 14 A 13 A 12 A 11 Poliglikoller A 27 A 26 A 25 A 24 A 23 A 22 A 21 Poli-α-Olefinler A 37 A 36 A 35 A 34 A 33 A 32 A 31 Tablo 2: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları, biyolojik olarak yok edilebilir yağlar FLENDER alın-, konik- ve planet tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için geçerli olan CLP-yağlama malzemeleri ISO VG: Sentetik ester A 47 A 46 A 45 A 44 A 43 A 42 A 41 Tablo 3: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları, fizyolojik açıdan zararsız olan yağlar FLENDER alın-, konik- ve planet tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için geçerli olan CLP-yağlama malzemeleri ISO VG: Poliglikoller A 57 A 56 A 55 A 54 A 53 A 52 A 51 Poli-α-Olefinler A 67 A 66 A 65 A 64 A 63 A 62 A 61 Tablo 4: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları "FLENDER dişli kutularında kullanılmak üzere öngörülen rulmanlı yatak donanımı gres yağları NLGI sınıfı: 2 3 Madeni yağ bazlı H 14 H 13 8 / 21

9 1.2.3 Onaylanmış olan yağlama maddeleri listeleri FLENDER dişli kutuları için güncel olarak tavsiye edilen dişli kutusu yağlarının onaylama listeleri T 7300, internet üzerinden olmak üzere, FAQ başlığı altında, aşağıda bulunan link üzerinden erişime sunulmaktadır: Bizler seçilmiş olan yağlama malzemelerinin halen daha Siemens kuruluşu tarafından onaylanıp onaylanmadıklarının, beher yağ değişimi öncesi kontrol edilmesini önermekteyiz. Burada anılan dişli kutusu yağlarının FLENDER dişli kutularında kullanılmak üzere onaylanmaları ve bununla bağlantılı olarak söz konusu listelere entegre edilmiş olmaları, Siemens kuruluşunun bu yağların uygunluğu ve kaliteleri ile ilgili olarak sorumlu olduğu anlamına gelmemektedir. Söz konusu dişli kutusu yağlarının kullanımları sonucu olarak FLENDER dişli kutularında meydana gelebilmiş olan olası hasarlardan dahi Siemens kuruluşu sorumlu olmamaktadır. Ürününün uygunluğu ve kalitesi ile ilgili olarak her daim dişli kutusu yağı üreticisinin kendisi sorumlu konumundadır. 1.3 Yağ sıcaklığı Sentetik yağlar madeni yağlara kıyasla daha büyük bir işletme sıcaklığı aralığına sahiptir. Bu yağların ayrıca viskozite endeksi daha yüksektir ve böylece viskozite-sıcaklık eğrisi daha yatay şekilde seyreder. En sık kullanılan baz yağlarının ısı derecisi kullanım alanları yaklaşık olarak aşağıda belirtildiği gibi ifade edilebilmektedir: Madeni yağlar Poliglikoller ve poli-α-olefinler takriben - 10 C ile + 90 C (kısa süreli C) takriben - 20 C ile C (kısa süreli C) Sentetik ester takriben 15 C ile + 90 C 1.4 Genel yağ kullanım süreleri İlgili dişli kutusu yağlarının üst ve alt işletme sıcaklık değerleri yukarıda açıklanan değerlerden çok yüksek oranda farklılık gösterebilir. Yukarıda anılan işletim durumlarının dışında olan uygulamalar için alev alma noktası ile Pourpoint akış noktası bilgileri, genel olarak işletim sınır değerleri biçiminde anlaşılmamalıdır. Söz konusu dişli kutusu yağlarının verileri ile özellikleri, ilgili yağ üreticilerinin teknik veri sayfalarından ve güvenlik veri sayfalarından temin edilebilmektedir. Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanmadan, dişli kutusunun işletim ısı derecelerinin ve baz yağı tipinin değiştirilmemeleri gerekmektedir! Siemens kuruluşu tarafından onaylanmış olan dişli kutusu yağları (bakınız nokta 1.2) için ilgili yağ üreticileri tarafından, aşağıda belirtilen kullanım süreleri, yağ kalitelerinde önemli derecede bir değişiklik olmaksızın garanti edilmektedir. Bu saptamalar genel olarak bir dişli kutusunun yağ karterinde ortalama 80 C derece olan yağ ısı derecesinin olması varsayılarak geçerli olmaktadır. Madeni yağlar ve sentetik ester 2 yıl veya işletim saati Poli-α-olefineler ve poliglikoller 4 yıl veya işletim saati Gerçekte elde edilebilen kullanım süreleri burada anılanlardan farklılık gösterebilmektedir. Burada ana kural olarak 10 K değerinde bir ısı derecesi arttırılması durumunun, kullanım ömrünü takriben yarı yarıya azaltacağını ve buna karşılık da 10 K değerinde gerçekleştirilecek olan bir ısı düşürme durumunun ise beklenen kullanım ömrünü takriben yarı yarıya arttıracağı varsayılmaktadır. 9 / 21

10 1.5 İlk dolum işlemi ve yağ değişimi hakkında bilgiler Dişli kutusu yağının saflık derecesi, yağ ve dişli kutusunun işletme güvenliğini ve ömrünü etkiler. Bu nedenle daima dişli kutusu içinde temiz yağ olmasına dikkat edilecektir. İlk dolum işleminde ve yağ değişim işlemleri sırasında ise gerekli olduğu durumlarda, söz konusu dişli kutusunun işletim talimatlarında bulunan ilave talimatların da dikkate alınmaları gerekmektedir. İtinalı bir biçimde gerçekleştirilen bir ilk dolum işlemi ve yine itinalı bir biçimde uygulanan yağ değişimi işlemleri sonucu olarak hem dişli kutusunun hem de kullanılan yağın işletim güvenliği ve aynı zamanda kullanım ömrü önemli bir derecede arttırılmaktadır. Yağ dolumu ve yağ değişimi uygulamaları sırasında, yabancı maddeler gibi kirletici unsurların, suyun veya diğer sıvıların dişli kutusu içersine karışmamaları gerekmektedir. Büyük miktarlarda yağ kullanıldığında, kullanılmış yağın temizlenmesini veya yapılması gereken yağ değişim işlemini yağ analizi sonucuna bağlı olarak gerçekleştirmenizi tavsiye ederiz. Bu işlemlerin tutanak altına alınmaları için tablo 7 kısmının kullanılması (bakınız bölüm 4) tavsiye edilmektedir. 1.6 Çalışma güvenliği, çevre koruma ve genel bilgiler Dişli kutusu üzerinde yapılacak olan tüm çalışmaların nitelikli personel tarafından ve itinalı bir biçimde gerçekleştirilmeleri gerekmektedir (bakınız lütfen bölüm Nitelikli personel, bu talimat içersinde sayfa 3). Aşağıda belirtilen talimatlar ile dokümanların dikkate alınmaları gerekmektedir: Çalışma güvenliği ve çevre koruma talimatları. Atık yağ için atık giderme talimatları. Dişli kutusu yağları yeniden kullanılabilir maddeler kapsamındadır; bunların atık giderme işlemleri sırasında, yürürlükte olan yerel yasal yönetmelik hükümlerinin dikkate alınmaları gerekmektedir. Kullanılan yağların, buna yıkama yağı dahil olmak üzere, ürün veri sayfaları Kullanılan yağların ve yardımcı malzemelerin güvenlik veri sayfaları Söz konusu yağ besleme sistemi donanımınınkiler buna dahil olmak üzere, öngörülen dişli kutularının ilk dolum işlemi ve yağ değişim işlemleri için öngörülen tüm işletim- ve bakım talimatları Yağ değiş işlemi ile ilgili dokümantasyon sayfası (bakınız tablo 7) Dişli kutusu üzerinde aşağıda belirtilmiş olan hazırlıkların yapılmaları gerekmektedir: Uygun vücut koruma donanımlarının kullanılmaları gerekmektedir (cilt bakım malzemeleri, eldivenler, iş ayakkabıları, koruyucu gözlük, kulak koruma malzemeleri ve saire). Yeterli derecede açık çalışma alanı ile işyerinin temiz olması temin edilmelidir. Aşağıda belirtilen yardımcı araç ve gereçler ile parçaların hazır bulundurulmaları gerekmektedir: Uygun nitelikte ve yeterli ebatlarda yağ yakalama- ve/veya tahliye araç ve gereçleri yağ numunesi alımı için uygun nitelikte ve temizlenmiş olan araç ve gereçler ile kaplar (bakınız madde 1.11). Söz konusu yağ numunesinin yazı ile donatılabilmesi için uygun araç ve gereçler Yeterli miktarlarda temiz nitelikte yıkama yağı (gerektiği durumlarda) Dişli kutusunun yeniden dolumu için doğru türde ve yeterli miktarda yeni yağ Buna dolum filtreleri de dahil olmak üzere, temizlenmiş olan dolum sistemi ve diğer yardımcı araç ve gereçler Yeni conta donanımları (gerektiği durumlarda) Yağ bağlayıcı- ve temizleme maddeleri Yeterli miktarlarda tiftiklenmeyen ve temiz olan temizleme bezleri İlk dolum işlemi sırasında nokta 1.8 dahilinde tarif edilen uygulama adımlarına uyulması gerekmektedir. 10 / 21

11 1.7 Dişli kutusunun boşaltımı sırasında yapılması gerekenler Yardımcı unsur olarak tablo 6 dahilinde bulunan çeki listesinin kullanılması tavsiye edilmektedir. Bir yağ değiştirme uygulaması öncesinde daima hâlihazırda işletim ısı derecesinde olan ve dişli kutusunun içinde bulunan yağdan, kurallara uygun bir biçimde bir numunenin alınması gerekmekte olup, bu numunenin daha sonraki denetimler için tutanak altına alınarak saklanması gerekmektedir (bakınız madde 1.11) Kullanılmış yağın tahliye edilmesi Kullanılmış yağın tahliye edilmesi ile ilgili olarak söz konusu dişli kutusunun işletim talimatları dikkate alınmalıdır. Bu durum aynı zamanda ve özellikle merkezi yağlama sistemi donanımları ile diğer yağ besleme sistemi donanımları için geçerli olmaktadır. Farklı bir talimatın söz konusu olmaması durumunda ise yağın akıtılarak/emilerek tahliye edilebilmesi için mümkün olabilecek en alçak noktanın tercih edilmesi gerekmektedir. Dişli kutusunu durdurunuz ve yeniden çalıştırılmaya karşı emniyete alınız. Yağ dolum seviyesini kontrol ediniz ve tutanak altına alınız. Max-işaretinin üzerinde tespit edilen bir yağ dolum seviyesinin sebebi, sistemin içersine intikal etmiş olan bir yabancı sıvı madde olabilmektedir (mesela su). Min-işaretinin altında tespit edilen bir yağ dolum seviyesinin sebebi, sistemin sızdırıyor olabilmesidir. Her iki durumun da bir hata durumu olarak değerlendirilmeleri gerekmekte olup, dişli kutusu hasarına sebebiyet verebilmeleri söz konusudur. Bunun sebebi yeniden dolum işlemi yapılmadan önce tespit edilmelidir ve gerektiğinde giderilmelidir! Olası katı maddelerin dibe çökmelerinin önlenebilmesi bakımından, söz konusu yağ değiştirme işleminin, dişli kutusunun durdurulmasının ardından mümkün olduğu kadar kısa bir süre içersinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bunun mümkün olamayacağı durumlarda ise söz konusu dişli kutusunun ilgili yağ tahliye işlemi öncesinden, yeniden kısa bir süre için çalıştırılması gerekmektedir. Söz konusu yağ tahliye işleminin mümkün ise yağın hâlihazırda sıcak olması durumunda (takriben 50 C) yapılması gerekmektedir. Serbest kalan sıcak yağ tarafından yanma tehlikesi oluşturulmaktadır! Olası sızdırma durumlarına karşı görsel kontrollerin yapılmaları gerekmektedir. Olası sızdırma durumlarının tespit edilmeleri halinde sebebi araştırılmalı ve yeniden yağ dolumu öncesi giderilmelidir. Yağı akıtarak veya emdirerek tahliye etmeden önce tüm havalandırma deliklerinin açılmaları gerekmektedir. Yakalama kabını yağ tahliye yerinin alt kısmına konumlandırınız. Yağı akıtarak veya emdirerek tahliye ediniz ve gerektiğinde var olan yağ ceplerini de tahliye ediniz. Serbest kalan sıcak yağ tarafından yanma tehlikesi oluşturulmaktadır! Yağ tahliye yerini dikkatli bir biçimde açınız! Serbest kalan yağı ilgili talimatlara uygun bir biçimde yakalayınız. Gerektiğinde yan agrega donanımlarının (mesela yağ besleme sistemi donanımları, filtreler) ve boru donanımlarının da tahliye edilmeleri gerekmektedir. Yağ devir daim yağlamalı ve yağ besleme sistemi donanımlı dişli kutularında bulunan ve yağ ileten sistemin, ilgili üreticisinin kendi talimatları bünyesinde bulunan ilgili işletim- ve bakım talimatları doğrultusunda tahliye edilmeleri gerekmektedir. Olası bir durumda yanlardan geçen yağın vakit geçirmeksizin uygun yağ bağlayıcı malzemelerin kullanılmaları doğrultusunda bağlanması ve ilgili talimatlar gereği atık giderme işlemlerine tabi tutulması gerekmektedir! 11 / 21

12 1.7.2 Dişli kutusunun yeniden dolumu öncesi yapılması gereken denetimler ile çalışmalar Tahliye edilen yağ miktarının ilgili üreticinin nominal dolum miktarı ile karşılaştırılması gerekmektedir. Bunun sonucu ise doğru bir yağ dolum seviyesinin tespit edilmesine rağmen, aşağıya doğru olmak üzere önemli bir oranda aykırılık gösteriyor ise, bu durum halen daha dişli kutusu içersinde ve/veya yan agregalarında belirgin miktarlarda eksi yağın bulunduğuna dair işaret etmektedir. Böyle bir durumda ise nokta 1.9 altında tarif edilen yıkama işleminin tatbik edilmesi zorunlu olmaktadır. Tahliye edilmiş olan yağın görsel olarak kontrol edilmesi gerekmektedir (görünümü, rengi, kirlenme durumu ve saire). Ağır derecede kirlenmeler söz konusu olduğunda (mesela su, metal partiküller, çamur), sebebinin araştırılması ile ilgili olarak bir uzmanın (bunun için bir Siemens kuruluşu uzmanı tercih edilmelidir) görevlendirilmesi gerekmektedir. Bu durumda yağlama yağı sisteminin yeniden dolum işlemi öncesinden itinalı bir biçimde yıkanması gerekmektedir (bakınız nokta 1.9). Mıknatıs donanımlı yağ tahliye cıvatalarının veya var olan mıknatıs donanımlı ayrıştırıcıların, olası metal partiküllerine dair kontrol edilmeleri ve temizlenmeleri gerekmektedir. Yüksek derecede bir yıpranma şüphesinin söz konusu olması halinde ise, sebebinin araştırılması ile ilgili olarak bir uzmanın (bunun için bir Siemens kuruluşu uzmanı tercih edilmelidir) görevlendirilmesi gerekmektedir. Denetim kapakları ile donatılmış olan dişli kutularında ise, dişli kutusunun iç kısmının tortu oluşumlarına ve dişli donanımları ile rulmanlarının hasarlara dair kontrol edilmeleri gerekmektedir. Olası hasar durumlarının giderilmeleri gerekmektedir. Yüksek oranda tortu oluşumu veya diğer türlerde kirlenme durumlarında ise nokta 1.9 altında tarif edilen yıkama uygulamasının tatbik edilmesi gerekmektedir. Söz konusu kirlenme durumlarının bir yıkama uygulaması sonucu olarak giderilemeyecekleri aşikâr ise, kirliliklerin mekanik olarak giderilmeleri gerekmektedir. Bunun için mesela depolama haznelerinin iç kısımlarının bir ıspatula yardımı ile temizlenmeleri mümkündür. Dişli kutuları üzerinde bulunan denetim kapaklarının çevrelerinin açılmadan önce itinalı bir biçimde temizlenmeleri gerekmekte olup, söz konusu kapağın açılması halinde dişli kutusu içersine dışarıda bulunan kirlerin düşmeleri önlenmelidir. Var olan yağ filtresi ile conta donanımlarının ilgili talimatlar gereği temizlenmeleri veya yenilenmeleri gerekmektedir. Kullanılmış olan yağların ilgili talimatlar gereği atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. Belirli sentetik yağlar veya kirlenmeler ile ilgili olarak normal kullanım yağlarına göre, farklı atık giderme tedbirlerinin tatbik edilmeleri gerekebilmektedir. İlgili yağ veri sayfalarının dikkate alınmaları gerekmektedir. 12 / 21

13 1.8 Yeni dişli kutusu yağının dolumu İlk yağ dolumu sırasında ise yardımcı unsur olarak tablo 6 Yağ değiştirme çeki listesi altında bulunan maddelerin nokta 27 itibariyle dikkate alınmaları tavsiye edilmektedir. Bir yağ değişimi işlemi sırasında ise genel olarak dişli kutusuna önceden kullanılmış olan ürünün aynısının taze yağ niteliğinde doldurulması gerekmektedir. Gerektiği durumlarda ilgili işletim talimatı gereği öngörülen sağlık sınıfı talimatları dikkate alınacaktır. Yağ markasının, hatta baz yağ türünün değiştirilmeleri için önemli sebeplerin var olmaları gerekmektedir. Önceden ve sonradan kullanılan yağların bir biri ile uyuşma sorunlarının meydana gelmeleri durumunda ise bir yıkama uygulamasının tatbik edilmesi gerekmektedir (bakınız nokta 1.9). Daha sonra gerekebilecek olan karşılaştırma uygulamaları için dolum işlemi öncesinden söz konusu taze yağın bir numunesinin alınarak saklanması tavsiye edilmektedir. Aşağıda belirtilen adımların tatbik edilmeleri gerekmektedir: Hava tahliye kapaklarının ve yağ tahliye cıvatalarının ve saire çevrelerinin temizlenmeleri gerekmektedir. Önceden açılmış olan hava tahliye kapaklarını, yağ tahliye cıvatalarını ve saire gerektiği durumlarda yeni contalar ile donatınız ve kapatınız veya yerlerine takınız. Olası bir durumda gerekli olan bir yıkama uygulamasının ise, işe bu aşamada entegre edilmesi gerekmektedir. Bununla ilgili olarak söz konusu dişli kutusu- ve/veya yağ üreticisi tarafından ilgili talimatların verilmemiş olmaları halinde, nokta 1.9 altında tarif edilen adımların tatbik edilmeleri tavsiye edilmektedir. Taze yağın görsel olarak aşağıda belirtilen parametrelere dair kontrol edilmesi gerekmektedir: Homojenlik Katı madde biçiminde kirlenmelerin ve suyun bulunmamaları (bulanıklık) Renk ve görünümünün ilgili üreticinin ürün spesifikasyonu verilerine uygun olmaları durumu Taze yağı talimatlar gereği tespit edilen dolum seviyesine dek doldurunuz. Söz konusu tip levhaların üzerinde bulunan yağ dolum miktarı değeri sadece tavsiye niteliğinde bir değerdir. Doldurulacak olan yağ miktarı için yağ seviyesi ölçüm çubuğundaki veya diğer yağ seviyesi gösterge donanımlarının işaretleri bağlayıcıdır. Taze yağ kirlenmiş olabilmektedir. Bunun için söz konusu yağ dolumu bir filtre üzerinden ve ilgili işletimve bakım talimatları hükümleri doğrultusunda tatbik edilmesi gerekmektedir. Bunun için ilgili bir talimatın verilmemiş olması halinde ise, dolum işleminin kendisini kanıtlamış nitelikte olan bir 10 μm filtre ünitesi ile yapılması gerekmektedir. Bu işlem sırasında ise söz konusu yağın 35 ile 40 C derece arası ısıtılması tavsiye edilmektedir. Bazı durumlarda ise dolumu yapılacak olan yağın takriben 2 ile 3 günlük bir süre arası ısı derecesi takriben 25 C derece olan bir yerde bekletilmesi yeterli olmaktadır. Gerektiği durumlarda ise yan agrega donanımları (yağ sistemleri, filtreler ve saire) ve boru sistemlerinin de doldurulmaları gerekmektedir. Kısa bir işletim süresinin ardından (takriben 10 dakika) ve durdurduktan sonra en az 15 dakika beklettikten sonra, yağ dolum seviyesinin yeniden kontrol edilmesi ve gerektiği durumda yağın takviye edilmesi veya fazla yağın tahliye edilmesi gerekmektedir. Bir yağ değişiminin ardından takriben 5 işletim saati geçtiğinde, dişli kutusundan bir yağ numunesinin alınması ve daha sonraki denetimler için kullanılmak üzere tutanak altına alınarak saklanması tavsiye edilmektedir. Söz konusu yağ değişimi ile ilgili olan dokümantasyon sayfasının (bakınız tablo 7) eksiksiz bir biçimde doldurulması ve saklanması gerekmektedir. En geç bir haftanın ardından ise yağ filtresinin (şayet var ise) tortulanmalara dair kontrol edilmesi, gerektiği durumlarda temizlenmesi veya değiştirilmesi gerekmektedir. Sistem dahilinde geri kalmış olan kirliliklerin sonradan yerlerinden çözülerek filtreyi bloke edebilme olasılığı bulunmaktadır. 13 / 21

14 1.9 Yıkama uygulaması Yağ markasının değiştirilmesi durumunda, özellikle de baz yağ türünün değiştirilmesi halinde, doldurulmuş olan dişli kutusu yağının önemli bir derecede kirlenmiş olması halinde veya geniş çaplı onarım çalışmalarının ardından, sistemin yeniden işletim yağı ile dolum işleminin öncesinde, bir yıkama uygulamasının tatbik edilmesi gerekmektedir. Söz konusu dişli kutusunun işletim talimatlarında yıkama uygulaması ile ilgili talimatlar var ise, söz konusu talimatların yerine getirilmeleri gerekmektedir. Aşağıda tarif edilen uygulama adımları birer örnek olarak verilmiş olup, yerel şartlara uyarlanmaları gerekebilmektedir. Burada tarif edilen uygulama adımları olası bir yağ değiştirme işlemine ilaveten öngörülmelidir ve söz konusu uygulama adımları planının uygun olan aşamasına entegre edilmelidir. Dişli kutusunu istenmeyen bir biçimde çalıştırılmaya karşı emniyete alınız. Yıkama işlemi sırasında ise, daha sonra kullanılacak olan yağlama yağı türünün aynısı kullanılması gerekmekte olup, olası uyuşmazlıkların önlenmeleri gerekmektedir. Gerektiği durumlarda daha iyi bir yıkama- ve çözebilme etkisinin sağlanabilmesi için aynı yağ türünün daha düşük bir viskozitesi kullanılabilmektedir. Bu uygulamalar sırasında, buna pompa donanımları da dahil olmak üzere, tüm sistem bileşenlerinin yağlama gereksinimlerinin dikkate alınmaları gerekmektedir. Özel temizleme- veya yıkama yağlarının kullanımı da mümkün olup, bazı durumlarda da kaçınılmaz olmaktadır. Özel temizleme- ve yıkama yağlarının kullanılmaları halinde ise, bunun öncesi söz konusu yağ tedarikçisi kuruluş ve Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanması gerekmektedir. Söz konusu yıkama yağının da, aynı yağ değiştirme işleminde olduğu gibi, nokta 1.8 altında tarif edildiği gibi önceden bir görsel teste tabi tutulması gerekmektedir. Bunun için sistemin söz konusu yıkama işlemi için öngörülen yağ ile kısa süreli bir rölanti veya kısmi yük işletiminin sorunsuz bir biçimde tatbik edilebileceği bir biçimde doldurulması gerekmektedir. Isıtılmış olan yıkama yağı tarafından daha verimli bir yıkama etkisi sağlanmakla birlikte, ayna zamanda gerekli olan yıkama süresi de kısaltılabilmektedir. Yanma tehlikesi açısından bu işlemin 50 C derece ısının üzerinde yapılmaması gerekmektedir. Serbest kalan sıcak yağ tarafından yanma tehlikesi oluşturulmaktadır! Yıkama yağı dolumu sırasında, var olan olası yan agrega donanımlarının da dikkate alınmaları gerekmektedir. Gerektiği durumlarda bu donanımların münferit olarak doldurulmaları ve yıkama işletimi ardından yine boşaltılmaları gerekmektedir. Dişli kutusunun söz konusu yıkama yağı dolumu ile kısa bir süre için işletilmesi gerekmekte olup, sistem dahilinde geri kalmış olan yağ miktarı yoğun bir karışım oranının elde edilmesi ve mümkün olduğu kadar fazla miktarda kirlerin çözülmeleri temin edilebilmelidir. Söz konusu işletim- ve bakım talimatlarında başka bir yıkama süresi verilmediği takdirde, en az 10 ile 60 dakika arası bir yıkama süresi tavsiye etmekteyiz. Söz konusu işletim yağı miktarı ne kadar fazla ise ve kirlilik oranı ne kadar yüksek ise, yıkama süresi de buna oranla o kadar fazla olmalıdır. Söz konusu yıkama işlemi sırasında, yıkama yağının yan akım dahilinde temizlenmesi tavsiye edilmektedir. Bunun ardından yıkama yağı tahliye edilmektedir. Bu tahliye uygulaması kullanılmış olan yağın tahliye edilmesi ile aynıdır (bakınız nokta 1.7.1). Yıkama yağının görsel olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Şayet halen daha yağ ve/veya dişli kutusu içersinde tolere edilemeyecek bir oranda kirlilik söz konusu ise, yapılan yıkama uygulamasının istenilen sonuç elde edilinceye dek yinelenmesi gerekmektedir. Uygulama sırasında kullanılan yıkama yağının durumuna bağlı olarak temizlenmesi ve yeniden yıkama yağı olarak kullanılabilmesi veya atık giderme işlemlerine tabi tutulması söz konusu olabilmektedir. Söz konusu yıkama yağının işletim yağı olarak kullanılmasına izin verilmemektedir. 14 / 21

15 1.10 Yağ türünün değiştirilmesi durumunda yapılması gerekenler Yağ türünün değiştirilmesi ancak önemli sebeplerden dolayı ve istisnai durumlarda tatbik edilmelidir. Özellikle başka bir baz yağı türüne geçilmesi veya aşırı derecede farklı katkı maddeleri teknolojisi donanımı bulunan bir yağ tipine geçildiğinde, uyuşmazlık durumları meydana gelebilmektedir. Sonuç olarak farklı dişli kutusu yağlarının bir biri ile uyum durumları ile ilgili olarak sadece yağ üreticileri karar verebilmektedir. Bu sebepten dolayı kendilerinin olası bir karar aşamasına dahil edilmeleri önemle tavsiye edilmektedir. Bir yağ değişimi işlemi sırasında farklı türde olan bir yağ tipine veya aşırı derecede farklı katkı maddeleri teknolojisi donanımı bulunan bir yağ tipine geçildiğinde, sistemin eski yağın tahliye edilmesi ardından mutlaka komple ve itinalı bir biçimde olmak üzere, temizlenmesi ve yıkanması gerekmektedir (bakınız nokta 1.9). Bu durumda kullanılan yıkama yağının, azami olarak ikinci bir kez aynı dişli kutusunun yıkanmasında uygulanabilmesi mümkündür. Bunun ardından kullanılan yıkama yağının atık giderme işlemlerine tabi tutulması gerekmektedir. Bir yağ türünün, kendisinin birleşimine benzeyen bir birleşime sahip olan yeni bir yağ türü ile değiştirilmesi durumunda dahi, söz konusu yıkama işleminin aynı nokta 1.9 dahilinde tarif edildiği gibi uygulanması tavsiye edilmektedir. Baz yağı türünün değiştirilmesi durumunda ise, söz konusu talimatların yanı sıra, buna ilaveten aşağıda verilen talimatların da dikkate alınmaları gerekmektedir: Diğer dişli kutusu bileşenlerinin, mesela conta donanımlarının, boya ve vernik donanımlarının, yeni yağ ile uyum sağlayıp sağlayamadıkları kontrol edilmek zorundadır. Siemens kuruluşu tarafından onaylanmış olan yağların kullanılmaları tavsiye edilmektedir (bakınız nokta 1.2). Yüksek yoğunluk derecesine sahip olan yağların kullanımı durumunda kavitasyon sorunları söz konusu olabilmektedir ve bu sebepten dolayı, gerektiği durumlarda daha geniş emme borusu çaplarının kullanımı gerekebilmektedir Yağ numuneleri Yağ numunesinin alımı Bu işlem sırasında referans olarak kullanılan işletim yağlama yağının, dişli kutusunun yağ dolumu öncesinde bir taze numunesinin alınarak, daha sonra kullanılmış yağ numunelerinin de muayene edilecekleri ilgili laboratuar tarafından muayene ettirilmesi gerekmektedir. İlgili test sonuçlarının ise, daha sonraki karşılaştırmalar için tutanak altına alınarak saklanmaları gerekmektedir. İlgili yağ numunesinin temsil teşkil edilebilecek nitelikte alınması gerekmektedir. Bunun şartı ise, yağ dolumunun mümkün olduğu kadar yüksek bir derecede homojen olmasıdır. Söz konusu yağ numunesi alımının şayet mümkün ise, daima dişli kutusu çalışır durumda iken, işletim ısı derecesi konumunda olması kaydıyla, alımının aynı yerden ve aynı yöntem ile ve yine aynı uzman kişi tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir. İlgili işlem için dişli kutusunun durdurulması durumu zorunlu ise, numune alımının da, durdurulmasının ardından 10 dakika içersinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bunun sonucu olarak karışımın bozulma veya dibe çökme durumu geniş çaplı bir biçimde önlenebilmektedir. Alım yerinin seçiminde önemli olan özellik, hareket halinde olan yağın ulaşılabilir olmasıdır. Hareket etmeyen yağın, doğrudan yağ yüzeyine ulaşılabilen veya taban kısımlarından gelen yağ numunelerinin alımından kaçınılmalıdır. Söz konusu yağ devresinde bir filtrenin tesis edilmiş olması durumlarında, numune alım yerinin filtre öncesi konumundan belirlenmesi gerekmektedir. Yağ numunesi alım yerinin, yağ numunesi alım işlemi öncesinden temizlenmesi gerekmektedir. Numune alımı sırasında ise, çevreden gelebilecek nemin (su) ve diğer kirliliklerin (mesela toz) numunenin içine girmeleri önlenmelidir. Numunenin gerekli olan miktarı ise, söz konusu muayenenin çapına bağlıdır. Emin olmadığınız durumlarda ise, ilgili muayene laboratuarı ile mutabakat sağlanması tavsiye edilmektedir. Rutin niteliğinde muayene işlemleri için genel olarak 250 ml yeterli olmaktadır. Söz konusu numune kaplarının, buna uygun, temiz ve kuru kaplar olmakla birlikte, sızdırmaz nitelikte kapatılabilir özelliğe sahip olmaları gerekmektedir (bakınız ISO 3722 Hydraulic fluid power Fluid sample containers Qualifying and controlling cleaning methods <4> Hidrolik güç iletim akışkanları akışkan numuneleri toplama kapları nitelik belirleme ve temizlik yöntemleri norm hükümleri). Bu kapların söz konusu numune maddesinin işletim ısı derecesine dek, ısı mukavemetine sahip olmaları gerekmektedir. Bu işlemler için cam veya HD-PE maddesinden imal edilmiş olan saydam ve sızdırmaz bir biçimde kapatılabilen geniş boyunlu şişeler, kendilerini kanıtlamış durumdadır. Söz konusu numune kaplarının temizlenmeleri gerektiğinde ise, bunun için kapların yerinde ve söz konusu işletim yağı ile birkaç kez, itinalı bir biçimde çalkalanmaları tavsiye edilmektedir. Bunun ardından ise, çalkalama işleminde kullanılan yağların ilgili talimatlar gereği atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. 15 / 21

16 Süt-, şarap-, bira-, maden suyu veya gıda maddelerinin saklanmaları için öngörülen diğer türlerde kapların, numune kapları olarak kullanılmaları yasak olup, buna itinalı bir biçimde temizlenseler ve işaretlenseler dahi izin verilmemektedir. Söz konusu numune kabının sürtünmeye karşı mukavemetli bir kalem veya yitirilemeyen bir etiket ile işaretlenmesi zorunludur. Aşağıda bulunan verilerin bildirilmeleri tavsiye edilmektedir: Kuruluş adı / Sistemin işleticisi Sistemin adı veya gerektiğinde seri numarası Gerektiği durumlarda numune alım yerinin belirtilmesi Yağ türü, ticari adı Numune alımının tarihi Numune kabının üzerinde bulunan bilgilerin yanı sıra, bir numune refakat kâğıdının da doldurulması gerekmekte olup, bu kâğıdın bir karışıklığa mahal verilmeksizin ilgili numuneye ait olduğu tespit edilebilmelidir. Söz konusu numune refakat kâğıdının bir sureti ise, ilgili dişli kutusu dokümantasyonları içersinde saklanmalıdır. Numune alımının ardından yağ dolum seviyesinin kontrol edilmesi ve gerektiği durumlarda taze yağ takviye edilerek, yeniden düzeltilmesi gerekmektedir Test sonuçlarının değerlendirilmeleri Yağda bulunan su içeriğinin aşağıda tarif edildiği biçimde değerlendirilmesi gerekmektedir: Madeni yağlar, PAO, suyu çözmeyen poliglikoller, ester: < 300 ppm = 0.03 % Uygundur 300 ppm 600 ppm = 0.03 % 0.06 % Gözlemleme, eğilim davranışının denetimi; gerektiği durumlarda Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanması. > 600 ppm = 0.06 % Uygun değildir; sebebinin belirlenmesi ve giderilmesi; gerektiği durumlarda, yağın değiştirilmesi. Suyu çözen poliglikoller: < ppm = 1.5 % Uygundur ppm ppm = 1.5 % 2.0 % Gözlemleme, eğilim davranışının denetimi; gerektiği durumlarda Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanması. > ppm = 2.0 % Uygun değildir; sebebinin belirlenmesi ve giderilmesi; gerektiği durumlarda, yağın değiştirilmesi. Alınan yağ numunesinin yağ viskozitesi ile söz konusu yağın teknik verilerinde bildirilen yağ viskozitesi aralarında, azami olarak 10 % oranından daha fazla bir farklılığın olmaması gerekmektedir. Yağ haslığının aşağıda tarif edilen haslık özelliklerinin altında bulunmaması gerekmektedir: ISO 4406 gereği /20/15 Söz konusu test laboratuarına, ilgili yağın ölçülmesi için toluol maddesi ile inceltilmesi gerektiği bildirilmek zorundadır. Ölçülen element içeriklerinin eğilim analizleri, çoğu zaman için kesin değerlerin büyüklüklerinden daha önemlidir. Filtreleme donanımının bulunmadığı sistemlerde, filtreleme donanımının bulunduğu sistemlere nazaran, daha yüksek kirlilik oranlarının beklenmeleri gerektiği durumu doğal bir durumdur. 16 / 21

17 Tablo 5: Değişiklik Viskozite Viskozite Test sonucu değişikliklerinin olası sebepleri (eğilim analizi) Olası sebepleri Kısa zincirli içerik maddeleri buharlaştı Yüksek viskoziteli yabancı akışkanların / yağların nüfus etmeleri durumu Uzun zincirli içerik maddelerinde kırılma durumu VI-iyileştiricisi makaslanmış veya tükenmiştir Düşük viskoziteli yabancı akışkanlar nüfus etmeleri durumu TAN (NZ) Yağ eskimiştir, asitler oluşmuştur PQ Endeksi Manyetize edilebilir malzemelerin yıpranmaları (özellikle Fe) Fe Dişli ve kaydırmalı yatak donanımlarında yıpranma ile oksidasyon durumu, gövde üzerinde paslanma Cr Kaydırmalı yatak ve dişli donanımları üzerinde yıpranma durumu Ni Kaydırmalı yatak ve dişli donanımları üzerinde yıpranma durumu Al Yağ pompası yataklarında yıpranma durumu Cu Kaydırmalı yatak ile rulman kafesleri üzerinde yıpranma durumu Zn Astar boyu donanımından yıkanma sonucu Zn Zn-içeriği bulunan katkı maddesi tükenmiştir Sn Kaydırmalı yatak donanımı yıpranma durumu Si Dıştan gelen kirlenme durumu (toz) Si Anti-köpüklenme katkı maddesi tükenmiştir Ca Dıştan gelen kirlenme durumu (mesela kireç-tozu) Yağ bulanık Su ve/veya diğer yabancı akışkanlar intikali sonucu olarak kirlenme durumu (yağlar da dahil olarak) Yağ daha koyu Yağ eskimiş Söz konusu yağın diğer kullanılabilirliği ile ilgili olarak söz konusu yağ tedarikçisinin karar vermesi gerekmektedir. Yağ özelliklerinin ilgili Siemens-Spesifikasyonları gereği yerine getirilmeleri, kendisi tarafından garanti altına alınmak zorundadır. 17 / 21

18 2. Dişli kutusu ve rulman yatakları gresleri Dişli kutusu bazı özel işletme şartlarında işletildiğinde rulman yatakların gres ile yağlanması gerekli olabilir. Gres yağları sadece, dişli kutusu Kullanma Talimatında öngörüldüğünde kullanılacaktır. Belirtilen yağlama aralıkları mutlaka yerine getirilecektir. Rulman gresleri, yağlama özelliklerinin yanında rulman bölümlerinin, örneğin dişli kutusu milinin dikey olarak bağlanmasında veya ortamdaki toz veya su gibi etkenlere karşı korunmasını sağlar. İçten yağlamalı hermetik dişli kutularında dişli kutusu yağı ile rulman gres yağının birbirine karışması yasaktır. FLENDER dişli kutuları için güncel olarak tavsiye edilen dişli kutusu gres yağlarının onaylama listeleri T 7300, internet üzerinden olmak üzere, FAQ başlığı altında, aşağıda bulunan link üzerinden erişime sunulmaktadır: Bizler seçilmiş olan gres yağı türü yağlama malzemelerinin halen daha Siemens kuruluşu tarafından onaylanıp onaylanmadıklarının, beher yıl kontrol edilmesini önermekteyiz. 18 / 21

19 3. Yağ dolumu ve yağ değişimi işlemi ile ilgili çeki listesi Tablo 6: Yağ değişim çeki listesi 1 Yağ değişim işlemi tutanağı doldurulmak üzere hazır durumda mıdır? 2 Yeterli miktarda taze yağ hazır bulundurulmakta mıdır? 3 Yeterli büyüklükte bir yakalama kabı ve eksi yağ kabı/kapları hazır mı? 21 Söz konusu dişli kutusu iç kısımları hasarlara dair kontrol edildi mi, onarıldı veya yenilendi mi (gerektiği durumlarda)? 22 Dişli kutusu ile yağ besleme sistemi donanımı ve boru sistemi yıkandı mı (gerektiği durumlarda)? 23 Yağ filtresi temizlendi veya değiştirildi mi (gerektiği durumlarda)? 4 Yeterli miktarda yağ bağlayıcı- ve temizleyici madde hazır bulundurulmakta mıdır? 24 Contalar değiştirildi mi? 5 Yağ değiştirme işleminin tatbik edilebileceği kadar yer var mı? 6 Yağ numuneleri (kullanılmış yağ- ve taze yağ) alındı ve saklandı mı? 25 Açılmış olan hava tahliye- ve yağ tahliye yerleri yeniden kapatıldı mı? 26 Sızdırma durumlarının sebebi/sebepleri giderildi mi (bakınız nokta 10)? 7 Koruyucu kıyafet donanımları (gözlük, eldiven ve saire) var mı ve kullanılıyor mu? 8 Söz konusu yağ değiştirme işlemi uzman personel tarafından yapılıyor mu? 27 Taze yağ görsel kontrole tabi tutuldu mu? 28 Yağ dolum yeri/yerleri açık mı? 9 Söz konusu dişli kutusu- ve/veya yağ besleme sistemi donanımı üreticilerinin bakım talimatları okundu mu? 29 Taze yağ filtre üzerinden ve yağ dolum seviyesi kontrol yerinde bulunan işarete dek dolduruldu mu? 10 Tahrik girişi ve/veya tahrik çıkışı üzerinde sızdıran yerler yapılan görsel kontrol işlemi ardından tutanak altına alındı mı? 30 Yağ dolum yeri kapatıldı mı? 11 Kullanılmış yağ 30 ile 50 C derece arasında sıcaklıkta mı ve tahrik sistemi açık mı? 12 Tahrik sistemi durduruldu ve istenmeden yeniden çalıştırılmaya karşı emniyete alındı mı? 31 Tahrik sistemi kısa süreliğine (takriben 10 dakika) işletime alındı mı? 32 Yağ dolum seviyesi kontrol edildi mi (asgari olarak 15 dakika bekletilmesinin ardından)? 13 Hava tahliye yeri açık mı? 33 Yağ dolum seviyesi aslına uygun konuma gelene dek yağ takviye veya tahliye edildi mi (gerektiği durumlarda)? 14 Yağ tahliye yerinin altına yağ yakalama kabı konuldu mu? 15 Yağ tahliye yeri dikkatli bir biçimde açıldı mı? Dikkat yanma tehlikesi bulunmaktadır! 16 Kullanılmış olan yağ tam olarak tahliye edildi mi? 17 Yan agregalar, yağ cepleri ve boru donanımları boşaltıldı mı (var ise)? 18 Yanlara akmış olan yağ vakit geçirilmeksizin uygun bir bağlayıcı malzeme ile toplandı mı? 34 Yağ değişim tutanağı eksiksiz bir biçimde dolduruldu mu? 35 Kullanılmış olan yağın yağ numunesi kontrol edildi mi? 36 Kullanılmış olan yağ aslına uygun olarak atık giderme işlemlerine tabi tutuldu mu? 37 Yeni işletim yağının takriben 5 saat ardından bir numunesi alındı mı ve saklandı mı (yağ türünün değiştirilmesi durumunda kontrol için)? 38 Bağlayıcı malzeme ve temizleme bezleri aslına uygun olarak atık giderme işlemlerine tabi tutuldu mu? 19 Kullanılmış olan yağ denetlenerek değerlendirildi ve tutanak altına alındı mı? 39 Tahrik sistemi yeniden işletime alındı mı? 20 Dişli kutusu ile diğer agrega donanımları itinalı bir biçimde temizlendi mi? 40 Filtreler kontrol edildi ve temizlendi veya değiştirildi mi (en geç olarak bir haftalık işletim süresinin ardından)? 19 / 21

20 4. Yağ değişimi ile ilgili dokümantasyon sayfası Tablo 7: İlk yağ dolumu ve bir yağ değiştirme işlemi sırasında yapılan yağ dolumu tutanağı İlk yağ dolumu ve bir yağ değiştirme işlemi sırasında yapılan yağ dolumu tutanağı Teçhizat:... Dişli kutusu:... Tarih:... İşletim saatleri:... En son yağ değişimi... İlgili tip levhasına göre kullanılacak olan yağ:... İlgili tip levhasına göre miktar:... Yağ değişim işlemi öncesi durum Yağın adlandırılması:... Yağ dolum seviyesi:... Dişli kutusu / Yağ besleme sistemi donanımı sızdırmaz durumda mı? evet hayır Filtreler kirli mi? evet hayır İşletim ısı derecesi:... C Diğer göze batan durumlar: Kullanılmış yağ Kullanılmış yağ numunesinin işaretlenmesi:... Laboratuar numarası:... Miktarı:... Yağın görsel kontrol neticesi:... Dişli kutusu / Yağ besleme sistemi donanımı Tortulanma durumları? evet hayır Yağın görsel kontrol neticesi:... Taze yağ Yağın adlandırılması:... Taze yağ numunesinin adlandırılması:... Laboratuar numarası:... Dolum esnasında filtrelendi mi? evet hayır Filtre hassasiyeti:... μm Doldurulan miktar:... Yağın görsel kontrol neticesi:... Dişli kutusu ve/veya yağ besleme sistemi donanımı taze yağ ile doldurulmadan önce yıkama işlemine tabi tutuldu mu? evet,... ile hayır Göze batan durumlar (şayet var ise): saatlik işletim yağı numunesinin adlandırılması:... Laboratuar numarası:... Tutanağı tutanın adı:... Bölüm:... Tarih:... İmza: 20 / 21

21 Further Information: "FLENDER gear units" on the Internet "FLENDER couplings" on the Internet Service & Support: Lubricants: Siemens AG Industry Sector Mechanical Drives Alfred-Flender-Straße Bocholt GERMANY Subject to modifications Siemens AG technologies