GAP YÖRESİNDE TARIMSAL SULAMA AMAÇLI ELEKTRİK KULLANIMI
|
|
- Gizem Özkul
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 GAP YÖRESİNDE TARIMSAL SULAMA AMAÇLI ELEKTRİK KULLANIMI Hasan Sami AKSÜYEK Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) Çiğdem TOPÇU Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) Beyhan POLAT Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) ÖZET Türkiye genelinde ekonomik olarak sulanabilir alanın %20 ni bünyesinde bulunduran GAP yöresinde, bölgesel sulama projelerinin büyük bir bölümü hayata geçirilmemiş olup, mevcut sulamanın önemli bir bölümü, DSİ Tarımsal Sulama Koordinasyonu dışında elektrik enerjisi kullanılarak yer altı kaynak suları vasıtasıyla yapılmaktadır. Kaçak elektrik kullanımının en üst seviyede olduğu yörede, elektrik tüketimi plansız ve kontrolsüzce artmaktadır. Pilot olarak ele alınan Ş.Urfa Viranşehir-Siverek bölgesinde dekar sulu arazi üzerinde yaklaşık adet sulama kuyusu bulunmaktadır. Her bir kuyuda 160 kva lık dağıtım trafosu, 150 kva lık gerilim regülatörü ve 82 kw asenkron dalgıç motor bulunmaktadır. Dağıtım şebekesinde yaşanan gerilim problemleri hedef alınarak detaylı ölçümler yapılmış ve problemlerin İletim sistemine yansımaları görüntülenmiştir. Yapılan ölçüm neticesinde, yörede sulama amaçlı kontrolsüz ve plansız elektrik kullanımı sonucu enerji kalitesindeki bozulmanın hangi boyutlara geldiği gösterilmekte, ülke kaynaklarının verimli kullanımı ve yörede kaliteli elektrik hizmeti sunulabilmesi için GAP yöresi Bölgesel Sulama Projelerinin bir an önce hayata geçirilmesi gerekliliği ortaya konulmaktadır.
2 1-GİRİŞ Yüzölçümü km2 olan GAP Bölgesinde 2005 yılı sonu itibarı ile bölgesel sulama projesinin işletmeye giren kısmı % 13 olarak gerçekleşmiştir [1]. Sulama ağının yetersiz olması bölgedeki Tarımsal sulamayı bireysel yapılaşmaya götürmüştür. Yeraltı su rezervlerinin bireysel kullanımı, DSİ Tarımsal Sulama Koordinasyonu dışında büyümüş ve beraberinde birçok sorunu gündeme getirmiştir. Bölgede Tarımsal Sulamanın sadece Elektrik Enerjisi kullanılarak yapıldığı göz önüne alındığında sulamadaki plansız ve koordinasyonsuz büyümenin olumsuz etkileri Elektrik Sistemine doğal olarak birebir yansımaktadır. Elektrik Sisteminde yaşanan sorunlar döngü haline geldiğinden çoğu kez problemi genelleyerek tahmini ve kişisel fikirlerle yorumlamak yerine ileride yapılabilecek çalışmalara örnek oluşturabilmek amacıyla her yıl sulama sezonu süresince bölgede enerji problemlerinin yoğun yaşandığı Ş.Urfa Viranşehir-Siverek bölgesinde geniş katılımlı bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada bilinçsiz Yeraltı Suyu kullanımının Elektrik Dağıtım ve İletim Sistemine etkilerinin tespiti amaçlanmış, aşağıdaki incelemelerde bulunulmuştur. Kayıt dışı ve kontrol edilemeyen Yeraltı Su Kaynakları kullanımının incelenmesi. Kuyularda kullanılan Asenkron Motorların Elektrik Dağıtım şebekesinde oluşturduğu yük karakteristiğinin incelemesi. Dağıtım şebekesine bağlı pompa motor ve trafo tesislerinin teknolojilerinin incelenmesi Dağıtım Şebekesinde güç dengesinin ve kalitesinin incelenmesi. Dağıtım sistemindeki kirlenmenin İletim sistemine yansımalarının incelenmesi. 2-SİSTEM TESPİTNE YÖNELİK ÇALIŞMA ESASLARI VE YAPILAN ÖLÇÜMLERİ Problemleri analiz etmek ve sınıflandırmak konusunda teorik verilerin işe yaramayacağı aşikar olan bölgede; güncel sonuçlar almak için pratik ve gerçekçi bir yöntem aranmış ve mevcut sistem şartlarına dayalı ölçüm metodu kullanılmıştır. Ölçüm önceliklerinde özellikle sulama sezonunu oluşturan yaz aylarında tarımsal sulamanın yoğun olarak yapıldığı Viranşehir bölgesi pilot alan seçilmiştir. Çalışmalar sırasında bölge halkının da katılımı sayesinde gerilim problemi iletim Sisteminden Dağıtım fiderlerinin uç noktalarına kadar takip edilebilmiştir. Ölçüm çalışmaları
3 bitirildikten sonra hali hazırda Elektrik Sisteminde gerilim problemlerini açıklayacak, sınıflayacak, nedenleri hakkında yönlendirici olacak bilgi birikimleri derlenmiş ve bu süreç içinde yöresel pompa imalatçıları ile görüşülerek sulama motorları ve dalgıç pompaların yapısı ve çalışma şartları hakkında bilgi alınmıştır. Ayrıca Ş.Urfa DSİ den Yeraltı Su Kaynakları ile ilgili yetkililerle görüşülerek öne sürülen fikirler tartışılmıştır. Çalışmaların sonucunda problemlere neden oluşturan birçok etken ortaya çıkartılmıştır. Tüketim noktaları, Dağıtım fiderleri ve İletim fiderleri olmak üzere üç temel ölçüm noktası seçilmiş olup ölçüm noktaları Şekil-1 de görüldüğü gibidir. Viranşehir TM ölçüm noktası-1 ölçüm noktası-2 reaktif güç kompanzasyonu Z hat R+JX dağıtım hattının toprağa göre kapasitansı Z dağtım trafosu R+JX Xr ölçüm noktası-3 Xm Rr 1- s Rr Şekil 1: Ölçüm Noktaları Ölçüm sonuçları empedans düzleminde değerlendirildiğinde: Elektrik İletim sisteminde gerilim hareketlerinin sulama motoru olarak kullanılan asenkron motor karakteristiğiyle neredeyse aynı özellikleri sergiledikleri görülmüştür(dağıtım fiderlerinden çekilen enerjinin tamamının dalgıç pompaların asenkron motorlarında kullanıldığı düşünürsek sonuç şaşırtıcı değildir).
4 Şekil 2: Viranşehir TM 154 kv ve 33 kv Fider Aktif Güçleri Şekil 3: Viranşehir TM 154 kv ve 33 kv Fider Reaktif Güçleri Viranşehir Trafo Merkezinde 154 kv Ş.Urfa, 33 kv Karakeçili, Eser, Zümrüt Fiderlerinin aktif ve reaktif güç dalgalanmaları Şekil-2 ve Şekil-3 de görüldüğü gibidir
5 Şekil 4: Viranşehir TM 154 kv ve 33 kv Bara Gerilimleri Viranşehir TM 154 kv ve 33 kv bara gerilimlerinde 120 dakika ölçümlerde nominal faz-nötr gerilimi 90 kv olan sistemde gerilim 80 kv ila 60 kv arasında 16 defa ani voltaj salınımı yaşanmışdır. Bu yaklaşık %30 luk ani gerilim düşümüne karşılık gelmektedir. Şekilden de görüleceği üzere sulama kuyularının enerji çektiği 33 kv baralardaki ani gerilim düşümleri eş zamanlı olarak 154 kv sisteme yansımaktadır. 3-İLETİM SİSTEMİNDEKİ TESPİTLER: Bölgedeki Trafo Merkezlerinin Kurulu gücü yeterli olmasına karşın (sadece Viranşehir Trafo Merkezlerinde 350 MVA lık kurulu güç mevcut) gerilim probleminin yaşanıyor olması dikkatleri İletim hatlarına çekmektedir. Güç Kaynakları ile Trafo Merkezleri arasındaki mesafelerin uzun ve iletken kesitlerinin yetersiz olması 154 kv Enerji İletim Hatlarındaki kayıpları arttırmaktadır. Bu nedenle kaynaktan alınan enerji Trafo Merkezlerine istenilen genliklerde aktarılamamaktadır. Kurulu gücü ne kadar yeterli olursa olsun Trafo Merkezinin Güç kaynağına yakınlığı daha önemli bir faktör durumundadır. Ayrıca Güç Trafolarının çalışma rejimleri içinde güçlerini dengelemeye çalışacakları gerçeği unutulmamalıdır. Güç trafoları gerilim parametresini nominal sınırlarının altında aldıklarında yüksek akım çekerek güç dengesi sağlamaya çalışacaklardır. Devamlı yüksek akım çekerek çalışan güç trafolarının uğrayacağı tahribat ise ayrıca düşünülmesi gerekli bir konudur.
6 Özellikle tarımsal sulamanın yapıldığı yaz aylarında; İletim Şebekesinde gerilim genliklerinin sürekli olarak nominal değerlerinin çok altına düştüğü ve Güç Trafolarında kademe değiştiricilerinin bile gerilim dengelemede yetersiz kaldığı ölçüm çalışmalarında görülmüştür. 4-DAĞITIM SİSTEMİNDEKİ TESBİTLER: Bölgede kurulu güç açığı olmamasına rağmen gerilim probleminin yaşanıyor olması Enerji İletim Sistemindeki kayıpları gündeme getiriyor olsa da unutulmaması gereken en önemli etken Dağıtım fiderlerinin dinamik yük karakteristiğine sahip olmasıdır. Dinamik yükün zaman zaman aşırı reaktif enerji tüketimiyle İletim Sistemindeki kayıplar daha da artmakta ve enerji İletiminin temel kriteri olan gerilimin hem genliğinde düşüş hem de şeklinde bozulmalar oluşmaktadır. Gerilim düşümleri İletim Hatlarının zayıflığından değil de Dağıtım fiderlerinin yüklerinden kaynaklanıyorsa: - Güç merkezleri arasında gerilim dengesi kontrol edilebilir mi? - Oluşacak gerilim düşümleri önceden tahmin edilebilir mi? - Önlem geliştirilebilir mi? soruları akla gelmektedir. Ancak kayıt dışı büyüme Dağıtım sistemindeki parametreleri (hat uzunluğu, kesiti, bağlantı durumları, dağıtım trafo adedi, kapasiteleri, bağlantı şekilleri, dağıtım kapasitörleri sayısı, yerleri, sulama kuyularının sayısı, motor güçleri, gerilim regülatörü bilgileri v.s.) belirsizleştirdiğinden yaklaşık rakamlara ulaşmak dahi mümkün olamamıştır. Plansız büyüme gösteren Dağıtım fiderleri için yapılacak teorik hesaplamalar güncel olamayacağından karşı tedbirler geliştirmek konusunda yeterli veri bulunamayacaktır. Bahsettiğimiz nedenlerden ötürü ölçüm yapılarak atılacak adımlar bölgenin gerçekten rahatlatılması için yapılacaklara temel oluşturacaktır. Ölçümlerden açıkça görülmüştür ki Dağıtım fiderlerindeki dinamik yükün çekeceği reaktif güç statik kompanzasyon ile karşılanamayacak kadar değişim göstermektedir. Değişen yük grafiğine göre hızlı hareket edebilecek yeni devre elemanlarının takviyesine ihtiyaç vardır.
7 5-KUYU İÇİNDEKİ SU HAREKETİ VE POMPA MOTORLARINA ETKİSİ Pompa debisi m³/h - Kuyu debisi Şekil 5: Kuyu ve Pompa Düzeneği Kuyudaki suyun kullanılmasında kuyu debisi ile suyun çekileceği pompa debisi arasında mutlak bir denge şartı sağlanmalıdır.aksi takdirde kullanılacak su miktarında, pompa randımanında ve sistemden çekilecek elektrik enerjisinde olumsuzluklar yaşanmaktadır. 1 Kuyu debisinin pompa debisinden fazla veya eşit olması durumunda; KUYU DEBİSİ POMPA DEBİSİ ELEKTRİK MOTORU İÇİN YETERLİ SOĞUTMA YAPILIYOR! POMPA PERVANELERİ İLE GÖVDE ARASINDA MEYDANA GELEN SÜRTÜNME NORMAL BOYUTLARDADIR! Şekil-6: Kuyu Debisi Pompa Debisinden Fazla
8 Pompa veya motor hasarlanmayacak, motor normal yükte çalışacak, reaktif güç ihtiyacı olmayacak ve fazla akım çekmeyecektir. Dağıtım şebekesini zorlamayacak ve bozucu etki yaratmayacaktır. Ekstra enerji sarfiyatı olmayacaktır. 2 Kuyu debisinin pompa debisinden düşük olması durumunda; KUYU DEBİSİ < POMPA DEBİSİ ELEKTRİK MOTORU İÇİN YETERLİ SOĞUTMA YAPILAMIYOR! POMPA PERVANELERİ İLE GÖVDE ARASINDAKİ SÜRTÜNME BÖLGESİNDE YAĞLAMA GÖREVİ YAPAN SU YETERİNCE BULUNMAYACAĞINDAN DOLAYI SÜRTÜNME YÜKSEK BOYUTLARA ULAŞIR. HATTA BİR SÜRE SONRA PERVANE VE GÖVDEDE YANMALARA SEBEP OLUR! BU ESNADA MOTOR YÜKSÜZ GİBİ ÇALIŞACAK DÜŞÜK AKIM ÇEKECEKTİR. ANCAK STATOR, ROTORUN DÖMESİ İÇİN GEREKLİ MANYETİK ALANI REAKTİF GÜÇ ÇEKEREK SAĞLAMAYA ÇALIŞACAKTIR. MOTORUN REAKTİF GÜÇ TALEBİ KAYNAĞA Şekil-7 Kuyu Debisi Pompa Debisinden Az 6- POMPALARDA KULLANILAN ASENKRON MOTORLARDAN KAYNAKLANAN PROBLEMLER: Dağıtım şebekesindeki asenkron motorların çalışma rejimlerinden kaynaklanan dinamik yük karakteristiği zincirleme gerilim problemlerini yaratmaktadır. Dağıtım fiderlerinin her birinde yaklaşık adet sulama motorunun bağlı olduğu düşünüldüğünde, bu motorların kapasiteleri oranında devreden enerji çekmeye çalışacakları ve yaşanacak elektriki problemleri daha da arttıracakları bir gerçektir. Ayrıca hat sonu gerilimini düşük alan sulama motorlarının devrinin düşmesiyle Dağıtım fiderlerinden çekilen akımın artması gündeme gelmektedir. Devri düşen motorların çektikleri akımların artmasıyla motorlar aşırı ısınmakta ve çoğu kez hasarlanmaktadır. Bahsedilen probleme karşı tedbir geliştirmek amacıyla kuyu başlarında gerilim regülatörleri kullanılmıştır. Kullanılan gerilim regülatörlerinin Dağıtım fiderlerine getirmiş olacakları ilave empedans ile hatların yüklenmesi daha da artacaktır. Kullanılan gerilim regülatörleri sulama motorları için lokal çözüm gibi görünse de genel olarak bağlı bulundukları elektrik sistemine haricen yük olarak geri dönmektedirler. Hat sonu geriliminin düşmesi ve buna bağlı olarak rotor hızının
9 düşmesiyle fider empedansının rezistif değerinde ciddi bir azalma gözlenecektir. Fiderin empedans değerinin düşmesiyle hem fiderden çekilen akım artacak hem de fidere ait yük açısında sapmalar meydana gelecektir. Bölgede lokal yapılan ölçümlerde, tamamı asenkron motor yükü olan fiderlerin dinamik bir hareket sergiledikleri gözlenmiştir. Dinamik empedans özelliğine sahip motorların Dağıtım şebekesinin de programsız ve kompanzasyonsuz kullanılmaları periyotsuz ani gerilim dalgalanmalarına ve çökmelerine neden oluşturmaktadır. Dağıtım fiderlerinin boyutları kayıtsız tüketiciler nedeni ile net olarak belirlenememekte ve programlı sulama yapılamamaktadır. Elektriki yönden olayın lokal olarak çözümlenmesi en idealidir. Motor devrelerine ilave edilecek kondansatör elemanlarıyla motorun yaratacağı reaktif güç çekişi tolere edilebilir ve olayın sisteme büyüyerek yansıması asgari düzeye çekilebilir. Dinamik gerilim dalgalanmalarını İletim baralarına kadar taşımak problemsiz alanları da kirletme riski taşıyacaktır.dağıtım fiderlerinde başlayan ve İletim hatlarına ulaşan elektriksel kirlenmenin yayılış hızı çalışmalarda net olarak gözlenmiştir.bu nedenle ikinci bir çözüm yolu olarak Dağıtım fiderlerinde belirli bölgelere kompanzasyon takviyesinin yapılması düşünülebilir. 7-GERİLİM REGÜLATÖRLERİ : Mevcut sistemde gerilim düşümünü önleyici tedbir olarak motorlar ile birlikte kullanılan gerilim regülatörleri su seviyesinin düşmesine rağmen pompanın yine de hızlı bir şekilde çalışmasını sağlamaya çalışarak sistemin toparlanma süresini attırmaktadır. Çünkü kuyu debisinden daha güçlü seçilmiş bir pompanın hızı arttıkça kuyu içindeki su tüketim süresi kısalacaktır. Elektrik Dağıtım sistemi kuyudaki suyun seviyesine göre iniş çıkışlar yaparak düzensiz bir rejim izleyecektir. Bölge halkının kısmi katılımıyla gerçekleştirilen pilot çalışmada gerilim regülatörleri devre dışı bırakılmış ve bölgeyi besleyen Dağıtım fiderinde oluşan gerilim dalgalanmalarının daha uzun periyotlarda gerçekleştiği görülmüştür. Gerilim regülatörlerinin devreden çıkartılmasıyla kuyuda meydana gelen gerilim düşmesi pompanın devir sayısının düşmesine neden olmuştur. Devir sayısı düşen pompanın su çekme debisi azalmış ve belkide kuyu debisine eşitlendiğinden yukarıda açıklanan olaylar yaşanmamıştır.
10 SONUÇ Bölgede sulama projelerinin hayat geçilememesi neticesinde yöre halkı kayıtsız, plansız, denetimsiz ve teknolojik olmayan tesisler kurarak ve de elektrik bedeline ödemeyerek yeraltı sularını aşırı ve bilinçsiz bir şekilde kullanmaktadır. Elektrik kullanımına bağlı oluşturulan bu yapıda kayıt dışı ve kontrol edilemeyen büyüme neticesinde alınan tedbirler rantabl ve teknik prensiplere uygun olamamaktadır. Sulama sezonundaki Mayıs-Eylül aylarındaki 5 aylık dönemde bölgedeki Trafo Merkezleri %120 kapasite ile İletim Hatları ise %150 kapasite ile yüklenirken, Ekim-Nisan aylarını kapsayan 7 aylık dönemde ise İletim sistemi % 40 kapasite ile çalışmaktadır. Bilinçsiz ve bedelsiz elektrik kullanımı neticesinde; Reaktif tüketimin %60 oranlarına ulaşması, AG ve OG de meydana gelen aşırı yüklenme ve arızalar, kayıpları arttırmakta, İletim Sistemi teçhizatında yıpranma ve maliyeti büyük kalıcı arızalar ve enerji kesintileri ile enerjideki kirlenmeye sebep olmaktadır. Konuya sulama boyutuyla bakıldığında; işletmeye alınan Sulama Projeleri bölge talebini karşılayacak seviyeye gelene kadar yeraltı su rezervleri lokal bazda aşırı miktarda kullanılmaya devam edilecektir., Yapılan bilinçsiz ve aşırı sulanma nedeniyle ileriki yıllarda ekolojik dengenin bozulma noktasına varabileceği ve çevresel problemlerin yaşanabileceği göz önünde bulundurularak konu Milli Ekonomimiz açısından değerlendirilmelidir. Bu kapsamda ilgili kuruluşlarında katılımı ile bölgeye yönelik bir uygulama politikası oluşturularak kurumlarım program ve yatırım hedefleri bu programa göre belirlenmelidir. Ayrıca yapılacak çalışmalar neticesinde yöre halkı bilinçlendirilmelidir. Dağıtım fiderlerinin kayıt dışı büyümesi ve koordinasyonsuz yüklenmeleri ile ortaya çıkan reaktif güç talebi kompanze edilmedikçe, İletim Sistemi boyutunda yapılacak iyileştirmeler Elektrik Sisteminde Güç Stabilizasyonunu ve güç kalitesinde iyileşme sağlanamayacaktır. REFERANSLAR [1] basbakanlik.gov.tr
11 HASAN SAMİ AKSÜYEK yılında O.D.T.Ü. (G.Antep Kampusü) Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümünden Mezun oldum yılında Türkiye Elektrik Kurumunda Role Mühendis olarak göreve başladım. G.Antep de, RÖA Baş Mühendisi,Grup Başmühendisi,İşletme Bakım Müdürü ve İşletme Grup Müdürlüğü görevlerinde bulundum.1997 yılında Baş Uzman oldum.kendi isteğimle görevinden istifa ettim ve Özel sektörde, Adıyaman-Kahramanmaraş Elektrik Dağıtım Şebekesinin Özelleşmesini alan AKEDAŞ firmasında yönetici olarak görev aldım Enerjideki özelleşmenin gerçekleşmemesi nedeni ve ile Temmuz 2003 de TEİAŞ G.Antep 12.İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürü olarak Kuruma yeniden döndüm Halen TEİAŞ Genel Müdürlükte Strateji Geliştirme ve Performans İzleme Müdürü olarak görev yapmaktayım.
12 Çiğdem TOPÇU 1998 yılında Gaziantep Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden mezun oldum ve aynı yıl Kuzeybatı Anadolu Röle ve Ölçü Aletleri Müdürlüğünde Röle Mühendisi olarak göreve başladım.daha sonra Gaziantep İşletme Grup Müdürlüğünde aynı göreve devam ettim yılından itibaren 12.İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğünde AR-GE Biriminde çalışmaktayım. 380 kv, 154 kv, 34.5 kv İLETİM SİSTEMİNİN sekonder korumalarının koordinasyonu, devreye alınması ve işletilmesiyle ilgili Şalt Sahalarında aktif olarak çalıştım.sistemde oluşan arızaların incelenmesi ve araştırmasının yanı sıra istatistiksel verilerin oluşturulması çalışmalarını yürüttüm.kurumumuz Taşra teşkilatında ve Grup Müdürlüğümüzde ilk defa oluşturulan AR-GE Biriminin kuruluşunda aktif görev aldım.bu birimin sorumluluğunu ve çalışmaları yürütmekteyim.
13 Beyhan POLAT 1993 yılında Türkiye Elektrik Kurumunda Elektrik Teknisyeni olarak göreve başladım yılında Atatürk Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümünden mezun odum yılında G.Antep İletim işletme Bakım müdürlüğünde İşletme mühendisi olarak görev aldım. Halen Aynı müdürlükte AR-GE biriminde görev yapmaktayım. 380 kv, 154 kv, 34.5 kv İletim sistemindeki primer teçhizatın devreye alınması ve işletilmesiyle ilgili Şalt Sahalarında aktif olarak çalıştım.
KIZILTEPE OVASINDA TARIMSAL SULAMANIN İLETİM VE DAĞITIM ŞEBEKE KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİ
KIZILTEPE OVASINDA TARIMSAL SULAMANIN İLETİM VE DAĞITIM ŞEBEKE KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Halil İbrahim AYDINÖZ (1) Bilal GÜMÜŞ (2) (1) TEİAŞ Batı Akdeniz Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü, Kepez/ANTALYA (2)
DetaylıYüksek Gerilim İşletmeciliği
Yüksek Gerilim İşletmeciliği Halil İbrahim KARADAĞ Yük Dağıtım Takım Yöneticisi Yüksek Gerilim ve Yük Tevzi Tanımı Gerilim seviyesi 1000V üzeri olan gerilimler yüksek gerilim olarak tanımlanır. Yük tevzi
DetaylıMEHMET ALBAYRAK 13. BÖLGE MÜDÜR YARDIMCISI
TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.) MEHMET ALBAYRAK 13. BÖLGE MÜDÜR YARDIMCISI TEİAŞ Elektriğin Üretimi ile Dağıtımı arasındaki kısımda İletim görevini yerine getiren Türkiye'nin tek Kamu İktisadi Kuruluşudur.
Detaylı4.4. Gerilim Kararlılığının Temel Geçici Hal Durumu
49 4.4. Gerilim Kararlılığının Temel Geçici Hal Durumu Đletim sistemine bağlı bir asenkron motorun şekil (4.3.b) ' deki P-V eğrileriyle, iletim sisteminin P-V eğrilerini biraraya getirerek, sürekli hal
DetaylıASENKRON MOTORLARA YOL VERME METODLARI
DENEY-6 ASENKRON MOTORLARA YOL VERME METODLARI TEORİK BİLGİ KALKINMA AKIMININ ETKİLERİ Asenkron motorların çalışmaya başladıkları ilk anda şebekeden çektiği akıma kalkınma akımı, yol alma akımı veya kalkış
DetaylıEnerji Yönetim Sistemleri
Murat Silsüpür Elektrik Mühendisi Kapsam 1. Enerji Yönetimi 2. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı 3. Enerji İzleme Sistemi 4. Uygulama Örneği 8 Haziran 2015 Sunu: 2 Enerji Yönetimi Tanım: Minimum
Detaylı4.6. Dinamik Gerilim Kararlılığını Etkileyen Faktörler
57 4.6. Dinamik Gerilim Kararlılığını Etkileyen Faktörler Dinamik gerilim kararlılığı ve koruma ile ilgili esasları inceledikten sonra, dinamik gerilim kararlılığını etkileyen faktörleri araştırmak yararlı
Detaylıkullanılması,tasarlanması proje hizmetleriyle sağlanabilmektedir. ALİŞAN KIZILDUMAN - KABLO KESİTLERİ VE GERİLİM DÜŞÜMÜ HESAPLARI - 24-25.11.
teknik ağırlıklı ekipmanların,ürünlerin,proseslerin, sistemlerin ya da hizmetlerin tasarımı hayata geçirilmesi,işletilmesi,bakımı,dağıtımı,tekni k satışı ya da danışmanlık ve denetiminin yapılması ve bu
DetaylıAr-Ge Projeleri ve Tamamlanan Ar-Ge Projeleri Sonuçları
Ar-Ge Projeleri ve Tamamlanan Ar-Ge Projeleri Sonuçları 1 İÇERİK ÇEDAŞ hakkında Ar-Ge Projeleri ve Durumları Tamamlanan Ar-Ge Projeleri Sonuçları 2 ÇEDAŞ ve TÜRKİYE DEĞERLERİ ÇEDAŞ TÜRKİYE ORAN % Yüzölçümü
DetaylıKOMPANZASYON SİSTEMLERİ
Mühendislik Geliştirme Eğitimleri MÜGE 2018 BAHAR DÖNEMİ KOMPANZASYON SİSTEMLERİ 02.05.2018 Özgür BULUT Elektrik Elektronik Mühendisi (SMM) EMO Ankara Şube Üyesi EMO Ankara SMM Komisyon Başkanı ozgurbbulut@hotmail.com
DetaylıLİSANSSIZ RES VE DAĞITIM ŞİRKETİ İLİŞKİSİ 10 EKİM 2015 İZMİR
LİSANSSIZ RES VE DAĞITIM ŞİRKETİ İLİŞKİSİ 10 EKİM 2015 İZMİR Son günlerde çok cazip hale gelen lisanssız elektrik üretiminde ilk sırayı GES ler almaktadır.yenilenebilir enerji kaynakları arasında rüzgar
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI ELEKTRİK İLETİM HATLARINDA GERİLİM DÜŞÜMÜ VE GÜÇ FAKTÖRÜ
DetaylıElektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Nevşehir-Aksaray-Ş.Koçhisar Enerji Formu
Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Nevşehir-Aksaray-Ş.Koçhisar Enerji Formu AKSARAY DA TARIM VE ENERJİNİN SORUNLARI Ramazan KOÇAK Elektrik Mühendisi Sorunlar ve çözümler MEDAŞ Aksaray İl Müdürlüğü,TEİAŞ
DetaylıELEKTRİK PİYASASI ŞEBEKE YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK MADDE
3 Ocak 2013 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28517 YÖNETMELİK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan: ELEKTRİK PİYASASI ŞEBEKE YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK MADDE 1 22/1/2003 tarihli
DetaylıENDÜKTİF REAKTİF AKIM NEDİR?
ENDÜKTİF REAKTİF AKIM NEDİR? Elektrodinamik sisteme göre çalışan transformatör, elektrik motorları gibi cihazlar şebekeden mıknatıslanma akımı çekerler. Mıknatıslanma akımı manyetik alan varken şebekeden
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI ELEKTRİK İLETİM HATLARINDA GERİLİM DÜŞÜMÜ VE GÜÇ FAKTÖRÜ
DetaylıSamet Biricik Elk. Y. Müh. Elektrik Mühendisleri Odası 28 Ocak2011
Samet Biricik Elk. Y. Müh. Elektrik Mühendisleri Odası 28 Ocak2011 1 KompanzasyonSistemlerinde Kullanılan Elemanlar Güç Kondansatörleri ve deşarj dirençleri Kondansatör Kontaktörleri Pano Reaktif Güç Kontrol
DetaylıMikroşebekeler ve Uygulamaları
Ders 1 Güz 2017 1 Dağıtık Enerji Üretimi ve Mikroşebekeler 2 Başlangıçta... Elektriğin üretimi DC Küçük güçte üretim DC şebeke Üretim-tüketim mesafesi yakın Üretim-tüketim dengesi batarya ile sağlanıyor
Detaylı10. ÜNİTE ENERJİ İLETİM VE DAĞITIM ŞEBEKELERİ
10. ÜNİTE ENERJİ İLETİM VE DAĞITIM ŞEBEKELERİ KONULAR 1. Elektrik Enerjisi İletim ve dağıtım Şebekeleri 2. Şebeke Çeşitleri 10.1. Elektrik Enerjisi İletim ve dağıtım Şebekeleri Elektrik enerjisini üretmeye,
DetaylıENERJİ DAĞITIMI. Doç. Dr. Erdal IRMAK. 0 (312) Erdal Irmak. G.Ü. Teknoloji Fak. Elektrik Elektronik Müh.
ENERJİ DAĞITIMI Doç. Dr. Erdal IRMAK G.Ü. Teknoloji Fak. Elektrik Elektronik Müh. http://websitem.gazi.edu.tr/erdal 0 (312) 202 85 52 Erdal Irmak Önceki dersten hatırlatmalar Üç Fazlı Alternatif Akımda
DetaylıKIZILTEPE OVASINDA TARIMSAL SULAMADAN KAYNAKLANAN GERİLİM DALGALANMALARININ ASENKRON MOTORLARIN PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİLERİ
KIZILTEPE OVASINDA TARIMSAL SULAMADAN KAYNAKLANAN GERİLİM DALGALANMALARININ ASENKRON MOTORLARIN PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİLERİ Halil İbrahim AYDINÖZ (1) Bilal GÜMÜŞ (2) (1) TEİAŞ Batı Akdeniz Yük Tevzi İşletme
DetaylıSİVAS İÇANADOLU ENERJİ FORUMU ( İÇEF ) ÇAMLIBEL ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
SİVAS İÇANADOLU ENERJİ FORUMU ( İÇEF ) ÇAMLIBEL ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. SUNUMU Elektriğin Tarihçesi, Elektrik enerjisi dünyada ilk kez 1876 yılında günlük hayatta kullanılmaya başlandı. İlk elektrik santrali
DetaylıGÜÇ KALİTESİ MİLLİ PROJESİ. Cansu POLAT TEİAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. 31 Ekim-1Kasım İZMİR
GÜÇ KALİTESİ MİLLİ PROJESİ Cansu POLAT TEİAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 31 Ekim-1Kasım İZMİR Türkiye Elektrik Sisteminde Güç Kalitesine Etki Eden Değişkenleri ve Güç Akışını İzleme, Problemlerin Tespiti, Değerlendirilmesi
DetaylıRES ELEKTRIK PROJELENDIRME SÜREÇLERI O Z A N B A S K A N O Z A N. B A S K A N @ K E S I R. C O M. T R + 9 0 ( 5 3 9 ) 7 8 5 9 7 1 4
RES ELEKTRIK PROJELENDIRME SÜREÇLERI O Z A N B A S K A N O Z A N. B A S K A N @ K E S I R. C O M. T R + 9 0 ( 5 3 9 ) 7 8 5 9 7 1 4 ÖZET Önbilgi Projelendirmeye Bakış Elektriksel Tasarım Ön-Hazırlık Enterkonnekte
DetaylıĠLETĠM HATTINA ĠLĠġKĠN KARAKTERĠSTĠK DEĞERLERĠN ELDE EDĠLMESĠ
DENEY 1 ĠLETĠM HATTINA ĠLĠġKĠN KARAKTERĠSTĠK DEĞERLERĠN ELDE EDĠLMESĠ 1.1. Genel Bilgi MV 1424 Hat Modeli 40 kv lık nominal bir gerilim ve 350A lik nominal bir akım için tasarlanmış 40 km uzunluğundaki
DetaylıAŞIRI AKIM KORUMA RÖLELERİ Trafolarda Meydana Gelen Aşırı Akımların Nedenleri
Koruma Röleleri AŞIRI AKIM KORUMA RÖLELERİ Trafolarda Meydana Gelen Aşırı Akımların Nedenleri Trafolarda meydana gelen arızaların başlıca nedenleri şunlardır: >Transformatör sargılarında aşırı yüklenme
DetaylıSANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA DENGELENMESİ. üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M
DEÜ HASTANESİ KLİMA SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA SİSTEMLERİNİN N ISIL VE HİDROLİK DENGELENMESİ Burak Kurşun un / Doç.Dr.Serhan KüçüK üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M BölümüB GİRİŞ Değişen
DetaylıFırat Elektrik Dağıtım A.Ş. Faaliyet Raporu Vizyon ve Misyon 3. Şirket Profili 4. Kalite Politikamız 5. Çevre Yönetimi Politikamız 6
İçindekiler Vizyon ve Misyon 3 Şirket Profili 4 Kalite Politikamız 5 Çevre Yönetimi Politikamız 6 İş Sağlığı ve Güvenliği Politikamız 7 Kalite Belgelerimiz 8 Organizasyon Şeması 9 2014 Yılı Fırat EDAŞ
Detaylı2013 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen
DetaylıSEKONDER KORUMA. 1_Ölçme Trafoları (Akım Trafosu / Gerilim Trafosu) 2_Sekonder Röleler 3_Anahtarlama Elemanları (Kesiciler / Ayırıcılar) 2_RÖLELER
SEKONDER KORUM 1_Ölçme Trafoları (kım Trafosu / Gerilim Trafosu) 2_Sekonder Röleler 3_nahtarlama Elemanları (Kesiciler / yırıcılar) 2_RÖLELER - KIM RÖLELERİ (R) 1-Düşük kım Rölesi 2-şırı kım Rölesi (R)
DetaylıElektrik Dağıtım Şebekesi: İletim hattından gelen ve şalt merkezlerinde gerilim seviyesi düşürülen elektriği, ev ve işyerlerine getiren şebekedir.
DAĞITIM TRAFOLARI Genel Tanımlar Elektrik Dağıtım Şebekesi: İletim hattından gelen ve şalt merkezlerinde gerilim seviyesi düşürülen elektriği, ev ve işyerlerine getiren şebekedir. EEM13423 ELEKTRİK ENERJİSİ
DetaylıSU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat
SU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat Amaç MADDE 1 - (1) Bu Yönergenin amacı; Su Şebeke ve Arıtma
DetaylıYrd.Doç.Dr.Ümit K.Terzi 1 Şevket Sargın 2
TÜKETİCİLERİN ENERJİ TÜKETİM KARAKTERİSTİKLERİNE BAĞLI OLARAK MEYDANA GELEN KAYIPLAR VE ALINABİLECEK ÖNLEMLER İLE ELDE EDİLECEK ENERJİ KAZANIMLARI Yrd.Doç.Dr.Ümit K.Terzi 1 Şevket Sargın 2 1 Marmara Üniversitesi,
DetaylıElektrik Enerji Sistemlerinin Ekonomik İşletilmesi ve Enerji Verimliliği
Elektrik Enerji Sistemlerinin Ekonomik İşletilmesi ve Enerji Verimliliği Nurettin ÇETİNKAYA Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 2 Mayıs 2007 ÇARŞAMBA
DetaylıAA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
04.12.2011 AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören İçerik AA Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları na Yol Verme Uygulama Soruları 25.11.2011 2 http://people.deu.edu.tr/aytac.goren
DetaylıPer-unit değerlerin avantajları
PER-UNİT DEĞERLER Per-unit değerlerin avantajları Elektriksel büyüklüklerin karşılaştırılmasında ve değerlendirilmesinde kolaylık sağlar. Trafoların per-unit eşdeğer empedansları primer ve sekonder taraf
Detaylıgüç Atörleri Ans çak gerilim Al kond
Alçak gerilim Güç Kondansatörleri Alçak gerilim Güç Kondansatörleri İçindekiler Teknik Özellikler...241 Genel Bilgiler...241 Alçak Gerilim Güç Kondansatörleri Karakteristikleri...242 Kurulum ve Kullanım...242
DetaylıGÜÇ SİSTEM ANALİZLERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞE ETKİLERİ
EVK 2015 GÜÇ SİSTEM ANALİZLERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞE ETKİLERİ Turhan Türker Siemens A.Ş. Answers for energy management. Nedir? Güç sistemlerinin normal işletme koşullarında veya arızalarda nasıl çalışacağını
DetaylıYİBİTAŞ YOZGAT ÇİMENTO FABRİKASI ENERJİNİN KALİTELİ KULLANIMDAN KAYNAKLANAN OLUMSUZ ETKİLER
1 YİBİTAŞ YOZGAT ÇİMENTO FABRİKASI ENERJİNİN KALİTELİ KULLANIMI VE KULLANIMDAN KAYNAKLANAN OLUMSUZ ETKİLER 2 HERŞEY GÖRÜNDÜĞÜ GİBİ OLMAYABİLİR BELKİ GÖRDÜKLERİNİZ SİZE SUNULDUĞU VEYA SİZİN ALĞILADIĞINIZ
DetaylıKARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Elektrik Makinaları II Laboratuvarı DENEY 3 ASENKRON MOTOR A. Deneyin Amacı: Boşta çalışma ve kilitli rotor deneyleri yapılarak
DetaylıKOMPANZASYON www.kompanze.com
KOMPANZASYON Hazırlayan: Mehmet Halil DURCEYLAN Teknik Öğretmen & M.B.A. halil@kompanze.com Dünyada enerji üretim maliyetlerinin ve elektrik enerjisine olan ihtiyacın sürekli olarak artması, enerjinin
DetaylıAsenkron Makineler (2/3)
Asenkron Makineler (2/3) 1) Asenkron motorun çalışma prensibi Yanıt 1: (8. Hafta web sayfası ilk animasyonu dikkatle inceleyiniz) Statora 120 derecelik aralıklarla konuşlandırılmış 3 faz sargılarına, 3
DetaylıMDF pres hattı kızgın yağ pompalarında enerji YHULPOLOLĎL. Ağaç sektörü LoLQ HQHUML YHULPOLOLĎL o ] POHUL VLHPHQV FRP WU
MDF pres hattı kızgın yağ pompalarında enerji YHULPOLOLĎL Ağaç sektörü LoLQ HQHUML YHULPOLOLĎL o ] POHUL VLHPHQV FRP WU MDF Sürekli Pres Sekonder Devre Pompalarında Enerji Verimliliğinin Artırılması, Hakan
DetaylıReaktif Güç Kompanzasyonu
Reaktif Güç Kompanzasyonu 09.05.2017 Satış Müdür Yardımcısı smamus@entes.com.tr 0543 885 22 28 Kompanzasyon nedir? Kompanzasyonun sistemlere etkileri. Kompanzasyon şekilleri. Entes in kompanzasyon ürünleri.
Detaylı154 kv 154 kv. 10 kv. 0.4 kv. 0.4 kv. ENTERKONNEKTE 380 kv 380 kv YÜKSEK GERİLİM ŞEBEKESİ TRF. MERKEZİ ENDÜSTRİYEL TÜK. ORTA GERİLİM ŞEBEKESİ
ENTERKONNEKTE 380 kv 380 kv 154 kv YÜKSEK GERİLİM ŞEBEKESİ 154 kv 154 kv TRF. MERKEZİ 10 kv 34.5 kv ENDÜSTRİYEL TÜK. DAĞITIM ŞEBEKESİ ORTA GERİLİM ŞEBEKESİ KABLOLU 0.4 kv TRAFO POSTASI 0.4 kv BESLEME ALÇAK
DetaylıÜRETĠCĠLERDEN REAKTĠF GÜÇ DESTEĞĠ SAĞLANMASI ve GERĠLĠM KONTROLU
ÜRETĠCĠLERDEN REAKTĠF GÜÇ DESTEĞĠ SAĞLANMASI ve GERĠLĠM KONTROLU BÖLGESEL YÜKTEVZĠ MERKEZLERĠ ve ELEKTRĠK ÜRETĠCĠLERĠ ni BĠLGĠLENDĠRME TOPLANTISI 13-14.12.2010 Milli Yüktevzi Merkezi, Ankara Oğuz YILMAZ
DetaylıELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ
ELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ YUSUF BAYRAK TEİAȘ APK Daire Bașkanlığı 1. GİRİȘ 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve sektörün yeniden yapılanmasından
Detaylı2012 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen
DetaylıOlgun SAKARYA EMO Enerji Birim Koordinatörü. 13 Haziran 2012 / ANKARA
Olgun SAKARYA EMO Enerji Birim Koordinatörü 13 Haziran 2012 / ANKARA Enerji Verimliliği; Üretimimizde, Konforumuzda, İş gücümüzde, herhangi bir azalma olmadan daha az enerji kullanmaktır. SUNU ĠÇERĠĞĠ
DetaylıANKARA İLİ ELEKTRİK ÜRETİM-TÜKETİM DURUMU
ANKARA İLİ ELEKTRİK ÜRETİM- DURUMU Yusuf BAYRAK TEİAŞ APK Dairesi Başkanlığı Türkiye elektrik sistemi tümleşik bir sistemdir. Bölgelerin veya illerin coğrafi sınırları ile elektrik sistemi işletme bölgelerinin
DetaylıTÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİ RÜZGÂR SANTRALİ BAĞLANTILARI
TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİ RÜZGÂR SANTRALİ BAĞLANTILARI Ercüment ÖZDEMİRCİ APK Daire Başkanlığı TEİAŞ Türkiye Rüzgar Enerjisi Kongresi 7-8 Kasım İstanbul ANA FAALİYET KONULARI Türkiye İletim Sistemi
DetaylıGüç Faktörünün İyileştirilmesi Esasları: KOMPANZASYON HAKKINDA GENEL BİLGİ Tüketicilerin normal olarak şebekeden çektikleri endüktif gücün kapasitif yük çekmek suretiyle özel bir reaktif güç üreticisi
DetaylıTÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ
TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ Kemal YILDIR Genel Müdür Yönetim Kurulu Başkanı TÜREK, İstanbul Kasım 2013 ANA FAALİYET KONULARI Türkiye Elektrik Sistemini yönetmek Türkiye
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK TESİSLERİ LABORATUARI RAPOR KİTABI
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK TESİSLERİ LABORATUARI RAPOR KİTABI KOCAELİ 2016 RAPOR HAZIRLAMA KURALLARI 1. Deney raporlarının yazımında A4 kağıdı kullanılmalıdır.
DetaylıGERİLİM DÜŞÜMÜ KOMPANZE YÖNTEMLERİ
GERİLİM DÜŞÜMÜ KOMPANZE YÖNTEMLERİ Özgür GENCER Semra ÖZTÜRK E.Mustafa YEĞİN Korhan KARAARSLAN ogencer@kou.edu.tr semra@kou.edu.tr emy@kou.edu.tr kkaraarslan@kou.edu.tr Elektrik Mühendisliği Bölümü Mühendislik
DetaylıElektrik. Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları
Elektrik Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları 24.12.2013 Dr. Levent Çetin 2 24.12.2013 Dr. Levent Çetin 3 Buton/Anahtar / Limit Anahtarı Kalıcı butona basıldığında, buton
Detaylı10- KISA DEVRE ARIZA AKIMLARININ HESAPLANMASI TERĐMLER VE TANIMLAMALAR (IEC 60909)-2
HESAPLANMASI TERĐMLER VE TANIMLAMALAR (IEC 60909)-2 EŞDEĞER GERĐLĐM KAYNAĞI, GERĐLĐM FAKTÖRÜ, c SENKRON BĐR MAKĐNENĐN SUBTRANSIENT GERĐLĐMĐ, E GENERATÖRDEN UZAK KISA-DEVRE GENERATÖRE YAKIN KISA-DEVRE KISA-DEVRE
DetaylıEndüstriyel Uygulamalarda Enerji Verimliliği ve Kompanzasyon Çözümleri. Yiğit Özşahin
Endüstriyel Uygulamalarda Enerji Verimliliği ve Kompanzasyon Çözümleri 2015 Yiğit Özşahin İçerik Entes Elektronik Enerji verimliliği nedir? Neden enerjiyi verimli kullanmalıyız? Enerji verimliliği için
DetaylıMOTOR KORUMA RÖLELERİ. Motorların şebekeden aşırı akım çekme nedenleri
MOTOR KORUMA RÖLELERİ Motorlar herhangi bir nedenle normal değerlerinin üzerinde akım çektiğinde sargılarının ve devre elemanlarının zarar görmemesi için en kısa sürede enerjilerinin kesilmesi gerekir.
DetaylıDENEY 3 DİYOT DOĞRULTUCU DEVRELERİ
DENEY 3 DİYOT DOĞRULTUCU DEVRELERİ 31 DENEYİN AMACI Bu deneyde elektronik dc güç kaynaklarının ilk aşaması olan diyot doğrultucu devreleri test edilecektir Deneyin amacı; doğrultucu devrelerin (yarım ve
DetaylıKURUL KARARI. Karar No : 4476 Karar Tarihi : 26/06/2013
Piyasası Düzenleme Kurumundan : KURUL KARARI Karar No : 4476 Karar Tarihi : 26/06/2013 Piyasası Düzenleme Kurulunun 26/06/2013 tarihli toplantısında; a) şirketleri tarafından dağıtım sistemi ına ve görevli
DetaylıAKILLI ŞEBEKELER Smart Grids. Mehmet TÜMAY Taner TOPAL
AKILLI ŞEBEKELER Smart Grids Mehmet TÜMAY Taner TOPAL Özet Günümüzde elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtım teknolojilerinde bilişim teknolojilerinin kullanımı yaygınlaşmaktadır. Akıllı şebekeler
DetaylıFOTOVOLTAİK GÜÇ DESTEKLİ MİKRO SULAMA SİSTEMİ PROJESİ-2: SİMÜLASYON ÇALIŞMASI
FOTOVOLTAİK GÜÇ DESTEKLİ MİKRO SULAMA SİSTEMİ PROJESİ-2: SİMÜLASYON ÇALIŞMASI Ümran ATAY 1, Yusuf IŞIKER 2 ve Bülent YEŞİLATA 2 1GAP Toprak Su Kaynakları ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Şanlıurfa
DetaylıGüç Kalitesi Yenilenebilir Enerji Enerji Dağıtım Sistemleri Ölçüm, Analiz ve Değerlendirme Araştırma ve Geliştirme. www.genetek.com.
Güç Kalitesi Yenilenebilir Enerji Enerji Dağıtım Sistemleri Ölçüm, Analiz ve Değerlendirme Araştırma ve Geliştirme www.genetek.com.tr GENETEK, Elektrik Mühendisliği uygulamalarında kaliteli ve güvenilir
DetaylıFirma Profili. Yeteneklerimiz Ankara - 2015. www.endoks.com.tr
Firma Profili Yeteneklerimiz Ankara - 2015 Yol Haritası Endoks ENDOKS Firma Profili Tarihçe Firma Yapısı İlgi Alanlarımız ENDOKS Hakkımızda FİRMA PROFİLİ Yeteneklerimiz Kadromuz Başarılarımız Ürünlerimiz
DetaylıAG DAĞITIM PANO VE MALZEMELERİ
AG DAĞITIM PANO VE MALZEMELERİ Ana dağıtım panosu ile tesisin enerjisi tek bir panodan kontrol edilebilir. Fabrika, atölye ve iş yerlerinde elektrik enerjisinin ana dağıtımının yapıldığı panolardır. Trafosuz
DetaylıAT larının sekonderlerine Ampermetre veya Watmetre, Sayaç vb cihazların Akım Bobinleri bağlanır. AT Sekonderi kesinlikle açık devre edilmemelidir!
SEKONDER KORUM 1_Ölçme Trafoları (kım Trafosu / Gerilim Trafosu) 2_Sekonder Röleler 3_nahtarlama Elemanları (Kesiciler / yırıcılar) 1_Ölçme Trafoları (kım Trafosu / Gerilim Trafosu) 1.1. kım Trafoları
DetaylıŞEBEKE BAĞLANTI YÖNTEMLERİ (GRID INTEGRATION METHODS)
143 ŞEBEKE BAĞLANTI YÖNTEMLERİ (GRID INTEGRATION METHODS) Ferit ARSAN 1. RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN ŞEBEKEYE BAĞLANTISI a. Genel Kısıtlamalar Rüzgar enerjisi çok kesintili bir enerji kaynağıdır. Bu rüzgar enerjisini,
Detaylı22. ÜNİTE SENKRON MOTORLAR
22. ÜNİTE SENKRON MOTORLAR KONULAR 1. YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ 2. YOL VERME YÖNTEMLERİ 3. KULLANILDIĞI YERLER Herhangi bir yükü beslemekte olan ve birbirine paralel bağlanan iki altematörden birsinin
DetaylıMV 1438 KABLO HAT MODELİ KARAKTERİSTİKLERİ VE MV 1420 İLETİM HATTI ÜZERİNDEKİ GERİLİM DÜŞÜMÜ
MV 1438 KABLO HAT MODELİ KARAKTERİSTİKLERİ VE MV 1420 İLETİM HATTI ÜZERİNDEKİ GERİLİM DÜŞÜMÜ MV 1438 KABLO HAT MODELİ KARAKTERİSTİKLERİ Genel Bilgi MV 1438 hat modeli 11kV lık nominal bir gerilim için
DetaylıTransformatör İmalatı, Bakımı, Onarımı Servis Hizmetleri Mühendislik Hizmetleri Primer, Sekonder Saha Testleri YG, OG Şalt Sahası Bakım Onarım
Transformatör İmalatı, Bakımı, Onarımı Servis Hizmetleri Mühendislik Hizmetleri Primer, Sekonder Saha Testleri YG, OG Şalt Sahası Bakım Onarım Hizmetleri TRANSFORMATÖR Elektrik enerjisinin gerilim ve akım
DetaylıDağıtık Üretim Tesislerinin Şebeke Entegrasyonunda Yaşanabilecek Olası Problemler ve Entegrasyon Analizleri
Dağıtık Üretim Tesislerinin Şebeke Entegrasyonunda Yaşanabilecek Olası Problemler ve Entegrasyon Analizleri Dr. Hasan Basri ÇETİNKAYA SIEMENS San. ve Tic. A.S. Infrastructure & Cities Smart Grid / Service
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 4.HAFTA 1 İçindekiler Transformatörlerde Eşdeğer Devreler Transformatör
DetaylıElektrikte Güç Faktörünün Düzeltilmesi Esasları. Önerge No: 2227/2010
Bireysel (teke tek) Kompanzasyon: Elektrikte Güç Faktörünün Düzeltilmesi Esasları Önerge No: 2227/2010 Devamlı olarak işletmede bulunan büyük güçlü tüketicilerin reaktif güç ihtiyacını temin etmek için
DetaylıİÇİNDEKİLER CİLT I ELEKTROMANYETİK GEÇİT SÜREÇLERİ
İÇİNDEKİLER CİLT I ELEKTROMANYETİK GEÇİT SÜREÇLERİ Bölüm 1: ENERJİ SİSTEMLERİNDE KISA DEVRE OLAYLARI... 3 1.1. Kısa Devre Hesaplarında İzlenen Genel Yol... 5 1.2. Birime İndirgenmiş Genlikler Sistemi (
DetaylıEK 1 ENTERKONNEKTE ŞEBEKEDE KULLANILACAK İNDİRİCİ GÜÇ TRANSFORMATÖRLERİNİN KARAKTERİSTİKLERİ
EK ENTERKONNEKTE ŞEBEKEDE KULLANILACAK İNDİRİCİ GÜÇ TRANSFORMATÖRLERİNİN KARAKTERİSTİKLERİ 2 EK 2 İLETİM HATLARINDA ÇAPRAZLAMA 380 kv ELEKTRİK İLETİM HATLARINDA ÇAPRAZLAMA A C B B A C C B A 0 yaklaşık
DetaylıAMORF ÇEKİRDEKLİ DAĞITIM TRANSFORMATÖRLERİ
AMORF ÇEKİRDEKLİ DAĞITIM TRANSFORMATÖRLERİ Transformatörler, yüksek verimli elektrik makinaları olmasına rağmen, sayılarının fazla olması ve gittikçe artıyor olması, küresel enerji kayıplarının önemli
DetaylıELEKTRİK MOTORLARINDA VE UYGULAMALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ. Fatih BODUR
ELEKTRİK MOTORLARINDA VE UYGULAMALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Fatih BODUR Elektrik Motorları : Dönme kuvveti üreten makineler Elektrik motorunun amacı: Motor şaftına Dönme Momenti (T) ve Devir (n) sağlaması,iş
DetaylıAsenkron Motor Analizi
Temsili Resim Giriş Asenkron motorlar, neredeyse 100 yılı aşkın bir süredir endüstride geniş bir yelpazede kulla- Alperen ÜŞÜDÜM nılmaktadır. Elektrik Müh. Son yıllarda, FİGES A.Ş. kontrol teknolojilerinin
DetaylıELEKTRİK. 2. Evsel aboneler için kullanılan kaçak akım rölesinin çalışma akım eşiği kaç ma dır? ( A Sınıfı 02.07.2011)
ELEKTRİK 1. Bir orta gerilim (OG) dağıtım sisteminin trafodan itibaren yüke doğru olan kısmının (sekonder tarafının) yapısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? ( A Sınıfı 02.07.2011) A)
Detaylı2015 YILI EĞİTİM PLANI
TEDAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PERFORMANS YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Eğitim Müdürlüğü EĞİTİMLER VE KOD NUMARALARI TEMEL EĞİTİMLER Eğitimin Kodu Eğitimin Adı Katılacak Gruplar 10001
DetaylıENERJİ KALİTESİ İZLEME SİSTEMİ İLE KAYSERİ ve CİVARI ELEKTRİK T.A.Ş. DAĞITIM SİSTEMİNDE ARIZA ANALİZİ
ENERJİ KLİTESİ İZLEME SİSTEMİ İLE KYSERİ ve CİVRI ELEKTRİK T..Ş. DĞITIM SİSTEMİNDE RIZ NLİZİ li CESUR (Elektrik Müh.) Müşteri İlişkileri ve Tarifeler Md. ali.cesur@kcetas.com.tr Görkem Taylan HERDEM (Elk.Elktr.Müh.)
DetaylıEnerji Verimliliğinde Akıllı Şebekelerin Rolü ULUSLARARASI İSTANBUL AKILLI ŞEBEKELER KONGRE VE SERGİSİ
Enerji Verimliliğinde Akıllı Şebekelerin Rolü ULUSLARARASI İSTANBUL AKILLI ŞEBEKELER KONGRE VE SERGİSİ 10.05.2013 EnerjiSA & Başkent Elektrik Dağıtım AŞ Türkiye nin en büyük sanayi ve finans topluluklarından
DetaylıELEKTRİK PROGRAMI. Genel Bilgi
ELEKTRİK PROGRAMI Genel Bilgi Üniversite Giriş Sınavı ndan yeterli puan alan veya sınavsız geçiş şartlarını sağlayan öğrenciler bölümün ön lisans programına başlamaya hak kazanırlar. Elektrik Programı;
Detaylıwww.torekselectric.com
www.torekselectric.com HAKKIMIZDA Firmamız, her tesisin kendine özgü işletme ihtiyaçları olduğuna inanmakta ve standart bir çözümden ziyade müşteri odaklı çözümler üretmektedir. Gerçek çözüm; ürün yelpazesindeki
DetaylıIsc, transient şartlarında, Zsc yi oluşturan X reaktansı ve R direncine bağlı olarak gelişir.
Sadeleştirilmiş bir şebeke şeması ; bir sabit AC güç kaynağını, bir anahtarı, anahtarın üstündeki empedansı temsil eden Zsc yi ve bir yük empedansı Zs i kapsar. (Şekil 10.1) Gerçek bir sistemde, kaynak
DetaylıBİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARAR. :Piyasa Gözetim Laboratuvarı Müdürlüğünün
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI Karar Tarihi : 11.12.2013 Karar No : 2013/DK-PGM/651 Gündem Konusu : Piyasa Gözetim Laboratuvarı Müdürlüğü Deney Ücretleri. KARAR hazırladığı takrir ve eki
DetaylıENERJİ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi 4 + 0 + 0
ENERJİ DAĞITIMI-I Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 Panolar: OG AG Panolar: 1 Devre kesici kompartmanı 2 Ana bara kompartmanı 3 Kablo kompartmanı 4 Alçak gerilim kompartman1 5 Ark gaz tahliye kanalı 6 Akım trafoları
DetaylıGerilim beslemeli invertörler, akım beslemeli invertörler / 13. Hafta. Sekil-7.7 de endüktif yükte çalışan PWM invertör görülmektedir.
1 fazlı Gerilim Kaynaklı PWM invertörler (Endüktif yükte); Sekil-7.7 de endüktif yükte çalışan PWM invertör görülmektedir. Şekil-7.7 den görüldüğü gibi yükün endüktif olması durumunda, yük üzerindeki enerjinin
DetaylıTEİAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
1 KURULUŞ TARİHİ : 01.10.2001 KURULUŞ KARARI : Tarih: 02.02.2001 No : 2001/2026 (BKK) ANASTATÜ : Tarih: 29.06.2001 No : 24447 (R.GAZETE) İLETİM LİSANSI TARİH 13.03.2003 SERMAYE : 5 Milyar TL PERSONEL SAYISI
Detaylı. DIKKAT!!!. ENERJI VAR
132 kv YG hatlar n n toprak kablosu içerisinde Optical Ground Wire Cable (OPGW) kullan ld. Bu kablo sayesinde, ileride trafo merkezleri ve KIB-TEK aras ndaki iletişimin sağlanmas planland. Gerektiğinde
DetaylıENDÜSTRİYEL BİR TESİSTE DİNAMİK KOMPANZASYON UYGULAMASI
ENDÜSTRİYEL BİR TESİSTE DİNAMİK KOMPANZASYON UYGULAMASI Özgür GENCER Semra ÖZTÜRK Tarık ERFİDAN Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Elektrik Mühendisliği Bölümü, Kocaeli San-el Mühendislik Elektrik
Detaylı3 Fazlı Motorların Güçlerinin PLC ile Kontrolü. Doç. Dr. Ramazan BAYINDIR
3 Fazlı Motorların Güçlerinin PLC ile Kontrolü Doç. Dr. Ramazan BAYINDIR Endüstride çok yaygın olarak kullanılan asenkron motorların sürekli izlenmesi ve arızalarının en aza indirilmesi büyük önem kazanmıştır.
DetaylıGüç Kalitesi Problemleri ve Çözüm Yöntemleri
Güç Kalitesi Problemleri ve Çözüm Yöntemleri Cihan ŞENEL Güç Kalitesi Departmanı Ürün Mühendisi Ver.1 Rev.2 Haziran 2015 www.aktif.net KOMPANZASYON & HARMONİKLER 1 Sunum İçeriği Güç Kalitesi Nedir? Güç
DetaylıBölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri
Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Elektrik gücünü yüksek verimli bir biçimde kontrol etmek ve formunu değiştirmek (dönüştürmek) için oluşturlan devrelere denir. Şekil 1 de güç girişi 1 veya 3 fazlı AA
DetaylıDünyadaki toplam su potansiyeli. Dünyadaki toplam su miktarı : 1,4 milyar km 3 3/31
İçerik Dünyadaki su potansiyeline bakış Türkiye deki su potansiyeline bakış Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Görevleri Mevzuat Çalışmaları Yapılan Faaliyetler Su Tasarrufu Eylem Planı Su Ayakizi Çalışmaları
DetaylıRüzgar Enerjisi Çalıştayı (Dağıtım Sistemine RES Bağlantıları)
TÜRKİYE ELEKTRİK K DAĞITIM A.Ş. GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ Rüzgar Enerjisi Çalıştayı (Dağıtım Sistemine RES Bağlantıları) 26 Kasım 2008 - ANKARA Olgun SAKARYA Elektrik MühendisiM 1 Dağıtım : Elektrik enerjisinin
DetaylıYaz Puantı ve Talep Yönetimi
Yaz Puantı ve Talep Yönetimi Genel elektrik talebi kış aylarında ısıtma ve aydınlatma, yaz aylarında ise soğutma (klima) ihtiyacına bağlı olarak bölgesel ve mevsimsel farklılıklar oluşturur. modus Enerji
DetaylıENERJĠ ġube MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ TASARRUFU UYGULAMALARI
ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ DESTEK HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ENERJĠ ġube MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ TASARRUFU UYGULAMALARI ENERJİ VERİMLİLİĞİ Faaliyetlerinden Örnekler KOMPANZASYON KOMPANZASYON UYGULAMALARI
Detaylıentbus pro web tabanlı enerji izleme yazılımı
W Ağustos 2013 entbus pro web tabanlı enerji izleme yazılımı entbus pro kompanzasyon ve enerji kalitesini analiz etmeyi sağlayan bir Enerji Yönetimi yazılımıdır. İşletmelerde yer alan enerji ölçüm cihazlarını
Detaylı