TÜRK YE Y DÜNYA KESFETT ENERJ SEKTÖRÜNDE LK ADIMLAR ATILDI. Yedi Boydak fiirketi EN BÜYÜK. çinde. Rifat Hisarc kl o lu: nsan m z Kab na S m yor

Transkript

1 SONBAHAR 2010 SAYI 22 B ZB ZE, BOYDAK HOLD NG YAYINIDIR. ÜÇ AYDA B R YAYINLANIR. SAYI 22 SONBAHAR 2010 DÜNYA TÜRK YE Y KESFETT. Yedi Boydak fiirketi EN BÜYÜK 500 çinde Rifat Hisarc kl o lu: nsan m z Kab na S m yor ENERJ SEKTÖRÜNDE LK ADIMLAR ATILDI Potadaki Gururumuz: Türkiye Dünya kincisi Foto raf: FIBA arflivi

2 ÖNGÖRÜYORUZ, ÇAL fl YORUZ, BAflAR YORUZ, GURURLUYUZ Türkiye nin ve dünyan n gelece ini enerjide gören bir grup olarak, bu sektördeki ilk ad mlar m z att k. Stratejik büyüme alanlar m zdan biri olan enerjide yat r mlar m z n h z kesilmeyecek. Yeni proje ve yat r mlara kap m z aç k. Gururla görüyoruz ki Türkiye, dünyanın kanaat önderleri, saygın yayınları tarafından son dönemlerde örnek ülke olarak gösterilmeye bașladı. Türk sporcular, sinema yönetmenleri, yazarlar, modacılar dünyanın en büyük ödüllerini elde ediyor. Elbette bu bașarıların en büyüklerinden biri ekonomi alanında yașanıyor. Türkiye, OECD ülkeleri içinde Çin den sonra en hızlı büyüyen ekonomi olarak karșımıza çıkıyor. Bu gurur veren tablonun olușmasında, ne mutlu ki, bizim de Boydak Grubu olarak çorbada tuzumuz var. İnsan kaynağına verdiğimiz önemin, strateji olușturmaktaki becerilerimizin, yüksek teknolojiye yatırım yapmamızın, titizliğimizin, gayretimizin karșılığını bir kez daha aldık. İstanbul Sanayi Odası nın hazırladığı Türkiye nin En Büyük 500 Sanayi Șirketi sıralamasında bu yıl yedi șirketimiz yer alıyor. Üstelik bunların arasında yer alan beș șirketimiz geçen yılki sıralamaya göre basamak atlamıș durumda. Bu sonucun bizi mutlu eden bir yanı daha var. Bu bașarı gösteriyor ki, doğru bir strateji ve planlamayla zor dönemlerden kârla çıkmak mümkün. Șunu da vurgulamak gerekiyor. Her șirketimiz, inisiyatif kullanarak krize, mevcut koșullarına en uygun bir biçimde hazırlandı. Kendi sektöründeki gelișmeleri değerlendirdi, iç ișleyișini masaya yatırarak en uygun kararları almaya çalıștı. Burada insan kaynağımızın ne kadar iyi olduğunu bir kez daha görmüș olduk. Bașarı, çok çalıșmak, doğru kararları almak kadar ileriyi görmekten de geçiyor. Uzun zamandır enerji konusunda yoğun çalıșmalarımızı sürdürdüğümüzü, yatırım yapma konusunda doğru zamanı beklediğimizi duyurmuștuk. Türkiye nin ve dünyanın geleceğini enerjide gören bir grup olarak bu sektördeki ilk adımlarımızı da attık. Enerji sektöründe faaliyet göstermek amacıyla kurduğumuz Boydak Enerji, Ataç Șirketler Grubu na ait Nisan Elektromekanik Enerji'nin yüzde 50, Muradiye Elektrik Üretim in de yüzde 70 hissesini aldı. Enerji üretimi alanında doğan bu ișbirliklerimiz, çevre kirliliğine neden olmayan, yenilenebilir ve yüksek verimli hidroelektrik santrallar üzerinden sürecek. Stratejik büyüme alanlarımızdan biri olan enerjide yatırımlarımızın hızı kesilmeyecek. Yeni proje ve yatırımlara kapımız her zaman açık. Fırsatları kolluyoruz, çalıșıyoruz, bașarıyoruz, gururluyuz. Saygılarımla, Bekir Boydak B zb ze 3

3 Ç NDEK LER 6 ı DÜNYA VE B Z Enerji sektörüne ilk adımlar Türkiye ekonomisi yabancıları etkiliyor 14 ı ANAL Z TOBB Bașkanı Hisarcıklıoğlu: Artık her yerdeyiz, insanımız kabına sığmıyor 18 ı TÜRK YE Yedi Boydak șirketi İSO 500 listesinde 22 ı SPOR Milli Takımımız dünyanın en iyi ikinci basketbol takımı 25 ı MARKA Tedarik sıkıntısından liderliğe: Boyteks İstikbal de bir kıyafetle neler değiști? 30 ı ROTAMIZ Cıvıl cıvıl Eskișehir 33 ı BAY LER Eskișehir bayilerimize misafir olduk 36 ı RENKLER Gülse Birsel: Mizahın hilesi hurdası yok 40 ı YEN Ağızdan ağıza pazarlama 44 ı ARTI 1 Renklerin dili 47 ı HAYATA DA R İstanbul da kristal bir saray 50 ı SA LIK Eyvah yine unuttum! 52 ı LEZZET DURA I Bu kez Oktay Usta ya konuk olduk 55 ı AKTÜEL Bayramınız kutlu olsun Ders çalıșmak için en uygun ortam ç ndek ler 12 mtiyaz Sahibi Boydak Holding ad na Bekir Boydak Yaz iflleri Müdürü Murtaza Durmufl Editör Belgin Demirer Kreatif Direktör Metin Özkan, Ahmet Akgül Katk da Bulunanlar Hülya Bal, Selin Soylu Yay n Kurulu Bilal Uyan k Halit Bayhan Aygün Baflok Muzaffer Çetinkaya Hasan Ünal Ar n Saydam Ülkü Karaosmano lu Duygu Ülgen Reklam Ebru Çal flkan ebru.caliskan@boydak.com Yap mc Kesiflim Yay nc l k ve Tasar m Hizmetleri A.fi. Kasap Sokak, Hilmi Hak Han, 22/ Esentepe-fiiflli/ stanbul Tel: (0212) Faks: (0212) Yönetim Yeri Boydak Center, O.S.B. 6. Cad. No: 35 Kayseri e-posta: murtaza.durmus@boydak.com ebru.caliskan@boydak.com Elma Bilgisayar ve Bas m Tel: (0212) Yay n Türü Yerel Süreli Yay n 55 Türkiye nin sanat, spor, ekonomi alan ndaki performans n n s kça dünya gündeminde yer almas üzerine biz de ülkemizin geliflim seyrini ve dünyan n bu seyir karfl s ndaki olumlu tepkisini mercek alt na ald k. S Z GURURLANDIRACAK HABERLER M Z VAR Ramazan Bayramınızı güzel, gururlandırıcı, iș yönetimlerinize ıșık tutacak haberlerle dolu bir dergiyle kutluyoruz. Bundan sonra da size böyle moral verici haberleri iletmeyi canı gönülden istiyoruz. Türkiye nin sanat, spor ve ekonomisinin gösterdiği performansla son aylarda sıkça dünya gündeminde yer alması üzerine biz de Türkiye nin gelișim seyrini ve dünyanın bu seyir karșısındaki olumlu tepkisini uzmanlara kulak vererek mercek altına aldık. CNBC-e Business yayın yönetmeni Aydın Demirer ile İstanbul Ticaret Üniversitesi öğretim üyesi ve Bloomberg TV genel yayın yönetmeni Prof. Dr. Kerem Alkin sorularımızı yanıtladı. AB ülkelerinin içine düștüğü darboğazın, Türkiye nin 2001 kriziyle mücadelesinde elde ettiği kazanımları daha görünür kıldığını anlattılar. TOBB Bașkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu da Türkiye nin artık tribünde değil, sahada olduğunu, Mızrak artık bu çuvala sığmıyor, insanımız kabına sığmıyor sözleriyle vurguladı. Türkiye nin yıldızının parladığı bir bașka alan da spor oldu. A Milli Basketbol Takımımız, dünyanın en iyi ikinci takımı koltuğuna oturdu. FIBA 2010 un açılıș maçının yapıldığı Kayseri den bașlayarak, organizasyonun ve milli takımımızın bașarısının dünyadaki yankılarına sayfalarımızda yer verdik. İSO nun hazırladığı Türkiye nin En Büyük 500 Sanayi Șirketi arasında yer alan Boydak Holding șirketleri Boytaș, Hes, Merkez Çelik, İstikbal, Boyteks, Boyçelik ve Form Sünger in genel müdürleri, bu bașarının kaynağını Bizbize ye anlattılar. Boydak Holding in enerji sektöründeki ilk yatırımlarını bulacağınız sayfalarımızda, Boyteks Genel Müdürü Mustafa Yıldırım dan, șirketin, sekiz yıllık geçmișine rağmen yatak kumașında dünya liderliğine tırmanmasının öyküsünü dinleyeceksiniz. Bu sayıda İstikbal in yeni kıyafet uygulamasının sonuçlarının da izini sürdük. Kıyafetin gerek müșteri gerekse çalıșanı ne kadar etkilediğini, eminiz siz de ilgiyle okuyacaksanız. Rotamız bizi bu kez Eskișehir e çıkardı. Bu kentin genç, dinamik yüzünü sizlere yansıtabilmeyi umuyoruz. Sizlere, değișimi yakalayabilmek için yeni iș yapma biçimlerini takip edeceğimize dair söz vermiștik. Bu sayımızda ülkemizde yeni yeni uygulanmaya bașlayan ağızdan ağıza pazarlama yöntemini ele aldık. Yöntemi, Türkiye deki ilk uygulayıcılarından Renan Tavukçuoğlu ile konuștuk. Renk uzmanı Metin Yahya Üster de, renklerin iș hayatındaki kullanımını anlattı. İnsanları ekrana kilitleyen Avrupa Yakası nın yaratıcısı Gülse Birsel, hilesi hurdası olmayan mizahı anlatırken, nörolog Zeynep Aydın dan da hafızamızın ișleyișini dinledik. Bu sayımızda İstanbul un göbeğindeki buzdan șehri sizlere aktarırken, Oktay Usta ya da bu kez biz misafir olduk. Sizleri keyifle okuyacağınızı umduğumuz bir Bizbize ile baș bașa bırakmadan önce, güzel haberlerimizin daim olmasını diliyoruz. 57 ı B ZDEN HABERLER Saygılarımla Murtaza Durmuș/Yazı İșleri Müdürü 4 B zb ze B zb ze 5

4 DÜNYA VE B Z Boydak Holding May s 2010 da Enerji sektöründeyiz dedi, A ustos ta Nisan Enerji nin yüzde 50 sine, Eylül de Muradiye Elektrik Üretim in yüzde 70 ine ortak oldu. CEO Memduh Boydak, Yeni proje ve yat r mlara kap m z her zaman aç k, f rsatlar kolluyoruz dedi. ENERJ SEKTÖRÜNE LK ADIMLAR Türkiye nin ve dünyanın geleceğini enerjide görüyoruz yılında enerji sektörüne etkili bir oyuncu olarak gireceğiz ve enerji stratejik büyüme alanımız olacak. Boydak Holding CEO su Memduh Boydak ın Mayıs 2010 daki Yıllık Paylașım Toplantısı nda yaptığı bu açıklamanın üzerinden üç ay geçmeden, ilk enerji yatırımları realize oldu. Boydak Holding, stratejik büyüme alanlarından biri olarak belirlediği enerji sektöründeki ilk adımlarını hidroelektrik enerji üretimindeki iki ortaklıkla attı. Boydak Grubu, önce enerji alanında faaliyet göstermek üzere Boydak Enerji yi kurdu. Boydak Enerji de ilk yatırımını Ağustos 2010 da yaptı. İnșaat alanında birçok bașarılı projeye imza atan Ataç Șirketler Grubu ile enerji alanında ișbirliğine gidildi. Yapılan ișbirliği kapsamında Boydak Enerji, Ataç Șirketler Grubu bünyesinde bulunan ve yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren Nisan Elektromekanik Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ș. nin yüzde 50 sine ortak oldu. Enerji üretimi alanında yapılan ișbirliği kapsamında Orta Karadeniz de 11 adet hidroelektrik santral projesi tamamlanacak. İkisi halihazırda bitmiș olan projelerin tamamlanması durumunda, 150 megavatlık bir kurulu güçle yıllık 550 milyon KW/saat enerji üretilmesi planlanıyor. Bu ișbirliğinde Boydak Enerji adına danıșmanlık görevlerini HSBC Yatırım Menkul Değerler A.Ș. ve PricewaterhouseCoopers ın yürüttüğü açıklandı. 6 B zb ze BOYDAK İLE İȘBİRLİĞİNDEN GURURLUYUZ Ataç İnșaat ve Sanayi Yönetim Kurulu Bașkanı Halil Ataman bu birliktelikten doğacak güçle atılımlara devam edileceğini belirterek șunları söyledi: İlerleyen dönemde Nisan Enerji nin kurulu gücü 150 den 300 megavata çıkacak. Yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren Nisan Enerji șirketimiz, kurulduğu günden bu yana gelișimini istikrarlı bir șekilde sürdürdü. Ortaklarına olduğu kadar Türkiye ekonomisine de fayda üretmeyi ilke edinen, bu ilkenin ıșığında yaptığı yatırımlarla binlerce insanımıza istihdam sağlayan ve ülkemize önemli eserler kazandıran Ataç İnșaat olarak, ülkemizin önde gelen gruplarından biri olan Boydak Holding ile enerji sektöründe ortaklık yapmanın gururunu yașıyoruz. Ortaklığımızın ülkemize ve șirketlerimize hayırlı ve uğurlu olmasını diliyorum. ENERJİ YATIRIMI ÜRETİM VE DAĞITIMLA SÜRECEK Boydak Holding CEO su Memduh Boydak da açıklamasında Nisan Enerji nin yüzde 50 sine ortak olarak enerji alanında yatırımlarına hız verdiklerini söyledi. Yenilenebilir enerji alanında önemli bir yeri olan Ataç Șirketler Grubu nun enerji sektöründe uygun bir ortak olduğunu belirten Boydak șöyle devam etti: Ülkemize ve bulunduğumuz sektörlere katma değer katarak, emin adımlarla sürekli ve istikrarlı büyüme politikamızı devam ettiriyoruz. Hali hazırda lider konumda olduğumuz sektörlerin yanı sıra enerji gibi gelișime ve büyümeye açık bir sektörde yatırımlarımızı hızlandırdık. Boydak Enerji șirketimiz ile bu yatırımların ilkini gerçekleștirdik. Önümüzdeki dönemde de enerji sektöründe öncelikle üretim ve daha sonra dağıtım alanında yapacağımız yatırımlarımız devam edecek. Bu yatırımların toplamda 1 milyar doları bulmasını öngörüyoruz. Yatırım gücümüz, sürdürülebilir büyüme politikamız ve yeni iș ortağımız ile enerji bizim stratejik büyüme alanlarımızdan biri olacak. Boydak ın bu açıklamasıyla hız verdik dediği enerji yatırımlarına, aradan bir ay geçmeden bir yenisi daha eklendi. Boydak Enerji, hidroelektrik enerji üretim alanında faaliyet gösteren Muradiye Elektrik Üretim A.Ș. nin yüzde 70 hissesini satın alarak yeni bir stratejik ortaklık gerçekleștirdi. Van ın Muradiye ilçesinde toplam kurulu gücü 42.3 megavattan olușan iki adet santral projesini içeren ortaklık kapsamında, ilk projenin Ekim 2010, ikinci projenin ise Aralık 2010 da elektrik üretimine bașlaması planlanıyor. Șirket yatırımlarını tamamladığında, yıllık 170 milyon kilovat/saat enerji üretilmesi bekleniyor. YENİ PROJELERE KAPIMIZ AÇIK Muradiye Enerji Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Behzat Aksaray bu anlașma sayesinde Muradiye Enerji nin daha güçlü bir yapıya kavuștuğunu ve bu sinerjiyle farklı enerji üretim alanlarında da yatırımların süreciğini belirtirken, CEO Memduh Boydak șunları söyledi: Enerji yatırımlarına hız verdik. Muradiye Elektrik Üretim in yüzde 70 inin satın alınmasıyla kurulan ortaklık, Boydak Enerji nin büyümesinde önemli bir rol oynayacak yılı içerisinde enerji sektörüne, bașta yenilenebilir enerji üretimi sahasında olmak üzere hızlı bir adım attık, bu büyümeyi devam ettirmek istiyoruz. Doğru projelere kapımız her zaman açık, karșımıza çıkan yatırım fırsatlarını değerlendirmeye devam edeceğiz. Bu yeni ortaklık enerji üretim alanında önemli bir yatırım. Grubun, enerji sektörüne toplamda 1 milyar dolarlık yatırım yapmayı öngördüğünü hatırlatan Memduh Boydak, Planlarımız doğrultusunda emin adımlarla ilerliyoruz. Enerjide yatırımlarımız hız kesmeyecek dedi. B zb ze 7

5 DÜNYA VE B Z Türk ye ekonom s yabanc lar etk l yor Türkiye ekonomisinin gösterdi i performans, bir süredir dünyan n gündeminde H zl büyüme, sa lam bir bankac l k sektörü, sürekli yeni pazarlar arayan giriflimciler ve ciddi bir sanayi altyap s, özellikle geliflmifl ülkelerin dikkatini çekiyor. Son birkaç aydır dünyanın ilgisi Türkiye nin üzerinde. Bu ilgiyi görmek için internete girip dünyanın en saygın gazetelerinde Türkiye üzerine yayımlanmıș makalelere bakmak yeterli. Örnek mi? İște New York Times. ABD nin en etkin gazetelerinden biri olan Times, bir AB Türkiye karșılaștırması yapıyor ve șunları söylüyor: Bugün Türkiye, uluslararası alanda rekabet eden șirketleri, ülkeyi bir girișimci merkezine çeviren genç nüfusu, Ortadoğu ve Rusya gibi para basan ihracat pazarları, milyarlarca dolar getiren yabancı yatırımcılarıyla hızla büyüyen bir ekonomik güç. Ağır borç yükü altındaki Avrupalılar bu yıl yüzde 1 lik bir büyümeyi șans olarak göre dursun, Türkiye nin yașadığı ekonomik rönesans yeni bir soruyu beraberinde getiriyor: Hangisi diğerine ihtiyaç duyuyor? Avrupa mı Türkiye ye, Türkiye mi Avrupa ya? Ya da Almanya nın eski șansölyesi Gerhard Schröder in Die Welt gazetesinde söylediklerine kulak verelim: Türkiye daha șimdiden dünyanın en büyük 20 ekonomisine sahip ülkeler arasında yer alıyor ve ülkenin ekonomisi gayet hızlı bir biçimde gelișiyor. Ülke, önümüzdeki yılda Avrupa nın en büyük dördüncü ya da beșinci ekonomisine sahip olacak, yani Fransa ve İtalya ile aynı seviyede yer alacak. Böyle bir ülkeyi tam olarak entegre etme fırsatını değerlendirmemiz gerek. Bu övgü dolucu sözlerin altı boș değil tabii ki Yabancıların bakıșını etkileyen pek çok faktör var. Birincisi Türkiye nin, Çin in büyüme hızını neredeyse yakalaması. İkincisi, bunu, bütün dünya ciddi bir ekonomik krizi henüz tam olarak atlatamamıșken gerçekleștirmiș olması. Üçüncüsü, ișadamlarımızın dünyanın neredeyse bütün pazarlarında faaliyet göstermeleri. Dördüncüsü yeni dıș politika anlayıșının da dünyaya açılmaya destek olușu ve son olarak da Türkiye nin gelișmiș sanayi altyapısı Konuyu uzmanlarla görüștük. 9

6 DÜNYA VE B Z Financial Times, Wall Street Journal, New York Times, Le Monde ve Die Welt. Dünyada kamuoyu yaratan beș büyük gazete. Ortak yanları, son üç dört ay içinde Türkiye ekonomisinin performansıyla ilgili yazı yayınlamaları Ekonominin hızlı büyümesi, sağlam bankacılık sistemi, ülke kredi notunun artması onları en çok etkileyen faktörler... Bir diğer yazı ise European Business dergisinde yayınlandı. David O Brian imzalı yazının bașlığı Türkiye Avrupa nın Sağlıklı Adamı idi. Derginin Türkiye edisyonu olan CNBC-e Business bu yazının bașlığını kapak spotu yaparak, yabancıların Türkiye ye bakıșıyla ilgili bir dosya hazırladı. Derginin yayın yönetmeni Aydın Demirer sorularımızı yanıtladı. CNBC-e Business, Türkiye ekonomisinde sağlanan bașarıları yabancı gözüyle anlatıyor. Bu fikir nasıl oluștu? European Business in Türkiye edisyonunu yapıyoruz. Onların temmuz sayılarında Türkiye Avrupa nın Sağlıklı Adamı adlı, kapsamlı bir yazı vardı. Bu bașlığı kapaklarında ikinci büyük spot olarak kullanmıșlardı. Bu, bize ilginç geldi. Zaten pek çok yabancı dergi ve gazetede, son birkaç ay içinde Türkiye Yabanc lar n bak fl lk kez bu kadar olumlu Türkiye Avrupa n n Zinde Adam bafll kl kapa yla Bat l gazeteci ve siyasetçilerin Türkiye nin ekonomik performans na ilgisini inceleyen CNBC-e Business in yay n yönetmeni Ayd n Demirer sorular m z yan tlad ekonomisinde yașanan hızlı değișimle ilgili pek çok yazı çıkmıștı. Biz acaba böyle bir konuyu mu kapağa çıkarsak diye düșünürken Business European da kapaktan bu yazıyı verince, artık tartıșacak fazla bir șey kalmadı. Dünyanın en ünlü dergilerinden biri daha konuyu kapağa tașıdı... Evet. ABD nin en çok satan ikinci haber dergisi Newsweek in Avrupa edisyonu da aynı kapakla çıktı. Türkiye edisyonu da haliyle aynı kapağı yaptı. Bu da yaptığımız ișin doğru olduğunu, Türkiye nin konușulduğunu gösteriyor. Daha önceden bu tür yazılara rastlamıș mıydınız? 1970 lerin ikinci çeyreğini hatırlıyorum. O dönem Türkiye iflas etmiș gibiydi lerde Özal ın getirdiği dıșa açılma politikasıyla ilgili olumlu birkaç yazı hatırlıyorum. Örneğin İtalyanlar ın Panorama ya da Espresso dergisi, Anneciğim Türkler Geliyor diye bir yazı yayınlamıștı. Burada, bizim ișadamlarımızın İtalya nın pazarlarını ele geçirdiği anlatılıyordu lar malum kayıp yıllar oldu. Dünya konjonktürü uygun olmasına rağmen, Türkiye bu yıllarda, hepimizin bildiği gibi çok kötü yönetildi krizinde yazılacak zaten olumlu bir șey yoktu. Son bir yıldır Türkiye ekonomisini öven yazılara çok fazla rastlıyorum. Yeri gelmișken șunu da vurgulamak istiyorum. Kapak konumuz ekonomide sağlanan bașarılarla ilgili değil. Kapak yazımızın omurgası șu: Nasıl oldu da son birkaç ay içerisinde Batılılar ın Türkiye ye yönelik tavrı değiști? Niye değiști? Birkaç nedeni var. En önemlisi Yunanistan daki ağır kriz. Yunanistan küçücük bir ülke. Üstelik yıllardır Avrupa Birliği fonlarını almıș. Șimdi ortaya çıkıyor ki pek çok rakamı makyajlayarak Brüksel i kandırmıș. Hemen yanı bașında Türkiye var. Yunanistan ın tam tersi, biz Brüksel in kandırdığı bir ülkeyiz. Ama bankacılık sistemimiz son derece sağlam. OECD ülkeleri arasında Çin den sonra en hızlı büyümeyi yakalıyoruz. Bu durum Batılılar ı çok etkiledi tabii ki. Öte yandan bu krizde ortaya çıktı ki Portekiz de, İspanya da, Baltık Cumhuriyetleri de, Macaristan da hasta. Oysa, böyle olmamalıydı. Çünkü AB içinde kimse ekonomik kriz yașamasın diye yıllar önce Maastricht kriterleri ilan edildi. Șimdi görüyoruz ki, Almanya haricinde hiçbir ülke bu kritlerleri uygulamamıș. Biz ise gayet disiplinliyiz. Bankacılığın haricinde Aydın Demirer bütçemiz sağlam, borcumuz disiplin altında Avrupa nın Hasta Adamı sözü Osmanlı için söylenmiști 1853 te Çar I Nikola Kollarımızın arasında bir hasta adam var diyor Osmanlı İmparatorluğu nu kastederek. Bu laf siyasi literatüre giriyor. Peki 2001 krizinden sonra neler yapıldı? En önemlisi, sağlam bir bankacılık sistemi olușturuldu. Gelișmiș ülkelerin bankaları sallanırken, hatta batarken, biz sağlam çıktık. Burada hükümetin ve TMSF nin hakkını vermek gerekir. Bizde, malum, son derece büyük hedeflerle bir kurum olușturulur, kısa bir süre sonra kurum ciddiyetini kaybeder, ișler tavsar, yolsuzluk, rüșvet, adam kayırma bașlar. TMSF de bunlardan hiçbiri olmadı. Ben itiraf edeyim, TMSF nin bu kadar sağlam çıkacağını beklemiyordum. Batık bankalar için af çıkar, bunlar bir süre sonra ișlerine devam eder diye düșünüyordum. Ve böyle düșünenlerin sayısı da azımsanacak gibi değildi. Ama TMSF kaya gibi sert ve dayanıklı çıktı. Hükümet kendi üstüne düșeni yaptı. Ama sadece bu değildi bizi bașarılı yapan. İșadamları dünyada yașanmakta olan değișimi çok iyi kavradılar. Gelișmiș ülke standartlarında üretim yapmaya bașladılar ve bu ürünleriyle dünyadaki bütün pazarlarda faaliyet gösterdiler. Burada ekonomi konusunda Ali Babacan ın, dıș pazarlar konusunda da Ahmet Davutoğlu nun hakkını teslim etmek gerekiyor. Türkiye dünyada saygınlığını kazandı. Bu, Atatürk ün ölümüyle birlikte yitirdiğimiz bir saygınlıktı bana göre. Türkiye nin neler yakaladığını, Dünya Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hakan Güldağ, bizim kapak yazımızda son derece iyi özetlemiș. Ben de kısaca aktarayım: Birincisi, hızlı büyüme. İkincisi, Türkiye nin yıllardan sonra ilk defa jeostratejik konumunu ekonomide de değerlendirmeye bașlaması. Üçüncüsü, Türk ișadamının girișimcilik ruhu. Dördüncüsü, Balkanlar dan Çin Seddi ne kadar olan bölgede Türkiye den daha iyi bir sanayi altyapısına sahip ülke bulunmaması. Bunların hepsi birleșince Türkiye ekonomisinin nasıl bir dinamizm yarattığı ortaya çıkıyor. Ekonominin zayıf yanları neler? Bence en ciddi sorun, hükümetin, Babacan ın hazırladığı, Mali Kural adı verilen, ekonomiyi sağlam bir çıpaya bağlamayı hedefleyen paketini seçimlerden sonraya bırakmıș olması Șu anda Türkiye ekonomisi hiçbir çıpaya bağlı değil. IMF de reddedildi, Mali Kural da Bu durum ister istemez ekonomiyi kırılgan hale getiriyor. Yani dünya ekonomisi, bu aralar çok tartıșıldığı gibi ikinci bir dip yaparsa, Türkiye bundan, birinci krizde olduğundan daha fazla etkilenir. Bu yapısal bir sorun. Uygulamada da iki önemli sorun var. Birincisi ișsizlik. Hükümetin mutlaka sosyal barıșı sağlamak konusunda adım atması gerekiyor. İșsizlik sigortasında biriken paranın, büyük yatırımlar için harcanması bana çok yanlıș geliyor. Bu paranın gerçek sahipleri bizim ișsiz gençlerimiz Onlar için ayrılmıș. Bence bu para onlara mikro kredi olarak verilmeli ve bu șekilde de verimli olarak kullanılmalı. İkincisi tabii ki cari açık. Büyüme hızlandıkça cari açık artıyor, artmayı da sürdürecek. Büyümeyi ithalatla gerçekleștirmek aklıselim bir yol değil. Cari fazla veren Güneydoğu Asya ülkeleri bunu ileri teknoloji üreterek bașarıyorlar. Biz de yapısal değișikliğe giderek daha çok ileri teknolojiye yatırım yapmalı ve dünyada bu konuda iddialı bir hale gelmeliyiz. Bu tabii bugünden yarına olacak bir șey değil ama bu konuda sağlam adımların atılması gerekiyor. 10 B zb ze B zb ze 11

7 DÜNYA VE B Z DÜNYANIN 10 YILDIR YAPMASI GEREKEN B Z 2001 kr z nde YAPTIK Dünya nasıl bir Türkiye görüyor? Türkiye, gerek GSYİH (gayrisafi yurtiçi hasıla) gerekse satın alma paritesini esas aldığımızda dünyada en büyük 16 ncı, AB içinde de en büyük altıncı ekonomi. Yani önemli bir ekonomi. Öte yandan Türkiye yi așağı yukarı aynı nüfustaki Almanya ve Fransa ile karșılaștırdığımızda bazı sorunlarımız olduğunu görüyoruz. Özetle kiși bașına ürettiği GSYİH açısından ciddi anlamda katetmesi gereken yol olan, buna rağmen ürettiği katma değer açısından dünyada 20 ülke arasında olmayı bașarabilmiș bir Türkiye var. Dolayısıyla Türkiye bu nedenle son 11, 12 yılda dünya ekonomi ve siyasetini etkileme potansiyeli en yüksek ülkeler arasında algılanmaya bașlandı. Bu süreç nasıl geliști? Bill Clinton ile yardımcısı Al Gore soğuk savaș bittikten beș altı yıl sonra, 21. yüzyılın dünya için ne tür fırsat ve riskler getirdiği konusunda araștırmalar yaptılar. Gore çevrenin korunması, Clinton uluslararası siyasi ve ekonomik ilișkilerde ileriye dönük endișe yaratan konusunda çok çalıștı. Dünyanın yedi büyük ekonomisinin 21. yüzyıldaki olası stanbul Ticaret Üniversitesi ö retim üyesi ve Bloomberg TV Genel Yay n Yönetmeni Prof. Dr. Kerem Alkin e göre dünyan n, sorunlar n görmezden geldi i y llarda ciddi bedeller ödeyerek 2001 kriziyle bo uflan Türkiye nin bu mücadeledeki kazan mlar, yeni yeni alg lan yor. tehditleri gidermekte tek bașlarına yeterli olamayacakları gerçeğinden hareketle, G20 Kulübü fikrini gündeme getirdiler. Türkiye 1999'un yaz döneminde G20 nin vazgeçilmez üyesi olarak tanımlandığında, ne dünya ne de Türkiye, böyle bir grupta neden olmazsa olmaz bir ülke olduğunun tam farkında değildi. Ancak son 10 yılda dünya siyaseti ve ekonomisini etkileyen gelișmeler, Türkiye'yi bu konuma getirdi. Tabii Türkiye buraya gelirken çok ciddi fedakârlıklar yașadı. Özellikle 2001 krizi, çok ciddi bedel ödediğimiz bir krizdi ama aynı zamanda Türkiye'yi bugün dünya ekonomisindeki bazı ülkelerden ayrıștıran sonuçları da beraberinde getirdi. Șimdi Türkiye, kendi coğrafyasında ekonomi ve ticaret diplomasisini yürütebilecek beceriye sahip bir ülke olarak birtakım adımlar atmaya çalıșıyor. Fakat bu adımları, devleti yeniden yapılandırmaya, daha fazla demokratikleșmeye çabalarken atmaya çalıștığımız için de, bu süreç önceki dönemlerden çok daha sancılı ve gergin. Türkiye iyi bir yöne gidiyor, fakat o yöne doğru gidiște hızını daha da artırması için yapması gerekenler artık en hassas meseleler olduğu için, bunları atlatmak konusunda bugüne kadar bizi bir arada tutan tutkalın bundan sonra da ișe yarayacağını ümit etmek gerekiyor. Peki dünya Türkiye yi neden geç algıladı? Bu küresel kriz, dünya ekonomisinde görmezden gelinen gerçekleri vurguladı. Son 10 yılda dünya ekonomisinde ihtiyaç duyulan yapısal değișimler bir kenara bırakılırken, Türkiye kendi yerel krizinden çıkabilmek amacıyla bu adımları attı; bankacılık sisteminin yeniden yapılandırılması, kamu maliyesi alanındaki disiplin vs Șimdi bu adımların ülkemiz için ayrıștırıcı bir etkiyle dönüștüğüne șahit oluyoruz. Yani 2001 krizinde toplumsal anlamda, ekonomik anlamda, siyasal anlamda tarihi bir bedel ödedikten sonra, en azından bu bedelin boșa gitmemesi için beklenenden daha iyi performans ortaya koyarak önemli reformları yapmıș bir Türkiye gerçeği var. Bu küresel kriz de, dünyanın Türk toplumuyla ilgili algısında, zaten hissedilen bazı hususları öne çıkardı. Șu anlașıldı ki, Türk toplumunun acı eșiği çok yüksek. Oysa AB șunu anladı ki, Kerem Alkin AB içinde uygulanan așırı desteklemeye yönelik politikalar Avrupa toplumlarının acı eșiğini çok așağıya çekmiș, dolayısıyla bugün acı eșiği çok așırı düșmüș olan Avrupa toplumlarında küresel krizin etkisini azaltmak için alınması gereken önlemlere ağır tepkiler var. İspanya'da, Yunanistan'da halk, alınan önlemlere tepki göstermek için genel greve gidiyor, sokaklara dökülüyor. Türkiye ise hakikaten toplumsal bedeli ağır olan bu tür fedakârlıkları, toplumsal kaynașmayla, ailelerin desteğiyle atlattı. Dolayısıyla son 10 yılda tasarruflarını artırmayı sürdüren, yașam standardındaki zorluklara rağmen yașam mücadelesinden kopmayan, geleceğe dönük olarak iyimserliğini her ne olursa olsun bir nebze koruyan, özellikle girișimcilik ruhu hayli yüksek olan ve acı eșiği çok yüksek bir Türk toplumuyla karșı karșıyayız. Bunlar Türkiye nin artık daha da hissedilen ve daha da bilinirlik noktasına gelen çok önemli avantajları artıları. Peki, Türkiye hakkındaki olumlu değerlendirmeler neden son bir yılda yazılıp çizilmeye bașlandı? Bunun nedeni biraz da yabancıların küresel kriz sürecinde giderek uyanmaları; süreçlerin ve sistemlerin dünyada giderek daha fazla sorgulanması... Türk bankacılık sisteminin 2001 krizinden sonra ortaya koyduğu yeniden yapılandırma becerisi, bu küresel kriz çıkana kadar dünyada tam algılanmamıștı. Șimdi öyle bir bankacılık sistemiyle karșı karșıyayız ki, dünyada bankacılık sisteminin yeniden yapılanması için hangi ağır koșullar getirilirse getirilsin, Türk bankacılık sistemi ağır koșullara yine dünyadaki birçok bankacılık sisteminden daha hazır. Bunlar uluslararası camia tarafından yeni farkedilmeye bașlandı. Yunanistan'a ve diğer ülkelere bakılıyor ve Türkiye'nin dinamik yapısı, genç nüfusu, ișletmelerin karlılığını sürdürmesi gibi zaten bilinen rakamlar, verilerin önemi, anlamı, daha yeni algılanıyor. Ayrıca dünyanın bu küresel krizin ortaya çıkardığı sonuçlardan kurtulma sürecinin beklenenden daha uzun süreceği de anlașıldı ve Türkiye burada da biraz öne çıktı. Türkiye nin artılarını anlattınız. Eksileri nelerdir? Türk ișletmelerinin bu küresel krizde kârlılığını sürdürmesi, bir miktar ișgücünden fedakârlıkla oluyor. Küresel rekabet Türkiye'yi zorladıkça, Türk sanayisinin çok ciddi istihdam üretme kapasitesi olmayacak. Türkiye'nin, Çin bașta olmak üzere rekabetçilikte önemli fırsatlar olușturmuș ve daha yüksek katma değer üretme becerisine yönelmiș ülkelere, mesela Güney Kore örneğine bakarak kendisine buradan da dersler çıkarması gerekiyor. Türkiye nin küresel krizdeki becerisi, ciddi bir enerji politikası olmadan, ciddi bir insan kaynakları planlaması olmadan bir yere kadar idare eder. Türkiye'nin eksilerine baktığımız zaman șunu vurgulamak lazım krizinden bu yana görevde olan hükümetlere düșen görev, daha çok makro reformlardı, Türkiye ekonomisinin yeniden yapılandırılmasıydı den itibaren, yapılması gereken makro reformların büyük ölçüde tamamlandığı gerçeğinden hareketle, Türkiye'yi dünyada daha rekabetçi bir ekonomi yapabilmek amacıyla biraz mikro reformlara ağırlık verildi. Dolaylı vergilerin ekonomi üzerindeki yükünün azaltılması, verginin tabana yayılması, kayıt dıșı ekonomiyle daha etkin mücadele, kayıt dıșı ișgücünün kayıt altına alınması gibi mutlaka atılması gereken adımlara baktığımızda, mikro reformlar konusunda iyi bir performans ortaya konulamadı. 12 B zb ze B zb ze 13

8 ANAL Z TOBB Baflkan Hisarc kl o lu Bizbize ye ilk yar y l de erlendirirken Türkiye nin performans n övdü: Her yerdey z; nsanim z art k kab na s m yor Bizim insan m zda Allah vergisi bir müteflebbislik yetene i mevcut. Her co rafyada ifl yapabiliyoruz. Ama flirket kurmakta gösterdi imiz baflar y, büyütmekte gösteremiyoruz. Hedefimiz bugünün kobilerini, yar n n küresel ölçekte ifl yapabilen Türk flirketleri haline getirmek olmal Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Bașkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye ekonomisinin 2010 yılının ilk yarısındaki seyrini Bizbize için değerlendirdi. Hisarcıklıoğlu iyimser: 2009 un son çeyreğinde belirginleșen toparlanma eğilimi 2010 un ilk yarısında da sürdü. Belki ilk yarıdaki büyüme oranlarında olmasa da, ikinci yarı yılda da ekonomik aktivite artmaya devam edecek. Yıl sonu itibariyle öngördüğümüz yüzde 6 lık büyüme hedefimize ulașırız. Ancak Hisarcıklıoğlu nun bu senaryo için șartları var: Yüksek büyüme sürecini 2010 da sürdürmek ve AB ye yayılan olumsuz dalganın Türkiye ye etkilerini hafifletmek için, tüketici ve yatırımcı güvenini artırıcı önlemlere ve yapısal reformlara devam edilmeli. Hisarcıklıoğlu sorularımızı șöyle yanıtladı. Küresel ekonomik kriz dikkate alındığında, dünya ekonomisinin seyrini nasıl buluyorsunuz? Kriz neleri değiștirdi, neleri değiștirecek? Yașanan küresel iktisadi kriz bence sürdürülemez bir yașam biçiminin krizi. Bir bașka deyișle, üreterek, emek vererek, alın teri dökerek kazanmak yerine, bir takım mali enstrümanlar icat ederek kâğıt üzerinde așırı kazanç elde etme isteğinin sonucudur. Kriz öncesinde küresel bazda günlük mal ticareti hacmi 40 milyar dolardı. Finansal piyasaların günlük ișlem hacmiyse, bunun 100 katına, 4 trilyon dolara ulașmıștı. Ve sonunda bu balon patladı. Rüyadan sarsılarak uyandık. Umuyorum ki tüm bu yașananlar, üretmek yerine paradan para kazanma anlayıșının nelere yol açtığını dünyaya gösterecek ve herkese ders olacaktır. Ve artık herkes șu gerçeği görmelidir: Para ticareti yoksulluk ve yolsuzluk, mal ticaretiyse refah ve zenginlik getirir. Șimdi, kontrolsüz bir küreselleșme sonucu ortaya çıkan kapitalizmi terbiye etme, kurallı ve eșit rekabete dayalı bir piyasa ekonomisine geçme zamanıdır. Bu değișim bașarılırsa, daha adil paylașıma dayalı ve istikrarlı ekonomik yapı kurulabilir. Türkiye ekonomisinin ilk yarı yılını değerlendirir misiniz? Ekonomide 2009 un son çeyreğinde belirginleșen toparlanma eğilimi, 2010 yılının ilk yarısında devam etti. Türkiye ekonomisinin hızla kendini toparlama kapasitesi olduğu da görüldü. Özellikle de büyümenin özel sektöre dayalı olması olumlu bir gelișmedir yılı ilk yarısında büyümenin motoru, TOBB un devamlı önemini vurguladığı șekilde, iç tüketim oldu. Büyümenin neredeyse üçte ikisi iç tüketimden kaynaklandı. Özel sektörün yatırımlarında da canlanma bașladı. İç tüketimdeki artıș, kamu bütçesini de rahatlattı. İlk altı ayda dahildeki KDV tahsilatı yüzde 29, ÖTV tahsilatı yüzde 33 oranında arttı. Böylece kamu bütçesi açığı yüzde 34 küçüldü. Ekonomideki büyüme, istihdama da olumlu yansıyor. İstihdamdaki sorunun çözümü, hep vurguladığımız gibi ekonominin büyümesidir Mayıs ayı itibariyle son bir yılda özel sektördeki ücretli çalıșan sayısı 1.1 milyon, sigortalı çalıșan sayısı 800 bin kiși büyüdü yılının ilk altı ayında, geçen yılın aynı dönemine göre kurulan șirket sayısı yüzde 22, gerçek kiși ticari ișletmesi sayısı yüzde 19 oranında arttı. İkinci yarı yılla ilgili beklentileriniz nelerdir? Belki ilk yarıdaki büyüme oranlarında olmasa da, ekonomik aktivite artmaya devam edecek. Özellikle istihdam konusunda daha olumlu bir tablo çıkmasını bekliyorum. Yıl sonu itibariyle öngördüğümüz yüzde 6 lık büyüme hedefimize ulașırız. Burada önemli bir faktör, en büyük ihracat pazarımız AB nin durumu. AB deki kamu borç yükü ile bankacılık sektöründeki kırılganlıkların devam etmesi, büyümeyi ve dolayısıyla ithalatlarını olumsuz etkiliyor. Sanayicilerimizin son dönemde yeni ihracat pazarlarına odaklanmaları ümit verici bir gelișme. Yeni pazar arayıșına kamu idaresi de destek vermeli. Eximbank a bu noktada görev düșüyor. Krizden daha az etkilenen ülke pazarlarına giriși kolaylaștırmak üzere ihracat sigortası sistemi yeniden yapılandırılmalı. Yurtdıșı tașımacılık maliyetlerine kamu desteği sağlanmalı. Küçüldük ama krizden çıkıșımızda aynı hızla kıskanılacak noktada hareket ediyoruz. Burada bir önemli nokta, muhakkak Türkiye'nin büyümesi diyorsunuz. Türkiye nin ekonomik büyümesini hızlandırıcı faktörler olarak neleri görüyorsunuz? Büyüme niye önemli? Birincisi, insanların gelirinin artması için. Biz hâlâ AB deki kiși bașı gelirin ancak üçte birine sahibiz. Yüksek büyüme hızını muhafaza edersek, bir nesil sonra AB ortalamasına ulașırız. İkincisi de, istihdam sorununun çözümü büyümenin sürmesidir arasında ekonomi ortalama yüzde 7 büyüdü. Bu dönemde özel sektörümüz yaklașık 3 milyon insana yeni iș imkânı sağladı. Önümüzdeki dönemde büyümenin itici gücü yine iç tüketim ve özel sektör yatırımları olacak. Dıș ticaretin büyümeye katkı vermesi beklenmiyor, tersine ithalatın ihracattan 14 B zb ze B zb ze 15

9 ANAL Z daha fazla artmasından dolayı olumsuz etkisi artacak gibi görünüyor. Kamu harcamalarını artırmanın da fazla bir faydası yok, zira bu harcamaların ekonomideki payı çok düșük. Yüksek büyüme sürecini 2010 yılında devam ettirmek ve özellikle de Yunanistan da bașlayıp sonrasında AB nin geneline yayılan olumsuz dalganın Türkiye ye olan etkilerini hafifletmek için, tüketici ve yatırımcı güvenini artırıcı önlemlere ve yapısal reformlara devam edilmesinde büyük fayda görüyoruz. Dün Osmanlı, Avrupa nın hasta adamı iken bugün Türkiye Avrupa nın zinde adamı olarak görülüyor. Sizce Türkiye son 10 yılda nereden nereye geldi; Dünya için bunun anlamı nedir? Türkiye artık tribünde değil, sahada. Periferide değil, merkezde. Analizlerin ve politikanın nesnesi değil, öznesi haline gelmiș durumda. Geçtiğimiz günlerde TOBB u ziyaret eden İngiltere Bașbakanı Türkiye hem Batı yı hem Doğu yu seçti. Gelecekte Avrupa nın en büyük ikinci ekonomisi olacak dedi. Artık bir G-20 üyesi olan Türkiye var. 10 yıl önce izleyicisi olduğumuz toplantıların bugün konușmacısıyız. Dün üyesi olduğumuz kurulușların bugün yönetimindeyiz. Diplomatımız Birleșmiș Milletler Güvenlik Konseyi nde, siyasetçimiz Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi nde, donanmamız Afrika sahillerinde, müteahhidimiz Atlantik ile Pasifik arasındaki her ülkede, profesyonel çalıșanlarımız dünya markalarının üst düzey görevlerinde, bürokratlarımız NATO da, İslam Konferansı nda, edebiyatçımız Nobel akademisinde, bilim insanımız dünyanın en seçkin üniversitelerinde. Demek ki mızrak artık bu çuvala sığmıyor; insanımız artık kabına sığmıyor. Türkiye nin güçlenmesinin, içinde bulunduğumuz coğrafyada ayrı bir anlamı var. Giderek güçlenen bir demokrasisi ve doğal kaynaklara dayalı olmadan büyüyen ekonomisiyle hem istikrar hem de refah merkezi olan bir Türkiye var. Dün bölgesine güvenlik ve istikrar ihraç eden Türkiye, bölgesine refah ihraç eden bir konuma gelmiștir. Enerji arzının giderek daha fazla önem kazandığı bir dünyada, Türkiye bu yeni konumu ile dünyanın odağında olacaktır. Türk özel sektörünü yıllardır yakından izliyorsunuz. Olumlu ve olumsuz yönleriyle Türk özel sektörünün karakteristik özellikleri nelerdir? Bu özelliklerin Türk ekonomisinin bașarı seyrindeki etkisini belirtir misiniz? Bizim insanımızda Allah vergisi bir müteșebbislik yeteneği mevcut. Her coğrafyada iș yapabiliyoruz. Esasında ülkemiz bir kobi deryasıdır. Çok sayıda șirket kuruyoruz. Her yıl, mevcut șirket sayısının yüzde 12 si civarında yeni șirket kuruluyor. Ve bu oran AB ortalamasının neredeyse iki katıdır. Öte yandan burada bir sıkıntımız var. Șirketlerimiz büyüyemiyor, bașladıkları yerde kalıyorlar. Sonra da küresel rekabet ortamında siliniyorlar. Șirket kurmakta gösterdiğimiz bașarıyı, büyütmekte gösteremiyoruz. Oysa günümüzün küresel rekabet ortamında ayakta kalabilmek için, yabancı rakiplerimiz kadar verimli çalıșmak ve ölçeğimizi büyütmek zorundayız. Kobilerimizin küçük kalması, büyüyememesi bir kader olmamalıdır. Hedefimiz bugünün kobilerini, yarının küresel ölçekte iș yapabilen Türk șirketleri haline getirmek olmalıdır. Bugünün dünyasında, verimli çalıșmayan, proje üretemeyen, dıșarıya açılmayan șirketlerin büyüme ihtimalleri son derece düșüktür. Bu yeniçağda, ezbere iș yapmayı bırakıp, planlayarak, farklılașarak, ortaklıklar kurarak, markalașarak hareket etmemiz gerekiyor. İște bu yüzden TOBB olarak, firmalarımızın bunu bașarmalarına ve küresel ekonomiye entegre olmalarına yardımcı olacak politikalar üretiyoruz. Bugün 15 șehire yayılan Türkiye-AB İș Geliștirme Merkezleri Projesi, böyle bir ihtiyaçtan doğdu. Bu arada, değișimi sadece firmalarımızdan beklemedik. Oda sistemimizi de değișime tabi tuttuk. Odalarımızın hizmet kalitesi AB standartlarına yükseldi. Türkiye ekonomisinin 1980 öncesi ve sonrası diye iki farklı döneme ayrıldığını, 1980 sonrasında sanayinin ülke geneline yayıldığını belirtiyorsunuz. Anadolu daki dönüșümü dikkatli ve iyi okumaya çalıșıyorum, TOBB un gündemini de buna paralel biçimde göreve geldiğim 2001 den beri dönüștürmeye özen gösterdim diyorsunuz. Hem Anadolu daki dönüșümü hem TOBB olarak iș stratejinizdeki dönüșümü ve dönüșümün ekonomimiz için önemini değerlendirir misiniz? 1980 öncesinde Anadolu girișimcisi pek bilinmezdi. Mesela Kayseri, orta ölçekli bir tarım kentiydi. Sanayi faaliyetleri genelde birkaç merkezde toplanmıștı. Ekonomimiz rekabete kapalı, yüksek gümrük duvarları arkasında, kalitesiz malı içeride pahalı üreten, ithal ikameci bir yapıdaydı. 80 lerin bașında rahmetli Özal bu sağlıksız yapıyı değiștirecek adımları bașlattı. Böylece rekabete açık, ihracatı ciddi bir iș alanı olarak gören yeni bir zihniyetle tanıștık. Sonuçta 70 lerin hasta adamı gitti ve yerine müthiș bir ekonomik performans sağlandı. Dünyaya açılarak ve rekabet ederek para kazanmayı öğrendik. Sanayimiz ülkenin dört bir tarafına yayıldı. Yeni sanayi merkezlerimiz yeșerdi de Türkiye de sadece 12 organize sanayi bölgesi vardı, bugün 200 e yaklaștı. 12 ilimiz 1 milyar dolardan fazla ihracat yapıyor. Bugün Türkiye, bölgesinde bir sanayi devidir, İtalya ile Çin arasındaki geniș coğrafyadaki en büyük sanayi üretim kapasitesine sahiptir. 1980'lerin bașında Suudi Arabistan ekonomisi Türkiye'den büyüktü, Yunanistan la ise eșittik. Bugünse Türkiye bu üç bölgenin en büyük ekonomisi. Türkiye bunu, petrol veya doğalgaz gibi kaynaklara sahip olmadan, sadece müteșebbis gücüyle bașardı. Türk özel sektörünün Doğu Avrupa, Balkanlar, Kafkaslar, Orta Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bașta olmak üzere yurtdıșında toplamda 22 milyar dolarlık yatırımı var. Müteahhitlik firmalarımız, son 25 yılda, Kuzey Afrika dan Rusya ya, Balkanlar dan Ortadoğu ya, 90 milyar dolarlık proje üstlendi. İslam dünyasının en büyük 100 șirketinden 24 ü Türk șirketleridir. Bu listede petrol ve doğalgaz șirketlerini dıșarıda bıraktığımızda, İslam dünyasındaki en büyük 10 șirketin sekizi Türk șirketidir. Sanayici ve tüccarımız da, üretim ve pazarlama ağlarını genișletiyor. Yeri geldiğinde fabrika, yeri geldiğinde temsilcilik açıyorlar ya da ortaklıklar kuruyorlar. Bunu sadece Boydak b r baflari h kâyes d r Nasıl ki Türkiye de büyümenin liderliğini özel sektör üstlendiyse, özel sektörü tașıyan da müteșebbislerimizdir. Boydak Ailesi sadece Kayseri için değil, Türkiye için Türk özel sektörünün gurur duyduğu bir bașarı hikâyesidir. Mustafa ve Sami Boydak ın 50 yıl önce attıkları tohum, sabırla, azimle ve inançla bugün köklü bir çınara dönüștü. Boydak Ailesi nin özellikle takdir edilmesi gereken üç önemli vasfı bulunuyor. Birincisi, hangi iși yapıyorlarsa, mutlaka yaptıkları ișin hakkını veriyorlar, Ar-Ge ile kaliteyi öne çıkartıyorlar ve marka haline geliyorlar. İșini büyütmek isteyen kobilerimiz böyle rol modeller benimsemeli. İkincisi, aile içinde birlikteliğe büyük önem veriyorlar, aynı zamanda kurumsallașmayı da sağlıyorlar. Günümüz iș dünyasında kurumsal yapıyı kuramazsanız, ișinizi sonraki nesile aktaramazsınız. Üçüncü olarak da, aslında biz Kayserilerin hep gurur duyduğu bir özelliğimizdir, ișteki bașarımız kadar sosyal sorumluluklarımızı da yerine getiririz. Yani kazanmayı da biliriz, hayır yapmayı da biliriz. Boydak Ailesi sadece önde gelen bașarılı sanayici olmakla da yetinmemiș, örnek vatandașlar olarak ve büyük bir sorumluluk bilinciyle hareket ederek, eğitim, sağlık ve kültür gibi sosyal alanlarda da faaliyetlerde bulunmuștur. Boydak Grubu ndaki șirketlerin, sanki iș hayatına yeni bașlayan birer müteșebbis gibi, șevkle ve coșkuyla yeni yatırımlara devam ettiklerini gördükçe, ülkemizin geleceğine daha bir umutla bakıyorum. büyük șirketlerimiz değil, Anadolu daki binlerce kobimiz yapıyor. Türkiye nin imalat sanayi net üretimi 1998 de 56 milyar dolar iken, küresel kriz öncesinde (2008 de) 120 milyar dolara ulaștı da Türkiye nin en büyük 500 sanayi kurulușu içinde Anadolu dan 290 șirket yer almıș durumda. Bu sayı önceki yıl 273 idi. Beș yıl önce 258 idi. Demek ki Anadolu sanayisi büyüyor. Gururla ifade etmek istiyorum ki, ekonomide bir Anadolu șahlanıșı yașanıyor. Anadolu dan yükselen sanayi, hem Türkiye ekonomisini büyütüyor, hem de demokrasinin güçlenmesini ve yerleșmesini sağlıyor. Güçlenen Anadolu sermayesi, müteșebbisi ve sanayisi, Türkiye nin geleceğinin teminatıdır. TOBB bașkanı olarak bu değișim ve gelișme sürecine destek olmaya çalıșıyorum. Dünyaya yayılan Türk girișimcisinin sesi olmaya, onların çalıșmalarına desteklemeye gayret gösteriyorum. Haftada en az iki üç farklı Anadolu șehrine gidiyorum, bir veya iki farklı ülkede bulunuyorum. Yaptığımıza dıșarıdan bakanlar ekonomi diplomasisi diyorlar. Anadolu girișimcisinin sesini duyurmaya, ekonomimizi dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri haline getirmeye çalıșıyoruz. Küresel piyasalardaki iș örgütlerinde söz sahibi olmaya çalıșmamız da bu yüzdendir. TOBB bugün dünya çapında özel sektörün temsil edildiği tüm kurumların yönetiminde yer alıyor. 16 B zb ze B zb ze 17

10 TÜRK YE Z RVEDEK YED N N baflar s rr Türkiye nin en büyük 500 flirketinden yedisi, Boydak Holding çat s alt nda. fiirket genel müdürleri Bizbize ye baflar lar n n s rr n anlatt Boytaș, Hes, Merkez Çelik, İstikbal, Boyteks, Boyçelik, Form Sünger İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kurulușu araștırma sonuçlarını açıkladı ve Boydak Holding listede yedi șirketi ile yer aldı. Boytaș, İSO 500 listesinde zirveye doğru uçtu. Boydak Holding in Boytaș ile birlikte dört șirketi bu yıl, İSO 500 de bir önceki yıla göre yükseldi yılı listesinde 123 üncü sırada yer alan Boytaș Mobilya bu sene 78 inci sıraya çıkarken, Hes Kablo 83 üncü sırada yerini aldı da 154 üncü sıradan 118 inci sıraya yükselen Merkez Çelik in yanı sıra İstikbal 224 üncü sıradan 173 üncü sıraya yükseldi yılı listesinde 387 nci sırada bulunan Boyteks 285 inci sıraya tırmanırken, Boyçelik ise 359 uncu sıradan 306 ncı sıraya yükseldi. Form Sünger markası ise listede 480 inci sırada yer aldı. Türkiye nin en büyük șirketlerinin genel müdürlerine, "Türkiye nin ilk 500 șirketi arasında yer almanızı șirketinizin hangi özelliklerine bağlıyorsunuz? Böyle bir listede yer almak, bir șirkete, özellikle ülkesine karșı ne gibi sorumluluklar yükler?" sorusunu yönelttik. Boytaș Șahin Nursaçan: Haziran 2008 de ilk belirtileri ABD de ortaya çıkan global ekonomik kriz, Eylül 2008 den itibaren tüm dünyayı etkilemeye bașladı, 2009 da en derin boyuta ulaștı. Hal böyle olunca bizler de yoğun kriz ortamının olușturduğu șartları hafifletmek, bulutları dağıtmak için bir çaba içerisine girdik. Öncelikle hangi prosesimizi iyileștirebileceğimiz fikrine odaklandık. Hiçbir șeyi değiștirmeden faklı sonuç almayı beklemek ham hayal olduğu için reel bir yaklașımla önce sipariș alma ve değerlendirme sistemimizi masaya yatırarak reorganize ettik. Kararları, bütün paydașların yararına olacak șekilde tedarikçilerimiz ve bayilerimizle düzenlediğimiz toplantılarla paylaștık. Yeni sistemi uygulamaya koyduğumuzda, sipariș toplama hızımız öncekinin dört katına çıkmıș, ürün teslimimiz yüzde 50 iyileșmiști. Bir bakıma statik bir sipariș değerlendirme sürecinden dinamik bir yapıya geçmiștik. Akabinde 1 Nisan 2009 da hükümetin krize önlem olmak üzere KDV de indirime gitmesinin olușturduğu kelebek etkisi sektörümüze büyük canlılık kattı. Bir tarafta sipariș ve üretim süreçlerimizde yaptığımız kalıcı iyileștirmeler, diğer tarafta taleplerin așırı patlaması çok mümbit bir iklim olușturdu. Sonuç malum, ilk 500 listesinde 120 lerden 70 li sıralara yükseldik. Bașarının bir bașka nedeni, iç ve iș barıșı içindeki 3500 kișilik çalıșan ordumuzun bașarıya kilitlenmesidir. Çünkü iç ve iș barıșınız yerinde ise en değerli kaynağınız olan insan kaynağıyla kıramayacağınız rekor yoktur. Aksi halde ise kendinizi yer bitirirsiniz. Böyle bir listede yer almak bize; toplumumuza, ülkemize ve coğrafyamıza karșı çok büyük sorumluluk yüklüyor. Bu sorumluluğun tezahürü de sosyal sorumluluk projeleridir. Bu kalemden olmak üzere ülkemizin en büyük problemi olan ișsizlik problemine 2009 yılında yaklașık 160 kișiyi ișe alarak katkı sağladık; üretim șartlarımızı insan ve çevre sağlığına öncelik vererek dizayn ettik; kullandığımız fosil yakıtların çevreye olan etkisini sürekli bir șekilde Karbon Ayak İzi ölçümleri ile takip ederek etkiyi azaltmak için ağaçlandırma çalıșmalarında bulunduk. Çalıșmalarımızı samimiyetle Dünyayı atalarımızdan miras değil, çocuklarımızdan ödünç aldık felsefesiyle sürdürmeye gayret gösteriyoruz. Hes Kablo Bekir Irak: Bașarıyı, ürettiğimiz ürünlerin teknolojinin gelișmesine yardımcı olmasının yanında teknolojiden en yüksek oranda istifade etmeye çalıșan profesyonel ekibimizin, yenilikleri denemekten çekinmeyen amatör heyecanına ve sorunlardan yılmayan azmine bağlamak mümkün. Tabii bu çalıșmamızı destekleyen anlayıșlı patronlarımızın da etkisi oldukça yüksek. Ekibimizin sorunları dile getirmesinde ve önerilerinin değerlendirilmesinde oldukça hassas davranmamız, takım ruhunu diri tutmamız da ayrı bir etken. HES ekolü mantığında bilgilerin paylașılması, ekip bireyleri arasındaki ilișkilerin sıcak tutulması, ekibin motivasyonuna birtakım sosyal faaliyetler düzenlenerek özen gösterilmesi de vardır. Günümüz küresel ekonomisinde firmaların küçük düșünebilme lüksü yok. Yapılacak bir yatırımı, üretilecek bir ürünü sadece belirli bir proje veya belirli bir bölge ile sınırlama șansı yok. Planlamaları ve hesaplamaları mutlaka geniș ölçekli ve uzun vadeli yapmak gerekiyor. Büyük ölçekli düșünmek, teknolojiyi ve insan gücünü üst düzeyde kullanmayı, sürekli yenilik yapmayı beraberinde getiriyor. Ürün ve hizmet kalitesi müșteri memnuniyeti, müșteri memnuniyeti de yeni talepler demek. Bu șekilde kendi kendini besleyen ve bu sayede hep büyüyen bir sistem karșımıza çıkıyor. Bu sistem iyi bir șekilde yönetildiği zaman da bașarı kalıcı bir hale geliyor. Türkiye pazarının ötesinde dünyanın birçok ülkesine altyapı ürünleri sunan Hes Kablo, tedarikçi ve müșterilerini de içine alan geniș bir kalite ve yönetim anlayıșıyla devamlı gelișmeyi ve yeniliklere öncü olmayı hedeflerken, en büyük 500 sanayi kurulușu arasında da sektör liderliğini devam ettiriyor. Klasik bir cümle olacak ama Zirveye çıkmak zor, inmek çok kolay diye bir tabir vardır. Gerek holdingimiz içerisinde, gerek Kayseri de, gerekse Türkiye de ilk 500 sanayi kurulușu listesinde üst sıralarda yer almak, geri sıralara düșme korkusunu getiriyor ve bizleri daha çok çalıșmaya sevk ediyor. İki günün birbirine eșit geçmesinin geriye gitmek olduğuna inancımız, sürekli hedef büyütmemize neden oluyor. Bulunduğumuz konumdan gerilemenin imajımıza vereceği zarar ekibimin moralini negatif yönde etkileyeceği için sürekli yeni metotlar üzerinde çalıșıyoruz. Merkez Çelik Namık Kemal Ulusoy: Mobilya sektörü așırı dalgalanmaların yașandığı ve yıl içinde dönemsel talep farklılıklarının yoğun olduğu bir sektördür. Bu alanda bașarılı olabilmek için gelen talepleri zamanında ve çok iyi bir șekilde karșılamanız gerekiyor. Bugün Merkez Çelik in üretimini gerçekleștirdiği markalar, dünyada mobilya sektöründe söz sahibi olan İtalya nın karșısına ciddi bir rakip olarak çıkıyor ve bu anlamda Türkiye ekonomisinin gelișimine birçok açıdan artılar sağlıyor. Ar-Ge çalıșmalarına ve inovasyona verdiğimiz önem, İSO 500 sıralamasında yer almamızın önemli bir nedenidir. Sürekli yenileyen ve yenilenen bir çalıșma prensibi ile olușturduğumuz dinamik yapıyı da yine bu listedeki istikrarlı yükselișimizin önemli nedenleri arasında sayabiliriz. İSO tarafından her yıl düzenlenen 18 B zb ze B zb ze 19

11 TÜRK YE Türkiye nin 500 Sanayi Kurulușu sıralaması, firmaların sınai faaliyet sonucu ürettiği mallardan elde ettiği ciro baz alınarak olușturuluyor. Fakat Merkez Çelik, özellikle son yıllarda bașta Kayseri olmak üzere, olușturduğu Tedarik Zinciri Yönetimi ile yan sanayinin gelișmesine de büyük bir katkı sağlıyor. Tedarik üretiminden elde edilen ciroların yansıyacağı bir sıralamada Merkez Çelik olarak İSO 500 listesinde șüphesiz daha üst bir sırada yer alırız. Öte yandan İSO yılı sıralamasında 42 basamak yükselerek 118 nci sırada yer aldık. Önemli ekonomik daralmaların yașandığı 2009 yılındaki bu yükselișimiz, firmamızın sorumluluklarını da aynı oranda artırıyor. Ülkemizin en önemli sorunlarından biri ișsizlik ve bunun çözümü de istihdam artıșından geçiyor. Her ne kadar firmamızdaki ișçi sayısında kayda değer bir artıș olmasa da, yan sanayideki istihdam artıșıyla ülke ekonomisine birçok yönden katkı sağlıyoruz. Önümüzdeki dönemde de katma değerli ve yenilikçi ürünler üreterek, Ar-Ge ve inovasyonun üretimdeki katkısını arttırarak yolumuza devam edeceğiz. İstikbal Mesut Yiğit: İstikbal Mobilya, Türkiye mobilya sektörünün yarım yüzyılını sürekli gelișmelerle takip etmiș, çeyrek yüzyılı așkın bir süre ise liderlik koltuğunu elinde bulundurmuș bir firmadır. İstikbal geride kalan süre boyunca sektörün dinamiklerini önce çok iyi anladı, sonra bu dinamikleri kendi dinamikleri paralelinde değerlendirmeyi öğrendi ve nihayetinde sektör dinamiklerini büyük ölçüde belirleyen bir firma durumuna geldi.. İstikbal in sektöründeki lider pozisyonu pek çok etkene bağlı olmakla birlikte, kalite, verimlilik, süreklilik, müșteri odaklı yaklașımlar ve inovasyon kültürü temel tașlarıdır. Müșteri ve inovasyon odaklı bir pazar yaklașımı, kalite ve verimi temel değer alarak yapılandırılmıș ișletmeler ile birleșince bugün gördüğümüz sonuçlar alındı. Müșteri odaklı yaklașımlar, adanmıș, dinamik ișgücü, sağlam temel değerler, güçlü bayi organizasyonu hedeflerimize ulașmada gelecek yıllara daha iddialı bakmamızı sağlıyor. ISO 500 listesinde sürekli olarak yükselen bir performans sergileyen İstikbal, önümüzdeki yıllarda ilk 100 içerisinde bulunmayı hedefliyor. Bu hedefe ulașmak için sıraladığımız temel ilkeler doğrultusunda olușturulan stratejik planımız, pazar payımızın artırılmasının yanı sıra pazarı genișletici ve müșteri önceliklerine göre yapılandırılmıș politikalardan olușuyor. ISO 500 listesinde yer alan seçkin șirketler arasında bulunmak, İstikbal e sektöründe öncü rolünün bilinciyle standartların sürekli olarak müșteri lehine yükseltilmesi, daha iyi ürün ve daha iyi hizmet için tüm sektöre hizmet etmek yükümlülüğü getiriyor. Türkiye nin en çok vergi veren kurumları arasında yer almanın yanı sıra çeșitli sosyal sorumluluk projeleri vasıtasıyla ülkemize artan șekilde hizmet etmek büyüklüğümüzün gereği olan temel görevlerimizden. ISO 500 listesinde daha yukarılarda yer alarak ülkemize ihracat geliri, vergi, istihdam, sosyal sorumluluk alanlarında katkı sağlamak șirket hedeflerimiz içerisinde önemli yer tutuyor. Boyteks Mustafa Yıldırım: Boyteks kurulduğu günden itibaren satıș ve pazarlama faaliyetlerine yoğunlașmıș, bu faaliyetleri üretimde ve Ar- Ge deki gelișmelerle desteklemiș, sadece yurtiçindeki pazar payıyla yetinmemiș, dünyanın dört bir yanına ihracat yaparak, global bir firma olmayı bașarmıș, tüm dünyada tanınır hale gelmiș bir șirket. Boyteks böylece yakaladığı satıș hacmiyle birlikte Türkiye nin ilk 500 șirketi arasında yer almayı bașardı. Bu bașarısını ise sahip olduğu genç ve dinamik kadroya, yüksek teknolojik donanıma, ürün ve hizmet kalitesine, yüksek üretim kapasitesine, hızlı ve esnek servis anlayıșına, satıș sonrası destek hizmetine, üretim teknolojisi ve hammadde alanındaki yeniliklerin takipçisi olmasına, yenilikçi ürünleri ile doğaya ve insan sağlığına önem veriyor olmasına, üretimde modern iyileștirme metotlarını kullanarak maliyet lideri olmasına borçlu. Boyteks, parçası olduğu holding firmalarının yanında yurtiçindeki diğer firmalara sağladığı ürün ve hizmetlerle yatak kumașı ve döșemelik kumașta dıșa bağımlılığı bitirip, ülkemizi ithalatçı konumdan ihracatçı konuma getirmekle büyük bir sorumluluğu bașardı. Șirketimiz bu bașarısını kesintisiz bir șekilde daha da ileri seviyelere götürmekle yükümlüdür. Boyçelik Șevket Ganioğlu: Eylül 2006 da faaliyete geçen Boyçelik, 2007 yılı faaliyetleriyle ISO 500 listesine girmeyi bașardı ve daha sonraki yıllarda yükseliș trendini istikrarlı bir șekilde sürdürdü. Kuruluș așamasında ölçek büyüklüğü hedefi olan Boyçelik için, öncelikle yönetimin verdiği destek ve katkı, bașarının temel tașlarını olușturuyor. Bilinirlik ve özgeçmișin, yani Boydak Holding bünyesinde olmanın verdiği güven de en önemli etkenlerden biri oldu. Boyçelik, müșteri beklentileri, pazar araștırmaları ve sektöründeki teknolojik gelișmeleri iyi takip edip, teknolojiye yatırım yaparak her yıl planlı bir șekilde büyümeyi hedefliyor. Boyçelik in ürün ve hizmet kalitesini sürekli iyileștirme hedefinde, deneyimli ve araștırmacı kadrosuyla en büyük katkıyı veriyor. ISO 500 listesinde yer almak ise firmalara prestij, bilinirlik ve güvenilirlik sağlıyor. Form Sünger Yavuz Efilti: Maddi ve manevi her yönden desteklerini esirgemeyen üst yönetimimizle birlikte sürekli çözüm ve müșteri odaklı çalıșmayı prensip haline getiren çok iyi takım çalıșanlarımıza sahip olmayı en önemli özelliğimiz olarak görmekle birlikte, bizi biz yapan diğer özelliklerimizi șu șekilde sıralayabiliriz. n Hedefler koymak ve bu hedefler doğrultusunda çalıșmalarımıza yön vermek, n Ürün ve hizmet kalitemizden taviz vermemek, n Günümüz rekabet șartlarında rakiplerimizden her konuda daha hızlı olmak, n Pazarın beklentilerini iyi analiz ederek sadece mobilya sektörüne deği,l sektör dıșına da yönelerek pazarın ihtiyacı olan ürünlerin araștırılması ve geliștirilmesi çalıșmalarına önem vermek, n Esnek üretim metotlarımız sayesinde müșterilerimizin ihtiyaçlarını en kısa sürede temin etmek, n İhracata önem vermek, bu doğrultuda pazar ve ürün araștırmaları yapmak, n Sektörümüze uzun vadeli perspektiften bakarak tüm yatırım planlarımızı hedeflerimiz doğrultusunda șekillendirmeye çalıșmak, n Sektörümüzdeki yeni trendleri yakından takip etmek ve Ar-Ge çalıșmalarına önem vermek. 21. yüzyılda artık büyüyen ve gelișen șirketler, ekonomik, çevresel ve toplumsal konularda da sosyal sorumluluklar alıyor. Form Sünger için de öncelikli konulardan biri, yașadığımız bu ülke ve dünyaya karșı sorumlu ișletmecilik anlayıșını en iyi șekilde temsil etmek. Form Sünger, șirket faaliyetlerini yürütürken kanunlara ve standartlara uyumlu davranmayı ilke edindi. Bununla birlikte faaliyetlerinin sadece șirketini değil, aynı zamanda müșterilerini, tedarikçilerini, içinde yașadığı toplumu, sivil toplum örgütlerini ve kamu sektörünü de etkilediğinin bilincinde olarak, tüm paydașları ile uyumlu, dürüst ve șeffaf bir ișbirliği içinde çalıșmayı prensip olarak benimsemiștir. Bu bağlamda Form Sünger bașarıyla faaliyet gösterdiği sektöründe, her șeyin ötesinde ülkenin sürdürülebilir refahı için katma değer sağlamak; istihdama ve kalifiye ișgücüne önem vermek; çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyen teknolojiyi kullanarak sektördeki diğer firmalara örnek olmak sorumluluğunu da yüklendi. Ç VE fi BARIfiINIZ YER NDE SE, EN DE ERL KAYNA INIZ OLAN NSAN KAYNA IYLA KIRAMAYACA INIZ REKOR YOKTUR. ÜRÜN VE H ZMET KAL TES MÜfiTER MEMNUN YET, MÜfiTER MEMNUN YET DE YEN TALEP DEMEK 20 B zb ze B zb ze 21

12 SPOR BOYNUMUZDA GÜMÜfi, KALB M ZDE ALTIN KALPLER SENLE B R KEZ DAHAAAA... 1 milyar kiflinin izledi i 2010 Dünya Basketbol fiampiyonas nda dünya ikincisi olan A Milli Basketbol Tak m m z, ülkemize de 500 milyon dolarl k tan t m sa lad. fiampiyonan n dört ev sahibinden biri olan Kayseri, konuklar ndan tam not ald. Boynumuzda gümüș, kalbimizde altın vardı Spor gazetesi Fanatik in bu yorumunun üzerine söylenecek söz var mı? Hepimiz onlara bașarılar diliyor ve bekliyorduk ama dünya ikinciliği hayallerimizi așıyordu. Kurmaya bile cesaret edemediğimiz hayalleri gerçeğe dönüștüren A Milli Basketbol Takımımız, Türkiye ye de itibar ve 500 milyon dolarlık bir tanıtım sağladı. İstanbul, Ankara ve İzmir ile birlikte șampiyonanın dört ev sahibinden biri Kayseri ydi. Șampiyonanın ateși de resmi düzeyde Kayseri de tutușturuldu. Kayseri, ilk karșılașmanın yapıldığı 28 Ağustos ta Cumhurbașkanı Abdullah Gül ve FİBA Bașkanı Bob Elphinton ı ağırladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile birlikte Kayseri Kadir Has Spor ve Kongre Merkezi ne gelen Cumhurbașkanı Gül, seyircilerin alkıșları arasında oturduğu protokol tribününde FİBA Bașkanı Bob Elphinton ile sohbet ederek Avusturalya-Ürdün karșılașmasının izledi. BÜYÜK HAZIRLIK Kayseri, ekonomisine ve tanıtımına katkı için büyük bir fırsat olarak gördüğü șampiyona için uzun bir hazırlık dönemi geçirdi. Büyükșehir Belediyesi, șampiyona öncesinde salonla ilgili küçük talepleri yerine getirdi. Salon çevresinde bulunan mahallelerde düzenlemeler yapan belediye, binalardaki iyileștirmeleri karșılayamayacak durumda olan vatandașlardan para almadı. Mevcut otopark alanı da genișleterek bin araç kapasitesine çıkarıldı. Kadir Has Spor Merkezi nin asfaltları yenilendi. Tesisin içi de șampiyonaya hazırlanmıștı. Telefon kulübeleri bile șampiyona konseptine uymuștu. Kulübelerin üzerlerinde, bu gruptaki ülkelerin önemli binalarının maketleri vardı. Büyükșehir Belediyesi, kentin sanayi, ticaret ve eğitimin yanı sıra sporda da iddia sahibi olduğunu konuklara göstermek amacıyla Kayseri ve spor tesislerini tanıtım turları düzenledi. Yüzlerce genç, kendilerini sorumlu hissederek gönüllü olarak özveriyle çalıștı. Șampiyonayı yaklașık 600 gazeteci izledi. Kayseri deki 5 yıldızlı oteller tamamen dolunca, rezervasyonlar Nevșehir e kaydırıldı. Kayserililer, Türk Milli Basketbol Takımı nın kentte yapılan A Grubu nda yer almaması nedeniyle yașadıkları hayal kırıklığını tribünlere yansıtmadı. Tribünlerde, A Grubu nda yer alan Arjantin, Sırbistan, Avustralya, Almanya, Angola ve Ürdün takımlarının taraflarına destek veren Kayserililer, kent hayatında da geleneksel misafirperverliklerini gösterdiler. Büyükșehir Belediye Bașkanı Mehmet Özhaseki șampiyonanın ardından, organizasyonda görev yapan gönüllü, personel ve yöneticilere teșekkür belgesi dağıtırken, "Daha önce Kayseri adını hiç duymamıș önemli isimler buraya gelerek șehrimizi gördüler. Bunlar arasında FIBA Bașkanı, çeșitli federasyon bașkanları, oyuncu ve taraftarlarla birlikte dünyanın pek çok yerinden basın mensubu vardı. Bunların hepsi buradan mutlu ayrıldı. Sorumluluğumuzun gereğini en iyi șekilde yerine getirdik" dedi. Gerçekten de Kayseri, organizasyonu, tesisleri, yardımseverliği ve güler yüzüyle, konuklarından tam not aldı. FİBA delegasyonu, yabancı gazeteciler, takımlar ve taraftarları kente övgüler yağdırarak evlerine döndüler. İște misafirlerinin değerlendirmeleriyle Kayseri: FIBA 2010 Dünya Basketbol Șampiyonası Kayseri sorumlusu Joanna Sutherlan: Kayseri hakkında daha önce hiçbir șey bilmiyordum. Spora ne kadar önem verildiğini anladım. Çok güzel spor tesisleri yapılmıș. Organizasyon eksiksizdi. Gösterilen ilgi bizi çok mutlu etti. Erciyes Kıș Sporları Merkezi bitince Kayseri uluslararası spor çevrelerinde adından daha sık söz ettirecek. FIBA adına çok teșekkür ediyoruz." FİBA Basın Sorumlusu Andrew Robotham: "Organizasyon, özellikle basın için hazırlanan imkânlar çok iyiydi. Basın ne kadar rahat çalıșma imkânı bulursa, Kayseri hakkında o ölçüde güzel șeyler yazar. Kendi aramızda Kayseri yi, özellikle insanların konukseverliğini çok konuștuk. Dünyanın çok değișik bölgelerinden gelen basın mensupları çok olumlu izlenimler edindiler. Avustralya Milli Takımı Antrenörü Brett Brown: Kayseri'de harika vakit geçirdik. Birinci sınıf bir muamele gördük. Halk ve organizasyonda görev alanlar bize çok iyi davrandı. Ürdün Milli Takımı Antrenörü Mario Palma: Kayseri, șampiyona organizasyonu yapabileceğini gösterdi. Angola Milli Takımı Antrenörü Luis Magalhaes: Organizasyon beklediğimden çok daha iyiydi. Güzel ve temiz șehri çok sevdim. Almanya Milli Takımı Antrenörü Dirk Bauerman: Türkiye'ye ve özellikle Kayseri'ye çok teșekkür ediyorum. Bizi çok iyi ağırladılar. Almanya Milli Takımı Oyuncusu Heiko Schaffartzik: Organizasyon çok keyifliydi. Kayseriiler de çok güler yüzlü. Ülkemde insanlar pek gülmez. TARAFTARLAR EV SAHİBİNDEN ETKİLENDİ Avustralya, Arjantin, Almanya, Sırbistan ve Angola'dan takımlarına destek için gelen taraftarlar da kentten memnun ayrıldı. Avustralyalı Geoff Gibson a göre Kayseri çok kalabalık bir kent, insanları çok yardımsever, organizasyon kusursuz. Fildiși Sahili'nin Abidjan Kenti Dıș İlișkiler Bașkanı Allou Allou ye göre de Kayseri çok güzel planlanmıș bir șehir olmasının yanı sıra, Kadir Has Spor Salonu da son teknolojiyle donatılmıș. Magbelana Clar, Arjantin'den gelmiș: Kent meydanı ve park çok etkileyici. İnsanlar çok güzel ve yardımsever. Organizasyonu da çok bașarılı bulduk. Alman Achim Hollmann da Kayserilileri sevmiș: İnsanlar çok güler yüzlü. Sırp gazeteci Aleksandar Levajkovic, Ramazan nedeniyle yemek bulamama endișesi yașamıș: İlk gün bir fast food restoranına gittik, yemek yoktu. Ortodoks olduğumuzu söyleyince, bize hemen yemek yaptılar. Kayseri de tirübünler renkliydi B zb ze B zb ze 23

13 SPOR MARKA EMSALSİZ ÇALIȘMA ORTAMI Uluslararası medya, Türkiye nin ev sahipliğinden ve medyaya sağladığı çalıșma ortamından övgüyle söz etti gazeteci görev yaptı. Bu rakam 2006 da Japonya da düzenlenen FIBA Dünya Șampiyonası na katılanların iki katıydı. AIPS Basketbol Komisyonu yöneticisi Noah Klieger, 2010 FIBA Dünya Șampiyonası ndaki medya organizasyonunun, 2010 un AIPS En İyi Basın Çalıșma Ortamı Ödülü ne aday gösterileceğini açıkladı. Müsabakaları 200 ülkede 1 milyar ikiși izledi. Bu rakam, Japonya da düzenlenen 2006 Dünya Șampiyonası ve Polonya daki 2009 Avrupa Șampiyonası nı bile aștı. İnternet kullanıcılarının șampiyonaya gösterdiği ilgi de büyüktü. Șampiyonanın resmi internet sitesine 30 milyon kullanıcı girerken, 100 bini așkın kiși de FIBA nın Facebook taki sayfasına üye oldu. Sekizde sekiz yenilgisiz olarak finale çıkan millilerimiz ve tribünleri renklendiren taraftarlar, șampiyona süresince dünyadan övgü topladı. İște gazeteler ve internet sitelerinin yorumları: YUNANİSTAN MAÇI: Yunan basını: Adeta Yunan takımının düșüncelerini okuyan Türk takımının karșılașmadaki istatistikleri mükemmel. Atina daki salonlar, buradaki salon kıyasla çocuk yuvası gibi. Türk taraftar da örnek davranıșlar sergiliyor. FRANSA MAÇI: L Equipe (Fransa): Cevap çok basit, bizden daha güçlüler. L Express: Türk hamamında battık. Le Figaro: Resmen ezildik. Türkiye bir sınıf üstte. Liberation: İstanbul da çöktük. As ( spanya): Türkiye basket oynarken bazen Yunanlılar a, bazen Balkanlılar a, bazen Ruslar a benziyor, aniden Asyalılar gibi dengeli de olabiliyorlar ve Akdenizliler gibi düșünebiliyorlar. NBA TV (ABD): Umarız finalde karșımıza gelmez. Bizi yenecek tek ekip. Henry Abbot (espn.com yazar ): Türk taraftarlar maçı karnavala dönüștürüyor. Ah, șu çılgın Türkler! NBA de böyle canlı taraftar yerine ön sıralarda oturmuș zengin adamlar var. SLOVENYA MAÇI Frank Buschmann (Almanya): İnanın bu forma içindekiler insan. Türkler in bașarısı insanüstü. Kicker: Ateșli Türkler inanılmaz bir yüzdeyle oynadı. Bild: Türkler muhteșem. Boğucu defans mücadelesi karșısında değil Slovenler, hiçbir takım duramaz. Der Spiegel (Almanya): Türkiye tüm maçlarını üstün bir bașarıyla kazanıyor. Frankfurter Allgemeine Zeitung: Türkiye basketle büyülüyor. Sports Illusturated (ABD): Türkler mükemmele yakın oynuyorlar. KAYSER YE TAM PUAN A Grubu nda yer alan Arjantin, Sırbistan, Avustralya, Almanya, Angola ve Ürdün takımlarının taraftarlarına destek veren Kayserililer, kent hayatında da geleneksel misafirperverliklerini göstererek konuklarından tam puan aldılar As ( spanya): Ev sahibi, turnuvanın en iyi basketbollarından birini oynayan Slovenya yı devirdi. Türkiye nin oynadığı basketbol oldukça dikkat çekici. Marca ( spanya): Basketbol normalde 5 e 5 oynanır ama salonda 15 binden fazla Türk vardı. L Equipe (Fransa): Türkiye tarih yazmaya devam ediyor. Globo Esporte (Brezilya): Türkiye evinde bir kez daha harika oynadı. Kalabalık taraftar topluluğu inanılmazdı. Ole (Arjantin): Türkler, evinde bozguna uğratıyor. SIRBİSTAN MAÇI: Yunan bas n : Türkler sarsıcı bir zaferle salondan ayrıldı. Maçın son iki dakikası korku filmini çağrıștırdı. CNN (ABD): Türkler inanılmaz bir mücadele sonunda Sırplar'ı son saniye basketiyle yenerek rakibimiz oldu. FİNAL: Corriere dello Sport ( talya): Büyük takım Durant a boyun eğdi. Sky Sport TV ( talya): Mucize gerçekleșemedi. İki finalist arasındaki tek fark 22 yașındaki fenomen Kevin Durant tı. RAI Sport TV ( talya): Tanjevic ve talebeleri Avrupa nın en büyüğü olduklarını gösterdi. Sport 1 TV (Almanya): Aslan yürekli Türk basketçiler çok çalıștı ama Amerika nın usta basketçileri için yetmedi. TEDAR K SIKINTISINDAN L DERL E Boyteks, sekiz y ll k geçmifline ra men yatak kumafl nda dünya lideri. fiirketin hedefi, enternasyonal de il, farkl ülkelerde üretim yaparak multinasyonal olmak Çok çalıșmak bașarılı bir sonuca varmak için yeterli midir? Yoksa bașarının koșulu, çok çalıșmak ama köșeye sıkıștığımız noktalardan cesur, ilham verici fikirlerle, yeni açılımlar yaparak çıkmak mıdır?.. Yatak imalatının önemli girdisi olan yatak kumașındaki tedarik sıkıntısını Boyteks i kurarak așan Boydak Holding gibi Küresel kriz ABD ve AB pazarını daraltınca Ortadoğu ve Afrika ya kayan Boyteks gibi Boyteks Genel Müdürü Mustafa Yıldırım șirketin kuruluș öyküsü ve performansıyla ilgili sorularımızı yanıtlarken Çin, Rusya, Orta Avrupa, Ortadoğu, Kuzey Afrika veya Güney Amerika da üretim yaparak, enternasyonal bir firmadan çok multinasyonal bir firma olma hedefini açıkladı. Türkiye nin ilk 50 ihracatçısından biri olmak ve yatak kumașında 100, döșemelik kumașta 40, halıda 30 milyon dolarlık ihracata ulașmak da diğer hedefler. Boyteks in kuruluș öyküsü ve gelișimini anlatır mısınız? Șirketimizin resmi kuruluș tarihi 7 Ocak 2002 olmasına rağmen ilk üretim faaliyetimiz 2000 yılında, grup șirketlerimizden Merkez Çelik bünyesinde dokuma yatak kumașı üretimiyle bașladı. Boyteks in temelleri, yatak imalatının önemli girdilerinden biri olan yatak kumașında yașanan tedarik sıkıntısı nedeniyle atıldı. Șu an bulunduğumuz tesislere tașınmamızla bașlayan üretim yolculuğu, sonraki yıllarda yakalanan büyüme trendiyle bugün devam ediyor. Boyteks, 2003 yılında Bursa șubesini açarak ürün gamına döșemelik kumașları eklemesinin ardından, 2005 yılında yatırımlarına devam ederek üst kalite yataklarda moda olmaya bașlayan örme yatak kumașı üretimine bașladı. Boyteks, 24 dokuma makinesiyle bașladığı üretim serüvenini bugün 440 makineyle sürdürüyor. Boyteks bugün, polipropilen iplik üretimi, iplik ve kumaș boyama, kumaș terbiye süreci gibi üretimini olușturan süreçleri bünyesinde bulunduran bir entegrasyona ulaștı. Boyteks in kuruluș yıllarındaki durumu ile bugününü karșılaștırır mısınız? Temellerinin atıldığı dönemde ağırlıklı olarak grup firmalarının ihtiyaçlarını karșılayan Boyteks, kurulușundan itibaren satıș ve pazarlama faaliyetlerine yönelerek hem yurtiçi hem de yurtdıșında pazar payını günden güne artırmaya bașladı. 1 milyon dolarla bașlayan ihracat faaliyetlerini, Amerika dan Japonya ya dünyanın dört bir tarafına yayarak 2009 yılında 73 milyon dolar seviyesine ulaștırdı yılında bu rakamı 100 milyon dolara tașımayı hedefliyoruz. 24 B zb ze B zb ze 25

14 MARKA 24 dokuma makinesiyle bafllad üretim serüvenini bugün 440 makineyle sürdüren Boyteks, polipropilen iplik üretimi, iplik ve kumafl boyama, kumafl terbiye süreci gibi üretim süreçleriyle entegre bir flirket. İlerleyen yıllarla birlikte satıș ve pazarlama faaliyetlerine paralel olarak Ar-Ge faaliyetlerimizi de hızlandırarak, müșterilerimize uyku teknolojisindeki yenilikleri 50 ye yakın markamızla sunmaya bașladık. Bunu hem sektörde inovasyon lideri olmak, hem de uyku kalitesini artırarak insan sağlığına faydalı olmak adına yapıp, Boyteks olarak sosyal sorumluluk konusunda üzerimize düșeni yerine getirdiğimizi düșünüyoruz. Aynı zamanda yatak endüstrisine yenilik anlamında önemli materyaller, dolayısıyla endirekt olarak Ar- Ge desteği sağlamıș oluyoruz. Yurtiçinde özellikle son dönemde yapılan yatak reklamları bu durumu net olarak özetliyor. Stres azaltıcı, antibakteriyel, elektromanyetik dalgalardan koruyan, ısıl konfor sağlayan, organik, doğal kokular yayan ve yanmayı geciktirici ürünler bu yeniliklerden sadece birkaç tanesi. Bugün geldiğimiz noktada, sadece üretim kapasitesiyle değil, yenilikler, kalite, hızlı servis hizmeti ve satıș sonrası destek hizmetiyle Belçikalı rakiplerimizi geride bırakarak yatak kumașı alanında dünya lideri olduğumuzu söyleyebiliriz. Yurtiçinde ise İSO nun her yıl açıkladığı ilk 500 sıralamasında 102 sıra yükselerek, 2009 yılı içinde 285 inci sıraya, en fazla ihracat yapan firmalar sıralamasında ise 143 üncü sıraya yerleșmiș bulunuyoruz. Boyteks, parçası olduğu holding firmalarının yanında yurtiçindeki diğer firmalara sağladığı ürün ve hizmetlerle yatak kumașı ve döșemelik kumașta dıșa bağımlılığı bitirip, ülkemizi ithalatçı konumdan ihracatçı konuma getirdi. Üretimin ne kadarı ihracata, ne kadarı iç tüketime gidiyor? Küresel kriz ihracatta sorun yarattı mı? 2010 yılı ilk yedi aylık satıșlarımızı değerlendirdiğimizde șunu görüyoruz, yatak kumașı satıșlarının yüzde 76 sı ihracata, yüzde 24 ü yurtiçi tüketime, döșemelik kumaș satıșlarının yüzde 45 i ihracata, yüzde 55 i yurtiçi tüketime gidiyor. Yani Boyteks in toplam satıșlarının yüzde 68 i ihracataa, yüzde 32 si iç tüketimde... Bilindiği üzere krizler, firmaları farklı arayıșlara itiyor. Bu bağlamda 2009 yılında yașanan küresel krizin bize bir noktada faydası olduğunu söylemek yanlıș olmaz. Krizin, en büyük ihracat pazarlarımızdan biri olan ABD de bașlamıș olması ve önemli pazarlarımızdan Avrupa ya sıçraması bizi farklı pazar arayıșlarına itti. Bu dönemde özellikle Ortadoğu ve Afrika bașta olmak üzere, varolmadığımız veya etkin olmadığımız diğer pazarlara odaklanarak yeni müșterileri portföyümüze ekledik. Kur desteği ve küresel kriz nedeniyle düșen hammadde fiyatı avantajlarını da kullanarak 2009 yılında 2008 yılına oranla ihracat rakamlarımızı artırdık. Özellikle yurtiçindeki talep dalgalanmalarından daha az etkilenmek amacıyla, Bursa döșemelik fabrikamızda ihracat oranımızı 2011 sonunda yüzde 70 in üzerine tașımayı hedefliyoruz. Peki 2010 yılının ilk yarısı nasıl geçti? Yıl sonu hedefleriniz neler? 2009 yılı sonlarına doğru azalan krizin etkisiyle gerçekleșen talep artıșı, 2010 yılının ilk yarısında da devam etti ve 2009 yılına oranla yüzde 34 lük bir büyüme gerçekleștirdik. Yıl sonu itibariyle de yakaladığımız bu büyüme rakamını devam ettirmek istiyoruz. Bu noktada bizim için önemli olan bir diğer hedef de 100 milyon dolarlık ihracat barajını așmak. İhraç ürünlerinizi, çalıștığınız ülkelere göre çeșitlendiriyor musunuz? Hangi ülke ne tür ürünler istiyor? Tüm dünyaya yönelik genel koleksiyon hazırlamakla birlikte, bölge bazında özel koleksiyonlar da olușturuyoruz. Fuarlara genel koleksiyonumuzla çıkarken, özellikle aktif pazarlama faaliyetlerimiz kapsamında gerçekleștirdiğimiz ülke seyahatlerine, bölge koleksiyonu ve kartelalarımızla çıkıyoruz. Bölge koleksiyonlarımız renk, desen ve konstrüksiyon anlamında ciddi değișiklikler gösteriyor. Örneğin Afrikalı müșterilerimiz kırmızı, mavi ve sarı gibi çok canlı renkleri tercih ederken, Avrupalı müșterilerimiz daha sade ve naturel renkleri seçiyor. Kimi bölgelerde yoğun damask desenler, kimi bölgelerde geometrik ve modern desenler tercih ediliyor. Bazı ülkelerde sentetik kumașlar, bazı ülkelerde doğal kumașlar talep ediliyor. Bir yerde çok yumușak kumașlar, bașka bir yerde çok sert kumașlar ilgi çekiyor. Değișik ülkelerin farklı ürün tercihi ile ilgili verilebilecek en ilginç örneklerden biri, İsveç te 40 bin Euro ya satılan yatakta da, Polonya da 20 Euro ya satılan yatakta da kumașımızın kullanılması ve 2010 yılı Boyteks yatırımlarından bahseder misiniz? Geride bıraktığımız 2009 yılında üretimde toplam 7.3 milyon Euro luk yatırımla dokuma yatak kumașı kapasitesini yüzde 25, örme yatak kumașı kapasitesini yüzde 15, döșemelik kumaș kapasitesini de yüzde 10 artırma bașarısı gösterdik. Bunların yanında 2010 yılı içinde gerçekleștirdiğimiz 7.5 milyon Euro luk yatırımla örme yatak kumașını yüzde 50 oranında artırdık. Bunun yanında kendi enerjimizi kendimiz üretebilmek için de kojenerasyon tesisimizin inșasına hızla devam ediyoruz. Yatırımlarımızdan bir diğeri, 2009 yılı içinde dünyanın birçok noktasından gelen müșterilerimizi sınırsız kumaș seçeneğiyle bulușturacağımız modern showroom alanları... Tüm bu yatırımları gerçekleștiren ve tüm dünyada yatak ve döșemelik kumaș üreticisi olarak tanınan bir firma olarak Boyteks, alanında yakaladığı kalite çizgisini 2011 yılı içinde tekstil sektörünün bir diğer dalı olan halı üretimine tașımaya karar verdi. Bu yatırımla ilgili 111 bin 500 metrekare açık alan üzerindeki inșaat çalıșmalarımız hızla sürüyor. Orta ve uzun vadedeki hedefleriniz nedir? İhracat organizasyonumuzu daha da genișletmek amacıyla Çin, Rusya, Orta Avrupa, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Güney Amerika da satıș ofisleri açarak satıș hacmimizi artırmak istiyoruz. Yine bu bölgelerden uygun olan yerlerde üretim yaparak, enternasyonal bir firmadan çok multinasyonal bir firma olmak istiyoruz. Bu noktada grup șirketlerimizin yurtdıșı yatırımlarını takip ederek onların edineceği tecrübe dahilinde hareket etmeyi planlıyoruz. İhracat rakamlarımızı yatak kumașında 100 milyon dolara, döșemelik kumașta 40 milyon dolara ve halıda da 30 milyon dolara tașıyarak Türkiye nin ilk 50 ihracatçısından biri olmayı hedefliyoruz. Peki, bu kadar kısa sürede bu bașarıyı yakalayabilmek için Boyteks i rakiplerinden farklı kılan özellikler neler? Genç ve dinamik kadrosu, yüksek teknolojik donanımı, ürün ve hizmet kalitesi, yüksek üretim kapasitesi, hızlı ve esnek servis anlayıșı, satıș sonrası destek hizmeti, üretim teknolojisi ve hammadde alanındaki yeniliklerin takipçisi olması, yenilikçi ürünleri ile doğaya ve insan sağlığına önem veriyor olması, üretimde modern iyileștirme metotlarını kullanarak maliyet lideri olması Boyteks i rakiplerinden farklı kılan özellikler arasında sayılabilir. 26 B zb ze B zb ze 27

15 MARKA Müflteri ayn müflteri, çal flan ayn çal flan. De iflen sadece stikbal çal flanlar n n k yafetleri. Cemil pekçi imzal fl k ifl k yafetleri, müflteri ve çal flan iliflkilerini de ifltirmifl, iyilefltirmifl, bir üst basama a tafl m fl. DAHA C DD, DAHA LG L, DAHA NAZ K stikbal personeli fl k k yafetlerini severek giyiyor. Sadece insan eritecek derecedeki a ustos s ca nda, çok be endikleri halde yeleklerinin fazla geldi ini söylüyorlar. Al Aslan (Ma aza Müdürü): Bir haftadır kullanıyoruz, çok memnunuz. Hem müșterilerimiz hem çalıșan arkadașlarımız açısından mağazanın havası tamamen değiști. Uygulama, arkadașlarımız için motive edici bir güç oldu. Zaten özgüven sahibi insanlardır ama șimdi bașları daha yukarıda, kendilerine güvenleri arttı. Müșterilerimiz de kurumsal bir yere geldiklerini hissediyorlar. Çok çok nazik davranıyorlar. Kıyafetinizle karșılanır, konușmanızla uğurlanırsınız diye bir laf vardır. Hakikaten biz de müșterilerimizi kıyafetlerimizle karșılıyoruz, bilgilerimiz ve satıș tekniklerimizle satıșımızı yaparak uğurluyoruz. Mağazamız ve kıyafetlerimiz bir bütün oldu. 30 saniye İnsanların, hiç ağzınızı açmasanız bile, ilk karșılașmada hakkınızda fikirler olușturduğu süre, sadece 30 saniye. İstikbal in vizyoner bir bakıșla start verdiği yeni kıyafet uygulamasının sonuçları da bu tezi doğruluyor. Ünlü modacı Cemil İpekçi nin imzasını tașıyan yeni giysileriyle satıș yapan İstikbal elemanları müșterilerin kendilerine artık daha nazik davrandığını ve ciddiye aldığını, müșteriler de artık çalıșanların daha ciddi ve ilgili olduğunu düșünüyor. Yeni uygulamadan memnun durumdaki her iki tarafın da birbirleri hakkında buluștuğu ortak nokta, ciddiyet. İstanbul un en büyük ikinci İstikbal mağazası olan Beylikdüzü ndeki Doğa AȘ yi, yeni kıyafet uygulamasının yansımalarını öğrenebilmek için Bizbize ekibi olarak ziyaret ettik. Satıș elemanları bir haftadır yeni uygulamaya geçmișlerdi. Önce bizi karșılayan Mağaza Müdürü Ali Aslan dan kendisinin de dahil olduğu hazırlık süreciyle ilgili bilgi aldık. Yeni kıyafetlerin hazırlık safhası yaklașık altı ay sürmüș, provalar ise bir buçuk ay kadar. Bayi Planlama ekibinin yürüttüğü süreçte İstanbul ve Kayseri mağazalarından yedi satıș elemanı yer almıș. Mağaza Müdürü Ali Aslan ın da içinde olduğu ekip, haftada bir gün yeni kıyafetlerin tasarımını yapan modacı Cemil İpekçi nin İstanbul Beyoğlu ndaki bürosunda bir araya gelmiș. Çalıșmalara İstanbul dan Mahmutbey ve Beylikdüzü mağazaları katılmıș. Cemil ipekçi çalıșmaya bașlamadan önce kullanım rahatlığını sağlamak için çalıșanların nasıl bir satıș tekniğiyle çalıștıklarını sormuș. Satıștaki en zor kısmın baza ve kanepe açıp kapatmak olduğunu öğrendikten sonra, bu zorluğu gözeterek kıyafet tasarımı yapmıș. Bu nedenle makul etek boylarının yanı sıra bayan elemanlar için pantolon seçeneği de konulmuș. Ortalama üç saat süren provalarda Cemil İpekçi tarafından ölçüler alınmıș, kıyafetlerde rötușlar yapılmıș. Cemil İpekçi kıyafetler konusunda önce kendi görüșünü belirterek bu görüș üzerinde çalıșıp, kıyafetleri kullanacak olan ekibin fikrini almıș. Gelen önerileri değerlendirerek değișiklikler yapmıș. Böylece gömleğin rengi sarıdan maviye dönüșmüș, kalın sarı biyeler incelmiș ve azaltılmıș Kıyafetlerin son hali, hem tasarımcısını hem kullanıcısını memnun etmiș. İstikbal, mağazacılık yapılanmasında kaydedilen așamayı personele tașımak ve kurumsallașma çalıșmalarını pekiștirmek hedefiyle bașlattığı yeni kıyafet uygulaması, diğer mağazalarına da yaygınlaștıracak. PEMBE ALKANO LU Kıyafetleri beğendim. Bir müșteri için mağazada bir disiplin olması önemli. Böylece mağazaya girdiğimizde kimden bilgi alacağımız belli olur. Çünkü bazen doğrudan gidip bir müșteriye sorduğunuz da oluyor. Türk Hava Yolları çalıșanları gibi olmușlar. Bu da satıș elemanlarına bir ciddiyet katmıș. Siyah HÜLYA OLUKKAYA pantolon ve beyaz gömlek giyiyorduk. Ancak yeni modelimiz bize daha ağır bir hava kattı. Güzel, șık, zarif. Zaten ciddi bir müesseseyiz ama kıyafetlerimiz bu ciddiyeti daha görünür kıldı. Müșterilerimiz, șimdi bizi daha çok benimsiyor. Daha dikkat çekici bir model olduğu için, mağazanın kalabalık zamanlarında da bize daha kolay ulașıyorlar. Șık da buluyorlar. Bu kıyafetlerle GAYE EZERGÜL daha ciddi bir görünümleri var. Eskiden de ekipten memnundum ama sanki șimdi bizlerle daha ilgili gibi ya da daha çok ilgileneceklermiș gibi görünüyorlar. Aslında yeni uygulama müșteriler olarak bizlere daha fazla ilgilenildiğimizi hissettiriyor. Daha çok ciddiye alındığımız duygusu yașıyoruz. Bu ciddiyet mağazanın havasına da yansıyor. Ayrıca çok yakıșmıș. Müșteriler çok BENGÜ YAKAN beğeniyor. En ilginç değișim, müșterilerimizin bizi artık daha ciddiye almaları. Davranıșları artık daha farklı, daha ciddi, daha kibar Daha önce de tek tip giyiyorduk ama sanırım yeni modeller üniforma havası tașıdığı için daha fark edilir oldu. Biz de çok memnunuz. Sadece uygulamaya bașladığımız haftanın sıcaklara rastlaması nedeniyle yeleklerimiz biraz fazla geldi. Prensip olarak N HAL KÂHYAO LU ișyerlerinin ișleyișinde tek tip kıyafet daha estetik ve kolay. Biz müșteriler için yardım almasını kolaylaștırıyor. Çünkü yardım ararken bazen yanlıșlıkla bizim gibi müșteri olarak mağazaya gelenlere gidip sorular soruyoruz. Bu modeller de çok șık. Ama günlerdir süren șu sıcakları düșünürsek, belki yaz için daha spor modeller seçilebilirdi. Kıyafetlerimizi D LARA GÜVEN R çok beğenerek giyiyorum. Çok ciddi bir durușu var. Müșterilerimizin bizlere karșı tavrında çok belirgin değișiklikler var. Bize seslenmeleri bile değiști. Mesela önceleri Bir bakar mısın? derken, șimdi Hanımefendi bakar mısınız? diyorlar. Hatta soru sorarken seslerinin tonu bile değișiyor. Gerçekten çok memnunuz. Kıyafet ne kadar önemliymiș Onlar da daha fazla ciddiye alındıklarını söylüyorlar. 28 B zb ze B zb ze 29

16 ROTAMIZ C v l c v l Esk fleh r Türkiye nin en yaflan r kentleri listesinin ilk s ralar ndaki yerini kaybetmiyor. Tertemiz, c v l c v l bir üniversite kenti. Ülke ekonomisinin gözbebeklerinden biri. Eskiflehir de tek bir sektör de il, genel olarak yüksek katma de er yaratan birçok sektör geliflim gösteriyor. Gitmek, gezmek laz m... Türkiye ekonomisinin gözbebeklerinden biri olan Eskișehir, Osmanlı Devleti nin kurucusu Osman Gazi nin akıl hocası Șeyh Edebali nin memleketi olmasının yanı sıra, Nasrettin Hoca nın, Yunus Emre nin doğduğu, Kurtuluș Savașı nın beș önemli meydan muharebesinden üçüne sahne olmuș, yeni kurulan Cumhuriyet in merkezi sayılabilecek konumu nedeniyle de ilk sanayi yatırımlarına ev sahipliği yapmıș bir kent. Yani bugün yaklașık 500 sanayi șirketine sahip kentin sanayi geleneği, köklü bir tarihe yaslanıyor. Ülkenin ilk lokomotif ve tren motoru fabrikasının temeli, 1894 te bu kentte kurulan atölyeyle atılmıș te ilk üretim tesislerinden șeker fabrikası, yine bu kentte kurulmuș. İlk yerli otomobil Devrim de, bu kentte hayat bulmuș. Bizbize dergisi olarak sizleri bu sayıda Eskișehir e davet ediyoruz. Biz dergi ekibi olarak kenti, karasal iklime dahil olduğunu sanki unuttuğu, sıcaktan bunalttığı ağustos ayı ortalarında ziyaret ettik. Gerçi İstanbul un yüzde 90 ları așan nem oranından sonra bize cennet gibi gelmiști ama Eskișehirliler iklimin ihanetine uğradıklarını düșünüyorlardı. Ama o sıcağa ve okulların kapalı olmasına rağmen Eskișehir bizi temiz caddeleri, bakımlı binaları, cıvıl cıvıl genç simalarıyla karșıladı. Merkez ilçeyle birlikte 13 ilçesi bulunan Eskișehir, Türkiye topraklarının yüzde 1.8'ini kaplıyor. Yüzde 94'ü tarıma elverișli nitelik tașıyan topraklarının yüzde 41'i ekili. Eskișehir in eğitim düzeyi yüzümüzü güldürüyor. Üniversiteye en çok öğrenci veren illerimizden. Üniversite mezunlarının genel nüfusa oranı yüzde 9.5. Bu oranla, ülkemizin eğitim düzeyi en yüksek kentlerinden biri. Okulsuz köyü yok. İstanbul, Ankara ve İzmir ile birlikte birden fazla üniversite barındıran șehirler arasında. İki üniversitesi var: 1958 yılında kurulan Anadolu Üniversitesi ve 1993 te eğitime bașlayan Osmangazi Üniversitesi. Anadolu Üniversitesi kampusu, ülkenin en iyi kampuslerinden birisi. Bu bilgileri kâğıt üzerinde okumamıș olsanız bile, kentin caddelerinde gezindiğinizde teșhisi koyabiliyorsunuz. Öğrenci cenneti Eskișehir, adeta kocaman bir kampus. Tertemiz, hareketli mi hareketli Yemeklerinin ucuzluğu dillere destan. Kenti ikiye bölen Porsuk Çayı, aynı zamanda Eskișehir e can da veriyor. Porsuk üzerinde birbirinden sevimli sayısız kafe ve restoran sıralanıyor. Henüz okullar tam kadro açılmamıș olsa da, bu kafe ve restoranların hemen hepsi dolu. Ulașımı kolay; ulusal tren seferlerinin hepsinin uğradığı tek kent Eskișehir. Önceleri iliklerine ișleyen soğuğuna ayak uydurmakta zorlansalar da, kente dıșarıdan gelen öğrencilerin bir kısmı zamanla șehirle öylesine bütünleșiyor ki, aralarından okul bitince kente yerleșenler de çıkıyor. Türkiye nin batı hava sahasına Eskișehir de bulunan 1. Hava Kuvvet Komutanlığı tarafından komuta ediliyor. Yani kent, uçaklarla iç içe yașıyor. Hatta dıșardan gelip de artık șehre alıșmıș olan öğrenciler, tecrübeli Eskișehirliler ile acemi Eskișehirlileri birbirlerinden ayırmak için șu yöntemi kullanmak gerektiğini söylüyor: Eskișehir Phantom ların yuvasıdır. Uçak geçerken biri kafasını kaldırıp bakıyorsa, șehrin yenisi demektir. Veya uçak geçerken cümlesini yarıda kesip uçağın geçmesini bekliyorsa eski, sesini yükselterek derdini anlatmaya çabalıyorsa yeni demektir. Ne deniz kenarında ne de bașkent ama sanki bir kıyı șehrinin havasını soluyor gibisiniz. İçinde nehir gemisiyle gezebildiğiniz, sularında serinleyebildiğiniz Porsuk Çayı nın etkisinden mi, șehri çevreleyen tramvayından mı, caddelerini süsleyen ve hayata karıșan heykellerinden mi bilinmez ama yașayanların ve ziyaretçilerin gözünde Eskișehir sanki küçük bir Avrupa kenti. Vakti zamanında doktor muayenehaneleri burada bulunduğu için adı Doktorlar olan cadde, İstanbul un Bağdat Caddesi kadar șenlikli. Yolu tam ortalayan tramvay da caddeye eski bir hava katıyor. Kalabalıktan hoșlanmıyor olabilirsiniz ama bu kalabalık sizi sıkmak bir yana, rahatlatıyor. EN YAȘANIR ȘEHİRLERDEN Eskișehir sosyal ve kültürel altyapısıyla da özel. Kent genelinde 33 sinema salonu, opera, belediye ve üniversite tiyatroları var. Uluslararası Eskișehir Festivali ile Uluslararası Sinema Günleri, kentin cıvıltısına cıvıltı katıyor. Aynı zamanda Türkiye nin en güvenli șehirlerinden. Eskișehir in sosyo-ekonomik yașamı, son yıllarda sanayiinin gelișimine paralel olarak hızlı bir gelișim göstermiș. Birleșmiș Milletler Kalkınma Programı nın hazırladığı İnsani Gelișmișlik Raporu nda Eskișehir, beșeri gelișmișlik ve yașanabilir kentler düzeyi açısından üçüncü sırada. Uluslararası Rekabet Araștırmaları Kurumu nun İllerarası Rekabetçilik Endeksi çalıșmasına göreyse, en rekabetçi altıncı kentimiz. Bu çalıșmanın beșeri sermaye ve yașam kalitesi endeksine göre ise Türkiye nin üçüncü kenti. Șehirleșme açısından, yüzde 86 lık bir oranla önde gelen illerinden. Türkiye nin gayri safi milli hasılası içindeki payı yüzde 1.2. Kiși bașına düșen milli gelir, 2008 verilerine göre 9 bin dolar. 30 B zb ze B zb ze 31

17 ROTAMIZ esk fleh r BAY LER bay ler m ze m saf r olduk Kentin tarihi ve kültürüne iliflkin bilgileri, Akarbafl semtindeki Eskiflehir Arkeoloji Müzesi, Dede Efendi Mahallesi ndeki Osmanl Evi Müzesi, Odunpazar semtindeki Yunus Emre Etnografya Müzesi nde bulabilirsiniz. Müzeleri s ralam flken, 1989 y l nda Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi nde aç lan Lületafl Müzesi ni de unutmayal m. İMALAT SANAYİ LOKOMOTİF Eskișehir de tek bir sektör değil, genelde yüksek katma değer yaratan birçok sektör gelișim gösteriyor. Sanayi ișletmeleri arasında makine ve metal eșya sanayii yüzde 36 ile ilk sırada yer alıyor. Taș ve toprağa dayalı imalat sanayiinin genel sanayi içinde payı yüzde 13, gıdanın payı yüzde 12, hazır giyiminki yüzde 4, kimya, sanayi ve kauçuk sanayilerinin payı yüzde 10. Demiryolu ve karayollarının kavșağında olması, tarım ve sanayide attığı adımlar ile yeraltı kaynaklarının zenginliği, Eskișehir i ekonomik açıdan önemli bir merkez haline getirmiș. Tabii son yıllarda ekonomik hayatın dinamizminde en önemli pay, sanayinin. Șehir nüfusunun, kırsal nüfusa göre süratle büyümesi, yetișmiș ișgücü varlığı, pazarlara yakınlığı, enerji ve hammadde kaynaklarının uygunluğu, sanayi için gerekli altyapı yatırımlarının yeterli olușu, bölge sanayiinin giderek gelișmesini sağlamıș. İl ekonomisinin sektörlere göre dağılımında ilk sırayı yüzde 60 ile hizmet sektörü alıyor. Onu yüzde 30 ile sanayi, yüzde 10 ile tarım sektörü izliyor. İHRACATLA BÜYÜYOR Eskișehir, köklü sanayi geçmișiyle ülkemizin en önemli sanayi kenti. ESO üyesi olan 580 șirketin toplam cirosu 5 milyar dolar. Çalıșanlarının sayısı ise 43 bin kiși. Eskișehir sanayii, uzun yıllardır ihracata dayalı üretim yaparak büyüyor yılında ESO ya üye kurulușların toplam ihracatları 66 milyon dolar iken, 2000 de 388 milyon dolar, 2008 de 1.7 milyar dolara çıkmıș. 1980'lerin bașında 25 șirket ihracat yaparken, 2008 de bu sayı 124 e çıkmıș. Makine imalat sanayii ihracat rakamları son beș yılda 575 milyon dolar artarak 929 milyona çıkmıș. Yaklașık 100 ülkeye yönelik ihracat yapılıyor. Bunun ortalama yüzde 70'i Avrupa Birliği bașta olmak üzere OECD ülkelerine yapılıyor. Eskișehir'de üretimi yapılan bazı ürünler, Türkiye çapında önemli pazar payına sahip. Uçak motoru, dizel lokomotif ile boraks üretiminde Eskișehir Türkiye pazarının yüzde 100'ünü elinde bulunduruyor. Dünyadaki bor yataklarının yüzde 60'ına da Eskișehir sahip. Buzdolabı üretiminin yüzde 60 ı ve soğutucu kompresörleri üretiminin de yüzde 95 i Eskișehir de. Anlatmakla bitmiyor. Siz en iyisi, en kısa zamanda bu güzelim șehri ziyaret edin. Lületafl na yeflil darbe Dünyanın ișlenebilir lületașı yataklarının neredeyse tamamı Eskișehir de. Yaklașık 300 metre derinlikte bulunan lületașı, kolay ișlenmesi, dayanıklı olması nedeniyle yaklașık 300 yıldır dünyanın en kıymetli pipolarının yapımında kullanılıyor. Ancak Eskișehirli lületașı satıcılarının tahtları sarsılmıș. Bunun nedeni, dünyayı saran nikotin düșmanlığı. Ürünlerinin çoğuhu ihraç eden üreticiler, bu düșmanlık nedeniyle satıșlarının düștüğünü söylüyor. Onlar da pipodan aksesuar ürünlerine geçiș yapmıșlar ama yeni ürünlar pipo kadar itibar görmüyor. Bizbize nin bu ayki rotas olan Eskiflehir de bizleri, yenilikçi, güler yüzlü stikbal, Bellona ve Mondi bayileri karfl lad. Bayiler 2009 daki KDV indirimiyle yükselen sat fl grafi inin sürmesinden memnun. ST KLAL BAY ELDEM MOB LYA ORTA I AYfiE ALIfiKAN YÖNET M DE, PERSONEL DE E T M ALIYOR Eldem Mobilya, Eskișehir de 30 yılı așkın ticaretin içinde olan iki aileye ait. Mobilya, beyaz eșya, otomotiv, inșaat, sigorta ve iletișim sektörlerinde Eldem ve Alıșkan ailesi olarak hizmet veriyorlar. Bu grup sinerjisini, sürekli büyümeyi hedefleyen İstikbal markasıyla birleștirmișler. Eskișehir de hemen hemen her evde grubun bir ürününü bulmak mümkün. Eldem Mobilya Yönetim Kurulu Üyesi Ayșe Alıșkan, 2007 yılından beri Boydak Grubu yla çalıștıklarını anlatıyor. Mobilya sektöründe dört noktada 30 personelle hizmet veriyorlar da yüzde 20 büyüyen șirket, 2010 da da aynı büyümeyi hedefliyor. Boydak grubunun satıș sonrası hizmetlerdeki güçlü yapısı bizim en büyük güvencemizdir diyen Ayșe Alıșkan bașarılarının nedenlerini șöyle sıralıyor: Müșteri memnuniyetimiz temel hedefimiz. Bunu olușturabilmekte insan faktörü öncelik tașıyor. Nitelikli ișgücü en önemli unsur. Șube yöneticilerimiz, satıș personelimiz ve sevkiyat ekibimizde ürün bilgisi ve müșteri memnuniyeti ön planda. Bizler ve çalıșanlarımız düzenli olarak profesyonel danıșmanlık șirketlerinden eğitim desteği alıyoruz. Ayrıca mağazalarımızın fiziki koșullarını en iyi düzeyde tutuyoruz. Mal tedarikinden satıș sonrası hizmetlerine kadar yetki ve sorumluluklarımızı kurumsal bir yapı içinde yürütüyoruz. Bu da iș akıșımızın ve müșteri ilișkilerimizin sorunsuz yürümesini sağlıyor. Zaman zaman reklam materyellerini de kullanıyoruz. ST KLAL BAY ÇET NKAYA MOB LYA SAH B ABDURRAHMAN ÇET NKAYA KAL TE STANDART, F YAT DA ÖYLE OLMALI Abdurrahman Çetinkaya nın esas mesleği, gururla söylediği öğretmenlik yılları arasında öğretmenlik, ardından yedi yıl ilaç sanayiinde tıbbi mümessillik yapmıș, 1981 de ise fotoğrafhane açarak ticarete bașlamıș. Fotoğrafhane sayısı üçe çıkarken, deri ticaretine de girmiș. Ancak 5 Nisan kararları darbe vurunca, bașka alternatifler düșünmeye bașlamıș. Bu noktada yolu, İstikbal ile bulușmuș. 5 Temmuz 1996 da açtığı mağaza Eskișehir in ilk, Türkiye nin en büyük İstikbal showroomlarından biri olmuș. 250 metrekareden bașlamıș, bugün ise altı kișilik kadrosuyla 750 metrekarelik mağazada hizmet veriyor. Çetinkaya, Boydak Holding çatısı altında çalıșmanın avantajlarını sıralarken, İstikbal in ilk yıllarındaki neferlerinden biri olmakla hep övündüğünü belirterek șöyle diyor: Boydak Ailesi, müstesna insanlar. Çok dürüstler, çok temizler. İstikbal çok kısa zamanda, yatırımlarında, yurtiçi ve yurtdıșı satıșta çok ișler bașardı. Bazen bazı firmalardan arkadașlarım takılır bana, ben de onlara rahmetli Özal ın sözleriyle cevap veririm; Bizim gerçekleștirdiklerimizi, siz hayal bile edemezsiniz. Ama son yıllardaki ekonomik koșulların etkisiyle, merkez ile bayilerin diyaloğu aksadı, sesimizi duyuramıyoruz. En büyük sorun, fiyat. Bayiler fiyat kırıyor ve bunu yaparken kâr marjını düșürerek markaya da kötülük ediyorlar. Edirne den Ardahan a kadar kalite ve fiyat standart olmalı. Merkez satıșınız fiyatla değil, müșteri memnuniyeti üzerine olsun demeli. 32 B zb ze B zb ze 33

18 BAY LER ST KBAL BAY YILDIRIM MOB LYA SAH B FAT H YILDIRIM MÜfiTER BEKLETMEYEN MA AZA Türkiye nin en eski İstikbal bayilerinden olan Yıldırım Mobilya nın sahibi Fatih Yıldırım, memurluktan mobilya sektörüne geçen babasıyla birlikte sektöre girmiș da mobilya sektörüyle, 1992 de de tek bir üretici firmayla çalıșmak istedikleri için İstikbal ile tanıșmıșlar. 35 metrekarelik dükkândan bașlayıp 1700 metrekareye kadar büyüyen Yıldırım Mobilya, üç mağazada 20 personelle çalıșıyor. Zirveye oynamanın kolay, zirvede tutunmanın çok zor olduğunu belirten Yıldırım, yöntemlerini șöyle BELLONA BAY ELDEM MOB LYA SAH B N HAT ELDEM SENETLE DE SATIfi YAPIYORUZ Eldem Mobilya da sorularımızı, șirket ortaklarından Nihat Eldem ve șirketin üç yöneticisinden biri olan Naci Tercan cevaplandırıyor. Nihat Eldem, 50 yıldır ticaret yaptıklarını, beyaz eșya ve turizm alanında da çalıștıklarını anlatıyor dan bu yana Bellona ile birlikteler. Eldem, beyaz eșya kanalından geldikleri için de diğer bayilerden farklı olarak senetle, 24 aya kadar taksitle de satıș yaptıklarını söylüyor. Bellona müșterisi bilinçlidir diyorlar, İnternetten bakarlar, rengine kadar belirleyip gelirler. Ürünlerin detayını araștırırlar. Stoklu çalıștığımız için taleplere cevap verebiliyoruz. 10 yıldır gelen müșterilerimiz var. Zaten amacımız sabit müșterimizi çoğaltmak. Çünkü sabit müșteri bize devamlı yeni müșteri getirir. Bunun için de memnun olması gerek. Eldem ve Tercan, Bellona nın marka bilinirliğinin artmaya devam ettiğini, bu sürecin de satıșlarına 34 B zb ze anlatıyor: İstikbal reklam yapsa da, müșteriyle yüz yüze olan biz bayileriz. Özellikle satıș sonrası yüzde 100 müșteri memnuniyetini sağlayan biziz. Aylık ve haftalık anket yapıyoruz. Telefon açarak soruyoruz; kaç kiși durumdan memnun, kaçının servis sonrası hizmetlerden șikâyeti var... Cevapları raporluyoruz. Ürün kurulumunu fotoğraflarla belgeliyoruz. Çünkü en küçük bir șikâyet, çoğalarak bize geri döner. Böylece bu riski minimize ediyoruz. Ürün sayısı 2009 daki KDV indirimiyle patlayan satıșlara yetișmeyince bu durumdan bir ders çıkaran Yıldırım Ailesi, depolarını yenilemiș. 2 bin metrekarelik depoya raf sistemi yapılmıș. Tüm ürünler düzenli, barkodları okunacak șekilde dizili. Yani yanlıș ürün alma riski yok. Bu sistemle birlikte müșterinin mal bekleme süresini neredeyse sıfıra indirmișler. Adeta fabrika gibi çalıșıyorlar. Bütün bunların sonucunda da müșteri memnuniyeti artmıș. Yıldırım ın fiyat politikasında beklentisi var: Fiyat sabit olmalı. Merkezi kampanyalarda fiyat vurgusundan çok ürünü ön plana çıkarmak önemli. Bayiler arasındaki fiyat farkının da așılması lazım. Reklamınız, insört çalıșmanız, broșürleriniz hazır; iș sadece satıștaki performansa kalıyor. Ama siz satamayınca fiyatı indiriyorsunuz. Kabahat sizde mi, fiyatta mı? Fiyat kırıp düșük kâr marjıyla satıș yapan bayii müșteri memnuniyetini sağlamak için gerekli yatırımları yapamaz. yansıdığını söylüyor. Mağazanın bu yılki satıșları, geçen seneye göre yüzde artmıș. Marka bilinirliğinin artması için neler yaptıklarını sorduğumuzda șu yanıtı veriyorlar: 100 bine yakın müșteri kitlemiz var. 70 bini, her ay taksit getirenler. Öncelikle onlara ulașmayı hedefledik. Her senet ödemeye gelene, mobilya veya Bellona ile ilgili broșürlerimizi mutlaka veririz. Telefonu iyi kullanırız. Yaklașık 25 bin numaramız var. Mesajlarla bilgi veririz. Yeni yeni de meyvelerini topluyoruz. Mesajın çok etkisi var. Akșam mesajla kampanyayı haber veririz, sabah bakarız ki müșteri gelmiș. Beyaz eșya sektörüne de hâkim olan Eldem, mobilya sektörü müșterisinin çok farklı olduğunu, beklemek istemediğini söylüyor. Tercan da satıș tecrübelerinden șu bilgileri aktarıyor: Fabrika, müșteriye üç hafta süre vermemizi istiyor ama biz bunu söylediğimizde müșteri dönüp gidiyor. Süre iki haftaya inse, satıș yüzde 20 artar. BELLONA BAY ESEN MOB LYA ORTA I MUSTAFA ÇEL K fiehr N UZAK KÖfiELER NE EL LANI Bellona nın ilk bölge bayisi Esen Mobilya, 1998 den beri hizmette. Mustafa Çelik, birkaç yıldır bilinirliği artan, Eskișehir de çok tutulan Bellona dan son derece memnun olduklarını söylüyor. Markanın tanınmaya bașladığını, müșterinin de bilinçlendiğini belirten Çelik, Bizdeki renkler, modeller biraz daha genç serisi, biraz daha gösterișli. Markamızdan da, kampanyalardan da çok memnunuz. Tam düğün mevsiminde milyar TL yi geçen alıșverișlere LCD televizyon hediyesi veriliyor. Bu kampanya da çok tuttu. Çelik, Boydak yönetiminin Bellona mağazalarına müșteri çekmek için çaba gösterdiğini, kampanyanın da MOND BAY ERDA MOB LYA SAH B SEYFULLAH ERDA Erdağ Ailesi, Boydak Holding ile 1997 de İstikbal aracılığıyla tanıșmıș, dört yıldır da Mondi bayii. Mondi nin varlığından, Boydak Holding bünyesine geçtiğinde haberdar olmușlar. Ama Bellona nın geçirdiği süreçleri takip ettikleri ve Mondi nin de Boydak Holding bünyesinde büyüyeceğine emin oldukları için bayiliğini almıșlar. Seyfullah Erdağ, Mondi nin üçüncü marka olacağını anladık. Öyle de gidiyor. Yeni modeller çıkıyor, rekabet ortamı doğuyor. Son iki yıldır iyi ama son bir yıldır daha da iyi. Șimdi markaya daha fazla ısınmaya bașladık. Tabii ticarette mutlaka eksikler oluyor. Panel mobilyada hatalı ürünler çıkıyor. Mondi kendi bünyesinde üretime bașladığında bu sorun çözülecek diyor da KDV indirimi, Mondi nin kampanyaları ve makul fiyatları sayesinde yüzde 110 gibi rekor bir ciro yaptıklarını anlatan Erdağ, bu yıl fiyatlardaki artıșın satıșlarına olumsuz yansıdığını belirtiyor. Erdağ, geçen yılki fiyatlarla 2009 yılı cirosunu așabileceklerini söylüyor. Erdağ müșteri memnuniyeti konusunda, serviste sıkıntı yașandığını belirtiyor: Fabrikadan ürünler tașınırken kırık, bekleneni verdiğini söylüyor: Mağazalara giren çıkan insan sayısı arttı. Esen Mobilya olarak, ürün gecikmesi nedeniyle iptaller yașamamıza rağmen 2009 u iyi geçirmiș, yüzde 110 bașarı sağlamıștık. Piyasanın da toparlanmasıyla ve söz konusu kampanyalarla bu sene daha iyiyiz. Alternatifimiz de fazla. Her yașa seslenen bir ürün gamımız var. Gelen müșteri, Bellona da bir șey beğenmedim diyemiyor. Türk milletinin yeniliğe meraklı olduğunu, yeni çıkan takımları takip ettiğini düșünen Esen Mobilya, sabit müșteriler yaratmak için șehrin uzak kesimlerine el afișleri, kataloglar dağıtıyor ve iyi bir geri dönüș alıyor. Șehrin avantajlı bir caddesinde bulunan mağaza, vitrini sürekli değiștiriyor. Ama bu değișiklikler mutlaka yenilerin ön plana çıkması șeklinde olmuyor. Zaman zaman arka sıralardaki eski takımları da vitrine çıkarıyorlar. Müșteri de yeni ürün geldiği düșüncesiyle mağazaya giriyor. Mağazanın, rutin olarak gelip gezen müșterileri de var. TAfiINIRLARKEN MÜfiTER LER M Z N YANINDAYIZ çatlak olușabiliyor. Panel mobilyada buraya gelen ürünü paketten çıkarıp tek tek elden geçirmemiz gerekiyor. Oysa müșteri mobilyayı paketli istiyor. Ama böyle yaptığımızda, ortaya çıkan kırık ya da çatlağı servis kabul etmiyor. Bu da bize yansıyor. Bu sıkıntıları yașamamak için fabrika ürünleri daha güzel paketlemeli, kalite kontrol elemanları daha dikkatli olmalı, bölge bayisi tașımada özen göstermeli, dikkat etmeli Müșteri memnuniyeti konusunda bir sıkıntı da, müșteri hatası nedeniyle bir kırılma, lekelenme olduğunda, servis parçalarının müșteriye pahalı gelmesi. Bu da markaya, firmaya olumsuz yansıyor. Ama malın kalitesinden hiçbir șikâyet gelmiyor. Müșteri menuniyetini sağlamak için mağaza sahibi olarak kendilerinin hizmet verdiğini belirten Erdağ, Müșterinin tașınması sırasında panel mobilyaların sökümünü ve gideceği yerde montajını, ücretsiz olarak biz yapıyoruz. Bu hizmet kulaktan kulağa yayılarak bize bir artı puan getiriyor diyor. B zb ze 35

19 renkler M zah n h les hurdas yok Sadece iflini yaparken mutlu olmak, insan n bafl na gelebilecek en flahane fley diyen Gülse Birsel le kitaplar n, mizah yazarl n, oyunculuk ve gelece e dair hayallerini konufltuk. 36 B zb ze Kendinizde mizah yeteneği olduğunu ne zaman ve nasıl keșfettiniz? Galiba Aktüel e on dokuz yașımdayken yazdığım ilk yazıda da vardı neșeli bir ton. Meselâ yayın yönetmenliğini yaptığım Harper s Bazaar da büyük ihtimalle piyasada dili en samimi olan moda dergisiydi. Kendini çok fazla ciddiye almadan, eğlenceli bașlıklar ve mizah içeren spotlarla moda ve güzellik tavsiyeleri veriyorduk. Söyleșiler genellikle esprili bir dille yapılıyordu, benim tercihim buydu. Sabah ın hafta sonu ekinde yazmam söz konusu olduğunda benden istenen șey, gittiğim davetleri, gördüğüm restoranları yazmamdı. O zaman dedim ki, ben öyle sürekli davetlere mavetlere gitmiyorum, ama șöyle komik bir șeyler yazdım, isterseniz basın! Ekin çıkmasına üç gün vardı; biraz beğendiklerinden, biraz da mecburiyetten koydular yazımı gazeteye. Ama çok sevildi, birkaç ay sonra da televizyon için teklif geldi; g.a.g. ı yapacaktım... Programın metinlerini zorlanmadan, üstelik eğlenerek, Ben niye daha önce böyle bir iș yapmadım diye diye yazmaya bașlayınca, anladım ki benim için doğru yol buymuș. Gazeteciliğe bașladığınızda günün birinde Türkiye nin en sevilen mizah yazarlarından biri olacağınızı biliyor muydunuz? Galiba gelecek planları yapmak ve kendime bir kariyer cetveli hazırlamak için çok gençtim. Hâlâ da kendimi öyle hissediyorum, bu yüzden Seneye șunu yaparım, șu yılın sonbaharında film çekerim gibi planlarım yok. Beni iki șey mutlu ediyor: Yazmak ve oynamak. Zaten hayat boyu bașka bir șey yapmak da istemedim. Kendime sadece bu sınırları çiziyorum. Bunun dıșında, canım ne yapmak istiyorsa onu yapıyorum. Sadece ișini yaparken mutlu olmak insanın bașına gelebilecek en șahane șey bence. Marangoz olsan da böyle, müzisyen olsan da... Yazılarınızı okurken, en kișisel olanlarda bile șöyle bir șey hissediyor insan: Bu kadın buralı değil, bașka bir yerden gelip burada yașamayı tercih etmiș, o yüzden de olup bitenlere dıșarıdan bakabiliyor. Hem içindeyim hayatın, hem de büsbütün dıșında gibi. Buna katılıyor musunuz? Yașarken o kadar da hayatın dıșında kalmak mümkün değil. Bu tür bir uyum sağlama sorunu varsa, insan mutsuz olur. Ama yazarken yazdığım șeye, içinde beni ilgilendiren bir olay olsa bile, dıșarıdan bakabiliyorum. Yazdıklarım içinde, müșteriye sürekli Sevgilim, bebeğim diye hitap eden bir satıș elemanı var mesela. Müșteri aslında benim, olay da gerçekten yașandı. Ama tabii o esnada, Kız bana bebeğim dedi, hmmm, ilginç, ayrıca da komik. Halbuki ben ona sempatik bile davranmamıștım diye uzun uzun düșünmüyorum. Ya hafiften sinirleniyorum, ya duymazlıktan geliyorum, ya da bașka bir mağaza çalıșanıyla göz göze gelip duruma gülümsüyoruz. Mizah yönünü, hikâyeyi sonradan fark ediyorum. Bir de zaman içinde șunu fark ettim: Kendimi genellikle hafif asabi, șanssız, lafını esirgemeyen ama genellikle kurban konumunda bir karakter olarak kullanıyorum. Kadın olmak da çoğu durumda mizahı artırıyor, çünkü kadınsanız her tür hikâyede zaten baștan daha kırılgan, daha dezavantajlı konumdasınız. Eve böcek de girse, ödül alırken sahnede plaketi de düșürseniz, satıș elemanı siz çıplakken kabinin perdesini șak diye açıp Nasıl oldu? da B zb ze 37

20 renkler dese, kadın olmak durumu daha komik yapıyor. Hele söz konusu olan, șıklık ve zarafet iddiasındaki bir kadınsa... Mizah bizde daha çok erkeğin alanı addediliyor. Sinema ya da televizyonda güldüren kadınlar da birer cazibe simgesi değiller pek. Daha doğrusu onlardan öyle olmaları beklenmiyor. Siz ne düșünüyorsunuz bu konuda? Galiba kadın da olsa, erkek de olsa eli yüzü düzgün bir insanın komedi unsuru haline gelmesi biraz alıșılmadık bir durum. Doğulu mizah geleneğinde güldüren karakterlerin görünüș itibariyle de komik olması gerekiyor genellikle. Hatta maskeler, komik makyajlar falan kullanılıyor. Oysa, örneğin İngiliz mizahının kahramanları çok șık, takım elbiseli, yakıșıklı adamlar olabiliyor zaman zaman. Neyi tercih ettiğinize bağlı. Durum komedisi ya da karakter komedisi için, çirkin, șekilsiz, komik suratlı vesaire olmanıza, bu özellikler karakteri desteklemiyorsa, gerek yok. Hatta bu tür bir gülmece anlayıșının bayatladığı bile söylenebilir. Bence cinsiyetin de önemi yok. Ama metnin çok sağlam olması gerekiyor. Hepsi birbirinden güzel ve șık kadın ve erkekleri bir salona toplayıp, iyi bir metin ve doğru karakterlerle müthiș bir komedi yaratabilirsiniz. Amerikan sitcom larının neredeyse bütün kadın komedi oyuncuları çok güzeldir. Mizah yazarlığına gelince, orada zaten nasıl göründüğünüzün hiç önemi yok, bütün iș kaleminizin kuvvetinde. Hem bence aptal biri, oyuncu da olsa, yazar da olsa, çizer de olsa, stand-up çı da olsa, kimseyi güldüremez. Güldürmek zeki insanlara mahsustur, zekâ da her zaman cazibelidir. Mizah yazarlarının ya da bu konuda usta kabul edilen kișilerin sizinle ilgili düșünceleri ne yönde seyretti? Sizi rakip kabul ediyorlar mı mesela? Onlara sormak gerek. Ama bu ișlerde kendine güvenen kimse, șunu bunu rakip olarak görüp ona göre çalıșmaz. Ben Șu bana rakip, ötekini geçeyim, berikinin o yönü benden üstün falan diye düșünmüyorum. Zaten öyle bir vakit de yok. Herkes kendine göre en komik șeyleri yazıp çiziyor. Mizah çok kișisel, birilerine benzemeye çalıștığınız saniyede yanmıșsınız demektir. Bir de mizahın hilesi hurdası yok. Yaptığınız iș kabak gibi ortada! Hem ticari olarak, hem kalite olarak neler yaptığınız zaten açık. Ondan sonra kimin kimi rakip olarak görüp görmediği çok da fark Güldürmek zek nsanlara mahsustur. zekâ da her zaman caz bel d r... etmiyor. Mizahın tüketicisi tercihini kullanıyor zaten. Peki kadınlar ne düșünüyor? Bir masada ilgiyi üzerinizde topladığınızda bunun kıskançlık yarattığını seziyor musunuz? O tür negatif duyguları hiç algılamam ben. Herkese, elde var bir, iyi insan diye bakarım. Bir zararını da görmedim! Yaptığınız bir espriye gülen bir kadın ve bir erkek karșısında ayrı ayrı ne hissedersiniz? Sizin için birbirinden farkı var mı bu iki durumun? Hiç farkı yok. Zaten benim mizahımın cinsiyeti çok belirgin değil. Kadınlara hitap eden mizah, erkekleri güldüren șakalar gibi șeylerin dönemi geçti bence. Elbette herkes kendi yașadığı șeylere ya da etrafında gördüğü șeylere gülüyor. Benim yaptığım da kent mizahı. Eh, șehirlerde de kadınla erkeğin birbirinden ayrı yașadığı alanlar çok az olduğu için, seyredenlerde büyük algı farklarına yol açtığımı sanmıyorum. Belki kadın kuaföründe yașananlarla ilgili bir yazı kadınları daha çok güldürebilir. Öte yandan erkekler arasında dönen erkek geyiğini çok gerçekçi yazdığım söyleniyor. Mesela Avrupa Yakası ndaki Volkan-Sertaç-Tacettin üçlüsünün konușmalarını... Bu muhabbetleri nereden biliyorsun, kadınlar hakkında bu tür kelimelerle konuștuğumuzu kim söyledi? filan bile diyenler oluyor. Esquire gibi bir erkek dergisini çıkartmanın faydası olmuș gibi geliyor bana. Erkek okuyucunun ne istediğini anlamaya, onun diliyle konușmaya çalıșmıș olmak, bir de dergiyi erkeklerden olușan bir ekiple yapmak, kullandığım dili etkilemiștir herhalde. Yazılı mizahla görsel mizah bizde yan yana gelmiyor pek. Sözgelimi, Oğuz Aral ın sinema deneyimi var mı, blmiyoruz. Aynı șekilde Kemal Sunal ın ünlü bitirme tezi dıșında bir șey yazdığını duymadık. Size göre mizahı dilde ve bedende yakalamak arasında nasıl farklar var? İkisi birbirini nasıl destekliyor ya da kırıyor? Cevabını çok iyi bildiğim bir soru değil. İkisini birlikte çok iyi yapmıș ustalar var, Ferhan Șensoy gibi. Tek satır yazamayan müthiș komedi oyuncuları var, öte yandan kamera veya seyirci karșısında adını bile söyleyemeyecek kadar beceriksiz, birinci sınıf mizah yazarları, çizerleri var. Beni sorarsanız, yazarken daha rahatım. Bu konuda kendime daha çok güveniyorum. Belki de hayatımı yıllardır yazarak kazandığım için. Daha da iyi olacak zamanla. Oyunculuk çok yeni. Ödüller mödüller veriyorlar ama fazla da ciddiye almamak gerek. Tabii bariz bir gelișme olması sevindirici. Öğrenebiliyorum demek ki. Böyle konușunca iș hemen Ay ne kadar alçakgönüllüsünüz gibi lüzumsuz konulara geliyor ki, tam tersi. Yazar olarak da, oyuncu olarak da daha öğrenciyim ben demek, Șimdiye kadar hiçbir șey yapmadım. Bu, emekleme dönemi, siz beni ileride görün esas gibi bir ukalalık da barındırıyor içinde aslında. Bana daha uygun! Güldürmenin bir kuralı da kuralsız olmak ve en beklenmedik anlarda en beklenmedik eylemleri sunmak. Sizce komik olan nelerden beslenir? Bir bilsem, hemen gidip sabahtan akșama kadar orada beslenirim! Ama galiba İstanbul bașlı bașına bir menba! Avrupa Yakası fikrini anlattığım çoğu kiși, ilk bașlarda Bütün karakterler șehirli, çatıșma yok diye akıllar veriyordu. Oysa șehirli dediğimiz insan da o kadar çok çeșitli ki artık. Șesu da șehirli, Aslı da, Volkan da, Selin de... Hangisi birbirine benziyor? Komik nerelerden beslenir sorusunun cevabını vermeye çalıșmak Zengin olan insanlar bunca parayı nereden bulur sorusuna cevap aramak gibi bir șey bence. Herkesin yöntemi farklı. Dünyayı da dolașabilirsiniz, hikâyenizi evinizin içindeki sivrisinekle de anlatabilirsiniz. Size göre mizahçının kendisine ihaneti ve mizahta halkın sömürüsü ne zaman bașlar? Popüler, didaktik cümleleri, insanların duymak istediği, öğreten klișe doğruların altını çizmeyi sevmiyorum. İnsanları yeteri kadar güldüremiyorsan, duygu sömürüsü yaparsın. Mizah mesaj vermez lafını biz biraz yanlıș anlıyoruz. Evet, mizah mesaj vermez ama önünde sonunda bir șeyler söyler. Hicveder, ișaret eder, eleștirir, ortaya koyar. Hiçbir șey söylemeyen mizah ellerini kulaklarının yanında sallayıp dil çıkarmaktır. Ama biz mizahın Sevgili seyirciler, garibanlar böyleyken, zenginler șunu yapıyor, devlet babamızsa bu ișe șöyle seyirci kalıyor... türünden bir basitlikle yapılmasına o kadar alıșmıșız ki, bizim kușak Sözü olan mizah mı, aman abi! durumunda! Yukarıdaki cümleyi anlatmak isteyebilirsin, haklı da olabilirsin, ama böyle anlatmanın zamanı geçmiș artık. Aslında sadece tipleme yapan, bașına gelenleri anlatan birçok genç mizahçı da farkında olmadan bir șeyler söylüyor. Șehir hayatının hızına eleștiri olabilir, ne bileyim șehre göç etmiș halkın burada doğmuș ikinci jenerasyonunu hicvetmek olabilir, ama daha uzaktan, daha üstü kapalı bir anlatımla yapıyorlar. İnsanları güldürmek sizce ne zaman soytarılık sınırına dayanır? Daha doğrusu güldürmek için neyi asla yapmazdınız? Kendi gülmeyeceğim, gülümsemeyeceğim hiçbir șeyi seyircinin veya okuyucunun önüne koymazdım. Benim için en ahlaklı ölçü budur. 38 B zb ze B zb ze 39