T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TIBBİ LABORATUVAR ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TIBBİ LABORATUVAR ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI ANKARA, 2011

2 ÖN SÖZ Bir ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlardaki gelişimi, o ülkedeki nitelikli ve eğitimli iş gücüne sahip bireylerin varlığı ile ilişkilidir. Günümüzde tıbbi laboratuvar alanında hizmetin gereğine uygun yetiştirilmiş ara kademe meslek elemanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Ortaöğretim projesi kapsamında Tıbbi Laboratuvar Alanı modüler öğretim programı hazırlanmıştır. Söz konusu modüler öğretim programı ile öğrencilerimizin Tıbbi Laboratuvar Alanında uluslararası standartlarda gerekli mesleki yeterliklere sahip bireyler olarak yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Tıbbi Laboratuvar Alanı Çerçeve Öğretim Programı, Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde çalışan uzman ve alan öğretmenleri, sektör ve meslek kuruluşları temsilcileri, çeşitli meslek elemanları ile iş birliği yapılarak hazırlanmıştır. Söz konusu modüler programların ülkemizde uygulanması ile bilimsel ve teknolojik gelişmelere uyumlu, beceri düzeyi yüksek, üretken, ara kademe nitelikli sağlık personelinin yetiştirilmesine katkıda bulunulacaktır. Böylece gençlerimizin Atatürk İlke ve İnkılâplarına bağlı, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarının bilincinde, çağdaş uygarlığa katkıda bulunabilecek Tıbbi Laboratuvar alanında ülkemizin ihtiyacı olan meslek elemanı yetiştirilmesi sağlanacaktır.

3 İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... 1 GİRİŞ... 1 SEKTÖR... 2 ÖĞRETİM PROGRAMI İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR... 3 HAFTALIK DERS ÇİZELGELERİ... 6 PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR... 8 PROGRAMIN YAPISI... 9 PROGRAMDA YER ALAN DERSLER ORTAK DERSLER ALAN / DAL DERSLERİ ALAN ORTAK DERSLERİ ANATOMİ VE FİZYOLOJİ TIBBİ LABORATUVAR GÜVENLİĞİ SAĞLIK HİZMETLERİNDE İLETİŞİM İLK YARDIM BULAŞICI VE SİSTEMİK HASTALIKLAR DAL DERSLERİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II TIBBİ BİYOKİMYA I TIBBİ BİYOKİMYA II HEMATOLOJİ I PATOLOJİ TIBBİ PARAZİTOLOJİ HEMATOLOJİ II SEROLOJİ KAN MERKEZİ UYGULAMALARI İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA I BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE PATOLOJİ BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA II BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE TIBBİ PARAZİTOLOJİ BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE SEROLOJİ BECERİ EĞİTİMİ İŞLETMELERDE KAN MERKEZİ UYGULAMALARI BECERİ EĞİTİMİ YAZ UYGULAMASI SEÇMELİ DERSLER... 22

4 GİRİŞ Sağlık meslek liseleri, sağlık sektörünün ihtiyacı olan ara meslek elemanı yetiştiren kurumlar olmaları açısından toplumun sağlık gelişiminde önemli bir rol oynar. Ülkemizde sağlık sektöründe teknolojik gelişmeler ve yenilikler hızla artarken eğitimde de farklı yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Sağlık meslek liselerinin Millî Eğitim Bakanlığına devrinden sonra, sektörün beklentilerine cevap verecek standartlarda eleman yetiştirmek, mesleki ve teknik eğitim kurumları ile program formatında birliktelik sağlamak amacıyla modüler öğretim programı geliştirme çalışmaları başlatılmıştır. Tıbbi laboratuvar alanı öğretim programı sektör analizine dayalı olarak modüler esaslı hazırlanması, ülkemiz ekonomisi açısından çok önemli olan bu sektöre kalifiye eleman yetiştiren mesleki ve teknik eğitim sistemine yeni bir eğitim anlayışı getirmektedir. Modüler programla, tıbbi laboratuvar alanında ulusal ve uluslararası düzeyde, standartlara uygun bir program hazırlanmıştır. Program sürecinde yapılan çalışmalar, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne sunulmuş ve program çalışmalarına doğrudan katkıları sağlanmıştır. Tıbbi Laboratuvar Alanı Çerçeve Öğretim Programı, teknolojik gelişmelere ve sektörün beklentilerindeki değişim ve yeniliklere paralel olarak güncellenebilecek bir yapıda tasarlanmıştır. Böylece tüm gelişme ve yenilikleri kısa sürede programa yansıtmak mümkün olabilecek ve mezunlar, kazandıkları yeni mesleki yeterlikler doğrultusunda istihdam edilebilecektir. Programın, bu esnek yapısıyla, sektörün ve mesleki eğitim sisteminin gelişmesine önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. 1

5 SEKTÖR Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) tanımına göre sağlık, sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, kişinin bedensel, ruhsal ve sosyal olarak da tam bir iyilik halinde olmasıdır. Bu amaçla hizmet veren tüm kurum ve kuruluşlar sağlık sektörünü oluşturur. Sağlık Sektörü'nün yapısı ülke nüfusu, kültürel gelişim, doğal kaynak, politik ve ekonomik sisteme bağlı olarak değişim göstermektedir. Bununla birlikte sağlığa verilen önemin her geçen gün artması ve sağlık hizmetlerinde kalite çıtasının yükselmesi, sağlık kuruluşları arasındaki rekabeti artırmakta ve sektörün gelişimine önemli katkılar sağlamaktadır Sağlık hizmetleri sunumunda fiziki yapı, araç gereç, insan gücü ve finans gibi kaynak özelliklerinin yanı sıra, hizmetin sunum şekli ve hizmet alanların memnuniyeti de kuruluşlar arası rekabette en belirleyici özellikler olarak gösterilmektedir. Yapılan araştırmalar; farklılaşan nüfus yapısı, ortaya çıkan yeni hastalıklar, gelişen teknoloji, sağlık masraflarındaki büyük artış gibi faktörler nedeniyle, Sağlık Sektörü'nde faaliyet gösteren kurumların iş stratejilerinde ciddi değişim yapmaları gerekliliğini ortaya koymaktadır. Tıbbi laboratuvar alanı ile ilişkili sektörel beklenti, bu çalışmalar için gereken altyapı organizasyonu ve eğitim-öğrenim kurumlarının oluşturulması, bu amaca dönük toplumsal yapılanmanın hayata geçirilmesidir. Sektör, tıbbi laboratuvar alanında; uzmanlık gerektirmeyen tıbbi laboratuvar analizlerini yapan, analiz sonuçlarını raporlayan ve mesleki gelişmeleri takip ederek kendini geliştiren bireylere ihtiyaç duymaktadır. 2

6 ÖĞRETİM PROGRAMI İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR SEKTÖR ALAN ALANIN TANIMI ALANIN AMACI DAL PROGRAMI TANIMI ve AMACI GİRİŞ KOŞULLARI SAĞLIK TIBBİ LABORATUVAR Tıbbi Laboratuvar alanı ve altında yer alan dalların yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen alandır. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler ile sektörün ihtiyaçları, doğrultusunda gerekli olan mesleki yeterlikleri kazanmış nitelikli meslek elemanlarının yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. TIBBİ LABORATUVAR TEKNİSYENLİĞİ Tanımı: Analiz öncesi hazırlıkları yapma, laboratuvar ekipman, cihaz ve araç-gerecini kullanma, klinik örneklerin biyokimyasal, mikrobiyolojik, patolojik, hematolojik, parazitolojik, serolojik analizlerini ve kan merkezi çalışmalarını ilgili alan uzmanlarının sorumluluğunda yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler yetiştiren daldır. Amacı: Sağlık sektöründe tıbbi laboratuvar teknisyenliği mesleğinin yeterliklerine sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır. Yürürlükteki mevzuat hükümleri uygulanır. İSTİHDAM ALANLARI Tıbbi laboratuvar alanından mezun olan öğrenciler, kazandıkları yeterlikler doğrultusunda; 1- Hastane laboratuvarları (üniversite, eğitim ve araştırma, devlet ve özel) 2- Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Bölge Hıfzıssıhha Müdürlüklerinin laboratuvarları 3- Polikliniklere ait laboratuvarlar (devlet, özel) 4- Diğer tıbbi laboratuvarlar 5- Sağlık Ocağı Ve Aile Hekimliği Merkezlerinin Laboratuvarları 6- Halk sağlığı laboratuvarları 7- Verem Savaş Dispanseri, Sıtma Savaş Merkezi gibi özel hastalık kontrol programları yürüten kurum laboratuvarlarında çalışabilirler. 3

7 EĞİTİM-ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI EĞİTİMCİLER 1. Program, mesleki ve teknik eğitim alanında öğrenci yetiştiren programların uygulandığı sağlık meslek liselerinde uygulanmaktadır. 2. Programın uygulanabilmesi için tıbbi laboratuvar alanının standart donanımları ve mesleğin gerektirdiği ekipmanlar sağlanmalıdır. 3. İşletmelerde beceri eğitimi dersi; tıbbi laboratuvar araç-gereç ve ekipmanlarının olduğu, tıbbi laboratuvar teknisyenliği mesleğinin icra edildiği çalışma ortamlarında, iş başında; alan uzmanlarının ve/veya meslek dersi öğretmenlerinin gözetiminde verilmelidir. 1. Yürürlükteki mevzuat hükümleri uygulanır. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME BELGELENDİRME EĞİTİM SÜRESİ ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği ne göre çeşitli ölçme araçları kullanılarak öğrencilerin değerlendirilmesi esastır. Buna göre; 1. Okulda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm öğrenim faaliyetleri değerlendirilerek öğrencilerin dersteki başarısı belirlenir. 1. Mezun olan öğrenciye alan/dalda diploma verilir. 2. Öğrencinin alan/dal ile ilgili aldığı tüm dersler ve modüller diploma ekinde belirtilir. 1. Dal programının toplam eğitim süresi, 4 eğitim öğretim yılıdır. 2. Eğitim süresinin okul, işletme ve bireysel öğrenme için ayrılmış dağılımı, tıbbi laboratuvar teknisyenliği dalı haftalık d ers ç izelgesi, dersler ve modüller ile ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi uygulanır. Modüler öğretime yönelik ağırlıklı olarak bireysel öğrenmeyi destekleyici yöntem ve teknikler uygulanır. Bu yöntem ve tekniklerle; 1. Öğrencilere, yeterlik kazandırmaya yönelik çalışmalar yapılır. 2. Öğrenciler bireysel öğrenmeye teşvik edilir. 3. Öğretmenler öğrencilere rehberlik eder. 4. Öğrencilerin aktif olması sağlanır. 5. Öğrenciler araştırmaya yönlendirilir. 6. Öğrenciler kendi kendilerini değerlendirebilir. 4

8 Öğrencilerin yetiştirilmesinde, programın gerektirdiği öğretim faaliyetleri, istihdam olanakları ve planlama konularında; İl Sağlık Müdürlükleri, Hastaneler (Üniversite, Eğitim ve Araştırma, Devlet ve Özel), Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Bölge İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK Hıfzıssıhha Müdürlükleri, Poliklinikler (Devlet, Özel), KURUM VE KURULUŞLAR Diğer Tıbbi Laboratuvarlar, Sağlık Ocağı ve Aile Hekimliği Merkezleri, Halk Sağlığı Laboratuvarları, Verem Savaş Dispanserleri, Sıtma Savaş Merkezleri, aile hekimliği, gibi özel hastalık kontrol programları yürüten kurumlar, Sivil Toplum Örgütleri ve Meslek ÖĞRENCİ KAZANIMLARI EĞİTİM ÖĞRETİM FAALİYETLERİ Odaları ile iş birliği yapılır. Programın sonunda seçtiği dala/mesleğe yönelik olarak öğrenci; 1. Genel kültüre yönelik bilgi ve becerileri kazanacaktır. 2. Ulusal ve uluslar arası işgücünden beklenen temel yeterlikleri kazanacaktır. 3. Alanın altında yer alan dallara ait temel yeterliklerine sahip olacaktır. 4. Dalın/mesleğin gerektirdiği bilgi ve becerileri kazanacaktır. 5. Dalın/mesleğin gerektirdiği özel mesleki yeterlikleri kazanacaktır. 1. Haftalık ders çizelgesinde yer alan dersler ve bu derslerin altındaki modüllerin içeriğindeki eğitimöğretim uygulamaları yapılır. 2. Kazandırılacak yeterliklerin özelliklerine göre sektör ile iş birliği yapılarak iş başında eğitim faaliyetleri gerçekleştirilir. 3. Sektörde oluşan değişim ve gelişimlerin incelenebilmesi amacıyla gezi, gözlem ve inceleme çalışmaları yapılabilir. 5

9 ALAN/ DAL DERSLERİ ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ TIBBİ LABORATUVAR ALANI (TIBBİ LABORATUVAR TEKNİSYENLİĞİ DALI) ÖĞRETİM PROGRAMI HAFTALIK DERS ÇİZELGESİ DERS KATEGORİLERİ DERSLER IX. X. SINIF SINIF XI. SINIF XII. SINIF (*) DİL VE ANLATIM TÜRK EDEBİYATI DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ TARİH T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK COĞRAFYA MATEMATİK ORTAK DERSLER GEOMETRİ FİZİK KİMYA BİYOLOJİ YABANCI DİL FELSEFE BEDEN EĞİTİMİ/GÖRSEL SANATLAR/MÜZİK TRAFİK VE İLK YARDIM TOPLAM (*)ANATOMİ VE FİZYOLOJİ TIBBİ LABORATUVAR GÜVENLİĞİ ALAN SAĞLIK HİZMETLERİNDE İLETİŞİM ORTAK DERSLERİ BULAŞICI VE SİSTEMİK HASTALIKLAR İLK YARDIM TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I (*)TIBBİ BİYOKİMYA I HEMATOLOJİ I PATOLOJİ TIBBİ PARAZİTOLOJİ (*)TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II TIBBİ BİYOKİMYA II HEMATOLOJİ II SEROLOJİ KAN MERKEZİ UYGULAMALARI (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA I BECERİ DAL DERSLERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)ŞLETMELERDE PATOLOJİ BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA II BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE SEROLOJİ BECERİ EĞİTİM (*)(**)İŞLETMELERDE KAN MERKEZİ UYGULAMALARI BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ PARAZİTOLOJİ BECERİ EĞİTİMİİ ALAN/DAL DERSLERİ TOPLAMI SEÇMELİ DERSLER TOPLAMI REHBERLİK VE YÖNLENDİRME GENEL TOPLAM (*) Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği uyarınca yılsonu başarı ortalaması ile başarılı sayılmayacak derslerdir. (**)Öğrencilerin bu derslerin eğitimlerini işletmelerde görmeleri esastır. 6

10 ALAN/ DAL DERSLERİ SAĞLIK MESLEK LİSESİ TIBBİ LABORATUVAR ALANI (TIBBİ LABBORATUVAR TEKNİSYENLİĞİ DALI) ÖĞRETİM PROGRAMI HAFTALIK DERS ÇİZELGESİ DERS KATEGORİLERİ DERSLER IX. SINIF X. SINIF XI. SINIF XII. SINIF (*) DİL VE ANLATIM TÜRK EDEBİYATI DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ TARİH T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK COĞRAFYA MATEMATİK ORTAK DERSLER GEOMETRİ FİZİK KİMYA BİYOLOJİ YABANCI DİL FELSEFE BEDEN EĞİTİMİ/GÖRSEL SANATLAR /MÜZİK TRAFİK VE İLK YARDIM TOPLAM (*)ANATOMİ VE FİZYOLOJİ ALAN TIBBİ LABORATUVAR GÜVENLİĞİ ORTAK DERSLERİ SAĞLIK HİZMETLERİNDE İLETİŞİM BULAŞICI VE SİSTEMİK HASTALIKLAR İLK YARDIM TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I (*)TIBBİ BİYOKİMYA I HEMATOLOJİ I PATOLOJİ TIBBİ PARAZİTOLOJİ (*)TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II TIBBİ BİYOKİMYA II HEMATOLOJİ II SEROLOJİ KAN MERKEZİ UYGULAMALARI (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ DAL DERSLERİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA I BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)ŞLETMELERDE PATOLOJİ İ BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA II BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE SEROLOJİ BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE KAN MERKEZİ UYGULAMALARI BECERİ EĞİTİMİ (*)(**)İŞLETMELERDE TIBBİ PARAZİTOLOJİ BECERİ EĞİTİMİ ALAN/DAL DERSLERİ TOPLAMI SEÇMELİ DERSLER TOPLAMI REHBERLİK VE YÖNLENDİRME GENEL TOPLAM (*) Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği uyarınca yılsonu başarı ortalaması ile başarılı sayılmayacak derslerdir. (**)Öğrencilerin bu derslerin eğitimlerini işletmelerde görmeleri esastır. 7

11 PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 1. Modüllerde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar, bireylerin özellikleri (dil, bilişsel, sosyal vb.) iş ve işlem analizleri dikkate alınarak programın genel amaçlarına ulaşmayı sağlayacak nitelikte belirlenmiştir. 2. Haftalık ders dağıtım çizelgesinde yer alan işletmelerde beceri eğitimi dersleri dışındaki alan/dal dersleri, okulda atölye/laboratuvar ortamında işlenir. 3. Modüllerde yer alan yeterliğe dayalı amaçların istenen düzeyde gerçekleşebilmesi için öğrenme ve öğretme sürecinde gerekli standart; araç, gereç, donanım ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 4. Tıbbi Laboratuvar Alanı, Tıbbi Laboratuvar Teknisyenliği Dalı Programının verimliliğini artırmak amacıyla ve modüllerde yer alan yeterliğe dayalı amaçlara ulaşılabilmesi için yapılandırılmış ortamların yanı sıra mutlaka gerçek uygulama ortamlarında da öğretim yapılmalıdır. 5. Modüller arasındaki geçişlerde, modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığı, ilgili meslek standartları da dikkate alınarak değerlendirilmelidir. 6. Programın gerektirdiği öğretim faaliyetleri, istihdam olanakları ve planlama konularında Sağlık Bakanlığı, İl Sağlık Müdürlükleri, Hastaneler (Üniversite, Eğitim ve Araştırma, Devlet ve Özel), Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Bölge Hıfzıssıhha Müdürlükleri, Poliklinikler (Devlet, Özel), Diğer Tıbbi Laboratuvarlar, Aile Hekimliği Merkezleri, Halk Sağlığı Laboratuvarları, Verem Savaş Dispanserleri, Sıtma Savaş Merkezleri, gibi özel hastalık kontrol programları yürüten kurumlar, Sivil Toplum Örgütleri ve Meslek Odaları ile iş birliği yapılmalıdır. 7. Alan ortak ve dal derslerine ait modüllerin tamamı uygulanır. 8. Tablolarda Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği gereği yılsonu başarı ortalaması ile başarılı sayılmayacak dersler ayrıca belirtilmiştir. 9. Sağlık sektöründeki gelişme ve değişmelere paralel olarak ve sahadan gelen görüşler doğrultusunda modül içerikleri değiştirilip geliştirilebilir. Okullarda yapılan değişiklikler; koordinatör öğretmen, zümre öğretmenleri ve sektörden meslek elemanları ile iş birliği içinde yapılmalıdır. Değişikliklerle ilgili yapılan çalışmalar onaylanmak üzere Bakanlığın ilgili birimine gönderilir ve onaylanan modüller uygulamaya konulur. 10. Haftalık ders çizelgelerinin alan/dal bloğunda yer alan dersler modüllerden oluşmaktadır. Haftalık ders çizelgesinde yer alan derslerin saatleri aynen uygulanır. 11. Modüllerde belirlenen yeterliğe dayalı amaçlar; bilgi, beceri, tutum ve iş alışkanlıklarından oluşmaktadır. Öğrenme-öğretme sürecinde bilgi, beceri, tutum ve iş alışkanlıklarının bir bütün olarak verilmesi gerektiğinden alan/dal modüllerinden oluşturulan dersler, uygulamalı ders kapsamında değerlendirilmelidir , 10,11 ve 12. sınıflarda, öğrencilere okutulacak derslerin modüllerini oluşturan, birbirine temel teşkil eden modüllerin öncelik sırasına uyulmalı, tabloda belirtilen sınıf seviyesi ve mesleklerin yeterlikleri dikkate alınmalıdır. 13. Eğitim ortamının düzenlenmesi, öğretim yöntem ve tekniklerinin belirlenmesi araç, gereç ve standart donanımının oluşturulması ile ölçme ve değerlendirme araçlarının geliştirilmesinde modüllerin yeterliğe dayalı amaçları dikkate alınmalıdır. 8

12 PROGRAMIN YAPISI Tıbbi Laboratuvar Alanı Programı, programın genel amaçlarına ulaşılmasını sağlayacak alan ortak dersleri, dal dersleri ile bu derslerin altında yer alan modüllere yönelik hazırlanmış yeterliğe dayalı amaçlardan oluşmaktadır. Her bir modülde bireylerde ulaşılması beklenen yeterliğe dayalı amaçlar, içerik, açıklamalar ile ölçme ve değerlendirme bölümleri yer almaktadır. Modüllerde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar; bireye kazandırılacak bilgi, beceri, tutum ve iş alışkanlıklarından oluşmaktadır. Dersler/modüller uygulayıcıya rehber olabilmenin yanında eğitim kurumlarının uygulayacağı eğitime bir standart getirmekte ayrıca ölçme değerlendirme sürecini de kolaylaştırmaktadır. Program 4 yıl olarak tasarlanmıştır. 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda ortak, alan ortak ve dal dersleri yer almaktadır. Modüllerin içerikleri belirlenirken ulusal ve uluslararası iş gücünden beklenen temel yeterlikler, sektör araştırmaları ve mesleki yeterlikler dikkate alınmıştır. Haftalık Ders Çizelgelerinde; Ortak Dersler, Alan/Dal Dersleri ve Seçmeli Dersler belirtilmiştir. Alan/Dal dersleri modüllerden oluşmaktadır. Bu derslerdeki her modülün içeriğini öğrencilere kazandırmak için tasarlanan toplam öğrenme süresi 40 saat olarak planlanmıştır. Bu süre; öğretmen rehberliğinde ve öğrencinin kendi kendine çalışacağı süreleri kapsamaktadır. Örneğin 40/32 olarak belirlenmiş bir modülün; 32 saati öğretmen rehberliğinde çalışılacak süreyi, kalan 8 saat ise öğrencinin kendi kendine bağımsız olarak çalışacağı süreyi göstermektedir. 9

13 1. ORTAK DERSLER PROGRAMDA YER ALAN DERSLER Talim ve Terbiye Kurulunun belirlemiş olduğu dersler, ders saatleri ve programlar uygulanır. 2. ALAN / DAL DERSLERİ Tıbbi Laboratuvar alanında yer alan temel bilgi ve becerileri kapsayan ders grubunu oluşturur. Tıbbi Laboratuvar alanında yer alan meslekler için yılsonu başarı ortalaması ile başarılması zorunlu olan dersler tabloda verilmiştir. ALAN / DAL BAŞARILMASI ZORUNLU DERSLER TIBBİ LABORATUVAR / TIBBİ LABORATUVAR TEKNİSYENLİĞİ *Anatomi ve Fizyoloji *Tıbbi Biyokimya I *Tıbbi Mikrobiyoloji II (*)(**)İşletmelerde Tıbbi Mikrobiyoloji I Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Tıbbi Mikrobiyoloji II Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Tıbbi Biyokimya I Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Tıbbi Biyokimya II Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Hematoloji I Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Hematoloji II Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Seroloji Beceri Eğitim (*)(**)İşletmelerde Kan Merkezi Uygulamaları Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Patoloji Beceri Eğitimi (*)(**)İşletmelerde Tıbbi Parazitoloji Beceri Eğitimi ALAN ORTAK DERSLERİ Tıbbi laboratuvar alanı ile ilgili ortak yeterlikleri ve mesleki yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan derslerdir. ANATOMİ VE FİZYOLOJİ Öğrencinin mesleki gelişimine yararlı olabilecek, vücudun temel yapısını, vücudu oluşturan organ ve sistemlerin yapı ve işlevlerini tanıtan mesleki bilgi ve becerilerin verildiği derstir. 10

14 Anatomi ve Fizyoloji dersinin amacı; öğrenciye, vücudun temel yapısını, hareket, sinir ve endokrin sistemleri, Vücut sıvıları, elektolitleri ve kan, dolaşım, solunum, sindirim, boşaltım, üreme sistemleri ile duyu organlarının yapı ve işlevlerini bilme yeterliliklerinin kazandırılması amaçlanmaktadır. Vücudun Temel Yapısı 40/16 Vücudun temel yapısını bilir. Hareket Sistemi 40/24 Hareket sisteminin yapı ve işlevlerini bilir. Sinir Sistemi 40/16 Sinir sisteminin yapı ve işlevlerini bilir. Endokrin Sistem 20/8 Endokrin sistemin yapı ve işlevlerini bilir. Vücut Sıvıları, Elektrolitleri ve Kan Dolaşım Sistemi Solunum Sistemi Sindirim Sistemi Vücut sıvıları, elektrolitleri ve kanın yapı ve 20/8 işlevlerini bilir. 40/24 Dolaşım sisteminin yapı ve işlevlerini bilir. 40/16 Solunum sisteminin yapı ve işlevlerini bilir. 40/16 Sindirim sisteminin yapı ve işlevlerini bilir. Boşaltım Sistemi 20/8 Boşaltım sisteminin yapı ve işlevlerini bilir. Üreme Sistemi 40/16 Üreme sisteminin yapı ve işlevlerini bilir. Duyu Organları 40/16 Duyu organlarının yapı ve işlevlerini bilir. Bu ders 9. sınıf alan ortak dersi olup haftada 4 saat olarak işlenecektir. TIBBİ LABORATUVAR GÜVENLİĞİ Bu ders; öğrencinin uygulamalı eğitim ve çalışma hayatını sürdüreceği tıbbi laboratuvarların işleyişi, fiziki yapısı, uyulması gereken laboratuvar temel güvenlik kurallarının yanı sıra çalışma materyalleri ve laboratuvar risklerinden korunabilme, olası laboratuvar kazalarına karşı önlemler alabilme ve tıbbi biyokimya I, II; tıbbi mikrobiyoloji I, II ve hematoloji I, II derslerinin modüllerinin ön koşulu olan çözelti hazırlama ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; kişisel güvenlik, laboratuvar çalışma kuralları ve çözelti hazırlama yeterliklerinin kazandırılması amaçlanmaktadır. Tıbbi Laboratuvarda Güvenlik Önlemleri Laboratuvar İş Organizasyonu 40/24 Laboratuvar ortamını tanır, laboratuvarda kimyasal ve biyolojik maddelere karşı, kişisel ve çalışma ortamı güvenliğini sağlar. 40/16 Laboratuvar çalışma kurallarını kavrar, laboruatuvar çalışma programını hazırlar, sarf malzemelerinin ana depodan temini ve birim çalışanlarıyla işbirliğini sağlar. 40/32 Laboratuvarda; ilgili araç - gereç ve cihazlarla çözelti hazırlamada kullanılacak distile su elde eder, kimyasal maddelerin tartım, ölçümünü Çözelti Hazırlama yapar, kimyasal maddelerden molar, normal, yüzdelik, tampon çözeltiler hazırlar, çözeltilerin ph sını ayarlar ve hazırlanan çözeltilerden dilüsyon serilerini oluşturur. Bu ders 9. sınıf alan ortak dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. 11

15 SAĞLIK HİZMETLERİNDE İLETİŞİM Bu ders; iletişim süreci, kişiler arası iletişim, toplumsal gruplarla iletişim ve sağlık hizmetlerinde etkili iletişim kurma ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Sağlık Hizmetlerinde İletişim dersinin amacı; öğrenciye iletişim sürecini bilme, kişiler arası iletişim kurma, toplumsal gruplarla iletişim kurma ve sağlık hizmetlerinde etkili iletişim kurma ile ilgili yeterlikleri kazandırmaktır. İletişim Süreci 40/24 İletişimin sürecini bilir. Kişiler Arası İletişim 40/16 Kişiler arası iletişim kurar. Toplumsal İletişim 40/24 Toplumsal gruplarla iletişim kurar. Sağlıkta İletişim 40/24 Sağlık hizmetlerinde etkili iletişim kurar. Bu ders 9. sınıf alan ortak dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. İLK YARDIM Bu ders; ilk yardım temel ilkeleri, temel yaşam desteği, yaralanmalar, kanamalar, kırık, çıkık, burkulmalar ve taşımalarda ilk yardım ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; İlk yardımın temel ilkelerini uygulama, temel yaşam desteği sağlama, yaralanmalarda, kırık, çıkık ve burkulmalarda ve diğer acil durumlarda ilk yardım uygulama ve hasta veya yaralıları taşıma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. İlk Yardımın Temel 40/16 İlk yardımın temel ilkelerini uygular. İlkeleri Temel Yaşam Desteği 40/16 Temel yaşam desteği sağlar. Yaralanmalarda İlk Yaralanmalarda ilk yardım uygular. 40/16 Yardım Kırık Çıkık Ve Burkulmalarda İlk Yardım 40/16 Kırık, çıkık ve burkulmalarda ilk yardım uygular. Diğer Acil Durumlarda İlk 40/16 Diğer acil durumlarda ilk yardım uygular. Yardım Hasta Veya Yaralıları Hasta veya yaralıları taşır. 40/16 Taşıma Bu ders 10. sınıf alan ortak dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. BULAŞICI VE SİSTEMİK HASTALIKLAR Bu ders; solunum, dolaşım, sindirim, endokrin, sinir, üriner, genital sistem hastalıkları ile kan, eklem, duyu organları ve bulaşıcı hastalıklara yönelik bilgi ve becerilerin verildiği derstir. 12

16 Bu derste öğrenciye; solunum, dolaşım, sindirim, endokrin, sinir, üriner, genital sistem hastalıkları ile kan, eklem, duyu organları ve bulaşıcı hastalıkları bilmeye yönelik yeterlikleri kazandırma amaçlanmaktadır. Solunum Sistemi Hastalıkları 20/8 Solunum sistemi hastalıklarını ayırt eder. Dolaşım Sistemi ve Kan Hastalıkları 40/16 Dolaşım sistemi ve kan hastalıklarını ayırt eder. Sindirim Sistemi Hastalıkları 40/16 Sindirim sistemi hastalıklarını ayırt eder. Endokrin Sistem Hastalıkları 20/8 Endokrin sistem hastalıklarını ayırt eder. Sinir Sistemi Hastalıkları 40/16 Sinir sistemi hastalıklarını ayırt eder. Üro-Genital Sistem Hastalıkları 20/8 Diğer Organ Hastalıkları 20/8 Üro-genital sistem hastalıklarını ayırt eder. Eklem ve duyu organları hastalıklarını ayırt eder. Bulaşıcı Hastalıklar 40/32 Bulaşıcı hastalıkları ayırt eder. Bu ders 11. sınıf alan ortak dersi olup haftada 3 saat olarak işlenecektir. DAL DERSLERİ Tıbbi Laboratuvar Alanı Tıbbi Laboratuvar Teknisyenliği dalına özel ve mesleği destekleyici yeterlikleri kazandıracak okul laboratuvarı ve işletmelerde uygulanması öngörülen derslerdir. Dal dersleri 4 yıla yayılarak programa yerleştirilmiştir. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I Bu ders; mikrobiyolojik analizler öncesi hazırlık, besiyeri hazırlama, mikrobiyolojik örnek alma, sıvı ve katı besiyerine ekim, inkübasyon ve preparat hazırlama yöntemleri ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; mikrobiyoloji laboratuvarında kullanılan araç-gereçlerin temizliğini yapma, laboratuvar araç - gereçleri ve besiyerlerinin uygun yöntemlerle sterilizasyonunu yapma, tekniğine uygun yöntemlerle mikrobiyolojik örnekleri alma, örneklerin sıvı ve katı besiyerlerine ekimini yapma, ekimi yapılmış besiyerlerini inkübe etme ve preparat hazırlama ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Mikrobiyolojik Analizler Öncesi Hazırlık 40/32 Mikrobiyoloji laboratuvarını tanır, analizlerde kullanılan araç-gereçlerin mekanik temizliğini yapar, araç gereçleri tekniğine uygun ambalajlar, dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemlerini kullanır ve araç-gereçlerin sterilizasyonunu yapar. 13

17 Besiyeri Hazırlama 40/24 Sıvı ve katı besiyeri hazırlar. Mikrobiyolojik Örnek Alma 20/8 Mikrobiyolojik örnek alımı konusunda hastayı bilgilendirir, mikrobiyolojik örnekleri alır, taşır ve kabul eder. Sıvı Besiyerine Ekim 40/16 Mikrobiyolojik örneklerin sıvı besiyerine ekimini yapar. Katı Besiyerine Ekim 40/16 Mikrobiyolojik örneklerin katı besiyerine ekimini yapar. İnkübasyon 40/16 Ekim yapılmış besiyerini aerop ve anaerop ortamlarda inkübe eder. Mikrobiyolojik Preparat Hazırlama 40/24 Mikrobiyolojik örneklerden preparat hazırlar ve boyar. Bu ders 10. sınıf dal dersi olup haftada 4 saat olarak işlenecektir. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II Bu ders; mikroorganizmaların kültür ve doğrulama testleri, antibiyotik duyarlılık testi, mikolojik ve virolojik testlerle ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; mikroorganizmaların kültür ve doğrulama testleri, antibiyotik duyarlılık testi, mikolojik ve virolojik testlerle ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Mikroorganizmaların Kültür ve Doğrulama Testleri -1 Mikroorganizmaların Kültür ve Doğrulama Testleri -2 Antibiyotik Duyarlılık Testi Mikolojik ve Virolojik Testler 40/16 40/24 Mikroorganizma genetiğini öğrenerek saf kültür elde eder ve doğrulama testlerini yapar. 40/24 Mikroorganizmaların doğrulama testlerini yapar ve önemli bakterileri tanır. 20/8 Antibiyotik duyarlılık testi yapar. Mikolojik ve virolojik testler yapar. Bu ders 11. sınıf dal dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. TIBBİ BİYOKİMYA I Bu ders; biyokimyasal kan analizleri öncesi hazırlık, kanda glikoz, lipit, protein, arka azot maddeleri, böbrek fonksiyon testleri, bilirubin ve enzim analizleri, otoanalizörde kan analizleri, plazma elektrolitleri, kan gazları ve kanda düşük konsantrasyonlu maddelerin analiz yöntemleriyle ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; biyokimyasal kan analizleri öncesi hazırlık, kan alma, spektrofotometre ve otoanalizör kullanarak biyokimyasal kan analizlerini tekniğine uygun yapma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. 14

18 Biyokimyasal Kan Analizleri Öncesi Hazırlık 40/32 Tıbbi biyokimya laboratuvarını tanır, venöz kan alır, biyolojik materyalleri santrüfüj cihazıyla analize hazırlar, laboratuvarda araçgereçlerin temizliğini yapar, laboratuvarda kanı saklar ve postayla gönderme işlemini yapar, spektrofotometre cihazını analiz öncesi ölçüme hazırlar ve kolorimetrik ölçüm yapar. Kan Glikoz Analizi 40/24 Açlık kan şekeri, oral glikoz tolerans testi ve hemoglobin A 1 C analizlerini yapar. Kan Lipitleri Analizi 40/16 Trigliserit ve kolesterol analizlerini yapar. Kan Proteinleri Analizi 40/16 Kanda Arka Azot Maddeleri ve Böbrek Fonksiyon Testleri Kanda Bilirubin ve Enzim Analizleri Otoanalizörde Biyokimyasal Kan Analizleri Düşük Konsantrasyonlu Maddelerin Ölçümü 40/24 Total protein, albümin, fibrinojen ve elektroforez yöntemiyle protein analizini yapar. Kanda biyokimyasal arka azot maddelerin miktarını belirlemede üre, ürik asit, kreatin, amonyak ve böbrek fonksiyon testleriyle keatinin ve üre klirens analizlerini yapar. 40/24 Kanda bilirubin ve enzim analizlerini yapar. 20/8 20/8 Otomasyonu tanır, otoanalizörde İSE yöntemiyle plazma elektrolitleri ve kan gazları analizini yapar. RIA, ELİSA VE ECLİA yöntemleriyle kanda hormon ve tümör markırlarının biyokimyasal analizlerini yapar. Bu ders 10. sınıf dal dersi olup haftada 4 saat olarak işlenecektir. TIBBİ BİYOKİMYA II Bu ders; idrar, BOS, mide, duodenum, ejekulat, transuda, eksuda, sinovyal sıvıları, gaita ve böbrek taşı analizleri ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; idrar, ve vücut sıvılarının kalitatif ve kantitatif analizi, gaitanın kalitatif analizi ve böbrek taşı analizlerini tekniğine uygun yapma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. İdrarın Fiziksel ve Kimyasal Analizi 40/24 İdrarın kalitatif ve kantitatif analizini yapar. böbrek taşının fiziksel ve kimyasal analizini yapar. İdrarın Mikroskobik Analizi 40/16 İdrar preparatı hazırlar ve mikroskobik inceleme yapar. Diğer Vücut Sıvılarının Analizi 40/16 BOS, mide duedonum, transuda, eksuda, sinoviyal sıvı, ejekülat analizi yapar. Gaita Analizi 40/16 Gaitanın fiziksel, kimyasal ve mikroskobik analizini yapar. Bu ders 11. sınıf dal dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. 15

19 HEMATOLOJİ I Bu ders; kan hastalıklarının teşhisi, benzerlerinin birbirinden ayrıt edilmesi ve tedavilerinin izlenebilmesi için öğrencinin; insan vücudundan kan alabilmesi ve kabul edebilmesi, gerekli araç gereç ve cihazları kullanma ve hematolojik tam kan sayımı yapma, preparat hazırlama ve sedimantasyon tayini ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; hematolojik analizler için kapiller ve venöz kan alarak hematolojik analize hazırlama, mikroskopta kan hücrelerinin sayımı, sedimantasyon tayini ve periferik yayma preparatı hazırlama teknikleriyle ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Hematolojik Öncesi Hazırlık Analizler 40/32 Hematolojik analizler için kapiller ve venöz kan alır, kanı santrifüj eder, plazma ve serumu ayırır. Tam Kan Sayımı -1 40/32 Mikroskopta eritrosit, lökosit ve trombosit sayımı yapar. Tam Kan Sayımı -2 40/32 Hemoglobin ve hematokrit tayini yapar, eritrosit indekslerini hesaplar. Sedimantasyon Tayini 20/8 Antikoagülanlı madde hazırlar ve sedimantasyon tayini yapar. Hematolojik Hazırlama PATOLOJİ Preparat 40/24 Periferik yayma preparatı hazırlar ve boyar. Bu ders 10. sınıf dal dersi olup haftada 4 saat olarak işlenecektir. Bu ders; hastalıkların teşhis ve tedavisi için, öğrencinin; insan vücudundan alınan doku örneklerini gerekli araç gereç ve cihazları kullanarak histolojik ve sitolojik analizleri tekniğine uygun yapabilmesi ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; biyolojik materyallerin histolojik ve sitolojik analizlerini tekniğine uygun yapma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Doku Örneklerini Histolojik Analize Hazırlama Histolojik Hazırlama Doku fiksasyonu ve kalsifikasyonu yapar, 40/24 doku kasetlemesi yapar. Doku örneklerinin takibini yapar, parafin Preparat 40/32 bloktan kesit alır ve doku preparatlarını histolojik boyalarla boyar. Sitolojik örneklerden santrifüj, cyto-cpin yöntemi ile preparat hazırlar ve sitolojik boyalarla boyar. Bu ders 10. sınıf dal dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. Sitolojik Preparat Hazırlama 40/16 16

20 TIBBİ PARAZİTOLOJİ Bu ders; insan sağlığını etkileyen paraziter hastalıkların teşhisi, birbirlerinden ayırt edilmesi ve tedavilerinin izlenebilmesi için, öğrencinin; biyolojik materyalleri (kan, idrar, BOS, gaita, deri kazıntısı, doku ve diğer vücut ekstratları), kabul edebilmesi, gerekli araç gereç ve cihazları kullanarak parazitolojik analizleri tekniğine uygun yapabilmesi ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; biyolojik materyaller parazitolojik analizlerini tekniğine uygun olarak yapma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Gaita Preparatı Hazırlama 40/32 Gaitanın makroskobik incelemesini yapar, nativ, çöktürme, yüzdürme ve boyama yöntemleri ile gaita preparatı hazırlar. Kan ve Diğer Vücut Materyallerinden Preparat Hazırlama HEMATOLOJİ II 40/32 Kan preparatı hazırlar, direkt yöntemle idrar ve ürogenital materyal, kemik iliği, dalak, lenf bezleri ponksiyon materyal, deri kazıntısı, balgam, beyin omurilik sıvısı ve doku preparatı hazırlar. Bu ders 10. sınıf dal dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. Bu ders; anemi ve lösemi tanısı, koagülasyon testleri ve otoanalizörde hematolojik analizlerin tekniği ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; anemi ve lösemi tanısında kullanılan testler ile koagülasyon testlerini manuel ve otoanalizörle tekniğine uygun yapma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Anemi Tanısında Kullanılan Testler 40/32 Lösemi Tanısında Kullanılan Testler 40/16 Koagulasyon Testleri Otoanalizörde Hematolojik Analizler SEROLOJİ 40/24 20/8 Retikülosit sayımı, hemoglobin elektroforezi, fetal hemoglobin tayini, oraklaşma ve osmotik frajilite testlerini yapar. Kemik iliği preparatını LAP, PAS, sudan black B ve lökosit peroksidaz boyaları ile boyar. Kanama ve pıhtılaşma zamanı, protrombin zamanı ve aktive parsiyel tromboplastin zamanı testlerini yapar. Otoanalizörde hematolojik analizleri yapar. Bu ders 11. sınıf dal dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. Bu ders, bağışıklık sistemi ve enfeksiyon hastalıklarının teşhisinde kullanılan serolojik testlerle ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. 17

21 Bu derste öğrenciye; bağışıklık sistemini kavrama ve enfeksiyon hastalıklarının teşhisinde kullanılan serolojik testleri tekniğine uygun yapma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Bağışıklık (İmmünite) 40/32 Bağışıklık sistemini kavrar. Enfeksiyon Hastalıklarının Enfeksiyon hastalıklarının teşhisinde Teşhisinde Kullanılan 40/32 kullanılan serolojik testleri yapar. Serolojik Testler Bu ders 12. sınıf dal dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. KAN MERKEZİ UYGULAMALARI Bu ders, öğrencinin; kan merkezi analizleri öncesi hazırlık yapma, kan ve kan komponentleri hazırlama ve uygunluk testleri yapma ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye; kan merkezi analizleri öncesi hazırlık yapma, kan ve kan komponentleri hazırlama ve uygunluk testlerini tekniğine uygun yapma ile ilgili yeterliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Kan Merkezi Analizleri 40/24 Kan merkezi analizleri öncesi hazırlık yapar. Öncesi Hazırlık Kan ve Kan Komponentleri 40/24 Kan ve kan komponentleri hazırlar. Hazırlama Uygunluk Testleri 40/24 Uygunluk testleri yapar. Bu ders 12. sınıf dal dersi olup haftada 2 saat olarak işlenecektir. İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ Tıbbi Laboratuvar Teknisyenliği dalında, işletmelerde beceri eğitimi dersinin içeriği; mevzuata uygun olarak dal derslerini kapsayacak şekilde Tıbbi Mikrobiyoloji I, Tıbbi Mikrobiyoloji II, Tıbbi Biyokimya I, Tıbbi Biyokimya II, Hematoloji I, Hematoloji II Patoloji, Tıbbi Parazitoloji, Kan Merkezi Uygulamaları ve Seroloji, derslerine ait modüllerden oluşturulur. 18

22 İşletmelerde beceri eğitimi dersi; 11. sınıfta haftada 16 saat, 12. sınıfta 24 saat olarak düzenlenir. 11. sınıfta işletmelerde beceri eğitimi dersinin içeriği; Tıbbi Biyokimya I, Tıbbi Mikrobiyoloji I, Hematoloji I ve Patoloji derslerinin modüllerinden, 12. sınıfta işletmelerde beceri eğitiminin içeriği ise; Tıbbi Biyokimya II, Tıbbi Mikrobiyoloji II, Hematoloji II, Tıbbi Parazitoloji, Seroloji ve Kan Merkezi Uygulamaları derslerinin modüllerinden oluşturulur ve planlanarak uygulanır. İşletmelerde beceri eğitimi dersi haftalık ders çizelgesinde yer alan bir derstir ve bu dersin notu, o yılın teorik derslerinden bağımsız olarak beceri eğitimi ders notu olarak verilir. Derslerin temel özellikleri gereği öğrencilerin teorik bilgilerinin davranışa dönüştürebilmesi için sağlık kuruluşlarında laboratuvar çalışmaları sürecine birebir katılmaları gerekmektedir. Bu amaçla İşletmelerde beceri eğitimi dersi 11. sınıfta haftada 16 saat, 12. sınıfta 24 saat olarak uygulanır. İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Mikrobiyolojik Analizler Öncesi Hazırlık Besiyeri Hazırlama Mikrobiyolojik Örnek Alma Sıvı Besiyerine Ekim Katı Besiyerine Ekim İnkübasyon Mikrobiyolojik Preparat Hazırlama Kazandırılan Yeterlikler Mikrobiyoloji laboratuvarını tanır, analizlerde kullanılan araç-gereçlerin mekanik temizliğini yapar, araç gereçleri tekniğine uygun ambalajlar, dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemlerini kullanarak araç gereçlerin sterilizasyonunu yapar. Sıvı ve katı besiyeri hazırlar. Mikrobiyolojik örnek alımı konusunda hastayı bilgilendirir, mikrobiyolojik örnekleri alır, taşır ve kabul eder. Mikrobiyolojik örneklerin sıvı besiyerine ekimini yapar. Mikrobiyolojik örneklerin katı besiyerine ekimini yapar. Ekimi yapılmış besiyerini inkübe eder. Mikrobiyolojik örneklerden preparat hazırlar. Bu beceri eğitimi 11. sınıfta işletmelerde haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA I BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Biyokimyasal Kan Analizleri Öncesi Hazırlık Kan Glikoz Analizi Kan Lipitleri Analizi Kan Proteinleri Analizi Kanda Arka Azot Maddeleri ve Böbrek Fonksiyon Testleri Kazandırılan Yeterlikler Biyokimya laboratuvarını tanır, venöz kan alır, biyolojik materyali analize hazırlar, biyokimyasal analizlerde kullanılan cam malzemelerin temizliğini yapar ve kan örneklerini saklar, posta ile gönderir ve ölçüm metotlarını tanır. Kan glikozu analizi yapar. Kan lipitleri analizi yapar. Kan proteinleri analizi yapar. Kanda arka azot ve böbrek fonksiyon testleri yapar. 19

23 Kanda Bilirubin ve Enzim Analizleri Otoanalizörde Biyokimyasal Kan Analizleri Düşük Konsantrasyonlu Maddelerin Analizi Kanda bilirubin ve enzim analizi yapar. Otoanalizörde biyokimyasal kan analizi yapar. Kanda hormon ve tümör markırlarının biyokimyasal analizini yapar. Bu beceri eğitimi 11. sınıfta işletmelerde haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ I BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Hematolojik Analizler Öncesi Hazırlık Tam Kan Sayımı -1 Tam Kan Sayımı -2 Hematolojik Preparat Hazırlama Sedimantasyon Tayini Kazandırılan Yeterlikler Hematolojik analizler için kapiller ve venöz kan alarak kanı analizlere hazırlar. Mikroskopta kan hücreleri sayımı yapar. Tam kan sayımı yapar. Periferik yayma preparatı hazırlar. Antikoagülanlı madde hazırlar ve sedimantasyon tayini yapar. Bu beceri eğitimi 11. sınıfta işletmelerde haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE PATOLOJİ BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Histolojik Analizler Öncesi Hazırlık Histolojik Preparat Hazırlama Sitolojik Preparat Hazırlama Kazandırılan Yeterlikler Doku örneklerini histolojik analize hazırlar. Doku örneklerinin takibini yapar, parafin bloktan kesit alır ve doku preparatlarını histolojik boyalarla boyar. Sitolojik örneklerden preparat hazırlar ve sitolojik preparatları sitolojik boyalarla boyar. Bu beceri eğitimi 11. sınıfta işletmelerde haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE TIBBİ MİKROBİYOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Mikroorganizmaların Kültür ve Doğrulama Testleri -1 Mikroorganizmaların Kültür ve Doğrulama Testleri -2 Antibiyotik Duyarlılık Testi Mikolojik ve Virolojik Testler Kazandırılan Yeterlikler Mikroorganizma genetiğini öğrenerek saf kültür elde eder ve doğrulama testlerini yapar. Mikroorganizmaların doğrulama testlerini yapar ve önemli bakterileri tanır. Antibiyotik duyarlılık testi yapar. Mikolojik ve virolojik testler yapar. Bu beceri eğitimi 12. Sınıfta, işletmelerde, haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE TIBBİ BİYOKİMYA II BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri İdrarın Fiziksel ve Kimyasal Analizi Kazandırılan Yeterlikler İdrarın kalitatif ve kantitatif analizini yapar. 20

24 İdrar preparatı hazırlar ve mikroskobik inceleme İdrarın Mikroskobik İncelemesi yapar. BOS, mide duedonum, transuda, eksuda, sinoviyal Diğer Vücut Sıvılarının Analizi sıvı, ejekülat ve böbrek taşının kalitatif ve kantitatif analizini yapar. Gaitanın fiziksel, kimyasal ve mikroskobik analizini Gaita Analizi yapar. Bu beceri eğitimi 12. Sınıfta, işletmelerde, haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE HEMATOLOJİ II BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Anemi Tanısında Kullanılan Testler Lösemi Tanısında Kullanılan Testler Koagülasyon Testleri Otoanalizörde Analizler Hematolojik Kazandırılan Yeterlikler Anemi tanısında kullanılan testleri yapar. Lösemi tanısında kullanılan testleri yapar. Koagülasyon testleri yapar. Otoanalizörde hematolojik analizleri yapar. Bu beceri eğitimi 12. sınıfta işletmelerde haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE TIBBİ PARAZİTOLOJİ BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Gaita Preparatı Hazırlama Kan ve Diğer Vücut Materyallerinden Preparat Hazırlama Kazandırılan Yeterlikler Parazitolojik incelemeler için gaitadan direkt ve çoklaştırma yöntemleriyle preparat hazırlar. Parazitolojik incelemeler için kan, idrar, balgam, BOS, deri kazıntısı, doku sıvısı ve kemik iliğinden preparat hazırlar. Bu beceri eğitimi 12. sınıfta işletmelerde haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE SEROLOJİ BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Bağışıklık (İmmünite) Enfeksiyon Hastalıklarının Teşhisinde Kullanılan Serolojik Testler Kazandırılan Yeterlikler Bağışıklık sistemini kavrar. Enfeksiyon hastalıklarının teşhisinde kullanılan serolojik testleri yapar. Bu beceri eğitimi 12. Sınıfta, işletmelerde, haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. İŞLETMELERDE KAN MERKEZİ UYGULAMALARI BECERİ EĞİTİMİ Dersin Modülleri Kan Merkezi Analizleri Öncesi Hazırlık Kan ve Kan Komponentleri Hazırlama Uygunluk Testleri Kazandırılan Yeterlikler Kan merkezi analizleri öncesi hazırlık yapar. Kan ve kan komponentleri hazırlar. Uygunluk testleri yapar. Bu beceri eğitimi 12. Sınıfta, işletmelerde, haftada 4 saat olarak uygulanacaktır. 21

25 YAZ UYGULAMASI Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliğinin 58 inci maddesi gereği alan/dal öğrencileri 11 inci sınıf ders kesiminden sonra yapılan Ortalama Yükseltme ve Sorumluluk Sınavlarından sonra 20 iş günü yaz uygulaması yaparlar. Yaz uygulaması programı 11 inci sınıf İşletmede Beceri Eğitim dersi modüllerinden oluşur. 3. SEÇMELİ DERSLER Seçmeli dersler, Talim ve Terbiye Kurulu nun Tebliğler Dergisinde yayımlanan kararları ve ortaöğretim kurumları haftalık ders dağıtım çizelge ekinde belirtilen açıklamalar doğrultusunda seçilebilir. Seçmeli derslerin çizelgede belirtilen haftalık ders saati kadar alınması zorunludur. Alınabilecek seçmeli dersler; zümre öğretmenleri ve koordinatör öğretmenler ile iş birliği içinde alanın ve dalların özellikleri doğrultusunda belirlenir. Seçmeli derslerin seçiminde, varsa o derse ait diğer programlar sıra takip eder ve önceden alınması gereken dersler göz önünde bulundurulur. Anadolu Sağlık ve Sağlık Meslek Liseleri Seçmeli Dersler Tablosu DERSLER IX SINIF X SINIF XI SINIF XII SINIF MATEMATİK GEOMETRİ - (1) (2) (1) (2) (1) (2) FİZİK KİMYA BİYOLOJİ TARİH - (1) (2) (1) (2) (1) (2) COĞRAFYA - (1) (2) (1) (2) (1) (2) PSİKOLOJİ/SOSYOLOJİ/MANTIK - (1) (2) (1) (2) (1) (2) YABANCI DİL