TÜRKÇE TESTÝ 1 [ 8 ] 5 [7] 1 [8] 2 [6] 6 [2] 3 [5] 7 [4] 4 [3] 8 [1]

Transkript

1 TÜRKÇE TESTÝ 1 [ 8 ] 1 [8] A kitapçýðý soru numarasý Heykeltýraþ taþa biçim verdiðine göre, heykeltýraþlýk etmek de biçim vermek anlamýna gelir. 2 [6] Olduðundan fazla görünme tutkusu kibirlilik, kendini beðenmiþlik anlamýna gelir. Kendini beðenmiþliðin karþýtý ise alçakgönüllülük tür. 3 [5] E de geçen özgünlük, baþkalarýna benzememe, kendine özgü nitelikler taþýma demektir; verilen cümle bu kavramla ilgili deðildir. Cümlede romanýn etkileyiciliðinden söz edilmektedir, baþka romanlara benzemediðinden deðil. 4 [3] Örnek cümlede geçen bugüne demir atmak sözü geleceðe kalamamak anlamýný taþýyor. yarýna yelken açmak ise geleceðe kalmak demektir. Öyleyse alkýþlar yani övgü bugünde kalýyor, eleþtiriler yani yergi yapýtýn kalýcýlýðýný saðlýyor. Bu anlamýn en iyi ifade edildiði seçenek A dýr. Türkçe Testi B kitapçýðý soru numarasý 5 [7] IV. cümle, III. cümledeki yargýyý kanýtlamak amacýyla söylenmiþtir. Seçkide bulunmamasý gereken sanatçýlarýn bulunmasý ya da tersi, yazarýn duygusal davranmadýðýnýn kanýtýdýr. 6 [2] Çýkarým, bir duruma bakarak kiþinin kendine özgü sonuçlara varmasý demektir. Seçilen þiirlere bakýlýrsa sözünden yazarýn þiirlere bakarak bir sonuç çýkardýðýný anlýyoruz. 7 [4] IV. cümlede yazar sözünü ettiði eserlerde halkýn kendisini bulduðunu söyleyerek, eserlerin halk tarafýndan okunmasýnýn gerekçelerinden söz etmeye baþlamýþtýr. 8 [1] Kiþinin kendisine yönelik eleþtirisi, özeleþtiri demektir. E seçeneðinde yazar... düþünemediðimden sözüyle kendisini eleþtirmiþtir. 1

2 9 [18] C deki birçok sözcüðü giden adlaþmýþ sýfatýný belirsizlik yönüyle belirterek sýfat görevini üstlenmiþtir; çünkü birçok sözü gitme eyleminin durumunu deðil, eylemi yapan kiþilerin sayýsýnýn çok olduðunu bildirmektedir. Öteki sözcükler ise eylemsiye sorulan nasýl sorusuna cevap vererek belirteç görevini üstlenmiþtir. 10 [17] Cümlenin yükleminde anlam kaymasý olmamýþtýr; çünkü eylem geçmiþ zamanda yapýlan bir iþi bildirmektedir ve geçmiþ zamanla (geniþ zamanýn hikayesi) çekimlenmiþtir. 11 [16] E deki cümle Özne, nesne, dolaylý tümleç ve yüklem den oluþan dört öðeli bir cümledir. Öteki cümleler üç öðelidir. 12 [15] geçerek, denen eylemsileri yan cümleciktir (A); iki küçük dere tamlamasýnda niteleme ve belirtme sýfatlarý vardýr (B); birden fazla yüklem olduðundan ve özneler ortak olduðundan cümle baðýmlý sýralýdýr (D); Büyükçay a dolaylý tümleçtir ve yükleme en yakýn olduðundan en vurgulu öðedir (E). Ancak cümlede zincirleme ad tamlamasý yoktur. 13 [14] IV numaralý yere noktalý virgül (;) getirilmelidir; çünkü üreten ülkelerle tüketen ülkeler arasýndaki ayrýmý belirtmenin yolu budur. Öteki yerlere virgül getirilmelidir. 14 [13] Yazým yanlýþý B de yapýlmýþtýr. Bu cümlede geçen yirmibir sözündeki sayý isimleri ayrý yazýlmalýdýr. 15 [12] Ünsüz düþmesinin olduðu yerler alça(k)lmýþ ve yükse(k)liyordu sözcükleridir. 16 [11] Anlatým bozukluðu A da yapýlmýþtýr. Bu cümlede geçen kalburüstü ve seçkin sözcükleri ayný niteliði karþýlamaktadýr; Dolayýsýyla biri atýlmalýdýr. 17 [10] Anlatým bozukluðu C de yapýlmýþtýr. Bu cümlede geçen halis sözü olmasýn eylemine baðlý olarak kullanýlmýþ; oysa cümlede niyetin halis olmasý gerektiði anlatýlmak istenmiþ. Dolayýsýyla virgülden önce olsun sözünün getirilmesi gerekir. 2 Türkçe Testi

3 18 [9] Ýkinci cümlenin yüklemine kimi çekti diye sorduðumuzda küçük Selim i cevabý geliyor; ancak cümlede böyle bir nesne yoktur. Bu yüzden anlatým bozukluðu ikinci cümledeki nesne eksikliðinden kaynaklanmaktadýr. 19 [29] Parçanýn genelinde Segesta adlý antik kentin özelliklerinden söz edilmiþ; ancak IV. cümlede bölgedeki antik kentlerin çokluðundan söz edilmiþ. Bu farklý bir konudur ve parçadaki düþüncenin akýþýna uymamaktadýr. 22 [28] Parçanýn sonunda geçen bizi biz yapan öðeleri terk etmeye devam edersek sözünden, yazarýn kültürel deðerlerimizi terk etmemizden yakýndýðý çýkarýlabilir. 23 [25] Parçada yazar bir aydýn olarak kendisinin Þarlo dan etkilendiði kadar marangozun da etkilendiðini söyleyerek bunu baþaran Þarlo nun büyük sanatçý olduðunu ifade etmiþtir. Öyleyse büyük sanatçý her kesimden insaný etkileyen kiþidir. 20 [30] Parçanýn son cümlesinden A; deneme ya da öykücük niteliðindedir sözünden B; güncelliði yenmesi gerekir sözünden C; ilk cümleden D çýkarýlabilir. Parçada yazarýn sanat yaþamýna gazete yazarlýðýyla baþladýðýna dair bir bilgi yoktur. 21 [27] Parçada geçen biz niye aynýsýný yapmayalým sözünden yazarýn; edebiyatýn, sinemanýn olanaklarýndan yararlanmasý gerektiðine dair açýklama yaptýðý anlaþýlýyor. Bununla ilgili soru B de verilmiþtir. Türkçe Testi 24 [19] Parçada örnek olarak verilen yaðmur damlasý, deniz karþýsýnda kendini nasýl bir hiç olarak görüyorsa, edebiyatýn içinde de yazarýn yok olmaktan baþka bir seçeneði yoktur. Cümlenin sonuna gelebilecek böyle bir anlam C de verilmiþtir. 25 [26] Parçadaki neden - sonuç iliþkilerini incelediðimizde sinemanýn bir kez çekilmesi ile sinemanýn kendini yenileyememesi arasýnda herhangi bir iliþki kurulmadýðýný görürüz. 3

4 26 [24] Parçada geçen gerçek kiþiler romanda, öyküde yer alýnca gerçek olmaktan çýkar sözüyle yazar, romanýn gerçeðiyle yaþamýn gerçeðinin birbirinden farklý olduðunu vurgulamýþtýr. 29 [20] Parçada yazar seyyar satýcýnýn arabasýndaki eþyalara bakan kadýnlarýn belli bir zaman dilimi içindeki hareketlerini betimleyici ve öyküleyici bir tarzda ortaya koymuþtur. 27 [23] Yazar parçada önceleri Anneler Günü ne olumsuz baktýðýný söylemiþ, zaman içinde deðiþik gerekçelerle Anneler Günü nün gerekli olduðu sonucuna varmýþtýr. Bu sözlerle Anneler Günü hakkýndaki düþüncesinin zaman içinde deðiþtiðini vurgulamak istemiþtir. 30 [21] Parçada yazarýn örnek olarak verdiði sanatçýlarýn ortak özelliði yaþadýklarý dönemde beðenilmemeleri, daha sonralarý büyüklüklerinin farkýna varýlmasýdýr. Bu örnekler A daki yargýyý kanýtlamak için kullanýlabilir. 28 [22] Parçanýn ilk cümlesinden A; ikinci cümlesinden B; son cümlesinden C; kökü derinlere giden sözünden D çýkarýlabilir; ancak parçada Batý daki öykü tekniðine geçtiðimizle ilgili bir bilgi yoktur. 4 Türkçe Testi

5 SOSYAL BÝLÝMLER - 1 TESTÝ 1 [ 8 ] 1 [7] A kitapçýðý soru numarasý Ýnsanlarýn inanç biçimleri mezarlýklarýna yansýr. Ýnsanlar inandýklarý dine göre bir hayat yaþar ölünce de yine inançlarý gereði cenaze merasimi düzenlenir. Hristiyanlarýn, Yahudilerin ve Müslümanlarýn inançlarýna göre cenaze merasimleri düzenlendiðini hatýrlayalým. Ayrýca, Müslümanlarýn mezarlarý ile diðer din mensuplarýnýn mezarlarý birbirinden farklýdýr. Hititlerde de farklý ölü gömme biçimleri bulunmasý farklý inançlarýn bir arada yaþadýðýnýn göstergesidir. Bu durum ayný zamanda farklý inançlara saygý duyulduðunu da gösterir. 2 [5] Ýslamiyet ten önceki Türk devletlerinde, ülke topraklarýnýn büyük bir bölümünün devlete ait olduðu özelliði verilmiþtir. Topraklarýn devlete ait olmasý þahýslarýn geniþ topraklara sahip olmasýný engeller. II. ve III. öncülde belirtilen durumlar ise soruda verilen bilginin bir sonucudur. Topraklarýn devlete ait olmasý, devletin gücünün artmasý ve tarýmsal faaliyetlerin devletin kontrolünde yapýlmasý sonuçlarýný ortaya çýkarmýþtýr. B kitapçýðý soru numarasý 3 [2] Þam valisi Muaviye nin Hz. Ali nin halifeliðini tanýmamasý ve taraftarlarýnca halife ilan edilmesi Ýslam dünyasýnda birlik ve beraberliðin bozulduðunun doðrudan göstergesidir. Ayný anda halife sayýsýnýn ikiye çýkmasý, ayrýca ikisinin de halifeliðini tanýmayan bir üçüncü grubun oluþtuðu da soruda verilmiþ. Bu bilgiler birlik ve beraberliðin bozulduðunun göstergeleridir. I. ve II. öncüllerde verilen geliþmeler ile sorunun öncülünde vurgulan bilgiler arasýnda bir iliþki kurulamaz. Halifeliðin saltanata dönüþtüðüne dair bir bilgi verilmemiþ. Birlik ve beraberliðin bozulmasý farklý kültürlerin yaygýnlaþtýðýný da göstermez. 4 [6] Bilim, edebiyat ve sanat alanýnda geliþmeler olmasý ekonomik durumun iyiliðine baðlýdýr. Dolayýsýyla Coðrafi Keþifler ile zenginleþen halkýn Rönesans a yönelmesi beklenebilir. Ayrýca Coðrafi Keþifler ile kilisenin ileri sürdüðü dünyanýn düz olduðu gibi akla dayanmayan bazý dogmalar yýkýlmýþtýr. Bundan dolayý I. ve II. öncüllerde verilen sonuçlar Rönesans ýn baþlamasýna ortam hazýrlamýþtýr. III. öncülde belirtilen durumun Rönesans ýn baþlamasýyla bir iliþkisi yoktur. Sosyal Bilimler - 1 Testi 5

6 5 [4] Osmanlý devlet adamlarýnýn iç isyanlarý askeri önlemler ile çözmeye çalýþmalarý merkezi otoritenin saðlanmasýna önem verdiklerini gösterir. Osmanlý Devleti iç isyanlarýn nedenlerine inmemiþ, çýkan isyanlarý askeri önlemler ile çözmeye çalýþmýþtýr. Bu durum sorunlara köklü çözümler getirmemiþtir. Sorunun öncülünde verilen bilgiler ile A, B, C, D þýklarý arasýnda bir iliþki yoktur. 6 [3] Fransýz Ýhtilali nin yaydýðý milliyetçilik akýmý Osmanlý toplumunu parçalayabilecek bir özellikti. Çünkü Osmanlý toplumunda farklý dil, din ve ýrktan birçok insan yaþýyordu. Osmanlý Devleti sýnýrlarý içinde yaþayan insanlarý kaynaþtýrýp bir Osmanlý vatandaþý oluþturmaya çalýþmýþtýr. A, C, D ve E þýklarý Osmanlý vatandaþlarýný kaynaþtýrmaya yöneliktir. Fakat B þýkkýnda Balkan devletleriyle yapýlan antlaþmalarda Türk azýnlýðýn haklarýnýn güvence altýna alýnmasý durumu, Osmanlý vatandaþlarýnýn kaynaþtýrýlmasýyla ilgili deðildir. Bu durum Türk azýnlýðýn haklarýnýn korunmasýna yöneliktir. 7 [1] Soruda belirtilen uygulamalarla devletin ordu üzerindeki denetimi saðlanmýþ, merkezi otoriteyi zayýflatan engeller ortadan kaldýrýlmýþtýr. Âyanlarýn, Yeniçeri Ocaðý nýn kaldýrýlmasý merkezi otoriteyi güçlendirmiþtir. Avrupa devletleri Osmanlý Devleti nin içiþlerine azýnlýklarýn haklarýný koruma ve geniþletme bahanesiyle karýþmýþlardýr. Sorunun öncülünde verilen geliþmeler ile II. öncül arasýnda bir iliþki yoktur. 8 [13] Padiþah, ülkenin kurtuluþunu Anlaþma Devletleri yle barýþ içinde olunmasýna baðlamýþtýr. Bundan dolayý iþgallere karþý oluþmuþ olan milli hareketi onaylamamýþ ve halkýn bu hareketten uzak kalmasýný istemiþtir. Soruda verilen bildiri halkýn millicilere katýlmasýný önlemeye yöneliktir. Padiþah iþgallere karþý milli birliði saðlamayý düþünseydi milli hareket ile birlikte hareket ederdi. Bundan dolayý I. öncül cevap olamaz. III. öncülde belirtilen durum ile padiþahýn bildirisi arasýnda bir iliþki yoktur. 9 [11] Londra Konferansý ndan sonra TBMM temsilcisi Bekir Sami Bey ile Ýngiltere arasýnda esirlerin deðiþimi ile ilgili bir anlaþma yapýlmýþtýr. Bu durum Ýngiltere nin esirlerin deðiþiminde muhatap olarak Osmanlý Devleti ni deðil de TBMM yi aldýðýný gösterir. Böylece TBMM nin Türk milletinin temsilcisi olduðunu Ýngiltere kabullenmiþtir. Mustafa Kemal Paþa Ýngiltere ile yapýlan bu antlaþmayý eþitlik ilkesine uyulmadýðý için kabul etmemiþtir. B, C, D ve E þýklarýnda belirtilen durumlar ile yapýlan antlaþma arasýda bir baðlantý kurulamaz. 6 Sosyal Bilimler - 1 Testi

7 10 [9] Atatürk tam baðýmsýzlýðýn ancak birlik ve beraberliðe dayanarak yapýlacak milli mücadele ile kazanýlacaðýna inanýyordu. Bu durumu Atatürk birçok sözüyle ortaya koymuþtur. Bu soruda verilen sözünde de ayný durum vurgulanmýþtýr. Kurtuluþ Savaþý nýn kazanýlmasýnda I. öncülün olumlu etkisi olmamýþtýr. 11 [12] Þeyh Sait isyanýnýn baþlamasýndan bir süre sonra, isyanýn geniþlemesi üzerine, iþbaþýndaki Ali Fethi Bey Hükümeti, yeterince sert tedbir ve önlem almadýðý gerekçesiyle Meclis te eleþtirilmiþ ve bunun üzerine istifa etmiþti. Mustafa Kemal Paþa tarafýndan yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Ýsmet Paþa Hükümeti nin aldýðý ilk tedbir, güvenoyu aldýðý gün Türkiye Büyük Millet Meclisi nden Takrir-i Sükun Kanunu nu çýkarmak ve Ýstiklâl mahkemelerini tekrar kurmak olmuþtu. Bu durum isyanýn rejim açýsýndan tehlikeli bir boyuta ulaþtýðýný gösterir. A, C, D ve E þýklarý cevap olamaz. 12 [8] Evliliklerin devlet kontrolü altýna alýnmasý resmi nikahýn saðlanmasýyla gerçekleþmiþtir. II. ve III. öncüller evliliðin kontrol altýna alýnmasýna ortam hazýrlamamýþtýr. 13 [10] Türk ordusu Eskiþehir - Kütahya Savaþlarý ný kaybetmiþtir. Bu geliþme üzerine Mustafa Kemal Paþa Türk ordusunun zarar görmesini engellemek için orduyu Sakarya nehrinin doðusuna çekmiþtir. Böylece doðal bir engel oluþturmuþtur. Bu durum jeostratejik konumdan yararlanýldýðýnýn göstergesidir. I. ve II. öncüllerde belirtilen geliþmelerin coðrafi konum ile doðrudan bir ilgisi yoktur. 14 [23] Türkiye kuzey paralelleri ile doðu meridyenleri arasýnda yer alýr. Art arda gelen iki meridyen arasýndaki yerel saat farký 4 dakika olduðuna göre, X kentinin meridyeni 34 doðu, Y ninki 45 doðu, Z ninki 58 doðu, T ninki ise 23 doðudur. Buna göre, X ve Y kentleri Türkiye sýnýrlarý içinde, Z ve T kentleri de Türkiye sýnýrlarý dýþýndadýr. 15 [22] Bir haritanýn ölçeði, haritada ölçülen herhangi bir uzunluðun gerçek uzunluða bölünmesiyle elde edilir. Grafikte, beþ farklý kara yolunun gerçek uzunluklarý ile kara yollarýnýn farklý haritalarda ölçülen uzunluklarý verilmiþtir. Buna göre, harita uzunluklarý gerçek uzunluklara bölündüðü zaman, II numaralý kara yolunun bulunduðu harita en büyük ölçekli olacaktýr. Çünkü, bir haritanýn ölçeði ile ölçeðin paydasý ters orantýlýdýr. Sosyal Bilimler - 1 Testi 7

8 16 [21] Ekvatoral bölgede yer alan Afrika ülkeleri, güneþ ýþýnlarýný Kuzey Afrika ülkelerine göre daha büyük açýyla alýrlar. Ancak Kuzey Afrika ülkelerindeki sýcaklýk ortalamasý, ekvatoral bölgede yer alan Afrika ülkelerine göre daha fazladýr. Bunun nedeni, ekvatoral bölgede nem miktarýnýn fazla, Kuzey Afrika da dinamik alçalýcý hava hareketlerinden dolayý nem miktarýnýn az olmasýdýr. 17 [20] Kuru tarýmýn yaygýn olduðu bölgelerde, yýllar arasýnda buðday üretimleri arasýndaki dalgalanma fazla olur. Grafikler incelendiðinde, C seçeneðinde verilen grafikte yýllar arasýnda dalgalanmanýn en fazla olduðu gözlenir. O hâlde, bu bölgede kuru tarýmýn daha yaygýn olduðu söylenebilir. 18 [19] Bir yere güneþ ýþýnlarýnýn düþme açýsý, güneþ ýþýnlarýnýn dik geldiði yer ile sorulan yer arasýndaki enlem farkýnýn bulunup, 90 den çýkarýlmasýyla bulunur. Buna göre I, II, III ve IV. merkezlerin enlem dereceleri doðru verilmiþtir. V numaralý merkez ise 23 27' kuzey enleminde deðil, ekvator üzerindedir. Çünkü 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde güneþ ýþýnlarý ekvatora dik gelir. 21 Haziran ve 21 Aralýk tarihlerinde de ekvatora 66 33' lýk açýlarla gelir. 19 [18] Türkiye de yaðýþlý geçen bir yýl içinde tarýmsal üretimin, otlaklarýn veriminin, akarsu debilerinin ve taban suyu seviyesinin arttýðý söylenebilir. Ekili dikili alanlarýn artmasý ya da azalmasý yaðýþ miktarýyla ilgili deðildir. 20 [17] Haritalar incelendiðinde, II. yörede kýyýda üçgen þeklindeki çýkýntýlar olduðu gözlenir. Bunlar birer delta ovasýdýr. I. yöredeki akarsularýn uzunluklarý II. yöredekilere göre daha azdýr. I. yörenin kýyýsýnda gelgit genliði daha fazladýr. Çünkü I. yörenin kýyýsýnda haliçler oluþmuþtur. I. yörenin kýyýsýnda gelgit genliði fazla olduðundan akarsular biriktirme yapamamýþtýr. II. yöredeki akarsularýn taþýmacýlýða elveriþli olduðu þeklinde bir yorum yapýlamaz. Çünkü haritalarda, yörelerin iç kýsýmlarýnýn yer þekilleriyle ilgili bilgi yoktur. 21 [16] Türkiye de deniz turizmi, Karadeniz kýyýlarýnda diðer kýyýlarýmýza göre daha az yapýlmaktadýr. Bunun en önemli nedeni Karadeniz kýyýlarýnda güneþli gün sayýsýnýn az olmasýdýr. Karadeniz kýyýlarýnda yýllýk güneþlenme süresinin 1750 saatten az olduðu yerler vardýr. 8 Sosyal Bilimler - 1 Testi

9 22 [15] Rüzgârlar, yüksek basýnçlardan alçak basýnçlara doðru olan yatay hava hareketleridir. Rüzgârlar, Kuzey Yarým Küre de saða, Güney Yarým Küre de ise sola doðru sapma gösterirler. Bunun nedeni Dünya nýn kendi ekseni çevresinde batýdan doðuya doðru dönmesidir. Buna göre, I. ve II. basýnç merkezlerinde görülen rüzgâr lar Kuzey Yarým Küre de, III. basýnç merkezinde görülen rüzgâr ise Güney Yarým Küre de yer alýr. 23 [14] Türkiye nin 1950 yýlýndaki fizyolojik nüfus yoðunluðu 136 kiþi/km 2 iken, 2000 yýlýndaki fizyolojik nüfus yoðunluðu 282 kiþi/km 2 dir. Buna göre, sözü edilen yýllar arasýnda fizyolojik nüfus yoðunluðunun iki kattan fazla arttýðý söylenebilir. A, B, C ve D seçeneklerinde verilenler tabloya göre söylenemez. 25 [29] Verilen sorularda, zihinde bulunanlarýn zihin dýþýnda bir karþýlýðýnýn olup olmadýðý, varsa eðer, bunlarý bilme olanaðý sorgulanmaktadýr. Bu sorular temelde varlýðýn düþünceyle sýnýrlý olup olmadýðýný, düþüncenin dýþýna taþýp taþmadýðýný irdelemektedir. 26 [28] Benjamin Franklin, elektrik üretimi adýna pilin ilk adýmýný atmýþtýr. Galvani in elektriðin temeline iliþkin bulgularý, kendisinden sonra gelen Volta nýn buluþlarý için basamak olmuþtur. Volta, kendisinden önceki çalýþmalardan da yararlanarak elektrik üretmenin pratik yöntemini bulmuþtur. Soruda, Franklin in çalýþmasýndan baþlatýlan elektrik üretme süreci, bilimsel bilginin öncekilere dayalý olarak birikimli ilerlediðini örneklendirmektedir. 24 [30] Felsefenin, farklý disiplinlerin ürünlerini birleþtirici olmasý, bilgilerin bölünüp parçalanmasýna karþý çýkmasý onun bütüncü görüþe varma özelliðini ortaya koymaktadýr. Dans, nasýl bedenin bütününe etki ediyorsa, felsefe de bilgilerin bütününe yönelir. 27 [27] Parçada, bir eylemin ahlaki ölçütü verilmektedir. Bu ölçüt, baþkasýnýn sevinç ya da acýsýný amaç edinmedir. Bu durumda baþkasýna iyilik etme, onunla özdeþleþmeye baðlý görülmüþtür. Bunu anlamanýn yolu olarak da kendini baþkasýnýn yerine koyma (empati) gösterilmektedir. Sosyal Bilimler - 1 Testi 9

10 28 [26] Verilen cümlede istencin özerk olmasý, engellenmemiþ olmasý özgür olmanýn koþulu sayýlmýþtýr. Bu durumda özgürlük, iradenin kendi seçimlerine baðlanmaktadýr. 30 [24] Parçada, sanatçýnýn esin kaynaðý olarak doða güzelliði gösterilmiþtir. Verilen görüþe göre sanatçý doðada kendisini etkileyen güzelliði eserinde yansýtarak sanat etkinliðinde bulunur. Buna göre parçada sanat, doðal olanýn sanatçýnýn bakýþýyla yansýtýlmasýna indirgenmiþtir. 29 [25] Modern toplumlarda devlet, kamu düzenini saðlama ve sürdürme görevini üstlenmiþtir. Ýþlenen suçlara karþý tedbir almak devletin görevidir. Bu görevini yerine getirirken, kamu yararýný saðlama ve koruma düþüncesiyle hareket etmektedir. 10 Sosyal Bilimler - 1 Testi

11 MATEMATÝK - 1 TESTÝ 1 [ 11 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[11] x y + 5 = y z + 6 x y = y z tek sayý olduðundan; x tek sayý ise y çift sayý veya x çift sayý ise y tek sayýdýr. 2[12] Kilogramý 3 YTL den 10 kg viþnenin maliyet fiyatý, 3 10 = 30 YTL dir. Viþneden kütlesinin % 30 u kadar saf viþne suyu elde edildiðine göre, 10 kg viþneden 3 kg saf viþne suyu elde edilir. 3 kg saf viþne suyunun içine 5 kg su katýlýrsa toplam 8 kg viþne suyu elde edilir. 8 kg viþne suyu 30 YTL ye mal olmuþtur. 8 kg viþne suyunun kg ý 9 YTL ye satýldýðýnda 8 9 = 72 YTL elde edilir. Bu durumda, = 42 YTL kâr edilmiþtir. 30 YTL ye mâl olan üründen 42 YTL kâr edildiðine göre, 100 YTL ye mâl olan üründen x YTL kâr edilir. D. O. 30 x = x = 140 olduðuna göre, bu satýþtan % 140 kâr edilmiþtir. 3[14] = 3 a b a b 3 = Matematik - 1 Testi 11

12 1 1 + = 1 a b b 3 a = 1 b 3 a (1 3 ) (1 3 ) b 3 a b 3 a = (1 3 ) (1 3 ) b 3 a b 3 a b 3 a = b 3 a 3 3 = 1 a + b = 3 a + b 3 = 0 a+ b = 3 olur. 4[15] 3 5 a = a = a = 2 3 a = dir.... ( ) ,5 = a = = 1olur. 12 Matematik - 1 Testi

13 5[13] Verilenlere göre, 2ab2 ab = a + 10 b a b = a + 9 b = (10 a + b) = ab = 567 ab = 63 tür. Buna göre, a = 6 ve b = 3 tür. a b = 6 3 = 18 olur. 6[2] Dikdörtgen biçimindeki duvarýn uzun kenarý 2,7 m = 270 cm ve kýsa kenarý x cm olsun. Bu duvar bir kenarý 6 cm olan özdeþ kare biçimindeki fayanslardan 1875 tane kullanýlarak döþendiðine göre, Duvarýn alaný Fayans sayýsý = 1 fayansýn alaný 270 x 1875 = 6 6 x = 250 dir. Buna göre, duvarýn kýsa kenarý: 250 cm = 2,5 metre olur. 7[16] 2 x ( y ) = 0 ise x 2006 = 0 ve y = 0 dýr. x 2006 = 0 ise x = 2006 d ýr. y = 0 ise y = 2007 dir. Matematik - 1 Testi 13

14 x 3 + y 3 + 3xy(x + y) = x 3 + 3x 2 y + 3xy 2 + y 3 = (x + y) 3 = [ ( 2007)] 3 = ( 1) 3 = 1 olur. 8[3] A evinin fiyatý a YTL, B evinin fiyatý b YTL ve C evinin fiyatý c YTL olsun. Verilenlere göre, a = 2 b, b = 2 c ve < a < dir < a < < 2 b < < 2 ( 2 c ) < < 4 c < < 4 c < < c < Buna göre, C evinin fiyatý YTL olamaz. 9[4] 5a+ 2b 23 = 4 a 5a + 2b 23 = 4a a+ 2b = 23 tür. b asal sayý ve a pozitif tam sayý olduðuna göre, b = 2 ise a = 19 b = 3 ise a = 17 b = 5 ise a = 13 b = 7 ise a = 10 b = 11 ise a = 1 olduðundan b nin 5 farklý deðeri vardýr. 14 Matematik - 1 Testi

15 10[1] B noktasýndan 100 km/sa hýzla yola çýkan araç 4 saatte, = 400 km yol alýr. A noktasýndan yola çýkan araç, AB = = 550 km yol alýr.... ( ) A dan yola çýkan aracýn baþlangýç hýzý v km/sa olsun. 1 saat v km/sa hýzla; 1 v = v km yol alýr. 1 saat (v + 25) km/sa hýzla; 1 (v + 25) = v + 25 km yol alýr. 1 saat (v + 50) km/sa hýzla; 1 (v + 50) = v + 50 km yol alýr. 1 saat (v + 75) km/sa hýzla; 1 (v + 75) = v + 75 km yol alýr. Buna göre, A noktasýndan hareket eden aracýn 4 saatte aldýðý yol: v + (v + 25) + (v + 50) + (v + 75) = 4v km dir.... ( ) ( ) ve ( ) ifadeleri eþit olacaðýndan: 4v = 550 4v = 400 v = 100 km/sa dýr. 11[17] 2 a 2 a a : a + 2a a 2a a 4a a + 2a 2 a 2 a a = : a(a + 2) a(a 2) a(a 2)(a + 2) a(a + 2) a(a 2) 2 a 2 + a + 4 a 2 = : a(a + 2) a(a 2)(a + 2) a(a 2)(a + 2) a(a + 2)(a 2) 2 2 a 2 a + 2a a 4 a+ 2 = : a(a + 2) a(a 2)(a + 2) Matematik - 1 Testi 15

16 a 2 a 2 = : a(a + 2) a(a 2)(a 2) + a 2 a(a + 2) = a(a + 2) 1 = a 2 dir. 12[18] Babanýn 1 adýmý B metre, çocuðun 1 adýmý Ç metre olsun. Babanýn 9 adýmda aldýðý yolu, çocuðu 15 adýmda aldýðýna göre, 9 B = 15 Ç B = 15x alýnýrsa, Ç = 9x olur. Baba 750 metrelik bir yolu 1800 adýmda almýþ. Babanýn 1 adýmý 15x metre ise, 15 x 1800 = x = x = metredir. 36 Çocuðun 1 adýmý 9x metre olduðuna göre, 1 1 9x = 9 = metre = 0,25 metre = 25 cm dir [19] x = x = 5 1 x 5 10 = Matematik - 1 Testi

17 1 x 1 10 = 2 1 x x 1 x 10 = ( 2 ) 1 x 10 = 2 x 1 2 = olur [20] a pozitif, b negatif tam sayý olduðuna göre, a b > 0 dýr.... ( ) 2 3 2x < a b b a 2 2x 3 < a b a b 2< 2x 3 5< 2x 5 < x 2 5 x > dir. 2 15[21] Ali en çok çeþit yiyebilmesi için yemek zorunda olduðu ürünlerden kalorisi düþük olan iki tanesini seçmelidir. Buna göre, domates ile patates kýzartmasýný seçmelidir. Bu ikisi toplam = 300 kalori eder. En çok 800 kalori alacaðýna göre, ýspanak (25), kereviz (40), marul (15), incir (80), hindi eti (160), seçerse bunlarýn toplamý da, = 320 kalori eder. Böylece = 620 kalori eden 7 çeþit ürün yiyebilir. Matematik - 1 Testi 17

18 16[5] Güvender ÖSS Deneme Sýnavý Çözümleri ( 2 1) 2 : = ( 2 1) 1 2 = 2 1 = 1dir. 17[6] Babanýn x YTL si olsun. Yarýsýný 1. çocuðuna verirse, geriye x YTL 2 kalýr. x x Kalan YTL nin yarýsýný 2. çocuðuna verirse, geriye YTL kalýr. 2 4 x x Kalan YTL nin yarýsýný 3. çocuðuna verirse, geriye YTL kalýr. 4 8 x x Kalan YTL nin yarýsýný 4. çocuðuna verirse, geriye YTL kalýr x x Kalan YTL nin yarýsýný 5. çocuðuna verdiðine göre, 5. çocuðuna YTL vermiþ olur. 5. çocuða 1 YTL verdiðine göre, x 1ise x 32 dir. 32 = = Buna göre, 1. çocuða; x 32 = = 16 YTL vermiþtir Matematik - 1 Testi

19 18[7] Güvender ÖSS Deneme Sýnavý Çözümleri Voleybol oynayanlarýn sayýsý V, basketbol oynayanlarýn sayýsý B olsun. V B a b c En çok bir oyun oynayanlar: a + c = 12 dir.... (1) Voleybol oynayanlarýn sayýsý, basketbol oynayanlarýn sayýsýndan 2 fazla olduðuna göre, a + b = b + c + 2 a c = 2 dir.... (2) (1) ve (2) denklemleri taraf tarafa toplanýrsa, sadece voleybol oynayanlar; a + c + a c = a = 14 a = 7 kiþidir. 19[8] Filiz doðduðunda, Cihan ýn yaþýný x alýrsak Rüstem in yaþý 5x olur. Filiz in bugünkü yaþýný t alýrsak; Rüstem in bugünkü yaþý 5x + t, Cihan ýn bugünkü yaþý x + t olur. Rüstem in bugünkü yaþý, Filiz ile Cihan ýn bugünkü yaþlarý toplamýnýn 3 katýna eþit olduðuna göre, 5x+ t = 3 [t + (t + x)] 5t x = dir.... ( ) 2 Filiz ile Cihan ýn bugünkü yaþlarý toplamý 18 olduðuna göre, küçük kýzýn bugünkü yaþý; t + (t+ x) = 18 5t 2t+ = 18 2 t = 4 olur. Matematik - 1 Testi 19

20 20[9] Güvender ÖSS Deneme Sýnavý Çözümleri x+ 5 2 (mod6) x (mod6) x+ 6 3 (mod6) x+ 0 3 (mod6) x 3 (mod6) 3 3 (mod6) 9 3 (mod6) 15 3 (mod 6 ) Buna göre, x in alabileceði en büyük üç farklý negatif tam sayý deðeri, 3, 9 ve 15 tir. Bu üç deðerin toplamý da; ( 3) + ( 9) + ( 15) = 27 olur. 21[10] 3x f( x ) = ise f(1) = = = 1 dir.... ( ) g(x) = 2x + 1 ise, g(2) = = 5 tir.... ( ) Buna göre, f(1) = = olur. g(2 ) 5 20 Matematik - 1 Testi

21 22[24] x 2 = a 2 AB = DC = a diyelim. ABC dik üçgeninde pisagor baðýntýsýndan x 2 = 6 2 a 2 DBC dik üçgeninde pisagor baðýntýsýndan x 2 = a 2 O halde, a 2 = 6 2 a a 2 = 36 a 2 a 2 = 16 x 2 = x = ò20 = 2ñ5 cm bulunur. 23[25] A 4ñ5 D E 4ñ5 B 4 8 F 4 H 6 K 6 C HK = KC = 6 cm olur. A(FKED) = DF FK A(FKED) = 8 10 = 80 cm 2 bulunur. Matematik - 1 Testi [DE] // [BC] olduðundan E orta nokta ise D de orta noktadýr. Yani, AD = DB = 4ñ5 cm dir. DBF dik üçgeninde pisagor baðýntýsýndan DF = 8 cm bulunur. [AH] dikmesi çizilirse [DF] // [AH] olduðundan BF = FH = 4 cm olur. [EK] // [AH] olduðundan 21

22 24[26] ABCK yamuðunda [EF], orta taban olduðundan 3 + AB 8 = AB = 13 cm 2 DC = AB = 13 cm olur. DK = 13 3 = 10 cm olur. Ýç ters açýlardan, m(déka) = m(kéab) dir. O halde, x = AD = DK = 10 cm bulunur. 25[23] [DH] ve [CF] dikmelerini çizelim DAH, ikizkenar dik üçgen olduðundan AD = 6ñ2 cm ise AH = DH = 6 cm olur. HFCD, dikdörtgen olduðundan CF = DH = 6 cm ve HF = DC = 3 cm olur. CFB dik üçgeninde pisagor baðýntýsýndan, FB = 2 cm bulunur. Sonuç; AB = x = AB = x = 11 cm bulunur. 22 Matematik - 1 Testi

23 26[22] O, yarým çemberin merkezi olsun Eþkenar üçgenin açýlarý 60 dir. [OF] [AC] olduðundan OFC üçgeni, ( ) dik üçgenidir. OC = 2 birim dersek OF = ñ3 birim ve FC = 1 birim olur. [OE] çizilirse OEB üçgeni eþkenar olur. Dolayýsýyla OF = OE = OB = BE = ñ3 birim olur. Eþkenar üçgenin bir kenarýnýn uzunluðu; BC = AB = 2 + ñ3 birim olur. BE = ñ3 birim olduðundan AE = 2 birim olur. Sonuç; AE 2 = = 2 bulunur. FC 1 27[28] CK = AC AK CK = 17 8 = 9 cm bulunur. [AC] yi çizelim. [AC] ile çemberin kesiþim noktasý K olsun. C noktasýnýn A merkezli çembere en kýsa uzaklýðý ; CK olur. AD = BC = 8 cm olduðundan AK = AF = 8 cm olur. ABC dik üçgeninde pisagor baðýntýsýndan veya ( ) üçgeninden AC = 17 cm bulunur. Matematik - 1 Testi 23

24 28[29] C(10, 6) ise BC = 6 birim olur. ABCD kare olduðundan AB = AD = 6 birim olur. OA = 10 6 = 4 birim olur. FE = OA = 4 birim ve AE = ED = 3 birim olur. FD doðrusunun eðimi 3 tan α= 4 olur. F(0, 3) olduðundan FD doðrusunun denklemi; y = mx + n 3 y 4 x 3 3x 4y + 12 = 0 bulunur. 29[30] AB = k dersek BC = 3k olur. A dan C ye ordinat; 16 dan 0 a 4k birimde 16 azalmýþ ise, k birimde 4 azalarak 12 olacaktýr. y = 2x doðrusu üzerinde ordinatý 12 olan bir noktanýn apsisi 6 olacaðýndan B(6,12) bulunur. A dan B ye apsis; 3 ten 6 ya k birimde 3 artmýþ ise, 4k birimde 12 artar. Dolayýsýyla C nin apsisi; = 15 olur. 24 Matematik - 1 Testi

25 30[27] Çap 2 cm ve BC = 8 cm olduðundan yatay olarak yan yana 4 tane çubuk yerleþtiriliebilir. Yükseklik 12 cm olduðundan dikey olarak üst üste 6 tane çubuk yerleþtirilebilir. O halde toplam; 6 4 = 24 tane çubuk yerleþtirilebilir. Matematik - 1 Testi 25

26 FEN BÝLÝMLERÝ - 1 TESTÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1 [9] Türdeþ karýþýmlarýn öz kütlesi karýþýma giren sývýlarýn öz kütleleri arasýnda bir deðer alýr. Karýþma oraný bu sonucu deðiþtirmez. Sadece hacimce hangisinden fazla karýþtýrýlmýþ ise karýþýmýn öz kütlesi o sývýnýn öz kütlesine yakýn olur. Buna göre, d 1 ve d 2 deðerleri d X ile d Y arasýnda bir deðerdir. Ayrýca X ve Y sývýlarýndan hangisinin öz kütlesinin büyük olduðu belli olmadýðý için d 1 ve d 2 deðerlerinin ikiside Eðer d X > d Y ise d X > d 1 > d 2 > d Y þeklinde ya da d Y > d X ise, d Y > d 1 > d 2 > d X þeklinde olabilir. Burada d 2 > d 1 olmasý sonucu etkilemez. Sonuç olarak d 1 > d X > d 2 iliþkisi kesinlikle yanlýþtýr. Doðrusu d 1 > d 2 > d X ya da d X > d 1 > d 2 þeklinde olabilir. 2 [12] Þekiller incelendiðinde K balonunun hacmi azalýrken L balonunun hacmi artmýþtýr. Dolayýsýyla, baþlangýçtaki ip gerilmesi, ikinci durumdaki ip gerilmesinden büyüktür. Çünkü K cismine etki eden kaldýrma kuvveti azalmýþtýr. K balonunun aðýrlýðý deðiþmediðine göre, balona etki eden kaldýrma kuvveti azaldýðý için ip gerilmesininde azalmasý gerekir. Ayný durum L balonu içinde düþünülürse, ilk durumda L ye etkiyen kaldýrma kuvveti, ikinci durumdakinden azdýr. Hem ip gerilmesi azalýyor hemde L balonuna etkiyen kaldýrma kuvveti artýyor. Dolayýsýyla dengenin saðlanabilmesi için ÁF 2 kuvvetinin büyüklüðü ÁF 1 inkinden küçük olmalýdýr. K ve L balonlarý ile içindeki gazlarýn kütlesi bilinmeden hacimleri kýyaslanamaz. Hacimler bilinmeden de kaplardaki su yüksekliði bilinemeyeceði için kap tabanlarýndaki su basýnçlarý hakkýnda kesin bir þey söylenemez. Dolayýsýyla I. yargý kesin doðru, II. ve III. yargýlar kesin deðildir. 26 Fen Bilimleri - 1 Testi

27 3 [8] Güvender ÖSS Deneme Sýnavý Çözümleri Iþýðýn ortamlardaki yayýlma hýzý, ortamýn kýrýcýlýk indisi ile ters orantýlýdýr. Verilen hýz - yol grafiðine göre Y ortamý çok kýrýcý, Z ortamý en az kýrýcýdýr. Ι ýþýný X ten Y ye geçerken az kýrýcý ortamdan çok kýrýcý ortama geldiði için normale yaklaþarak kýrýlýr. Y ortamý Z den daha kýrýcý olduðu için, Y den Z ortamýna gelen ýþýn ya tam yansýma yapar, ya ayýrýcý yüzeye paralel olarak kýrýlýr, yada Z ortamýna geçip normalden uzaklaþýr. Bu açýklamalara göre ýþýn I ya da II de verilen yollarýn birisini izler. III te verilen yolun ilk kýsmý doðru ikinci kýsmý yanlýþtýr. 4 [5] Verilen kuvvetler uç uca eklendiðinde bileþke kuvvet þekildeki gibi ÁR olur. Bileþke kuvvetinin sýfýr olabilmesi için bileþkeye eþit ve zýt yönlü ÁR' kuvveti gereklidir. Bu kuvvet, ÁF 1 kuvveti ile ayný olduðundan ÁF 1 kuvvetinin büyüklüðü iki katýna çýkarýlýrsa bileþke sýfýr olur. ÁF 4 ÁF 5 ÁR' ÁF 1 ÁF 2 ÁR ÁF 3 5 [4] Çubuklarýn boyca uzama miktarlarý l = l 0 α T baðýntýsý ile hesaplanýr. Çubuklarýn ilk boy ve sýcaklýk deðiþimleri eþit verildiðinden, boyca uzama miktarlarý uzama katsayýlarý ile doðru orantýlý olur. M çubuðunun boyca uzama katsayýsý en büyük, K ninki en küçük olduðundan M çubuðu en fazla uzar, K çubuðu en az uzar. X makarasýnda L çubuðu K den fazla uzadýðý için, L ye baðlý ip K dekine göre daha fazla serbest kalýr ve X makarasý verilen ok yönünde döner. Y makarasýnda M çubuðu K den fazla uzadýðý için, M ye baðlý ip K dekine göre daha fazla serbest kalýr ve Y makarasý da P oku yönünde döner. Z makarasýnda ise yine M çubuðu L den fazla uzar ve ayný þekilde Z makarasýda P oku yönünde döner. Fen Bilimleri - 1 Testi 27

28 6 [13] + + Þekil - I Þekil - II Devrede bütün lambalarýn ýþýk verebilmesi için, hepsinden akým geçmesi gerekir. Bunun için Þekil - I ve Þekil - II deki gibi anahtarlarýn kapalý olmasý gerekir. Soruda en az anahtar kapatýlarak tüm lambalarýn ýþýk vermesi istenildiðinden Þekil - I deki gibi en az iki anahtar kapatýlmalýdýr. 7 [11] Yere göre, potansiyel enerji E P = mg h baðýntýsý ile hesaplanýr. h, yüksekliði kütle merkezinin yerden yüksekliðidir. Þekil - I deki sývýda K cismi aþaðý inerken sývýnýn kütle merkezi yükselir. Cisim sývýnýn tam ortasýna geldiðinde, kütle merkezi ortada olur. Cisim kap tabanýna inerkende sývýnýn kütle merkezi yükselmeye devam eder. Þekil - II deki sývýda ise L cismi yukarý çýkarken sývýnýn kütle merkezi aþaðý L cismi sývýnýn tam ortasýnda iken, sývýnýn kütle merkezide tam ortada olur. Buna göre I. ve II yargýlar doðrudur. III. yargýda ise sývý ile cismin yere göre toplam potansiyel enerjisinin azaldýðý verilmektedir. Burada sývýnýn yere göre potansiyel enerjisi azalmakta, ancak cismin yere göre potansiyel enerjisi artmaktadýr. L cisminin öz kütlesi sývýnýnkinden az olduðu için cismin hacmine eþit hacimde sývýnýn potansiyel enerjisindeki azalma miktarý L cisminin potansiyel enerjisindeki artma miktarýndan fazla olur. Dolayýsýyla yere göre toplam potansiyel enerji azalýr. III. yargýda doðrudur. 28 Fen Bilimleri - 1 Testi

29 8 [6] Kare levhalarýn kütle merkezi köþegenlerin 2a kesim noktasýdýr. Cismin ortak kütle merkezinin O noktasý olabilmesi için X ve Y nin X 2a kütle merkezinin O' noktasýnda olmasý gerekir. Bu durumda X ile Y nin kütleleri eþit O' a demektir. X in kütlesi m ise Y ninkide m olur. 2a O noktasýna göre moment alýnýrsa X ve Y Y nin kütlelerinin momentleri toplamý Z nin m X +m Y momentine eþit büyüklükte olmalýdýr. Z cisminin kütlesine m Z denilirse (m + m ) a = m Z 2a m Z = m olur. Cisimlerin kütleleri toplamý ise m + m + m = 3m dir. 2a O 4a m Z Z 4a 9 [7] Paralel ýþýk demeti eðimi 45 olan düzlem aynada yansýyýnca düzlem perdeye dik olarak düþer. Kesik koninin üzerine gelen ýþýnlar ile aynadan yansýyýp cisme gelen ýþýnlardan dolayý perdede iki gölge oluþur. Perde üzerinde verilen MN kýsmý kesik koninin üzerinden gelip koninin tabanýnýn çevresinden geçen ýþýnlarýn sýnýrladýðý bölge dairesel olup tam gölgedir. Düzlem ayna KL kýsmý ise düzlem aynadan yansýyýp cisme yandan gelen ýþýnlarýn sýnýrladýðý bölge olup üçgen biçimli ve tam gölgedir. Bu açýklamalara göre, perdede C þýkkýndaki gibi bir gölge meydana gelir. ýþýk 45 Perde K L M N Fen Bilimleri - 1 Testi 29

30 10 [2] Etki ile elektriklenmede yakýn uç zýt, uzak uç ayný yük iþaretli yüklerle kutuplanýr. X, Y, Z cisimlerinin +q, +q ve q yüklü cisimlere uzaklýðý eþit fakat Z cisminin uzunluðunun en fazla, X inkinin en az olmasý cisimlerin 1, 2 ve 3 nolu uçlarýnda kutuplanan yüklerin miktarýný etkiler. ( ) yükler çekilirken en uzaktan en yakýna, itilirkende en yakýndan en uzaða itildiði kabul edilir. Ancak nötr cisim üzerinde yükler kutuplaþýrken kutuplanan yükler arasýnda da kuvvet oluþur. Örneðin X cisminin 1 nolu ucu ( ) diðer uç (+) yük ile yüklenirken bu yükler arasýndaki çekilebilecek herhangi bir ( ) X 1 yük 1 nolu uca getirilemeyebilir. Çünkü X cisminin uzunluðu kýsa olduðundan çekilecek ( ) yük 1 nolu uçtaki ( ) yükler l tarafýndan itilirken, diðer uçtaki (+) yükler tarafýndan çekilir. X Sonuç olarak X in uzunluðu (l X ) biraz büyük olsa bu ( ) yük 1 nolu uca çekilebilir. Dolayýsý ile cismin uzunluðunun fazla olmasý yakýn uçta toplanacak yük miktarýný artýrýr. Fakat bu yük miktarý yaklaþtýrýlan kürenin yükünden daha azdýr. Buna göre q 2 > q 1 olur. Z cisminin 3 nolu ucundaki yükün iþaretinin ( ) olmasý sonucu deðiþtirmez. Yani çubuklarýn 1,2 ve 3 uçlarýnda toplanan yükler arasýndaki iliþki q 1 < q 2 < q 3 þeklindedir. 11 [10] K diþlisinin Þekil - I deki görünümden Þekil - II deki görünüme ilk kez gelebilmesi için tur döndürülmelidir. Dönme yönü ister saat ibresi yönünde isterse ter- 1 2 si yönde olsun bu sonuç deðiþmez. K nin 4. kez ayný konuma gelebilmesi için 1 de tur attýktan sonra 3 tam tur daha döndürülmesi gerekir O halde K diþlisi toplam +3= tur döndürülmelidir. 2 2 Birbirini döndüren diþlilerde tur sayýlarý ile yarý çaplar ters orantýlýdýr. L nin tur sayýnýna n L denilirse, 7 2r =n L r 2 n L = 7 tur olur. 30 Fen Bilimleri - 1 Testi

31 12 [3] Özdeþ toplarýn herbirinin aðýrlýðýna G, M noktasýndan asýlan, türdeþ çubuðun da aðýrlýðýna G' denilirse, denge durumundan K L N P R ip G' 1 + G 2 = G 3 M G' = G olur. K noktasýndan asýlan top N noktasýndan G' asýlýrsa, çubuðun sað tarafý aþaðý eðilir. G G Dengenin saðlanmasý için ipin M nin saðýnda bir yerden asýlmasý gerekir. Denge durumda ipin olduðu yere göre, momentler eþit büyüklükte olacaðýndan ip N noktasýndan asýlýrsa çubuðun aðýrlýðýnýn N ye göre momenti çubuðun R ucuna asýlmýþ G aðýrlýklý topun momentine eþit büyüklükte olur. N den asýlan topun momenti sýfýr olduðundan denge durumu deðiþmez. 13 [1] L aracýndaki gözlemci K yi þekildeki gibi Áv 1 hýzýyla gidiyormuþ gibi görür. Ayný araçtaki gözlemci K ve M yi birbirine zýt yönde gidiyor olarak gördüðüne göre, L aracý M yi Áv 2 hýzýyla gidiyormuþ gibi görür. Baðýl hýz; Áv b = Áv c Áv g baðýntýsý ile bulunduðundan M nin yere Áv L Áv K Áv 1 göre hýzýna Áv M denilirse Áv L + Áv 2 = Áv M olur. Buradan M aracýnýn yere göre hýzý Þekil - II de verilen 4 nolu hýz vektörüdür. Áv M Áv2 14 [17] X çözelti olduðuna göre, homojen bir karýþýmdýr. Fiziksel yollarla bileþenlerine ayrýlýr. Y element olduðuna göre, saf ve homojen bir maddedir. Fiziksel ya da kimyasal yollarla daha basit maddelere ayrýlamaz. Fen Bilimleri - 1 Testi 31

32 Z emülsiyon olduðuna göre, heterojen bir sývý sývý karýþýmýdýr. Fiziksel yollarla bileþenlerine ayrýlýr. Buna göre I. öncül doðru, II. ve III. öncüller yanlýþtýr. 15 [20] Verilen X, Y ve Z taneciklerinin proton sayýlarý ayný, nötron sayýlarý farklýdýr. Buna göre, kütle numaralarý farklýdýr. C seçeneði doðrudur. Nötron sayýsý en büyük olan Z atomunun kütle numarasý da en büyük olur. A seçeneði doðrudur. X, Y ve Z nin yük deðerleri bilinmediðine göre nötr, anyon ya da katyon olduklarý bilinemez. B ve D seçenekleri kesin deðildir. Proton sayýlarý ayný olan X, Y ve Z atomlarýnýn çekirdek yükleri de eþittir. E seçeneði yanlýþtýr. 16 [15] X atomu 1A grubu alkali metalidir. Y atomu 2A grubu toprak alkali metalidir. Z atomu 7A grubundaki halojendir. T atomu 6A grubundaki bir ametaldir. Z nin deðerlik elektron sayýsý 7 dir ve diðerlerine göre en büyüktür. A seçeneði doðrudur. X metali ile T ametali arasýnda iyonik baðlý bileþik oluþur. B seçeneði doðrudur. X ve Y metal olduðundan katý ve sývý hâlde elektrik akýmýný iletirler. C seçeneði doðrudur. Ayný periyotta olan Y ve T atomlarýnýn yörünge sayýlarý aynýdýr. Ancak farklý atomlarýn hacimleri eþit olamaz. D seçeneði yanlýþtýr. Atom numarasý 12 olan Y +2 ve atom numarasý 9 olan Z 1 iyonlarýnda 10 ar tane elektron vardýr. E seçeneði doðrudur. 32 Fen Bilimleri - 1 Testi

33 17 [16] Tepkime denklemini yazalým ve denkleþtirelim. C 3 H 4 + 4O 2 3CO 2 + 2H 2 O 40 g 128 g 3 mol 2 mol Denkleme göre, 40 g C 3 H 4 için 128 g O 2 gerekirse 8 g C 3 H 4 için χ g O 2 gerekir. χ = 25,6 g O 2 kullanýlýr. Buna göre, 8 g C 3 H 4 ve 25,6 gram O 2 olmak üzere toplam 33,6 gram madde harcanýr ve 6,4 gram O 2 artar. Tepkimede harcanan madde kütlesi oluþan ürün kütlesine eþittir. I. öncül yanlýþtýr. 40 g C 3 H 4 ten 5 mol ürün oluþursa 8 g C 3 H 4 ten χ mol ürün oluþur. χ = 1 mol Tepkimede toplam 1 mol ürün oluþur. II. öncül doðrudur. Normal koþullarda oluþan 1 mol maddenin 0,4 molü H 2 O olduðundan gaz deðildir. Bu nedenle ürünlerin toplam hacmi 22,4 litre olamaz. III. öncül yanlýþtýr. 18 [22] 0,4 mol Z oluþmasý için 0,6 mol X 2 harcanmýþtýr. Y 2 den 0,6 mol arttýðýna göre, 0,2 molü kullanýlmýþtýr. 3X 2 + ny 2 2Z 0,6 mol 0,8 mol 0,6 mol 0,2 mol +0,4 mol Tükenir. 0,6 mol 0,4 mol artar. oluþur. Fen Bilimleri - 1 Testi 33

34 Tepkimedeki maddelerin katsayýlarý harcanan ve oluþan maddelerin mol sayýlarý ile doðru orantýlýdýr. Harcanan Y 2 nin mol sayýsý, harcanan X 2 nin mol sayýsýnýn üçte biridir. Buna göre denklemdeki n deðeri 1 olur. Atom cins ve sayýlarý her iki tarafta da eþit olmasý gerektiðinden tepkimenin düzenlenmiþ hâli, 3X 2 + Y 2 2X 3 Y þeklindedir. Buna göre Z nin formülünde 4 atom vardýr. Bu deðerler B seçeneðinde verilmiþtir. 19 [18] Açýk uçlu manometrede cýva seviyesi gazýn olduðu tarafta 19 cm daha yüksek olduðuna göre, açýk hava basýncý, X gazýnýn basýncýndan 19 cmhg büyüktür. Manometredeki cýva seviyeleri farký aþaðýdaki gibi olur. P 0 = 1 atm X gazý Hg 19 cm Buna göre, P X = P 0 19 cmhg P X = P X = 57 cmhg 57 cmhg basýncý 0,75 atm dir. 34 Fen Bilimleri - 1 Testi

35 20 [21] 1 mol X metali 90 gram olduðuna göre, hacmini bulalým. m 90 3 d = 4,5 = V = 20 cm V V 1 mol metal atomu 6,02 x tane olduðuna göre, 6,02 x tane X atomu 20 cm 3 ise 6,02 x tane X atomu 2 cm 3 tür. 21 [14] X katýsýnýn çözünürlüðü sýcaklýkla arttýðýna göre, çözünmesi endotermik (ýsý alan) tir. II. öncül doðrudur. Y katýsýnýn çözünürlüðü sýcaklýkla azaldýðýna göre, çözünmesi ekzotermiktir. Yalýtýlmýþ kapta Y çözündüðünde ýsý açýða çýkar ve kabýn sýcaklýðý, dolayýsýyla ortamýn ortalama kinetik enerjisi artar. III. öncül doðrudur. Doygun Y çözeltisinin sýcaklýðý düþürüldüðünde çözünürlük artar ve daha çok Y çözebilir. Bu nedenle çözelti doymamýþ hâle gelir ve çökme olmaz. I. öncül yanlýþtýr. 22 [19] Radyoaktif bir atomun miktarý ne olursa olsun, yarýsýnýn ýþýmalar yaparak bozunmasý için geçen süre yarýlanma süresidir. Bu nedenle yarýlanma süresi zamana baðlý deðildir ve deðiþmez. I. grafik yanlýþtýr. Radyoaktif madde bozundukça kütlesi azalýr ve her yarýlanmada bir öncekinin yarýsý kadar madde bozunur. Buna göre zamanla bozunma hýzý azalýr. II. grafik yanlýþtýr. Radyoaktif madde bozundukça elde edilen atomun kütlesi artar. Ancak kütledeki artýþ hýzý zamanla azalýr. III. grafik doðrudur. Fen Bilimleri - 1 Testi 35

36 23[30] Kökteki emici tüy hücreleri topraktan su ve minerallerin alýnmasýný saðlar. Bu olay sýrasýnda suyun alýnmasý osmoz, minerallerin alýnmasý ise difüzyon ile saðlanýr. Madde geçiþinin bu þekilde saðlanmasý için ise, emici tüy hücrelerinin osmotik basýncýnýn, toprak osmotik basýncýndan yüksek olmasý gerekir. Çünkü suyun hareketi osmotik basýncýn fazla olduðu tarafa doðrudur. Osmotik basýncýn fazla olmasý, hücre içi yoðunluðunun fazla olmasýndan kaynaklanýr ve su molekülleri az yoðun ortamdan çok yoðun ortama doðru hareket ederler. Suyun geçiþi sayesinde minerallerin de hücre içie alýnmasý saðlanýr. Bunun için, toprak osmotik basýncýnýn artmasý durumunda, kök hücreleri su kaybetmemek ve topraktan su alabilmek için, osmotik basýnçlarýný topraktakinden daha yüksek hale getirirler. Odun borularýndaki kohezyon kuvveti, yapraklardan terleme ile kaybedilen su moleküllerinin birbirini çekerek, topraktan alýnmýþ olan suyun kökten yukarý doðru taþýnmasýný saðlar. Soymuk borularýnda, yaprakta üretilen organik besinler ve kök hücrelerinde sentezlenen amino asitler taþýnýr. Kökte sentezlenen amino asitlerin yapraklara doðru taþýnmasýnýn, emici tüylerin osmotik basýncýyla bir ilgisi yoktur. Bitkiler, ototrof canlýlar olduklarýndan, kendi organik besinlerini sentezleyebilirler. Bunun için topraktan organik madde almalarýna gerek yoktur. 24[27] Bakteriler, prokaryot hücre yapýsýnda olan canlýlardýr. Yani çekirdek zarlarý ve zarlý organelleri yoktur. Bu nedenle ökaryot özellikteki canlýlarda görülen, mrna nýn çekirdek zarýndan geçerek, sitoplazmaya aktarýlmasý, bakteri hücrelerindeki protein sentezi sýrasýnda gözlenmez. Zaten bakterilerde DNA, sitoplazmada olduðu için böyle bir olayýn meydana gelmesine de gerek yoktur. Bütün canlý hücreler, kendi proteinlerini sentezleyebilirler. Proteinlerin þifreleri DNA da olduðundan, protein üretmek için DNA dan mrna yý sentezlemek zorundadýrlar ( I ile gösterilen olay). mrna þifresine uygun olan amino asitlerin bir araya getirilerek, protein moleküllerinin üretilmesi ise ribozomlarda yapýlýr. Bu olay da (III ile gösterilen) bütün canlý hücrelerde ortaktýr. 36 Fen Bilimleri - 1 Testi

37 25[24] Glikoliz reaksiyonlarý ile glikoz, iki molekül pirüvik asite yýkýlýr. Bu olay sýrasýnda üç karbonlu moleküllerin dönüþümü gerçekleþirken, iki molekül de NADH 2 oluþur. Reaksiyonlarýn devamlýlýðý için, hem pirüvik asitin uzaklaþtýrýlmasý hem de NADH 2 lerin yükseltgenerek NAD haline getirilmesi gerekir. Bu iki olay, son ürün aþamasý denilen, pirüvik asitin etil alkole dönüþtürülmesi ile gerçekleþir. Eðer, reaksiyonun son ürün kademesi gerçekleþmez ise, pirüvik asit oluþtuðu halde, etil alkol meydana gelmez. Belli bir süre devam edebilen glikoliz reaksiyonlarý da durur. NAD indirgenmesinin sitoplazmada olmasý, hidrojenlerin taþýnmasýný saðlar. Bu olay glikolizin devamlýlýðý için geçerlidir. Glikozun aktifleþmesi için gerekli enerji bulunamaz ise, glikoliz reaksiyonlarý hiç baþlamaz. Pirüvik asitten sonraki reaksiyonlarda, ATP üretimi veya tüketimi yapýlmadýðý için, sitoplazmadaki ATP lerin az veya çok olmasýnýn, etil alkol oluþumuyla bir ilgisi yoktur. Pirüvik asitin yeterli oranda üretilememesinden de söz edilemez. Çünkü pirüvik asitin oluþmamasý, glikolizin gerçekleþmediðini gösterir. 26[29] Doðal ekosistemlerde, canlýlar arasýnda kurulan besin zincirlerinde, enerji beslenme yoluyla bir sonraki canlýya aktarýlýr. Bu aktarým sýrasýnda enerjinin ancak % 10 luk kýsmý diðer canlýya geçer. Geri kalan kýsmý ise canlýnýn kendisi tarafýndan kullanýlýr, ýsý olarak ortama verilir veya artýk maddelerle vücuttan uzaklaþtýrýlýr. Bu sistemde besin üretimini saðlayan temel olay, fotosentezdir ve bütün canlýlarýn temel besin kaynaðýný oluþturur. Üretici olan canlýlardan son tüketiciye aktarýlabilen enerji miktarý, zincirdeki her canlýnýn bir kýsmýný kullanmasýna baðlý olarak azalýr. Bu durumda zincirin uzunluðu arttýkça, en son tüketiciye aktarýlan enerji miktarý da azalýr. Soruda verilen besin zincirlerinden, Z ile gösterileni en uzun Y ile gösterileni ise en kýsa olanýdýr. Bunun için son tüketiciye aktarýlan enerji miktarý en fazla olan Y, en az olan Z olur. Fen Bilimleri - 1 Testi 37

38 27[26] Þekilde gösterilen X organeli oksijen alýp, karbon dioksit verdiðine göre, oksijenli solunumla enerji üretilmesini saðlayan mitokondridir. Y organeli ise, karbon dioksit alýp, organik madde sentezlediðine göre kloroplast olur. Z ise amino asitleri aldýðýna göre, protein sentezleyen ribozomlardýr. Kloroplastlar (Y) besin üretmek için gerekli olan ATP leri kendileri sentezlerler. Bu yüzden mitokondriden (X), ATP almazlar. Kloroplastlar, besin üretmek için karbon dioksit ve suyu kullanýrlar. Bunun için mitokondri veya ribozomlarda üretilen su moleküllerini sitoplazmadan alabilirler. Reaksiyonlarý sonucunda oluþturduklarý oksijeni de sitoplazmaya verirler. Bu oksijen mitokondri tarafýndan enerji üretmek için kullanýlabilir. Mitokondriler, kendilerine gerekli olan bazý proteinleri sentezledikleri için, gerekli olan amino asitleri dýþarýdan alýrlar. Bu amino asitler ise en çok oranda kloroplastlarda üretilir. 28[25] Blastula evresinden alýnan çekirdekten, tam bir embriyonun geliþmesi, bu evreye kadar olan hücrelerde, farkýlaþmanýn olmadýðýný ve bu hücrelerdeki kromozomlarýn eþit olarak paylaþýldýðýný gösterir. Bunun için de blastula evresindeki hücrelerin her biri, tam bir embriyonun oluþmasýný saðlayabilir. Çekirdek hücrenin büyüme, bölünme ve metabolizmasýnýn devamlýlýðý gibi olaylarýnýn yönetilmesini saðlayan DNA lara sahiptir. Bunun için çekirdeði çýkarýlan bir hücrenin embriyonik geliþimi devam edemez. Bu deney blastula evresindeki çekirdekten yapýlmýþtýr. Bu çekirdeðin embriyo oluþturmasýna bakýlarak, ayný olayýn blastuladan sonraki hücreleri için geçerli olup olamýyacaðý hakkýnda yorum yapýlamaz. Eðer hücre farklýlaþmasý ve doku oluþumu blastula evresinden önce baþlasay dý, bu evredeki hücrelerden alýnan çekirdeklerden, tam bir embriyonun geliþmesi mümkün olmazdý. Belki, sadece farklýlaþtýðý doku meydana gelebilirdi. 38 Fen Bilimleri - 1 Testi

39 29[28] Sýnýflandýrma kademeleri, büyükten küçüðe doðru; alem..þube..sýnýf..takým..aile..cins ve tür þeklinde sýralanýr. Ayný aile içinde bulunan iki canlý, ayný cins içinde de bulunabilirler ( X ve Z canlýlarý gibi). Canlýlar farklý sýnýfladýrma kademelerinde bulunsalar da, ayný sayýda kromozoma sahip olabilirler. Örneðin insan ile moli balýðýnýn hücrelerinde 46 (23 çift homolog ) kromozom bulunur. Bunun için X ve T ayný sayýda homolog kromozom çiftine sahip olabilir. Y ve T ayný takým içinde olduklarýna ve sýnýf kademesi takýmdan büyük olduðuna göre, ayný sýnýf içinde olurlar. Bu iki canlý, farklý türler olduklarýndan, farklý besin çeþitlerini tüketebilirler. X ve T nin çiftleþmesi ile verimli döller veren canlýlar oluþamaz. Çünkü bu olay sadece ayný tür canlýlarda gerçekleþebilir. Y ve T ayný takým içinde bulunsalar da farklý tür canlýlardýr. 30[23] Soluk verme olayý ile kandaki metabolik artýk olan karbon dioksitin uzaklaþtýrýlmasý, diyafram ve kaburga kaslarýnýn gevþemesi ve akciðer basýncýnýn artmasý ile saðlanýr. Bu olayda atýlan karbon dioksit, hücresel solunum sonucu doku hücrelerinde meydana gelir ve difüzyon ile doku sývýsýna, oradan da kan plazmasýnda bulunan alyuvar hücrelerine geçer. Kan plazmasýnda artan karbon dioksit miktarý, kanýn asitliðini (karbon dioksit asit özellik gösterdiði için) düþürür. Bu düþüþ omurilik soðanýndaki solunum merkezini uyarýr. Solunum merkezi de diyafram ve kaburga kaslarýna uyartý göndererek, gevþemelerini saðlar. Fen Bilimleri - 1 Testi 39

40 EDEBÝYAT - SOSYAL TESTÝ 1 [ 8 ] 1 [17] A kitapçýðý soru numarasý Þairin kýþ mevsimine seslenmesi kiþileþtirmeye örnektir. Tüm dizeler 12 heceli olduðundan hece ölçüsüyle yazýlmýþtýr. fakir sözü adlaþmýþ sýfattýr. düþünmüyorum sözünde ünlü darlaþmasý vardýr. Dizeler abab biçiminde yazýldýðýndan çapraz uyak düzeni vardýr. Dolayýsýyla B yanlýþtýr. 2 [16] Çehov tarzý hikayeler yazan Semaver ve Sarnýç öykülerinin yazarý Sait Faik Abasýyanýk týr. B kitapçýðý soru numarasý 5 [10] Divan-ý Lügat it Türk bir sözlüktür. Dolayýsýyla dörtlüklerle yazýlmamýþtýr. Ýçinde dörtlük örnekleri olsa da bunlar Kaþgarlý Mahmut un deðiþik ozanlardan aldýðý þiir parçalarýdýr; eserin tamamýný kapsamaz. 6 [12] Parçada özellikleri verilen, O Belde ve Piyale þiirlerinin þairi Ahmet Haþim dir. 3 [15] Parçada yazar biz sözüyle edebiyat dünyasýnda, yapýtlarý deðerlendirenleri kastetmiþtir. Edebiyat yapýtlarýný deðerlendirenler ise eleþtirmen lerdir. 7 [13] Köroðlu ve Dadaloðlu nun ortak özelliði, ikisinin de koçaklamalarýyla tanýnmýþ olmasýdýr. 4 [14] Parçada sözü edilen kiþiler Ýkinci Yeni grubunun þairleridir. Dolayýsýyla boþ býrakýlan yere C getirilmelidir. 8 [11] Parçada özellikleri verilen grup Fecr-i Aticilerdir, onlardan önceki kuþak ise Servet-i Fünunculardýr. 40 Edebiyat - Sosyal Testi

41 9 [3] Verilen beyit gazelden alýndýðýna göre A ve B kesinlikle doðrudur. Yaðmurlu çamurlu yerde bile þairin gönlü hoþ olduðuna göre C doðrudur. Parçada mecazlara, tezata yer verildiðine göre söz sanatlarý da vardýr. Ancak dizeleri incelediðimizde bugün anlamadýðýmýz her hangi bir sözcüðün olmadýðýný görüyoruz. Dolayýsýyla D deki yargý yanlýþtýr. 10 [9] Parçada özellikleri verilen þarký ve gazel þairi Nedim dir. 11 [1] Aðaçlar tutuþmuþtu sözünde kapalý istiare yapýlmýþtýr. Sonbaharda aðaçlarýn yapraklarýnýn kýzýla dönüþmesini yazar tutuþmuþ bir ateþe benzetmiþtir. Benzeyen ve benzetme yönü kullanýlarak yapýlan bu sanat C de ifade edilmiþtir. 12 [2] Annesini yitiren çocuðun duygularýný anlatan þiir duygusal yönünden dolayý lirik bir þiirdir. 13 [5] A daki Battal Gazi Ýslamiyet ten sonraki döneme aittir. B deki Ramayana Hint destanýdýr. C deki Deli Dumrul Dede Korkut Hikayeleri nde geçer, bir destan deðildir. E deki Gýlgamýþ Sümer destanýdýr. Ýslamiyetten önceki Türk destanlarýndan birkaçý D de verilmiþtir. 14 [4] D de geçen iþkencedir ve bitincedir sözcüklerinde -dir ekleri rediftir; ortak sesler olan -nce sesleri ise zengin uyak oluþturmuþtur. 15 [6] Parçada sözü edilen kiþi Ahmet Mithat Efendi dir. 16 [7] Rahatý Kaçan Aðaç Melih Cevdet Anday ýndýr. Tütün Zamaný Necati Cumalý nýndýr. Ýnce Memet Yaþar Kemal indir. Vatan yahut Silistre Namýk Kemal indir. Ayaþlý ve Kiracýlarý ise Memduh Þevket Esendal ýndýr. 17 [8] Parçada sözü edilen Tombalak ve Ayýþýðý adlý yapýtlarýn yazarý Maupassant dýr. Bayaðý insanlara ve çirkin sahnelere ise Naturalizm de yer verilir. Edebiyat - Sosyal Testi 41