Erzin, Adana ile Hatay illeri aras nda Amanos Da lar ete inde ve skenderun

Transkript

1 HATAY-ERZ N ÇMES VE KAPLICASI Mehmet A IRGAN* SUMMARY Hatay-Erzin Mineral Spring and Thermal Spring YER VE KONUMU Erzin, Adana ile Hatay illeri aras nda Amanos Da lar ete inde ve skenderun Körfezi ne bakan bir platoda yer alm flt r. lçe, Dörtyol a 15 km. ve Osmaniye line de 30 km. uzakl kta bulunmaktad r. Erzin E-5 ve TEM Karayollar ile Toprakkale- skenderun Devlet Demiryollar stasyonu na da 6 kilometredir. Belgelerde Erzin ad na ilk defa, 1535 y l nda Kanuni Sultan Süleyman n Irakeyn seferinde rastl yoruz. Batman ili Garzan Çay boyunda kurulu Ab- Erzin Kentinden tarihinde geçen Osmanl Ordusu o bölgeyi imparatorlu un s n rlar içine alm flt r. Daha sonraki y llarda o bölgeden bat ya gelen Türkmen Afliretleri bugünkü Erzin lçesini kurmufltur. Erzin kelime anlam ile Madenli ve Maden Sulu Topraklar anlam na gelmektedir. Batman-Garzan Çay boylar ile Erzurum ve Erzincan ili s n rlar nda da içme ve l ca kaynaklar n n bulunmas bu sav güçlendirmektedir. Erzin çmesi, lçe nin 4 Km do usunda Amanos Da n n ete inde olup E-5 ve TEM yoluna 10 km. uzakl ktad r. Erzin Il cas da daha do uda da n içinde bulunmaktad r. Uluslar aras yola yaklafl k 14 km.dir. ERZ N BÖLGES YÜZEY fiek LLER Amanos da n n bat s na düflen Erzin kenti, deniz seviyesinden 163 m yüksekliktedir. Erzin Ovas, karayla-denizin birlikte çal flmas ve Amanos Da lar ndan gelen alûvyon tortusundan oluflmufltur. Toprak yap s nda: Kum, Çak l, Kil ve Mil bulunmaktad r. Ova denize do ru meyilli olup toprak kal nl yaklafl k 30 metredir. Nur ve Gâvur Da lar ad yla an lan s ra da lar n en yüksek tepesi M r ad yla an l r ve 2262 metredir. Ovan n uzunlu u 175 metre olup, geniflli i yer yer metre aras nda de iflmektedir. Akdeniz bitki örtüsüne sahip olan ilçe ovas n n, da ete ine ve tepelerine do ru Çam (Köknar-Ladin), Tespih A ac ile Mefle ler bulunmaktad r. Ayr ca da da Ard ç, Kay n, Gürgen, Kavak, Ihlamur, Ç nar, Ceviz, K z lc k, ve F nd k a açlar da yer almaktad r. Da daki yerleflim alanlar o bölge halk n n yaylalar olarak kullan lmaktad r. Erzin çmesi ve Kapl cas na Amanos Da lar kucak açarak serinli ini, Çam kokusu ile sakinli ini ve huzurunu sunmaktad r.3 KAYNAK EMN YET VE YERLEfiME DURUMU Erzin çmesi kayna emniyet alt na al narak yerleflim bölgesinden ve sanayi art maddelerden korunmufltur. Kaynak çevresinde yeni yap lanma ve geliflmeler için uygun araziler olmas na ra men düzenlemede titizlik gösterilmifltir. Çevre maki ve mefle-çam * Ozan A ac Dergisi Editörü 69

2 HATAY-ERZ N ÇME SUYU ANAL Z RAPORU(Ana Kaynak) yonlar mg/lt milival/lt % miliva Amonyum NH Lityum Li Sodyum Na Potasyum K Kalsiyum Ca Ma nezyum Mg Demir Fe Alüminyum Al Mangan Mn Krom Cr Bak r Cu Klorür Cl yodür I Bromür Br Florür F Sülfat SO Hidrofosfat HPO Bikarbonat HCO Hidroarsenat HasO Metasilikat Asidi H2S O Metaborik Asit HBO Toplam Serbest Karbondioksit mg/lt Temparatür 24oC ph kar fl k, seyrek dokulu bir orman örtüsü ile kapl d r. Kayna n bat s nda ve ak fl istikametinde otel, lokanta, park ve dükkânlara yer verilmifltir. Otel Erzin Belediye Baflkanl nca çal flt r lmakta olup 51 oda 145 yatak kapasitelidir. Ayr ca özel pansiyonlarla birlikte yatak say s yaklafl k 200 yata a ç kmaktad r. çmeler Nisan-Kas m aylar aras nda yaklafl k 8 ay faal durumdad r. Erzin Kapl cas da n içinden büyük bir kaynak suyun böldü ü yar klardan yeryüzüne ç kmaktad r. Sar renkte çok basit ve ilkel bir havuza al nmaktad r. Ayn bölgede içme sular da da n çeflitli bölümlerinden kaynamaktad r. Kapl can n do al görüntüsü bir tabiat harikas olarak insan rahatlatmaktad r. Suyun ak fl istikametinde Kapl - 70

3 ca n n bat s nda kurulan yerleflim alan nda da pansiyonlar ve dükkânlar bulunmaktad r. çme ve Kapl ca n n ulafl m durumu yeterli olup tarifeli minibüs seferleri vard r. Ayr ca, çme ve Kapl ca merkezinde: Su, Elektrik ve PTT gibi sosyal hizmetler yeterlidir. Mevcut konaklama tesisleri d fl nda çevrede gezilebilecek ve yemek yiyebilecek orman içi park ve sayfiye alanlar vard r. çme merkezinin 1/1000 ölçekli imar plân yap lm flt r. Plân uyar nca içme merkezinin aflamal olarak gelifltirilmesi gerekmektedir. çme suyunun kullanma hakk Erzin Belediye Baflkanl na aittir. Bölge ölçe inde önem tafl yan Erzin- çme Merkezi nin, imar plân nda öngörülen yat r mlara kavuflturulmas yerel idarecilerce desteklenmektedir. 71

4 F Z K VE K MYASAL ÖZELL KLER LE ETK L OLDU U HASTALIKLAR S cakl k 24o, PH de eri ise 6.7 olan Erzin içme sular Bikarbonatl, Sülfatl, Magnezyumlu, Karbondioksitli, Bromürlü bir kar fl ma sahiptir. çme kürlerine çok elverifllidir. çme suyu: Sindirim Sistemi Hastal klar, Böbrek ve drar Yollar Hastal klar ile Metabolizma Bozukluklar Hastal klar na etkili oldu u analizlerle kan tlanm flt r. 5 Erzin çme ve Kapl cas genel anlamda içme a rl kl d r. Her iki alanda da esas olan içmedir. Bu nedenle her iki kaynakta sindirim sistemi hastal klar na iyi gelmektedir. 72

5 Yaklafl k 1985 y llar nda yapt r lan analiz raporuna göre kimyasal s n fland rma: Bikarbonatl (% milival), sülfatl (%19.85 milival), Ma nezyumlu (% milival), Kalsiyumlu (% milival), Karbondioksitli(985.6 mg/lt) Ve Bromürlü (6.7 mg/lt). Ankara Refik Saydam H fz s hha Merkezi Baflkanl Çevre Sa l Araflt rma Müdürlü ü laboratuar analiz raporlar na ait bulgular afla da gösterilmifltir.6 73

6 74

7 KAYNAKLAR 1. Nasuhü s Silahi (Matrakç ) Beyan- Menazil-i Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman Han. Haz: Prof.Dr.Hüseyin G.Yurtayd n. Ankara 1976 Türk Tarih Kurumu Bas mevi 307s. 2. Tankut, Prof.Dr.H.R. Erzurum Ad n n Orjini. Ay n Tarihi. 1938/5 3. Bozok, Kerim. Erzin-Dörtyol Çevresinin Fizik Monografyas. Bas lmam fl mezuniyet tezi. stanbul Erzin Kaymakaml 2005 y l Brifing Dosyas. 5. Ülker, smet. Türkiye de Sa l k Turizmi ve Kapl ca Planlamas.ankara1988 Sevinç Matbaas 316s 6. Refik Saydam H fz s hha Müdürlü ü tarih ve 1575 say l raporlar. 75