Pulmoner embolide biyobelirteçlerin ve sağ ventrikül disfonksiyonun prognostik rolü

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Pulmoner embolide biyobelirteçlerin ve sağ ventrikül disfonksiyonun prognostik rolü"

Transkript

1 DERLEME/REVIEW Tuberk Toraks 2012; 60(1): Geliş Tarihi/Received: 03/06/ Kabul Ediliş Tarihi/Accepted: 25/06/2011 Pulmoner embolide biyobelirteçlerin ve sağ ventrikül disfonksiyonun prognostik rolü Savaş ÖZSU, Tevfik ÖZLÜ Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon. ÖZET Pulmoner embolide biyobelirteçlerin ve sağ ventrikül disfonksiyonun prognostik rolü Pulmoner emboli halen yüksek mortalite ve morbiditeye sahiptir. Özellikle hemodinamik durum ve altta yatan hastalık mortaliteyi belirlemektedir. Başvuru anında hipotansiyonu olan hastalar masif pulmoner emboli olarak adlandırılmaktadır ve bu hastalarda hastane içi mortalite %50 ye kadar ulaşmaktadır. Diğer yanda normotansif olarak başvuran hastalarda ise mortalite daha düşüktür ve mortalite oranı, %0-15 arasında değişmektedir. Bu hastalarda mortaliteyi belirleyen en önemli faktörler ise ekokardiyografi ya da bilgisayarlı tomografide saptanan sağ ventrikül disfonksiyonu ve/veya artmış kardiyak enzim seviyesidir. Bu derlemede bilgisayarlı tomografi veya ekokardiyografide saptanan sağ ventrikül disfonksiyonu ve artmış kardiyak enzim seviyesinin pulmoner embolideki prognostik rolü sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Pulmoner emboli, prognoz, sağ ventrikül disfonksiyonu, biyobelirteçler. SUMMARY Prognostic role of biomarkers and right ventricular dysfunction in pulmonary embolism Savaş ÖZSU, Tevfik ÖZLÜ Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey. Pulmonary embolism is morbidity and mortality remain high. The short-term prognosis of pulmonary embolism depends on haemodynamic status and underlying disease massive pulmonary embolism, defined as pulmonary embolism that is associated with systemic hypotension which increases up to 50% in hospital mortality. However, the in-hospital mortality of patients with normal blood pressure pulmonary embolism has been reported to vary from 3 to 15%. Right ventricular dysfunction showed by echocardiography or computerized tomography and elevated cardiac enzymes have been used to determine mortality in these patients with pulmonary embolism. In this article; we reviewed the prognostic value of right ventricular dysfunction as evaluated by echocardiography or spiral computerized tomography, and the prognostic value of increased levels of cardiac markers in patients with pulmonary embolism. Key Words: Pulmonary embolism, prognosis, right ventricular dysfunction, biomarkers. Yazışma Adresi (Address for Correspondence): Dr. Savaş ÖZSU, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, TRABZON - TURKEY savasozsu@gmail.com 86

2 Özsu S, Özlü T. Pulmoner emboli (PE) de, hemodinamik durum ve eşlik eden hastalıklar prognozu belirleyen temel faktörlerdir. PE, başvuru anındaki hemodinamik duruma göre üç şekilde sınıflandırılmaktadır. Hipotansiyonla başvuran ve hemodinamisi bozuk olanlar masif PE; hemodinamik olarak stabil, ancak sağ ventrikül disfonksiyonu (SVD) olanlar submasif PE; hemodinamik olarak stabil ve SVD si olmayan grup ise nonmasif PE olarak adlandırılmaktadır. Submasif PE ve nonmasif PE grubundaki hastalar, ayrıca normotansif ya da hemodinamik olarak stabil PE olarak da sınıflandırılmaktadır. Diğer yandan Avrupa Kardiyoloji Derneğinin 2008 yılında yayınlanan PE kılavuzunda; şok ve hipotansiyonla başvuran hastalar yüksek riskli, SVD veya artmış kardiyak enzim seviyesi olan hastalar orta riskli, bunlardan hiçbirisi olmayan hastalar ise düşük riskli olarak sınıflandırılmışlardır. Bu kılavuzda önemli bir farklılık artık enzim yüksekliğinin de risk belirlenmesinde dikkate alınmasıdır (1). PE li hastaların sadece %5 i masif PE ile prezente olmakta ve çoğu başvurudan sonra, ilk bir saatte olmak üzere %17-58 i kaybedilmektedir (2-6). Diğer yandan PE tanısı alan çoğu hasta ise başlangıçta normotansif olarak başvurmaktadır ve bu hastalarda mortalite daha düşük; %0-15 arasındadır. Bu hasta grubunda mortaliteyi belirleyen en önemli faktör özellikle ekokardiyografide SVD olmasıdır (7-12). Masif PE de standart tedavi olarak trombolitik tedavi uygulanmaktadır. Stabil PE de ise özellikle submasif PE grubunda mortaliteyi azaltmak için trombolitik tedaviye aday hasta grubunu belirlemek amacıyla birçok strateji geliştirilmiştir. Yapılan birkaç çalışmada; özellikle ekokardiyografide SVD nin saptanması ve artmış biyobelirteçlerin (BNP, NT-proBNP ve troponin gibi) seviyesi stabil PE de kısa süreli mortaliteyle ilişkili bulunmuştur (12-17). Dolayısıyla bu hastalarda risk değerlendirmesinde SVD + yükselmiş biyobelirteç kombinasyonunun kullanılmasının trombolitik tedavi seçiminde yol gösterici olabileceği belirtilmektedir. Bu derlemede son zamanlarda giderek daha fazla sözü edilen bazı kardiyak biyobelirteçler ve SVD nin PE nin prognozunun tayininde ve tedavi kararındaki rolünü güncel literatür eşliğinde gözden geçirdik. TROPONİNLER Kardiyak enzimler, SVD yi yansıtan, sağ ventrikülün aşırı yüklenmesine bağlı olarak miyokard kasından salınan ve miyokard hasarını gösteren hayli spesifik ve sensitiv belirteçlerdir. Bu enzimlerin seviyesi, birçok çalışmada PE ye bağlı hastane içi mortalite oranlarıyla ve ekokardiyografide saptanan SVD ile paralellik göstermiştir (8,18-24). Kardiyak troponinler (troponin I, troponin T) PE de 6-12 saat içinde yükselmekte ve 2-3 gün içinde normal seviyeye ulaşmaktadır (25). Dolayısıyla semptom süresi altı saatten kısa süren hastalarda başlangıçta troponin değeri normal olabilir ve bu hastalara yeniden troponin bakılması gerekebilir. PE dışında akut koroner hastalık tablosu, sepsis, akut böbrek yetmezliği, travma, rabdomiyoliz, konjestif kalp yetmezliği ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı atağında troponinler yüksek seyretmektedir (26). Literatürde troponinle yapılan çalışmalarda farklı kitler kullanılmıştır ve her çalışmada farklı cut-off değerleri belirlenmiştir. Troponin I için µg/l, troponin T için ise ng/ml, mortaliteyi predikte eden cut-off değerleri olarak belirlenmiştir (27). Sanchez ve arkadaşlarının meta-analizinde; artmış troponin seviyesinin normotansif PE li hastalarda mortaliteyi 5.2 kat artırdığı bulunmuştur. Diğer taraftan artmış troponin seviyesi, PE ile ilişkili mortaliteyi daha fazla; 9.4 kat artırmaktadır (28). İki farklı meta-analizde, anormal troponin seviyesi olan hastalarda mortalite % iken; normal troponin seviyesi olan hastalarda mortalite % olarak bulunmuştur (27,29). Yine artmış troponin seviyesi olan hastalarda advers olay sıklığı %43.6 iken, normal troponin seviyesine sahip hastalarda bu oran %14.7 olarak bulunmuştur (27). NATRİÜRETİK PEPTİDLER Nörohümaral aktivasyonun önemli göstergelerinden olan brain natriüretik peptid (BNP) ve N-terminalproBNP (NT-proBNP), iskemiden kısa bir süre sonra kardiyomiyositlerden sistemik dolaşıma girmektedir. Yarılanma ömürleri oldukça kısa olan bu belirteçlerden BNP 5-23 dakika içerisinde dolaşımda tespit edilirken, NT-proBNP nin yarılanma süresi BNP ye göre beş kat daha uzundur (30). Aslında natriüretik peptidlerle hemodinamik olarak stabil PE de yapılan çalışmalarda düşük NT-proBNP seviyesinin ayaktan tedavi kriteri ve komplikasyonsuz gidişatın iyi bir göstergesi olduğu sonucuna varılmıştır. Düşük NT-proBNP ( pg/ml) seviyesinin negatif prediktif değeri, yapılan çalışmalarda oldukça yüksek olup, % arasında bulunmuştur (10,12,31). Kostrubiec ve arkadaşlarının 100 hastayı içeren çalışmalarında, NT-proBNP < 600 pg/ml seviyesine sahip hastaların hiçbirinde ölüm ve komplike durum gözlenmemişken; NT-proBNP > 7600 pg/ml değeri olan hastalarda ise mortalitenin 6.7 kat arttığı saptanmıştır (12). Yüz on hastayı içeren başka bir çalışmada ise, BNP < 21.7 pmol/l bulunmasının, advers olayları dışlamada negatif prediktif değerinin oldukça yüksek (%99) olduğu görülmüştür (32). NTproBNP seviyesi PE dışında kalp yetmezliği, ileri yaş, renal yetmezlik ve kronik akciğer hastalığı gibi birçok durumda yükselebilir (33). Dolayısıyla düşük saptanması aslında prognoz açısından daha anlamlıdır. Diğer taraftan natriüretik peptid pozitif olan hastaların %46 sında, aynı zamanda troponin seviyesi de yüksek 87 Tuberk Toraks 2012; 60(1): 86-91

3 Pulmoner embolide biyobelirteçlerin ve sağ ventrikül disfonksiyonun prognostik rolü bulunmuştur. Oysa troponin pozitif olan hastaların, sadece %4 ünde natriüretik peptid seviyesi negatif bulunmuştur (34). Dolayısıyla troponin seviyesinin spesifisitesi natriüretik peptidlerden daha fazladır. Nitekim Sanchez ve arkadaşlarının meta-analizinde BNP ve NTproBNP nin spesifisitesi sırasıyla %70 ve %58 iken; bu oran troponin için %84 olarak bulunmuştur (28). Ancak bu meta-analizde BNP; NT-proBNP, troponin I-T ve BT ve ekokardiyografide saptanan SVD ye göre mortaliteyi predikte etmede daha değerli bulunmuştur. BNP nin 9.5 (%95 GA ); NT-proBNP nin 5.7 (%95 GA ) ve kardiyak troponinin 8.3 (%95 GA ) kat mortaliteyi artırdığı saptanmıştır. Aynı analizde, ekokardiyografi ve BT de SVD için spesifisite sırasıyla %57 ve %56 bulunmuştur (28). Çok merkezli PREP çalışmasında da BNP, çok değişkenli analizde; NT-proBNP, troponin I ve ekokardiyografiye göre advers olayları göstermede daha değerli bulunmuştur (35). Coutance ve arkadaşlarının meta-analizinde ise BNP seviyesi artmış hastalarda ciddi advers olay (şok, trombolitik gereksinimi, non-fatal rekürrens, kardiyopulmoner resüsitasyon, mekanik ventilasyon, katekolamin kullanımı ve embolektomi) %33.2 iken, BNP seviyesi düşük olanlarda bu oran %6.2 bulunmuştur (36). Klok ve arkadaşlarının meta-analizinde, yüksek BNP seviyesi olan hastalarda SVD %85 iken, BNP seviyesi normal olan hastalarda %12 bulunmuştur (37). Diğer yandan, artmış NT-proBNP seviyesinde SVD %45 iken, normal olan hastalarda %4.5 bulunmuştur. Aynı zamanda artmış natriüretik peptid seviyesi olan hastalarda, SVD riskinin 24 kat arttığı gözlenmiştir (34). BNP için SVD yi gösteren cut-off değerler pg/ml iken, NTproBNP seviyesinin SVD yi gösteren cut-off değerler pg/ml olarak bulunmuştur (38). Dolayısıyla BNP ve/veya NT-proBNP seviyesi düşük çıkan hastalarda ekokardiyografi yapılması çok da gerekli değildir. DİĞER BİYOBELİRTEÇLER PE nin prognoz tayininde son zamanlarda kullanılan diğer bir belirteç ise, kalp tipi yağ asidi bağlayan proteindir (H-FABP). Bu belirteç, lipid oksidasyonu sonucu kalbin enerjisinin %50-80 ini sağlamaktadır. Miyokard hasarı sonucu 90 dakika içinde dolaşımda bulunmakta ve altı saat içinde pik seviyeye ulaşmaktadır. Yüz yedi hastada yapılan çalışmada H-FABP > 6 ng/ml olan hastalarda mortalite oranı %34.5 iken; H-FABP < 6 ng/ml ise mortalite %1.3 bulunmuştur (39). İki farklı çalışmada mortalite açısından H-FABP; troponin T ve NT-proBNP den daha değerli bulunmuştur (39,40). Growt diferansiyasyon faktör-15 (GDF-15) makrofaj aktivasyonu sonucu oluşan ve normalde miyokardda bulunmayan bir sitokindir. Daha önce kalp yetmezliği ve akut koroner sendromda prognostik önemi gösterilen bu belirteç PE de de çalışılmıştır. Yüz bir hastada GDF-15 seviyesinin şok, katekolamin ve mekanik ventilasyon gereksinimi gibi komplike durumları ve altı ayın sonundaki mortaliteyi göstermede ekodaki SVD, troponin T ve NT-proBNP seviyesine göre daha değerli olduğu gösterilmiştir (41). BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ Son zamanlarda tanıda yaygın olarak kullanılan bilgisayarlı tomografi (BT) nin ayrıca prognostik önemini araştırmak için de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda spiral BT de pulmoner anjiyografiyle sağ ve sol ventrikülün en geniş çapları ölçülmüştür. BT de RV/LV oranı arasındaki değerler mortalite için anlamlı bulunmuştur (42-49). Ancak bu çalışmaların çoğu retrospektiftir ve masif PE li hastaları da içermektedir. Meer ve arkadaşlarının yaptığı retrospektif çalışmada RV/LV > 1.5 olan hastalarda mortalite %17; RV/LV 1.5 olan hastalarda ise %8 bulunmuştur. Aynı çalışmada pulmoner arter obstrüksiyon indeksinin %40 ın üzerinde olmasının, mortaliteyi 11.2 kat artırdığı gösterilmiştir (44). Çok kesitli BT pulmoner anjiyografi ile 431 hastayı içeren retrospektif çalışmada ise 30 günlük mortalite RV/LV > 0.9 olan hastalarda %15.6 iken, RV/LV 0.9 olan grupta %7.7 olarak bulunmuştur (47). Ülkemizden yapılan bir çalışmada ise beklendiği gibi masif PE li hastalarda nonmasif hastalara göre RV çapı ve RV/LV oranı daha yüksek bulunmuştur. Yine bu çalışmada RV çapının mortalite için bağımsız bir risk faktörü olduğu saptanmıştır (49). Yapılan başka bir çalışmada ise BT de RV/LV > 1 olan hastalarda kardiyak enzim seviyesinin (NT-proBNP ve BNP) daha fazla yükseldiği bulunmuştur (50). Martinez ve arkadaşlarının çalışmasında ise BT de trombüsü ana pulmoner arterlerde olan hastalarda NT-proBNP seviyesinin daha yüksek olduğu ve bu belirtecin seviyesinin trombüs yükü ile korele olduğu gösterilmiştir (51). EKOKARDİYOGRAFİ Transtorasik ekokardiyografi, PE tanısında olduğu gibi tedavi seçiminde, prognoz tayininde, tedavi yanıtını değerlendirmede ve kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyon gelişimini izlemede de oldukça değerlidir. Ekokardiyografi, sağ ventrikül fonksiyonunu değerlendirmede altın standart bir yöntemdir. Ancak eşlik eden komorbid durumlarda ekokardiyografinin spesifisitesi %78 lerden %21 lere kadar düşmektedir (1). PE tanılı hastaların yaklaşık %31-70 inde ekokardiyografik olarak SVD saptanmaktadır (7,12,52-55). Literatürde ekokardiyografide SVD yi tanımlamada görüş birliği olmadığından farklı parametreler kullanılmaktadır. Sağ ventrikül dilatasyonu, hipokinezi, interventriküler sep- Tuberk Toraks 2012; 60(1):

4 Özsu S, Özlü T. tumun paradoksal hareketi, pulmoner arter dilatasyonu ve triküspid yetmezliği SVD yi tanımlamada sıkça kullanılmaktadır (56). Ancak birçok çalışmada SVD yi tanımlamada en sık sağ ventrikül diyastol sonu çapının, sol ventrikül diyastol sonu çapına oranı (RV/LV) kullanılmıştır. Genellikle literatürde, RV/LV > oranları mortalite açısından anlamlı bulunmuştur (9,16,52,54,56). Fremont ve arkadaşlarının 950 hastayı içeren retrospektif çalışmalarında RV/LV 0.9 oranının mortaliteyi 2.6 kat artırdığı bulunmuştur (57). Ancak bazı çalışmalarda ise ekokardiyografik olarak diyastol sonu ölçülen RV çapını ve RV/LV oranını mortalite açısından anlamlı bulmamışlardır (12,19,54,58,59). Örneğin; Kostrubiec ve arkadaşlarının çalışmasında SVD ile mortalite arasında ilişki bulunamamıştır. Bu çalışmada hem yaşayan hem de ölen hastalarda RV çapı ortalama 32 mm bulunmuştur (12). Kjaergaard ve arkadaşları ise stabil PE de pulmoner arter akselerasyon zamanını mortalite açısından anlamlı bulmuşken, hem RV çapı hem de RV/LV oranını anlamlı bulmamışlardır (58). Öte yandan bazı serilerde ise normal ekokardiyografiye sahip hastalarda hastane içi mortalite %1 den düşük bulunmuştur (7,9,60). Grifoni ve arkadaşları SVD saptanmayan 97 hastanın hiçbirinde ölüm olmadığını rapor etmişlerdir (7). Özellikle son zamanlarda stabil PE de biyobelirteç yüksekliği saptanan hastalarda ekokardiyografi yapılmasının daha anlamlı olduğu ve eğer SVD saptanırsa bu durumda trombolitik tedavinin düşünülmesi yönünde görüşler de vardır (61). BİYOBELİRTEÇ ve SVD KOMBİNASYONU Diğer yandan son zamanlarda, özellikle stabil PE de risk tayininde; ekokardiyografide SVD ile troponin (veya diğer belirteçler) kombinasyonunun mortaliteyi belirlemede daha etkin olduğu anlaşılmıştır. Bu konuda ilk kez 2003 yılında Kucher ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, ekokardiyografi ve troponin I kombinasyonunun advers olaylar için negatif prediktif değeri (NPD) %96 iken; spesifisitesi %91 bulunmuştur. Aynı çalışmada ekokardiyografinin NPD si %96 ve spesifisitesi %95, troponinin NPD si %61 ve spesifisitesi ise %86 olarak bulunmuştur (13). Binder ve arkadaşlarının çalışmasında; artmış troponin-t seviyesinin tek başına advers olayları 3.7 kat artırmasına rağmen; artmış troponin T seviyesi ekokardiyografik olarak SVD ile kombine edildiğinde riskin daha fazla (10 kat) arttığı bildirilmiştir. Aynı çalışmada NT-proBNP > 1000 ve SVD kombinasyonunun mortaliteyi 12 kat artırdığı saptanmıştır (14). Yirmi sekiz hastayı içeren Tulevski ve arkaşdaşlarının çalışmasında ise; BNP > 10 pmol/l ve troponin T > ng/ml kombine edildiğinde bu gruptaki hastaların %33 ünün kaybedildiği bulunmuştur (15). Kostrubiec ve arkadaşlarının yaptığı normotansif 100 PE li hastada ise; troponin-t > 0.07 µg/ml ve NT-proBNP > 600 ng/ml birlikteliğinde mortalite %50 bulunmuştur (12). Retrospektif bir çalışmada ise; artmış troponin I > 0.1 µg/l ve ekokardiyografide RV/LV > 0.9 kombinasyonu olan olgular, tüm mortalitenin %38 ini oluşturuyordu (16). Başka bir çalışmada: ekokardiyografide SVD (end-diyastolik çapı, RV > 30 mm) GDF-15 (> 4600 ng/l), troponin T ( 0.04 mg/l) ve NT-proBNP (> 1000 ng/ml) ile ayrı ayrı kombine edilmiştir. Sonuçta en iyi kombinasyonun, SVD + GDF-15 (> 4600 ng/l) olduğu ve mortalite ve majör komplikasyonları 17.3 (%95 GA: , p< 0.001) kat artırdığı bulunmuştur (41). Bizim başvuru anında hemodinamik olarak stabil 108 hastada yaptığımız çalışmada, BT ve ekokardiyografide RV/LV oranları hesaplandı ve NT-proBNP ve troponin T çalışıldı. Troponin T ( ng/ml) ve NT-proBNP (> 300 fmol/ml) 26.5 (%95 GA: , p< 0.001) kat ile mortaliteyi en fazla artıran kombinasyon olarak bulundu. Çalışmamızda ayrıca troponin T SVD (ekoda RV > 30 mm) kombinasyonu ise mortaliteyi 4.8 kat (%95 GA: , p< 0.022) artırmaktaydı (62). Sonuç olarak; biyobelirteçler ve SVD PE nin gidişatı hakkında oldukça değerli ipuçları vermekte ve tedavinin yönlendirilmesinde belirleyici faktörler olarak göze çarpmaktadır. Ayrıca, ciddi hipoksemi ve görüntüleme yöntemlerinde yaygın pulmoner arter trombozu saptanan hasta grubunda (submasif PE olasılığı yüksek olan hastalar veya orta riskli hasta grubu) biyobelirteçlere bakılması ve yüksek bulunan olgularda ekokardiyografik incelemenin yapılması daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Öte yandan hem ekokardiyografide hem de biyobelirteçlerde kötü prognoza işaret eden eşik değerler konusunda kesin bir görüş birliği olmaması ise önemli bir sorundur. Bildirilmemiştir. ÇIKAR ÇATIŞMASI KAYNAKLAR 1. Torbicki A, Perrier A, Konstantinides S, Agnelli G, Galie N, Pruszczyk P, et al. Guidelines on the diagnosis and management of acute pulmonary embolism: the Task Force for the Diagnosis and Management of Acute Pulmonary Embolism of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J 2008; 29: Goldhaber SZ, Visani L, De Rosa M. Acute pulmonary embolism: clinical outcomes in the International Cooperative Pulmonary Embolism Registry (ICOPER). Lancet 1999; 353: Kasper W, Konstantinides S, Geibel A, Olschewski M, Heinrich F, Grosser KD, et al. Management strategies and determinants 89 Tuberk Toraks 2012; 60(1): 86-91

5 Pulmoner embolide biyobelirteçlerin ve sağ ventrikül disfonksiyonun prognostik rolü of outcome in acute major pulmonary embolism: results of a multicenter registry. J Am Coll Cardiol 1997; 30: Kucher N, Rossi E, De Rosa M, Goldhaber SZ. Massive pulmonary embolism. Circulation 2006; 113: Stein PD, Henry JW. Prevalence of acute pulmonary embolism among patients in a general hospital and at autopsy. Chest 1995; 108: Alpert JS, Smith R, Carlson J, Ockene IS, Dexter L, Dalen JE. Mortality in patients treated for pulmonary embolism. JAMA 1976; 236: Grifoni S, Olivotto I, Cecchini P, Pieralli F, Camaiti A, Santoro G, et al. Short-term clinical outcome of patients with acute pulmonary embolism, normal blood pressure, and echocardiographic right ventricular dysfunction. Circulation 2000; 101: Meyer T, Binder L, Hruska N, Luthe H, Buchwald AB. Cardiac troponin I elevation in acute pulmonary embolism is associated with right ventricular dysfunction. J Am Coll Cardiol 2000; 36: Ribeiro A, Lindmarker P, Juhlin-Dannfelt A, Johnsson H, Jorfeldt L. Echocardiography Doppler in pulmonary embolism: right ventricular dysfunction as a predictor of mortality rate. Am Heart J 1997; 134: Pieralli F, Olivotto I, Vanni S, Conti A, Camaiti A, Targioni G, et al. Usefulness of bedside testing for brain natriuretic peptide to identify right ventricular dysfunction and outcome in normotensive patients with acute pulmonary embolism. Am J Cardiol 2006; 97: Kucher N, Rossi E, De Rosa M, Goldhaber SZ. Prognostic role of echocardiography among patients with acute pulmonary embolism and a systolic arterial pressure of 90 mm Hg or higher. Arch Intern Med 2005; 165: Kostrubiec M, Pruszczyk P, Bochowicz A, Pacho R, Szulc M, Kaczynska A, et al. Biomarker-based risk assessment model in acute pulmonary embolism. Eur Heart J 2005; 26: Kucher N, Wallmann D, Carone A, Windecker S, Meier B, Hess OM. Incremental prognostic value of troponin I and echocardiography in patients with acute pulmonary embolism. Eur Heart J 2003; 24: Binder L, Pieske B, Olschewski M, Geibel A, Klostermann B, Reiner C, et al. N-terminal pro-brain natriuretic peptide or troponin testing followed by echocardiography for risk stratification of acute pulmonary embolism. Circulation 2005; 112: Tulevski II, ten Wolde M, van Veldhuisen DJ, Mulder JW, van der Wall EE, Büller HR, et al. Combined utility of brain natriuretic peptide and cardiac troponin T may improve rapid triage and risk stratification in normotensive patients with pulmonary embolism. Int J Cardiol 2007; 116: Scridon T, Scridon C, Skali H, Alvarez A, Goldhaber SZ, Solomon SD. Prognostic significance of troponin elevation and right ventricular enlargement in acute pulmonary embolism. Am J Cardiol 2005; 96: Hsu JT, Chu CM, Chang ST, Cheng HW, Cheng NJ, Chung CM. Prognostic role of right ventricular dilatation and troponin I elevation in acute pulmonary embolism. Int Heart 2006; 47: Janata K, Holzer M, Laggner AN, Mullner M. Cardiac troponin T in the severity assessment of patients with pulmonary embolism: cohort study. BMJ 2003; 326: Pruszczyk P, Bochowicz A, Torbicki A, Szulc M, Kurzyna M, Fijalkowska A, et al. Cardiac troponin T monitoring identifies high-risk group of normotensive patients with acute pulmonary embolism. Chest 2003; 123: Jimenez D, Diaz G, Molina J, Marti D, Del Rey J, Garcia-Rull S, et al. Troponin I and risk stratification of patients with acute nonmassive pulmonary embolism. Eur Respir J 2008; 31: Giannitsis E, Müller-Bardorff M, Kurowski V, Weidtmann B, Wiegand U, Kampmann M, et al. Independent prognostic value of cardiac troponin T in patients with confirmed pulmonary embolism. Circulation 2000; 102: Douketis JD, Leeuwenkamp O, Grobara P, Johnston M, Söhne M, Ten Wolde M, et al. The incidence and prognostic significance of elevated cardiac troponins in patients with submassive pulmonary embolism. J Thromb Haemost 2005; 3: Kucher N, Printzen G, Goldhaber SZ. Prognostic role of brain natriuretic peptide in acute pulmonary embolism. Circulation 2003; 107: Yardan T, Altintop L, Baydin A, Yilmaz O, Guven H. B-type natriuretic peptide as an indicator of right ventricular dysfunction in acute pulmonary embolism. Int J Clin Pract 2008; 62: Mehta NJ, Jani K, Khan IA. Clinical usefulness and prognostic value of elevated cardiac troponin I levels in acute pulmonary embolism. Am Heart J 2003; 145: Lazzeri C, Bonizzoli M, Cianchi G, Gensini GF, Peris A.Troponin I in the intensive care unit setting: from the heart to the heart. Intern Emerg Med 2008; 3: Becattini C, Vedovati MC, Agnelli G. Prognostic value of troponins in acute pulmonary embolism: a meta-analysis. Circulation 2007; 116: Sanchez O, Trinquart L, Colombet I, Durieux P, Huisman MV, Chatellier G, et al. Prognostic value of right ventricular dysfunction in patients with haemodynamically stable pulmonary embolism: a systematic review. Eur Heart J 2008; 29: Jimenez D, Uresandi F, Otero R, Lobo JL, Monreal M, Marti D, et al. Troponin-based risk stratification of patients with acute nonmassive pulmonary embolism: systematic review and metaanalysis. Chest 2009; 136: Mikulewicz M, Lewczuk J. Importance of cardiac biomarkers in risk stratification in acute pulmonary embolism. Cardiol J 2008; 15: Kucher N, Printzen G, Doernhoefer T, Windecker S, Meier B, Hess OM. Low pro-brain natriuretic peptide levels predict benign clinical outcome in acute pulmonary embolism. Circulation 2003; 107: ten Wolde M, Tulevski II, Mulder JW, Söhne M, Boomsma F, Mulder BJ, et al. Brain natriuretic peptide as a predictor of adverse outcome in patients with pulmonary embolism. Circulation 2003; 107: De Lamos JA, McGuire DK, Drazner MH. B-type natriüretic peptide in cardiovascular disease. Lancet 2003; 362: Lega JC, Lacasse Y, Lakhal L, Provencher S. Natriuretic peptides and troponins in pulmoanry embolism: a meta-analysis. Thorax 2009; 64: Tuberk Toraks 2012; 60(1):

6 Özsu S, Özlü T. 35. Sanchez O, Trinquart L, Caille V, Couturaud F, Pacouret G, Meneveau N, et al. Prognostic factors for pulmonary embolism: the prep study, a prospective multicenter cohort study. Am J Respir Crit Care Med 2010; 181: Coutance G, Le Page O, Lo T, Hamon M. Prognostic value of brain natriuretic peptide in acute pulmonary embolism. Crit Care 2008; 2: R Klok FA, Mos IC, Huisman MV. Brain-type natriuretic peptide levels in the prediction of adverse outcome in patients with pulmonary embolism: a systematic review and meta-analysis. Am J Respir Crit Care Med 2008; 178: Kaczynska A, Kostrubiec M, Ciurzynski M, Pruszczyk P. B- type natriuretic peptide in acute pulmonary embolism. Clin Chim Acta 2008; 398: Puls M, Dellas C, Lankeit M, Olschewski M, Binder L, Geibel A, et al. Heart-type fatty acid-binding protein permits early risk stratification of pulmonary embolism. Eur Heart J 2007; 28: Kaczynska A, Pelsers MM, Bochowicz A, Kostrubiec M, Glatz JF, Pruszczyk P. Plasma heart-type fatty acid binding protein is superior to troponin and myoglobin for rapid risk stratification in acute pulmonary embolism. Clin Chim Acta 2006; 371: Lankeit M, Kempf T, Dellas C, Cuny M, Tapken H, Peter T, et al. Growth differentiation factor-15 for prognostic assessment of patients with acute pulmonary embolism. Am J Respir Crit Care Med 2008; 177: Collomb D, Paramelle PJ, Calaque O, Bosson JL, Vanzetto G, Barnoud D, et al. Severity assessment of acute pulmonary embolism: evaluation using helical CT. Eur Radiol 2003; 13: Ghuysen A, Ghaye B, Willems V, Lambermont B, Gerard P, Dondelinger RF, et al. Computed tomographic pulmonary angiography and prognostic significance in patients with acute pulmonary embolism. Thorax 2005; 60: van der Meer RW, Pattynama PM, van Strijen MJ, van den Berg-Huijsmans AA, Hartmann IJ, Putter H, et al. Right ventricular dysfunction and pulmonary obstruction index at helical CT: prediction of clinical outcome during 3-month followup in patients with acute pulmonary embolism. Radiology 2005; 235: Contractor S, Maldjian PD, Sharma VK, Gor DM. Role of helical CT in detecting right ventricular dysfunction secondary to acute pulmonary embolism. J Comput Assist Tomogr 2002; 26: Quiroz R, Kucher N, Schoepf UJ, Kipfmueller F, Solomon SD, Costello P, et al. Right ventricular enlargement on chest computed tomography: prognostic role in acute pulmonary embolism. Circulation 2004; 109: Schoepf UJ, Kucher N, Kipfmueller F, Quiroz R, Costello P, Goldhaber SZ. Right ventricular enlargement on chest computed tomography: a predictor of early death in acute pulmonary embolism. Circulation 2004; 110: Araoz PA, Gotway MB, Trowbridge RL, Bailey RA, Auerbach AD, Reddy GP, et al. Helical CT pulmonary angiography predictors of in-hospital morbidity and mortality in patients with acute pulmonary embolism. J Thorac Imaging 2003; 18: Nural MS, Elmali M, Findik S, Yapici O, Uzun O, Sunter AT, et al. Computed tomographic pulmonary angiography in the assessment of severity of acute pulmonary embolism and right ventricular dysfunction. Acta Radiol 2009; 50: Vuilleumier N, Righini M, Perrier A, Rosset A, Turck N, Sanchez JC, et al. Correlation between cardiac biomarkers and right ventricular enlargement on chest CT in non massive pulmonary embolism. Thromb Res 2008; 121: Alonso-Martinez JL, Urbieta-Echezarreta M, Anniccherico- Sanchez FJ, Abinzano-Guillen ML, Garcia-Sanchotena JL. N- terminal pro-b-type natriuretic peptide predicts the burden of pulmonary embolism. Am J Med Sci 2009; 337: Kline JA, Zeitouni R, Marchick MR, Hernandez-Nino J, Rose GA. Comparison of 8 biomarkers for prediction of right ventricular hypokinesis 6 months after submassive pulmonary embolism. Am Heart J 2008; 156: Zhu L, Yang YH, Wu YF, Zhai ZG, Wang C; National Project of the Diagnosis and Treatment Strategies for Pulmonary Thromboembolism investigators. Value of transthoracic echocardiography combined with cardiac troponin I in risk stratification in acute pulmonary thromboembolism. Chin Med J (Engl) 2007; 120: Logeart D, Lecuyer L, Thabut G, Tabet JY, Tartiere JM, Chavelas C, et al. Biomarker-based strategy for screening right ventricular dysfunction in patients with non-massive pulmonary embolism. Intensive Care Med 2007; 33: Fremont B, Pacouret G, Jacobi D, Puglisi R, Charbonnier B, de Labriolle A. Prognostic value of echocardiographic right/left ventricular end-diastolic diameter ratio in patients with acute pulmonary embolism: results from a monocenter registry of 1,416 patients. Chest 2008; 133: Wood K. Major pulmonary embolism: review of a pathophysiologic approach to the golden hour of hemodynamically significant pulmonary embolism. Chest 2002; 121: Lodato JA,Ward RP, Lang RM. Echocardiographic predictors of pulmonary embolism in patients referred for helical CT. Echocardiography 2008; 25: Kjaergaard J, Schaadt BK, Lund JO, Hassager Cl. Prognostic importance of quantitative echocardiographic evaluation in patients suspected of first non-massive pulmonary embolism. Eur J Echocardiography 2009; 10: La Vecchia L, Ottani F, Favero L, Spadaro GL, Rubboli A, Boanno C, et al. Increased cardiac troponin I on admission predicts in-hospital mortality in acute pulmonary embolism. Heart 2004; 90: Kasper W, Konstantinides S, Geibel A, Tiede N, Krause T, Just H. Prognostic significance of right ventricular afterload stress detected by echocardiography in patients with clinically suspected pulmonary embolism. Heart 1997; 77: Fengler BT, Brady WJ. Fibrinolytic therapy in pulmonary embolism: an evidence-based treatment algorithm. Am J Emerg Med 2009; 27: Ozsu S, Karaman K, Mentese A, Ozsu A, Karahan SC, Durmus I, et al. Combined risk stratification with computerized tomography/echocardiography and biomarkers in patients with normotensive pulmonary embolism. Thromb Res 2010; 126: Tuberk Toraks 2012; 60(1): 86-91

TEDAVİ ÖNCESİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ

TEDAVİ ÖNCESİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ TEDAVİ ÖNCESİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ 22 Pulmoner tromboembolizm (PTE) tanısı konulan hastanın erken mortalite açısından yüksek riskli (masif), orta riskli (submasif) veya düşük riskli (nonmasif) olarak ayırdedilmesi,

Detaylı

PULMONER EMBOLİ TANISINDA

PULMONER EMBOLİ TANISINDA PULMONER EMBOLİ TANISINDA KARDİYAK BELİRTE AKDENİZ ÜNİVERSİTES TESİ TIP FAKÜLTES LTESİ ACİL L TIP ANABİLİM M DALI Dr. İlker GÜNDG NDÜZ 12-01 01-2010 ÖZET PE tanısı koymak veya onaylamak; Kısa vadeli prognoz

Detaylı

Arşiv Kaynak Tarama Dergisi

Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal Pulmoner Embolide Şiddet ve Prognozun Değerlendirilmesi Evaluation of Severity and Prognosis of Pulmonary Embolism Talat Kılıç İnönü Üniversitesi

Detaylı

Serap Argun Barış, Haşim Boyacı, İlknur Başyiğit, Taha Güllü, Nesrin Turhan, Füsun Yıldız. Abstract

Serap Argun Barış, Haşim Boyacı, İlknur Başyiğit, Taha Güllü, Nesrin Turhan, Füsun Yıldız. Abstract ISSN 1300-2961 Araştırmalar / Original Articles Pulmoner Embolide Plazma Laktat Düzeyinin Prognostik Önemi Prognostıc Importance of Plasma Lactate Level in Pulmonary Embolısm Serap Argun Barış, Haşim Boyacı,

Detaylı

Submasif Pulmoner Tromboemboli Olgularında Sağ Ventrikül Disfonksiyonunu Saptamada Beyin Natriüretik Peptid ve Kardiyak Troponin I nın Tanı Değeri

Submasif Pulmoner Tromboemboli Olgularında Sağ Ventrikül Disfonksiyonunu Saptamada Beyin Natriüretik Peptid ve Kardiyak Troponin I nın Tanı Değeri ÖZGÜN ARAŞTIRMA ORIGINAL INVESTIGATION Submasif Pulmoner Tromboemboli Olgularında Sağ Ventrikül Disfonksiyonunu Saptamada Beyin Natriüretik Peptid ve Kardiyak Troponin I nın Tanı Değeri The Diagnostic

Detaylı

Pulmoner Emboli D Dimer ve diğer Biyobelirteçler

Pulmoner Emboli D Dimer ve diğer Biyobelirteçler Pulmoner Emboli D Dimer ve diğer Biyobelirteçler Doç. Dr. Sedat YANTURALI Dokuz Eylul Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İzmir sedat.yanturali@deu.edu.tr 1 Kaynaklar BMJ 2013. Clinical Review.

Detaylı

Akut Koroner Sendromlar ve Güncel Yaklaşım. Yrd.Doç.Dr. Hasan Büyükaslan Harran üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.

Akut Koroner Sendromlar ve Güncel Yaklaşım. Yrd.Doç.Dr. Hasan Büyükaslan Harran üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D. Akut Koroner Sendromlar ve Güncel Yaklaşım Yrd.Doç.Dr. Hasan Büyükaslan Harran üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D. Kılavuzlar 2011 Israrcı ST-segment yükselmesi belirtileri göstermeyen hastalarda

Detaylı

PULMONER TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU TEDAVİ YAKLAŞIMI

PULMONER TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU TEDAVİ YAKLAŞIMI TEDAVİ YAKLAŞIMI Pulmoner tromboembolizm klinik kuşkusu orta ve yüksek olan hastalarda, öncelikle erken kötü prognoz için hastalık riski ve kanama riski birlikte değerlendirilmelidir. Klinik kuşkusu yüksek

Detaylı

ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN

ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN Biyomarkırlar (Tanı) Sınıf 1: Faydalı (Kanıt seviyesi:a) Kardiak spesifik troponin (troponin I veya T hangisi kullanılıyorsa) ACS semptomları

Detaylı

A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler

A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler A1. F.Oztuna, S.Ozsu, M.Topbaş, Y.Bülbül, PKoşucu, T.Ozlü, "Meteorological parameters and seasonal variations in pulmonary thromboembolism", Am J

Detaylı

Submasif Pulmoner Tromboembolide Trombolitik Tedavinin Sonuçları

Submasif Pulmoner Tromboembolide Trombolitik Tedavinin Sonuçları Submasif Pulmoner Tromboembolide Trombolitik Tedavinin Sonuçları Numan EKİM*, İ. Kıvılcım OĞUZÜLGEN*, Mustafa CEMRİ**, Atiye ÇENGEL**, Koray DEMİREL***, Mehmet KİTAPÇI*** * Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

ACİL KARDİYOLOJİDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ DR. BÜLENT BEHLÜL ALTUNKESER SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ AD.

ACİL KARDİYOLOJİDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ DR. BÜLENT BEHLÜL ALTUNKESER SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ AD. ACİL KARDİYOLOJİDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ DR. BÜLENT BEHLÜL ALTUNKESER SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ AD. KONYA ACİLE MÜRACAAT Akut koroner sendromlar (en sık) Akciğer ödemi akut kalp

Detaylı

Pulmoner Tromboemboli Tanısında Bilgisayarlı Tomografik Pulmoner Anjiografi Obstrüksiyon İndeksi ile Geneva Klinik Skorlamasının İlişkisi

Pulmoner Tromboemboli Tanısında Bilgisayarlı Tomografik Pulmoner Anjiografi Obstrüksiyon İndeksi ile Geneva Klinik Skorlamasının İlişkisi ÖZGÜN ARAŞTIRMA ORIGINAL ARTICLE TANI YÖNTEMLERİ DIAGNOSTIC METHODS Pulmoner Tromboemboli Tanısında Bilgisayarlı Tomografik Pulmoner Anjiografi Obstrüksiyon İndeksi ile Geneva Klinik Skorlamasının İlişkisi

Detaylı

Avcil. Hastanesi, Tekirdağ. Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Denizli. Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Muğla

Avcil. Hastanesi, Tekirdağ. Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Denizli. Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Muğla Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2014;6 (1):18-26 Orijinal Makale Uyanık E. Acil Serviste Pulmoner Emboli Tanısı Alan Hastaların Sosyodemografik- Klinik Özellikleri ve Mortalite Üzerine

Detaylı

Trombolitik tedavi, Hangi hastalara, Nasıl? Doç. Dr. Nuri Tutar Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Acıbadem Kayseri Hastanesi

Trombolitik tedavi, Hangi hastalara, Nasıl? Doç. Dr. Nuri Tutar Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Acıbadem Kayseri Hastanesi Trombolitik tedavi, Hangi hastalara, Nasıl? Doç. Dr. Nuri Tutar Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Acıbadem Kayseri Hastanesi Sunum Planı 1- Pulmoner Emboli Sınıflaması 2- Trombolitik

Detaylı

Pulmoner Emboliye Tanısal Yaklaşım

Pulmoner Emboliye Tanısal Yaklaşım Derleme Review 1 Pulmoner Emboliye Tanısal Yaklaşım Diagnostic Aproach to Pulmonary Embolism Dr. Mükremin ER Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, Ankara ÖZET Pulmoner

Detaylı

Akut Sağ Kalp Yetmezliği

Akut Sağ Kalp Yetmezliği 36 Derleme Review Akut Sağ Kalp Yetmezliği Acute Right Ventricular Failure Dr. Nuri TUTAR, Dr. Burcu BARAN KETENCİOĞLU Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Kayseri ÖZET

Detaylı

APAH: konjenital kalp hastalığı. Prof. Dr. Sanem Nalbantgil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD 2015 ADHAD 2. PAH OKULU

APAH: konjenital kalp hastalığı. Prof. Dr. Sanem Nalbantgil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD 2015 ADHAD 2. PAH OKULU APAH: konjenital kalp hastalığı Prof. Dr. Sanem Nalbantgil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD 2015 ADHAD 2. PAH OKULU Klinik Sınıflama 2009 Eisenmenger Sendromu ve sistemik komplikasyonlar European

Detaylı

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi Yrd.Doç.Dr. Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI

AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI Yrd. Doç. Dr. Arif Onur EDEN ERZİNCAN ÜNİVERİSTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI AKUT KORONER SENDROM (AKS) Tanı Kriterleri:

Detaylı

PULMONER EMBOLİDE GÜNCEL TANISAL STRATEJİLER

PULMONER EMBOLİDE GÜNCEL TANISAL STRATEJİLER PULMONER EMBOLİDE GÜNCEL TANISAL STRATEJİLER Dr. Oktay Eray Akdeniz Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Acil Tıp T p Anabilim Dalı PULMONER EMBOLİDE GÜNCEL G TANISAL STRATEJİLER İçerik Tanısal unsurlar Belirti

Detaylı

Akciğer ve kalp hastalıklarında plazma BNP düzeyinin prognostik değeri

Akciğer ve kalp hastalıklarında plazma BNP düzeyinin prognostik değeri Akciğer ve kalp hastalıklarında plazma BNP düzeyinin prognostik değeri Özkan YETKİN 1, Yüksel AKSOY 2, Hasan TURHAN 2, Erdal İN 1, Mukadder KARAHAN 3, Talat KILIÇ 1, Süleyman Savaş HACIEVLİYAGİL 1, Hakan

Detaylı

VENÖZ TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ ALGORİTMALARI

VENÖZ TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ ALGORİTMALARI VENÖZ TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ ALGORİTMALARI Dr. Orhan ARSEVEN KLİNİK TANI Klinik bulgular ; pulmoner emboli tanısı için spesifik değil ve duyarlılığı düşük Altta yatan kardiyopulmoner hastalığı bulunan

Detaylı

Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk

Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk Dr. Nihat AK DEÜTF Acil Tıp AD İzmir 09 Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk 1 2 3 4 BNP Brain natriüretik peptid Temel kaynak kalbin ventrikülleri 1988 de domuzların

Detaylı

ST YÜKSELMESİZ AKUT KORONER SENDROMDA GİRİŞİMSEL TEDAVİ STRATEJİSİ

ST YÜKSELMESİZ AKUT KORONER SENDROMDA GİRİŞİMSEL TEDAVİ STRATEJİSİ ST YÜKSELMESİZ AKUT KORONER SENDROMDA GİRİŞİMSEL TEDAVİ STRATEJİSİ Sabahattin Umman İTF Kardiyoloji Anabilim Dalı 1 /18 Akut Koroner Sendromlar Önemleri Miyokart Hasarı Fonksiyon kaybı, Patolojik Fonksiyon

Detaylı

Tam revaskülarizasyonda CABG standart tedavidir

Tam revaskülarizasyonda CABG standart tedavidir Tam revaskülarizasyonda CABG standart tedavidir Dr. Cem Alhan XVI. Ulusal Kongre, 19-22 Mayıs, Eskişehir Changing patterns of initial treatment selection among medical therapy (MED, yellow line), percutaneous

Detaylı

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması Tuncay Güçlü S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya Bölümü 16-18 Ekim 2014, Malatya GİRİŞ Kronik

Detaylı

PULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

PULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı PULMONER HİPERTANSİYONUN YBÜ de TEDAVİSİ Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı YBÜ-pulmoner hipertansiyon PULMONER VENÖZ HİPERTANSİYON

Detaylı

Acil Serviste DÜŞÜK RİSK GÖĞÜS AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sezgin Sarıkaya Yeditepe Üniversitesi - Bağcılar EAH

Acil Serviste DÜŞÜK RİSK GÖĞÜS AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sezgin Sarıkaya Yeditepe Üniversitesi - Bağcılar EAH Acil Serviste DÜŞÜK RİSK GÖĞÜS AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Doç. Dr. Sezgin Sarıkaya Yeditepe Üniversitesi - Bağcılar EAH Giriş Risk sınıflama ihtiyacı; Uygun tedavi Yatış Taburculuk kararı? Risk sınıflama

Detaylı

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ĠZMĠR KATĠP ÇELEBĠ ÜNĠVERSĠTESĠ ATATÜRK EĞĠTĠM VE ARAġTIRMA HASTANESĠ Ġç Hastalıkları Kliniği Eğitim Sorumlusu: Prof. Dr. Servet AKAR GASTROĠNTESTĠNAL STROMAL TÜMÖRLERDE NÖTROFĠL/LENFOSĠT

Detaylı

Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı DM TEDAVİSİNDE KOMPLİKASYONLAR DM TEDAVİSİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Slide 1 Sunum planı DM ve kardiyovasküler hastalık-riskleri

Detaylı

Acil Serviste Bilgisayarlı Tomografi Kullanımı. Doç. Dr. M. Ruhi Onur Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD

Acil Serviste Bilgisayarlı Tomografi Kullanımı. Doç. Dr. M. Ruhi Onur Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD Acil Serviste Bilgisayarlı Tomografi Kullanımı Doç. Dr. M. Ruhi Onur Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD Sunu Hedefleri Acil serviste BT kullanımı neden artıyor? Acil departmanında BT özellikle

Detaylı

Plazma B - Natriüretik Peptid (BNP) Düzeyi Kronik Akciğer Hastalıklarında Pulmoner Hipertansiyon için Gösterge Olabilir mi?

Plazma B - Natriüretik Peptid (BNP) Düzeyi Kronik Akciğer Hastalıklarında Pulmoner Hipertansiyon için Gösterge Olabilir mi? ÖZGÜN ARAŞTIRMA ORIGINAL INVESTIGATION KLİNİK SORUNLAR CLINICAL PROBLEMS Plazma B - Natriüretik Peptid (BNP) Düzeyi Kronik Akciğer Hastalıklarında Pulmoner Hipertansiyon için Gösterge Olabilir mi? Can

Detaylı

AF ve kalp yetmezliğinde ablasyon mu, konvansiyonel tedavi mi? Prof. Dr. Fethi KILIÇASLAN Medipol Üniversitesi

AF ve kalp yetmezliğinde ablasyon mu, konvansiyonel tedavi mi? Prof. Dr. Fethi KILIÇASLAN Medipol Üniversitesi AF ve kalp yetmezliğinde ablasyon mu, konvansiyonel tedavi mi? Prof. Dr. Fethi KILIÇASLAN Medipol Üniversitesi Pulmoner ven izolasyonu Pulmoner ven izolasyonu AF ablasyonunun temel taşıdır. Hedef PV ile

Detaylı

Pulmoner tromboembolide güncel tanı ve tedavi

Pulmoner tromboembolide güncel tanı ve tedavi JCEI / Şen ve Abakay. Pulmoner tromboembolide tanı ve tedavi 2013; 4 (3): 405-410 Journal of Clinical and Experimental Investigations doi: 10.5799/ahinjs.01.2013.03.0315 DERLEME / REVIEW ARTICLE Pulmoner

Detaylı

Orta ve Yüksek Riskli Pulmoner Embolizm Olgularında Streptokinaz Tedavisi Sonuçları

Orta ve Yüksek Riskli Pulmoner Embolizm Olgularında Streptokinaz Tedavisi Sonuçları ÖZGÜN ARAŞTIRMA ORIGINAL INVESTIGATION KLİNİK SORUNLAR CLINICAL PROBLEMS Orta ve Yüksek Riskli Pulmoner Embolizm Olgularında Streptokinaz Tedavisi Sonuçları The Results of Streptokinase Therapy in Acute

Detaylı

Stabil koroner arter hastalığında doğrular ve yanlışlar:

Stabil koroner arter hastalığında doğrular ve yanlışlar: Stabil koroner arter hastalığında doğrular ve yanlışlar: Hangi asemptomatik hastaya revaskülarizasyon? Prof. Dr. Sabri Demircan İstanbul Bilim Üniversitesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Koroner arter hastalığında

Detaylı

Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografik Koroner Anjiyografi Sonrası Uzun Dönem Kalıcı Böbrek Hasarı Sıklığı ve Sağkalım ile İlişkisi

Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografik Koroner Anjiyografi Sonrası Uzun Dönem Kalıcı Böbrek Hasarı Sıklığı ve Sağkalım ile İlişkisi Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografik Koroner Anjiyografi Sonrası Uzun Dönem Kalıcı Böbrek Hasarı Sıklığı ve Sağkalım ile İlişkisi Hamza Sunman 1, Mustafa Arıcı 2, Hikmet Yorgun 3, Uğur Canpolat 3, Metin

Detaylı

NSTE-AKS Dr Behçet AL. Gaziantep University Antalya/Turkey-2012

NSTE-AKS Dr Behçet AL. Gaziantep University Antalya/Turkey-2012 NSTE-AKS 2012 Dr Behçet AL Gaziantep University Antalya/Turkey-2012 Önerilerin sınıfları Kanıt düzeyleri Tanı Tipik semptom göğüs ağrısıdır. Pratik tanı yöntemi EKG Klinik tablo İstirahatta uzun süreli

Detaylı

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KLİNİĞİ

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KLİNİĞİ T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KLİNİĞİ KORONER ARTER HASTALIĞI BELİRTİLERİ OLAN POPULASYONDA ARKUAT ARTER KALSİFİKASYONU İLE ANJİOGRAFİK

Detaylı

Pulmoner Embolide Evde Tedavi Mümkün mü? Son rehberler. Dr. Nuri Tutar Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Pulmoner Embolide Evde Tedavi Mümkün mü? Son rehberler. Dr. Nuri Tutar Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Pulmoner Embolide Evde Tedavi Mümkün mü? Son rehberler Dr. Nuri Tutar Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sunum Planı Akut Pulmoner Emboli hastaların yatış süreleri Akut

Detaylı

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım

Detaylı

G ĞÜ Ğ S Ü A Ğ A R Ğ IS I I KORONER E A N A JĐ J Y Đ O Y NUN U

G ĞÜ Ğ S Ü A Ğ A R Ğ IS I I KORONER E A N A JĐ J Y Đ O Y NUN U KORONER ANJĐYONUN TAHTI SALLANIYOR MU? Dr. Bülent Behlül Altunkeser Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD Konya GÖĞÜS AĞRISI Âcil servise mürâcaat eden hastalarda en sık semptomdur.

Detaylı

Masif pulmoner emboli nedeniyle trombolitik tedavi uygulanan hastalarda yaşam süresi üzerine etki eden faktörler

Masif pulmoner emboli nedeniyle trombolitik tedavi uygulanan hastalarda yaşam süresi üzerine etki eden faktörler Masif pulmoner emboli nedeniyle trombolitik tedavi uygulanan hastalarda yaşam süresi üzerine etki eden faktörler Osman Nuri HATİPOĞLU 1, Gökhan PERİNÇEK 2, Ebru ÇAKIR EDİS 1, Erhan TABAKOĞLU 1, Gündeniz

Detaylı

Periferik Vasküler Hastalıklarda Kanıta Dayalı Yaklaşım

Periferik Vasküler Hastalıklarda Kanıta Dayalı Yaklaşım Periferik Vasküler Hastalıklarda Kanıta Dayalı Yaklaşım Dr. Cenker EKEN AÜTF Acil Tıp AnabilimDalı Cochrane Veritabanı MEDLINE Tarama Yöntemi thrombosis thrombosism Amaç: DVT de thrombolizisin etkinliğini

Detaylı

Masif ve submasif pulmoner tromboembolide trombolitik tedavi sonuçlarımız

Masif ve submasif pulmoner tromboembolide trombolitik tedavi sonuçlarımız Masif ve submasif pulmoner tromboembolide trombolitik tedavi sonuçlarımız Şerife SAVAŞ BOZBAŞ 1, Şule AKÇAY 1, Tülay KIVANÇ 2, Aylin ÖZSANCAK 1, Füsun ÖNER EYÜBOĞLU 1 1 Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ Yaşar Çalışkan 1, Halil Yazıcı 1, Tülin Akagün 1, Nadir Alpay 1, Hüseyin Oflaz 2, Tevfik Ecder 1, Semra Bozfakıoglu

Detaylı

Masif Pulmoner Embolizm

Masif Pulmoner Embolizm Masif Pulmoner Embolizm Orhan ARSEVEN* * İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İSTANBUL Massive Pulmonary Embolism Key Words: Massive pulmonary embolism, Thrombolytic

Detaylı

Mustafa Kemal YILDIRIM*, Tülay TUNÇER PEKER*, Dilek KARAASLAN*, Betül MERMİ CEYHAN**, Oktay PEKER***

Mustafa Kemal YILDIRIM*, Tülay TUNÇER PEKER*, Dilek KARAASLAN*, Betül MERMİ CEYHAN**, Oktay PEKER*** Mustafa Kemal YILDIRIM*, Tülay TUNÇER PEKER*, Dilek KARAASLAN*, Betül MERMİ CEYHAN**, Oktay PEKER*** Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji AD*, Biyokimya AD**, Kalp Damar Cerrahi

Detaylı

Mitral kapak darlığının ciddiyeti ile beyin natriüretik peptid serum düzeyi arasındaki ilişki

Mitral kapak darlığının ciddiyeti ile beyin natriüretik peptid serum düzeyi arasındaki ilişki Dicle Tıp Dergisi / E. Bilen ve ark. Mitral kapak darlığında BNP düzeyleri 2011; 38 (4): 477-481 Dicle Medical Journal doi: 10.5798/diclemedj.0921.2011.04.0069 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Mitral

Detaylı

KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU?

KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU? KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU? TABİ Kİ HAYIR, HER HASTAYA VERMELİYİZ DR. SABRİ DEMİ RCAN Beta Blokerler Adrenerjik reseptörler katekolaminler tarafından stimüle edilen G-protein

Detaylı

UYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya...

UYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... UYKU Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... Sırça tastan sihirli su içilir, Keskin Sırat koç üstünde geçilir, Açılmayan

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

Olgu sunumu. Dr. Gülten AYDOĞDU TAÇOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Olgu sunumu. Dr. Gülten AYDOĞDU TAÇOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Olgu sunumu Dr. Gülten AYDOĞDU TAÇOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Ventriküler septal defekt İlk tanımlanma 1879 yılında En sık gözlenen doğumsal kalp anomalisi Embriyolojik

Detaylı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Dünyada Hipertansiyon

Detaylı

Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ

Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ Prof.Dr.Oktay Demirkıran İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı Acil Yoğun Bakım Ünitesi Avrupa da yaklaşık 700,000/yıl

Detaylı

Ağır kanama riski olan olgular dışında kanama riskini değerlendirmek için Wells ve arkadaşlarının geliştirdiği indeks kullanılabilir (14) (Tablo 1).

Ağır kanama riski olan olgular dışında kanama riskini değerlendirmek için Wells ve arkadaşlarının geliştirdiği indeks kullanılabilir (14) (Tablo 1). 24 PULMONER TROMBOEMBOLİZM TEDAVİSİ Derin ven trombozu ve akut pulmoner tromboembolizm, aynı hastalığın yani VTE in klinik tabloları olduğundan tedavileri de birlikte ele alınmalıdır. DVT ve PTE nin tedavi

Detaylı

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Erol Demir¹, Sevgi Saçlı¹,Ümmü Korkmaz², Ozan Yeğit², Yaşar Çalışkan¹, Halil Yazıcı¹, Aydın Türkmen¹, Mehmet Şükrü

Detaylı

Doğumsal kalp hastalığı ve PAH. Dr. Gülten TAÇOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Doğumsal kalp hastalığı ve PAH. Dr. Gülten TAÇOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Doğumsal kalp hastalığı ve PAH Dr. Gülten TAÇOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı 39 y kadın hasta Nefes darlığı, morarma ile başvurdu. 22 y iken (17 sene önce 1998) gebeliğin 3.

Detaylı

TÜRK TORAKS DERNEĞİ PULMONER TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU

TÜRK TORAKS DERNEĞİ PULMONER TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU PULMONER TROMBOEMBOLİZMDE ALGORİTMİK TANI VE TEDAVİ YAKLAŞIMI Pulmoner emboli kuşkusu ile başlanan antikoagülan tedavinin yüksek kanama riski taşıması, tanının en kısa sürede doğrulanmasını ya da dışlanmasını

Detaylı

Ankara Dı kapı Çocuk Sa lı ı ve Hastalıkları, Hematoloji Onkoloji E itim Ara tırma Hastanesi, Radyoloji Bölümü, Ankara 2

Ankara Dı kapı Çocuk Sa lı ı ve Hastalıkları, Hematoloji Onkoloji E itim Ara tırma Hastanesi, Radyoloji Bölümü, Ankara 2 DİNAMİK KONTRASTLI TORAKS BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİSİ İLE PULMONER EMBOLİ TANISI KONAN OLGULARDA PARANKİMAL BULGULAR VE PULMONER ARTER ÇAPLARININ EMBOLİ ŞİDDETİ İLE İLİŞKİSİ Gökhan Güral, 1 Bahar Keyik, 2

Detaylı

Kocaeli Medical J 2016;5;3:18-24 ARAŞTIRMA MAKALESİ/ ORIGINAL ARTICLE ABSTRACT ÖZET

Kocaeli Medical J 2016;5;3:18-24 ARAŞTIRMA MAKALESİ/ ORIGINAL ARTICLE ABSTRACT ÖZET ARAŞTIRMA MAKALESİ/ ORIGINAL ARTICLE Kocaeli Medical J 2016;5;3:18-24 Serum RDW Düzeyinin Pulmoner Tromboemboli Tanılı Hastalarda Klinik Özellikler ve Mortalite Üzerine Etkisi The Role of The RDW Level

Detaylı

Kadınlarda Koroner Bypass Operasyonunun Özellikleri ve Sonuçları

Kadınlarda Koroner Bypass Operasyonunun Özellikleri ve Sonuçları Kadınlarda Koroner Bypass Operasyonunun Özellikleri ve Sonuçları DOÇ. DR. GÖKÇEN ORHAN Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi İSTANBUL Euroscore risk sınflaması STS risk

Detaylı

TANI YAKLAŞIMI. 1. Acil Polikliniğe Ayaktan Başvuran Pulmoner Tromboembolizm Kuşkulu Stabil Hastalarda Tanı

TANI YAKLAŞIMI. 1. Acil Polikliniğe Ayaktan Başvuran Pulmoner Tromboembolizm Kuşkulu Stabil Hastalarda Tanı PULMONER TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU - 2015 TANI YAKLAŞIMI 16 Pulmoner tromboembolizm (PTE) kuşkusu ile başlanan antikoagülan tedavinin yüksek kanama riski taşıması, tanının en kısa sürede

Detaylı

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ Murat Tuğcu, Umut Kasapoğlu, Çağlar Ruhi, Başak Boynueğri, Özgür Can, Aysun Yakut, Gülizar

Detaylı

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ Sami Uzun 1, Serhat Karadag 1, Meltem Gursu 1, Metin Yegen 2, İdris Kurtulus 3, Zeki Aydin 4, Ahmet

Detaylı

Düşüğe Neden Olan Bir Hipertansif Fibromusküler Displazi Vakası. A Case of Hypertensive Fibromuscular Dysplasia Leading To Abortus

Düşüğe Neden Olan Bir Hipertansif Fibromusküler Displazi Vakası. A Case of Hypertensive Fibromuscular Dysplasia Leading To Abortus Düşüğe Neden Olan Bir Hipertansif Fibromusküler Displazi Vakası A Case of Hypertensive Fibromuscular Dysplasia Leading To Abortus Mehmet Mustafa TABAKCI1, Cüneyt Toprak1, Anıl Avcı1, Ramazan Kargın1 1

Detaylı

Sunum Planı. Klinik kuşku!!! Klinik skorlama. Klinik Tablolar Klinik Tanı Algoritmik tanı ve tedavi yaklaşımı

Sunum Planı. Klinik kuşku!!! Klinik skorlama. Klinik Tablolar Klinik Tanı Algoritmik tanı ve tedavi yaklaşımı Sunum Planı Klinik Tanı Algoritmik tanı ve tedavi yaklaşımı Dr. Cenk BABAYĠĞĠT M.K.Ü Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları A.D. 2 Klinik kuşku!!! Pulmoner tromboembolizmde tanıya giden yol, klinik kuşku ile

Detaylı

Normal kan basıncı sınırlarını belirlemek güç olsa da,

Normal kan basıncı sınırlarını belirlemek güç olsa da, Hipotansiyonlu hastaya yaklaşım Dr. Nevin Uysal Amerikan Hastanesi, Yoğun Bakım Ünitesi, Ankara Normal kan basıncı sınırlarını belirlemek güç olsa da, genelde kabul gördüğü üzere sistolik kan basıncının

Detaylı

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Kan Basıncında Yeni Kavramlar Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Prof. Dr. Enver Atalar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Nabız Basıncı Nabız Basıncı: Sistolik

Detaylı

TANIM SOLUNUM SIKINTILI HASTADA GÜNCEL BĠYOKĠMYASAL BELĠRLEYĠCĠLER. Biyokimyasal belirteç: Solunum yetmezliği

TANIM SOLUNUM SIKINTILI HASTADA GÜNCEL BĠYOKĠMYASAL BELĠRLEYĠCĠLER. Biyokimyasal belirteç: Solunum yetmezliği TANIM SOLUNUM SIKINTILI HASTADA GÜNCEL BĠYOKĠMYASAL BELĠRLEYĠCĠLER Uzm.Dr.Ramazan KÖYLÜ Acil Tıp Uzmanı Konya Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi Nefes darlığı: solunum fonksiyonunda artıģ ihtiyacını hissetmek

Detaylı

SENKOP İLE PREZENTE OLABİLECEK ÖLÜMCÜL DURUMLAR

SENKOP İLE PREZENTE OLABİLECEK ÖLÜMCÜL DURUMLAR SENKOP İLE PREZENTE OLABİLECEK ÖLÜMCÜL DURUMLAR Bilinç Kaybının Sebepleri Senkop Dışı Sebepler Bilinç kaybıyla giden hastalıklar Hipoglisemi Hipoksi Metabolik hastalıklar Migren Epilepsi TİA Bilinç kaybını

Detaylı

Her kronik tam tıkalı lezyon açılmalı mı? Prof. Dr. Murat ÇAYLI Özel Adana Medline Hastanesi

Her kronik tam tıkalı lezyon açılmalı mı? Prof. Dr. Murat ÇAYLI Özel Adana Medline Hastanesi Her kronik tam tıkalı lezyon açılmalı mı? Prof. Dr. Murat ÇAYLI Özel Adana Medline Hastanesi Tanım Anjiyografik veya klinik olarak bir oklüzyonun süresinin 3 ay olmasıdır. Kesin (anjiyografik ispat): 3

Detaylı

Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği. Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı

Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği. Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Nörolojik Yoğun Bakımda Nutrisyon Nörolojik hasta grubuna ait çalışma sayısı sınırlı

Detaylı

EŞ ZAMANLI KALP VE BÖBREK TRANSPLANTASYONU YAPILAN BİR OLGU

EŞ ZAMANLI KALP VE BÖBREK TRANSPLANTASYONU YAPILAN BİR OLGU EŞ ZAMANLI KALP VE BÖBREK TRANSPLANTASYONU YAPILAN BİR OLGU Şahin N, Göktaş B, Küçükyorgancı S, Kabukçu HK, Titiz TA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, Antalya GİRİŞ Hem

Detaylı

Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri

Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri Nilay Orak Akbay*, Züleyha Bingöl*, Nuran Gökbulut*, Esen Kıyan*, Ekrem Bilal Karaayvaz**, Mehmet Kocaağa**, Ahmet Kaya

Detaylı

SVO da Perfüzyon ve Difüzyon MR

SVO da Perfüzyon ve Difüzyon MR SVO da Perfüzyon ve Difüzyon MR Doç.Dr. Özgür SÖĞÜT Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Haseki Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Dahili Tıp Bilimleri, Acil Tıp Anabilim Dalı, İSTANBUL Sunum Planı Kaynaklar

Detaylı

Acil Serviste DÜŞÜK-ORTA OLASILIKLI AKS. Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH Acil Tıp Kliniği

Acil Serviste DÜŞÜK-ORTA OLASILIKLI AKS. Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH Acil Tıp Kliniği Acil Serviste DÜŞÜK-ORTA OLASILIKLI AKS Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH Acil Tıp Kliniği HEDEF Acil servise AKS düşündüren semptomlarla gelen hastalarda olasılık ve risk sınıflandırılmalarının

Detaylı

LABORATUVAR İNCELEMELERİ VE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

LABORATUVAR İNCELEMELERİ VE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ PULMONER TROMBOEMBOLİZM TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU - 2015 LABORATUVAR İNCELEMELERİ VE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ 10 İlk Değerlendirmede Kullanılan Testler Pulmoner tromboembolizm (PTE) tanısında en önemli

Detaylı

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA REZİDÜEL RENAL FONKSİYON VE İNVAZİF OLMAYAN ATEROSKLEROZ BELİRTEÇLERİ İLİŞKİSİ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA REZİDÜEL RENAL FONKSİYON VE İNVAZİF OLMAYAN ATEROSKLEROZ BELİRTEÇLERİ İLİŞKİSİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA REZİDÜEL RENAL FONKSİYON VE İNVAZİF OLMAYAN ATEROSKLEROZ BELİRTEÇLERİ İLİŞKİSİ Yaşar Çalışkan 1, Halil Yazıcı 1, Tülin Akagün 1, Nadir Alpay 1, Abdullah Özkök 1, Nihat Polat

Detaylı

KARDİYOJENİK ŞOK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ ANABİLİM DALI

KARDİYOJENİK ŞOK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ ANABİLİM DALI KARDİYOJENİK ŞOK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KARDİYOLOJİ ANABİLİM DALI KARDİYOJENİK ŞOK-TANIM Ø Kardiyojenik şok (KŞ), kardiyak yetersizliğe bağlı uç-organ hipoperfüzyonudur. Ø KŞ taki hemodinamik

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi

Detaylı

PULMONER TROMBOEMBOLİDE HANGİ GÖRÜNTÜLEME? Dr. Hasan Mansur DURGUN IX. Ulusal Acil Tıp Kongresi Mayıs 2013 ANTALYA

PULMONER TROMBOEMBOLİDE HANGİ GÖRÜNTÜLEME? Dr. Hasan Mansur DURGUN IX. Ulusal Acil Tıp Kongresi Mayıs 2013 ANTALYA PULMONER TROMBOEMBOLİDE HANGİ GÖRÜNTÜLEME? Dr. Hasan Mansur DURGUN IX. Ulusal Acil Tıp Kongresi Mayıs 2013 ANTALYA Sunu planı Akciğer grafisi Pulmoner kateter anjiyogram Ekokardiyografi Kompresyon USG

Detaylı

Akut Pulmoner Embolide Ultrasonografi İle Hızlandırılmış Kateter Eşliğinde Direkt Trombolitik Tedavi: Türkiye deki İlk Uygulama. Prof. Dr.

Akut Pulmoner Embolide Ultrasonografi İle Hızlandırılmış Kateter Eşliğinde Direkt Trombolitik Tedavi: Türkiye deki İlk Uygulama. Prof. Dr. Akut Pulmoner Embolide Ultrasonografi İle Hızlandırılmış Kateter Eşliğinde Direkt Trombolitik Tedavi: Türkiye deki İlk Uygulama Prof. Dr. Ali GÜRBÜZ Yıllık Görülme Oranı USA: >600,000; Avrupa >1,000,000

Detaylı

Miyokard. Miyokard infarküsünde (Mİ) EKG değişim süreçlerini öğrenmek. Ayırıcı tanıları yapmak. Spesififik patolojilerde EKG ile Mİ yi tanımak

Miyokard. Miyokard infarküsünde (Mİ) EKG değişim süreçlerini öğrenmek. Ayırıcı tanıları yapmak. Spesififik patolojilerde EKG ile Mİ yi tanımak Miyokard İnfarktüsünde nde EKG İpuçları Amaçlar Miyokard infarküsünde (Mİ) EKG değişim süreçlerini öğrenmek Ayırıcı tanıları yapmak Spesififik patolojilerde EKG ile Mİ yi tanımak Dr. Cenker EKEN AÜTF Acil

Detaylı

Trombolitik Tedavi: Kime, Ne Zaman, Nasıl?

Trombolitik Tedavi: Kime, Ne Zaman, Nasıl? 34 Derleme Review Trombolitik Tedavi: Kime, Ne Zaman, Nasıl? Thrombolytic Therapy: to Whom, When and, How? Dr. H. Canan HASANOĞLU Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim

Detaylı

Kliniğimizde, bir yıllık yenidoğan puls oksimetre tarama testi deneyimimiz ve doğumsal kalp hastalığı sıklığı

Kliniğimizde, bir yıllık yenidoğan puls oksimetre tarama testi deneyimimiz ve doğumsal kalp hastalığı sıklığı Kliniğimizde, bir yıllık yenidoğan puls oksimetre tarama testi deneyimimiz ve doğumsal kalp hastalığı sıklığı Kamil Şahin, Murat Elevli, Canan Yolcu, H. Nilgün Selçuk Duru Haseki Eğitim Araştırma Hastanesi,

Detaylı

6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi

6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi 6 dakika yürüme testindeki performansın doğum esnasındaki ağrı skorları üzerine etkisi Ebru Yüce, Deniz Ulaş, Nermin Köşüş, Serap Simavlı, Aydın Köşüş Amaç 6 dakika yürüme testindeki performansın doğum

Detaylı

Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014. Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014. Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014 Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Kontrolsüz Hipertansiyonun Bedeli SVO geçiren hastaların.. J Rendon et al.,

Detaylı

Acil Serviste Düşük risk göğüs ağrılı hasta yönetimi. Doç.Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği

Acil Serviste Düşük risk göğüs ağrılı hasta yönetimi. Doç.Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği Acil Serviste Düşük risk göğüs ağrılı hasta yönetimi Doç.Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği >8 milyon/yılda hasta göğüs ağrısı STEMI

Detaylı

OBEZ VE OBEZ OLMAYAN HİPERTANSİF ÇOCUKLAR VE ADÖLESANLARDA ABPM PARAMETRELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

OBEZ VE OBEZ OLMAYAN HİPERTANSİF ÇOCUKLAR VE ADÖLESANLARDA ABPM PARAMETRELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI OBEZ VE OBEZ OLMAYAN HİPERTANSİF ÇOCUKLAR VE ADÖLESANLARDA ABPM PARAMETRELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Belde Kasap Demir, Eren Soyaltın, Caner Alparslan, Ender Can, Fatma Mutlubaş, Demet Alaygut, Önder Yavaşcan

Detaylı

EVDE BAKIM HİZMET DENEYİMLERİ:KAMUDA

EVDE BAKIM HİZMET DENEYİMLERİ:KAMUDA EVDE BAKIM HİZMET DENEYİMLERİ:KAMUDA Doç. Dr. Pemra C.ÜNALAN Ast. Dr. Özge Doğan Marmara Üniversitesi Pendik EAH Evde Sağlık Birimi EVDE SAĞLIKTA HASTA TAKİBİ... Evde sağlık hizmeti alan hastaların ayaktan

Detaylı

KORONER ARTER? NE ZAMAN? Hacettepe Üniversitesi Tıp T Fakültesi Radyoloji A.D.

KORONER ARTER? NE ZAMAN? Hacettepe Üniversitesi Tıp T Fakültesi Radyoloji A.D. KORONER ARTER GÖRÜNTÜLEMEDE BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİNİN YERİ: : KİME K? NE ZAMAN? Doç.. Dr. Tuncay Hazırolan Hacettepe Üniversitesi Tıp T Fakültesi Radyoloji A.D. KORONER ANJİYOGRAF YOGRAFİ Normal ve patolojik

Detaylı

Pulmoner Embolide Pulmoner Arteriyel Bilgisayarlı Tomografi Obstrüksiyon İndeks Oranı ile D-Dimer ve Ortalama Trombosit Hacmi İlişkisi

Pulmoner Embolide Pulmoner Arteriyel Bilgisayarlı Tomografi Obstrüksiyon İndeks Oranı ile D-Dimer ve Ortalama Trombosit Hacmi İlişkisi ORİJİNAL ARAŞTIRMA DOI: 10.5336/archlung.2016-52026 Pulmoner Embolide Pulmoner Arteriyel Bilgisayarlı Tomografi Obstrüksiyon İndeks Oranı ile D-Dimer ve Ortalama Trombosit Hacmi İlişkisi Ahmet BÜBER, a

Detaylı

Akış: Organ İskemilerinin Erken Tanısında Yeni Bir Uygulama: Laser Speckle Görüntüleme

Akış: Organ İskemilerinin Erken Tanısında Yeni Bir Uygulama: Laser Speckle Görüntüleme Akış: Organ İskemilerinin Erken Tanısında Yeni Bir Uygulama: Laser Speckle Görüntüleme Mikrodolaşımın önemi Laser speckle görüntüleme tekniği Ektremite perfüzyon görüntüleme İç organ perfüzyon görüntüleme

Detaylı

KRT ye «süper-yanıtlı» olgular - Ne yapalım? Özgür Aslan DEÜ Tıp Fak. Kardiyoloji A.D

KRT ye «süper-yanıtlı» olgular - Ne yapalım? Özgür Aslan DEÜ Tıp Fak. Kardiyoloji A.D KRT ye «süper-yanıtlı» olgular - Ne yapalım? 2017 Özgür Aslan DEÜ Tıp Fak. Kardiyoloji A.D KRT ye «süper-yanıtlı» olgular- Ne yapalım? KRT den en çok kim yararlanıyor? KRT ye «YANIT» tanımları «Süper Yanıt»

Detaylı

Diabetes mellitus ve Kalp Kalp Yetersizliği: Kardiyovasküler sonuç olarak göz ardı mı ediliyor?

Diabetes mellitus ve Kalp Kalp Yetersizliği: Kardiyovasküler sonuç olarak göz ardı mı ediliyor? Diabetes mellitus ve Kalp Kalp Yetersizliği: Kardiyovasküler sonuç olarak göz ardı mı ediliyor? Prof.Dr.Mehmet Birhan YILMAZ, FESC, FACC, FHFA Türk Kardiyoloji Derneği Kalp Yetersizliği ÇG Başkanı (2014-2016)

Detaylı

Sunum planı. Tromboli0k Tedavi. Olgu 1 27/04/16

Sunum planı. Tromboli0k Tedavi. Olgu 1 27/04/16 Sunum planı Tromboli0k Tedavi Prof.Dr. Akın KAYA Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Yoğun Bakım Hangi rehberler Olgular Tromboli0k tedavi Yüksek riskli hasta seçimi Diğer Tedaviler Son

Detaylı

Koroner Mikrosirkülasyonun Fonksiyonel Açıdan Değerlendirilmesinde Kullanılan İnvazif Yöntemler. Dr. Murat Sezer İstanbul Tıp Fakültesi

Koroner Mikrosirkülasyonun Fonksiyonel Açıdan Değerlendirilmesinde Kullanılan İnvazif Yöntemler. Dr. Murat Sezer İstanbul Tıp Fakültesi Koroner Mikrosirkülasyonun Fonksiyonel Açıdan Değerlendirilmesinde Kullanılan İnvazif Yöntemler Dr. Murat Sezer İstanbul Tıp Fakültesi Miyokard infarktüsü sonrası koroner mikrosirkülasyonun önemi Erken

Detaylı