RİZE VALİLİĞİ AB PROJE ve KOORDİNASYON BİRİMİ. AB ve PROJE DÖNGÜSÜ EĞİTİM PROGRAMI

Transkript

1 RİZE VALİLİĞİ AB PROJE ve KOORDİNASYON BİRİMİ AB ve PROJE DÖNGÜSÜ EĞİTİM PROGRAMI

2 AB Nedir? AB nin Tarihi Süreci Neden AB? Genişleyen AB ve Komşuları Dünya Sahnesinde AB Avrupa Vatandaşı Olmak AB Ne Yapar? AB Nasıl Çalışır? Türkiye AB Süreci Gelecekte AB

3 AB NEDİR? TARİHİ SÜRECİ Avrupa nın birleşmesi fikri önceleri sadece felsefecilerin ve ileriyi görenlerin hayaliydi. Örneğin Victor Hugo barış dolu bir Avrupa Birleşik Devletleri hayal ediyordu. Ne yazık ki bu hayaller büyük savaşlar yüzünden tuzla buz oldu.

4 Savaş sırasında totaliterliğe direnen insanlar Avrupa da uluslar arası nefret ve düşmanlığa bir son verip kalıcı bir barış için gerekli şartları oluşturmaya kararlıydı yılları arasında Robert Schuman, Konrad Adenauer, Alcide De Degasperi, ve Winston Churchill başta olmak üzere cesur devlet adamları halklarını yeni bir döneme girmeye ikna çabalarına girişti.

5 AMAÇ Batı Avrupa da ortak çıkarlara dayanan ve tüm ülkeler arasında eşitliği ve hukukun üstünlüğünü garanti eden anlaşmalar üzerine kurulmuş yeni yapı oluşturmaktı. 9 Mayıs 1950 de bir Avrupa Kömür ve Çelik topluluğu (AKÇT) kurulması Fransız Dışişleri Bakanı Schuman tarafından teklif edildi ve AB nin temelleri atılmış oldu.

6 AB SÜRECİNDE 10 TARİHİ ADIM

7 18 Nisan 1951 tarihli Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu altı kurucu üye tarafından kuruldu. Belçika Federal Alman Cumhuriyeti Fransa İtalya Lüksemburg Hollanda Amaç:2. Dünya Savaşı ardından Avrupa nın galip ve yenik ulusları arasında barışı güvence altına almak, ortak kurumlar bünyesinde işbirliği yapan, her anlamda eşit taraflar olarak bir araya getirmekti.

8 Bu altı ülke: 25 Mart 1957 Roma Anlaşmasıyla Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurdu. Bu anlaşmalarla, her türlü mal ve hizmeti kapsayan geniş bir ortak pazarın inşaa edilmesinin temelleri atıldı. 1 Temmuz 1968 de aralarındaki Gümrük Vergisi kaldırıldı lı yıllarda ticaret ve tarım alanlarında ortak politikalar uygulanmaya başlandı.

9 Danimarka İrlanda İngiltere 1973 te bu başarılı oluşuma üç yeni ülke daha katıldı. aynı zamanda yeni sosyal ve çevresel politikalar benimsendi. Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ERDF) kuruldu. (1975)

10 Haziran 1979 ilk Avrupa Parlamentosu genel seçimleri yapıldı de Yunanistan (Topluluğa giren ilk Akdeniz ülkesi) 1986 da İspanya ve Portekiz topluluğa katıldı. Topluluğun Güney Avrupa ya genişlemesiyle bölgesel yardım programlarının uygulanması gerekli hale geldi.

11 1992 Avrupa Tek Pazarı gerçek oldu Berlin Duvarının yıkılmasıyla Avrupa nın siyasi şekli değişti de Sovyetler Birliği nin de dağılmasıyla birlik yeni bir şekil aldı. 1 Kasım 1993 de yürürlüğe giren Maastricht anlaşmasıyla Avrupa Birliği kuruldu.

12 1995 te birlik üye sayısı 15 e çıktı. Avusturya Fillandiya İsveç 1 Ocak 2002 Eura 12 AB ülkesinin para birimi oldu.

13 1 Mayıs 2004 Çek Cumhuriyeti Estonya Kıbrıs Letonya Litvanya Macaristan Malta Polonya Slovakya Slovenya 1 Ocak 2007 Bulgaristan Romanya AB ÜYE SAYISI 27 OLDU

14 1 Aralık 2009 Lizbon Anlaşması Ekim 2007'de Lizbon'da yapılan zirvede onaylandığı için Lizbon Antlaşması olarak adlandırılan yeni AB Nitel Antlaşması, 250 sayfadan oluşmakta ve kabul edilmesi için tüm üye ülke parlamentolarında ve/veya referandum ile onaylanması gerekmektedir.

15 NEDEN AB? 1-Barış 2-Avrupa yı bir araya getirmek 3-Güvenlik 4-Ekonomik ve Sosyal Dayanışma 5-Avrupa kimliği ve küreselleşmiş bir dünyada çeşitlilik 6-Değerler

16 NEDEN AB? 1-Barış Avrupa da uluslar arası nefret ve düşmanlığı bertaraf edip, ortak çıkarlara dayanan, tüm ülkeler arasında eşitliği ve hukukun üstünlüğünü garanti eden BARIŞ ÜZERİNE KURULMUŞ yeni bir yapının temellerini atmak. Bir zamanlar savaşmış olan ülkeleri ortak bir politika ve ortak bir yüksek otorite altında toplamak.

17 2-Avrupa yı Bir Araya Getirmek Uzun yıllar demir perde ardında yaşamış olan orta ve doğu Avrupa ülkelerinin kendi kaderlerini tayin etme özgürlüğünü demokratik Avrupa uluslarından oluşan bu büyük ailede yakalayacaklarına inanmaları ve bu çatıya dahil olmaları.

18 3-Güvenlik Birliğin sınırlarının hemen ötesinde bulunan bölgelerde yapıcı ilişkiler ihtiyacı (Balkanlar, Kuzey Afrika, Kafkaslar ve Ortadoğu ) Aynı zamanda müttefikleriyle özellikle NATO ile gerçek bir ortak Avrupa güvenlik ve savunma politikası menfaatlerini koruma gerçeği. AB yi herkesin adalete eşit erişime sahip olduğu ve herkesin yasalarla eşit derecede korunduğu bir özgürlük, güvenlik ve adalet alanı yapmak, hükümetler arasında yakın işbirliği gerektiren yeni bir ihtiyacına binaen ortak bir politika.

19 4-Ekonomik ve Sosyal Dayanışma Dünya nüfusunda tek başlarına çok küçük oranda yer alan Avrupa ülkeleri ekonomik büyümeyi sağlamak ve dünya sahnesinde diğer başlıca büyük ekonomilerle rekabet edebilmek için birliktelik oluşturmalıydılar. Bu nedenle büyük ekonomiler arasına girmek ve yeni müşteriler bulabilmek için geniş bir taban ihtiyacından dolayı Avrupa tek pazar oluşturdular. Avrupa çapındaki serbest rekabeti yine Avrupa çapında bir dayanışma ile dengelediler. Avrupa Komisyonu tarafından yönetilen yapısal fonlar Avrupa nın farklı bölümleri arasındaki eşitsizlikleri azaltmak Avrupa nın ulaştırma altyapısını iyileştirmek Avrupa genelinde ticareti artırmak için kullanılmaktadır.

20 5-Avrupa kimliği ve küreselleşmiş bir dünyada çeşitlilik Küreselleşen dünyada: Ekonomik durgunluk, sanayinin yeni bölgelere taşınması n,fusun yaşlanması ve kamu finansmanları ile ilgili toplumsal sorunlara karşı ortak bir güç oluşturma. Üye devletlerin tek tek hareket etmesi durumunda sahip olacağından çok daha fazla ekonomik, sosyal, teknolojik ve ticari nüfuzu hareket ederek sağlayacağı. birlikte

21 6-Değerler Aralık 2000 de AB temel haklar şartı (1 Aralık 2009 Lizbon Anlaşması) ile oluşan küresel değişiklerden insanoğlunun mağdur olarak değil, yarar gören taraf olarak çıkmasını sağlamak. Temel Haklar Şartı, AB üye devletleri ve vatandaşları tarafından bugün tanınan tüm hakları belirlenmektedir. Paylaşılan haklar ve değerler Avrupalılar arasında bir yakınlık, bir kardeşlik duygusu yaratmaktadır. Buna bir örnek, tüm AB ülkelerinin ölüm cezasını yasaklamış olmasıdır.

22 GENİŞLEYEN AB ve KOMŞULARI AB üyelik için gerekli demokratik, siyasi ve ekonomik kriterleri karşılayan tüm Avrupa ülkelerine açıktır.

23 Ard arda gelen genişleme süreçleri ile üye sayısı 27 ye çıkmış coğrafi sınırları Türkiye ve Hırvatistan ın müzakere süreciyle birlikte doğu ve Akdeniz ülkelerine kadar ulaşmıştır. Bununla birlikte yeni bir komşuluk politikası gündeme gelmiştir.

24 Yeni bir üyeyi Birliğe alan her bir antlaşma, tüm üye devletlerin oybirliğiyle onayını gerektirmektedir. Ek olarak her yeni genişlemeden önce AB yeni üyesinin özümseyebilme kapasitesini ve kurumlarının uygun şekilde işlemeye devam etme yetisini değerlendirmek zorundadır.

25 AB yi genişletmek Avrupa da demokrasi ve güvenliğin istikrara kavuşturulup güçlendirilmesine ve ekonomik büyüme potansiyelinin artırılmasına yardımcı olmuştur.

26 DÜNYA SAHNESİNDE AB AB ticaret müzakereleri gibi uluslararası ilişkilerde tek bir sesle konuştuğunda dünya sahnesinde daha fazla etkiye sahip olacaktır. Bunun başarılmasına yardımcı olmak ve AB nin uluslararası profilini yükseltmek için, 2009 da Avrupa Zirvesi bir daimi Başkana kavuşturulmuş ve ilk Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi atanmıştır.

27 Savunma alanında, her bir ülke ister tarafsız ister NATO üyesi olsun bağımsızdır. Ancak, AB üye devletleri barış görevleri için askeri işbirliğini geliştirmektedir.

28 AB uluslararası ticarette büyük bir oyuncudur ve açık pazarları ve kurallara dayanan bir ticaret sistemini sağlamak için Dünya Ticaret Örgütü (WTO) bünyesinde çalışmaktadır.

29 Tarihsel ve coğrafi nedenlerden dolayı, AB Afrika ya özellikle yakın ilgi göstermektedir (kalkınma yardımı politikaları, ticaret imtiyazları, gıda yardımı ve insan haklarına saygının desteklenmesi yoluyla).

30 AVRUPA VATANDAŞI OLMAK Avrupa Birliği ülkelerinin vatandaşları AB nin her yerine seyahat edebilir, her yerinde yaşayabilir ve çalışabilir. AB, AB vatandaşlarını daha da yakınlaştırmak için özellikle eğitim ve kültür alanlarındaki programları teşvik ve finanse etmektedir.

31 Avrupa Birliği ne yönelik aidiyet hissi ancak zamanla, AB somut sonuçlar aldıkça ve yaptıklarını insanlarına daha net bir şekilde anlattıkça oluşacaktır. İnsanlar tek para birimi, Avrupa bayrağı ve marşı gibi paylaşılan Avrupa kimliğinin sembollerinin tanınmaktadır. AB Bayrağı Avrupa Marşı 9 Mayıs, Avrupa Birliği Günü Sloganı: Farklılıkta birleştik

32 Avrupa genelinde faaliyet gösteren siyasi partiler sayesinde bir Avrupa kamusal alanı oluşmaya başlamıştır. Vatandaşları her beş yılda bir yeni bir Avrupa Parlamentosu için oy kullanmakta, onların seçtiği Avrupa Parlamentosu ise yeni Avrupa Komisyonu nu seçmektedir.

33 AB NE YAPAR? 1-İnavasyon Politikaları: Toplumun karşılaştığı gerçek zorlukları ele alarak farklı, değişik yeni politikalar geliştirmek ve bunları uygulamak suretiyle vatandaşların günlük hayatlarını olumlu yönde etkilemek.

34 Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma: -İklim değişikliğinin önlenmesine yardımcı olmak -Yenilenebilir enerjinin Pazar payını arttırmak -Gürültü, atık, doğal habitatların (doğal, özellikli bölge) korunması, egzoz gazları, kimyasallar, endüstriyel kazalar ve kullanma suyunun temizliği gibi çevresel sorunlarla mücadele etmek -Doğal veya insan kaynaklı afetlere karşı kolektif bir yaklaşım planlamak

35 Teknolojik İnovasyon -Mümkün olduğunca çok sayıda ve türde bilim insanını bir araya getirmek ve bunların keşifleri için endüstriyel uygulamalar bulmasına yardım etmek gerekiyordu. -Elektronik ve bilgisayar gibi kilit endüstrilerde araştırma ve teknolojik geliştirmeyi teşvik etmek -Araştırma projelerinde uluslar arası işbirliğini desteklemek araştırmalar yapmak ve araştırmacıların kariyer gelişimine destek sağlamak

36 2-Dayanışma Politikaları Tek pazarın uygun şekilde işleyebilmesi için, pazardaki dengesizlerin giderilmesi gerekir. Az gelişmiş bölgelere ve ekonominin sorunlu sektörlerine yardımcı olmak için tasarlanan politikalardır.

37 -Bölgesel yardım: Avrupa birliği fonlarının geride kalmış bölgelerde kalkınmayı desteklemek düşüşteki endüstriyel alanları yeniden canlandırmak, gençlere ve uzun süreli işsizlere iş bulma konusunda yardımcı olmak çiftçiliği modernleştirmek ve imkanların daha az ulaştığı kırsal alanlara yardımcı olmak için kullanılmasını sağlamaktır. -Ortak tarım politikası (CAP) ve ortak balıkçılık politikası (CFP): Çeşitlilik ve kırsal yaşamı (toprakla ahenk içinde yaşayan insanlar) kabul etmek tarımsal politikanın temelidir. Balıkçılık politikasında reform yapmak balık stoğunu korumak ve balıkçılık flolarının aşırı kapasitesini azaltmak, bunları yaparken balıkçılık endüstrisini terkeden insanlara mali yardım sağlamak temellidir. -Sosyal Politika: Avrupa toplumundaki en göze batan eşitsizlikleri düzeltmek politikasına dayanır. Örneğin kadın ve erkeğin eşit iş için eşit ücret alma hakkı gibi.

38 3-Avrupa İçin Ödemek:AB Bütçesi 2010 da 140 milyar Euro nun üstünde olan yıllık bütçesini politikalarını finanse etmek için kullanır. Bu bütçe AB nin kendi kaynakları olarak adlandırılan ve tüm üye devletlerin toplam gayrisafi milli gelirlerinin %1.23 ünü aşmayan kaynaklarla finanse edilmektedir. Gelir kaynakaları: -AB ye ithal edilen ürünler üzerinden alınan gümrük vergileri -AB genelinde mal ve hizmetlerden alınan katma değer vergisi (KDV) üzerinden bir yüzde; -Her bir ülkenin zenginlik derecesine göre alınan katkılar

39 KARAR ALMA KURUMLARI Avrupa Birliği bir ülkeler konferansından daha fazlasıdır.ancak bir federal devlet değildir.yapısı hiçbir geleneksel yasal kategoriye girmemektedir.tarihsel olarak eşsiz bir yapıya sahiptir.fakat karar alma süreci son 60 yıldır evrimleşmektedir

40 a) AB KONSEYİ (AVRUPA ZİRVESİ) Avrupa Zirvesi AB nin en üst siyasi kurumudur. Tüm AB üye ülkelerinin Devlet veya Hükümet başkanlarından oluşur. Normal olarak yılda dört kez Brüksel de toplanır.

41 Görevleri; Zirvenin çalışmalarını koordine etmek ve devamlılığını sağlamaktır. AB nin ana politik inisiyatifleri için itki sağlar, Bakanlar kurulunun anlaşamadığı sorunlu konularda karar alır. Ortak dışişleri ve güvenlik politikası yoluyla güncel uluslar arası sorunlarla da ilgilenir. Bir daimi başkanlık makamına sahiptir. Başkan 2.5 yıllık bir süre için seçilir. Sadece bir kez yeniden seçilebilir.

42 b) KONSEY Bakanlar konseyi olarak da bilinir. AB ulusal hükümetlerinin bakanlarından oluşur. Başkanlık altı aylık dönemlerle üye devletlere sırayla verilir. Her konsey toplantısına her bir Avrupa birliği ülkesinden bir bakan katılır. Katılacak bakan gündemdeki konuya göre belirlenir. Dışişleri, tarım, ulaştırma vb. Kararlarını Lizbon anlaşmasına göre karar verilecek konuya bağlı olarak ya basit çoğunluk, ya nitelikli çoğunluk, ya da oy birliğiyle almak zorundadır. Her bir AB ülkesine tahsis edilen oy sayısı kabaca ülke nüfusunu yansıtır.

43 Görevleri -Vergilendirme -Anlaşmalarda değişiklik yapılması -Yeni bir ortak politikanın uygulamaya konması -Yeni bir ülkenin birliğe katılmasına izin verilmesi gibi önemli konularda karar almak zorundadır

44 c-avrupa PARLEMENTOSU (AP) 450 milyon kişiden oluşan devasa bir nüfusu temsil eder ve temel işlevi bir siyasi güç olarak t o p l u l u k p o l i t i k a l a r ı n ı n hazırlanması için gereken inisiyatifleri üretmektir. AB vatandaşlarını temsil eden seçilmiş bir organdır. Konsey ile birlikte AB nin faaliyetlerini denetler AB mevzuatını yürürlüğe koyar. AP milletvekilleri genel seçimlerle beş yılda bir doğrudan seçilir.

45 d- AB KOMİSYONU AB nin kilit kurumlarından biridir.saadece Komisyon yeni AB mevzuatı ile ilgili teklifler hazırlama hakkına sahiptir. Bu teklifleri görüşülmek ve kabul edilmek üzere Konseye ve Parlamentoya sunar. Komisyon parlamentoya hesap verir ve Parlamentonun Komisyon aleyhine bir gensoru çıkarması durumunda istifa etmesi gerekir. Her AB ülkesi için bir komisyon üyesi olur. Komisyon yetkilerini kullanırken bağımsızdır. Görevi AB nin ortak çıkarlarını korumaktır. Hiçbir ulusal hükümetten talimat almaz. Anlaşmaların Bekçisi olarak konsey ve parlamento tarafından kabul edilen tüzük ve direktiflerin uygulanmasını sağlamak görevidir. Uygulamayan tarafı Adalet Divanına götürebilir.

46 e- ADALET DİVANI Her bir AB üyesi ülkeden bir yargıç ve bunlara bağlı sekiz savcıdan oluşur. Yenilenebilir altı yıllık görevler için atanırlar. Bağımsızlıkları garanti altına alınmıştır. AB hukukuna uyulmasını ve anlaşmaların doğru şekilde yorumlanıp uygulanmasını sağlar.

47 f- AVRUPA MERKEZ BANKASI Frankfurt ta bulunan AVRUPA MERKEZ BANKASI (ECB) Euro nun ve AB para politikasının yönetiminden sorumludur. Başlıca amacı Euro bölgesinde fiyat istikrarını korumaktır. Lizbon Anlaşması çerçevesinde AB kurumu olarak statü kazanmıştır.

48 g-avrupa SAYIŞTAYI Avrupa Hesap Mahkemesi ya da AB sayıştayı olarak bilinir yılında Lüksemburg ta k u r u l m u ş t u r. H e r b i r A B ülkesinden birer üye ile altı yıllık dönem için görevlendirilir. Avrupa Sayıştayı AB nin tüm gelirlerinin alındığını ve tüm harcamalarının kanuni ve usule uygun şekilde gerçekleştirildiğini ve AB bütçesinin sağlıklı bir şekilde yönetildiğini kontrol eder.

49 2-DİĞER ORGANLAR a)avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi: Konsey ve komisyonun çeşitli politik alanlarda karar alırken danıştığı komitedir. b)bölgeler Komitesi (CoR) :Bölgesel ve Yerel Hükümetlerin temsilcilerinden oluşur.konsey ve Komisyon bölgelerle ilgili konularda Bölgeler Komitesine danışmak zorundadır.insiyatif kullanarak da görüş bildirebilir. c)avrupa Yatırım Bankası :AB nin daha az gelişmiş bölgelerine yardımcı olmak için kredi ve talimatlar verir

50 AVRUPA BİRLİĞİ VATANDAŞI OLMAK Roma Antlaşması'nda birliğe üye ülkelerin vatandaşı olan kişilere verilen haklar şunlardır:

51 -Ulusal kimliği nedeniyle herhangi bir ayrımcılığa uğramama güvencesi altında olmak.

52 -Bir üye devlet vatandaşlığına sahip herkes Birliğin vatandaşı olacaktır. Birlik vatandaşlığı ulusal vatandaşlığa ek olacak ulusal vatandaşlığın yerini almayacaktır.

53 -AB nin herhangi bir yerinde seyahat etme, çalışma ve yaşama hakkına sahip olmak.(schengen Antlaşması) Sınır kontrollerinin kaldırılması

54 -AB içinde seyahat etmeden önce, başka bir ülkede hastalanılması durumunda oluşabilecek sağlık masraflarının karşılanmasına yardımcı olacak bir sağlık sigortası kartına sahip olmak

55 -Güvenlik güçleri gibi bazı istisnalar dışında birliğe üye herhangi bir ülkede çalışabilme ya da istenilen bir ülkede özgürce oturma ve okuma hakkı,

56 -Üye ülkelerde yerel seçimlere katılma ve bunlarda oy kullanabilme hakkı,

57 -AB vatandaşlarından dilekçenize ortak olacak bir milyon kişi bulmanız halinde komisyona bir yasa teklifi götürme hakkına sahip olmak.

58 -Avrupa Birliği üyesi olmayan bir ülkedeyken, kendi ülkesinin büyükelçilik ya da konsolosluğu yoksa herhangi bir üye ülkeninkine sığınabilme,

59 -Kötü yönetim durumunda Avrupa Parlamentosu'na ya da Avrupa Ombudsmanı'na dilekçe yazabilme,

60 -Avrupa Birliği kurumlarına birliğin herhangi bir resmî dilinde dilekçe yazabilme ve aynı dilde yanıt alabilme

61 -Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu bölgelerine özgürce ulaşabilmek

62 -Öğrenci değişimlerini ve gelişimlerini destekleyen programlardan yararlanabilme. Comenius (okul eğitimi) Erasmus (yükseköğrenim) Leonardo da Vinci (Mesleki Eğitim) Gruntvig (yetişkin eğitimi) Jean Monet (üniversite düzeyinde öğretim, Avrupa bütünleşmesi hakkında araştırma)

63 - Bolonya Süreci yoluyla Avrupa Ülkeleri, Avrupa Yüksek Öğretim Alanı oluşturmak için çalışır. Tüm ilgili ülkelerde üniversite diplomaları karşılıklı tanınır. (Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora)

64 -AB ülkesinde yaşayan herkesin ve her kuruluşun AB kurum ve organlarıyla ilgili şikayet hakkına sahip olması

65 -Ortak bir AB pasaportu ve ehliyetine sahip olmak

66 ÖZGÜRLÜK, GÜVENLİK VE ADALET AVRUPASI AB üye devleri arasında iç sınırların açılması sıradan insanlar için çok somut bir fayda sağlamakta, sınır kontrollerine tabi olmadan serbestçe seyahat etme ve ülkeler arası ulusal imkanlardan eşit olarak faydalanma imkanı sağlar. ANCAK!

67 Bu iç dolaşım serbestliği: Organize suçla, Terörizmle, Yasadışı göçle, İnsan kaçakçılığıyla, Uyuşturucu kaçakçılığıyla etkili bir mücadele için AB nin dış sınırlarındaki kontrollerin arttırılmasıyla el ele sağlanmalıdır.

68 AB ülkeleri Avrupa yı daha güvenli ve daha emniyetli yapmak için polislik ve adalet alanlarında işbirliği yapmalıdır.