Sayı : 9/ 1988 YOL GÜVENLİĞİ YASASI. (43/1996, 26/1999, 63/2002, 21/2004; 52/2005 ve 3/2014 sayılı Yasalarla değiştirilmiş ve birleştirilmiş şekliyle)

Transkript

1 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi nin 4 Mart 1988 tarihli birleşiminde kabul olunan Yol Güvenliği Yasası, Anayasanın 94 (1) maddesi gereğince, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazetede yayınlanmak suretiyle ilan olunur. Sayı : 9/ 1988 YOL GÜVENLİĞİ YASASI (43/1996, 26/1999, 63/2002, 21/2004; 52/2005 ve 3/2014 sayılı Yasalarla değiştirilmiş ve birleştirilmiş şekliyle) Madde 1. Kısa İsim Madde 2. Tefsir. BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar İKINCİ KISIM Yol Güvenliği Komisyonun Kuruluşu ve Yetkileri Madde 3. Yol güvenliği komisyonun kurulması. Madde 4. Yol güvenliği komisyonun yetkileri ÜÇÜNCÜ KISIM Alkol Etkisi Altında Araç Kullanma İle İlgili Kurallar Madde 5. Alkollü araç kullanma yasağı. Madde 6. İlk analiz için nefes örneği alınabilecek durumlar. Madde 7. Son analiz için nefes örneği alınması. Madde 8. Nefes örneği vermeği reddetmek için makul sebep. Madde 9. Tıbbı tedavi görmek amacıyla hastahanede bulunan kişilerin korunması. Madde 10.Sanığın nefes, kan veya idrarındaki alkol miktarını ispatı.. Madde 11.Suç ve cezalar. DÖRDÜNCÜ KISIM Emniyet Kemeri Kullanılmasına İlişkin Kurallar Madde 12. Örnek tip emniyet kemeri saptanması. Madde 13. Saptanan örnek tip emniyet kemerinin denetimi. Madde 14 Emniyet kemeri takma zorunluluğu. Madde 15. Emniyet kemeri kullanma zorunluluğu. Madde 16. Emniyet kemeri kullanma zorunluluğundan bağışıklık. Madde 17.Suç ve cezalar. Madde 18. Sürüş ehliyeti sahibi olma veya alma hakkından mahrumiyet.. Madde 19 Tüzük yapma yetkisi. Madde 20. Yürütme yetkisi. Madde 21. Yürürlüğe Giriş BEŞİNCİ KISIM Son Kurallar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

2 BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar Kısa isim. l. Bu Yasa, Yol Güvenliği Yasası olarak isimlendirilir. Tefsir 2,52/2005 3/2014 Fasıl 331 9/ /1991 Fasıl 333 7/ / /1996 8/1997 Fasıl 334 5/ /1991 Fasıl / / / / / /1976 6/ / / / ( 1 ) Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe: "Araç", karayolunda kullanılabilen motorlu veya motorsuz taşıtlar ile özel amaçlı taşıtları, iş makinelerini ve lastik tekerlekli traktörleri anlatır. Aylık Asgari Ücret, suçun işlendiği tarihte yürürlükte olan bir aylık asgari ücret miktarını anlatır. "Bakan", Ulaştırma işleri ile görevli Bakanı anlatır. "Cihaz", nefeste bulunan ve nefesin içerdiği etil alkol miktarını saptamak için yapılmış olan ve İçişleri ile görevli Bakan ile Ulaştırma işleri ile görevli Bakanın ortak kararı ile saptanan nitelik ve özellikleri taşıyan tüm cihazları anlatır. emniyet kemeri 29/2012sayılı yasa ile yürürlükten kaldırıldı. "Hastane", münhasıran tıbbi tedavi yapılan kamuya ait her binayı anlatır. "İdrar örneği", Laboratuar analizi için yeterli miktarda alınan idrarı anlatır. "İlgili mevzuat", bu Yasa ile aşağıda öngörülen yasalar ve bu yasalar uyarınca yapılan Tüzük, Nizamname, Yönetmelik ve Emirnameleri anlatır. Klâkson ve Düdük Yasaklama Yasası; Motorlu Araçlar (Üçüncü Şahıs Sigorta) Yasası; Yol Kuralları Yasası; Araçlar ve Trafik Düzenleme Yasası; Motorlu Araçlar ve Yol Trafik Yasası; Motorlu Araçlarla Yolcu ve Eşya Taşıması (Denetim) Yasası; "İlk analiz", bu maddede tanımlanan ve nefeste etil alkol miktarı bulunup bulunmadığını gösteren ve cihaz i1e nefes örneğinin analizini anlatır. "Kan örneği", Laboratuar analizi için yeterli miktarda alınan kanı anlatır. "Laboratuar analizi" kandaki veya idrardaki etil alkol miktarını saptamak için Devlet Laboratuarında bilinen bilimsel bir yöntemle yapılan analizi anlatır. "Mukayyit", Motorlu Araçlar ve Yol Trafik Yasasının 2'nci ve 3'ncü maddelerinde tanımlanan kişiyi anlatır.

3 40/ / / / / / / / / /1975 4/ / / / /1989 5/1992 7/ / /1996 "Matbu sonuç", cihazın otomatik olarak verdiği ve bir kâğıt veya başka bir madde üzerine basılmış ve analiz edilen nefes örneğinde bulunan etil alkol miktarını gösterir belgeyi veya kayıt yapmayan türdeki cihazlarda, cihazın göstergesinden okunmak suretiyle görevli polis mensubunca kayda geçirilip imzalanan ve analiz edilen nefes örneğindeki alkol miktarını gösterir belgeyi anlatır. "Motorlu araç", 29/2012 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırıldı "Nefes", doğal olarak nefes alıp verme sırasında dışa verilen havayı anlatır. "Nefes örneği", ilk analiz veya son analiz yapılması için yeterli sayılacak nefes miktarını anlatır. "Ön koltuk", motorlu araç sürücüsünün oturduğu koltuğu ve varsa sürücünün koltuğu dışında aracın ön kısmında bulunan koltuğu anlatır. Ancak bir motorlu aracın ikiden fazla ön koltuğu olması halinde, bu Yasa amaçları bakımından sadece araç sürücüsünün koltuğu ile sürücü koltuğuna en uzak olan koltuk ön koltuk sayılır, aralarında bulunan başka herhangi bir koltuk ise ön koltuk sayılmaz. "Örnek tip", aşağıdakileri anlatır: (A) Aşağıdaki konulardan biri veya birçoğunu, yani ticari eşyanın adı, sınıflandırılması, derecelendirilmesi, bileşimi, ağırlığı, miktarı, hacmi, özellikleri, kullanımı veya özellikleri veya kısımlarının özelliklerini kapsayan tanımlama veya açıklaması; (B) Bir ticari eşya veya kısımlarının denenmesi veya ölçülmesi ve yukarıdaki (A) bendinde sözü edilen konularla ilgili olarak örnek alma ve denetleme yöntemlerinin tanımlanması; (C) Bir ticari eşya veya kısımlarının denenmesi veya ölçülmesi ve yukarıdaki (A) bendinde sözü edilen konularla ilgili olarak örnek alma ve denetleme yöntemlerinin tanımlanması; (Ç) Bir ticari eşyanın paketlenme ve işaretlenmesinin tanımlanması; (D) Bir ticari eşyanın veya bir grup ticari eşyanın imali, kullanımı, bakımı, tesisi veya montesi için gerekli yöntemin tanımlanması (pratik kodlama olarak da bilinir); (E) Ticari eşyayı işaretleme şekli ve yönteminin tanımlanması; ve (F) Ticaret ve sanayide daha yüksek verim sağlamak için birleştirilmiş sistem veya yöntemlerin tanımlanması. "Saptanan sınır", duruma göre, araç şoförlerinde 100 mililitre verilen nefeste 24 mikrogram etil alkolü; 100 mililitre kanda 50 miligram etil alkolü veya 100 mililitre idrarda 65 miligram etil alkolü; kamu

4 13/ / /1989 9/1992 taşımacılığı yapan araç şoförlerinin 100 mililitre kan veya nefes veya idrarında 0 miligram etil alkolü anlatır. "Son analiz", verilen nefes örneğinin içerdiği etil alkolün miktarını saptamak için ilgili kişiden yeniden alınan nefes örneğinin ikinci kez analizini anlatır. "Tabip", Kıbrıs Türk Tabipler Birliği Yasasının 2'nci ve 4'ncü maddelerinde tanımlanan kişileri anlatır. "Trafik suçu", Motorlu Araçlar ve Yol Trafik; Yasası ile Motorlu Araçlarla Yolcu ve Eşya Taşınması (Denetim) Yasası kurallarına ve bu yasalar uyarınca yapılan tüzük ve nizamname kurallarına aykırı olarak işlenen herhangi bir suçu anlatır. (2) Bu Yasada kullanılmakla beraber tanımı yapılmamış olan, ancak Motorlu Araçlar ve Yol Trafik Yasası ile Motorlu Araçlarla Yolcu ve Eşya Taşıması (Denetim) Yasasında tanımlanmış olan sözcükler veya söz dizileri, bu Yasa amaçları bakımından, söz konusu Yasalarda kendilerine verilmiş olan aynı anlamı taşırlar. 3 üncü ve 4 üncü maddeler 3/2014 sayılı değişiklik yasasıyla kaldırıldı. ÜÇÜNCÜ KISIM Alkol Etkisi Altında Araç Kullanma ilgili Kurallar Alkollü araç kullanma yasağı İlk analiz için nefes örneği alınabilecek durumlar 5. Bir araç sürücüsünün, nefesindeki, kanındaki veya idrarındaki alkol oranı, saptanan sınırı aştığı halde, alkollü olarak herhangi bir yolda veya başka herhangi bir yerde araç kullanması veya kullanmaya teşebbüs etmesi yasaktır. 6. ( 1 ) Bir polis mensubu: (A) Herhangi bir yolda veya başka herhangi bir genel yerde araç kullanan veya kullanmaya teşebbüs eden bir kişinin vücudunda alkol bulunduğundan veya araç hareket halinde iken trafik suçu işlediğinden; veya (B) Bir kişinin vücudunda alkol bulunduğu sırada bir yolda veya başka herhangi bir genel yerde araç kullandığından veya kullanmaya teşebbüs ettiğinden ve o kişinin vücudunda alkol bulunmaya devam ettiğinden, makul olarak şüphe etmesi halinde, 9'uncu madde kurallarına bağlı kalmak koşuluyla, o kişiden ilk analiz için nefes örneği

5 vermesini isteyebilir. (2) Bir polis mensubu, yukarıdaki (1)'inci fıkrada belirtilen durumlar dışında, bir yolda veya başka herhangi bir genel yerde bir trafik kazası olması halinde, kaza sırasında aracı süren veya aracı sürdüğüne veya sürmeye teşebbüs ettiğine makul sebeplere dayanarak kanaat getirdiği bir kişiden, 9'uncu madde kuralları saklı kalmak koşuluyla, ilk analiz için nefes örneği vermesini isteyebilir. (3) Bir kişiden, alkollü olduğu makul şüphesi üzerine durdurulduğu yerde veya bu mümkün değilse, gerekli teknik teçhizatın bulunduğu en yakın polis karakolunda, yukarıdaki (1)'inci ve (2)'inci fıkra kuralları uyarınca nefes örneği vermesi istenebilir. (4) Makul bir sebebi olmadan, (3)'üncü fıkra uyarınca gösterilen polis karakoluna gitmeyi reddeden veya gitmekten kaçınan veya bu madde kuralları uyarınca kendinden istendiğinde nefes örneği vermeyi reddeden veya herhangi bir şekilde vermekten kaçınan kişi bir suç işlemiş olur. (5) Bir polis mensubu, vücudunda alkol bulunduğu şüphesi üzerine, bu madde kuralları uyarınca kendisinden istenen nefes örneğini vermeyi reddeden veya vermekten herhangi bir şekilde kaçınan bir kişiyi yakalayabilir. Ancak tıbbi tedavi görmek amacıyla hastanede bulanan böyle bir kişi bu fıkra kuralları dışındadır. (6) Bir polis mensubu, bu madde kuralları uyarınca nefes örneği vermesini istediği kişinin, istenen örneği vermeyi reddetmesinin veya vermekten kaçınmasının, bir cezai suç teşkil edebileceği yönünde dikkatini çekmek zorundadır. Son analiz için nefes örneği alınması 7. ( 1 ) Bir polis mensubu, 6'ncı madde kuralları çerçevesinde nefes örneğinin ilk analizi alınmış bir kişiden, 9'uncu madde kuralları saklı kalmak koşuluyla, 5'inci madde kurallarına aykırı bir davranışta bulunarak suç işleyip işlemediğini soruşturmak amacıyla, ilk analiz için nefes örneğinin alındığı andan on dakika sonra, son analiz için ikinci kez nefes örneği vermesini isteyebilir. Ancak, son analiz için ikinci kez nefes örneği vermesi istenen kişi yaralı ise, nefes örneğinin alınabilmesi için bir tabibin rızası koşuldur. (2) Tıbbi nedenlerden ötürü nefes örneği alınmasının sakıncalı olduğu, bir tabip raporuyla onaylandığı takdirde, herhangi bir polis mensubu, 9'uncu madde kuralları saklı kalmak koşuluyla, yukarıdaki (1)'inci fıkra kuralları çerçevesinde, ilgili kişinin laboratuar analizi için kan örneği vermesini isteyebilir. (3) (1)'inci fıkra uyarınca nefes örneği verilmesi, alkollü olduğu makul şüphesi üzerine kişinin durdurulduğu yerde veya bu mümkün değilse gerekli teknik teçhizatın

6 Nefes örneği vermeyi reddetmek için makul sebep Tıbbi tedavi görmek amacıyla hastanede bulunan kişilerin korunması bulunduğu en yakın polis karakolunda gerçekleştirilmelidir. (4) Bu madde kuralları uyarınca alınan nefes örneğinin son analizi sonucu ile 6'ncı madde kuralları uyarınca alınan nefes örneğinin ilk analiz sonucu çeliştiği takdirde, nefesteki alkol miktarı olarak, bu Yasa amaçları bakımından düşük olan alkol miktarı dikkate alınır. (5) Son analizin yapılması için gerekli teknik teçhizatın bulunduğu en yakın polis karakoluna makul bir sebebi bulunmaksızın gitmeyi reddeden veya gitmekten kaçınan ve bu madde kuralları uyarınca kendisinden istendiğinde nefes örneği vermeyi herhangi bir surette reddeden veya vermekten herhangi bir surette kaçınan kişiler, bir suç işlemiş olurlar. (6) Bir polis mensubu, vücudunda alkol bulunduğu makul şüphesi üzerine, bu madde kuralları uyarınca nefes örneği vermesini istediği kişinin istenen örneği vermeyi reddetmesinin veya vermekten kaçınmasının bir cezai suç teşkil edebileceği yönünde dikkatini çekmek zorundadır. 8. (1) Tıbbi nedenlerden dolayı bir kişinin tedavisinden doğrudan sorumlu olan bir Devlet tabibinin imzasıyla onaylanmış tıbbi bir raporda gösterilen bir sebep, bir kişinin nefes örneği vermeyi reddedebilmesi için 6'ncı maddenin (4)'üncü fıkrası ve 7'nci maddenin (5)'inci fıkrası amaçları bakımından makul sebep sayılır. Bu rapor, kişiden nefes örneği vermesi istendiği zaman, isteyen polis mensubuna veya üç gün içerisinde ilgili kişinin evine en yakın polis karakoluna sunulur. (2) (l)'inci fıkra kuralları uyarınca öngörülen tıbbi raporun, saptanmış süre içerisinde sunulamaması, ilgili kişinin istenen nefes örneğini vermeyi makul bir sebebi olmaksızın reddettiğine veya vermekten kaçındığına ilişkin delil sayılır ve ilgili kişi hakkında, 6'ncı maddenin (4)'üncü fıkrası veya 7'inci maddenin (5)'inci fıkrası kuralları uygulanır. 9. (1) Tıbbi tedavi görmek amacıyla hastahanede bulunan bir kişiden, bu Yasa amaçları için nefes, kan veya idrar örneği vermesi istenemez. Ancak böyle bir kişinin tıbbi tedavisinden doğrudan sorumlu olan tabibin vereceği onay üzerine, (2)'inci fıkra kuralları saklı kalmak ve örnek, kişinin tedavi edilmekte olduğu hastanede alınmak koşuluyla nefes, kan veya idrar örneği istenebilir. (2) Bu Yasa amaçları için nefes, kan veya idrar örneği vermesi istenen bir kişinin tedavisinden doğrudan sorumlu olan tabip, kan, nefes veya idrar örneği verilmesi istemini sadece 6'ncı maddenin (6)'ncı fıkrası ile 7'nci maddenin (6)'ncı fıkrasında öngörülen ihtarın yapılmasının ve

7 istenen örneğin verilmesinin kişinin sağlığı üzerinde olumsuz etki doğuracağı gerekçesiyle, reddedebilir. Sanığın nefes, kan veya idrarındaki alkol miktarının ispatı (3) 7'nci maddenin (2)'nci fıkrası kuralları uyarınca istenen kan örneği, sadece örnek vermesi istenen kişinin onayı ile alınır. Ancak kan örneği vermesi istenen kişinin örnek vermeyi reddetmesi veya sağlık durumu nedeniyle örnek vermeyi onaylayabilecek durumda olmaması halinde, tıbbi tedavisi için kendinden kan alınmışsa, alınan bu kandan bir örnek laboratuar analizi için kullanılabilir. Ancak kanın ilgili kişiden alındığı ilgili tabip tarafından onaylanmalıdır. 10. ( l ) Bu Yasanın 5'inci maddesi kurallarına aykırı bir davranışta bulunmakla suçlanan kişinin, nefes, kan veya idrarında bulunan alkol miktarının ispatlanması için, ilgili kişinin verdiği nefes, kan veya idrar örneğinde bulunan alkol miktarı dikkate alınır ve araç kullandığı veya kullanmaya teşebbüs ettiği sırada nefes, kan veya idrarında bulunan alkol miktarının, verdiği nefes, kan veya idrar örneğinde bulunan alkol miktarından daha az olmadığı varsayılır. Ancak, herhangi bir aracı bir yolda veya başka genel bir yerde kullanmaktan veya kullanmaya teşebbüsten vazgeçtikten sonra ve nefes, kan veya idrar örneği vermeden önce alkollü içki aldığını ispatlayan sanık hakkında bu fıkra kuralları uygulanmaz. (2) Bu Yasa kurallarına aykırı davranmakla işlenen bir suçla ilgili ceza muhakemeleri usulünde, aşağıdaki hususlar, nefes, kan veya idrar örneğinde bulunan alkol miktarını ispatlayan delil oluşturur: (A) Nefes örneğinin son analizinde saptanan matbu sonuç; matbu sonucun eşliğinde gerek sonucun bulunduğu kâğıdın üzerinde yapılmış gerek başka şekilde yapılmış ve polis mensubunca imzalanmış bir de onay belgesi bulunmalı ve bu belge ile, matbu sonucun, sanık tarafından belgede yazılı tarih ve saatte verilen nefes örneğine ait olduğu onaylanmalıdır; veya (B) Kan veya idrar örneğinin laboratuarda analizi sırasında bulunan alkol miktarı ile ilgili olarak Devlet Laboratuarında görevli kimyagerin imzasını taşıyan bir analiz belgesi. Alkol miktarının hangi kan veya idrar örneği ile ilgili olduğu analiz belgesinde belirtilmelidir. (3) Yukarıdaki (2)'nci fıkranın (A) bendinde sözü edilen ve matbu sonucu veya onay belgesini veya matbu sonuç ile onay belgesinin her ikisini de oluşturan her belge, itham eden makam adına Mahkeme tarafından ispatlayıcı delil olarak kabul edilir ve Mahkeme başka şekilde

8 Suç ve cezalar. 4.43/ / /2002 2,21/2004 3,52/2005 emretmedikçe, nefes örneği analiz eden ve bu fıkranın öngördüğü evrakı imzalayan polis mensubunun Mahkemede bizzat hazır bulunması gerekmez. Ancak sanık, davanın görülme tarihinden en az üç gün önce veya Mahkemenin özel durumlarda müsaade edeceği süre içinde Mahkemeye ve itham eden makama tebligatta bulunarak onay belgesini veya başka evrakı imzalayan veya imzaladığı iddia edilen kişinin bizzat Mahkemede hazır bulunmasını isterse Mahkeme, herhangi bir onay belgesini veya onay belgesi olarak ibraz edilen başka bir belgenin ispatlayıcı delil olarak kabul edilmesini reddedebilir. 1 1 l. Bu Yasanın 5 inci maddesi, 6 ncı maddesinin (4) üncü fıkrası ve 7 nci maddesinin (5) inci fıkrası kurallarına aykırı hareket eden kişiler bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde, aylık asgari ücretin beş katına kadar para cezasına veya iki yıla kadar hapis cezasına veya en çok bir yıllık bir süre için sürüş ehliyeti almaktan veya bulundurmaktan men edilme cezasına veya bu cezaların tümüne birden çarptırılabilirler. Hakkında böyle bir soruşturma veya kovuşturma başlatılan kişi beş güne kadar mahkeme huzuruna çıkarılır ve böyle bir kişinin sürüş ehliyetine, dava sonuçlanıncaya kadar mahkemece el konabilir. DÖRDÜNCÜ KISIM Emniyet Kemeri Kullanılmasına İlişkin Kurallar 29/2012 sayılı Emniyet Kemeri Yasası ile yürürlükten kaldırıldı. BEŞİNCİ KISIM Son Kurallar Tüzük yapma yetkisi Yürütme Yetkisi 3/2014 Yürürlüğe Giriş. 19. Bakanlar Kurulu, bu Yasa kurallarının öngördüğü Tüzükleri yapar. 20. Bu Yasayı, Ulaştırma işleri ile görevli Bakan yürütür. 21. Bu Yasa, Bakanlar Kurulunun Resmî Gazetede yayımlayacağı bir tarihte yürürlüğe girer. 1 Para cezasının güncelleştirilmesi için değişiklik yapılması önerilmiştir.