Depresyon ile İlgili Bilgi ve Tutumlar: İstanbul Örneği

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Depresyon ile İlgili Bilgi ve Tutumlar: İstanbul Örneği"

Transkript

1 Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14(2): Depresyo ile İlgili Bilgi ve Tutumlar: İstabul Öreği Dr. Erol ÖZMEN 1, Dr. Kültegi ÖGEL 2, Dr. Cumhur BORATAV 3, Dr. Afş SAĞDUYU 4, Dr. Tamer AKER 5, Dr. Defe TAMAR 6 ÖZET Amaç: Bu çal flmada, halk depresyo ile ilgili bilgi ve tutumuu ve buu etkileye sosyodemografik etmeleri araflt r lmas amaçlam flt r. Yötem: Çal flma, 2000 y l da stabul u 24 ayr ilçeside yaflaya 707 yetiflki ile, evleride yüz yüze görüflme yolu ile gerçeklefltirilmifltir. Halk depresyoa yöelik tutumua sosyodemografik etmeleri etkisii belirlemek içi lojistik regresyo aalizi kulla lm flt r. Bulgular: Kat l mc lar 78.9 uu ta mlaa depresyo olgusuda bir ruhsal hastal k buludu uu düflüdü ü görülmüfltür. Sosyal sorular (86.6) ve kiflilik zay fl (68.2) etiyolojide e çok sorumlu tutula etmelerdir. Öreklemi 43.3 ü depresyolu kiflileri sald rga oldu- uu, 22.8 i depresyolu hastalar toplum içide serbest dolaflmamalar gerekti ii belirtmifltir. Depresyo olgusuu tedaviside kat l mc lar 51.9 u bir doktora gidilmesi gerekti ii belirtmifltir. Depresyou bir hastal k oldu uu düflüe kat l mc lar 94.5 i depresyou tedavi edilebile bir hastal k oldu uu, 54.9 u depresyo tedaviside kulla la ilaçlar ciddi ya etkiler yapt düflümektedir. Tutumu e çok etkileye etmei yafl oldu u görülmüfltür. Souç: Elde edile souçlar geel olarak de erledirildi- ide toplum içide depresyoa bir hastal k olarak bak ld -, acak sosyal bir soru olarak alg lama e ilimii buludu u, depresyou ilaçla tedavi edilebildi i düflüülüyor olmakla birlikte ilaçlarla ilgili yal fl bilgileri buludu u, depresyolu hastalar toplum içide kabul edilebilirlikleride tereddütleri buludu u görülmektedir. Aahtar Sözcükler: Depresyo, tutum, bilgi SUMMARY: The Kowledge ad Attitudes of the Public Towards Depressio: A stabul Populatio Sample Objective: To assess the public s kowledge ad attitudes towards depressio ad associated sociodemographic factors. Method: The survey was coducted i 2000 usig face-toface iterviews i the homes of 707 adults i 24 differet districsts of stabul. Logistic regressio aalysis was used to assess the ifluece of sociodemographic factors o attitudes toward depressio. Results: The results idicate that 78.9 diagosed the depressio vigette as a metal disorder of the sample cosidered social evirometal factors ad 68.2 weak persoality to be as the cause of depressio of the populatio thought that people with depressio are aggressive, ad 22.8 believe that their freedom should be restricted percet of the subjects thought that the patiet defied i the vigette should cosult a physicia percet of the respodets who thought of depressio as a illess believe that depressio is treatable ad 54.9 of the respodets cosider that the drugs used to treat depressio have serious side effects. Whe the effect of sociodemographic factors o commuity attitudes was aalysed by logistic regressio, age was foud to have the most sigificat ifluece o commuity attitudes towards depressio. Coclusio: The results suggest that the public idetifies depressio as a illess, has a tedecy to perceive depressio as a social problem, believes that depressio could be treated by drugs, has icorrect kowledge about drugs ad treatmet, ad is i doubt about the acceptace of depressive patiets i society. Key Words: Depressio, attitudes, kowledge Bu çal şmada, PAREM (Psikiyatrik Araşt rmalar ve Eğitim Merkezi) taraf da plalaarak yürütüle ve Astra Zeeca İlaç Firmas taraf da desteklee RUTUP (Ruhsal Hastal klar ile İlgili Halk Tutumuu Araşt r lmas Projesi) ta elde edile verilerde yararla lm şt r. 1Prof., Celal Bayar Ü. T p Fak., Psikiyatri AD., Maisa. 2 Doç., 6 Uzm., Bak rköy Ruh ve Siir Hastal klar Hastaesi, İstabul. 3Yrd. Doç., K r kkale Ü. T p Fak., Psikiyatri AD., K r kkale. 4 Doç., Başket Ü. T p Fak., Psikiyatri AD., Akara. 5 Doç., Kocaeli Ü. T p Fak., Psikiyatri AD., İzmit. 89

2 GİRİŞ Güümüzde hala halk ruhsal hastal klar ile ilgili birçok olumsuz düşüce, tutum ve davra - şa sahip olduğu görülmektedir (Byre 1999). Bu durum toplum içide yayg l k h z yüksek ola depresyo içi de söz kousudur. Öreği, İgiltere de 1991 y l da yap la bir çal şmada depresyou edei olarak işsizlik, ailede birii ölümü ve bir ilişkii bozulmas gibi sosyal etmeleri görüldüğü, depresyolu hasta damgalama edişesi ile doktora başvurmaya çekiebileceğii ve atidepresalar bağ ml l k yapt - ğ düşüüldüğü gözlemiştir (Priest ve ark. 1996). Yie İgiltere de 1998 y l da yap la bir çal şmada halk ciddi psikiyatrik hastal klar ile ilgili görüşleri araşt r lm ş ve ciddi depresyolu hastalar başkalar içi tehlikeli ve davra şlar - ögörülemez olduğu, bu hastalar kedilerii kotrol edemeyeceği, iyileşmelerii güç olduğu yarg lar buluduğu belirlemiştir (Crisp ve ark. 2000). Avustralya da 1995 y l da yap la bir çal şmada halk depresyou bir ruhsal rahats zl k olarak ta yabildiği, acak tedavisiyle ilgili yal ş bilgilere sahip olduğu gözlemiştir (Jorm ve ark. 1997a). Bugüe kadar ülkemizde halk ruhsal hastal klar ile ilgili tutumuu araşt ra geiş boyutlu bir araşt rma yap lmam şt r. Yap la araşt rmalarda, çal şmaya al a kişileri sosyal yak l k içere ortamlarda ak l hastas ile etkileşimi azaltma eğilimide olduklar (Arkar 1991); aksiyete evrozu/depresyou ola kişileri, paraoid şizofrei olgular a göre daha mutlu, daha verimli, daha iyi, daha çağdaş, daha temiz, daha az tehlikeli, daha s k rastlaa şeklide değerledirdiği (Arkar 1992); paraoid şizofrei olgusuu, aksiyete evrozu/depresyo olgusua göre daha fazla orada bir ak l hastal ğ olarak görüldüğü ve sosyal mesafe koulduğu, daha fazla fiziksel yük getire ve kötü progoza sahip bir hastal k olarak değerledirildiği (Arkar ve Eker 1996) belirtilmiştir. Toplumu depresyola ilgili tutumlar depresyolu kişii buu fark edebilmesii, çare arama davra ş, hekimle ilişkiye giriş biçimii, tedavi uygulamalar a uyumuu etkilemektedir (Jorm ve ark. 2000, Agermeyer ve ark. 1999, Byre 1999). Diğer yada halka yöelik eğitim programlar halk fark da oluşuu artt rd ğ ve depresyola ilgili tutum ve davra şlar da olumlu değişiklikler yaratt ğ gözlemiştir (Paykel ve ark. 1998, Ögel ve ark. 1996). Bu edele, toplumu depresyola ilgili tutumlar belirlemesi, her türlü eğitim program haz rlamas da, biricil, ikicil ve üçücül koruyucu ruh sağl ğ hizmetlerii plalamas da yol gösterici olacakt r. Bu çal şmada halk depresyo ile ilgili bilgi, tutum ve davra ş ve buu etkileye sosyodemografik değişkeleri araşt r lmas amaçlam şt r. YÖNTEM Bu araşt rmada Psikiyatrik Araşt rmalar ve Eğitim Merkezi Dereği (PAREM) taraf da plalaarak yürütüle Ruhsal Hastal klar ile İlgili Halk Tutumuu Araşt r lmas (RUTUP) projesi verileride yararla lm şt r. Bu proje kapsam da araşt rmac lar taraf da 5 ayr bölüm ve 142 soruda oluşa bir aket formu geliştirilmiştir. Akette demografik bilgiler ve sağl k bilgileri ile ilgili 18, depresyo ile ilgili 32, şizofrei ile ilgili 32, deprem soras ruhsal durum ile ilgili 31 ve sigara-madde al şkal klar ile ilgili 29 soru bulumaktad r. Aket formuu depresyo k sm iki aa bölümde oluşmaktad r. Birici bölümde DSM- IV de (Amerika Psikiyatri Birliği 1994) ta mlad ğ şekliyle major depresyoda görüle belirtileri ta mlad ğ bir olgu öreği verilerek, çal şmaya kat la kişileri bu vaka ile ilgili 6 soruyu ya tlamalar istemiştir. İkici bölümde ise verile vaka öreğii depresyo içi bir örek olduğu da söyleerek 26 soru ile doğruda depresyo ile ilgili halk bilgi ve tutumu araşt r lm şt r. Birici bölümdeki 4, ikici bölümdeki 24 soruda maddeler ile ilgili ya tlar dereceledirilmiş (kat l yorum, k sme kat l yorum, pek kat lm yorum, kat lm yorum, fikrim yok) ve birici bölümdeki 2, ikici bölümdeki 2 soruda ise ya tlar çeşitli öermeler biçimide düzelemiştir. İkici bölümde bulua 26 soruda 8 i yal z depresyo bir hastal kt r sorusua kat l yorum ya da k sme kat l yorum ya t vere hastalara sorulmuştur. Araşt rma, İstabul u 24 ilçeside, 2000 y l - Hazira ay da gerçekleştirilmiştir. 32 ilçesi bulua İstabul u merkezie uzak ola 8 ilçe araşt rmaya dahil edilmemiştir. İlçeler biricil öreklem kümesi olarak belirleerek, her ilçede 90

3 TABLO 1. Çal şmaya Kat lalar Sosyodemografik Özellikleri ile Özgeçmişleride Ruhsal Tedavi Görme ve Soygeçmişleride Ruhsal Hastal k Buluma Durumlar a Göre Dağ l m (İstabul, 2000). Yaş gruplar üstü Sosyoekoomik s f Yüksek Orta üzeri Orta alt Düşük Cisiyet Erkek Kad Ruhsal tedavi görme durumu Evet Hay r Medei durum Evli Eşi ölmüş Ayr Boşam ş Hiç evlememiş Yak lar da ruhsal hastal k olma durumu Evet Hay r Çal şma durumu Çal şa Ev kad İşsiz Emekli Öğreci Öğreim durumu İlkokul Ortaokul Lise Yüksekokul-Üiversite Ruhsal hastal ğ ola yak akrabal k düzeyi Ae-baba Kardeş Çocuk Eş Diğer Ruhsal hastal ğ ola yak ta s Depresyo Şizofrei Diğer örekleme al a kişi say s ilçei üfus ağ rl - ğ a göre hesaplam şt r. Araşt rmaya al a ilçelerde bulua tüm sokaklar kaydedilerek rastgele örekleme yötemi ile seçim yap lm ş ve yie her sokakta ay yötemle seçile haelere gidilmiştir. Bulumaya haei ve okul, dükka gibi bialar yerie bir soraki biaya geçilmiştir. Haede bulua ve 15 yaş doldurmuş kişiler aras da çal şmaya kat lmay kabul ede ve sorular ya tlayabilecek zihisel yeterlilikte ola kişiler araşt rmaya al m şt r. Deekler haede bulualar aras da yie rastgele örekleme yötemiyle seçilmiş, erkek ve kad oralar aras daki eşitliği gözetebilmek amac yla hafta sou ve akşamlar da hae ziyaretleri yap lm şt r. Araşt rmaya 707 kişi al m ş olup, öreklemi sosyodemografik özellikleri, özgeçmişte ruhsal tedavi görme ve soygeçmişte ruhsal hastal k buluma durumlar Tablo 1 de verilmiştir. Aketi uygulamas yüz yüze görüşme ile bir araşt rma şirketii aketörleri taraf da yap lm şt r. Aketörler çal şma öcesi araşt rmac lar taraf da eğitilmiş ve yapt klar pilot uygulamalar deetmeler taraf da gözde geçirilmiştir. Pilot uygulamalar araşt rma kapsam da değerledirilmemiştir. Belli bir tutarl ğ sağlaabilmesi içi aketörleri say s 8 le s rl tutulmuş, araşt rma herhagi bir yal l ğa izi vermemek içi çok k sa ve aa hatlar yla alat lm şt r. İstatistiksel değerledirme yap l rke ya tlar dereceledirilmiş olduğu (kat l yorum, k sme kat l yorum, pek kat lm yorum, kat lm yorum, fikrim yok) sorularda kat l yorum ve k sme kat l yorum ya tlar birleştirilerek kat l yorum olarak, kat lm yorum ve pek kat lm yorum ya tlar birleştirilerek kat lm yorum olarak ele al m şt r. Ya tlar çeşitli öermeler biçimide olduğu sorularda ise doğruda elde edi- 91

4 TABLO 2. Kat l mc lar Depresyo ile İlgili Sorulara Verdikleri Ya tlara Göre Dağ l m (İstabul, 2000). Kat l yorum Kat lm yorum Fikrim yok Depresyo aş r üzütü halidir Depresyo bir ruhsal zay fl k halidir Depresyo sosyal sorular (işsizlik, yoksulluk, ailevi sorular gibi) edeiyle ortaya ç kar Ortam değişikliği (tatile ç kmak gibi) depresyou geçmesie öemli katk larda buluur Depresyou olalar tam olarak düzelmez Hac ya da hocalar depresyou geçmesii sağlayabilir Sosyal sorular (işsizlik, yoksulluk, ailevi sorular gibi) çözülmede depresyo geçmez Depresyolu hastalar toplum içide serbest dolaşmamal d r Depresyolu bir kişi ile birlikte çal şabilirim Depresyou ola bir kişiyle evleebilirim Depresyolu bir komşum olmas bei rahats z etmez Evim olsa depresyou ola bir kişiye kiraya vermem Depresyolu kişiler sald rga olur Depresyolu kişiler kedi hayatlar ile ilgili doğru karar alamaz Depresyo bulaş c d r Depresyou olalar ak l hastas d r Depresyo bir hastal kt r Depresyo tedavi edilebile bir hastal kt r* Depresyo ilaçla tedavi edilebile bir hastal kt r* Depresyo psikoterapi (kouşma tedavisi) ile tedavi edilebile bir hastal kt r* Depresyo tedaviside kulla la ilaçlar bağ ml l k yapabilirler* Depresyo tedaviside kulla la ilaçlar ciddi ya etkiler yaparlar* Depresyo doğuşta gele bir hastal kt r* Depresyo geçirdiğiizi düşüseydiiz e yapard z?* Tatile ç kard m Doktora giderdim Dii yard m arard m Hibir şey yapmazd m Diğer Doktora gitmeye karar verseydiiz aşağ dakilerde hagisie öceklikle başvururduuz?* Sağl k ocağ doktoru Dahiliyeci Psikiyatri doktoru Beyi cerrahisi doktoru Nöroloji doktoru Hiçbir doktora gitmezdim Diğer * Depresyo bir hastal kt r sorusua kat lm yorum ve fikrim yok ya t verelere (=213) bu sorular sorulmam şt r. le souçlar verilmiş ve bu veriler diğer istatistiksel aalizde kulla lm şt r. Al a souçlar SPSS-PC 8.0 istatistik program da oluşturula veri taba a aktar lm şt r. Aket sorular a verile ya tlar s kl k belirtilerek değerledirilmiş; sosyodemografik özelliklerii, özgeçmişte ruhsal tedavi görme ve soygeçmişte ruhsal hastal k buluma durumuu halk depresyo ile ilgili bilgi ve tutumlar a etkisii araşt rmak amac yla lojistik regresyo aalizi uygulam şt r. Lojistik regresyo aalizi uygula rke ya tlar dereceledirilmiş 28 aket sorusu bağ ml değişke olarak; cisiyet, çal şma duru- 92

5 TABLO 3. Kat l mc lar Depresyo Olgu Öreği ile İlgili Sorulara Verdikleri Ya tlara Göre Dağ l m (İstabul, 2000). Kat l yorum Kat lm yorum Fikrim yok Fatma Ha m da bedesel bir hastal k bulumaktad r Fatma Ha m da ruhsal bir hastal k bulumaktad r Fatma Ha m bu durumu kişilik yap s zay fl ğ da kayaklamaktad r Fatma Ha m bu durumu yaşad ğ sosyal sorularda (işsizlik, yoksulluk, ailevi sorular gibi) kayaklamaktad r Bu durumda kurtulmak içi Fatma Ha m öcelikle bir doktora gitmesi gerekmektedir Öcelikle güçlü olmas gerekmektedir, isterse bu durumu aşabilir Öcelikle bir tatile ç kmas, buluduğu ortamda uzaklaşmas gerekmektedir Öcelikle yaşad ğ şartlar düzeltilmesi gerekmektedir Diğer Fikrim yok Fatma Ha m doktora gitmek isterse; Öcelikle sağl k ocağ doktorua gitmelidir Öcelikle dahiliye (iç hastal klar ) doktorua gitmelidir Öcelikle psikiyatri (ruh sağl ğ ve hastal klar ) doktorua gitmelidir Doktora gitmesii gerektire bir durum bulumamaktad r Diğer Fikrim yok mu, yaş, eğitim, sosyoekoomik düzey, özgeçmişte ruhsal tedavi görme, soygeçmişte ruhsal hastal k buluma değişkeleri de bağ ms z değişke olarak al m şt r. Bağ ml değişke olarak al a bilgi ve tutumu araşt rmaya yöelik sorulara fikrim yok ya t vereler değerledirme d ş tutulmuştur. Bağ ms z değişkelerde cisiyet, kad /erkek; özgeçmişte ruhsal tedavi, buluma/bulumama; soygeçmişte ruhsal tedavi, buluma/bulumama; çal şma durumu, çal - şa/çal şmaya; yaş, 55 yaş ve alt /55 yaş üstü; eğitim, ilkokul/ilkokul üstü; sosyoekoomik düzey düşük/orta ve üst şeklide s flad r lm şt r. Bağ ml değişke olarak al a sorulara verile ya tlar kat l yorum ya t 1, kat lm yorum ya t ise 0 olarak kodlam şt r. Bağ ms z değişkelerde cisiyet içi kad, özgeçmişte ruhsal tedavi içi bulumama, soygeçmişte ruhsal tedavi içi bulumama, çal şma durumu içi çal şmaya, yaş içi 55 yaş ve alt, eğitim içi ilkokul üstü, sosyoekoomik düzey içi düşük referas grubu olarak al m şt r. Lojistik regresyo aalizi her bir bağ ml değişke içi (bilgi ve tutumu araşt maya yöelik her bir soru içi) ayr ayr ve değişkeleri tümü eşzamal olarak aalize kat larak yap lm şt r. BULGULAR Depresyo kavram a toplumu bak ş aç s Depresyo ile ilgili sorularda aketi ya tlayalar 63.8 i (= 451) depresyou bir hastal k olduğuu belirtmekle birlikte, 91.4 ü (=646) depresyou bir hastal k olmad ğ, zama zama her isa içie düştüğü bir durum olduğuu düşüdüğüü belirtmiştir. Depresyou ak l hastal ğ olduğuu düşüeleri ora ise 14.3 tür (=101) (Tablo 2). Kat l mc lar 88.3 ü (=624) depresyou aş r üzütü hali olduğuu, 76.2 si (=539) depresyou ruhsal zay fl k hali olduğuu belirtmiştir (Tablo 2). Örek olgu ile ilgili sorulara verile ya tlar icelediğide kat l mc lar ta mlaa olguda bir ruhsal hastal k olduğuu düşüeleri ora 78.9 (=558) ike, bedesel bir hastal k buluduğuu düşüeleri ora 28.6 d r (= 202) (Tablo 3). 93

6 TABLO 4. Sosyodemografik Özellikler ve Öz-Soygeçmişte Ruhsal Hastal k Öyküsüü Tutumlar Üzerie Etkisii Araşt r ld ğ Lojistik Regresyo Aalizi Souçlar. B p R Odd s Ratio 95 Alt Güve aral ğ Üst Depresyolu kişiler sald rga olur Eğitim Cisiyet Yaş Fatma ha m bu durumu kişilik zay fl ğ da kayaklamaktad r Özgeçmişte ruhsal tedavi görme Yaş Çal şma durumu Depresyolu hastalar toplum içide serbest dolaşmamal d r Yaş Eğitim Fatma ha mda bedesel bir hastal k bulumaktad r Soygeçmişte ruhsal hastal k buluma Eğitim Çal şma durumu Depresyo bir ruhsal zay fl k halidir Cisiyet Depresyo bir hastal k değil, zama zama her isa içie düştüğü bir durumdur Cisiyet Depresyou olalar tam olarak düzelmez Eğitim Sosyal sorular (işsizlik, yoksulluk, ailevi sorular gibi) çözülmede depresyo geçmez Yaş Depresyolu hastalar kedi hayatlar ile ilgili doğru kararlar alamaz Yaş Ortam değişikliği (tatile ç kmak gibi) depresyou geçmesie öemli katk larda buluur Soygeçmişte ruhsal hastal k buluma Depresyo bir hastal kt r Çal şma durumu Depresyo psikoterapi (kouşma tedavisi) ile tedavi edilebile bir hastal kt r* Soygeçmişte ruhsal hastal k buluma Depresyo ilaçla tedavi edilebile bir hastal kt r* Soygeçmişte ruhsal hastal k buluma * Depresyo bir hastal kt r sorusua kat lm yorum ve fikrim yok ya t verelere (=213) bu sorular sorulmam şt r. Depresyou etiyolojisie toplumu bak ş aç s Kat l mc lar 90.0 (=636) depresyou sosyal sorular edeiyle ortaya ç ka bir durum olduğuu belirtmişlerdir. Depresyou doğuşta gele bir hastal k olduğuu düşüeleri ora ise 6.7 dir (=33) (Tablo 2). Örek olgu ile ilgili sorulara verile ya tlar icelediğide kat - 94

7 l mc lar 68.2 sii (=482) bu durumu kişii kişilik yap s zay fl ğ da kayaklad - ğ, 86.6 s (=612) ise bu durumu kişii yaşad ğ sosyal sorularda kayaklad ğ düşüdüğü saptam şt r (Tablo 3). Depresyolu hasta toplum içide yaşam a toplumu bak ş aç s Kat l mc lar depresyolu hasta toplum içideki yaşamlar a bak ş aç lar ile ilgili sorulara verdikleri ya tlar icelediğide 22.8 ii (= 161) depresyolu hastalar toplum içide serbest dolaşmamalar gerektiğii, 40.2 sii (=284) depresyolu bir kişi ile birlikte çal şamayacağ, 64.6 s (=457) depresyolu bir kişiyle evlemeyeceğii, 27.6 s (=195) depresyolu bir komşusuu olmas kedisii rahats z edeceğii, 43.0 ( = 304) evi olsa evii depresyolu bir kişiye kiraya vermeyeceğii, 43.3 üü (= 306) depresyolu kişileri sald rga olduğuu, 77.1 ii (=545) depresyolu kişileri hayatlar ile ilgili doğru kararlar alamayacağ ; ve 4.7 si (= 33) depresyou bulaş c olduğuu düşüdükleri saptam şt r. Depresyoda çare arama davra ş a toplumu bak ş aç s Ta mlaa depresyo olgusuu tedavisi kousuda kat l mc lar 51.9 u (= 366) bir doktora gidilmesi gerektiğii belirtirke, 47.7 si (= 338) doktor d ş daki öerileri uygu olacağ belirtmiştir. Ta mlaa depresyo olgusuu doktora gitmeye karar vermesi durumuda ise kat l mc lar büyük bir k sm (86.3, =610) öcelikle bir psikiyatriste gidilmesi gerektiğii düşüdüğüü belirtmiştir (Tablo 3). Depresyo geçirdiğiizi düşüseydiiz öcelikle e yapard z? sorusua kat l mc lar 28.9 u (=143) tatile ç kard m, 64.7 si (=319) doktora giderdim, 2.6 s (=13) dii yard m arard m, 2.2 si (=11) hiçbir şey yapmazd m ya t vermişlerdir. Doktora gitmeye karar verseydiiz hagisie yöelik başvururduuz? sorusua ise kat l mc lar 1.6 s (=8) sağl k ocağ doktoru, 91.6 s (=452) psikiyatri doktoru, 1.2 si (=6) dahiliyeci, 2.0 (=10) beyi cerrahisi doktoru, 0.8 i (=4) öroloji doktoru a başvuracağ, 2.4 ü (=12) hiçbir doktora başvurmayacağ belirtmiştir (Tablo 2). Depresyou tedavisie toplumu bak ş aç s Depresyou bir hastal k olduğuu düşüe kat l mc lar depresyou tedavisi kousua bak ş aç lar icelediğide kat l mc lar 94.5 i (=467) depresyou tedavi edilebile bir hastal k olduğuu, 58.9 uu (= 291) ilaçla tedavi edilebile bir hastal k olduğuu, 89.7 sii (= 443) depresyou psikoterapi (kouşma tedavisi) ile tedavi edilebile bir hastal k olduğuu belirttikleri görülmüştür. Depresyo tedaviside kulla la ilaçlar ciddi ya etkiler yapacağ düşüeleri ora 54.9 (=271) ike, bağ ml l k yapacağ düşüeleri ora 62.1 dir (=307) (Tablo 2). Ortam değişikliğii depresyou geçmesie öemli katk da buluacağ düşüeleri ora 84.0 (= 594), sosyal sorular çözülmede depresyou geçmeyeceğii düşüeleri ora 77.7 (=549), hac ya da hocalar depresyou geçmesii sağlayabileceğii düşüeleri ora 12.4 dür (= 88). Depresyou tam olarak düzelmeyeceğii düşüeleri ora ise 23.5 (=166) bulumuştur. Sosyodemografik değişkeleri, özgeçmişte ruhsal tedavi görmei ve soygeçmişte ruhsal hastal k buluma durumuu ya tlara etkisi Cisiyet, çal şma durumu, yaş, eğitim, sosyoekoomik düzey, özgeçmişte ruhsal tedavi görme, soygeçmişte ruhsal hastal k buluma değişkelerii her bir soruya ya tlar etkisi lojistik regresyo aalizi ile araşt r ld ğ da 28 soruda 13 üde alaml souçlar elde edildiği bular 5 ide yaş, 4 üde soygeçmişte ruhsal hastal k buluma, 4 üde eğitimi, 3 üde cisiyeti, 3 üde çal şma durumuu, 1 ide özgeçmişte ruhsal tedavi görmei elde edile souçlar etkilediği görülmüştür (Tablo 4). Yaş alaml olarak etki yapt ğ sorular hepside kat l yorum ya t verme olas ğ 55 yaşta yukar olalarda alaml olarak daha yüksek bulumuştur. Soygeçmişte ruhsal hastal k buluma alaml olarak etki yapt ğ sorular biride ( depresyo psikoterapi ile tedavi edilebile bir hastal kt r ) kat l yorum ya t verme olas l ğ soygeçmişide ruhsal hastal k öyküsü bulualarda daha düşükke diğer üç soruda yüksek olduğu görülmüştür. Cisiyeti alaml olarak etki yapt ğ sorular biride (depresyolu 95

8 kişiler sald rga olur) kat l yorum ya t verme olas l ğ erkeklerde, diğer ikiside ise kad larda daha yüksek olduğu gözlemiştir. Eğitimi alaml olarak etki yapt ğ sorular hepside kat l yorum ya t verme olas l ğ ilkokul mezular da alaml olarak daha yüksek bulumuştur. Çal şma durumuu alaml olarak etki yapt ğ sorular hepside kat l yorum ya t verme olas l ğ çal şmayalarda alam olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Özgeçmişide ruhsal hastal k buluma alaml olarak etki yapt ğ soruda kat l yorum ya t verme olas l ğ özgemişide ruhsal hastal k bulumayalarda alaml olarak daha yüksek olduğu gözlemiştir. TARTIŞMA İstabul da seçile bir öreklemde depresyo kavram a toplumu bak ş aç s ile ilgili sorulara verile ya tlar icelediğide kat l mc lar üçte ikisii depresyou bir hastal k olarak değerledirdiği ve toplum içide depresyou hastal k olarak görmeyeleri az msamayacak orada buluduğu görülmektedir. Acak ta mlaa olgu öreğide ruhsal hastal k buluduğuu belirteleri daha yüksek orada olmas, depresyo olarak iteledirildiğide depresyou bir hastal k olarak göreleri azald ğ göstermektedir. Bu durum toplum içide depresyou kliik görüümü ile bir terim olarak depresyo u özdeş tutulmuyor olmas da ve depresyou her türlü zorlama ya da demoralizasyou ifade etmek içi kulla la bir kavram olmas da kayaklaabilir. Depresyou ruhsal zay fl k hali ve aş r üzütü hali olarak kavramlaşt r lmas da halk depresyou olağalaşt rma eğilimi taş d ğ göstermektedir. Diğer yada depresyo bir hastal k değil, zama zama her isa içide düştüğü bir durumdur cümlesie kat ld ğ belirteleri ora çok yüksek olmas da bu düşüceyi destekler gibi görümektedir. Ta mlaa depresyo olgusuda bir ruhsal hastal k düşüme ora yurtd ş da yap la çal şmalara elde edile souçlarda daha yüksek bulumuştur y l da Almaya da yap la bir çal şmada bu ora Bat Almaya da 33, Doğu Almaya da 25 (Agermeyer ve ark. 1999), Avustralya da 1995 y l da yap la bir çal şmada ise 72 (Jorm ve ark. 1997a) bulumuştur. Bu farkl l ğ ortaya ç kmas muhtemele e öemli edei çal şmalar çok farkl y llarda (10 y l ve 5 y l öce) yap lm ş olmas olmakla birlikte kültürel etmeleri de rolüü olabileceği uutulmamal d r. Öreği ülkemizde gülük uygulamalarda gözlee psikososyal sorular içi hasta rolüe girerek ikicil kazaçlar elde etme yaklaş m ülkemizde daha yüksek oralar ç kmas a ede olmuş olabilir. Depresyou etiyolojisi ile ilgili sorulara verile ya tlar icelediğide kat l mc lar öemli bir k sm depresyou kişilik zay fl ğ ve sosyal sorular edeiyle ortaya ç kt ğ belirttiği, çok az ise depresyoa doğuşta gele bir hastal k olarak bakt ğ gözlemiştir. Bu bulgular ülkemizde depresyou kişisel ve sosyal sorular edeiyle ortaya ç ka bir hastal k olarak görüldüğüü, depresyou gelişimide geetik etmeleri rolüü olabileceğii s k olarak düşüülmediğii göstermektedir. Elde edile souçlar yurtd ş da yap la çal şmalarda elde edile souçlarla uyumluluk göstermektedir (Agermeyer ve Matschiger 1999, Priest ve ark. 1996, Jorm ve ark. 1997b, Kuyke ve ark. 1992) y l da yap la bir çal şmada depresyou etiyolojiside kat l mc lar yaklaş k yar s iradesizliği, üçte birii kal t m, dörtte üçüü de ailesel ve işle ilgili sorular rolü olduğuu düşüdüğü; depresyou etiyolojiside doğaüstü güçleri rolü olduğuu düşüeleri ora 7 yi geçmediği görülmüştür (Agermeyer ve ark. 1999). Bu çal şmada elde edile bulgular İstabul da yaşaya halk depresyolu hastalara karş ayr mc ve etiketleyici bir yaklaş ma sahip olduğuu düşüdürmektedir. Kat l mc lar yaklaş k üçte ikisi depresyolu bir kişiyle evlemeyeceğii, yar s depresyolu bir kişiyle birlikte çal şamayacağ, yar s depresyolu bir kişiye evii kiraya vermeyeceğii, dörtte biri depresyolu bir kişii komşusu olmas kedisii rahats z edeceğii, yar s depresyolu hastalar sald rga olduğuu ve dörtte biri de depresyolu hastalar toplum içide serbest dolaşmamalar gerektiğii belirtmiştir. Bu durum toplum içide depresyolu hastalara sald rga olabile, toplum içide serbest dolaşmamalar gereke ve isai ilişkiler kurmaya çekiile kişiler olarak bakalar az msamayacak orada olduğuu düşüdürmektedir. Yurtd ş da yap la çal şmalarda elde edile souçlar depresyolu hastalara etiketleyici yaklaş m yal z toplumumuza özgü bir durum olmad ğ göstermektedir. İgilte- 96

9 re de 1998 y l da yap la bir çal şmada, ciddi depresyola ilgili olumsuz görüşleri çok yayg olduğu; kat l mc lar 23 üü depresyolu hastalar başkalar içi tehlikeli olduğuu, 56 s depresyolu hastalar davra şlar ögörülemez olduğuu, 62 sii depresyolu kişilerle ilişki kurulamaz olduğuu, 19 uu depresyolu hastalar kedilerie hakim olamayacağ düşüdüğü görülmüştür (Crisp ve ark. 2000). Bu bulgular ta ya, hastal ğ şiddetie ya da hastal kta gözlee belirtilere bak lmaks z halk ruhsal hastal ğ bulualara karş geel bir ayr mc ve etiketleyici tutuma sahip olduğu görüşüü desteklemektedir. Depresyou hastal k olduğuu düşüe kat - l mc lar büyük bir k sm depresyou tedavi edilebile bir hastal k olduğuu, ilaçla ve psikoterapi ile tedavi edilebile bir hastal k olduğuu belirtmiştir. Bua karş kat l mc lar büyük bölümü ortam değişikliğii depresyou geçmesie öemli katk da buluacağ ve sosyal sorular geçmede depresyou geçmeyeceğii düşüdükleri saptam şt r. Depresyou bir hastal k olduğuu düşüe kat l mc lar yar s da biraz fazlas ilaçlar ciddi ya etkiler yapt ğ ve bağ ml l k yapabileceğii belirttikleri görülmüştür. Diğer yada kat l mc lar büyük bir k sm depresyou iyileştirilmeside geleeksel tedavicilere rol biçmediği gözlemiştir. Elde edile souçlarla y llar da İgiltere de (Priest ve ark. 1996, Paykel ve ark. 1998), ve 1995 y l da Avustralya da (Jorm ve ark. 1997a) yap la çal şmalarda elde edile oralar aras da farkl l klar olsa da alam olarak (ilaç d ş tedavileri etkili olduğu, ilaçlar zararl olduğu) bezemektedir. Bu bulgular halk depresyo tedaviside kulla la ilaçlarla ilgili bilgi aç ğ buluduğuu göstermektedir. Depresyo geçirmesi durumuda kat l mc lar üçte ikisi doktora gideceğii, acak çok büyük bir k sm doktora gitmeye karar verirse öcelikle bir psikiyatristi tercih edeceğii belirtmiştir y l da Avustralya da yap la çal şmada depresyolu olgu öreğie pratisye hekimleri yararl olacağ düşüeleri ora (83), bir psikiyatristi (51) ya da psikologu (49) yararl olacağ düşüelerde daha yüksek bulumuştur (Jorm ve ark. 1997a) y l da İgiltere de yap la bir çal şmada ise kat l mc lar 60 depresyo geçirirlerse geel pratisyee başvuracaklar belirtmiştir (Priest ve ark. 1996). Bu çal şmada elde edile souç ülkemizde olduğu gözlee uzma doktora gitme eğilimide (K l ç 1998) ve gelişmiş ülkelerde sağl k örgütlemesii ve birici basamak sağl k hizmetlerii daha sağl kl işlemekte olmas da kayakla yor olabilir. Sosyodemografik ve sağl k durumu ile ilgili değişkeleri kat l mc lar depresyo ile ilgili düşüce, tutum ve davra şlar a etkisi araşt r ld ğ da sorular öemli bir bölümüde sosyodemografik özellikler ve sağl kla ilgili durumlar kat l mc lar depresyo ile ilgili düşüce ve tutumuu etkilemediği gözlemiştir. Bu bulgular ülkemizde sosyodemografik değişkeleri ve hastal kla ta ş kl ğ kedi baş a ruhsal hastal klar ile ilgili tutumu pek etkilemediğii düşüdürmektedir. Etkilediği kadar yla değerledirildiğide de 55 yaşta yukar olalar ile daha düşük eğitim düzeyie sahip olalar daha olumsuz ve etiketleyici bir yaklaş ma sahip olduğu, kad lar ise depresyou daha olağa bir durum gibi görme eğilimie sahip olduğu görülmüştür. Literatürde ruhsal hastal klarla ilgili tutuma sosyodemografik değişkeleri ve ruhsal hastal k ile ta ş kl ğ etkisi kousu tart şmal olup belli bir souca ulaş lamam şt r. Bir çok çal şmada daha geçleri, daha eğitimlileri ve daha üst sosyal s flarda tutumlar daha olumlu olduğu görülmekle birlikte (Johase 1969, Bradli 1999, Rahav ve ark. 1984) baz lar da da tam tersi bulgular elde edilmiştir (Sellick ve Goodear 1985). Sosyodemografik etmeleri depresyola ilgili tutumlar etkilememesi tutumu oluşmas da ve sürmeside tüm toplumu etkileye kültürel etmeleri daha belirleyici olduğuu düşüdürmektedir. Elde edile bulgular değerledirildiğide (1) halk yaklaş k üçte birii depresyou bir hastal k olarak görmediği, (2) kliik olarak ta mlam ş depresyo olgusua ruhsal hastal k olarak bakalar ora daha yüksek olduğu; (3) depresyou ruhsal zay fl k hali ve aş r üzütü hali olarak kavramlaşt r ld ğ ; (4) depresyou bir psikososyal soru olarak alg lama eğilimii yayg olduğu; (5) depresyolu hastalara karş ayr mc ve etiketleyici yaklaş m toplum içide yayg olduğu ve yak ilişki kurmay gerektire sosyal ilişkilerde bu tutumu daha da belirgileştiği; (6) halk acak yar s da biraz fazlas depresyo içi doktora başvurmak gerektiğii düşüdüğü, acak doktora gitmek gerekirse psi- 97

10 kiyatristi tercih edileceği (7) depresyou iyileştirilmeside sosyal koşullar düzeltilmesii ve kişii kedisiyle ilgili etmeleri ( güçlü olmak ) öemsediği; (8) depresyou ilaçla tedavi edilebildiği düşüülüyor olmakla birlikte ilaçlarla ilgili yal ş bilgileri buluduğu görüşlerie ulaş lm şt r. Acak İstabul öreklemide yürütüle bu çal şmada elde edile souçlar tüm topluma geellemesi mümkü değildir. Daha geelleebilir souçlara var labilmesi içi toplumu değişik kesimleride bezer araşt rmalar yürütülmesie gereksiim bulumaktad r. Halk depresyou bir hastal k olarak görme eğilimii çare arama davra ş as l etkilediği de araşt r lmas gereke başka bir alad r. Diğer yada depresyolu hastalar ile ilgili halk ayr mc l k ve etiketleme eğilimie yöelik ve ilaçlarla ilgili bilgilerii artt r c kampayalar yayg laşt r lmas gerekmektedir. KAYNAKLAR Amerika Psikiyatri Birliği (1994) Diagostic ad Statistical Maual of Metal Disorders, 4. bask (DSM-V) (Çev: E Köroğlu) Akara, Hekimler Yay Birliği, Agermeyer MC, Matschiger H, Riedel-Heller SG (1999) Whom to ask for help i case of metal disorder? Prefereces of the lay public. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 34: Ageryemer MC, Matschiger H (1999) Social represetatio of metal illess amog the public. The Images of Madess. The Public Facig Metal Illess ad Psychiatric Treatmet. Guimo J, Fischer W, Sartorius N (Eds) Basel, Karger, s Arkar H (1991) Ak l hastas sosyal reddedilimi. Düşüe Adam, 4(3): 6-9. Arkar H (1992) Ak l hastal klar ile ilgili tutumlar: deeyim ve psikopatoloji tipii etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 3: Arkar H, Eker D (1996) Ak l hastal klar ile ilgili tutumlar: verile ede tipii etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 7: Bradli H (1999) The image of metal illess i Switzerlad. The Images of Madess. The Public Facig Metal Illess ad Psychiatric Treatmet. Guimo J, Fischer W, Sartorius N (Eds), Basel, Karger, s Byre P (1999) Stigma of metal disorders-chagig mids, chagig behavior. Br J Psychiatry, 174:1-2. Crisp AH, Gelder MG, Susaah R ve ark. (2000) Stigmatisatio of people with metal illesses. Br J Psychiatry, 177: 4-7. Johase WJ (1969) Attitudes toward metal patiets: a review of ampirical research. Metal Hygiee, 53: Jorm AF, Korte AE, Jacomb PA ve ark. (1997a) Metal health literacy : a survey of the public s ability to recogise metal disorders ad their beliefs about the effectiveess of treatmet. MJA 166: Jorm AF, Korte AE, Jacomb PA ve ark. (1997b) Public beliefs about causes ad risk factors for depressio ad schizophreia. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 32: Jorm AF, Christese H, Medway J ve ark. (2000) Public belief systems about the helpfuless of itervetios for depressio: associatios with history of depressio ad professioal helpseekig. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemol, 35: K l ç C (1998) Türkiye de ruh sağl ğ profili/erişki üfusta ruhsal hastal klar yayg l ğ, ilişkili faktörler, yetiyitimi ve ruh sağl ğ hizmeti kulla m souçlar. Türkiye Ruh Sağl ğ Profili Raporu, N Erol, C K l ç, M Ulusoy ve ark. (Haz rlayalar), TC Sağl k Bakal ğ Temel Sağl k Hizmetleri Geel Müdürlüğü ve Sağl k Projesi Geel Koordiatörlüğü, Akara, s Kuyke W, Brewi CR, Power MJ, Furham A (1992) Causal beliefs about depressio i depressed patiets, cliical psychologists ad lay persos. Br J Med Psychol, 65: Ögel K, Kayak M, Çaka S ve ark. (1996) Depresyo Güleri İstabul, Medya Park Yay lar. Paykel ES, Hart D, Priest RG (1998) Chages i public attitudes to depressio durig the defeat depressio campaig. Br J Psychiatry, 173: Priest RG, Vize C, Roberts A ve ark. (1996) Lay people s attitudes to treatmet of depressio: results of opiio poll for defeat depressio campaig just before its lauch. BMJ 313: Rahav M, Strueig EL, Adrews H (1984) Opiios o metal illess i Israel. Soc Sci Med, 19: Sellick K, Goodear J (1985) Commuity attitudes toward metal illess: the ifluece of cotact ad demographic variables. Austr NZ J Psychiatr, 19:

11 Ek 1: I. BÖLÜM Fatma Ha m, 38 yaş da, evli, 3 çocuklu bir ev kad. Eşi memur. Fatma ha m, kedisii sürekli üzütülü, eşesiz hissettiğii, s k s k ağlad ğ, eskide severek yapt ğ işleri art k yapmak istemediğii, geceleri uyuyamad ğ, halsiz, iştahs z olduğuu, giderek zay flad ğ belirtmektedir. Birkaç ayd r var ola bu durumuu so zamalarda heme heme hergü olduğuu ve gü boyu sürdüğüü söylemektedir. D. 1) Fatma Ha m da bedesel bir hastal k bulumaktad r 1 Kat l yorum 2 K sme Kat l yorum 3 Pek kat lm yorum 4 Kat lm yorum 5 Fikrim yok D. 2) Fatma Ha m da ruhsal bir hastal k bulumaktad r. D. 3) Fatma Ha m bu durumu kişilik yap s zay fl ğ da kayaklamaktad r D. 4) Fatma Ha m bu durumu yaşad ğ sosyal sorularda (işsizlik, yoksulluk, ailevi sorular gibi) kayaklamaktad r D. 5) Bu durumda kurtulmak içi Fatma Ha m 1 Öcelikle bir doktora gitmesi gerekmektedir 2 Öcelikle güçlü olmas gerekmektedir, isterse bu durumu aşabilir 3 Öcelikle bir tatile ç kmas, buluduğu ortamda uzaklaşmas gerekmektedir 4 Öcelikle yaşad ğ şartlar düzeltilmesi gerekmektedir Diğer: YAZINIZ:... D. 6) Fatma Ha m doktora gitmek isterse 1 Öcelikle sağl k ocağ doktorua gitmelidir 2 Öcelikle dahiliye (iç hastal klar ) doktorua götmelidir 3 Öcelikle psikiyatri (ruh sağl ğ ve hastal klar ) doktorua gitmelidir 4 Doktora gitmesii gerektire bir durum bulumamaktad r Diğer: YAZINIZ:... 99

12 II. BÖLÜM D. 7) Depresyo aş r üzütü halidir. D. 8) Depresyo bir ruhsal zay fl k halidir. D. 9) Depresyo sosyal sorular (işsizlik, yoksulluk, ailevi sorular gibi) edeiyle ortaya ç kar. D. 10) Ortam değişikliği (tatile ç kmak gibi) depresyou geçmesie öemli katk larda buluur. D. 11) Depresyou olalar tam olarak düzelmez. D. 12) Hac ya da hocalar depresyou geçmesii sağlayabilir. D. 13) Sosyal sorular (işsizlik, yoksulluk, ailevi sorular gibi) çözülmede depresyo geçmez. D. 14) Depresyolu hastalar toplum içide serbest dolaşmamal d r. D. 15) Depresyolu bir kişiyle birlikte çal şabilirim. D. 16) Depresyou ola bir kişiyle evleebilirim. D. 17) Depresyolu bir komşum olmas bei rahats z etmez. D. 18) Evim olsa depresyou ola bir kişiye kiraya vermem. D. 19) Depresyolu kişiler sald rga olur. D. 20) Depresyolu hastalar kedi hayatlar ile ilgili doğru kararlar alamaz. D. 21) Depresyo bulaş c d r. D. 22) Depresyo bir hastal k değil, zama zama her isa içie düştüğü bir durumdur. D. 23) Depresyou olalar ak l hastas d r. D. 24) Depresyo bir hastal kt r. D. 25) Depresyo tedavi edilebile bir hastal kt r. D. 26) Depresyo ilaçla tedavi edilebile bir hastal kt r. D. 27) Depresyo psikoterapi (kouşma tedavisi) ile tedavi edilebile bir hastal kt r. D. 28) Depresyo geçirdiğiizi düşüseydiiz e yapard z? 1 Tatile ç kard m 2 Dokora giderdim 3 Dii yard m arard m 4 Hiçbir şey yapmazd m Diğer YAZINIZ:... D. 29) Doktora gitmeye karar verseydiiz aşağ dakilerde hagisie öcelikle başvururduuz? 1 Sağl k ocağ doktoru 2 Psikiyatri doktoru 3 Dahiliyeciye 4 Beyi cerrahisi doktorua 5 Nöroloji doktorua 6 Hiçbir doktora gitmezdim Diğer YAZINIZ:... D. 30) Depresyo tedaviside kulla la ilaçlar bağ ml l k yapabilirler. D. 31) Depresyo tedaviside kulla la ilaçlar ciddi ya etkiler yaparlar. D. 32) Depresyo doğuşta gele bir hastal kt r. 100

Hangi Etiket Daha Damgalay c : Ruhsal Hastal k m? Ak l Hastal ğ m?

Hangi Etiket Daha Damgalay c : Ruhsal Hastal k m? Ak l Hastal ğ m? Türk Psikiyatri Dergisi 4; 15(1):47-55 Hagi Etiket Daha Damgalay c : Ruhsal Hastal k m? Ak l Hastal ğ m? Dr. Erol ÖZMEN 1, Dr. E. Oryal TAŞKIN, Dr. Dilek ÖZMEN 3, Dr. M. Murat DEMET 4 ÖZET Amaç: Bu araflt

Detaylı

Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin depresyona yönelik tutumları

Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin depresyona yönelik tutumları Özmen ve ark. 87 Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin depresyona yönelik tutumları Erol ÖZMEN, 1 Dilek ÖZMEN, 2 E. Oryal TAŞKIN, 3 M. Murat DEMET 4 ÖZET Amaç: Bu çalışmada sağlık yüksekokulu öğrencilerinin

Detaylı

Türkiye de kırsal bir bölgede yaşayan halkın depresyona ilişkin tutumları

Türkiye de kırsal bir bölgede yaşayan halkın depresyona ilişkin tutumları Seyfe Şen ve ark. 133 Türkiye de kırsal bir bölgede yaşayan halkın depresyona ilişkin tutumları Firdevs SEYFE ŞEN, 1 E. Oryal TAŞKIN, 2 Erol ÖZMEN, 3 Ömer AYDEMİR, 4 M. Murat DEMET 5 ÖZET Amaç: Bu çalışmada,

Detaylı

Türkiye de K rsal Bir Bölgede Yaşayan Halk n Şizofreniye İlişkin Tutumlar

Türkiye de K rsal Bir Bölgede Yaşayan Halk n Şizofreniye İlişkin Tutumlar Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(3):205-214 Türkiye de K rsal Bir Bölgede Yaşayan Halk n Şizofreniye İlişkin Tutumlar Dr. E. Oryal TAŞKIN 1, Dr. Firdevs SEYFE ŞEN 2, Dr. Ömer AYDEMİR 3, Dr. M. Murat DEMET

Detaylı

Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar

Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar Nöropsikiyatri Arflivi, 2003; 40(1-2): 5-12 Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar E. Oryal Taflk n *, Dilek Özmen **, Erol Özmen *, M. Murat Demet * Amaç: Bu çal flmada sa l k

Detaylı

Şizofrenisi Olan Hastalar n Yak nlar n n Şizofreniye Yönelik Tutumlar

Şizofrenisi Olan Hastalar n Yak nlar n n Şizofreniye Yönelik Tutumlar Türk Psikiyatri Dergisi ; ():- Şizofrenisi Olan Hastalar n Yak nlar n n Şizofreniye Yönelik Tutumlar Dr. Afş n SAĞDUYU, Dr. Tamer AKER, Dr. Erol ÖZMEN, Dr. Şükrü UĞUZ, Dr. Kültegin ÖGEL, Dr. Defne TAMAR

Detaylı

Tahmin Edici Elde Etme Yöntemleri

Tahmin Edici Elde Etme Yöntemleri 6. Ders Tahmi Edici Elde Etme Yötemleri Öceki derslerde ve ödevlerde U(0; ) ; = (0; ) da¼g l m da, da¼g l m üst s r ola parametresi içi tahmi edici olarak : s ra istatisti¼gi ve öreklem ortalamas heme

Detaylı

Türkiye nin güneydoğusunda psikiyatrik hastalıklar bağlamında psikiyatri ve psikoloji ile ilişkili bilgi ve tutumlar: Gaziantep şehrinden bir kesit

Türkiye nin güneydoğusunda psikiyatrik hastalıklar bağlamında psikiyatri ve psikoloji ile ilişkili bilgi ve tutumlar: Gaziantep şehrinden bir kesit 140 Psikiyatrik hastalıklar bağlamında psikiyatri ve psikoloji ile ilişkili bilgi ve tutumlar Türkiye nin güneydoğusunda psikiyatrik hastalıklar bağlamında psikiyatri ve psikoloji ile ilişkili bilgi ve

Detaylı

Kırsal Kesimde Depresyonlu Hastalara Yönelik Tutumlar: Sosyal Mesafe ve Etkileyen Etmenler

Kırsal Kesimde Depresyonlu Hastalara Yönelik Tutumlar: Sosyal Mesafe ve Etkileyen Etmenler Kırsal Kesimde Depresyonlu Hastalara Yönelik Tutumlar: Sosyal Mesafe ve Etkileyen Etmenler E. Oryal Taşkın 1, Firdevs Seyfe Şen 2, Erol Özmen 3, Ömer Aydemir 4 1 Uzm. Dr, 2 Uzm. Dr, 3 Prof. Dr, 4 Doç.

Detaylı

PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI

PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI Kriz Dergisi 3 (1-2): 133-137 PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI Ayça GÜRDAL*, Hasa MIRSAL" GİRİŞ VE AMAÇ Ayakta tedavi sürekliliği, diğer tıp dallarıda

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

Halk n Şizofreniye Bak ş ve Yaklaş m Üzerine Bir Epidemiyolojik Araşt rma *

Halk n Şizofreniye Bak ş ve Yaklaş m Üzerine Bir Epidemiyolojik Araşt rma * Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12(2):99-110 Halk n Şizofreniye Bak ş ve Yaklaş m Üzerine Bir Epidemiyolojik Araşt rma * Dr. Afş n SAĞDUYU **, Dr. Tamer AKER ***, Dr. Erol ÖZMEN ****, Dr. Kültegin ÖGEL *****,

Detaylı

Eczacılık Fakültesi Öğrencilerinin Mesleğe Yaklaşımları Pharmacy Students' Approach to Their Profession

Eczacılık Fakültesi Öğrencilerinin Mesleğe Yaklaşımları Pharmacy Students' Approach to Their Profession Eczacılık Fakültesi Öğrecilerii Mesleğe Yaklaşımları Pharmacy Studets' Approach to Their Professio Işıl ŞİMŞEK* Yıldır ATAKURT** Bihter YAZICIOĞLU*** ÖZET Bu çalışmada, Eczacılık Fakültesi öğrecilerii

Detaylı

Bu bölümde kan tlayaca m z teoremi, artan ve üstten s -

Bu bölümde kan tlayaca m z teoremi, artan ve üstten s - 18. S rl ve Arta Diziler Bu bölümde ka tlayaca m z teoremi, arta ve üstte s - rl bir gerçel say dizisii üsts ra çarpmas a ramak kal r biçimide özetleyebiliriz. (Üsts r kavram Bölüm 19 da görece iz.) flte

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

Giresun İlindeki Ailelerin Sünnet Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları

Giresun İlindeki Ailelerin Sünnet Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları Çocuk Dergisi 8(3):166-171, 2008 Giresu İlideki Aileleri Süet Kousudaki Bilgi, Tutum ve Davraışları Fadime ÜSTÜNER TOP *, Yeliz ESÜNTİMUR **, Leyla UYKAN **, Emie AYDIN PEKDEMİR * Giresu İlideki Aileleri

Detaylı

TALEP TAHMİNLERİ. Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ

TALEP TAHMİNLERİ. Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ TALEP TAHMİNLERİ Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ Yöetm e temel foksyolarıda br ola plalama, e kaba taımıyla, şletme geleceğe yöelk alıa kararları br bleşkesdr. Geleceğe yöelk alıa kararları başarısı yöetcler yaptıkları

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

Bu bölümde birkaç yak nsak dizi örne i daha görece iz.

Bu bölümde birkaç yak nsak dizi örne i daha görece iz. 19B. Yak sak Gerçel Dizi Örekleri Bu bölümde birkaç yak sak dizi öre i daha görece iz. Verdi imiz örekleri her biri hem kedi bafl a hem de kulla la yötem aç s da öemlidir. Örek 19B.1. lim 1/ = 1. Ka t:

Detaylı

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ İkici bölümde verileri frekas tablolarıı hazırlaması ve grafikleri çizilmesideki esas amaç; gözlemleri doğal olarak ait oldukları populasyo dağılışıı belirlemek ve dağılışı geel özelliklerii

Detaylı

UMU ETKİLEYEN ETKİLEYEN ETMENLER ETMENL

UMU ETKİLEYEN ETKİLEYEN ETMENLER ETMENL Kurum ve kuruluşlarla ilişki bulunmamaktadır CEZA SORUMLULUĞU KALDIRILAN OLGULARDA ZORUNLU AYAKTAN TEDAVİYE UYUMU ETKİLEYEN ETMENLER Dr.Sena Yenel Özbay CEZA SORUMLULUĞUNUN KALDIRILMASI Suç eyleminin gerçekleştiği

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN:

Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: Uluslararası sa Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.isabilimleri.com 18.10.2004 MU LA SA LIK YÜKSEKOKULU Ö RENC LER N N SOSYO-DEMOGRAF K ÖZELL KLER N N ÖZ-BAKIM GÜÇLER NE ETK S N N BEL RLENMES Hüseyi

Detaylı

Veteriner İlaçları Satış Yetkisinin Veteriner Hekimliği Açısından Değerlendirilmesi: II. İlaç Satış Yetkisinin Vizyon ve Bilanço Üzerine Etkileri [1]

Veteriner İlaçları Satış Yetkisinin Veteriner Hekimliği Açısından Değerlendirilmesi: II. İlaç Satış Yetkisinin Vizyon ve Bilanço Üzerine Etkileri [1] Kafkas Uiv Vet Fak Derg 6 ():, 00 DOI:0./kvfd.00.6 RESEARCH ARTICLE Veterier İlaçları Satış Yetkisii Veterier Hekimliği Açısıda Değerledirilmesi: II. İlaç Satış Yetkisii Vizyo ve Bilaço Üzerie Etkileri

Detaylı

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29 Dünyanın Derdi Depresyon Dünyada 120 milyon kişi depresyonda. 185 ülkenin verilerine göre 2020 yılında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada depresyon olacak. İSTANBUL - Türkiye psikiyatri Derneği'nin

Detaylı

TOPLUMDA ERKEK HEMŞİRE ALGISI

TOPLUMDA ERKEK HEMŞİRE ALGISI TOPLUMDA ERKEK HEMŞİRE ALGISI Meryem Saatçı * Özet Amaç: Toplumu erkek hemşirelerle ilgili düşüce ve görüşlerii belirlemesi. Yötem: Kesitsel türde yapıla çalışma 100 kişi üzeride, yüz yüze görüşülerek

Detaylı

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

BASAMAK ATLAYARAK VEYA FARKLI ZIPLAYARAK İLERLEME DURUMLARININ SAYISI

BASAMAK ATLAYARAK VEYA FARKLI ZIPLAYARAK İLERLEME DURUMLARININ SAYISI Projesii Kousu: Bir çekirgei metre, metre veya 3 metre zıplayarak uzuluğu verile bir yolu kaç farklı şekilde gidebileceği ya da bir kişii veya (veya 3) basamak atlayarak basamak sayısı verile bir merdivei

Detaylı

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir?    Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir? İş Sağlığı İş sağlığı denilince, üretimi ve işyerini içine alan bir kavram düşünülmelidir. İşyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı yoksa işçilerin sağlığından söz edilemez. İş Sağlığı nedir? Bütün çalışanların

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi ÜN VERS TEYE G R SINAV S STEM NDEK SON DE KL E L K N Ö RENC LER N ALGILARI Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların depresyona yönelik tutumları

Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların depresyona yönelik tutumları 100 Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların depresyona yönelik tutumları Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların depresyona yönelik tutumları E. Oryal TAŞKIN, 1 Ebru GÜRLEK YÜKSEL, 2 Artuner

Detaylı

DÜNYADAN HABERLER NİSAN

DÜNYADAN HABERLER NİSAN DÜNYADAN HABERLER NİSAN 2012 Türk Eczacıları Birliği tarafından hazırlanmıştır. WillyBrandt Sok. no:9 06690 Çankaya Ankara İçindekiler: İspanya da Artık Emekliler de Katılım Payı Ödeyecek İrlanda da Jenerik

Detaylı

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.

Detaylı

Okul Öncesi Yafl Grubundaki Çocuklara Verilen A z-difl Sa l Konusunda Anlatsal ve Görsel E itimin Bilgi Düzeyine Etkisi

Okul Öncesi Yafl Grubundaki Çocuklara Verilen A z-difl Sa l Konusunda Anlatsal ve Görsel E itimin Bilgi Düzeyine Etkisi Çocuk Dergisi (1):2-29, Okul Öcesi Yafl Grubudaki Çocuklara Verile A z-difl Sa l Kousuda Alatsal ve Görsel E itimi Bilgi Düzeyie Etkisi Süreyya SARVAN *, Emie EFE ** Okul Öcesi Yafl Grubudaki Çocuklara

Detaylı

*Bu araştırma Psikiyatrik Araştırmalar Ve Eğitim Merkezi (PAREM) tarafından yapılmıştır.

*Bu araştırma Psikiyatrik Araştırmalar Ve Eğitim Merkezi (PAREM) tarafından yapılmıştır. İSTANBUL DA ALKOLLÜ İÇKİ KULLANIM SIKLIĞI* Kültegin Ögel 1, Defne Tamar 1, Erol Özmen 2, Tamer Aker 1, Afşin Sağduyu 3, Cumhur Boratav 4, Olcay Liman 5 1 Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, 2

Detaylı

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,

Detaylı

Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi)

Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi) Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi) Bağımlılıkta rehabilitasyon süreci dediğimizde bağımlı bireylerin psikolojik ve sosyal destek ile hayata yeniden kazandırılması kast edilmektedir.

Detaylı

Çocukluk Çağı Psikiyatrik Hastalıkları ve Bu Alanda Çalışan Uzmanlar Hakkında Halkın Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi

Çocukluk Çağı Psikiyatrik Hastalıkları ve Bu Alanda Çalışan Uzmanlar Hakkında Halkın Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi 154 Araştırma Makalesi / Research Article DOI: 10.4274/npa.y6357 Çalışan Uzmanlar Hakkında Halkın Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi Investigation of People s Knowledge and Attitudes Towards Childhood Psychiatric

Detaylı

Akıl hastalığı nedir?

Akıl hastalığı nedir? Turkish Akıl hastalığı nedir? (What is mental illness?) Akıl hastalığı nedir? Yaklaşık her beş Avustralyalının biri akıl hastalığı geçirecektir ve çoğumuz yaşamlarımızın bir döneminde bir akıl sağlığı

Detaylı

TĐCARĐ MATEMATĐK - 5.2 Bileşik Faiz

TĐCARĐ MATEMATĐK - 5.2 Bileşik Faiz TĐCARĐ MATEMATĐK - 5 Bileşik 57ÇÖZÜMLÜ ÖRNEKLER: Örek 57: 0000 YTL yıllık %40 faiz oraıyla yıl bileşik faiz ile bakaya yatırılmıştır Bu paraı yılı souda ulaşacağı değer edir? IYol: PV = 0000 YTL = PV (

Detaylı

Din Görevlilerinin Şizofreniye İlişkin Bilgi ve Tutumları (Düzce Örneği)

Din Görevlilerinin Şizofreniye İlişkin Bilgi ve Tutumları (Düzce Örneği) ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 63 Din Görevlilerinin Şizofreniye İlişkin Bilgi ve Tutumları (Düzce Örneği) Knowledge and Attitudes of Religious Officials Towards Schizophrenia (Example of Düzce, Turkey)

Detaylı

İlkadım Birey Tanıma Envanteri

İlkadım Birey Tanıma Envanteri İlkadım Birey Tanıma Envanteri İLKADIM Birey Tanıma Envanteri; Birey tanıma teknikleri kapsamında hazırlanmıştır. İlkokul 3. ve 4. sınıf ve Ortaokul 5.6.7.8.sınıf, ile Lise Haz.9.10.11. ve 12.sınıf aralığındaki

Detaylı

Ölçme Hataları, Hata Hesapları. Ölçme Hataları, Hata Hesapları 2/22/2010. Ölçme... Ölçme... Yrd. Doç. Dr. Elif SERTEL sertele@itu.edu.

Ölçme Hataları, Hata Hesapları. Ölçme Hataları, Hata Hesapları 2/22/2010. Ölçme... Ölçme... Yrd. Doç. Dr. Elif SERTEL sertele@itu.edu. //00 Ölçme Hataları, Hata Hesapları Ölçme Hataları, Hata Hesapları Yrd. Doç. Dr. Elif SERTEL sertele@itu.edu.tr Suu, Doç. Dr. Hade Demirel i ders otlarıda ve Ölçme Bilgisi kitabıda düzelemiştir. Ölçme...

Detaylı

Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi

Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi 3 Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteı Yötemi Bu yötem bir izdüşüm tekiğie dayaır ve yalış pozisyo olarak isimledirile matematiksel tekiğe yakıdır. Buradaki düşüce f() çizgisi üzerideki bilie iki oktada

Detaylı

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013 HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013 Ekim 2014 İÇİNDEKİLER Giriş... 2 Dünya da Uluslararası Doğrudan Yatırım Trendi... 3 Yıllar

Detaylı

Psikiyatri dışı uzman hekimlerin ruhsal bozukluklar konusunda bilgi ve tutumları

Psikiyatri dışı uzman hekimlerin ruhsal bozukluklar konusunda bilgi ve tutumları Özmen ve ark. 5 Psikiyatri dışı uzman hekimlerin ruhsal bozukluklar konusunda bilgi ve tutumları Erol ÖZMEN, 1 Kültegin ÖGEL, 2 Afşin SAĞDUYU, 3 Defne TAMAR, 4 Cumhur BORATAV, 5 Tamer AKER 6 ÖZET Amaç:

Detaylı

pecya Borderline Ki şilik Bozukluğunda Örseleyici Çocukluk Yaşantılar ı ve Ruhsal Bulgular GIRIŞ

pecya Borderline Ki şilik Bozukluğunda Örseleyici Çocukluk Yaşantılar ı ve Ruhsal Bulgular GIRIŞ Borderlie Ki şilik Bozukluğuda Örseleyici Çocukluk Yaşatılar ı S. Halime ARSLAN, R ıfat KARLIDAĞ, Z. Naza ALPARSLAN, Lut TAMAM, Mehmet ÜNAL ÖZET Bu çalışmada amaç, borderlie kişilik bozuklu ğu (BKB) ola

Detaylı

Endüstri Mühendisliğine Giriş. Jane M. Fraser. Bölüm 2. Sık sık duyacağınız büyük fikirler

Endüstri Mühendisliğine Giriş. Jane M. Fraser. Bölüm 2. Sık sık duyacağınız büyük fikirler Endüstri Mühendisliğine Giriş Jane M. Fraser Bölüm 2 Sık sık duyacağınız büyük fikirler Bu kitabı okurken, büyük olasılıkla öğreneceğiniz şeylere hayret edecek ve varolan bilgileriniz ve belirli yeni becerilerle

Detaylı

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makine Mühendisliği Bölümü

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makine Mühendisliği Bölümü BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makie Mühedisliği Bölümü 1 STAJLAR: Makie Mühedisliği Bölümü öğrecileri, öğreim süreleri boyuca 3 ayrı staj yapmakla yükümlüdürler. Bularda ilki üiversite içide e fazla 10 iş güü süreli

Detaylı

pecya Psikiyatri Kliniklerinde Yatan Hastalar ın Terapötik Geçi şlerinde Kullan ılan Evci izin Durumlar ı GIRIŞ

pecya Psikiyatri Kliniklerinde Yatan Hastalar ın Terapötik Geçi şlerinde Kullan ılan Evci izin Durumlar ı GIRIŞ Psikiyatri Kliikleride Yata Hastalar ı Terapötik Geçi şleride Kulla ıla Evci izi Durumlar ı Nesri AŞTI * ÖZET Bu çal ışma, İstabul Üiversite ve Devlet Hastaesi Psikiyatri kliikleride terapötik geçi şleri

Detaylı

14-18 Yafl Grubundaki Lise Ö rencilerinin Beslenme Al flkanl klar n n Saptanmas ve De erlendirilmesi

14-18 Yafl Grubundaki Lise Ö rencilerinin Beslenme Al flkanl klar n n Saptanmas ve De erlendirilmesi Türk Aile Hek Derg 2002; 6(4): 159-164 14-18 Yafl Grubudaki Lise Ö recilerii Besleme Al flkal klar Saptamas ve De erledirilmesi EVALUATION OF NUTRITIONAL HABITS OF 14-18 YEARS OLD ADOLESCENTS IN TWO HIGH

Detaylı

Hasta Bilgilendirme. Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program. AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi!

Hasta Bilgilendirme. Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program. AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi! Hasta Bilgilendirme Sağl k sigortan z AOK`n n yeni Diyabet Tip 2 program AOK-Curaplan Daha fazla yaşam kalitesi! Başlang çtan itibaren yan n zday z AOK Curaplan nedir? AOK Curaplan, Tip 2 Diyabet hastal

Detaylı

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan

Detaylı

3. Ders Parametre Tahmini Tahmin Edicilerde Aranan Özellikler

3. Ders Parametre Tahmini Tahmin Edicilerde Aranan Özellikler 3. Ders Parametre Tahmii Tahmi Edicilerde Araa Özellikler Gerçek düyada rasgelelik olgusu içere bir özellik ile ilgili ölçme işlemie karş l k gele X rasgele de¼gişkeii olas l k (yo¼guluk) foksiyou, F ff(;

Detaylı

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba 1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama

Detaylı

D YABET HEMfi REL DERNE (DHD)

D YABET HEMfi REL DERNE (DHD) D YABET HEMfi REL DERNE (DHD) AMAÇLAR: Diyabet hemflireli ii gelifltirmek, Diyabetli hasta hemflirelik bak m gereksiimlerii saptamak içi hemflireleri teflvik etmek, Diyabetli hastalara bak m vere hemflireleri

Detaylı

SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU

SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU 26-27.01.2007 stanbul Üniversitesi Merkez Bina Doktora Salonu stanbul Barosu stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi STANBUL BAROSU

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden

Detaylı

Depresyon Yayg nl ğ ve Risk Etkenleri: Huzurevinde ve Evde Yaşayan Yaşl larda Karş laşt rmal Bir Çal şma

Depresyon Yayg nl ğ ve Risk Etkenleri: Huzurevinde ve Evde Yaşayan Yaşl larda Karş laşt rmal Bir Çal şma Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12(4):251-259 Depresyon Yayg nl ğ ve Risk Etkenleri: Huzurevinde ve Evde Yaşayan Yaşl larda Karş laşt rmal Bir Çal şma Dr. Iş l MARAL *, Dr. Selçuk ASLAN **, Dr. Mustafa N.

Detaylı

ÖZET ATTITUDES OF NURSES AND NURSING SCHOOL STUDENTS TOWARD SCHIZOPHREN C PATIENTS ABSTRACT

ÖZET ATTITUDES OF NURSES AND NURSING SCHOOL STUDENTS TOWARD SCHIZOPHREN C PATIENTS ABSTRACT H EMfi RELER N VE HEMfi REL K Ö RENC LER N fi ZOFREN YE L fik N TUTUMLARI G R fi Ak l hastalar ve hastal klar tarih boyunca toplumun ilgi konusu olmufltur. Bu ilgi bafllang çtan bu yana a rl kl olarak

Detaylı

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.

Detaylı

Lise Gençleri Aras nda Sigara, Alkol ve Madde Kullan m Yayg nl ğ *

Lise Gençleri Aras nda Sigara, Alkol ve Madde Kullan m Yayg nl ğ * Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12(1):47-52 Lise Gençleri Aras nda Sigara, Alkol ve Madde Kullan m Yayg nl ğ * Dr. Kültegin ÖGEL**, Dr. Defne TAMAR**, Dr. Cüneyt EVREN**, Duran ÇAKMAK** ÖZET Amaç: Ülkemizde

Detaylı

The Determination of Food Preparation and Consumption of the Working and Non-Working Women in Samsun

The Determination of Food Preparation and Consumption of the Working and Non-Working Women in Samsun Research Turkish Joural of Family Medicie & Primary Care www.tjfmpc.com The Determiatio of Food Preparatio ad Cosumptio of the Workig ad No-Workig Wome i Samsu Samsu İlide, ve Kadıları, Evde Besi Hazırlama

Detaylı

Depresif rahatsızlık nedir?

Depresif rahatsızlık nedir? Turkish Depresif rahatsızlık nedir? (What is a depressive disorder?) Depresif rahatsızlık nedir? Depresyon sözcüğü genel olarak hepimizin yaşamımızın bazı dönemlerinde hissettiğimiz üzüntüyü tanımlamak

Detaylı

İZMİR İLİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İSTATİSTİKLERİ VE İŞ GÜVENLİĞİNİNKENT YAŞAMINA ETKİLERİ. Aykut AKDEMİR Maden Mühendisi izmir@maden.org.

İZMİR İLİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İSTATİSTİKLERİ VE İŞ GÜVENLİĞİNİNKENT YAŞAMINA ETKİLERİ. Aykut AKDEMİR Maden Mühendisi izmir@maden.org. 719 İZMİR İLİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İSTATİSTİKLERİ VE İŞ GÜVENLİĞİNİNKENT YAŞAMINA ETKİLERİ Alpaslan ERTÜRK Maden Yüksek Mühendisi izmir@maden.org.tr Aykut AKDEMİR Maden Mühendisi izmir@maden.org.tr

Detaylı

Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad

Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad OTOPS Cengiz Özak nc 1965 ten Günümüze DÜNYA DA VE TÜRK YE DE LK KEZ! İngiliz Devlet Arşivlerinden Gizli Belgelerle Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad Türkiye ye yöneltilen suçlama; özetle

Detaylı

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi özcan DEMİREL 1750 Üniversiteler Yasası nın 2. maddesinde üniversiteler, fakülte, bölüm, kürsü ve benzeri kuruluşlarla hizmet birimlerinden oluşan özerkliğe ve kamu

Detaylı

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI KAMUDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PANELİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI Uzm. Yusuf DUMAN İSG Koordinatörü / İş Güvenliği Uzmanı Mayıs/2016 (1/55) 6331 SAYILI İSG KANUNU İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Detaylı

Alkol tanısı almış ve tedavi alan hastaların hastalıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi*

Alkol tanısı almış ve tedavi alan hastaların hastalıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi* Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com Alkol tanısı almış ve tedavi alan hastaların hastalıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi* Yrd.Doç.Dr.Mursayettin EKSEN

Detaylı

Tarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname Teknik Alan KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Buluş, kronik yorgunluk sendromunun tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

Hemşirelik Öğrencilerinin Şizofreniye Karşı Tutumları Ve Psikiyatri Eğitiminin Etkisi

Hemşirelik Öğrencilerinin Şizofreniye Karşı Tutumları Ve Psikiyatri Eğitiminin Etkisi Hemşirelik Öğrencilerinin Şizofreniye Karşı Tutumları Ve Psikiyatri Eğitiminin Etkisi Öğr.Gör. Miyaser KAYAHAN Harran Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Özet Amaç: Araştırma, hemşirelik öğrencilerinin şizofreniye

Detaylı

Wonca Haberleri: Ağustos

Wonca Haberleri: Ağustos Wonca Haberleri: Ağustos Başkandan; WONCA Dünya nın her aileye bir aile hekimi vizyonunu tırmanılması zor bir dağ olarak tanımlamış Prof. Richard Roberts bu ay ki köşesinde ve aile hekimliğinin sorunlarını

Detaylı

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 Ocak 2016 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2016 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık

Detaylı

ENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi 4 + 0 + 0

ENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 ENERJĠ DAĞITIMI-I Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 Açma-Kapama Cihazları Elektrik enerjisinin açılması, ayrılması, kesilmesi veya kapatılması işlevlerini yapan cihazlardır. Alçak Gerilim Ayırıcı Nitelikli Orta

Detaylı

40 yard mc olur, önlemeye yard mc olur. engellenmesine sa layarak Binalarda ba ms z birimleri birbirinden ay ran dö emelere, duvarlara, , çat s na Binan n Enerji Kimlik Belgesi var m? (Bu belge, s tma,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları I Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları II Yay n No : 2056 Hukuk Dizisi : 289 1. Bas Kas m 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-953 - 8

Detaylı

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır?

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır? 1. Depresyon nedir? Depresyon ruh halinizi, hislerinizi, davranışlarınızı, ve ruh sağlığınızı etkileyen bir hastalıktır. Depresyonun bir halsizlik kendi kendinize çözebileceğiniz bir sorun olmayıp, biyolojik

Detaylı

Ci C n i s n e s l e l iş i l ş e l v e v bo b z o u z k u l k u l k u l k a l r a r y l y a l a il i g l i g l i i l P i a P r a i r s i s t e t

Ci C n i s n e s l e l iş i l ş e l v e v bo b z o u z k u l k u l k u l k a l r a r y l y a l a il i g l i g l i i l P i a P r a i r s i s t e t Kadınlarda cinsel işlev bozukluğu Parlak buluş! Cinsel işlev bozukluklar yla ilgili Paris te düzenlenen büyük bir toplant ilaç satanlar için milyar dolarl k pazarlar yaratabilecek yeni bir hastal ğ tan

Detaylı

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular

Detaylı

IŞIK UNIVERSITESİ MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ

IŞIK UNIVERSITESİ MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ IŞIK UNIVERSITESİ MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ DERS PROFİLİ (SYLLABUS) Ders adı Kod Yarıyıl Ders Yükü Kredi ECTS YAPI MALZEMELERİ ARCH 106T 2 (3+0+0) 3 5 Ön koşul dersler Eğitim Dili Seviye

Detaylı

ÖZ GEÇMİŞ. . Eren Gümüş, Aynur. Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, 1997.

ÖZ GEÇMİŞ. . Eren Gümüş, Aynur. Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, 1997. ÖZ GEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Aydın Ankay 2. Doğum Tarihi: 06.12.1941 3. Unvanı: Prof.Dr.Aydın Ankay 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Felsefe (Psikoloji) Ankara Üniversitesi 1965 Lisans

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

TOTEK Beşinci Dönem UZMANLIK EĞİTİMİ GELİŞİM SINAVI (UEGS) RAPORU Dr. Semih Aydoğdu Uzmanl k Eğitimi Gelişim S nav Koordinatörü

TOTEK Beşinci Dönem UZMANLIK EĞİTİMİ GELİŞİM SINAVI (UEGS) RAPORU Dr. Semih Aydoğdu Uzmanl k Eğitimi Gelişim S nav Koordinatörü 86 Ölçme Değerlendirme Komisyonu UZMANLIK EĞİTİMİ GELİŞİM SINAVI (UEGS) RAPORU Dr. Semih Aydoğdu Uzmanl k Eğitimi Gelişim S nav Koordinatörü 29 May s 2010 tarihinde Türkiye deki bütün uzmanl k dallar aras

Detaylı

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/82

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/82 VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/82 KONU: Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Hakkında Kanun Yayımlandı. 6327 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde

Detaylı

Veri nedir? p Veri nedir? p Veri kalitesi p Veri önişleme. n Geometrik bir bakış açısı. n Olasılıksal bir bakış açısı

Veri nedir? p Veri nedir? p Veri kalitesi p Veri önişleme. n Geometrik bir bakış açısı. n Olasılıksal bir bakış açısı Veri edir? p Veri edir? Geometrik bir bakış açısı p Bezerlik Olasılıksal bir bakış açısı p Yoğuluk p Veri kalitesi p Veri öişleme Birleştirme Öreklem Veri küçültme p Temel bileşe aalizi (Pricipal Compoet

Detaylı

Enerji Tasarrufunda İnovatif Çözümler

Enerji Tasarrufunda İnovatif Çözümler Isı Yalıtımı Enerji Tasarrufunda İnovatif Çözümler Terma Enerji Verimliliği nin temel politikası, en yeni teknolojileri, kaliteli hizmet anlayışıyla bir araya getirerek enerji verimliliği uygulamalarını

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

SOSYAL ŞİDDET. Süheyla Nur ERÇİN

SOSYAL ŞİDDET. Süheyla Nur ERÇİN SOSYAL ŞİDDET Süheyla Nur ERÇİN Özet: Şiddet kavramı, çeşitli düşüncelerden etkilenerek her geçen gün şekillenip gelişiyor. Eskiden şiddet, sadece fiziksel olarak algılanırken günümüzde sözlü şiddet, psikolojik

Detaylı

5. Ders Yeterlilik. f(x 1 ; x 2 ; :::; x n ; ) = g (T (x 1 ; x 2 ; :::; x n ); ) h(x 1 ; x 2 ; :::; x n )

5. Ders Yeterlilik. f(x 1 ; x 2 ; :::; x n ; ) = g (T (x 1 ; x 2 ; :::; x n ); ) h(x 1 ; x 2 ; :::; x n ) 5. Ders Yeterlilik Yeterlilik Ilkesi: Bir T(X ; X ; :::; X ) istatisti¼gi, hakk da yeterli bir istatistik olacaksa hakk da herhagi bir souç ç kar m T arac l ¼g ile (X ; X,...,X ) öreklemie ba¼gl olmal

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

35 Yay Dalgaları. Test 1'in Çözümleri. Yanıt B dir.

35 Yay Dalgaları. Test 1'in Çözümleri. Yanıt B dir. 35 Yay Dalgaları 1 Test 1'i Çözümleri 1. dalga üreteci 3. m 1 2m 2 Türdeş bir yayı her tarafıı kalılığı ayıdır. tma türdeş yay üzeride ilerlerke dalga boyu ve hızı değişmez. İlk üretile ı geişliği büyük,

Detaylı

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. OYUNCA IN ADI Akl nda Tut YAfi GRUBU 4-6 yafl OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. GENEL KURALLAR Çocuklar n görsel belle inin

Detaylı

2. KIRSAL KALKINMA MALİ DESTEK PROGRAMI İLE İLGİLİ SORULAR

2. KIRSAL KALKINMA MALİ DESTEK PROGRAMI İLE İLGİLİ SORULAR 2. KIRSAL KALKINMA MALİ DESTEK PROGRAMI İLE İLGİLİ SORULAR 1. SORU: Kırsal kalkınma programında sadece eğitim amaçlı projelere destek verileceği yazılmıştır. Uygulamaya yönelik (örneğin, tarımsal ürünlerin

Detaylı