Yaşanabilir bir çevredir. Bu temel ihtiyaçlarımız aynı zamanda en doğal haklarımızdır. Sayfa :1

Transkript

1 TOPLUMSAL ĠHTĠYAÇLARIMIZ Toplum: Aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşayan ve temel çıkarlarını sağlamak için iş birliği yapan insanların tümüdür. İnsan toplum içinde doğar, yaşar ve büyür.bu esnada bebekliğimizden yaşlılığımıza kadar bir çok şeye ihtiyaç duyarız.bunlardan bazılarını kendimiz tek başımıza karşılayabiliriz. Ama bazılarını başkalarından yarım alarak karşılayabiliriz.insan için bu bir zorunluluktur. Çünkü insan dayanışma ve yardımlaşma içinde olmak zorundadır Yalnızca insanlarla bir araya gelerek giderebileceğimiz ihtiyaçlarımıza temel ihtiyaçlar denir.temel ihtiyaçlar insan yaşamı için son derece gerekli olan, olmadığında sıkıntısı çekilen şeylerdir. İnsanların, yaşamlarını daha iyi sürdürebilmesi, bazı temel ihtiyaçların karşılanmasına bağlıdır. Bu temel ihtiyaçlar: Beslenme, Sağlık, Giyinme, Eğitim, Barınma, Adalet, Güvenlik, Yaşanabilir bir çevredir. Bu temel ihtiyaçlarımız aynı zamanda en doğal haklarımızdır. Sayfa :1 Temel ihtiyaçlarımız dışında eğitim, sağlık, güvenlik, ulaşım gibi toplumsal yaşamdan doğan ihtiyaçlarımız da vardır.ayrıca karşılandığında mutluluk duyacağımız sosyal ihtiyaçlarımız da vardır. Dinlenme, eğlenme, gezme, kitap okuma gibi İhtiyaçlarımızı tek başımıza karşılayamayız. Bunun için insanların yardımlaşması ve iş bölümü yapması gerekmektedir.bu durum çeşitli mesleklerin ve bu mesleklere sahip insanların çalıştığı kuruluşların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Günümüzde toplumun temel ihtiyaçlarını devlet(resmi) ve sivil toplum kuruluşları birlikte karşılamaktadırlar. Toplumun temel ihtiyaçlarını karşılamak öncelikle devletin görevidir. DEVLET VE DEVLETĠN GÖREVLERĠ: İnsanların toplum hâlinde yaşamaya başlamaları bazı sorunları beraberinde getirmiştir. Toplumu oluşturan bireyler arasındaki anlaşmazlıklar ve güçlü olanların zayıflara haksızlık yapması bu sorunların en önemlilerini oluşturmuştur. Toplum yaşamını tehdit eden bu sorunların çözümü için güçlü bir otoriteye ihtiyaç duyulmuştur.bu ihtiyaç devlet denilen kurumun ortaya çıkmasını sağlamıştır. Devlet: Sınırları belli bir toprak parçası üzerinde yaşayan insanların oluşturduğu siyasi olarak örgütlenmiş otoriteli düzendir. Devlet, görevlerini yerine getirmek için çeşitli örgütler oluşturmuştur. Bu örgütlere resmi kurum ya da resmi örgüt denilmektedir. RESMĠ KURUMLAR: Devletin, toplumun eğitim, sağlık, güvenlik, barınma, beslenme, sağlıklı bir çevre gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurduğu kurumlara resmi kurum denir. Resmi kurumlar; Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar, TBMM, Mahkemeler, Devlet okulları, Devlet hastaneleri Sağlık ocakları, Nüfus müdürlüğü, Valilikler,

2 Ünite:6 Kaymakamlık, Belediye, Muhtarlık gibi kuruluşlar resmi kurumlardır. Resmi Kurum Özellikleri: Masrafları (giderleri) devlet tarafından karşılanır. Çalışanların tek amacı topluma hizmet etmek, toplumun sorunlarına çözüm bulmaktır. Çalışma şartları ve yöntemleri devlet tarafından belirlenir. Çalışanlar, hizmetlerinin karşılığında maaş denilen ücret alırlar. Çalışanlar arasında mevki(makam) ve görev farkı vardır. Resmi kurumlara kamu kurumları da denir. Çalışanlarına da kamu görevlisi ya da memur denir. Toplumun Temel Ġhtiyaçlarını KarĢılamak Ġçin Kurulan Resmi Kurumlar: 1. Eğitim Kurumları: Toplumumuzun eğitim ve öğretim ihtiyacını karşılamak amacıyla oluşturulmuş kurumlarımızdır. Eğitim kurumlarımız Milli Eğitim B akanlığına bağlı olarak faaliyet gösterirle r. Milli Eğitim Bakanlığı; Eğitim sisteminin belirlenmesinde, Okullarda okutulacak derslerin müfredatının hazırlanmasını ve uygulanmasını, Okul ihtiyacı olan yerleşim yerlerini tespit ederek okul yapılmasını, Okulu olmayan köylerdeki çocukları da en yakın okula taşıyarak toplumun eğitim ihtiyacını karşılamaya çalışmaktadır. Ülkemizdeki eğitim ihtiyacı Ģu eğitim kurumları tarafından sağlanmaktadır: Kreşler ve anaokulları, İlköğretim okulları, Ortaöğretim kurumları (Liseler) Dershaneler ve sürücü kursları, Üniversiteler, Halk Eğitim Merkezleri, Açıköğretim Okulları. 2. Sağlık Kurumları: Her toplum için sağlığın önemli bir yeri vardır. Sağlıksız nesillerin yaşadığı toplumlar ilerleyip kalkınamazlar. Bu nedenle ülkemizde de sağlığa önem verilmiştir. Devlet, topluma sağlık hizmeti vermesi için pek çok kurum oluşturmuştur.sağlık kurumlarımız, insanların hastalıklardan korunması, teşhis ve tedavisi hizmetlerini vermek için kurulmuşlardır. Bunların baģlıcaları Ģunlardır: Sağlık Bakanlığı, Hastaneler, Sağlık Ocakları, Dispanserler, Sanatoryumlar, Tıp merkezleri, Sağlık evleri, Eczaneler, Doğum evleridir. Devleti Sağlık Görevleri: Sağlık kurumları açmak. Sağlık kurumlarında çalışacak doktor, hemşire ve hasta bakıcıları yetiştirmek. Sayfa: 2

3 Hastaların tedavileri için gerekli ilaçları ve tıbbi malzemeleri temin etmek. Sağlık hizmetlerini tüm vatandaşlara götürmek. Doktor ve hasta hakları korumak. Sağlık kurumlarında doktor, hemşire, sağlık memuru, ebe, hasta bakıcı gibi çalışanlar vardır. 3. Adalet Kurumları: Adalet, hakkın gözetilmesi ve yerine getirilmesi anlamına gelir. Haklı ile haksızın ayırt edilmesi adaletle sağlanır. Adalet karşısında güçlü ile güçsüz, zengin ile fakir eşit haklara sahiptir.adalet, hukuk kurallarına göre bağımsız yargı sonucunda oluşur.mahkemeler, vatandaşların birbirileriyle anlaşmazlıklarını çözmek, suçluları kanunlara dayanarak cezalandırmak amacıyla kurulmuşlardır. Hakimler, savcılar, avukatlar; Adalet Bakanlığına bağlı olarak çalışırlar. Mahkemeler, karakollar, cezaevleri, Adli Tıp Kurumu, Anayasa Mahkemesi, Danıştay, Yargıtay gibi kurumları vardır. 4. Güvenlik Kurumlarımız: Devletin kuruluş amaçlarının başında güvenlik gelir. Toplumun iç ve dış çatışmalardan ve saldırılardan korunması devletin temel görevlerindendir. Bunların baģlıcaları Ģunlardır: İçişleri Bakanlığı Milli savunma Bakanlığı Türk Silahlı Kuvvetleri (Genelkurmay Başkanlığı) Polis Teşkilatı (Emniyet Genel Müdürlüğü) Ülkemizde iç güvenliğin sağlanmasından Ġç ĠĢleri Bakanlığının sorumluluğundadır. Polis teģkilatı ve karakollar ĠçiĢleri Bakanlığına bağlıdır. TÜRK SĠLAHLI KUVVETLERĠ: Ülkemizi, dış tehditlere karşı korumak Türk Silahlı Kuvvetlerinin görevidir.genelkurmay Başkanlığına bağlı Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığından oluşan askeri gücümüze Türk Silahlı Kuvvetleri denir. Türk silahlı Kuvvetlerinin birinci görevi Türk vatanını ve Türkiye Cumhuriyeti ni korumak ve kollamaktır. 5. Sosyal Güvenlik Kurumları: İnsanlar yaşamlarını devam ettirmek için çalışmak zorundadır. Ama hayat boyunca çalışmak, sağlıklı kalmak ve kimseye muhtaç olmadan yaşamak zordur. Bu nedenle çalışanların maaşlarının bir bölümü devlete bağlı sosyal güvenlik kurumlarına kesinti olarak ödenir. Bu parayla devlet çalışanlarının tedavi giderlerini karşılar. Devlet pek çok güvenlik kurum oluşturmuştur. Emekli olduklarında ise onlara ikramiye verilir, emekli maaşları ödenir, sağlık giderleri karşılanır. Buna sosyal güvenlik sistemi denir. Sayfa: 3

4 Ülkemizde üç farklı sosyal güvenlik kurumu vardır. Bunlar: Emekli Sandığı:Resmi kurumlarda çalışanların, sağlık, güvenlik gibi ihtiyaçlarını karşılayıp onları destekleyen kurumdur. Emekli Sandığı, devlet memurlarına hizmet verir. Sosyal Sigortalar Kurumu: Resmi ve özel sektörün çeşitli alanlarında işçi olarak çalışan vatandaşların sosyal haklarını düzenleyen ve onlara hizmet veren bir kurumdur. Bağ- Kur: Çiftçi, esnaf, zanaatkâr gibi kendi iş alanlarını kurup buralarda çalışan insanların sosyal haklarını düzenlemek için çalışır. Bu üç kurum Sosyal güvenlik Kurumu (SGK) altında hizmet vermeye başladı. Ülkemizin tarihi ve kültürel varlıklarının korunmasını ve ülke turizminin geliştirilmesi işini de Kültür ve Turizm Bakanlığı üstelenmektedir. Devlet Su işleri Genel müdürlüğü, devlet Meteoroloji İşleri genel Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı gibi kurumları vardır. Çevre temizliği ve düzeni, park ve bahçelerin bakımı, çevrenin korunması gibi konularda belediyeler önemli görevler üstlenir. 6. YerleĢme ve Konut Edindirme(Barınma) Kurumları: Kurulacak şehirlerin nerede kurulacağı, ev yapma izinleri, yolları, planlaması, bakıma muhtaç ve kimsesizlerin kalacak yerleri bu kurumlar tarafından yönetilir. Bayındırlık ve iskan(yerleşme) Bakanlığı, Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı(TOKİ) ve belediyeler toplumumuzun yerleşme ve konut(ev) edinme sorumluluğunu üstlenmiş resmi kurumlarıdır. Oteller, Huzurevleri, çocuk Esirgeme Yurtları gibi belli başlı kurumları da vardır. 7. Çevre Ġle ilgili Kurumlar: Ülkemizde çevre sorunlarının ortaya çıkmasını önlemek amacıyla devlet tarafından Çevre ve Orman Bakanlığı kurulmuştur.yaşadığımız çevrenin düzeni, temizliği, ağaçlandırılması gibi çalışmalar bu bakanlığın sorumluluğundadır. Çevre sorunları bu bakanlığa bağlı birimler tarafından çözülmeye çalışılır. SĠVĠL TOPLUM KURULUġLARI Günümüzde toplumun ihtiyaçlarının karşılaması sadece devleti görevi olmakta çıkmıştır Çeşitli konularda duyarlı bireyler bir araya gelerek eğitim, sağlık, çevre, kültür, insan hakları, bilim ve teknoloji gibi toplumu temel ihtiyaçlarının karşılaması ve çeşitli sorularına çözüm bulabilmek.amacıyla sivil toplum örgütleri kurmaktadırlar. Demokratik toplumlarda tüm ihtiyaçları devlet tek başına karşılayamaz. Bu nedenle insanlar bir araya gelerek dernek, vakıf ve sendikalar kurarlar. Bunlara Sivil Toplum KuruluĢu (STK) denir. Sivil toplum kuruluşları toplumun birlik, beraberliği ve yardımlaşmasında önemli rol oynar. Toplumun farklı kesimleri yardım etme, yardım alma amacıyla bir araya gelerek birlik ve beraberlik örneği sergilerler. Sivil toplum örgütlerinin en önemli özelliği hizmetin para karşılığında değil de gönüllü olarak yapılmasıdır. Sivil toplum kuruluşları dernek, vakıf, sendika, birlik, oda adları altında faaliyet gösterirler. İnsanlar sivil toplum kuruluşlarına üye olup faaliyetlerine katılabilirler. Çalışmalara maddi ve manevi katkılarda bulunabilirler.ayrıca sivil toplum kuruluşlarını desteklemek için üye olmak şart değildir. Hayırsever insanlar istediği zaman istediği sivil toplum kuruluşuna yardımda bulunabilirler. Sayfa: 4

5 Sivil: Resmi olmayan, doğrudan devlete ait olmayan her şey anlamında kullanılan bir terimdir. Sivil Toplum: Devlet kuruluşlarına bağlı olmadan, halkın kendi içinde gönüllülük esasına dayalı olarak oluşturduğu topluluk anlamına gelmektedir. Oda: Serbest meslek sahiplerinin (esnaf ve sanatkarların) bir araya gelerek kurdukları mesleki dayanışma kuruluşlarıdır. Sanayi Odası, Şoförler Odası, Ticaret Odası gibi. Sendika: İşçi, işveren ve memurların hak ve kazançlarını korumak için kurulan dayanışma birlikleridir. Dernek:Belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek için kurulan yasal topluluğa dernek denir. Sakatlar Derneği, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği gibi. Örgüt: Ortak bir amaç veya bir işi gerçekleştirmek için bir araya gelen kurum ya da kişilerin oluşturduğu birliğe örgüt denir. Yeşil Barış Örgütü (Greenpeace), Birleşmiş Milletler Örgütü gibi Vakıf: Bir hizmetin, bir işin gelecekte de yapılması için belli şartlarla ve resmi bir yolla ayrılarak bir kimse tarafından bırakılan mülk veya para ve bu hizmeti yapmak için oluşturulmuş (hayır) kurumlarıdır. Türk Eğitim Vakfı, Tema Vakfı gibi. Sivil Toplum Örgütünün Özellikleri: Gönüllük esasına göre çalışırlar. Çalışanların tek amacı topluma hizmet etmek, toplumun sorunlarına çözüm bulmaktır. Çalışanlar, hizmetlerinin karşılığında ücret almazlar. Çalışanlar görevlerini yaparken ast- üst ilişkisi içinde çalışmazlar. Her birey diğerleriyle dayanışma içindedir ve yardımlaşma ön plandadır. Devletin katkısı yoktur.ancak örgütlenmelerini ve faaliyetlerini devletin koyduğu yasalar çerçevesinde gerçekleştirirler. Devletin yetersiz kaldığı hizmetlerde halkın yararına çalışmalar yaparlar. Masraflarını (ihtiyaçlarını), çalışmalara destek veren üyelerin bağışlarıyla karşılarlar. Oda, sendika, dernek veya vakıf adı altında faaliyet gösteriler. SĠVĠL TOPLUM KURULUġLARI ĠLE RESMĠ KURUMLARIN FARKLI VE BENZER YÖNLERĠ Farklı Yönleri: Sivil toplum kuruluşlarına katılım gönüllü; resmi kurumlara zorunludur. Sivil toplum kuruluşlarında çalışma ücretsiz; resmi kurumlarda çalışma karşılığında ücret alırlar. Sivil toplum kuruluşlarının mesai saatleri değişken olabilirken resmi kurumlarınki sabittir. Çalışanları resmi tatil dışında çalışmak zorundadır. Resmi kurumların çalışanları arasında ast- üst ilişkisi varken sivil toplum kuruluşlarında birey diğerleriyle dayanışma içindedir ve yardımlaşma ön plandadır.bir başka deyişle; ast-üst ilişkisi yoktur. Benzer Yönleri: Sivil toplum kuruluşları da resmi kurumlarda kâr amacı gütmezler. Her ikisi de bireyin sorunlarıyla hem de toplumsal sorunlarla ilgilenirler. İkisinin de amacı topluma hizmet etmektir. Her ikisi de yasal kuruluşlardır. ÜLKEMĠZDE BAġLICA SĠVĠL TOPLUM KURULUġLARI: Bir toplumda sivil toplum kuruluşlarının fazla ve çeşitli olması toplum için yararlıdır. Ülkemizde yakın amaçlarla çeşitli alanlarda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları vardır. Sayfa: 5

6 1. Eğitim Alanında Faaliyet Gösteren Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) Türk Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) Milli Eğitim Vakfı (MEV) Çağdaş Eğitim Vakfı (ÇEV) Türk Eğitim Vakfı (TEV) Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Yardım Derneği (ERAM) Türk Eğitim Derneği (TED) Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) Türkiye Can Çocuklar Eğitim Koruma ve Yaşam Vakfı (CANEV) 2. Sağlık Alanında Faaliyet Gösteren Kızılay Yeşilay Türk Kalp Vakfı Türk Böbrek Vakfı Sigarayla Savaşanlar Vakfı Lösemili Çocuklar Vakfı Türk Diyabet Vakfı Fiziksel Engelliler Vakfı Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı 3. Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Alanında Faaliyet Gösteren Mehmetçik Vakfı Türk Hava Kurumu Kızılay Kimse Yok mu Yardımlaşma Derneği Darülaceze Can Suyu Yardımlaşma Derneği İnsani Yardım Vakfı Dost Eli Yarımlaşma Derneği 4. Ġnsan Hakları Alanında Faaliyet Gösteren İnsan Hakları Derneği Kadın Haklarını Koruma Derneği Sokak Çocuklarını Koruma Derneği Tüketicileri Koruma Derneği Umut Çocukları Derneği 5. Doğal Afetlerde Ġlk Yardım ve Arama Kurtarma Alanında Faaliyet Gösteren Kızılay AKUT (Arama Kurtarma Timi) Arama Kurtarma Araştırma Derneği Acil Tıp Derneği Sayfa: 6 6. Çevre Alanında Faaliyet Gösteren TEMA Vakfı (Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma Vakfı) Doğal Hayatı Koruma Derneği Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Deniztemiz Derneği Türkiye Çevre Koruma ve yeşillendirme Kurumu (TÜRÇEK) Yeşil Barış Örgütü (Greenpeace) 7. Bilim ve Teknoloji Alanında Faaliyet Gösteren Bilim ve Sanat Vakfı (BİSAV) Türk Zeka Vakfı (TZV) Tarih Vakfı Türkiye Bilişim Vakfı Hayırseverlerin Kurduğu Vakıflar: Hayırsever: Hiçbir maddi karşılık beklemeksizin, toplumda ihtiyacı olan kişilere (yoksullara, düşkünlere, yardıma muhtaç olanlara) iyilik ve yardım etmesini seven kişiye hayırsever denilir. Koç Vakfı Sabancı Vakfı Kadir Has Vakfı Ayhan Şahenk Vakfı İzzet Baysal Vakfı Eczacıbaşı Topluluğu Anadolu Eğitim ve Sosyal Yardım Vakfı A) Eğitim Alanında Faaliyet Gösteren TÜRK EĞĠTĠM GÖNÜLLÜLERĠ VAKFI(TEGEV) 1995 TE Suna Kıraç ın öncülüğünde kurulmuştur. Kurduğu eğitim parkları ve öğrenim birimlerinin yanı sıra gezici öğrenim birimleriyle de hizmet vermektedir. Ülkemizde eğitim alanında faaliyet gösteren en yaygın sivil toplum örgütüdür. ANNE ÇOCUK EĞĠTĠMĠ VAKFI (AÇEV) 1993 yılında eğitim alanında projeler geliştirmek, uygulamak ve danışmanlık hizmetleri vermek amacıyla kurulmuştur.

7 ÇAĞDAġ EĞĠTĠM VAKFI (ÇEV) Ülkemizde eğitimin yaygınlaşmasını ve çağdaşlaşmasını sağlamak amacıyla 1944 yılında İstanbul da kurulmuştur. Ülkemizin laik, akılcı, özgür ve demokratik niteliklerini geliştirmek amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. TÜRKĠYE CAN ÇOCUKLAR EĞĠTĠM KORUMA VE YAġAM VAKFI (CANEV) Engelli olan insanlara çocuk yaşlardan itibaren destek olmak ve sahip çıkmak, zihinsel engellilerin eğitim, tedavi, bakım, koruma ve sosyal hayata uyumları, rehabilitasyonları gibi hizmetleri yürütmek amacıyla Adana da kurulmuştur. ÖZEL EĞĠTĠME MUHTAÇ ÇOCUKLARA YARDIM DERNEĞĠ (ERAM): Zihinsel engelli çocuklarımızı eğiterek mümkün olduğunca topluma, sosyal hayata katmak ve yaşam kalitelerini daha da artırmak amacıyla kurulmuştur. MĠLLĠ EĞĠTĠM VAKFI (MEV): Milli eğitim Bakanlığına bağlı her kademede ve türdeki eğitim kurumlarında, eğitim ve öğretime maddi ve manevi katkıda bulunmak ve bu amaçla yeni kaynaklar sağlamak üzere 1981 yılında kurulmuştur. TÜRKĠYE EĞĠTĠM VAKFI (TEV) Vehbi Koç un önderliğinde eğitime gönül vermiş insanlar tarafından kurulmuştur. Ülkemizde yetenekli fakat maddi olanaklardan yoksun çocukların ve gençlerin eğitim ve öğrenimlerini sağlamak için yardım etmek, ülkemize ve insanlığa katkılar yapacak öncü gençleri ve onların yetişecekleri eğitim sistemini desteklemek amacıyla kurulmuştur. TÜRK EĞĠTĠM DERNEĞĠ (TED): Türk Eğitim Derneği, 1928 yılında Atatürk'ün direktifleriyle kurulan bir dernektir. Dernek, öncelikle köklü bir sivil toplum kuruluşu olarak kurulduğu günden beri eğitim alanında faaliyet göstermekte olup, aynı zamanda yeterli maddi olanağa sahip olmayan ahlaklı, anlayışlı ve çalışkan Türk çocuklarının eğitimlerini desteklemekte ve Türk eğitim hayatına maddi ve bilimsel katkılar sağlamaktadır. ĠLKÖĞRETĠM OKULLARINA YARDIM VAKFI (ĠLKYAR) Özellikle köy çocuklarına; okuma heyecanı ve eğitimini daha ileri düzeyde sürdürme motivasyonu kazandırmak, eğitimlerine katkıda bulunmak, kitap yardımı yapılmamış köy bırakmamak ve öğretmenler için programlar düzenlemek gibi faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulmuştur. B) Sağlık Alanında Faaliyet Gösteren LÖSEMĠLĠ ÇOCUKLAR VAKFI: Lösemi hastası çocukların sağlık ve eğitim gibi ihtiyaçlarının karşılanması için kurulmuştur. Eğitim ve araştırma kurumları kurmak gibi amaçları da vardır. TÜRK KALP VAKFI: Kalp ve damar sağlığına ilişkin çalışmalar yürütmektedir. Ülkemizde kalp ve damar hastalıklarına neden olan etkenler hakkında sistemli araştırmalar yapmaktadır. TÜRK BÖBREK VAKFI: 1985 yılında kurulmuştur. Toplumun eğitimini ve bilinçlendirilmesini sağlamak, böbrek sağlığı politikası ile bilimsel veri kaynağını oluşturmak gibi amaçları vardır. Sayfa: 7

8 KIZILAY Kızılay 1868 yılında Hilal-i Ahmer adıyla devlet tarafından kurulmuş yarı gönüllü bir dernektir.derneğe Kızılay adını Mustafa Kemal Atatürk vermiştir. Amacı yaralılara, felaketzedelere, zor ve muhtaç durumda olan kişilere, özelikle temel ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çeken kişilere yardımcı olmaktır. FĠZĠKSEL ENGELLĠLER VAKFI (FEV): Engellilerin ekonomik, sosyal, psikolojik, kültürel, sağlık ve hukuk sorunlarını ele almak, çözmek, yönlendirmek, tıbbi malzeme, tekerlekli sandalye, protez gibi ihtiyaçların temininde yardımcı olmak, bu ihtiyaçları üretebilmek için tesisler açmak, engelliler için palan ve projeler hazırlamak amacıyla kurulmuş sivil toplum örgütüdür. Kızılay toplumun yararına kan bağışı kampanyaları düzenler, doğal afetlerin gerçekleştiği durumlarda gerekli önlemleri almaya çalışır. YEġĠLAY: Yeşilay alkol, sigara ve uyuşturucu gibi bağımlılık yapan maddelerin zararlarından korunma, bu tür bağımlılığı olanlara yardımcı olma görevini üstlenmiş önemli bir kurumdur. TÜRK DĠYABET VAKFI (TURDĠAB): Türkiye Diyabet Vakfı, ülkemizde diyabetliler (şeker hastaları) için kurulmuştur. Diyabetlilerin takip ve tedavisinden sorumlu sağlık personeline eğitim hizmetleri sunmak, maddi sıkıntı çeken diyabetli hastalara olanakları ölçüsünde ücretsiz tedavi sağlamak, diyabet konusunda araştırmaları desteklemek, toplumu diyabet konusunda bilinçlendirmek gibi çalışmalar yapmaktadır. SĠGARAYLA SAVAġANLAR DERNEĞĠ: Sigaranın etkilediği halk kitlelerinin korunmasını, ülkemizde, dünyada sigaranın tamamen yok edilmesine öncülük yapmak amacıyla kurulmuştur. C) Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Alanında Faaliyet Gösteren MEHMETÇĠK VAKFI: Vatanımızın ve ulusumuzun güvenliği için savaşta ve barışta, çeşitli şartlar altında görev yapan, erbaş ve erlerimizden şehit olan veya herhangi bir nedenle hayatını kaybedenlerin bakmakla yükümlü oldukları yakınları gazi ve engelli Mehmetçiklere sosyal ve ekonomik destek sağlamak amacıyla kurulmuştur. DARÜLACEZE: İstanbul daki başıboş gezen çocukların, cami avlularında yatan kimsesiz ve sakatların bir araya toplanıp ıslah edilerek zanaat sahibi yapılması ve kalan ömürlerini huzur içinde geçirmelerinin sağlanması amacıyla kurulmuştur. Kuruluşundan beri ibadete açık olan cami, kilise ve havrasıyla dünyada eşi olmayan bir hayır kuruluşudur. Din, dil, ırk, sınıf, cinsiyet ve yaş farkı gözetmeksizin herkese hizmet sunmaktadır. D) Ġnsan Hakları Alanında Faaliyet Gösteren TÜKETĠCĠYĠ KORUMA DERNEĞĠ (TÜKODER) Tüketici haklarının yasallaşmasında ve korunmasında önemli roller üstlenmiş olan TÜKODER, 1990 yılında kurulmuştur. TÜKODER, tüketici haklarının korunması, geliştirilmesi ve tüketicilerin kendilerini koruyabilmeleri için, toplumu bilinçlendirici faaliyetler yapmaktadır. Sayfa: 8

9 ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ (ĠHD): Ülkemizde, insan hakları ile ilgili uygulamaları araştırmak, saptamak, kişilere, kamuoyuna ve ilgili mercilere duyurmak, insan hakları konusunda bilimsel inceleme ve araştırmalar yapmak, yaptırmak ve bu alandaki gelişmeleri izlemek amacıyla kurulmuştur. E) Doğal Afetlerde Ġlk Yardım ve Arama Kurtarma Alanında Faaliyet Gösteren ARAMA KURTARMA DERNEĞĠ (AKUT) Doğa koşullarında meydana gelen kaybolma ve kaza olaylarında, deprem, sel gibi doğal afetlerde ve büyük kazalarda, tamamen gönüllü olarak, başı dertte olan kişilere en kısa sürede ulaşmak kazazedelere temel ilkyardım desteğini sağlamak ve bu tür olaylarda can kaybını en aza indirmek amacıyla kurulmuştur. F) Çevre Alanında Faaliyet Gösteren TEMA VAKFI Tema Vakfı, Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfının kısa yazılışıdır. Düzenlediği ağaçlandırma kampanyalarıyla adından söz ettiren TEMA Vakfı erozyonla mücadeleyi ulusal bir görev olarak görmektedir. Faaliyetlerini sürdürürken resmi, özel ve uluslar arası kuruluşlarla işbirliği yapmaktadır. doğal ÇEVRE VE KÜLTÜR DEĞERLERĠNĠ KORUMA VE TANITMA VAKFI (ÇEKÜL) ÇEKÜL, ülkemizin ve kültürel mirasını korumak amacıyla 1990 yılında kurulmuştur. Doğal kaynakları, kültürel mirası ve insanı bir bütün olarak ele alan ÇEKÜL, doğal ve kültürel çevreyi korumak için kent, bölge ve ülke ölçeğinde projeler geliştirmektedir. ÇEVRE KORUMA VE AMBALAJ ATIKLARI DEĞERLENDĠRME VAKFI (ÇEVKO) ÇEVKO, Türkiye de çevrenin korunması, toplumsal gelişim ve ekonomiye katkı sağlamak amacıyla sürdürülebilir bir geri kazanım sistemini sanayinin öncülüğünde geliştirmeye çalışmaktadır. DOĞAL HAYATI KORUMA DERNEĞĠ: 1975 te Türkiye nin olağanüs tü zengin bitki ve hayvan türleri ile bunların doğal yaşam alanlarının değerinin farkına varılması, koruma altına alınmasını sağlama k amacıyla kurulmuştur. GREENPEACE 1971 de kurulmuş ve dünyanın dört bir yanında doğalçevreyi tahrip edenlere karşı güçlü bir şekilde mücadele eden bir sivil toplum kuruluşudur. Greenpeace, çalışmalarını tam bağımsız olarak sürdürmek için devletlerden, şirketlerden ya da siyasi partilerden bağış veya sponsorluk kabul etmemektedir. Şu an iki milyonu aşan üye sayısıyla, yüzden fazla ülkede faaliyet göstermektedir. Sayfa: 9

10 G) Bilim ve Teknoloji Alanında Faaliyet Gösteren BĠLĠM VE SANAT VAKFI (BĠSAV): Özgür ve hoşgörülü bir çalışma, araştırma ve tartışma ortamında; evrensel, ulusal ve mesleki bilgi ve düşüncelerin sorgulanması, yeniden üretilmesi, yaygınlaştırılması ve insanlık yararına uygulanması yolunda kesintisiz çaba harcamak amacıyla kurulmuştur. TÜRK ZEKA VAKFI (TZV): Düşünme, algılama, m antık yürütme, karar verme ve problem çözme yetenekleri gelişmiş, çevreye ve değişen koşullara uyum gösterebilen, sanata, araştırma- geliştirmeye, bilim ve teknoloji üretimin e yatkın bezeri düzeyi yüksek insan gücünün yetiştirilmesi ve teşvik edilmesine yardımcı olanak amacıyla kurulmuştur. TARĠH VAKFI: Barış, karşılıklı anlayış ve çağdaş tarih bilincinin gelişmesi anmacı ile kurulmuştur. Tarih Vakfı, ülkemiz insanlarının tarihe bakışlarına yeni bir içerik, zenginlik kazandırmayı ve tarihi mirasın korunmasını geniş toplum kesimlerinin katılımıyla gerçekleştirmeyi amaçlar. H) Hayırseverlerin Kurduğu Vakıflar: KOÇ VAKFI: Eğitim, sağlık, kültür alanında faaliyet göstermek amacıyla Koç Holding tarafından kurulmuştur.ayrıca binlerce gence eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla burs vermektedir. AYHAN ġahenk VAKFI: Doğuş Şirketler Grubu Başkanı merhum Ayhan Şahenk tarafından, topluma yaptığı hizmetleri kurumsallaştırmak ve devamlılığını sağlamak amacıyl a kurulmuştur.çalışmalarını eğitim, kültür, sanat, sağlık, çevre ve spor alanlarında sürdürmektedir. KADĠR HAS VAKFI: Has holding Başkanı Kadir Has tarafından kurulmuştur. Eğitime yaptığı çok büyük yatırımlar ve bağışlar ile adını duyurmuştur. SABANCI VAKFI: Sabancı topluluğu tarafından kurulmuştur. Türkiye geneline yayılmış 78 yerleşim merkezinde çok sayıda okul, yurt, sağlık tesisi, öğretmen evi, polis evi, cami, spor tesisi, kütüphane yapımına çok büyük kaynaklara aktarmıştır. ĠZZET BAYSAL VAKFI: Bolulu iş adamı İzzet Baysal, Bolu da ve İstanbul da çok sayıda hayır kurumu açmıştır. Yaptırdığı sosyal hizmet binalarıyla ve yüzlerce öğrenciye burs ve hizmet vermektedir. Sayfa: 10 ECZACIBAġI TOPLULUĞU: Kültür, sanat, spor, eğitim ve bilim alanlarında faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulmuştur. ANADOLU EĞĠTĠM VE SOSYAL YARDIM VAKFI: Anadolu Şirketler Grubu tarafından kurulmuştur. Eğitim, sağlık ve sosyal alanlarda kırka yakın eseri Türkiye ye kazandırmıştır. Her yıl yaklaşık 500 öğrenciye karşılıksız eğitim bursu vermektedir.