Epigenetik ve Epigenomik

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Epigenetik ve Epigenomik"

Transkript

1 Epigenetik ve Epigenomik

2 EPİGENET GENETİK DNA dizisindeki değişimlerle imlerle açıklanamayan, mitoz ve/veya mayoz bölünme ile kalıtılabilinen labilinen,, gen fonksiyonundaki değişiklikler. iklikler. DNA metillenmesi. Histon modifikasyonları. Geri çevrilebilir.

3 Gen İfadesi ve Kromatin Kromatin yapı sıkılaşıp p yoğunla unlaştığında (sessiz) genler inaktive olur. Kromatin yapısı gevşeyerek eyerek açılda ldığında (aktif) ise genler aktif olarak ifade edilir. DNA metilasyonu ve histon modifikasyonları ile sağlanan epigenetik paternler ile gerçekle ekleştirilir.

4

5 DNA Metilasyonu CpG adacıklar klarında ve sitozinin 5 numaralı karbonunda meydana getirilir. Canlıdan canlıya ve dokudan dokuya göre g değişir. ir. Genlerin promotor bölgelerindeki metilasyon seviyesinin düşük d k olması aktif gen ifadesi ile korelasyon göstermektedir. g

6 DNA nın n de novo metilasyonu ve bu metilasyonun devamlılığı ığının n sağlanmas lanmasında nda DNMT ler görevlidir. DNMT1, DNMT2, DNMT3a, DNMT3b ve DNMT3L. DNMT1 maintenance methyltransferase DNMT3a, DNMT3b de novo metiltransferazlar

7 DNA Metilasyonu ve Gen İfadesi Genlerin promotor bölgelerindeki metillenme,, transkripsiyon faktörlerinin tanıma bölgelerinde b değişikliklere ikliklere neden olur. Gen ifadesinin baskılanmas lanması.

8 Metillenmenin dolaysız z etkisi Metillenme sonucu oluşan tanıma bölgelerindeki histonların deasetilasyonu gen ifadesini baskılayan bir kromatin yapısına yol açar. a ar.

9 Histon Modifikasyonları Histon proteinlerinin bazik amino-terminal uçları nükleozomdan çıkıntılar yapar ve bir takım m post-translasyonel translasyonel modifikasyonlara uğrayabilir. HAT(histone asetil transferaz) lar tarafından asetillenme. HMT(histon metil transferaz) lar tarafından metillenme.

10 Histonlar üzerinde yapılan bu değişiklikler, iklikler, kromatinin yapısının n gevşek ek ya da sıkıs olma durumunu etkileyerek gen ifadesinde regulatör rol oynar. Örneğin, asetil grupları histonlardaki (+) yükü nötralize ederek histonlar ve DNA arasındaki elektrostatik etkileşimleri imleri zayıflat flatır.

11 H3 ve H4 histonlarının lizin rezidularından asetillenmesi aktif kromatinle korelasyon gösterir. Deasetilasyon ise kromatinin daha sıkıs bir şekilde paketlenerek genlerin inaktivasyonuna yol açar. a ar.

12 Histon lizin metilasyonu hangi reziduda olduğuna una göre g aktivasyon ya da inaktivasyonla sonuçlanabilir. Histonlardaki spesifik modifikasyonlar, transkripsiyonel olarak aktif ve inaktif kromatinin belirlenmesinde bir çeşit marker olarak kullanılabilir labilir

13 Histonlardaki modifikasyonların n ve DNA metilasyonunun birlikte çalışarak gen ifadesinin durumunu belirlediği i ve bu şekilde hücrenin yazgısının n belirlenmesinde önemli rol oynadığı kabul edilmektedir.

14 Epigenik Paternlere Çevresel Etki DNA metilasyon paternleri beslenmedeki değişiklikler, iklikler, genetik polimorfizmler ve karşı şılaşılan kimyasallara bağlı olarak dalgalanma gösterebilir. g Düşük folate, metiyonin ya da selenium alımı sonucunda DNA metilasyonunda değişiklikler iklikler oluşabilir.

15 Epigenetik Bozuklukların n Klinik Sonuçlar ları Epigenetik patern gelişim im sürecinde s oluşturulur ve normalde bireyin tüm t m yaşam amı boyunca korunur. Epigenetik paternlerde meydana gelebilecek dalgalanmalar konjenital bozukluklara, multisistem pediyatrik sendromlara ya da sonradan ortaya çıkabilecek kanser ve nörodejenerasyonlara yatkınl nlık k sağlayabilir.

16 Kanser ve Epigenetik Terapi Kanser, genetik ve epigenetik hataların birikimiyle ortaya çıkan çok basamaklı bir durumdur. DNA metilasyonundaki değişiklikler iklikler kanserle ilişkili genlerin ifadesinde değişikliklere ikliklere neden olur.

17 DNA hipometilasyonu onkogenleri aktive eder ve kromozom yapısının n kararlılığı ığını yitirmesine neden olur. DNA hipermetilasyonu tümör r baskılay layıcı genlerin susturulmasına yol açar. a ar. Farelerde kanser oluşumuna umuna karşı DNMT1 inhibitörlerinin başar arıyla uygulanmış ıştır.

18 Kanser hücrelerinde, h histonlardaki lizinlerin asetilasyonunda ve metilasyonunda artış ve azalmalar olmaktadır. H4-K16 asetilasyonunun ve H4-K20 K20 deki trimetilasyonun ortadan kaybolmuştur. Farklı kanser tiplerinde, hatta aynı kanser tipinin değişik ik evrelerinde farklı histon modifikasyon paternleri görülür. r.

19 DNA metiltransferazlar ile histon deasetilazlar gibi enzimlerin inhibisyonu ile tümör-supresör genlerinin epigenetik olarak susturulması engellenmesi ya da bu genlerin yeniden aktivasyonu sağlanabilir. Epigenetik inhibisyon için in geliştirilmekte olan ilaçlar ların n ana hedefleri DNA metil transferazlar ve histon deasetilazlardır

20

21 DNA metilasyon markerları kanserin sınıflandırılması ve saptanmasında nda kullanılabilir. labilir. Genlerin promotorundaki metilasyon durumu genel prognoz ya da belirli bir terapiye cevabı öngörmek için i in incelenebilir. Metastaz için i in E-cadherinE (CDH1) geninin promotorunda hipermetilasyonun ön n koşul olduğu u düşünülmektedir. d

22 Epigenetik ilaçlar, lar, bozulmuş heterokromatik bölgeleri hedefleyerek, tümör-suprest supresör genlerin ve/veya hücrenin h normal fonksiyonu için i in gerekli olan diğer genlerin yeniden aktivasyonunu sağlarlar. Bu ilaçlar lar tek başlar larına ya da diğer terapik yöntemler veya ilaçlarla larla birlikte kullanılabilir. labilir.

23 Kemopreventif yaklaşı şımlar. Eğer epimutasyon lar düzeltilebilirse, bireyde tümör t r oluşumu umu geciktirilebilir hatta tamamen engellenebilir.

24 Yaşlanmada Epigenetik Değişiklikler iklikler DNA metilasyonundaki azalma ve artmaların yaşlanma süreciyle s ilişkili olduğu görülmektedir. Yaşlı bireylerde görülen g kanser, nörodejenerasyonlar ve otoimmün bozukluklarda rol oynadığı düşünülmektedir.

25 Nöropsikriyatrik Bozukluklar Psikiyatrik, otistik ve nörodejenaratif bozukluklarda epigenetik değişikliklerin ikliklerin rolü üzerine çalışmalar başlam lamıştır. Şizofreni ve davranış bozukluğu hastalıklar klarında, DNMT genleri.

26

27 EPİGENOM GENOMİK Tüm m genom çapında, meydana gelen epigenetik modifikasyonları inceler. Epigenetik bilgi doğas ası gereği multiplekstir. Kantitatiftir. Genomundaki regülat latör r dizilerin fonksiyonunun anlaşı şılmasında katkı sağlayabilir. DNA nın nükleus içindeki indeki topolojik konformasyonunun epigenetik olarak kontrol edildiği i düşünülmektedir. d

28 DNA Metilasyon Çalışmaları DNA nın metilasyona duyarlı bir restriksiyon endonükleaz ile kesilmesi. DNA nın n sodyum bisülfat ya da metabisülfat ile kimyasal olarak modifikasyonu. 5-metilsitozinin imünopresipitasyonu ile genomun metilenmiş ve metillenmemiş bölgelerinin birbirinden ayrılmas lması.

29 Restriksiyon enzimlerinin kullanımına na dayalı teknikler Restriction landmark genome scanning (RLGS). Metilasyona duyarlı NotI enzim kesiminden elde edilen fragmentlerin biyotinle işaretlenmesinden sonra BAC arraylerinde hibridizasyonu. HELP (HpaII( tiny fragment enrichment by ligation-mediated PCR).

30 DNA nın bisülfitle muamele edilmesi, sitozinin urasile dönüşmesine neden olur. PCR dan sonra yapılan DNA sekans analizinde metillenmemiş sitozinler timin olarak okunur. Metilenmiş olanlar ise sitozin olarak kalır.

31 MeDIP (methlyated DNA immunoprecipitation). Anti-metilsitozin antibadileri kullanılarak larak metilenmiş DNA nın n genomdan izole edilmesi sağlan lanır.

32 ChIP Çalışmaları Chromatin immunoprecipitation. ChIP,, hücrenin h kromatin durumunun saptanmasında nda yaygın n olarak kullanılmaktad lmaktadır. DNA ve ilişkili olduğu u proteinlerin kimyasal muamele ile çapraz bağlanmalar lanmaları sağlan lanır. DNA-protein kompleksleri aranan histon modifikasyonuna uygun bir antibadi ile immunopresipite edilir.

33 ChIP on chip :microarray çipleriyle uygulandığı ığında hızlh zlı ve sağlıkl klı analizler yapılabilmektedir.

34

35 İnsan Epigenom Projesi Human Epigenome Consortium. Sanger Center, Epigenomics AG ve The Centre National de Génotypage. Kromozom 6 üzerindeki MHC bölgesinde b bulunan 150 lokusu incelediler ve araştırma rma 4 kromozomu kapsayacak şekilde genişletildi.

36 Epigenome Network of Exellence. 37 araştırma rma grubu. HEROIC High Throughput Epigenetic Regulatory Organisation in Chromatin. AB tarafından finanse ediliyor ve 11 akademik merkez ile 2 şirketi kapsıyor.

37 EPİGENOM GENOMİK Epigenomik araştırman rmanın n amacı,, genetik regülasyonu anlamak ve bunun hücresel h büyüme ve farklıla laşmaya etki ile yaşlanma ve hastalıklardaki rolünü aydınlatmak olarak özetlenebilir.

Epigenetik ve Epigenomik

Epigenetik ve Epigenomik Epigenetik ve Epigenomik Serkan ORCAN Hacettepe Üniversitesi 2006 GİRİŞ İlk olarak, 1950 lerde Conrad Waddington tarafından önerilen Epigenetik terimi günümüzde DNA dizisindeki değişimlerle açıklanamayan,

Detaylı

TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ

TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ İ.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Moleküler Biyoloji ve Genetik TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ Merve YILMAZER 2601120219 İÇERİK Kromatin ve nükleozom yapısı Transkripsiyon aşamasında

Detaylı

Yard. Doç. Dr. Ercan ARICAN. İ.Ü. FEN FAKÜLTESİ, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü

Yard. Doç. Dr. Ercan ARICAN. İ.Ü. FEN FAKÜLTESİ, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü KANSER OLUŞUMUNDA ROL OYNAYAN EPİGENETİK MEKANİZMALAR Yard. Doç. Dr. Ercan ARICAN İ.Ü. FEN FAKÜLTESİ, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Epigenetik Nedir? Gen ekspresyonuna dayanan kalıtsal bilgi epigenetik

Detaylı

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13 Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi

Detaylı

EPİGENETİK MEKANİZMALAR ÖZGE ÖZALP YÜREĞİR

EPİGENETİK MEKANİZMALAR ÖZGE ÖZALP YÜREĞİR EPİGENETİK MEKANİZMALAR ÖZGE ÖZALP YÜREĞİR 22.03.2016 DNA n Nothing is more monarchial than a molecule of DNA Salvador Dali EPİGENETİK n Epi; Yunanca üstünde, -den sonra, ek olarak n DNA dizisine bağlı

Detaylı

DNA METİLASYONU. Hazırlayan: Sevda Işık

DNA METİLASYONU. Hazırlayan: Sevda Işık DNA METİLASYONU Hazırlayan: Sevda Işık DNA Metilasyonu Nedir? Gen ifadesini değiştirerek hücre fonksiyonlarını değiştiren, bir metil grubunun kovalent şekilde DNA metiltransferaz (DNMT) katalizinde, bir

Detaylı

Nöronal Plastisite Paneli

Nöronal Plastisite Paneli 21. Ulusal Farmakoloji Kongresi Osmangazi Üniversitesi Eskişehir Nöronal Plastisite Paneli Ersin O. Koylu Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Beyin Araştırmaları Uygulama ve Araştırma

Detaylı

GENETĐK EPĐGENETĐK. Doç. Dr. Hilâl Özdağ EPĐGENETĐK

GENETĐK EPĐGENETĐK. Doç. Dr. Hilâl Özdağ EPĐGENETĐK GENETĐK 111-503 EPĐGENETĐK Doç. Dr. Hilâl Özdağ EPĐGENETĐK Epigenetik gen işlevinde çekirdek DNA sının diziliminde bir değişiklik olmaksızın gerçekleşen tersine çevrilebilir kalıtlanabilir değişiklikleri

Detaylı

Proteomik ve Genomik. Konu: DNA METİLASYONU. Hazırlayan: Sevda Işık (A )

Proteomik ve Genomik. Konu: DNA METİLASYONU. Hazırlayan: Sevda Işık (A ) BİO 775 Proteomik ve Genomik Konu: DNA METİLASYONU Hazırlayan: Sevda Işık (A0353812) 1 GİRİŞ Prokaryot ve ökaryotlarda Sitozin rezidülerinin 5-C pozisyonundan enzimatik metilasyonu, DNA nın en yaygın modifikasyonudur.

Detaylı

Epigenetik ve Kanser. Tayfun ÖZÇELİK Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü

Epigenetik ve Kanser. Tayfun ÖZÇELİK Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Epigenetik ve Kanser Tayfun ÖZÇELİK Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü tozcelik@fen.bilkent.edu.tr Conrad Waddington (1905-1975) Edinburgh Üniversitesi Embriyoloji ve Genetik Profesörü

Detaylı

Epigenetik Mekanizmalar Nedir?

Epigenetik Mekanizmalar Nedir? Epigenetik Mekanizmalar Nedir? F. Belgin ATAÇ (Ph.D) Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 52. Ulusal Diyabet Kongresi 21 Nisan 2016 Epigenetik DNA nın baz diziliminde herhangi

Detaylı

KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ

KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ Gökhan Erdem GATA Tıbbi Onkoloji BD 19 Mart 2014 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi, 19-23 Mart 2014, Antalya EPİDEMİYOLOJİ Epidemiyoloji, sağlık olaylarının görünme

Detaylı

ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ

ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE

Detaylı

EPİGENOM ve EPİGENETİK. Beran YOKUŞ 1

EPİGENOM ve EPİGENETİK. Beran YOKUŞ 1 DERLEME Elektronik:ISSN: 1308-0679 http://www.dicle.edu.tr/bolum/muh/veteriner/dergi/ EPİGENOM ve EPİGENETİK Beran YOKUŞ 1 1 Dicle ÜniversitesiVeteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, 21280 Diyarbakır,

Detaylı

Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri.

Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri. Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri www.plantcell.org/cgi/doi/10.1105/tpc.110.tt0110b Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri DNA metilasyonu bisülfit dizileme TTCGCCGACTAA TTCGCCGAuTAA

Detaylı

Çekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph

Çekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek

Detaylı

b. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.

b. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır. TIBBİ GENETİK I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: DNA ve RNA yapısının öğretilmesi. b. Amaç: DNA nın genetik materyal olmasında moleküler yapısının önemi ve RNA yapısının proteine geçiş ve gen ekspresyonu kontrolündeki

Detaylı

1. Sınıf Güz Dönemi I. Hafta Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Ders Saati

1. Sınıf Güz Dönemi I. Hafta Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Ders Saati I. Hafta Ders Saati 15.09.2014 16.09.2014 17.09.2014 18.09.2014 19.09.2014 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Makromoleküller (Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ataş) Türk Dili

Detaylı

En Etkili Kemoterapi İlacı Seçimine Yardımcı Olan Moleküler Genetik Test

En Etkili Kemoterapi İlacı Seçimine Yardımcı Olan Moleküler Genetik Test En Etkili Kemoterapi İlacı Seçimine Yardımcı Olan Moleküler Genetik Test Yeni Nesil DNA Dizileme (NGS), İmmünHistoKimya (IHC) ile Hastanızın Kanser Tipinin ve Kemoterapi İlacının Belirlenmesi Kanser Tanı

Detaylı

DNA nın kromozom biçiminde paketlenmesi

DNA nın kromozom biçiminde paketlenmesi DNA nın kromozom biçiminde paketlenmesi DNA paketlenmesi 1. Paketlenme sorunu 2. Kromatin yapı düzeyleri (nukleosomlar, 30-nm fiber, looplar, bandlar) 3. Histon kodu aktif ve inaktif diziler içerir 4.

Detaylı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA

MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ DNA Düzeyinde Gen Ekspresyonu Düzenlemesi Transkripsiyonel Düzeyde Gen Ekspresyonu Düzenlenmesi Post-transkripsiyonel Düzeyde Gen Ekspresyonu

Detaylı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ ve GENETİĞİN UYGULAMALARI

MOLEKÜLER BİYOLOJİ ve GENETİĞİN UYGULAMALARI MOLEKÜLER BİYOLOJİ ve GENETİĞİN UYGULAMALARI 4. Ders Gen anlatımının düzenlenmesi ve Epigenetik Doç. Dr. Aslıhan TEMEL İ.Ü. Fen Fak. Moleküler Biyoloji ve Genetik 1 Genotip + genetik etkileşimler + çevre

Detaylı

8 - ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

8 - ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 8 - ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Ökaryot gen düzenlenmesi farklı basamaklarda olabilir 2. Kromatin modifikasyonları 3. Transkripsiyonun düzenlenmesi 4. Transkripsiyon sonrası düzenlenme

Detaylı

DNA dan Kromozomlara

DNA dan Kromozomlara DNA dan Kromozomlara Giriş DNA nın genetik bilgiyi barındırdığının anlaşılmasından sonra; DNA nın genler halinde nasıl organize olduğu ve Genetik işlevin kromozomlar halinde nasıl organize olduğu araştırılmaya

Detaylı

Prof Dr Muhsin KONUK. Ökaryotik. gen düzenlenmesi d. prokaryotlardan çok farklıdır. prokaryotlardan

Prof Dr Muhsin KONUK. Ökaryotik. gen düzenlenmesi d. prokaryotlardan çok farklıdır. prokaryotlardan Bu konunun hazırlanmas rlanmasında; nda; Prof Dr Muhsin KONUK Genetik (Kavramlar); WS Klug,, MR Cummings in orijinal kitabı (Prentice Hall,, 1994) ve Türkçe ye çevirisi (Çeviri( ed., C Öner; Palme yayınc

Detaylı

Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal

Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal DNA Metilasyonu DNA Methylation Müzeyyen İzmirli 1, Turan Tufan 2, Davut Alptekin 2 1 Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji

Detaylı

Akciğer Kanserli Hastalarda Plazma DNA Metiltransferaz ve Metil- CpG ye Bağlanan Protein Seviyelerinin Değerlendirilmesi

Akciğer Kanserli Hastalarda Plazma DNA Metiltransferaz ve Metil- CpG ye Bağlanan Protein Seviyelerinin Değerlendirilmesi Dicle Tıp Dergisi / Dicle Medical Journal (2017) 44 (1) : 57-64 Özgün Araştırma / Original Article Akciğer Kanserli Hastalarda Plazma DNA Metiltransferaz ve Metil- CpG ye Bağlanan Protein Seviyelerinin

Detaylı

Ders 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu

Ders 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu Ders 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu Kodlamayan RNA lar ü Kodlamayan genomun hem normal gelişim için gerekli olduğu ortaya konulmuş hem de birçok hastalıkla ilişkilendirilmiş8r.

Detaylı

HANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı

HANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı HÜCRENİN ÇOĞALMASI VE FARKLILAŞIMININ BİYOFİZİĞİ HANDAN TUNCEL İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı hntuncel@istanbul.edu.tr G1; presentetik, S; DNA sentez fazı G2;

Detaylı

GLOBİN GEN REGÜLASYONU

GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GENLERİN REGÜLASYONU Her bir globin genin dokuya ve gelişime spesifik ekspressiyonu regülatör dizilimdeki transkripsiyon faktörlerinin etkisi ile sağlanmaktadır. Globin

Detaylı

Kanser Tedavisi: Günümüz

Kanser Tedavisi: Günümüz KANSER TEDAVİSİNDE MOLEKÜLER HEDEFLER Doç. Dr. Işık G. YULUĞ Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü yulug@fen.bilkent.edu.tr Kanser Tedavisi: Günümüz Geleneksel sitotoksik ilaçlar ve

Detaylı

Mikroorganizmalarda Epigenetik

Mikroorganizmalarda Epigenetik Mikroorganizmalarda Epigenetik Doç. Dr. Aynur EREN TOPKAYA Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi CH3 Sunum Planı Epigenetik nedir? Epigenetik mekanizmalar nelerdir? Epigenetik mekanizmaların bakterilere sağladığı

Detaylı

PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)

PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen

Detaylı

EPİGENETİK MEKANİZMALAR. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı, Ankara

EPİGENETİK MEKANİZMALAR. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı, Ankara EPİGENETİK MEKANİZMALAR Hasibe VERDİ 1, F. Belgin ATAÇ 1 Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı, Ankara Giriş: Genom bilim alanında yaşanan hızlı gelişmeler sayesinde günümüzde

Detaylı

Heperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi. Kemal SÖNMEZ

Heperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi. Kemal SÖNMEZ Heperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi Kemal SÖNMEZ 122204012 ÖZET Heperan Sülfat Proteoglikanlar (HSPG) bir glikoprotein ailesi üyesidir. Tüm HSPG ların ortak özelliği

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı

Esin ÖZCAN. Kasım, 2013 DENİZLİ

Esin ÖZCAN. Kasım, 2013 DENİZLİ PROSTAT KANSERİYLE İLİŞKİLENDİRİLMİŞ TÜMÖR BASKILAYICI GENLERİN MULTIPLEX LIGATION-DEPENDENT PROBE AMPLIFICATION (MLPA) YÖNTEMİ İLE METİLASYON PATERNLERİNİN BELİRLENMESİ Esin ÖZCAN Kasım, 2013 DENİZLİ

Detaylı

KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ

KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ Değişik canlı gruplarında kalıtsal molekülün çeşidi, sayısı, biçimi ve organizasyonu bakımından farklılıklar bulunur. Ortak özellik: nükleik

Detaylı

AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTEDE SPERM EPİGENETİK DEĞİŞİKLİKLERİ. Müjdegül ZAYIFOĞLU KARACA. DOKTORA TEZİ TIBBİ BİYOLOJİ ve GENETİK ANABİLİM DALI

AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTEDE SPERM EPİGENETİK DEĞİŞİKLİKLERİ. Müjdegül ZAYIFOĞLU KARACA. DOKTORA TEZİ TIBBİ BİYOLOJİ ve GENETİK ANABİLİM DALI AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTEDE SPERM EPİGENETİK DEĞİŞİKLİKLERİ Müjdegül ZAYIFOĞLU KARACA DOKTORA TEZİ TIBBİ BİYOLOJİ ve GENETİK ANABİLİM DALI GAZİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAYIS 2016 iv AÇIKLANAMAYAN

Detaylı

HİSTON MODİFİKASYONLARININ HÜCRE PROLİFERASYONU ÜZERİNE ETKİLERİ

HİSTON MODİFİKASYONLARININ HÜCRE PROLİFERASYONU ÜZERİNE ETKİLERİ TC. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HİSTON MODİFİKASYONLARININ HÜCRE PROLİFERASYONU ÜZERİNE ETKİLERİ SANEM TERCAN AVCI TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK YÜKSEK LİSANS TEZİ İZMİR-2010 DEU.HSI.

Detaylı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI

MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI MOLEKÜLER 2014-2015 BİYOLOJİ LABORATUVARI GÜZ DÖNEMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI 7.HAFTA DERS NOTLARI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ Sayfa 1 / 6 1. RFLP (RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUK

Detaylı

Tanımlamalar PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON. Protein sentezi ;translasyon. mrna ; Genetik şifre 1/30/2012. Prof Dr.Dildar Konukoğlu

Tanımlamalar PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON. Protein sentezi ;translasyon. mrna ; Genetik şifre 1/30/2012. Prof Dr.Dildar Konukoğlu PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON Prof Dr.Dildar Konukoğlu DNA SENTEZİ DNA DNA RNA sentezi DNA mrna Protein sentezi mrna Protein Tanımlamalar Replikasyon Replikasyon Transkripsiyon Transkripsiyon Translasyon

Detaylı

DNA dan Kromozomlara

DNA dan Kromozomlara DNA dan Kromozomlara Giriş DNA nın genetik bilgiyi barındırdığının anlaşılmasından sonra; DNA nın genler halinde nasıl organize olduğu ve Genetik işlevin kromozomlar halinde nasıl organize olduğu araştırılmaya

Detaylı

1. GİRİŞ. Şekil 1: Metafaz kromozomunun şematik organizasyonu (http://onlinehumanbody.blogspot.com/2010/09/structure-of-chromosome.

1. GİRİŞ. Şekil 1: Metafaz kromozomunun şematik organizasyonu (http://onlinehumanbody.blogspot.com/2010/09/structure-of-chromosome. 1 1. GİRİŞ İnterfaz sırasında, DNA ve onunla birleşmiş proteinler (histonlar) kromatin yapıda sıkıca paketlenmiştir. DNA nın tümünün paketlenme oranı, yaklaşık 1000-10000 kez katlanma şeklindedir. Bu,

Detaylı

KÜÇÜK HÜCRELİ OLMAYAN AKCİĞER KANSERLERİNDE O 6 -METİLGUANİN DNA METİLTRANSFERAZ GENİ PROMOTER METİLASYON PROFİLİNİN BELİRLENMESİ

KÜÇÜK HÜCRELİ OLMAYAN AKCİĞER KANSERLERİNDE O 6 -METİLGUANİN DNA METİLTRANSFERAZ GENİ PROMOTER METİLASYON PROFİLİNİN BELİRLENMESİ KÜÇÜK HÜCRELİ OLMAYAN AKCİĞER KANSERLERİNDE O 6 -METİLGUANİN DNA METİLTRANSFERAZ GENİ PROMOTER METİLASYON PROFİLİNİN BELİRLENMESİ Mehmet EKİM Ağustos 2010 DENİZLİ II III KÜÇÜK HÜCRELİ OLMAYAN AKCİĞER KANSERLERİNDE

Detaylı

Moleküler Patoloji Doktora Programı 2013 Bahar Dönemi Ders Programı:

Moleküler Patoloji Doktora Programı 2013 Bahar Dönemi Ders Programı: Moleküler Patoloji Doktora Programı 2013 Bahar Dönemi Ders Programı: Derslik: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Etlik Yerleşkesi 1. Kat Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dersliği Açılan Dersler: 3 adet Zorunlu Ders:

Detaylı

I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ I (TBG 601, ZORUNLU, TEORİK 3, 3 KREDİ)

I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ I (TBG 601, ZORUNLU, TEORİK 3, 3 KREDİ) T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ

Detaylı

Hafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri

Hafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri GENETĐK 111-503 Hafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri Doç.Dr. Hilâl Özdağ Rekombinant DNA Teknolojisi Amaç Spesifik DNA dizilerinin yerlerinin belirlenmesi. DNA nın belirli noktalardan kesilmesi Belirli

Detaylı

PEDİATRİK AKUT MYELOİD LÖSEMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN METİLPREDNİZOLON UN DNA METİLASYONU ÜZERİNE ETKİSİ

PEDİATRİK AKUT MYELOİD LÖSEMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN METİLPREDNİZOLON UN DNA METİLASYONU ÜZERİNE ETKİSİ i TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ PEDİATRİK AKUT MYELOİD LÖSEMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN METİLPREDNİZOLON UN DNA METİLASYONU ÜZERİNE ETKİSİ Işıl YÜKSELEN TIBBİ BİYOLOJİ

Detaylı

DICKKOPF1 (DKK1) GEN METİLASYONU ile MEME KANSERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI

DICKKOPF1 (DKK1) GEN METİLASYONU ile MEME KANSERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DICKKOPF1 (DKK1) GEN METİLASYONU ile MEME KANSERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI Muradiye ACAR DOKTORA TEZİ TIBBİ GENETİK ANABİLİM DALI DANIŞMAN

Detaylı

HAFTA IV DNA nın kalıtım materyali olduğunun anlaşılması DNA nın Yapısı

HAFTA IV DNA nın kalıtım materyali olduğunun anlaşılması DNA nın Yapısı Biyoteknoloji ve Genetik I HAFTA IV DNA nın kalıtım materyali olduğunun anlaşılması DNA nın Yapısı Prof. Dr. Hilâl Özdağ Genetik materyal ; 1. Kendini eşleyebilmeli 2. Bilgi depolamalı 3. Bu bilgiyi ifade

Detaylı

Gıdaların DNA Üzerine Olumlu ve Olumsuz Etkileri

Gıdaların DNA Üzerine Olumlu ve Olumsuz Etkileri Gıdaların DNA Üzerine Olumlu ve Olumsuz Etkileri Doç. Dr. Tülin Yanık Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Biyolojik Bilimler Bölümü Moleküler Biyoloji ve Genetik A.B.D. Ankara 2. Fetal Hayattan Çocukluğa

Detaylı

Epigenetik Mekanizmalar ve Bazı Güncel Çalışmalar

Epigenetik Mekanizmalar ve Bazı Güncel Çalışmalar Karaelmas Fen ve Müh. Derg. 6(2):445-452, 2016 Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi Dergi web sayfası: http://fbd.beun.edu.tr DOI: 10.7212/zkufbd.v6i2.376 Derleme Epigenetik Mekanizmalar ve Bazı Güncel

Detaylı

ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Giriş Çok hücreli ökaryotlarda gen ifadesinin farklı şekillerde düzenlenmesi, embriyonik gelişim için son derece önemlidir. Örn; pankreas hücreleri retinal pigmet

Detaylı

AKUT LÖSEMĐLERDE SOCS-1 GENĐNĐN METĐLASYON ANALĐZĐ

AKUT LÖSEMĐLERDE SOCS-1 GENĐNĐN METĐLASYON ANALĐZĐ TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ ANKARA ÜNĐVERSĐTESĐ SAĞLIK BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ AKUT LÖSEMĐLERDE SOCS-1 GENĐNĐN METĐLASYON ANALĐZĐ Nuray VAROL TIBBĐ BĐYOLOJĐ ANABĐLĐM DALI YÜKSEK LĐSANS TEZĐ DANIŞMAN Prof. Dr. Asuman

Detaylı

GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ

GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Gen Ekspresyonun Kontrolü Kontrol genellikle transkripsiyon başlangıç düzeyinde gerçekleşir. Transkripsiyonda düzenleyici proteinler tarafından

Detaylı

MGMT PROMOTER METİLASYONU OLAN GLİOBLASTOMALI OLGULARDA CpG 1, 2, 3 ve 4 METİLASYONUNUN TEDAVİ CEVABINA ETKİSİ

MGMT PROMOTER METİLASYONU OLAN GLİOBLASTOMALI OLGULARDA CpG 1, 2, 3 ve 4 METİLASYONUNUN TEDAVİ CEVABINA ETKİSİ MGMT PROMOTER METİLASYONU OLAN GLİOBLASTOMALI OLGULARDA CpG 1, 2, 3 ve 4 METİLASYONUNUN TEDAVİ CEVABINA ETKİSİ Dicle Aslan, Oğuz O YıldY ldız, Hilal Akalın, Yagut Akberova, Özlem Canöz, Munis Dündar, D

Detaylı

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU Ezgi Işıl Turhan 1, Nesrin Uğraş 1, Ömer Yerci 1, Seçil Ak 2, Berrin Tunca 2, Ersin Öztürk

Detaylı

DNA METHYLATION AND ITS RELATION WITH DISEASES

DNA METHYLATION AND ITS RELATION WITH DISEASES DERLEME / REVIEW Tıbbi Biyoloji / Medical Biology DNA Metilasyonu ve Hastalıklarla İlişkisi Cansın Güler1, Banu Balcı Peynircioğlu1 1Hacettepe Üniversitesi, Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye

Detaylı

GENETİK İFADENİN DÜZENLENMESİ

GENETİK İFADENİN DÜZENLENMESİ GENETİK İFADENİN DÜZENLENMESİ Gelişiminin ya da hayat döngüsünün herhangi bir zamanında bir hücrede ifade edile gen ürünlerinin miktar ve ifade zamanlarının geri döndürülebilen mekanizmalarla kontrolüdür.

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I. III. KURULDERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI- DOKUYA GİRİŞ (16 Ocak Mart 2017 )

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I. III. KURULDERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI- DOKUYA GİRİŞ (16 Ocak Mart 2017 ) 2015 2016 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I III. KURULDERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI- DOKUYA GİRİŞ (16 Ocak 2017-10 Mart 2017 ) Dekan Baş Koordinatör Dönem I Koordinatörü Dönem I Koordinatör Yardımcısı

Detaylı

GENETİK TANI YÖNTEMLERİ. Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu

GENETİK TANI YÖNTEMLERİ. Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu GENETİK TANI YÖNTEMLERİ Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu S Genetik Tanı Yöntemleri S Sitogenetik Tanı Yöntemleri S Moleküler Sitogenetik Tanı Yöntemleri S Moleküler Genetik Tanı Yöntemleri Sitogenetik Tanı

Detaylı

FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1

FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1 FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1 1 İlaçların,öncelikle yararlı etkileri için kullanılmaktadır. Ancak bazen ilaç kullanımı yan etkiler gösterebilmektedir. Bazı hastalarda aynı ilaç için

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I. III. KURUL DERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI- DOKUYA GİRİŞ (15 Ocak Mart 2018 )

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I. III. KURUL DERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI- DOKUYA GİRİŞ (15 Ocak Mart 2018 ) 2017 2018 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I III. KURUL DERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI- DOKUYA GİRİŞ (15 Ocak 2018-9 Mart 2018 ) Dekan Baş Koordinatör Dönem I Koordinatörü Dönem I Koordinatör Yardımcısı

Detaylı

RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri

RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA (Ribonükleik Asit) Nükleik asitler, Friedrich Miescher tara2ndan 1869'da keşfedildi. İl=haplı bandajlardan izole edilen bu maddeye nüklein adını

Detaylı

Ökaryotlarda transkripsiyon. Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU

Ökaryotlarda transkripsiyon. Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU Ökaryotlarda transkripsiyon Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU Transkripsiyonal Düzenlemeye Genel Bakış Ökaryotlarda mrna ve protein sentezi iki farklı hücresel organelde gerçekleşir. Transkripsiyon nukleusta translasyon

Detaylı

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I. III. KURULDERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI - DOKUYA GİRİŞ (15 Ocak Mart 2018 )

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I. III. KURULDERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI - DOKUYA GİRİŞ (15 Ocak Mart 2018 ) 2017 2018 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I III. KURULDERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI - DOKUYA GİRİŞ (15 Ocak 2018-9 Mart 2018 ) Dekan Baş Koordinatör Dönem I Koordinatörü Dönem I Koordinatör Yardımcısı

Detaylı

TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI

TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI Programın Yürütücüsü Programın Kadrolu Öğretim Üyeleri : Prof. Dr. Elif YEŞİLADA : Prof. Dr. Başak KAYHAN Doç. Dr. Yılmaz ÇİĞREMİŞ Doç. Dr.Şengül YÜKSEL Doç. Dr.

Detaylı

Yeni Nesil Genomik Sistemler. ve Uygulamaları

Yeni Nesil Genomik Sistemler. ve Uygulamaları Yeni Nesil Genomik Sistemler ve Uygulamaları Sunum Başlıkları Mikroarray Sistemleri (iscan) Ekspresyon Array SNP Array Metilasyon Array Yeni Nesil Dizileme Teknolojileri Ekspresyon Array Tüm Genom Gen

Detaylı

Hücrede Genetik Bilgi Akışı

Hücrede Genetik Bilgi Akışı Hücrede Genetik Bilgi Akışı 1) Genomun korunması DNA nın tam olarak kopyalanması ve hücre bölünmesiyle yeni kuşak hücrelere aktarılması 2) Genetik bilginin çevrimi Hücre içerisinde bilginin DNA dan RNA

Detaylı

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 1) Zigottan başlayıp yeni bir bireyin meydana gelmesiyle sonlanan olayların hepsine birden gelişme denir. Embriyonun gelişimi sırasında, I. Morula II. Gastrula III. Blastula

Detaylı

SNP TEK NÜKLEOTİD POLİMORFİZMLERİ (SINGLE NUCLEOTIDE POLYMORPHISMS)

SNP TEK NÜKLEOTİD POLİMORFİZMLERİ (SINGLE NUCLEOTIDE POLYMORPHISMS) SNP TEK NÜKLEOTİD POLİMORFİZMLERİ (SINGLE NUCLEOTIDE POLYMORPHISMS) Herhangi iki bireyin DNA dizisi %99.9 aynıdır. %0.1 = ~3x10 6 nükleotid farklılığı sağlar. Genetik materyalde varyasyon : Polimorfizm

Detaylı

TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ ANKARA ÜNĐVERSĐTESĐ SAĞLIK BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ. Süreyya BOZKURT TIBBĐ BĐYOLOJĐ ANABĐLĐM DALI DOKTORA TEZĐ

TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ ANKARA ÜNĐVERSĐTESĐ SAĞLIK BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ. Süreyya BOZKURT TIBBĐ BĐYOLOJĐ ANABĐLĐM DALI DOKTORA TEZĐ TÜRKĐYE CUMHURĐYETĐ ANKARA ÜNĐVERSĐTESĐ SAĞLIK BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ IMATĐNĐB MESĐLAT-DĐRENÇLĐ VE DĐRENÇSĐZ KRONĐK MYELOĐD LÖSEMĐ HÜCRE HATLARINDA BĐM VE BĐD PROAPOPTOTĐK GENLERĐNĐN POLĐKOMB GRUP PROTEĐNLERĐ

Detaylı

HÜCRE YAŞLANMASI Prof.Dr. T. Ulutin

HÜCRE YAŞLANMASI Prof.Dr. T. Ulutin HÜCRE YAŞLANMASI Prof.Dr. T. Ulutin HÜCRE YAŞLANMASI Hücrenin biyosentez mekanizmalarındaki hatalar toplamıdır Hücresel metabolizmanın yavaşlaması sonucu geri dönüşü olmayan olaylar toplamıdır Yaşlılık

Detaylı

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ)

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ) T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) MOLEKÜLER

Detaylı

Kalıtım materyali olan DNA molekülü, nükleotid olarak adlandırılan küçük yapı

Kalıtım materyali olan DNA molekülü, nükleotid olarak adlandırılan küçük yapı DERLEME Hacettepe T p Dergisi 2007; 8:48-4 Epigenetik hastal klar ve tedavi yaklafl mlar Gamze Bora 1, Hayat Erdem Yurter 2 1 Araştırma Görevlisi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim

Detaylı

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I III. KURUL

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I III. KURUL III. Kurul Hücresel Metabolizma ve Moleküler Tıp III. Kurul Süresi: 6 hafta III. Kurul Başlangıç Tarihi: 23 Aralık 2009 III. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 1 2 Şubat 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç.

Detaylı

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını

Detaylı

Comparative Genomic Hybridization (CGH)

Comparative Genomic Hybridization (CGH) CGH, ARRAY-CGH Comparative Genomic Hybridization (CGH) CGH sitogenetik tekniğini ilk defa, Kallioniemi ve ark. 1992 de Science da yayınlattıkları çalışmaları ile ortaya koydular. Kallioniemi A, Kollioniemi

Detaylı

Chapter 10. Summary (Turkish)-Özet

Chapter 10. Summary (Turkish)-Özet Chapter 10 Summary (Turkish)-Özet Özet Vücuda alınan enerjinin harcanandan fazla olması durumunda ortaya çıkan obezite, günümüzde tüm dünyada araştırılan sağlık sorunlarından birisidir. Obezitenin görülme

Detaylı

24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ

24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ 24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ Radyasyona aşırı duyarlı bazı hücreler kullanılarak hücresel radyasyon cevabının genetik kontrolü ile ilgili önemli bilgiler sağlanmıştır.bu hücreler genellikle

Detaylı

Kalıtımın Epigenetik Boyutunda DNA Metilasyon Desenleri

Kalıtımın Epigenetik Boyutunda DNA Metilasyon Desenleri Hayvansal Üretim 56(2): 38-42, 2015 Derleme Kalıtımın Epigenetik Boyutunda DNA Metilasyon Desenleri Emine Toparslan, Levent Mercan *, Mehmet Kuran Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji

Detaylı

Epigenetik Mekanizmalar ve Hepatosellüler Karsinoma. Epigenetic Mechanisms and Hepatocellular Carcinoma

Epigenetik Mekanizmalar ve Hepatosellüler Karsinoma. Epigenetic Mechanisms and Hepatocellular Carcinoma Epigenetik Mekanizmalar ve Hepatosellüler Karsinoma DERLEME Epigenetic Mechanisms and Hepatocellular Carcinoma 1 Rumeysa Doğan, 2 Ranan Gülhan Aktaş 1 Yıldız Teknik Üniversitesi, Moleküler Biyoloji ve

Detaylı

Yirminci yüzyy. zyılda bilimsel. yaşamlar etkiler yaptı Endüstrile görülen hayat beklentisi ve yaşam am kalitesindeki artış

Yirminci yüzyy. zyılda bilimsel. yaşamlar etkiler yaptı Endüstrile görülen hayat beklentisi ve yaşam am kalitesindeki artış PROTEOMICS Yirminci yüzyy zyılda bilimsel keşiflerin baş döndürücü ilerleyişi i günlg nlük yaşamlar amlarımıza da önemli etkiler yaptı Endüstrile strileşmiş ülkelerde görülen hayat beklentisi ve yaşam

Detaylı

I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ I (TBG 601 TEORİK 3, 3 KREDİ)

I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ I (TBG 601 TEORİK 3, 3 KREDİ) T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ

Detaylı

Böbrek nakli hastalarında akut rejeksiyon gelişiminde CTLA-4 tek gen polimorfizmlerinin ve soluble CTLA-4 düzeylerinin rolü varmıdır?

Böbrek nakli hastalarında akut rejeksiyon gelişiminde CTLA-4 tek gen polimorfizmlerinin ve soluble CTLA-4 düzeylerinin rolü varmıdır? Böbrek nakli hastalarında akut rejeksiyon gelişiminde CTLA-4 tek gen polimorfizmlerinin ve soluble CTLA-4 düzeylerinin rolü varmıdır? Çağlar Ruhi 1, Nilgün Sallakçı 2, Fevzi Ersoy 1, Olcay Yeğin 2, Gültekin

Detaylı

Meme Kanserinde Hormon Reseptörleri ve Direnç Mekanizmaları

Meme Kanserinde Hormon Reseptörleri ve Direnç Mekanizmaları Meme Kanserinde Hormon Reseptörleri ve Direnç Mekanizmaları DOÇ.DR.PINAR UYAR GÖÇÜN GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ PATOLOJİ ANABİLİM DALI 08.11.2018 Östrojen Reseptörü (ER) ER transkripsiyon faktörü

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması

Detaylı

Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi

Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi Bugün gelinen noktada genetik Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi «Genetik bilgiden hastaların ve ailelerin yararlanması için tüm sağlık çalışanları insan genetiğinin temelinde

Detaylı

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I MOLEKÜLDEN HÜCREYE DERS KURULU- I. (22 Ekim Kasım 2018)

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I MOLEKÜLDEN HÜCREYE DERS KURULU- I. (22 Ekim Kasım 2018) YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2018-2019 MOLEKÜLDEN HÜCREYE DERS KURULU- I (22 Ekim 2018-23 Kasım 2018) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Tıbbi Biyoloji 8 2X4 10 Tıbbi Genetik 15 1X2 16 Tıbbi

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme

Detaylı

Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL

Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL Giriş Homosistein iki farklı yolla metabolize olur Transsülfürasyon= homosistein sistatiyon (CBS) Remetilasyon=

Detaylı

GÖĞÜS HASTALIKLARINDA GENETİK ARAŞTIRMA. Prof. Dr. Nejat Akar Ankara Üniversitesi

GÖĞÜS HASTALIKLARINDA GENETİK ARAŞTIRMA. Prof. Dr. Nejat Akar Ankara Üniversitesi GÖĞÜS HASTALIKLARINDA GENETİK ARAŞTIRMA Prof. Dr. Nejat Akar Ankara Üniversitesi DNA RNA Genomik Transkriptomik Gen Dizileri, SNPs RNA Protein Hücre Doku Organ Proteomik Diferansiyel Proteomik Fonksiyonel

Detaylı

POYRAZ TIBBİ CİHAZLAR EDVOTEK

POYRAZ TIBBİ CİHAZLAR EDVOTEK POYRAZ TIBBİ CİHAZLAR EDVOTEK EDVOTEK VİZYON Edvotek, bir çok disiplini bir araya getirerek karmaşık gibi görünen birçok bilimin temellerini anlatarak «Nasıl bilim adamı yetiştiririz?» sorusuna karşılık

Detaylı

Kök Hücre ve Farklılaşma

Kök Hücre ve Farklılaşma Kök Hücre ve Farklılaşma Kök Hücre Erişkin ve embriyonik kök hücreler farklılaşarak soma7k hücreleri oluştururlar. Kök hücre Progenitör hücre Farklılaşmış hücre Neden Farklılaşmaya İh7yaç Duyulur Tek hücreli

Detaylı

DNA METİLTRANSFERAZ VE METİL BAĞLAYAN BÖLGE PROTEİNLERİNİ HEDEFLEYEN MİRNA GEN POLİMORFİZMLERİNİN AKCİĞER KANSERİ İLE İLİŞKİSİNİN BELİRLENMESİ

DNA METİLTRANSFERAZ VE METİL BAĞLAYAN BÖLGE PROTEİNLERİNİ HEDEFLEYEN MİRNA GEN POLİMORFİZMLERİNİN AKCİĞER KANSERİ İLE İLİŞKİSİNİN BELİRLENMESİ T.C. ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI DNA METİLTRANSFERAZ VE METİL BAĞLAYAN BÖLGE PROTEİNLERİNİ HEDEFLEYEN MİRNA GEN POLİMORFİZMLERİNİN AKCİĞER KANSERİ

Detaylı

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler Biçimlenmiş ve yoğunlaşmış kromatin materyaline kromozom denir. Kromozomlar Mitoz ve/veya Mayoz bölünmenin Profaz safhasında görülmeye başlar ve Metafaz

Detaylı