İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Şehir Planlama Müdürlüğü 1/ ÖLÇEKLİ İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Transkript

1 İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Şehir Planlama Müdürlüğü 1/ ÖLÇEKLİ İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANI

2 İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANI SÜRECİ EKİM 2004 te Protokol İmzalandı VİZYON ÇALIŞMALARI AB Uyum Süreci Dünya Kent Vizyonları Türkiye 2023 Konsepti İstanbul 2023 Konsepti AMAÇ, HEDEF VE STRATEJİLERİN BELİRLENMESİ ÇALIŞMANIN ALTYAPISININ OLUŞTURULMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR ANALİZ ÇALIŞMALARI 2006 İlgili Kurumların Çalışmaya İlişkin Görüşleri SENTEZ VE TEMEL KABULLER PLANLAMA ÇALIŞMALARI Planlama Senaryolarının Üretilmesi Uygulama Modellerinin Geliştirilmesi Uygulanabilirlik Analizi Planlama Kararları İlgili Kurumların Çalışmaya İlişkin Görüşleri ÇALIŞMA RAPORUNUN HAZIRLANMASI 1/ ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI ( gün ve 1370 sayılı Meclis Kararı ) TANITIM VE BRİFİNG ÇALIŞMASI

3 ONAY SONRASI SÜREÇ Mart 1/ ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı nın tarihindeki onayına müteakip tarihleri arasında askıya çıkarılmıştır. Askı sürecinde 1/ ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı na yapılan itirazlar yürürlükteki yasa ve yönetmeliklere göre değerlendirilerek, karar alınmak üzere gün ve S/35 sayılı yazımızla Büyükşehir Belediye Meclisi ne iletilmiştir Nisan Büyükşehir Belediye Meclisi nin gün ve 1015 sayılı Kararı ile itirazlar doğrultusunda yapılması uygun görülecek düzenlemelerin sağlanması ve çevre illerle yapılacak çevre düzeni planları uyumlaştırma çalışmalarının yapılması amacıyla Şehir Planlama Müdürlüğü ne iade edilmiştir Mart 2008 Plan, İstanbul 2.İdare Mahkemesi nin tarih ve 2008/516 sayılı kararı ile İPTAL edilmiştir. İptal Gerekçesi: - Yetki ve şekil unsuru bakımından hukuka uyarlık görülmemesi - Plan müellifleri arasında Plan Yapımını Yüklenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmelik in 6.maddesinde belirtilen koşulu taşımayan müellif bulunması İPTAL kararına DANIŞTAY da itiraz edilmiş olup, Danıştay 6.İdaresi nin tarih ve 2008/8176 Sayılı Kararı ile kararın BOZULMASI kararı verilmiştir.

4 2006 PLANI NA YÖNELİK İTİRAZLAR VE REVİZYON SÜRECİ İTİRAZ EDEN KURUM İtiraz Sayısı Şahıslar Şirketler Resmi Kurumlar Belediyeler Sivil Toplum Kuruluşları Meslek Odaları Üniversiteler TOPLAM % Plan ın yetki ve şekil unsuru bakımından hukuka uygun olmaması Plan müellifleri arasında Plan Yapımını Yüklenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmelik in 6.maddesinde belirtilen koşulu taşımayan müellif bulunması Kamu kurum ve kuruluş görüşleri ve mevcut durumun dikkate alınmaması Su toplama havzaları ve 2B alanlarının durumunun alt ölçekli planlara bırakılması. Merkezler kademelenmesinin doğru bir biçimde kurgulanamaması. Kentin kuzeye gelişimini tetikleyecek fonksiyonların önerilmesi Büyükşehir Belediye Meclisi Kararıyla Çevre Düzeni Planlarının Uyumlaştırılmasına Onay Verilmesi ÇDP nin İBB Meclisi nce. İtirazlar Doğrultusunda Gerekli Değişikliklerin Yapılması ve Çevre İllerle Uyumlaştırma Çalışmalarının Yapılması Amacıyla Şehir Planlama Müdürlüğü ne İade Edilmesi Nisan 2007 de Çevre Düzeni Planı Revizyon Çalışmalarına Başlanması

5 PLANLAMA SÜRECİ 1/ ÖLÇEKLİ İL ÇEVRE DÜZENİ PLANI ( t.t.li) ÇDP NA YAPILAN İTİRAZLARIN DEĞERLEND. SEKTÖR İHALELERİNİN SONUÇLARI Tarım Sanayi Hizmetler ÇEVRE İLLERDEKİ ÜST ÖLÇEKLİ PLANLAR (Trakya, Kocaeli) KURUMLARIN VE İBB BİRİMLERİNİN GÖRÜŞ VE TALEPLERİ DPT, DLH, STÖler Meslek Odalarrı Üniversiteler Müdürlükler IX.KALKINMA PLANI, OECD RAPORU GİBİ ÇALIŞMALAR Devam Eden 1/ ÖLÇEKLİ PLAN ÇALIŞMASI ÇEVRE DÜZENİ PLANI ( t.t.li) ÖLÇEK SEBEBİYLE Detay kullanımlara (50 ha altı) yer verilmemiş, Gösterim şematize edilmiştir. Fonksiyonların gösteriminde çevre illere ait ÇDP ları, imar mevzuatı ve AB deki uygulamalar (CORINE) dikkate alınarak revizyon yapılmıştır. Nüfus ve Sektörel öngörüler TÜİK 2007 verileri ve DPT, üniversitelerle yapılan görüşmelere göre revize edilmiştir sayılı Yasa ile değiştirilen yeni idari sınırlar dikkate alınmıştır.

6 TEMEL YAKLAŞIM İstanbul un problemlerine yaklaşım, sıradan bir şehrin problemlerine odaklı değil, ülke ve bölgesel ölçekte olmalıdır. 1/ ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı sürecinde öncelikle bölgesel çalışmalar yapılarak bölgesel gelişim şeması üretilmiş; daha sonra bu şemaya uygun olacak şekilde İstanbul ölçeğinde plan kararları geliştirilmiştir. Bu yaklaşımla, İstanbul Çevre Düzeni Planı; Marmara Bölgesi nin sorunlarına ve potansiyellerine göre farklılaştırılmış tedbirleri içeren çok merkezli ve dengeli bölgesel gelişme yaklaşımı göz önünde bulundurularak, Trakya ve Kocaeli Çevre Düzeni Planları ile bütünlük arz edecek şekilde hazırlanmıştır. KARA DELİK ETKİSİ!!! Toplam 37 il büyüklüğünde tek büyük çekim noktası...

7

8 ÇEVRE DÜZENİ PLANLARI MOZAİĞİ TRAKYA (ERGENE) ÖLÇEK 1/ TEMMUZ 2004 İSTANBUL ÖLÇEK 1/ TEMMUZ 2006 KOCAELİ ÖLÇEK 1/ TEMMUZ 2006 SAKARYA ÖLÇEK 1/ ARALIK 2006 YALOVA ÖLÇEK 1/ HAZİRAN 2006 DÜZCE ÖLÇEK 1/ MAYIS 2004 Marmara Bölgesi nin gerek ülkenin diğer bölgeleri ile arasındaki gerekse kendi içindeki gelişmişlik farkının azaltılması, ancak Marmara Bölgesi için stratejik bir bölgesel gelişme şemasının geliştirilmesiyle mümkündür. Bunun için de öncelikle Marmara Bölgesi ndeki illerin çevre düzeni planları arasında işlevsel birlikteliğin sağlanması gerekmektedir. BURSA ÖLÇEK 1/ OCAK 1998/ MART 2006 BİLECİK ÖLÇEK 1/ MAYIS 2007 BALIKESİR ÖLÇEK 1/ MAYIS 2007

9 BÖLGESEL ANALİZ ÇALIŞMALARI

10 BÖLGESEL SENTEZ Marmara Denizi ni çevreleyen kara coğrafyası içinde MARMARA DENİZİ çatışan iki unsur GÜNEY MARMARA AKSI EKOLOJİK DEĞERLER Marmara Denizi etrafındaki kara parçaları üzerinde ekolojik değerlerin oluşturduğu yeşil koruma çemberi EKONOMİK DEĞERLER Kuzey ve güneyde yer alan doğubatı yönelimli müdahale gerektirmeyen gelişme aksları ile yatırım projeleri ile desteklenen uzantıların oluşturduğu sanayi ve ticaret gelişme koridorları

11 BÖLGESEL YAKLAŞIM İstanbul ve Bölge nin Reorganizasyonu Marmara Bölgesi nde Çok Merkezli ve Dengeli Mekansal Gelişme nin Sağlanması Batıda; koruma alanları, tarım alanları ve tarıma dayalı sanayilerden oluşan yeşil bandın korunması, Doğuda; Bölge nin kuzey ve güneyindeki sanayi ve ticaret akslarının Bilecik-Adapazarı arasında dikey bir aks oluşturularak bağlanması. Bu yaklaşımda hedeflenen; İstanbul daki yığılmanın Anadolu yönünde olabilecek sıçramaları için akış rahatlığı sağlamak İstanbul da yer seçmiş olan ancak güncel ilişkiler bütününde artık İstanbul da bulunmakla bir üstünlük elde edemeyen işletme ve faaliyetlerin İstanbul da yer seçmeyi düşünen, fakat en az aynı getiri düzeyini ülkenin ve Marmara Bölgesi nin diğer yerlerinde konumlanarak yakalayabilecek olan, potansiyel işletme ve faaliyetlerin ÖNCELİKLE MARMARA BÖLGESİ OLMAK ÜZERE ÜLKE GENELİNE YÖNLENDİRİLMESİ

12 İHTİSASLAŞMIŞ KENTLER YAKLAŞIMI / ÜLKESEL İstanbul un üst düzey hizmetlerde yoğunlaşmış bir merkez fonksiyonu üstlenmesi; mevcut sanayinin yapısal dönüşüm geçirerek, öngörülen vizyonla uyuşmayan sektörlerin Bölge ve Anadolu ya yönlendirilmesi. Ülke genelinde dünya ile entegrasyonu sağlanmış ve İstanbul un yükünü hafifletecek sanayi ve hizmet merkezlerinin desteklenmesi/geliştirilmesi. HİZMET MERKEZLERİ SANAYİ MERKEZLERİ BEKLENEN ETKİ: Başta İstanbul olmak üzere Marmara Bölgesi üzerindeki göç baskısının azalması SANAYİ AKSLARI TURİZM AKSLARI KARA-DEMİRYOLU AĞLARI DENİZYOLU AĞLARI

13 İHTİSASLAŞMIŞ KENTLER YAKLAŞIMI / BÖLGESEL EDİRNE KIRKLARELİ Bölge genelinde, birbiriyle işbölümü yapan orta büyüklükteki merkezlerin sayısını çoğaltarak ve etkinliklerini arttırarak, ara kademe kentsel çekim noktalarının oluşturulması ve böylece İstanbul un yükünün hafiflemesi, Bölgesel sistemin daha rasyonel hale gelmesi TEKİRDAĞ İSTANBUL KOCAELİ SAKARYA ÇANAKKALE BURSA BİLECİK HİZMET MERKEZİ BALIKESİR SANAYİ MERKEZİ TARIMA DAYALI SANAYİ TURİZM GELİŞME ODAĞI

14

15 KENTSEL GELİŞME EŞİKLERİ TARİHİ VE KÜLTÜREL DEĞERLER DEPREM RİSKLİ ALANLAR DOĞAL VE KÜLTÜREL ALANLAR ORMAN ALANLARI TARIM ALANLARI EKOLOJİK ALANLAR DOĞAL RİSK TAŞIYAN ALANLAR JEOLOJİK AÇIDAN UYGUNLUK SU KAYNAKLARI YER ALTI SULARI

16 DOĞAL EŞİK SENTEZLERİ DOĞAL YAPI ANALİZLERİ VE SENTEZ Uydu Görüntüsü Orman Alanları Mevcut Su Yüzeyleri Havza Sınırları TOLERANS DERECELENDİRMESİ İNSAN FAALİYETLERİNİN VERİMLİLİĞİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ İÇİN DOĞANIN İNSAN FAALİYETLERİNE KARŞI TOLERANSI ARAZİ KULLANIM KARAR YÖNLENDİRİCİLERİ GENİŞ TOLERANSLI ALANLAR TOLERANSLI ALANLAR SINIRLI TOLERANSLI ALANLAR TOLERANSSIZ ALANLAR

17 MEKANSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK SENTEZİ İŞLEVLERİ BOZULMAMASI GEREKEN ALANLAR ÖZEL ÖNLEMLERLE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ŞEKİLDE GELİŞECEK ALANLAR SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEKİLDE GELİŞEBİLECEK ALANLAR ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN SORUNLU ALANLAR MEVCUT YERLEŞİM ALANLARI ISLAH (REHABİLİTE) EDİLECEK DOĞAL ALANLAR

18 VİZYON ÇEVRESEL, TOPLUMSAL VE EKONOMİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLKELERİ DOĞRULTUSUNDA ÖZGÜN KÜLTÜREL VE DOĞAL KİMLİĞİNİ KORUYARAK GELİŞEN, KÜRESEL ÖLÇEKTE REKABET GÜCÜNE SAHİP YAŞAM KALİTESİ YÜKSEK

19 VİZYON BİLEŞENLERİ DOĞA, KÜLTÜR TURİZM FİNANS TEKNOLOJİ (BİLİM-EĞİTİM) KONGRE & FUAR ULUSLAR ARASI İLİŞKİLER ULAŞIM & LOJİSTİK SPOR SAĞLIK MODA TASARIMI YAŞAM KALİTESİ

20 AMAÇ 1- İstanbul a; sahip olduğu tarihi, kültürel ve doğal kimlik değerleri ile özdeşleşen 2- Kentin öncelikle kültür ve turizm alanlarındaki üstünlüklerini ön plana çıkartan 3- Çevresel, ekonomik ve toplumsal sürdürülebilirlik ilkelerini mekana yansıtarak yaşam kalitesini yükselten 4- Ekonomik yapısını bilim ve teknolojiye dayalı ticaret ve hizmet ağırlıklı bir ekonomiye dönüştüren 5- Etkin ve katılımcı bir kent yönetimi/yönetişimi yapılandırmasında, kurumsal ve mekansal planlarını verimli bir araç olarak kullanan KÜRESEL ÖLÇEKTE GÜÇLENMİŞ BİR KENT STATÜSÜ KAZANDIRMAK

21 HEDEF VE STRATEJİLER HEDEF 1. İSTANBUL UN KÜRESEL DÜZEYDE GÜÇLENMESİNİ SAĞLAMAK Ana Strateji 1. İstanbul a Sahip Olduğu Kimliği İle Özdeşleşen Dünya Ölçeğinde Kültür Odaklı Turizm Kenti Statüsü Kazandırmak Ana Strateji 2. Bilgi ve Teknolojiye Dayalı, Yüksek Ekonomik Rekabet Gücüne Sahip Sürdürülebilir Ekonomik Gelişimi Sağlamak Ana Strateji 3. İstanbul un Güçlü Yönlerini ve Fırsatlarını Kullanarak Bölge İçerisinde Özgün Bir Açılım İstanbul a bilgi ve iletişim teknolojileri ile bölgesel ekonomiyi yönlendiren yönetim ve karar mekanizmalarının bütünleştiği üst Oluşturabilme düzey hizmet/finans Potansiyelini ve yönetim Harekete merkezi Geçirmek kimliğinin kazandırılmasına yönelik mekanların ayrılması Merkezi İş Alanı (MİA) üzerindeki baskıyı azaltacak, ihtisaslaşmış, üst düzey hizmet-ticaret birimlerinin yer alabileceği birinci derece merkezler ile hinterlandındaki yerleşmelerin ticaret-hizmet ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte ikinci HEDEF 2. MARMARA BÖLGESİ NDEKİ derece ve YEREL diğer alt POTANSİYELLERİ, merkezlerin belirlenmesi BÜTÜNCÜL BİR YAKLAŞIMLA HAREKETE GEÇİREREK, BÖLGEDE SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞMENİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNE Üretim alanları ile güçlü işlevsel ilişkileri olan uzmanlaşmış iş ve hizmet alanlarının geliştirilmesi ÖNCÜLÜK ETMEK Planın vizyon ve ilkeleri doğrultusunda, kentteki sanayilerin ileri teknoloji kullanan, insan ve çevre sağlığını tehdit etmeyen ve katma değeri yüksek üretim yapan bir yapıya dönüştürülmesi Ana Strateji 1. Bölge İçi Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Farklarını En Aza İndirmek Konusunda İstanbul un Öncü Rolünü Güçlendirmek Merkezde sanayi alanlarının boşaltmasıyla oluşacak alan kapasitesinin bilgi ekonomisi, kültür endüstrileri ve hizmetler sektörüne yönelik kullanılması Ana Strateji 2. Marmara Bölgesi Bütününde Sürdürülebilir Mekansal Gelişmenin Sağlanmasında İstanbul un Öncü Rolünü Güçlendirmek Küçük sanayi sitelerinin korunması Merkez alanları için risk analizlerinin yapılarak afet yönetim planlarının hazırlanması Merkez alanlarında gece-gündüz nüfus dengesinin sağlanması için gerekli düzenlemelerin yapılması

22 HEDEF VE STRATEJİLER HEDEF 3. İSTANBUL UN MEKANSAL GELİŞİMİNİ, ÇEVRESEL, EKONOMİK VE TOPLUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLKELERİ DOĞRULTUSUNDA, İŞLEVSEL BÜTÜNLEŞMEYİ SAĞLAMAK Ana Strateji 1. Kentin MİA dan Sıçramalı Odaklarla Doğu ve Batı Eksenlerinde Doğrusal, Çok Merkezli ve Kademeli Gelişimini Sağlamak Ana Strateji 2. İhtisaslaşmış, Katma Değer ve Verimliliği Yüksek Merkezler Geliştirmek Ana Strateji 3. Sanayi Sektörünün Kent Genelindeki Yapısını Sıhhileştirerek Yapısal Dönüşümünü Sağlamak Ana Strateji 4. Yerleşmelerin, Yaşam Destek Sistemlerine ve Hassas Ekosistemlere Duyarlı Gelişmesini Yer seçim kararları açısından, yerleşik alan içinde kalması uygun olmayan sanayilerin, öncelikle atıl kapasiteye sahip mevcut organize sanayi bölgelerinde değerlendirilmesi Sağlamak Yer seçim kararları açısından yerleşik alan içinde kalması uygun sanayi alanlarının sağlıklaştırılması Ana Strateji 5. Afetlere Karşı Duyarlı Kentsel Gelişmeyi Sağlamak Yetersizlikleri, uyumsuzlukları ve değer artışları nedeniyle sanayiden farklı kullanımlara dönüşmesi öngörülen sanayi alanlarının uygun işlevlere dönüşümünün sağlanması Ana Strateji 6. Yerleşmelerin Tarihsel-Kültürel Değerlere Duyarlı Gelişmesini Sağlamak Ana Strateji 7. Ulaşım Kararlarını Plan Kararları ile Uyumlu Olarak Geliştirmek Sanayinin rehabilitasyonu, dönüşümü ve kent dışına yönlendirilmesinde kamu, özel ve sivil toplum kuruluşları arasında katılım süreçlerinin geliştirilmesi Ana Strateji 8. Kent Genelinde Dağılmış Lojistik Fonksiyonların Mekansal Organizasyonunu Yaparak, Çevreye duyarlı, ileri teknoloji kullanan ve katma değeri yüksek sanayi türlerine geçişin yönlendirilmesi Etkinliğini Arttırmak

23 HEDEF VE STRATEJİLER HEDEF 4. YAŞAM KALİTESİNİ YÜKSELTMEK Ana Strateji 1. Kentin Mekansal Kalitesini Yükseltmek Ana Strateji 2. Çevre Kirliliğini Önlemek HEDEF 5. SOSYAL SERMAYEYİ GÜÇLENDİRMEK Ana Strateji 1. Kente Yönelik Göçü Etkin Yöneterek, Nüfusu Yüksek Eğitim Düzeyine ve Kalifiye İşgücü Becerilerine Kavuşturmak Ana Strateji 2. Sosyal Adaleti ve Kentle Bütünleşmeyi Sağlamak HEDEF 6. SÜRDÜRÜLEBİLİR KENT YÖNETİM SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN YENİDEN YAPILANMAYI SAĞLAMAK Ana Strateji 1. İstanbul Büyükşehir Belediye Sınırlarını Metropoliten Alan ın Tamamını Kapsayan İşlevsel Metropoliten Bölge Ölçeğinde Sosyo-Ekonomik Bir Bütün Oluşturacak Şekilde Yeniden Belirlemek Ana Strateji 2. İşlevsel Metropoliten Bölge İçindeki Planlama Kararlarını İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin Öncülüğünde Belirlemek

24 İSTANBUL UN MEKANSAL GELİŞİMİ YILLAR Nüfus Milyon projeksiyon Mevcut eğilime neden olan en önemli faktör GÖÇ!

25 İSTANBUL UN MEVCUT MAKROFORM YAPISI İstanbul un kentsel anlamdaki bütün problemlerinin temelinde, fonksiyon alanlarının uygun olmayan bir biçimde konumlanması yer almaktadır. Dolayısıyla, İstanbul un pek çok temel problemi, bu sağlıksız makroformun sağlıklı bir yapıya dönüştürülmesi ile büyük oranda çözülebilir. Sağlıklı hücre dokusu Kanserli hücre dokusu

26 MAKROFORM ÖNERİSİ Karadeniz Orman ve Havzalar Orman ve Havzalar Çorlu Ç.Köy M M M M MİA M M M Gebze Marmara Denizi İstanbul un Doğu-Batı aksında ve Marmara Denizi boyunca doğrusal bir yapıda ve çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda sıçrayarak geliştirilmesi ve Kuzey e doğru gelişimin kontrol altına alınması.

27 NÜFUS Alt Bölgeler Nüfus (2007) Nüfus (1/5.000) Nüfus (Teklif) ALT BÖLGELER NÜFUS (ÖNERİ) Mevcut Eğilim milyon Öneri Nüfus Mevcut Nüfus (2008) ekonomi = ekoloji ekonomi = ekoloji 1- Anadolu Kuzey 251, Anadolu Havzalar 672, Anadolu Güney-Doğu Anadolu Güney-Batı 1,966, Avrupa Kuzey-Doğu 335, MİA 3.338, MİA Etkileşim 3.119, Göller Arası 990, Batı Gelişme Alanı 125, Avrupa Havzalar 243, Anadolu Yakası Toplam 4.420, Avrupa Yakası Toplam 8.152, İstanbul İl Bütünü PLAN ile Anadolu Yakası nda oturanların oranının %35 ten %37 ye çıkması öngörülmektedir.

28 SEKTÖREL YAPI 2000 Yılı Değerleri Nüfus (2008 yılı) 1/ (Öneri) Aktivite Oranı %32 % 35 Toplam Çalışan Sanayi %32 % 25 Hizmet %60 % 70 Tarım %8 % 5 Bilgiyi sınırlı biçimde transfer eden patent ve lisanslarla üretim yapan bir ekonomiden, bilgi üreten bir yapıya dönüşüm İstihdam yapısının üretici hizmetler kapsamında geliştirmesi İstanbul da % 8 seviyelerinde olan mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları, yardımcı iş hizmetleri sektörünün payının dünyanın gelişmiş kentlerinde olduğu gibi %20 seviyelerine çıkarılması İş gücü piyasasının yeni iş imkanları geliştirebilecek nitelikte mesleki bilgilerle güçlendirilmesi Merkezde sanayi alanlarının boşaltılmasıyla oluşacak alan kapasitesinin bilgi ekonomisi, kültür endüstrileri ve hizmetler sektörüne yönelik kullanılması 2007 yılında çalışanların 31% i Anadolu da, 69% u Avrupa da iken; hedeflenen 37% sinin Anadolu da, 63% ünün Avrupa da çalışmasıdır. Hizmet Sektörünün Payının Anadolu Yakası nda 68% den 75% e Avrupa Yakası nda 54% ten 68% e Çıkması Öngörülmüştür.

29 MERKEZLER KADEMELENMESİ MİA MİA VE BÜTÜNLEŞME BÖLGESİ MG GELENEKSEL MERKEZ TİCARET, TURİZM, MTK KÜLTÜR VE KONUT ALANI 1 BİRİNCİ DERECE MERKEZ 2 İKİNCİ DERECE MERKEZ D ALT MERKEZ ALANLARI D 1 D 2 D 2 MİA ve 1 Bütünleşme 1 D 1 Avrupa Yakası nda Silivri de, Anadolu Yakası nda ise Kartal ve Tuzla-Orhanlı da İstanbul kentinin yapısal dönüşüm sürecinde itici güç oluşturacak bilgi ekonomisinin altyapısının yer alacağı bilgiiletişim odaklı çekim merkezleri önerilmiştir. D 1 2 D 1 SİLİVRİ-MERKEZ YENİBOSNA BASIN AKSI BAKIRKÖY KOZYATAĞI-ATAŞEHİR KARTAL 2 BEYLİKDÜZÜ-ESENYURT GAZİOSMANPAŞA PENDİK-ŞEYHLİ D ÇANTA SELİMPAŞA AVCILAR ÜMRANİYE MALTEPE VE ORHANLI

30 ORMAN ALANLARI Orman Kadastrosu çalışmalarının tamamlanması, Öncelikle su toplama havzalarındakiler olmak üzere, İstanbul İli ndeki potansiyel ağaçlandırma alanlarının yörenin doğal türleri ile ağaçlandırılması, Kısa ve orta vadede su toplama havzalarındaki ormanlar; uzun vadede İstanbul da bulunan tüm devlet ormanlarına muhafaza ormanı statüsünün kazandırılması, Taşıma kapasitesi düşük ormanların sadece bilimsel amaçla (arboretum) kullanılması, Taşıma kapasitesi göz önünde bulundurularak, orman ekosistemine zarar vermeyecek orman içi rekreasyon alanlarının düzenlenmesi, Orman alanlarında gerçekleştirilen madencilik faaliyetlerinin çevresel etkilerinin en az düzeye indirilmesi, Orman içi kadastral boşluklar ile orman içi tanımsız alanların ağaçlandırılarak ormanla ekolojik açıdan bütünleştirilmesi.

31 TARIMSAL VERİMLİLİĞİN ARTTIRILMASI TARIM ALANLARI İstanbul İli nin gıda gereksiniminin karşılanması ve tarımsal nüfusun yerinde istihdamının sağlanması için tarımsal amaçlı arazi kullanım planının hazırlanması ve bu plan dahilinde mümkün olduğunca ekonomik değeri yüksek olan ekolojik ve özel ürünlerin yetiştirildiği tarımsal aktivitelerin teşvik edilmesi, Ekolojik turizme uygun tarım alanlarında ekolojik tarımın geliştirilmesi, ekolojik tarım uygulama olanağı bulunmayan alanlarda ise uygun tarım tekniklerinin kullanılmasıyla, güvenilir gıda üretiminin payının arttırılması, Monokültür tarım yerine polikültür tarımın yaygınlaştırılması, Küçük yüzölçümlü parsellerin tarımsal üretime katılabilmesi için arazi toplulaştırılması çalışmalarının yapılması, Yerel kalkınmada başarılı bir araç olarak kullanılan ve İstanbul da da geçmişten beri gerçekleştirilen kentsel tarım uygulamalarının desteklenmesi, Terkos Gölü çevresinde yapılan çeltik tarımından, gölde yol açtığı olumsuzluklar göz önünde bulundurularak, vazgeçilmesi ve bu alanların ekolojik üretime yönlendirilmesi. Tarım turizmi (agro-turizm) potansiyelinden faydalanılabilmesi amacıyla gerekli tarımsal örgütlenme ve uygulamalara geçilmesi.

32 SU TOPLAMA HAVZA ALANLARI Havza Yönetim Modeli Önerisi Farklı nitelikteki havzaların belirlenmesi ve koruma önceliklerinin saptanması Farklı sorunları olan havzalar için belirlenecek özel stratejiler doğrultusunda imar planlarının hazırlanması Havza Koruma Kuşakları Yaklaşımı Önerisi Uzun dönemde topografya analizi, jeolojik yapı analizi gibi çalışmaların yapılması ve daha bilimsel olan değişken mesafeli koruma kuşakları yöntemine göre koruma kuşaklarının belirlenmesi Havza Kullanım Kararları İçme suyu ihtiyacının giderilmesinin sürekli hale getirilmesi ve gelecek nesillere güvenli bir biçimde taşınmasına yönelik kararlar

33 HAVZA KULLANIM KARARLARI Mutlak ve kısa mesafe kuşaklar havza içi yapı yasaklı alan Tarihi ve doğal değerleri bakımından korunması gerekli olan, ancak mevcut yerleşim dokusu tamamen veya kısmen içme suyu havzalarının kısa mesafeli koruma kuşağında kaldığı için kamulaştırılması öngörülen köylerin durumu İSKİ görüşü dikkate alınarak alt ölçekli planda belirlenecektir. Orta ve uzun mesafede doğal ve yapay eşikler dışında kalan ve ağırlıklı olarak üzerinde yapılaşmanın bulunduğu yerleşilebilir alanlar havza içi rehabilite edilecek alan Havza içerisinde yer alan sanayilerin kirletici özelliği yüksek olanlardan başlayarak belli bir program ve etaplama dahilinde havza dışındaki planlı sanayi alanlarına taşınması Mutlak mesafe dışında, tarıma uygun alanlarda ekolojik tarım yapılması Henüz yoğun yapılaşmanın bulunmadığı, ancak onaylı planı olan, yerleşime uygun alanlar doğal ve kırsal karakteri korunacak alan Havza içerisinde kalan orman alanlarında ÖMERLİ sedimantasyonu engelleyecek ve BÜYÜKÇEKMECE su kaynaklarını besleyecek şekilde bitkilendirme çalışmalarının yapılması Ekosistem özelliklerini kaybeden içme suyu havzalarına (Küçükçekmece) doğal ekosistem özelliklerinin yeniden kazandırılması

34 KENTSEL VE KIRSAL YERLEŞİM ALANLARI KRİTER PLAN KARARI AÇIKLAMA AĞIRLIKLI OLARAK KONUT YAPILANMALARININ YER ALDIĞI ALANLAR MESKUN ALAN Konut ve konut kullanımına hizmet verecek ticaret, sosyal, kültürel ve teknik alt yapı ve küçük sanayi sitesi vb. kullanımlar yer alabilir. YAPILAŞMAMIŞ YA DA KISMEN YAPILAŞMIŞ OLUP; AĞIRLIKLI OLARAK KONUT YAPILANMASININ ÖNGÖRÜLDÜĞÜ ALANLAR GELİŞME ALANI Konut ve konut kullanımına hizmet verecek ticaret, sosyal, kültürel ve teknik alt yapı kullanımlarının haricinde küçük sanayi siteleri dışında sanayi, sanayiye yönelik depolama vb. kullanımlar yer alamaz. ORMAN KÖYLERİ İLE 5216 SAYILI YASA GEREĞİ MAHALLE STATÜSÜNE ALINMIŞ ESKİ KÖY YERLEŞME ALANLARI KIRSAL YERLEŞİM ALANI (SEMBOL) YAŞAM DESTEK SİSTEMLERİ İÇİN TEHDİT OLUŞTURAN VE/VEYA OLUŞTURMA POTANSİYELİ OLAN İÇME SUYU HAVZALARI DIŞINDAKİ KENTSEL VE KIRSAL YERLEŞİMLER GELİŞİMİ VE YOĞUNLUĞU DENETİM ALTINDA TUTULACAK AL. Bu alanların gelişiminin ve yoğunluğunun denetim altında tutulmasına yönelik kararlar, çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda alt ölçekli planlarda belirlenecektir.

35 KENTSEL VE KIRSAL YERLEŞİM ALANLARI YAŞAM KALİTESİ YÜKSEK YERLEŞİM ALANLARI Yaşam destek sistemlerine ve hassas ekosistemlere duyarlı gelişmenin sağlanması Afetlere karşı duyarlı kentsel gelişmenin sağlanması Yerleşmelerin tarihselkültürel değerlere duyarlı gelişmesinin sağlanması Yerleşim alanlarında mekansal kalitenin yükseltilmesi - MESKUN ALAN : ha - GELİŞME ALANI : ha - GELİŞİMİ VE YOĞUNLUĞU DENETİM ALTINDA TUTULACAK ALAN : ha - DOĞAL VE KIRSAL KARAKTERİ KORUNACAK : ha - HAVZA İÇİ REHABİLİTE EDİLECEK ALAN : ha

36 GELİŞME ALANLARI hektar DEĞİRMENKÖY ÇANTA (2.030 ha) HADIMKÖY (345 ha) ŞİLE (155 ha) AĞVA (30 ha) MALTEPE (100 ha) SİLİVRİ-KUMBURGAZ (5.960 ha) KAYABAŞI (3.100 ha) ORHANLI (100 ha)

37 TARİHİ KENT DOKUSUNUN REHABİLİTASYONU TARİHİ YARIMADA BEYOĞLU EYÜP Kültür Odaklı Turizm Merkezi MİA Fonksiyonlarının Sur Dışına Çıkarılması Koruma ve Yenileme Prpjeleri Yayalaştırma Çalışmaları Toplu Taşımanın Güçlendirilmesi Gece-Gündüz Nüfusu Dengesizliğinin Azaltılması Koruma ve Yenileme Prpjeleri Yayalaştırma Çalışmaları Metro ve Hızlı Tramvay Turizm, Ticaret ve Finans Sektörü Haliç Kıyılarının Kültür Aksı na Dönüştürülmesi Haliç Tersanelerinin Dönüşümü Dini Turizm Merkezi Koruma ve Yenileme Projeleri Küçük Sanayinin Sıhhileştirilmesi Haliç Kıyılarının Kültür Aksı na Dönüştürülmesi Bütüncül Siluet Ana Planı nın Hazırlanması

38 SANAYİ ALANLARI TEMEL YAKLAŞIM 1 YAPISAL DÖNÜŞÜM İNSAN VE ÇEVRE SAĞLIĞINA DUYARLI ÜRETİM AR-GE DESTEKLİ İLERİ TEKNOLOJİ KULLANAN ÜRETİM KATMA DEĞERİ YÜKSEK ÜRETİM KALİTELİ, DÜNYA STANDARTLARINDA ÜRETİM GÜÇLÜ EKONOMİ 2 MEKANSAL DÖNÜŞÜM KENT İÇİNDEKİ DÜZENSİZ KAPASİTESİ DOLMAMIŞ SANAYİ ALANLARININ REHABİLİTASYONU TOPLUMSAL REFAH 3 NİCELİKSEL DÖNÜŞÜM sosyal yatırımlara (niteliksiz işgücünün yönelebileceği yeni iş alanlarına, eğitim programları gibi) öncelik verilmesi

39 SANAYİ ALANLARI DOYGUNLUK DÜZEYİ SAĞLANACAK OSB ALANLARI İstanbul da yer alan OSB lerin kullanılmayan kapasitelerinin değerlendirilmesi için rehabilite edilerek, gerekli koşulların sağlanması (ulaşım sorunları, alan büyüklükleri yetersizliğinin giderilmesi gibi) gereken alanlardır. FARKLI İŞLEVLERE DÖNÜŞTÜRÜLECEK SANAYİ ALANLARI Özellikle merkez alanlarda kalan, ancak mekan yetersizlikleri, kullanım uyumsuzlukları, kentsel değer artışlar gibi nedenlerle yer değiştirmesi ve farklı işlev yüklenmesi öngörülen sanayi alanlarıdır. SIHHİLEŞTİRİLECEK SANAYİ ALANLARI Sanayi gelişiminin kendi içinde sağlıklı bir yapıya kavuşturulması ve yeniden organizasyonu belirlenen alanlardır. SIHHİLEŞTİRİLECEK SANAYİ DÖNÜŞTÜRÜLECEK SANAYİ DOYGUNLAŞTIRILACAK SANAYİ (OSBler)

40 HAVZA İÇİ SANAYİLERİN DESANTRALİZASYONU OSB HAVZA SANAYİ Ç.KÖY TERKOS HAVZASI Sanayi: Beylikdüzü OSB TERKOS SAZLIDERE HAVZASI Deri: Çorlu Deri OSB Diğer: Beylikdüzü OSB ALİBEYKÖY HAVZASI Deri: Çorlu Deri OSB Diğer: Beylikdüzü OSB ÖMERLİ HAVZASI Deri: Tuzla OSB Mobilya: Gebze OSB Diğer: Gebze OSB ÇORLU BÜYÜK ÇEKMECE SAZLI DERE İKİTELLİ ALİBEY KÖY ELMALI ELMALI HAVZASI Deri: Tuzla Deri OSB Diğer: Gebze OSB B.DÜZÜ KÜÇÜK ÇEKMECE B.ÇEKMECE HAVZASI Deri: Tuzla OSB Gıda: Beylikdüzü OSB Diğer: İkitelli, Ç.Köy OSB K.ÇEKMECE HAVZASI Deri: Çorlu OSB Gıda: Beylikdüzü OSB Diğer: İkitelli OSB ÖMERLİ TUZLA GEBZE

41 SANAYİ ALANLARI OSB (1.975 ha) SANAYİ ALANI (3.010 ha) KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ (7 adet sembol) TERSANE (190 ha)

42 TEKNOLOJİ GELİŞTİRME ALANLARI İTA: 220 ha EBT: ha SAYI : 8 adet (5 Avrupa, 3 Anadolu) ALAN: 2450 hektar (2105 ha Avrupa, 345 ha Anadolu) TÜR : 5 adet Eğitim, Bilişim ve Teknoloji Alanı 2 adet İleri Teknoloji Alanı 1 adet Tarımsal Üretim Teknolojilerini Geliştirme Parkı EBT: 355 ha EBT: 185 ha EBT İTA TTP EBT EBT EBT: Sembol TTP: 475 ha EBT EBT İTA İTA: 160 ha Eğitim, Bilişim Ve Teknoloji Geliştirme Alanı (EBT) Bilişim, iletişim ve ileri teknoloji tesisleri, teknoparklar, üniversiteler, ileri teknoloji enstitüleri, ar-ge gibi birimleri İleri teknolojiye dayalı prototip (ilk örnek) dışında üretim (esnek, seri vb.) yok Tarımsal Üretim Teknolojilerini Geliştirme Parkı (TTP) Tarıma yönelik ar-ge faaliyetlerinin yapıldığı eğitim, deney ve uygulama alanı tarımsal ileri teknoloji enstitüleri, AR-GE birimleri ve üniversitelerin tarım ve bitki bilimleri ile ilgili birimleri Sanayi üretimi yok İleri Teknoloji Alanları (İTA) Genel endüstri ve savunma sanayilerinin üretim süreçlerine katkı sağlayan; bilimsel bilgiden teknoloji üreterek, esnek üretim ve esnek otomasyon sistemlerinin, bilişim ve iletişim teknolojilerinin geliştirildiği ve üretildiği alanlardır

43 TURİZM ALANLARI TARİHİ DOĞAL KÜLTÜREL MİRAS 2010 AVRUPA KÜLTÜR BAŞKENTİ TURİZM ÇEŞİTLİLİĞİ POTANSİYELİ İNANÇ TURİZMİ ÇEŞİTLİ ULUSLARARASI ETKİNLİKLER BÖLGESEL ENTEGRASYON OLANAKLARI

44 Haliç Kültür Aksı TURİZM ALANLARI TK KÜLTÜR ODAKLI TURİZM ALANI R ORMAN İÇİ REKREASYON TD DOĞA ODAKLI TURİZM ALANI T E EKOLOJİK TURİZM ALANI T E TD TG T E T E TD TS R TK TD TG GÜNÜBİRLİK REKREASYON TD T E TG R TS TD T E SPOR TURİZMİ ALANI SU SPORLARI TURİZMİ ALANI MADEN OCAKLARI BÖL. TD TD TG TS

45 BÜYÜK ÖLÇEKLİ DONATI ALANLARI (Önerilenler) YAŞAM KALİTESİNİN YÜKSELTİLMESİ HEDEFİ DOĞRULTUSUNDA İstanbul da yaşayan tüm kesimleri kentle bütünleştiren kentsel donatı alanlarının ve kamusal açık alanların kent bütünü içinde yeterli, dengeli ve kaliteli hale getirilerek; kentsel hizmet ve fırsatlardan toplumun tüm kesimlerinin yararlanabilme olanaklarının arttırılması Plan ın önceliklerindendir. SP SAĞLIK PARKI (1.025 ha) HP HABİTAT PARKI (980 ha) Y F KENTSEL VE BÖLGESEL YEŞİL ALAN ( ha) FUAR VE FESTİVAL ALANI (1.010 ha) Y F Y SP Y Y F SP Y HP F

46 ULAŞIM Araçların değil insanların en ekonomik, hızlı ve güvenli bir biçimde ulaşımına öncelik verilmesi Kentin doğrusal, kademelendirilmiş, çok merkezli ve sıçramalı gelişimini destekleyecek yüksek kapasiteli raylı ve denizyolu ağırlıklı toplu taşıma sistemi Doğu-batı doğrultusunda gelişmesi planlanan yüksek kapasiteli raylı sistem hatlarını beslemek üzere, kuzey güney doğrultusunda besleme hatlarının (otobüs, minibüs) planlanması Kent içi yolcu taşımacılığında karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolunun birbirlerini tamamladığı entegre bir sistemin sağlanması Kentin merkez bölgelerindeki araç trafiği sınırlandırılarak, yaya ve bisiklet ulaşımının desteklenmesi Ulaşım akslarının başta deprem olmak üzere tüm acil durumlar dikkate alınarak iyileştirilmesi Şehir içi denizyolu hatlarının raylı sistem hatları ile entegrasyonu sağlanarak toplu taşımada denizyolu taşımacılığının payının arttırılması Havaalanların birbirleri ile koordineli ve birbirlerini destekleyecek şekilde kullanılması.

47 ULAŞIM Karayolu Sistemi İstanbul da gelecekteki ulaşım ağının omurgasını yüksek kapasiteli raylı toplu taşıma sistemlerinin oluşturması ilkesi MEVCUT KARAYOLU ULAŞIM ALTYAPISININ RASYONEL KULLANIMINA ÖNCELİK VERİLMESİ Yolcu Trafiğinin Etkin Dağıtılmasına Yönelik Cep Otogarları Silivri Selimpaşa Bahçeşehir Esenler Arıcılar Kavacık Ataşehir Merkez Otogar Kurtköy Cep Otogarları

48 ULAŞIM Raylı Sistemler Mevcut Öneri Raylı Sistem Metro : 8.5 Km. Hafif Metro : 19.3 Km. Tramvay : 32.0 Km. Nostaljik Tr: 4.2 Km. Füniküler : 1.6 Km. Teleferik : 0.3 Km. Banliyö : 72.0 Km. Halkalı-Çerkezköy Demiryolu : 79.0 Km. Toplam : Km. Metro : Km. Hafif Metro : 70.0 Km. Tramvay : 41.6 Km. Nostaljik Tr: 4.2 Km. Füniküler : 1.6 Km. Teleferik : 0.3 Km. Banliyö : Km. Avrupa Hızlı Tren Hattı : 79.0 Km. Toplam : Km. Kara, deniz ve havayolu ulaşım sistemleriyle bütünleşen raylı sistem önerilmektedir.

49 ULAŞIM DENİZYOLU SİSTEMİ (Limanlar) Pendik teki liman mevcut sınırları ile korunmuş, Haydarpaşa Limanı nın işlevsel dönüşümü öngörülmüş, Ambarlı Limanı genişletilmiş ve Gümüşyaka da yeni bir liman önerilmiştir. İstanbul ve çevresine gelen yük gemilerinin öncelikli olarak Ambarlı Limanı nı, öneri Kuzey Marmara Limanlarını (Tekirdağ, Yeniçiftlik ve Gümüşyaka limanları) ve İzmit Körfezi ndeki limanları kullanmaları öngörülmektedir Salıpazarı, Haydarpaşa ve Zeytinburnu (Zeyport) limanlarının kruvaziyer liman olarak hizmet vermesi; bunlara ilave olarak Kartal da kruvaziyer liman oluşturulması planlanmıştır. Mevcut Fenerbahçe Kalamış ve Ataköy marinalarına ilave olarak Avrupa Yakası nda Silivri ve Büyükçekmece de, Anadolu Yakası nda ise Kartal ve Pendik te yeni marinalar önerilmiştir. GÜMÜŞYAKA/ ÇANTA AMBARLI PENDİK MARİNA KRUVAZİYER LİMAN

50 ULAŞIM Havayolu Sistemi İstanbul ve çevresinin gelecekte oluşacak ulusal ve uluslararası uçuş taleplerini karşılamak üzere Çorlu Havaalanı nın genişletilmesi ve üçüncü ticari havaalanının -rezerv alan olarak- kentin batı yakasında Silivri- Gazitepe de konumlandırılması öngörülmüştür.

51 LOJİSTİK BÖLGELER İstanbul un ekonomik gelişimi açısından kentin ve bölgenin beklentilerine hizmet edebilecek nitelikte lojistik merkezlerin geliştirilmesi. Yük hareketlerinin kentin doğusu ve batısındaki uç noktalarda toplanması ve böylece kente girmeden denizyoluyla (Ro-Ro) Marmara Bölge sine ve demiryoluyla (Ro-La) da kentte önerilen lojistik bölgelerine yönlendirilmesi. Kent içinde kontrolsüz ve dağınık bir şekilde bulunan, şehir içi trafiğine ilave yük getiren lojistik odakların ve gümrüklerin; kentin iki yakasında demiryolu, denizyolu, havayolu entegrasyonunun sağlandığı lojistik bölgelerde toplanması. LOJİSTİK FAALİYETLERİN ORGANİZE BÖLGELERDE TOPLANMASI LOJİSTİK SEKTÖRÜ REKABET EDEBİLİR BİR YAPIYA KAVUŞTURULACAKTIR KENT İÇİNDE YÜK TAŞIYAN LASTİK TEKERLEKLİ ARAÇ TRAFİĞİ OPTİMİZE EDİLECEKTİR.

52 LOJİSTİK BÖLGE ÖNERİLERİ LOJİSTİK BÖLGELER Toplam: ha. Avrupa Yakası : ha. Anadolu Yakası : 440 ha. Kentin batıdaki giriş-çıkış kapısı olan Silivri-Gümüşyaka (L1) Silivri-Kavaklı daki sanayiye hizmet etmek üzere Kavaklı (L2) Sanayi alanlarının yoğunlaştığı iki göl arasında Hadımköy (L3) Limanla entegre olacak şekilde Ambarlı Liman Bölgesi (L4) Limanla entegre olacak şekilde Pendik-Güzelyalı (L5) Kentin doğudaki giriş-çıkış kapısı olan Tuzla-Orhanlı (L6) L1 GÜMÜŞYAKA/ ÇANTA L2 KAVAKLI HADIMKÖY L3 L4 AMBARLI PENDİK L5 L6 ORHANLI

53 LOJİSTİK BÖLGELER MEVCUT YÜK / YÜK AKIŞLARI AKIŞLARI HEDEFLENEN MEVCUT H S S S L S H GÜMÜŞYAKA L HADIMKÖY AMBARLI L H S L PENDİK ORHANLI L L L L L

54 Teşekkürler