GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİ SEMPOZYUMU VE SERGİSİ

Transkript

1 tmmob makina mühendisleri odası GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİ SEMPOZYUMU VE SERGİSİ BİLDİRİLER KİTABI MMO Yayın No: E/2003/ HAZİRAN 2003 MERSİN

2 tmmob makina mühendisleri odası Adres : Sümer Sokak NO: 36/1 -A Demirtepe / ANKARA Tel : 0(312) Fax : 0(312) E-posta : mmo@mmo.org.tr Web : MMO Yayın No ISBN : E/2003/321 : X Bu yapıtın yayın hakkı Makina Mühendisleri Odası'na aittir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez. MMO'nun izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik vb. yollarla kopya edilip kullanılamaz. Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. DİZGİ BASKI : TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI MERSİN ŞUBESİ : Dost Ajans Matbaacılık Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri / MERSİN

3 SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU Ali Ekber ÇAKAR Tahsin AKBABA Mustafa YAZICI Adil KEŞTEN Serdar ERKAN Davut SOYLAR Naci ERÇOLAK Yrd.Doç.Dr. Hatice ATMACA Bülent ÇELİK Bülent ELlTOK Yrd.Doç.Dr. ilker GÜRKAN Yrd.Doç.Dr. Necdet ALTINTOP Yusuf TEKİN Niğar DUVAN Ahmet ZOROĞLU Zeki ARSLAN Harun Kemal ÖZTÜRK Doğan ALBAYRAK Ali GÜNGÖR Doç.Dr. ilhan Tekin ÖZTÜRK Remzi ÖZTÜRK TMMOB, MMO TMMOB, MMO TMMOB, MMO MMO, Konya Şube MMO, Bursa Şube MMO, Eskişehir Şube MMO, Kayseri Şube MMO, Kayseri Şube MMO, Ankara Şube MMO, Zonguldak Şube MMO, istanbul Şube MMO, Denizli Şube MMO, izmir Şube MMO, izmir Şube MMO, Kocaeli Şube MMO, İstanbul Şube SEMPOZYUM YÜRÜTME KURULU Adil KEŞTEN Serdar ERKAN Davut SOYLAR Naci ERÇOLAK Hatice EKİNCİ Mustafa KOZAN Alper TURNA Prof.Dr. Ruhi KAPLAN Yrd.Doç.Dr. Hatice ATMACA Mehmet YAROĞLU Erhan KELLEÖZÜ SEMPOZYUM SEKRETERİ Erhan KELLEÖZÜ MMO Mersin Şube Teknik Görevlisi

4 SEMPOZYUM DANIŞMANLAR KURULU Prof.Dr. Abdulvahap YlötT Prof.Dr. Ahmet ECEVİT Prof.Dr. Ali BAŞÇETlNÇELÎK Prof.Dr. Ali GÜNGÖR Prof.Dr. Demir İNAN Prof.Dr. Ercan ATAER Prof.Dr. Gökay KAYNAK Prof.Dr. Haül KUMBUR Prof.Dr. Metin ÇOLAK Prof.Dr. Muhammed ELTEZ Prof.Dr. Muhsin KILIÇ Prof.Dr. Necdet ÖZBALTA Prof.Dr. Recep YAMANKARADENlZ Prof.Dr. Salim ÖZÇELEBl Prof.Dr. Semiha ARAYICI Prof.Dr. Sıddık İÇLİ Prof.Dr. Tuncay YILMAZ Prof.Dr. Yusuf ZEREN Doç.Dr. Arif HEPBAŞLI Doç.Dr. Aydoğan ÖZDAMAR Doç.Dr. Hayati OLGUN Doç.Dr. Mustafa ÖZTAŞ Doç.Dr. Orhan BÜYÜKALACA Yrd.Doç.Dr. Hüseyin GÜNERHAN Yrd.Doç.Dr. Mehmet KARAKBLÇIK Öğr.Gör. Ziya GÖKALP ARTUN Mak.Müh. Ahmet BERKKAN Mak.Müh. Ahmet Tuncer MUTLU Mak.Müh. Coşkun CANBAZOĞLU Mak.Müh. Haşmet BÎÇER Mak.Müh. Hayati ŞİMŞEK Mak.Müh. M. Kurtuluş SARIKAYA Mak.Müh. Orhan SEZEROĞLU

5 DESTEKLEYEN KURULUŞLAR # Mersin Üniversitesi # Çukurova Üniversitesi # Muğla Üniversitesi # Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü # Erciyes Üniversitesi # Kocaeli Üniversitesi 0 Çevre Bakanlığı # Elektrik İşleri Etüd İdaresi # Mersin Büyükşehir Belediyesi # Mersin îl Çevre Müdürlüğü # Akdeniz Belediyesi - Mersin # Yenişehir Belediyesi - Mersin # Mersin Ticaret ve Sanayi Odası # Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü # Temiz Enerji Vakfı # Tema Vakfı # Türk Tesisat Mühendisleri Derneği

6 SUNUŞ Bugün Dünya'mızda; bir yandan ulusal çıkarları doğrultusunda sanayileşmeye çalışan ve daha insanca yaşam koşulları için bağımsız ulusal enerji politikaları üreten ülkelerle, iç çelişkileri sonucu ortaya çıkan krizlerini aşabilmek ve enerji kaynaklarını kontrolünde tutmak için başta Ortadoğu olmak üzere Dünya' da açık işgallere girişen küresel tekeller arasındaki çelişkiler her geçen gün derinleşmektedir. Günümüzde fosil yakıt kaynaklarının giderek tükenmesi ve her geçen gün artan çevre kirliliği dolayısıyla da alternatif enerji kaynaklarının değerlendirilmesi konusunda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Bunların içinde Güneş Enerjisi; kullanım alanının geniş oluşu, yoğunlaştırılarak yüksek enerji düzeylerine ulaşılabilmesi ve enerji bağımlılığından kurtulmak açısından önem taşımaktadır. Ülkemizde ne yazık ki uzun yıllar boyunca merkezi ve yerel yönetimler Güneş enerjisi konusunda belirli bir politika ortaya koyamamış, ancak son yıllarda konunun üzerine eğilmeye başlanılmıştır.bu yaklaşımın sonucunda ülkemizde sadece sıcak su sağlayan sistemler üretilmiş ve Dünya'daki uygulamaların çok gerisinde kalınmıştır. TMMOB Makine Mühendisleri Odası yıllardır ülke kaynaklarının halkımızın ve ülkemizin çıkarları doğrultusunda bilimsel esaslar çerçevesinde kullanımını savuna gelmiştir. Bu anlamda Odamız, makine mühendisliğinin önemli alanlarından biri olan enerji konusuna yönelik politikaları ve teknolojik gelişmeleri irdelemeye yönelik yaptığı etkinliklerle bu alana yeni açılımlar sunmaya, alternatifler üretmeye devam ediyor. Odamızın görevleri arasında yer alan mesleğimizle ilgi alanlarda meydana gelen bilimsel ve teknolojik gelişmeler, uygulamadaki sorunlar ve yeni uygulamaların tanıtılmasına hizmet edeceğini umut ettiğimiz ülkemizde ulusal düzeyde ilk kez gerçekleştirilecek olan Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumu'nun; teknolojik yeniliklerin ve çağdaş uygulamaların ülkemize kazandırılması ve yaygınlaştırılması yönünde çok önemli bir etkinlik olacağı inancındayız. Sunulacak bildirilerin; planlama, tasarım ve projeci niteliğinin yanında uygulayıcı özelliği de olan mühendislere referans niteliğinde olması hedefinin yanı sıra ; düzenlenen panelde Güneş enerjisinden yararlanma teknolojilerinde Dünya' da ve Türkiye'de gelinen noktadan yola çıkarak, bu konuda ülkemizde devlete, üniversitelere, üreticilere, odalara ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlara düşen görevler ve sorumlulukların mesaj olarak iletilmesi amaçlanmaktadır. Bu sempozyumun sanayileşen, bağımsız ve demokratikleşen bir Türkiye için gereken katkıyı ve açılımı yapacağına inanıyoruz. TMMOB Makine Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Haziran 2003

7 İÇİNDEKİLER 1. OTURUM Konferans Odaklayıcı Toplayıcılar Prof.Dr. Muhammet ELTEZ 1 Bildiriler Güneş Enerjili Paket Tip Kurutucu Tasannu Ytd.Doc.Dr. Hatice ATMACA W Gücünde Akü Depolu Bağımsız Bir Fotovoltaik Enerji Sistem Tasarımı ve Uygulaması YrdDoç.Dr. Ali Naci ÇELİK, Yük.Us.Öğr. Nasır AÇIKGÖZ 23 Güneş Enerjisi Kaynaklı Ejektörlü Soğutma Sisteminin Performansının Araştırılması Yrd.Doç.Dr. H. Kürşat ERSOY, Yrd.Doç.Dr. Raf et YAPICI 33 Amorf Si:H P-I-N Güneş Pillerinde Optiksel Artış ve Kuantum Verim Analizi Prof.Dr. Ruhi KAPLAN OTURUM Konferans Güneş Enerjisi İle Soğutma Teknolojilerine Genel Bir Bakış Doç.Dr. Orhan BÜYÜKALACA, Prof.Dr. Tuncay YILMAZ 48 Bildiriler Güneşli Sıcak Su Üretim Sistemlerinde Otomatik Kontrol Uygulamaları Doç.Dr. Necdet ALTUNTOP, Araş.Görv. Yusuf TEKİN Düzlemsel Toplayıcıların Yutma-Geçirme Çarpımı Hesabı için Bir Bilgisayar Programı, Doç.Dr. Mustafa GÜNEŞ Güneş Enerjisi Destekli Buhar-Jet Soğutma Sisteminin Iklimlendirmede Uygulanabilirliğinin Araştırılması Yrd.Doç.Dr. Reşat SELBAŞ, Yrd.Doç.Dr. İbrahim ÜÇGÜL, Arş.Gör. Arzu ŞENCAN, Arş.Gör. ÖnderKIZKKAN 81 Sera Isıtması için Güneş Enerjisinin Depolanması Prof. Dr. Ali BAŞÇETİNÇELÎK Yrd. Doç. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK 3. OTURUM Bildiriler Güneş Enerjisi Depolama Etkinliğinin Enerji ve Ekserji Analiziyle Belirlenmesi Yhf.Dop.J3r. H. Hüseyin Öztürk, Prof.Dr. AliBAŞÇETtNÇELÎK Güneş Enerjisinden Faydalanarak Damıtık Su Elde Edilmesi Prof.Dr. Mahmut AYDINOL Yalıtımlı ve Yansıtıcı Çift Kapaklı Bir Sistemin Model Bir Güneş Havuzunun Performansı Üzerine Etkisi Yrd.Doç. Mehmet KARAKILÇIK, Öğr.Gör. Ziya G. ALTUN, K. KIYMAÇ, M. BÖLÜKBAŞI 129 Güneş Enerjili Hava Toplayıcılarındaki Gelişmeler ve Tasarım Parametrelerinin Araştırılması Prof. Dr. Necdet ÖZBALTA, Prof. Dr. Ali GÜNGÖR, Ar. Gör. Gökhan GÜRLEK 137 Güneş Enerjisi Kullanımı ve Fiziksel Entropi: Durum ve Düşünceler Yrd. Doç. Dr Nihat YILDIZ OTURUM Bildiriler Güneş Bacalarıyla Enerji Üretimi Öğr. Gör. Hilmi Cenk BAYRAKÇI, Yrd. Doç. Dr Kamu DELİKANLI 154 Güneş Enerjisi Destekli Biyogaz Reaktörlerinin Oluşturulmasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Doç.Dr. GünnurKOÇAR, Arş.Gör. AhmetAvniATAYOL, MakMüh. Bülent tlleez, MaLMüh. Ahmet ERYAŞAR 163 Lityum Bromid/Su ile Çalışan Güneş Enerjili Iklimlendirme Sistemi ve Bir Uygulama

8 Prof.Dr. A.Kemal YAKUT, Arş.Gör. Arzu ŞENCAN, Arş.Gör. ÖnderKIZJLKAN 172 Güneş Enerjisinden Yararlanmada Pasif Sistem Tasarımı Doç. Dr. Gül Koçlar ORAL 178 Zn, Cd x xs Filmlerinin Fotovoltaik Güneş Pillerinde Kullanılabilirliklerinin Araştırılması ATŞ.GÖT. îdris AKYÜZ, Yrd.Doc.Dr. Salih KÖSE, Ferhunde ATA Y, Vüdan BİLGİN OTURUM Konferans Güneş Enerjili Sistemlerde Ekserji Analizinin Gerekliliği ve Uygulaması Doç.Dr. ArifHEPBAŞU 197 Güneş Enerjili Sıcak Su Hazırlama Sistemlerinde Isı Transfer Yağının Kullanılabilirliği Öğr.Gör. Ahmet ÖZSOY 207 Bir Konutun Güneş Enerjisi Kaynaklı Absorpsiyonlu Sistem ile Soğutulmasının incelenmesi Arş. Gör. İbrahim ATMACA, Arş. Gör. Ömer KAYNAKLI, Prof.Dr. Abdulvahap YİĞİT 214 Güneş Enerjisi Kaynaklı Absorpsiyonlu Soğutma Sisteminin Ekserji Analizi Arş. Gör. Ömer KA YNAKU, Arş. Gör. İbrahim ATMACA, Prof. Dr. Muhsin KILIÇ 227 Ölçülebilen Meteorolojik Verilerle Güneş Radyasyonunun Yapay Sinir Ağlan Metoduyla Tayini Arş.Gör. Arzu ŞENCAN, Yrd.Doç.Dr. Nalan Çiçek BEZİR 235 Güneşten Elektrik; Teknolojik Öğrenme ve Tarihsel Deneyim Işığında Sektör Oluşumu Önündeki Engeller Dr.BahaKUBAN 240 Morötesi Güneş Işınım Radyometrelerinin Detektör Tabanlı Kalibrasyonu Arş. Gör. Murat DURAK, Arş. Gör. Farhad SAMADOV 248 POSTER BİLDİRİLER Zn x Cd, S/Cu,S Güneş Pilleri Üzerine Bir Çalışma, x Metin BEDİR, Mustafa ÖZTAŞ, Refik KAYALI, A.Necmeddin Yazıcı 253 Bir Güneş Havuzunda Kullanılan Yansıtıcı Kapağın Optimum Açısının Belirlenmesi Yrd.Doç.Dr. Nalan Çiçek BEZİR, Doç.Dr. Nuri ÖZEK 259 Akülü Bağımsız Fotovoltaik Enerji Sistemlerinde Kullanılan Akü Kontrol Stratejileri ve Simülasyonlan Mehmet YÖRÜKOĞLU, Ali Naci ÇELİK 266 Fotovoltaik Güneş Pillerinde Kullanılan Cds Filmlerinin Bazı Fiziksel Özellikleri Arş.Gör. Vildan BİLGİN, Yrd.Doç.Dr. Salih KÖSE, Yrd.Doç.Dr. Ferhunde ATAY, Arş.Gör.ldris AKYÜZ 276 Farklı Ölçülendirme Yaklaşımları Kullanarak Bağımsız Fotovoltaik Enerji Sistem Tasarımı: Performans-Maliyet Optimizasyonu Orhan Görmez, Ali Naci ÇELİK 285