TTD Kış Okulu 2016 Havayolu Hastalıkları Modülü. Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen

Transkript

1 TTD Kış Okulu 2016 Havayolu Hastalıkları Modülü Dr.İ.Kıvılcım Oğuzülgen

2 Olgu 1: 46y, E. 8 yıldır as0m tanısıyla takipli Son 3 aydır artan yakınmaları var: Ha=ada 4-5 gün semptomları var Ayda 3-4 kez nokturnal semptomları oluyor Fizik Muayene: Mukoid postnazal akın0sı var Ekspiryum uzun, seyrek ekspiryum sonu ronküsleri var TDV: Budesonid 2x200 µg/gün + gerektiğinde terbutalin

3 Özgeçmiş ve laboratuvar: Özgeçmişi: HT nedeniyle «valsartan» 80mg/gün - 6 aydır Sigara: 2 yıldır tek tük (günde veya 2 günde bir 1 tane) FEV 1 %72, FEV1/FVC %68, bronkodilatöre yanıt %16 (230 ml) (dosyasındaki en iyi FEV1 değeri %85) PA AC: Normal Tam kan sayımı: WBC: 8500, Hb:13.9, Plt: , Eos %8 Deri prik tesa: Ev tozu allerjisi ++

4 Hastada ek değerlendirme öncelikle ne yapalım?

5 As0m Kontrol Tesa (AKT) 1. Son 4 ha=ada as0mınız sizin işte, okulda veya evde yapmak istediklerinizi ne kadar etkiledi? Tamamen Çoğunlukla Bazen Nadiren 2. Son 4 ha=a süresince, ne kadar sıklıkla nefes darlığı hissejniz? Günde bir kezden fazla Günde bir kez Haftada 3-6 kez Haftada 1 veya 2 kez Hiçbir zaman Hiçbir zaman 3. Son 4 ha=a süresince, as0m şikayetleriniz (hışıl0, öksürük, nefes darlığı, göğüste sıkışma veya ağrı) kaç kez gece veya sabah sizi normal kalkış saaanizden önce uyandırdı? Puan 3 3 Haftada en az 4 gece Haftada 2-3 gece Haftada bir kez Bir veya iki kez Hiçbir zaman 3 4. Son 4 ha=a süresince rahatla0cı inhaler cihazınızı veya Salbutamol türü nebulizer cihazınızı kaç kez kullandınız? Günde 3 kez veya daha sık 5. Son 4 ha=adaki as0m kontrolünüzü nasıl değerlendirirsiniz? Hiç kontrol altında değil Günde 1 veya 2 kez Zayıf düzeyde Haftada 2 veya 3 kez Bir dereceye kadar Haftada 1 kez veya daha az İyi düzeyde Hiçbir zaman 2 Tamamen kontrol altında 3 Hasta Toplam Puanı 14

6 AsIm kontrol düzeyleri ve değerlendirilmesi: Kontrol altında Kısmen kontrol altında Kontrol altında değil AKT ACQ AKT: Astım Kontrol Testi ACQ: Astım Kontrol Ölçeği

7 Başka neleri değerlendirelim

8 Değerlendirilmesi gerekenler: ü Hasta gerçekten as0m mı? ü İlacını düzenli alıyor mu? ü İnhaler tekniği iyi mi? ü Teakleyicilerden uzaklaşmış mı (sigara, allerjen maruziyea, mesleksel maruziyetler, GER?) ü As0m kontrolünü etkileyen tedavi gerekaren komorbiditeleri var mı?

9 AsImın değerlendirilmesi - tedavinin düzenlenmesi tedaviye yanıin izlenmesi Semptomlar SFT Ataklar İlaç yan etkileri Hasta memnuniyeo Tedaviye yanıin izlenmesi AsImın değerlendi- rilmesi Tanı kesinleşorilir Kontrol düzeyi ve risk faktörleri belirlenir Hasta tercihleri, uyumu ve doğru inhaler kullanımı sağlanır Tedavinin düzenlenmesi İlaç tedavisi düzenlenir Nonfarmakolojik tedaviler önerilir Risk faktörleri tedavi edilir GINA 2015, TTD 2015

10 Tedaviyi nasıl düzenlersiniz? Neler önerirsiniz?

11 Olgu 1- tedavi: Tedavide basamak çıkmak gerekli 1. Seçenek? 2. Seçenek? veya veya 3. Seçenek?

12 Olgu 1- tedavi: TDV: Budesonid 400 µg/gün+ Formeterol 12 µg/gün ve LH BUD+FORM veya Hangi İnhaler cihazı seçersiniz TDV: Budesonid 800 µg/gün ve LH terbutalin veya TDV: Budesonid 400 µg/gün+ Montelukast 10 mg/gün ve LH terbutalin

13 Reçete dışında neler önerirsiniz

14 Hastayı ne zaman kontrole çağıralım?

15

16 Olgu 2: 28y, K. Çocukluğundan beri as0m tanısı var Son 3 yıldır hiç atak tanımlamıyor 8 ay öncesine kadar Fluakazon 250 mcg+salmeterol 50 mcg 2X1 alırken hamilelik planlamasıyla ilaçlarını bırakmış Halen 10 ha=alık hamile. Son 2 ha=adır artan yakınmaları var: 2 günde bir gündüz semptomları var Nokturnal semptomları yok Fizik Muayene: Ekspiryum uzun

17 Özgeçmiş ve laboratuvar: Özgeçmişi: Özellik yok FEV 1 %80, FEV1/FVC %65, bronkodilatöre yanıt bakılmamış (yap0rmayı red etmiş). Tam kan sayımı: Özellik yok Deri prik tesa: 3 yıl önce yapılmış «negaaf»

18 Gebelikte as0mın seyri nasıldır

19 Hastaya yaklaşımınız nasıl olurdu?

20 As0m Kontrol Tesa (AKT) 1. Son 4 ha=ada as0mınız sizin işte, okulda veya evde yapmak istediklerinizi ne kadar etkiledi? Tamamen Çoğunlukla Bazen Nadiren Hiçbir zaman Puan 4 2. Son 4 ha=a süresince, ne kadar sıklıkla nefes darlığı hissejniz? Günde bir kezden fazla Günde bir kez Haftada 3-6 kez Haftada 1 veya 2 kez 3. Son 4 ha=a süresince, as0m şikayetleriniz (hışıl0, öksürük, nefes darlığı, göğüste sıkışma veya ağrı) kaç kez gece veya sabah sizi normal kalkış saaanizden önce uyandırdı? Haftada en az 4 gece 4. Son 4 ha=a süresince rahatla0cı inhaler cihazınızı veya Salbutamol türü nebulizer cihazınızı kaç kez kullandınız? Günde 3 kez veya daha sık Haftada 2-3 Haftada bir Bir veya iki gece kez kez alinda değil!!! 5. Son 4 ha=adaki as0m kontrolünüzü nasıl değerlendirirsiniz? Hiç kontrol altında değil Günde 1 veya 2 kez Zayıf düzeyde AKT:19 AsIm kontrol Haftada 2 veya 3 kez Bir dereceye kadar Haftada 1 kez veya daha az İyi düzeyde Hiçbir zaman Hiçbir zaman Hiçbir zaman Tamamen kontrol altında 2 Hasta Toplam Puanı 19

21 Hiç tedavi almayan as0mlı hastada tedavi neye göre planlayalım

22 Daha önce tedavi almayan asimlı hastada tedaviye nasıl başlayalım? (Semptomların düzeyi ve atak öyküsü ilaç seçiminde yol gösterici olur) Ayda >2 ama ha=ada 2 gündüz semptomu, ayda birden fazla gece semptomu olan veya çok daha seyrek semptomu olup atak riskleri taşıyan hastalarda tek başına düşük doz İKS başlanır. Hemen hergün semptomu olan, ha=ada>1 gece uyanmaları olan ve atak riski taşıyan hastalarda orta- yüksek doz İKS veya düşük doz İKS +UEBA kombinasyonu başlanır. Ağır as0m bulguları olan, ya da atak ile başvuran hastada kısa süreli oral steroid verilir ve birlikte yüksek doz İKS veya orta doz İKS+UEBA kombinasyonu başlanır. GINA 2015 TTD 2015

23 Gebe as0mlıda tedavide hangi ilaçlar güvenlidir

24 J Am Board Fam Med 2007;20:

25 J Am Board Fam Med 2007;20:

26 Tedaviyi nasıl düzenlersiniz? Neler önerirsiniz?

27 Olgu 2- tedavi: Tedaviye başlamak gerekli TDV: 1. seçenek? veya TDV: 2. seçenek?

28 Olgu 2- tedavi: TDV: Budesonid 400 µg 2x1 + LH salbutamol veya TDV: Budesonid 200 µg 2x1 +Montelukast 10 mg/gün ve LH salbutamol

29 İnhaler steroidlerin eşdeğer dozları nelerdir

30 İNHALER STEROİDLERİN EŞDEĞER DOZLARI DOZLAR (µg)* BEKLAMETAZON (HFA) BUDESONİD FLUTİKAZON CİCLESONİD MOMETAZON DÜŞÜK ORTA > > > > >400 YÜKSEK *Toplam günlük doz

31 Olgu 2- diğer öneriler, söylenmesi gerekenler:

32