ÇERKEZKÖY (TEKİRDAĞ) ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJESİ

Transkript

1 Çerkezköy Çevre Belediyeler Atıksu Arıtma Tesisi Yapma ve İşletme Birliği (ÇASAB) ÇERKEZKÖY (TEKİRDAĞ) ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJESİ TEKİRDAĞ İLİ, ÇERKEZKÖY İLÇESİ, KARAAĞAÇ BELDESİ MEVKİİ NİHAİ Di Mühendislik Müşavirlik Enerji Danışmanlık Çevre Maden Jeoloji Harita Taşımacılık İnşaat San Ve Tic Ltd. Şti Adres: Boğaz Sok. No: 7/4 Kavaklıdere G.O.P Ankara Tel: Fax : EKİM

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJENİN YERİ PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN /ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI, ADRESİ, FAKS ve TELEFON NUMARALARI RAPORU SUNUM TARİHİ ÇERKEZKÖY ÇEVRE BELEDİYELER ATIKSU ARITMA TESİSİ YAPMA VE İŞLETME BİRLİĞİ (ÇASAB) Çerkezköy Belediye Başkanlığı Hizmet Binası Atatürk cad. Gazi Mustafa Kemal Paşa Mah. Çerkezköy/Tekirdağ Tel: Faks: Tekirdağ İli, Çerkezköy İlçesi sınırları içerisinde Mimar Sinan Mah Cad. (Organize Sanayi yanı) 624 ada 1 nolu parsel, F19B24D3B pafta, 2621 parsel Toplam Yatırım Bedeli: TL UTM 6 DERECE 25 ZON WGS 84 COĞRAFİ KOORDİNATLAR NO Y X ENLEM BOYLAM Alan 5,66 ha Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek1 Madde 18- Kapasitesi eşdeğer kişi ve/veya m 3 /gün üzeri kapasiteli atık su arıtma tesisleri. Di Mühendislik Müşavirlik Enerji Danışmanlık Çevre Maden Jeoloji Harita Taşımacılık İnşaat San ve Tic Ltd. Şti GOP Mah. Boğaz Sok. 7/4 Kavaklıdere/ANKARA Tel: Faks: EKİM 2013

3 İÇİNDEKİLER TABLOSU BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI... 1 I.1 Projenin tanımı ve amacı, işletme süresi, zamanlama tablosu, akış diyagramı, hizmet amaçları, projenin sosyal ve ekonomik yönden gerekliliği,... 1 I.2 Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, kapasiteleri, akım şeması, girdi-çıktı ve proses atıkları, arıtma tesisinin tasarımı (arıtma tesisinin tasarımına ilişkin tüm esaslar, otomasyon bilgileri, tank, havuz boyutları vs.), her faaliyet için her bir ünitede gerçekleştirilecek işlemler, faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak hizmetler,... 4 I.3. Atık su arıtma tesisini kullanacak belediyeler, köyler, nüfusları, nüfus projeksiyonları, projeksiyonun hangi kriterlere göre yapıldığı, var ise atık suları kabul edilecek sanayi türleri, tesise kabul edilecek diğer atık suların kaynağı, atık suların özellikleri, miktarları, I.4. Atık suların nasıl bir sistemle toplanacağı, I.5. Ünitelerde kullanılacak makine ve teçhizatın adet ve özellikleri, bakım ve temizlik çalışmaları, I.6.Proje kapsamında planlanan ekonomik sosyal ve altyapı faaliyetleri I.7.Proje ve yer alternatiflerine ilişkin çalışmalar ve ÇED Raporuna konu olan proje/yerin seçiliş nedenlerinin genel olarak açıklanması, teknoloji alternatiflerinin değerlendirilmesi, I.8. Projenin inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak arazi miktarı ve arazinin tanımlanması, alanın coğrafik şekli, I.9. Proje ile İlgili olarak bu aşamaya kadar gerçekleştirilmiş olan iş ve işlemlerin kısaca açıklanması, alınmış ve alınacak izinler, BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.1.Proje Yerinin; ilgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan, lejand ve plan notlarının da yer aldığı Onaylı Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı, Uygulama İmar Planı (l/5000 ve/veya 1/1000 ölçekli yürürlükte bulunan planlar) üzerinde işaretlenerek gösterilmesi. Proje sahası ve yakın çevresinin 1/ ölçekli, lejantlı topoğrafik harita üzerinde gösterimi, proje sahası yakın çevresinde bulunan sanayi ve yerleşimlerin harita üzerinde gösterilmesi, mesafelerin belirtilmesi, II.2. Faaliyet alanı ve yakın çevresinin mevcut arazi kullanımını değerlendirebilmek amacı ile yer altı sularını, yer üstü sularım, deprem kuşaklarını, jeolojik yapıyı, köy yerleşik alanlarını, ulaşım ağım, enerji nakil hatlarını, arazi kabiliyetini ve faaliyet alanının yakın çevresinde faaliyetlerine devam etmekte olan diğer kullanımların yerlerine ilişkin verileri gösterir bilgilerin 1/ ölçekli halihazır harita üzerine işlenmesi, II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik altyapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri binaların kat adetleri ve yükseklikleri), BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ III.1. Jeolojik Özellikler (Bölgenin ve proje sahasının zemin özellikleri, 1/ veya 1/ ölçekli bölgenin genel jeolojik haritası, stratigrafık kesit, zeminin cinsi, proje sahasının 1/ ölçekli jeolojik harita üzerinde gösterilerek açıklanması, jeolojik ve zemin bilgileri), III. 2.Depremsellik, faaliyet alanını içine alan büyük ölçekli diri fay haritasının rapor ekinde yer alması, zemin emniyet gerilmesi, afet durumu, ~ i ~

4 III.3. Hidrojeolojik özellikler ve yeraltı su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, bu kaynakların faaliyet alanına mesafeleri ve debileri, harita üzerinde gösterimi, III.4. Hidrolojik özellikler ve yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, özellikleri, bu kaynakların faaliyet alanına mesafeleri ve debileri, harita üzerinde gösterimi, III.5. Flora ve Fauna [(Proje alam ve etki alanında bulunan flora türleri, etkilenecek alandaki türler, bu çalışmaların hangi dönemde yapıldığı, ulusal ve uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınmış, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler, bunların yaşama ortamları ve tehlike kategorilerinin Red Data Book'a göre irdelenmesi, flora tablosunun oluşturulması, faaliyet alanındaki av hayvanlarının yürürlükteki Av Dönemi Merkez Av Komisyonu kararlarına göre incelenmesi, yasaklanan sahanın proje alanına mesafesi ve etkisi, faunanın uygun formda düzenlenmesi, Bern Sözleşmesi kapsamında bulunan türlerin belirlenmesi, tablolar halinde verilmesi, proje faaliyetlerinden etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma önlemleri) inşaat ve işletme aşamasında] III.6.Meteorolojik ve iklimsel Özellikler. Bölgenin genel iklim koşulları, Bölgenin sıcaklık dağılımı (Grafiğinin çizilmesi) Bölgenin yağış dağılımı (Grafiğinin çizilmesi) Bölgenin nem dağılımı (Grafiğinin çizilmesi) Bölgenin buharlaşma durumu (Grafiğinin çizilmesi ) Bölgenin sayılı günler dağılımı (sisli, kar yağışlı, karla örtülü, en yüksek kar örtüsü kalınlığı), Bölgenin rüzgar dağılımı(yıllık, mevsimlik, aylık rüzgar yönü dağılımı, yönlere göre rüzgar hızı, aylık ortalama rüzgar hızı dağılımı grafiği, en hızlı esen rüzgar yön ve hızı, fırtınalı ve kuvvetli rüzgarlı gün sayısı), Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri, Meteorolojik verilerin güncelleştirilmiş ve uzun yıllar değeri olarak rapora konulması, III.7. Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, içme ve kullanma su kaynakları ile ilgili koruma alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), bunların faaliyet alanına mesafeleri, olası etkileri, III.8.Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı, toprak etüdü), toprak ve arazi kullanımının ilgili mevzuatlar açısından değerlendirilmesi,.. 88 III.9.Proje yeri ve etki alanının hava, su ve toprak açısından mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi, proje alanının herhangi bir yüzeysel su kaynağına etkisi olup olmadığının, içme ve kullanma suyu alanları içinde olup olmadığının belirlenmesi,.. 89 BÖLÜM IV: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER IV.1.Arazinin hazırlanması aşamasında yapılacak işler kapsamında nerelerde, ne miktarda ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat ve inşaat artığı malzemenin nerelere taşınacağı, nerelerde depolanacağı veya hangi amaçlar için kullanılacağı, dolgu içi kullanılacaksa hafriyat ve dolgu tabloları, taşıma sırasında oluşacak toz emisyonları, IV.2.İnşaat ve işletme döneminde ihtiyaç duyulan su miktarı, nereden nasıl temin edileceği, çalışacak personel sayısı, IV.3.Proje sahası çevresinde bulunan tarım ürün türleri, tarım alanlarına olabilecek etkiler ve alınacak önlemler, ~ ii ~

5 IV.4.Projenin yol açacağı bitkisel toprak kaybı, projenin peyzaj üzerine etkileri, ve alınacak önlemler, proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar, yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda nasıl yapılacağı bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri vb. ve var ise peyzaj projesi, IV.5.Taşkın riski ve alınacak önlemler, taşkın ile ilgili gerekli tedbirler alınmadan faaliyete başlanmayacağının taahhüt edilmesi, taşkın önleme ile ilgili çalışmaların ayrıntılı olarak raporda açıklanması IV.6.Tesisin zemin geçirimsizliği, zemin sızdırmazlığının sağlanması için yapılacak işlemler, drenaj ile ilgili işlemler, alınacak drenaj önlemleri, IV.7.Proje kapsamında, inşaat ve işletme döneminde oluşacak atık suların miktar ve karakteristiği, bertaraf yöntemleri, ünitelerin her birinin etrafında ve tesisin genelinde yapılacak yağmur suyu kanalları, alan çevresinde bulunan yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına olabilecek etkiler ve alınacak önlemler, alınacak izinler, IV.8.Tesise atık sularını verecek sanayi kuruluşlarının belirlenecek atık su kabul standartları, IV.9.Arıtım sonucu ulaşılacak atık su değerleri, arıtılan suyun hangi alıcı ortama nasıl verileceği, deşarj noktası yapıları (bent vb.), deşarj öncesi alıcı ortama ait bilgiler, deşarj sonrası alıcı ortamda olabilecek değişimler, arıtılmış suyun kullanım alanları, deşarj limitlerinin tablo şeklinde verilmesi, SKKY hükümlerince gerekli izinlerin alınacağının taahhüdü, Bakanlığımızın 2005/5 sayılı genelgesi çerçevesinde onay için Proje raporunun bakanlığımıza sunulacağının taahhüt edilmesi, Su ürünleri istihsal sahaları ile ilgili uyulacak kriterler, IV.10.Arıtma çamurunun bertarafı ve değerlendirilmesi, alınacak izinler, IV.11.Tesiste kötü hava şartlarında (yağışlı, kuru, soğuk hava vs.) yapılacak çalışmalar IV.12.Flora, fauna, biyolojik çeşitlilik, habitat kaybı üzerine etkiler ve alınacak önlemler, yapılması planlanan peyzaj çalışmaları, IV.13.İnşaat ve işletme döneminde ortaya çıkacak tehlikeli ve özel işleme tabi atıklar, cins ve miktarları, bertaraf yöntemi, IV.14.Proje kapsamında inşaat ve işletme döneminde kullanılacak maddelerden, parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların, taşınmaları, depolanmaları ve kullanımları, bu işler için kullanılacak aletler ve makinalar, depo yapılıp yapılmayacağı, bertaraf yöntemleri ve güvenlik önlemleri, IV.15.Tesiste oluşabilecek koku, toz, haşere ve sinek üremesine karşı alınacak önlemler, IV.16.Proje kapsamında, inşaat ve işletme döneminde ulaşım altyapısı planı, bu altyapının inşası ile ilgili işlemler; kullanılacak malzemeler, kimyasal maddeler, araçlar, makineler; altyapının inşası sırasında kırma, öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler, IV. 17.Yerleşimler (işletme ve inşaat sırasında yerleşimlere olabilecek etkiler, etkilenen kişi sayısı ve alınacak Önlemler, en yakın yerleşim birimine uzaklığı ve harita üzerinde gösterimi (planlanan tüm üniteler için ayrı ayrı) burada yaşayan halkın maruz kalabileceği olumsuz etkiler, geçim kaynakları üzerine etkiler ve alınacak önlemler), IV.18.Proje için Önerilen sağlık koruma bandı mesafesi, planlarda gösterilmesi, IV.19.Tesisin faaliyeti sırasında çalışacak personel ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği, sunulacak sağlık hizmetleri, IV.20.Proje kapsamında inşaat aşamasında ortaya çıkacak gürültü seviyesi, ÇGDY ~ iii ~

6 Yönetmeliği madde 23 kapsamında irdelenmesi, Arka plan ölçümlerinin yapılması ve ÇGDY Yönetmeliği madde 27 kapsamında irdelenmesi, İşletme aşamasında gürültü seviyesinin hesaplanması, ÇGDY Yönetmeliği madde 22 kapsamında irdelenmesi, Gerek inşaat gerekse işletme döneminde ortaya çıkabilecek titreşimler ile ilgili yükümlülüklerin taahhüt edilmesi, IV.21.Proje kapsamında (inşaat ve işletme sırasında) çalışanlar, sayıları, insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli olanlar, alınacak önlemler, IV.22.Acil eylem planı (Muhtemel kaza, yangın, patlama, deprem ve sabotaja karşı alınması gerekli önlemler), IV.23.İşletme Fayda Maliyet Anal izi (işi etme maliyeti, yatırım maliyeti, m 3 başına atık su maliyeti gibi ekonomik detaylar, BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI (Halkın Katılımı Somasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilebilecek Bilgi ve Belgeler) V.1Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının tanıtımı, V.2.Halkın ÇED Sürecine Katılımı için kullanılan yöntemler, V.3.Halkın projeye ilişkin endişe, görüş/önerileri ve konu ile ilgili değerlendirmeler V.4.Görüşlerine başvurulan proje ilgili tarafları ve görüş/önerileri ve konu ile ilgili değerlendirmeler, BÖLÜM VI: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ ~ iv ~

7 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1.Zamanlama tablosu... 2 Tablo 2.Debi Değerleri... 5 Tablo 3.Debi Değerleri Tablo 4.Boyutlandırmada kullanılan Debiler... 6 Tablo 5. Atıksu Karakterizasyonu... 6 Tablo 6.Kaba Izgara Yaklaşım Kanalı... 7 Tablo 7.Biyolojik Arıtma Giriş Değerleri Tablo 8.Biyolojik Arıtma Giriş Değerleri Tablo 9.Biyofosfor havuzu 2013 yılı debisine göre tahkik Tablo 10.Anaerobik havuz boyutları Tablo 11.Bioreaktör giriş debileri Tablo 12.Proses havuzları girişi kirletici konsantrasyonları Tablo 13.Çerkezköy AAT Kullanacak Belediyeler Tablo 14 Çerkezköy İlçesi Genel Nüfus Projeksiyonu Tablosu Tablo 15.Çerkezköy 2011 Yılı Su Tüketimleri Tablo 16.Çerkezköy 2010 Yılı Su Tüketimleri Tablo 17.Kapaklı Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları (mekanik su sayacı) Tablo 18.Kapaklı Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları (ön ödemeli su sayacı) Tablo 19.Kapaklı Belediyesi Abone Sayısı Tablo 20.Kızılpınar Belediyesi 2011 Su Sarfiyatları Tablo 21.Veliköy Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları Tablo 22.Veliköy Belediyesi 2010 Yılı Su Sarfiyatları Tablo 23.Karaağaç Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları Tablo 24.Belediyelerin 2011 Yılı Toplam Su Sarfiyatları ve Net Su İhtiyaçları Tablo 25.Çerkezköy Net Su İhtiyacı Tablosu Tablo 26.Kapaklı Belediyesi Net Su İhtiyacı Tablosu Tablo 27.Karaağaç Belediyesi Net Su İhtiyacı Tablosu Tablo 28.Kızılpınar Belediyesi Net Su İhtiyacı Tablosu Tablo 29.Veliköy Belediyesi Net Su İhtiyacı Tablo 30 Nüfus tahminleri özet tablosu Tablo 31 Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT kapasitesi Tablo 32 Atıksu analiz sonuçları Tablo 33.Makina-Ekipman Listesi Tablo 34. Çerkezköy Belediyeler Birliği Atıksu Arıtma Tesisi Projesi Koordinatları Tablo 35.Çerkezköy Merkez Debi Hesabı Tablo 36.Kapaklı Belediyesi Debi Hesabı Tablo 37.Kızılpınar Belediyesi Debi Hesabı Tablo 38.Karaağaç Belediyesi Debi Hesabı Tablo 39.Veliköy Belediyesi Debi Hesabı Tablo 40.Toplam Debi Tablo 41.Proses için Kabul Edilen Debi Değerleri Tablo 42. Bitki Flora Listesi Tablo 43. Bitki Flora Listesi (Devam) Tablo 44. Bitki Flora Listesi (Devam) Tablo 45. Bitki Flora Listesi (Devam) Tablo 46. Bitki Flora Listesi (Devam) Tablo 47. Bitki Flora Listesi (Devam) ~ v ~

8 Tablo 48. Amphibia (İki Yaşamlılar) Tablosu Tablo 49. Reptilia (Sürüngenler) Tablosu Tablo 50. Kuşlar (Aves) Listesi Tablo 51. Mammalia (Memeliler) Listesi Tablo 52.Tekirdağ İli Genel İklim Özellikleri Tablo 53. Basınç Değerleri Tablo 54. Sıcaklık Değerleri Tablo 55. Yağış Değerleri Tablo 56. Nem Değerleri Tablo 57. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı Tablo 58. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı Tablo 59. Aylık Toplam Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Tablo 60. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Tablo 61. İlkbahar Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları Tablo 62. Yaz Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları Tablo 63. Sonbahar Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları Tablo 64. Kış Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları Tablo 65. Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Tablo 66. Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Tablo 67. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Verileri Tablo 68. Fırtınalı Günler Sayısı Tablo 69.Fevk Verileri Tablo 70. Türkiye de Hava Kirliliğinin İlk Üç Öncelikli Sorundan Biri Olduğu İller Tablo 71.Marmara Bölgesinde Hava Kirliliğinin İlk Üç Öncelikli Sorundan Biri Olduğu İller Tablo 72.Marmara Bölgesinde Su Kirliliğinin İlk Üç Öncelikli Sorundan Biri Olduğu İller. 90 Tablo 73.Kazı Miktarları Tablo 74.Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Toz Emisyon Değerleri Tablo 75.İnşaat Aşamasında Kontrolsüz ve Kontrollü Durumdaki Toz Debileri Tablo 76. Tarla Bitkileri Üretimleri (ton) Tablo 77.İşlenen Tarım Alanlarının Dağılımı Tablo 78.İlçelere Göre Mera Varlığı Tablo 79. Yem Bitkileri Üretim Alanları (da) Tablo 80.Beton sınıfları Tablo 81. Projeden Kaynaklanacak Atıksu Miktarları ve Bertaraf Yöntemleri Tablo 82. Atıksu Analiz Sonuçları Tablo 83. Atıksuyun Kirlilik Yükleri Tablo 84. Arıtılmış Su Deşarj Kriterleri Tablo 85.Deşarj kriterleri Tablo 86.Kentsel atıksu arıtım tesislerinden ileri arıtıma ilişkin deşarj limitleri* Tablo 87.Endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan atık suların ön arıtma öncesi kanala deşarj standartları Tablo 88.Çorlu Nehri Analiz Sonuçları ( ) Tablo 89 Çorlu Nehri Analiz Sonuçları ( ) Tablo 90 Çorlu Nehri Analiz Sonuçları ( ) Tablo 91 Çorlu Nehri Analiz Sonuçları ( ) Tablo 92.Analiz Noktası Tablo 93.Analiz Noktası Tablo 94.Analiz Noktası Tablo 95.Analiz Noktası ~ vi ~

9 Tablo 96.Analiz Noktası Tablo 97.Analiz Noktası Tablo 98.Analiz Noktası Tablo 99.Analiz Noktası Tablo 100.Analiz Noktası Tablo 101.Analiz Noktası Tablo 102. Çamur Balansı Tablo 103.Geri devir Tablo 104.Çamur Depolama Tablo 105.Çamur şartlandırma polimeri Tablo 106.Yıllık Elektrik Maliyeti (Arıtılmış Suyun Sulamada kullanılması durumu) Tablo 107.Yıllık Elektrik Maliyeti (Arıtılmış Suyun Sulamada kullanılmaması durumu) Tablo 108.Yıllık Polielektrolit Maliyetleri Tablo 109.Bakım Maliyetleri ~ vii ~

10 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1.Kum tutucu ünite kesiti... 8 Şekil 2.Parshall savağı tip plan ve kesiti... 9 Şekil 3.Bio-P havuzları, A2/O 5 kademeli Bardenpho prosesleri için çalışma düzeni Şekil 4.Bio-P havuzları, Johannesburg prosesi (geri devir denitrifikasyonu) için çalışma düzeni Şekil 5.Proses havuzları A2/O çalışma düzeni Şekil 6.Proses havuzları 5 kademeli Bardenpho çalışma düzeni Şekil 7.Çerkezköy İlçesi Nüfus Tahminleri Grafiği Şekil 8.Nüfus Tahminleri Grafiği Şekil 9 Prosesin şematik akış diyagramı Şekil 10 Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT Proje Alanı Şekil 11 Çerkezköy AAT Proje Alanı Şekil 12 Çerkezköy AAT Deşarjı Alıcı Ortamı (Çorlu Deresi) Şekil 13 Faaliyet alanını gösterir uydu görüntüsü Şekil 14.Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası Şekil 15. Tekirdağ İli Deprem Haritası Şekil 16.P.H Davis Türkiye Fitocoğrafik Bölgeler Haritası Şekil 17. P.H. Davis in Türkiye de Yaptığı Grid Kareleme Sistemi Şekil 18.Türkiye Bitki Haritası Şekil 19. Proje Sahası Genel Görünümü Şekil 20. Proje Sahası Genel Görünümü Şekil 21. Proje Sahası Genel Görünümü Şekil 22. Türkiye İklim Haritası Şekil 23. Basınç Değerleri Grafiği Şekil 24. Sıcaklık Değerleri Grafiği Şekil 25. Yağış Değerleri Grafiği Şekil 26. Nem Değerleri Grafiği Şekil 27. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği Şekil 28. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı Grafiği Şekil 29. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil 30. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları Şekil 31. Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil 32. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği Şekil 33. Fırtınalı Günler Sayısı Grafiği Şekil 34. Marmara bölgesinde hava kirliliği öncelikleri haritası Şekil 35.Marmara Bölgesinde Su Kirliliği Öncelikleri Haritası Şekil 36. Deşarj Noktası Şekil 37.Halkın Katılımı Toplantısı İlan Metni Şekil 38. Halkın Katılımı Görüntüsü Şekil 39. Halkın Katılımı Görüntüsü Şekil 40. Halkın Katılımı Görüntüsü ~ viii ~

11 EKLER LİSTESİ EK-1 : EK-2 : EK-3 : EK-4 : EK-5 : EK-6 : EK-7 : EK-8 : EK-9 : EK-10 : RESMİ BELGELER 1/ ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA GENEL YERLEŞİM PLANI İMAR PLANI 1/ ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI, LEJANTI, PLAN HÜKMÜ METEOROLOJİ VERİLERİ PROSES RAPORU AKUSTİK RAPOR PLAN-KESİTLER TEKİRDAĞ İLİ AVA AÇIK KAPALI ALANLAR HARİTASI ~ ix ~

12 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI I.1 Projenin tanımı ve amacı, işletme süresi, zamanlama tablosu, akış diyagramı, hizmet amaçları, projenin sosyal ve ekonomik yönden gerekliliği, Proje kapsamında, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Çerkezköy Çevre Belediyeler Atıksu Arıtma Tesisi Yapma ve İşletme Birliği adına Tekirdağ ili, Çerkezköy ilçesi, Karaağaç Beldesi mevkiinde Çerkezköy Atıksu Arıtma Tesisi Projesi yapılması planlanmaktadır. Atıksu Arıtma Tesisi (AAT) 1 yeri; Tekirdağ İli Çerkezköy İlçesi sınırları içerisinde Mimar Sinan Mah, 102. Cad. (Organize Sanayi yanı) 624 ada 1 parsel nolu 7.000,19 m 2, F19B24D3B pafta, 2621 parsel, ,57 m 2 olmak üzere; toplam ,84 m 2 alandır. Proje alanı tapu kayıtları Ek-1 de yer almaktadır. (Mülga) Orman ve Su İşleri Bakanlığı; Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında Ergene Nehri nin su kalitesinin kısa vadede (3 yıl) III. sınıf, orta vadede (5 yıl) II. sınıf su kalitesine çıkartılabilmesi için Havzadaki tüm belediyelerin atıksu arıtma tesislerini kurmasını istemiştir. Bu amaçla Tekirdağ Çerkezköy Belediyeler Birliği Atıksu Arıtma Tesisi Proje Yapım İşi ne yönelik olarak tarihinde DSİ Genel Müdürlüğü İçme suyu Dairesi Başkanlığı ile ER-GE Proje Müh. Müş. ve Tic. Ltd. Şti. arasında Çerkezköy Belediyeler Birliği Atıksu Arıtma Tesisi (AAT) uygulama projelerinin hazırlanması için sözleşme imzalanmıştır. Çerkezköy Belediyesi ve belde belediyeleri tarafından Çerkezköy Çevre Belediyeler Atıksu Arıtma Tesisi Yapma ve İşletme Birliği kurulmuştur. Birliğe bağlı belediyeler; Çerkezköy Merkez Belediyesi, Kapaklı Belediyesi, Karaağaç Belediyesi, Kızılpınar Belediyesi ve Veliköy Belediyesi dir Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT inşaatının tamamlanmasından sonra işletilmek üzere Çerkezköy Çevre Belediyeler Atıksu Arıtma Tesisi Yapma ve İşletme Birliği ne devredilecektir. Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT de arıtılan suyun deşarj edileceği alıcı ortam Çorlu Deresi dir. Çerkezköy Atıksu Arıtma tesisi 2030 ve 2045 yılları projeksiyonlarına göre ortalama debileri 2030 için m 3 /gün 2045 için m 3 /gün dür. Tesis projelendirmesinde havuz boyutlandırmaları, her iki yıl dikkate alınarak kademeli artışa göre planlanmıştır Proje; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi; Madde 18- Kapasitesi eşdeğer kişi ve/veya m 3 /gün üzeri kapasiteli atık su arıtma tesisleri kapsamında yer almaktadır. Bu bağlamda ÇED Başvuru Dosyası hazırlanarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulmuş ve proje için özel format alınmıştır. ÇED Raporu; Çevre ve Şehircilik Bakanlığından alınan özel formata göre hazırlanmıştır. 1 AAT: Atıksu Arıtma Tesisi ~ 1 ~

13 Projenin Ömrü Projenin süresi 2045 yılına kadardır. Tesis iki kademede yapılacaktır. İlk kademede öngörülen tesisler 2030 yılı ihtiyaçlarına göre projelendirilmiştir. Bunun ilk bir yılı proje yapımı ve ihale dönemi ile diğer bir yılı (2013) yatırımların yapılmasıdır. İkinci kademe tesisleri ise 2030 yılından önce devreye alınacak, bu çerçevede tüm nüfus ve debi projeksiyonları da gözden geçirilerek gerekirse revizyondan geçirilip ikinci kademe tesislere ait ihale çalışmalarına başlanacaktır. Bu program çerçevesinde tesislerin işletme süresi yaklaşık olarak 30 yıl olarak belirlenmiştir. Ancak bu süre içinde tesisler için gerekli bakım ve onarımın hassas bir biçimde ve arzulanan nitelikte yapılması halinde proje süresinin daha da uzun olacağı öngörülmektedir. Zamanlama Tablosu: Çerkezköy AAT projesine ait zamanlama tablosu aşağıda verilmiştir. Tablo 1.Zamanlama tablosu İŞ KALEMLERİ Atıksu Arıtma Tesisi Projelerinin Yapımı ÇED Süreci İhale Hazırlıkları ve Yapımı Yüklenicinin seçimi AAT İnşaatının Yapımı Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği I II III IV I II III IV I II III IV Trakya Bölgesi ndeki çevre sorunlarının artması üzerine 2002 yılında TBMM ne verilen tekliflerle bir Ergene Nehri Araştırma Komisyonu kurulması kararlaştırılmıştır. Komisyon, Trakya Bölgesi nde çevre sorunları ve Ergene Nehri nin kirliliği üzerine yaptığı araştırmasını 2003 yılının Nisan ayında tamamlayarak bir rapor halinde TBMM ne sunmuştur. Bu raporda Ergene Nehri kirliliğinin gerek geçmişte yapılan araştırmalar gerekse komisyonun yaptığı çalışmalarda kesin olarak belirlendiği ifade edilerek kirliliğin bertaraf edilmesi için alınması gereken önlemlerin kısa ve uzun vadede kalıcı olması gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, bölgede yapılmış olan projelerin hayata geçirilmesi gerektiği vurgulanarak, Ergene Havzası Çevre Düzeni Trakya Alt Bölge Planı nın Yeşilırmak Projesi gibi geliştirilerek DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) Programına alınması, uygulamaya sokulması ve GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) idaresi gibi Ergene Havzasının bir yönetime kavuşturulması ihtiyacı dile getirilmiştir. Ergene Meclis Araştırma Komisyonu, söz konusu raporunda, Ergene Havzası Çevre Projesinin çok kapsamlı bir proje olduğu görüşünden hareketle; su kaynaklarının kullanımını, tarımsal sulamaları ve geri kazanımını kontrol eden, sanayi gelişimini, yönlendiren, sanayilerin ve atıkların envanterini yapan, alıcı ortam standartlarını belirleyen, arıtma tesislerini yapan, denetleyen, kolektörler ve kanalizasyon şebekeleri yapma kapasitesine sahip, havza bazında bir yönetim anlayışının benimsenmesini gerekli görmüştür. ~ 2 ~

14 Bu noktadan hareketle, Komisyon, bölgede başlatılan projelere sürat kazandırmak ve kısa zamanda sonuç almak amacıyla bu faaliyetlerin (endüstriyel ve evsel atıksu arıtma, katı atık, dere ıslahı vb.) tek bir yönetim altında gerçekleştirilmesinin uygun olacağını düşünmüş ve İSKİ modeline benzer bir özel yapılanma modelinin (örneğin, Trakya Su, Kanalizasyon ve Katı Atık Genel Müdürlüğü adlı bir kuruluşun) önerilmesi hususunu kararlaştırmıştır. Raporda bölgenin temel sorunları şu şekilde sıralanmıştır: 1. Ergene Nehri nin kıta içi su kaynakları kalite özelliklerini yitirdiği analiz sonuçlarından görülmektedir. Ergene Nehri nin su kalitesinin çok kirli su niteliğinde olduğu tespit edilmiştir. Bu da, hiçbir şartla kullanılamaması demektir. 2. Bu bölgede, sanayi kuruluşu açısından doygunluk yaşanmaktadır. Organize sanayi alanlarının dışında yeni sanayileşmeye izin verilmemelidir. 3. Havzadaki sanayi faaliyetlerinin ve evsel atıkların su kirliliğine neden olduğu görülmüştür. 4. Kirliliğin, sanayi gelişimine ve nüfus artışına paralel olarak arttığı saptanmaktadır. 5. Sanayi kuruluşlarının büyük bir kısmının, sahip oldukları atıksu arıtma tesislerini aktif olarak çalıştırmadığı belirlenmiştir. 6. Kirliliğe karşı acil önlem alınmadığı takdirde, Meriç Nehri nin de kirlilik konsantrasyonu artacak, içme ve sulama amaçlı barajlarımız zamanla işletilemez hale gelecektir. (Kaynak: Meriç Ergene Havzası Endüstriyel Atıksu Yönetimi Ana Plan Çalışması Final Raporu, Kasım 2010) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı) tarafından 2008 yılında hazırlanan Ergene Havzası Koruma Eylem Planında Türkiye nin en büyük metropol kenti olan İstanbul un artan sanayi ve nüfus baskısını çevresindeki bölgelere dağıtması, en fazla Ergene Havzası nı etkilemektedir. Bunun yanı sıra Havza da, plansız ve kontrolsüz bir biçimde gelişen sanayi bölgeleri ve buna bağlı olarak hızla artan nüfus, Ergene Nehri nin aşırı derecede kirlenmesine neden olmuştur. Endüstriyel, evsel ve tarımsal kökenli atık suların tamamı doğrudan ya da dolaylı olarak Ergene Nehri ne deşarj edilmektedir. Günümüzde Ergene Nehri ndeki kirlilik herhangi bir analize gerek duyulmadan gözle görülebilir hale gelmiştir. Bölgede yer alan köy, belde ve ilçe düzeyinde çok sayıda yerleşim merkezinin içinden akan Ergene Nehri nden tarımsal sulama amaçlı olarak faydalanılmaktadır. Bunun sonucu su kirliliğine ek olarak toprak kirlenmesi, çoraklaşma ve tarımsal ürün kalitesinde bozulma da yaşandığı belirtilmektedir. Ergene havzasını korumak, su kalitesini yükseltebilmek için yapılacak eylemlerden biri de Havzadaki atıksu arıtma tesislerinin kurulmasını sağlamaktır. Bu amaçla Havzadaki Belediyelerin AAT lerinin projelerinin yaptırılması görevi DSİ Genel Müdürlüğü ne verilmiştir. Projenin genel amacı; Ergene Havzası Koruma Eylem Planı gereklerinin yerine getirilmesi Ergene havzasında yer alan Çerkezköy, Kapaklı, Karaağaç, Veliköy ve Kızılpınar belediyelerinden kaynaklanan evsel atık suların arıtılarak Çorlu Deresi ne deşarj edilmesiyle Ergene Nehri nin su kalitesinin iyileştirilmesi dolayısıyla çevrenin ve doğal kaynakların korunması Arıtılmış atık suyun sulamada ve/veya endüstride yararlanılması böylece atık suya ekonomik bir değer kazandırılması, ~ 3 ~

15 Toplum sağlığı ve hijyen yönünden atık suya bağlı risklerin ortadan kaldırılması yoluyla halkın sağlığı ve yaşam koşullarının iyileştirilmesidir. Projenin Sosyal ve Ekonomik Yönden Gerekliliği Çerkezköy ilçesinin ekonomik yapısı 1970'li yıllara kadar tarıma dayanmaktaydı. Bugün ise tarımla uğraşan kesim toplam nüfusun % 15'ini oluşturmaktadır. İlçede yüksek hızla sanayi tesisleri kurulmaya başlanmış ve bugün bölgenin büyük sanayi merkezlerinden biri haline gelmiştir. Çerkezköy'ün gelişmesi Bakanlar Kurulu'nun 1971 yılında 7/350 sayılı kararıyla "Kalkınmada Öncelikli Yöreler" kapsamına alınması ile başlar. İstanbul metropolitan planı dâhilinde, Çerkezköy bir alternatif olarak benimsenmiştir. Bakanlar Kurulu'nun tarih ve 7/6177 sayılı kararnamesiyle Çerkezköy'de Organize Sanayi Bölgesi kurulması kabul edilmiştir. Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi'nin yönetsel ve sosyal tesisleri 1977 de tamamlanmıştır. İlçede yüksek hızla sanayi tesisleri kurulmaya başlanmış ve bugün bölgenin büyük sanayi merkezlerinden biri haline gelmiştir Çerkezköy'de sanayi kuruluşları: Tekstil, kauçuk plastik, boya - kimya, metal - makine, gıda, sağlık, maden, ağaç, elektronik ve beyaz eşya, inşaat malzemeleri, kırtasiye ve otomotiv sektöründe yoğunlaşmıştır. I.2 Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, kapasiteleri, akım şeması, girdi-çıktı ve proses atıkları, arıtma tesisinin tasarımı (arıtma tesisinin tasarımına ilişkin tüm esaslar, otomasyon bilgileri, tank, havuz boyutları vs.), her faaliyet için her bir ünitede gerçekleştirilecek işlemler, faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak hizmetler, Çerkezköy Atıksu Arıtma tesisi 2030 ve 2045 yılları projeksiyonlarına göre ortalama debileri 2030 için m 3 /gün 2045 için m 3 /gün dür. Tesis projelendirmesinde havuz boyutlandırmaları, her iki yıl dikkate alınarak kademeli artışa göre planlanmıştır. Tasarlanan tesis aşağıdaki üniteleri içermektedir: Fiziksel Arıtma Üniteleri Kaba Izgara ve Terfi İstasyonu İnce Izgaralar Havalandırmalı Kum ve Yağ Tutucu Biyolojik Arıtma Üniteleri Biyolojik Fosfor Tankı Denitrifikasyon/Nitrifikasyon Tankı Son Çökeltme Tankı Çamur Üniteleri Geri Devir ve Fazla Çamur Terfi Merkezi Çamur Susuzlaştırma Çamur Dengeleme ~ 4 ~

16 Blower Binası, Hızlı Kum Filtresi, Uv Dezenfeksiyon ve Temiz Su Deposu İdare binası, trafo, bekçi kulübesi ve benzeri yapılar. Tasarlanan tesisten çıkacak arıtılmış su istenildiği durumlarda cazibeyle hızlı kum filtresi ve UV den geçirildikten sonra bir haznede toplanacak ve bu hazneden ya sulama amaçlı, istenilen alana gönderilecek ya da arıtma tesisi alanında yer alan Çorlu Dere sine gönderilecektir. Boyutlandırma Esasları Çerkezköy Atıksu Arıtma Tesisi için hazırlanmış proses hesapları, tasarım verileri ve proje şartnamelerine uygun yapılmıştır. Tesisin boyutlandırılmasına esas olan debiler giriş ve çıkış parametreleri Tablo 2 ve Tablo 3 te belirtilmiştir. Tablo 2.Debi Değerleri BELEDİYELER Yıllar Qtasarım Qort Qmin Qmax (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) ÇERKEZKÖY MERKEZ KAPAKLI KARAAĞAÇ KIZILPINAR VELİKÖY TOPLAM Tablo 3.Debi Değerleri-2 BELEDİYELER Kapaklı ve Karaağaç Belediyeleri Atıksu Toplamı BELEDİYELER Çerkezköy Merkez-Veliköy-Kızılpınar Belediyeleri Atıksu Toplamı Yıllar Qtasarım Qort Qmin Qmax (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) ,00 284,00 194,00 569, ,00 575,00 392, , ,00 947,00 644, ,00 Yıllar Qtasarım Qort Qmin Qmax (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) ,00 455,00 309,00 909, ,00 900,00 613, , , ,00 991, ,00 ~ 5 ~

17 Tablo 4.Boyutlandırmada kullanılan Debiler Atıksu Debisi Birim Dizayn Değerleri m3/g , ,00 Dizayn ortalama kuru hava debisi m 3 /sa 2.194, ,00 Ortalama debi m 3 /g , ,00 Ortalama debi m 3 /sa 1.475, ,00 Maksimum Debi (Islak hava debisi) m 3 /g Maksimum Debi (Islak hava debisi) m 3 /sa Pik faktör 1,36 1,33 Tablo 5. Atıksu Karakterizasyonu Parametre Birim BOİ5 konsantrasyonu mg/lt 302,11 284,64 BOİ5 yükü kg/gün 10694, ,33 AKM konsantrasyonu mg/lt 320,42 301,89 AKM yükü kg/gün 11342, ,98 Toplam N-Kjedahl konsantrasyonu(tkn) mg/lt 54,92 51,75 Toplam N-Kjedahl yükü kg/gün 1944, ,97 Amonyak Azotu (N-NH4) konsantrasyonu mg/lt 41,19 38,82 Amonyak Azotu (N-NH4) yükü kg/gün 1458, ,48 Organik Azot (Organik N) konsantrasyonu(*) mg/lt 13,73 12,94 Organik Azot (Organik-N) yükü kg/gün 486,01 746,49 Nitrat Azotu (NO3-N) konsantrasyonu mg/lt 0 0 Nitrat Azotu (NO3-N) yükü kg/gün 0 0 Toplam fosfor (T.P) konsantrasyonu mg/lt 7,33 6,89 Toplam fosfor yükü (P) yükü kg/gün 259,60 397,66 (*) Organik azot toplam Kjeldahl azotunun %25 i olarak kabul edilmiştir. PROJE ÜNİTELERİ Fiziksel arıtma üniteleri: Atıksular ; Çerkezköy Merkez, Veliköy, Kızılpınar Belediyelerinin atıksuları ortak terfi hattıyla, arıtma tesisi alanındaki ince ızgaraya gönderilecektir. Kapaklı ve Karaağaç Belediye atıksuları ise, Belediye tarafından yaptırılacak kollektör hattı ile atıksu, arıtma tesisinin ilk ünitesi kaba ızgara ünitesine verilecektir. Çerkezköy ve diğer Belediyelerin atıksu arıtma tesisinde aşağıdaki üniteler yer alacaktır. Ön Arıtma Üniteleri: Kaba Izgara 2030 ve 2045 yılı için 2+1 adet kaba ızgara planlanmaktadır. Çubuklar arası açıklık 3 cm, çubuk genişliği 1 cm (10x30 mm) ve mekanik temizlemeli seçilmiştir. Izgara kanalı taban eğimi dir. Izgara çubukları yatayla 70 O açı yapacaktır. ~ 6 ~

18 Tablo 6.Kaba Izgara Yaklaşım Kanalı BELEDİYELER Yıllar Q tasarım Q ortalama Q minimum Q maximum (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) ,00 284,00 194,00 569,00 Kapaklı ve Karaağaç Belediyeleri ,00 575,00 392, ,00 Atıksu Toplamı ,00 947,00 644, ,00 Q max 2045 Q pr 2045 Q ort 2045 Q min 2045 Q max 2030 Q pr 2030 Q ort 2030 Q min 2030 Q(m3/sn)(debi) 0,526 0,390 0,263 0,179 0,319 0,237 0,160 0,109 İşletmedeki kanal sayısı kanal adedi Bir kanaldan geçen debi miktarı(m3/sn) 0,263 0,195 0,132 0,179 0,160 0,237 0,160 0,109 Mekanik İnce Izgara Kanalı Kapaklı ve Karaağaç Belediyelerinden kaynaklanan atık sular kaba ızgaradan geçirilip terfi ettirilerek Çerkezköy, Veliköy ve Kızılpınar Belediyelerinden kaynaklanan ve terfi ile gelecek olan atık sular ile birleştirilip ince ızgara kanalına gönderilecektir. Mekanik İnce Izgara İnce ızgaralar kaba ızgaraları takiben 2 m genişliğindeki açık kanal üzerine yerleştirilecek ve yatayla 700 lik açı yapacak, ızgaralar mekanik olarak temizlenecektir. Izgara çubukları 10x50 mm lama demirden oluşacak ve çubuk aralıkları 10 mm alınacaktır. İnce ızgaralar 2 asıl 1 yedek olmak üzere 3 adet projelendirilmiştir Kum Tutucu Arıtma tesisine gelen atıksularda bulunan kum, çakıl gibi maddeleri sudan ayırmak ve bunların arıtma tesisinin diğer ünitelerine geçmesini önlemek için trapez en kesitli uzunlamasına çökelten kum tutucu, mekanik temizlemeli olarak projelendirilmiştir ve 2045 yıllarına göre 2 adet, olmak üzere devreye girecek olan kum tutucularda su hızının organik maddelerin çökelmesine izin vermeyecek şekilde 0.3 m/sn civarında tutulması sağlanmıştır. Kum tutucuda 0.2 mm çapa kadar inorganik malzemenin tutulması istenmektedir. Bu boyuttaki parçaların çökme hızı m/sn dir. Kum tutucuların tamamı 1.kademede inşa edilecektir. ~ 7 ~

19 Şekil 1.Kum tutucu ünite kesiti Parshall Savağı Çerkezköy atıksu arıtma tesisi için 3 lik parshall savağı inşa edilecektir. Böylece tesis debisi anlık olarak izlenecektir. Parshall savağından sonra atıksu anaerobik tank giriş kanalına alınacaktır. Debi ölçümü: Tip Enstrümantasyon : Parshall kanalı : Ultrasonik debimetre Debimetreler geridevir çamur ve fazla çamur hatlarında boru üzerinde elektromanyetik saplama tipi olarak kullanılmıştır. Tesisi girişinde parshall savağı ile debi kontrölü yapılıp tesisi çıkışına debimetre odası yapılarak çıkış debiside gözlemlenecektir. Maksimum Debi = 4807 m 3 /sa = 1,335 m 3 /sn Parshall kanalı boyutları debiye uygun olarak iterasyon ile [ Measuring Water in irrigation channels with Parshall Flumes and small weirs U.S. Soil Conservation Service,1950] bulunmuştur. ~ 8 ~

20 Şekil 2.Parshall savağı tip plan ve kesiti Biyolojik Arıtma Üniteleri Biyolojik arıtma prosesi, karbon, azot, fosfor giderimi gerçekleştiren anaerobik-anoksik-aerobik biyolojik arıtma prensiplerine uygun olarak dizayn edilmiştir. Seçilen prosesin arıtma prosesi aşırı yüklere karşı performansı çok yüksektir. Anaerobik-Denitrifikasyon-nitrifikasyon prensipleri kullanılarak, uluslararası AZOT, FOSFOR standartları sağlanmış, ayrıca bu prosesin daha az oksijen kullanımı avantajları da prosese yine enerji tasarrufu olarak yansıtılmıştır. Tesisin boyutlandırılması aşamasında aşağıdaki spesifik tasarım gerekleri dikkate alınmıştır. Çamurun yaşı ATV formülü dayanak alınmak sureti ile hesaplanmış ve stabilize çamur yaşı prensibi kabul edilmiştir. Çamur yaşı hesaplanırken 1,072 (12 T) x 25 formülü kullanılmıştır. Tüm hesaplamalar asgari sıcaklık (15 0 C) ve azami sıcaklık (25 0 C) göz önüne alınarak yapılmıştır. Boyutlandırma için kullanılan asgari ve azami su sıcaklığı 15 0 C ve 25 0 C dır. Karbon salınım (en yüksek değer) faktörü (fc), hesaplanmış olan toplam çamur yaşının fonksiyonu olarak ATV-DVWK-A 131E deki (Mayıs 2000) Tablo 8 temeline dayalı olarak seçilmiştir. Çamurun yaşının 15 günden fazla olması halinde azot salınım (en yüksek değer) faktörü f N asgari 1,2 olarak alınmıştır. SVI değeri 125 kabul edilmiştir. Oksijen kullanımı fc ve f N [1] değerlerinin tüm mümkün olan işletme şartları temeline dayalı olarak hesaplanmış ve hava gereksinimlerinin hesaplanmasında en dezavantajlı değer (daha yüksek oksijen kullanımı) kullanılmıştır. Alfa ve Spesifik OTE (SpOTE) değerleri aşağıdaki formüller kullanılarak hesaplanmıştır: ~ 9 ~

21 Alpha (α) = (MLSS/1000) 2/3 SpOTE = MLSS MLSS 2, (%/m) Fosforun bertaraf edilmesi sadece biyolojik arıtma ile gerçekleştirilmektedir. Biyolojik fosfor giderimi için her bir hat için üç (3) adet ortak duvarlı, seri çalışan, carrousell tipinde anaerobik tank tasarlanmıştır yılında gelen atıksu miktarına göre bekletme süresi 1,5 saatin üstüne çıkması durumunda, iki havuz denitrifikasyon havuzu olarak çalıştırılacaktır. Anaerobik tanklar arasındaki geçişler tanklar arasında bulunan batık orifis olarak çalışacak pencerelerle sağlanacaktır. Aktif çamuru askıda tutmak ve tankların tabanında yatay hızı, 0,3 m/sn nin üzerinde tutmak için her bir kanala dalgıç karıştırıcılar yerleştirilecektir. Dalgıç karıştırıcıların su içindeki yüksekliği, her karıştırıcıya mahsus, vinçler vasıtasıyla ayarlanabilecektir. Tablo 7.Biyolojik Arıtma Giriş Değerleri Debiler Birim Ortalama debi m 3 /gün m 3 /sa Maksimum debi m 3 /gün m 3 /sa Süzüntü miktarı m 3 /gün 1491, ,39 m 3 /sa 62,16 95,35 Toplam debi (Ortalama debi + Süzüntü suyu debisi) m 3 ( ,79) /gün 36891,79 m 3 /sa 1537, ,34 ( ,39) 59984,39 Tablo 8.Biyolojik Arıtma Giriş Değerleri Toplam Giriş WWTP Süzüntü suyu Süzüntü suyu Debi (m 3 /gün) Q ortalama 36891, , , , , ,39 BOI5 mg/lt 298,75 282,13 302,11 284,64 219,00 219,00 BOD5 yükü kg/gün 11021, , , ,33 326,70 501,16 AKM mg/lt 322,70 304,76 320,42 301,89 377,00 377,00 AKM yükü kg/gün 11905, , , ,98 562,40 862,72 Toplam N mg/lt 53,82 50,84 54,92 51,75 27,70 27,70 Toplam N yükü kg/gün 1985, , , ,97 41,32 63,39 N-NH4 mg/lt 40,36 38,06 41,19 38,82 20,78 20,78 N-NH4 yükü kg/gün 1489, , , ,75 30,99 47,54 Organik N mg/lt 13,45 12,71 13,73 12,94 6,93 6,93 Organik N yükü kg/gün 496,34 762,34 486,01 746,49 10,33 15,85 NO3-N mg/lt 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 NO3-N yükü kg/gün 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Total P mg/lt 7,39 6,96 7,33 6,89 8,74 8,74 Total P yükü kg/gün 272,64 417,66 259,60 397,66 13,04 20,00 ~ 10 ~

22 Biyolojik Fosfor (Anaerobik) Havuzları Atıksu içeriğindeki fosforun giderilmesi amacıyla, fiziksel arıtmadan sonra ANAEROBİK tanklara alınacaktır. Biyolojik fosfor giderimi iki kademeden oluşmaktadır; - Elektron alıcısız (anaerobik) ortamda fosfor salınımı: Bu ünitede fermantasyon yolu ile fosfor serbest hale geçer. - Aerobik bölgede oluşan bakterilerin parçalayabileceği ve depolayabileceği şekle dönüştürülecektir. Böylece atık sudaki fosfor aerobik bölgede çamura geçerek uzaklaştırılacaktır. Fosfor salınımının gerçekleşmesi için giriş suyundaki kolay ayrışabilir çözünmüş organik karbonun hücre içinde depolanması gerekmektedir; elektron alıcısı bulunduğunda mikro organizma faaliyetlerinin devamı için depo karbonu kullanılacak ve yeniden ATP üretimi için aşırı fosfor depolaması gerçekleşecektir. Anaerobik tankların girişinde ve çıkışında bulunan, kanal içerisine yerleştirilen motorlu kapaklar vasıtasıyla atıksu giriş değerlerine bağlı olarak tank paralel veya seri olarak çalıştırılabilecektir. Havuz çıkışlarındaki savak tipi çalışacak, aktüatörlü motorlu kapaklar ile havuzdaki su seviyesini ayarlamak mümkün olacaktır. Ayrıca havuzlarda çökelmeyi ve çökelmeyle oluşacak ölü bölgeler nedeniyle hacim kayıplarını önlemek, istenilen akım karakteristiğini sağlamak amacıyla, havuz tabanında 0,3 m/s hız sağlayacak dalgıç mikserler monte edilecektir. Ayrıca 3 tanka redoks metre yerleştirilecek anaerobik şartlar bu sayede kontrol edilebilecektir. Aynı zamanda, havuz girişinde oksijen konsantrasyonunun sıfır olması istenmektedir; girişteki oksijen konsantrasyonunu ölçmek amacıyla ilk havuza bir adet oksijen metre temin edilecektir. Biyolojik reaktör tasarımı 15 0 C ve 25 0 C değerindeki atık su sıcaklıkları için ve aşağıda yer alan tasarım verilerine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Bio-P havuzları nihai aşamada 0,75, 2030 kapasitesine göre ise 1 saat bekleme süresine göre 3 adet seri bağlı havuzlar olarak projelendirilmiştir. Bio-P havuzlarının 1.si istenildiğinde sadece geri devir çamuru alınacak şekilde tasarlanmıştır. Böylece bu havuzda geri devir çamurundan gelen nitratın, giriş suyundaki karbonu harcamadan denitrifikasyon ile giderimi sağlanacaktır. Bunun sonucunda, bio-p giderimi için gerekli olan, giriş atık suyundaki çözünmüş kolay ayrışabilir organik karbon geri devirden gelen nitrat ile harcanmayacaktır ve tamamı bio-p giderimi için kullanılabilecektir. Bu çalışma koşulunda giriş suyu da 2.bio-P havuzuna alınacaktır; geri devir ile ham atıksu 2.bio-P havuzunda karışacaktır. Diğer bir işletme alternatifi olarak da, geri devir çamuru ve giriş suyu dağıtım yapısında karıştırılarak doğrudan 1.bio-P havuzuna alınabilecektir. Gerekmesi durumunda iki havuz denitrifikasyon suyunu alırken tek havuz giriş suyunu alabilecektir. Geri devir denitrifikasyonu ile nitrat ve çözünmüş oksijen konsantrasyonlarının biyolojik fosfor giderimi etkilemeyecek şekilde minimize edildiği esas alınmıştır; buna göre çözünmüş oksijen konsantrasyonu sıfır, nitrat konsantrasyonu 1 mg/l kabul edilmiştir. Bio-P hacmi m3 olmaktadır; bu durumda m3 hacminde 3 adet havuz projelendirilmiştir. Bu havuzlardan biri, içsel solunumla azot giderim hızı 0,05 mg NO3-N/gVSS/d için yeterli olmaktadır. Bu durumda kalan m3 lük hacim daha verimli bir şekilde gerçek anaerobik hacim olarak kullanılabilecektir. ~ 11 ~

23 Anaerobik havuzlarda MLSS in çökmesini önlemek amacıyla dalgıç mikserler kullanılacaktır. Aynı zamanda havuz perdeler yardımıyla bölünecek, atık suyun havuz içinde daha fazla dolaşması sağlanacaktır. Kimyasal olarak çöktürülecek fosfor miktarının hesaplanması: X p,prec = C p,iat C p,est X p,bm - X p,biop (mg/l) C p,iat = Giriş atıksudaki toplam fosfor konsantrasyonu C p,est = Çıkış suyundaki toplam fosfor konsantrasyonu, 1 mg/l X p,bm = Biomas sentezi için heterotrofik bakteriler tarafından alınan fosfor miktarı ( CBOD,IAT) X p,biop = Biyolojik olarak anaerobik havuzlar kullanılarak giderilecek fazla fosfor miktarı ( CBOD, IAT) C P,IAT PGİRİŞ mg/l 7,39 6,96 P ÇIKIŞ-istenen mg/l 1,00 1,00 C P,EST PÇIKIŞ mg/l 1,00 1,00 BOI giriş mg/l 298,7 282, Yılı : C BOD,IAT = Giriş BOI konsantrasyonu (298,91 mg/l) X p,bm = 0.01 x 298,7 = 2.99 mg/lt X p,biop = 0.015x298,7 = 4,48 mg/lt X p,prec = 7, ,48-1= - 1,08 mg/lt < Yılı: C BOD,IAT = Giriş BOI konsantrasyonu (281,80 mg/l) X p,bm = 0.01 x 282,13= 2.82 mg/lt X p,biop = 0.015x282,13= 4,23 mg/lt X p,prec = 6, ,23-1= - 1,08 mg/lt <1 Biyolojik fosfor giderimi ile fosfor giderimi deşarj limitlerinin de altında çıktığı için herhangi bir kimyasal madde dozlamaya ihtiyaç olmayacaktır. Biyolojik olarak fazla fosfor gideriminden kaynaklanan fazla çamur; S Pd,P =Qdx (3x X P,BioP + 6,8x X P,PREC,F e + 5,3 x X P,PREC,Al ) 2030 yılı S Pd,P = x (3 x 4,48)/1000=495,83 kg/gün 2045 yılı S Pd,P =59984 x (3x 4,23)/1000=761,19 kg/gün Kimyasal kullanım olmadığı için Xp, prec çamuru olmayacaktır. ~ 12 ~

24 Tablo 9.Biyofosfor havuzu 2013 yılı debisine göre tahkik Giriş Değeri m 3 /sa 739 Geri Devir Debisi m 3 /sa 1108 Toplam Debi m 3 /sa 1847 Toplam Hacim m ,18 Bekletme süresi saat 2,55 Çalışma şekli İki tank geri deviri alacak şekilde veya fosfor havuzları 2 seri tank şeklinde çalıştırılacaktır. Tablo 10.Anaerobik havuz boyutları HAVUZ SAYISI 3 adet TOPLAM SU DERİNLİĞİ 6,50 m UZUNLUĞUN DERİNLİĞE ORANI 3 BEHER TANK HACMİ m 3 SEÇİLEN BEHER TANK GENİŞLİĞİ 8 m SEÇİLEN ARA PERDE UZUNLUĞU 24 m Bioreaktör Biyolojik arıtma, organik maddeleri mikrobiyolojik reaksiyonlar ile atık sudan ayırmaktır. Atık maddeler, parçalanarak çökelebilir maddelere dönüştürülür ve çökeltme kademesi vasıtasıyla atık sudan ayrılarak biyolojik arıtma gerçekleştirilir. Bioreaktör ATV 131 önde denitrifikasyon şartlarına göre dizayn edilmiştir. Biyolojik arıtma, nitrifikasyon ve denitrifikasyon olarak iki kademede gerçekleştirilecektir. Nitrifikasyon için hava miktarı sağlanarak giriş suyundaki amonyum azotu nitrat azotuna çevrilecektir ve oluşan nitrat biyolojik oksijen ihtiyacı giderimi için elektron alıcısı olarak kullanılacaktır. Denitrifikasyon prosesinin esası, moleküler oksijenin bulunmadığı anoksik bölümde mikroorganizmalar tarafından nitratı elektron alıcısı olarak kullanabilmesidir. Denitrifikasyon sisteminde nitrata çevrilmiş indirgenmiş amonyak azotu ve organik azot gazına çevrilecektir. Oksik tankta ise ortama oksijen verilerek aerobik şartlarda, azot ve karbon okside edilerek, yeni bakterilerin oluşması sağlanır. Prosesin belirlenmesinde BOI/N > 4-5 üzerinde olması nedeniyle ön denitrifikasyon yapılması halinde gerekli karbon biyolojik arıtma girişinde mevcut bulunacaktır. Ayrıca nitrifikasyon tankından denitrifikasyon bölümüne içsel resirkülasyon sayesinde organik madde ihtiyacı karşılanmış olacaktır. Atıksu, bio-p havuzlarından arıtmanın gerçekleşmesi için Bioreaktöre alınacaktır. Bioreaktör seri bağlı 4 havuz olarak projelendirilmiştir ve ayrı ayrı bağımsız olarak da çalıştırılabilecektir. Proses havuzları önde denitrifikasyonlu sisteme göre tasarlanmıştır ve istenildiğinde A2/O, 5 kademeli Bardenpho, Johannesburg prosesi ve kademeli besleme simultane denitrifikasyon sistemlerine göre çalıştırılabilecek şekilde projelendirilmiştir. Böylece, farklı işletme koşullarına ve ihtiyaçlara göre arıtma için sistemde bir esneklik sağlanmıştır. A2/O prosesi, anaerobik anoksik oksik sıralamasına göre işlemektedir ve son oksik bölgeden ilk anoksik bölgeye iç resirkülasyon gerektirmektedir. 5 kademeli Bardenpho prosesi ise anaerobik anoksik oksik anoksik oksik sıralamasına göre işlemektedir ve 1. oksik bölgeden 1.anoksik bölgeye iç resirkülasyon gerektirmektedir; 2.anoksik bölge içsel solunum denitrifikasyonu için ayrılmaktadır. Johannesburg prosesinde ise, Bio-P havuzları bölümünde belirtildiği gibi, geri devir çamurunun denitrifikasyonu dahil edilecektir. Kademeli besleme ise ~ 13 ~

25 istenildiğinde kullanılabilecektir ve nitrat giderimi simultane denitrifikasyon ile sağlanacaktır, dolayısıyla iç resirkülasyon gerektirmemektedir. Bio-P havuzlarında olduğu gibi, her havuzun girişindeki ve havuzlar arasındaki motorlu kapaklar sayesinde, her bir havuz ayrı ayrı çalıştırılabilecek veya devre dışı bırakılabilecektir. Havuz çıkışlarındaki savak tipi çalışacak aktüatörlü motorlu kapaklar ile havuzdaki su seviyesini ayarlamak mümkün olacaktır; havalandırma havuzlarında difüzör üstü su derinliği oksijen çözünme verimini doğrudan etkilediğinden, havuz su yüksekliğinin değişen debilere göre sabit tutulması, havalandırma veriminin de sabit tutulmasını sağlayacaktır. Ayrıca yine, havuzlarda çökelmeyi ve çökelmeyle oluşacak ölü bölgeler nedeniyle hacim kayıplarını önlemek, istenilen akım karakteristiğini sağlamak amacıyla, havuz tabanında 0,3 m/s hız sağlayacak dalgıç mikserler monte edilecektir. Havuzlardaki anoksik - oksik şartları izlemek amacıyla, 4 havuza oksijen metreler yerleştirilecektir. Oksijenmetrelerle ölçülen oksijen konsantrasyonuna göre blowerlardan verilecek hava otomatik olarak kontrol edilebilecektir, böylece oksijene ihtiyaç duyulduğunda hızla müdahale edilebilecek veya ihtiyaç fazlası olduğunda hava miktarı azaltılarak enerji tasarrufu sağlanacaktır. 1.kademe tesiste 4 lü havuzların ortasında iç resirkülasyonu sağlamak amacıyla resirkülasyon pompaları temin edilecektir. Proses havuzunda sağlanan esnek yapılandırma sayesinde, 4.havuzdan 1.havuza ve 3.havuzdan 1.havuza iç resirkülasyon sağlanabilecektir; böylece sırasıyla sistem A2/O ve 5 kademeli Bardenpho olarak çalıştırılabilecektir. Ayrıca sistem kademeli besleme yapmaya müsaade edecek esnekliktedir. Böylece iç resirkülasyon pompaları kullanılmayacaktır. Yukarıda anlatılan proses konfigürasyonları ve havuzlardaki kapak çalışma düzenleri Şekil 2 - Şekil 6 arasında verilmiştir; yeşil renkler açık olan hatları, turuncu renkler kapalı hatları göstermektedir. Nitrifikasyon/denitrifikasyon tanklarında, MLSS değişmeli aerobik ve anoksik şartlara maruz kalır. Anoksik tankta oksijensiz ortamda bırakılan MLSS kütlesi, oksik tankta ortama verilen hava ile temas ettirilmektedir. Seçilen havalandırma sistemi blower ve yüksek etkili membran difüzörler ile daha verimli bir havalandırma sistemi sağlanmakta ve kg O2 başına düşen enerji maliyeti azalmaktadır. Seçilen blower I. Aşamada 4 asıl + 1 yedek olmak üzere toplam 5 adettir. Nihai aşamada 6 asıl + 2 yedek olacaktır. Çözünmüş Oksijen metre ile çalıştırılacaktır. Aerobik tankta sağlanması düşünülen çözünmüş oksijen değeri 2 mg/lt dir. Aerobik tankta bu değere ulaşıldığında PLC den gelecek komut ile blower düşük devirde çalışmaya başlayacak, ancak aerobik tankta çözünmüş oksijen değeri 0,5 mg/lt ye düştüğünde yine PLC den gelecek komut ile blower yüksek devirde çalışmaya başlayarak ortamın çözünmüş oksijen değerini yükseltecektir. Bioreaktörde redoksmetre ve oksijenmetre gerekli sayıda yerleştirilmiş ve sistemin otomasyonuna yardım etmektedir. Ayrıca online nitrat ve amonyum azotu ölçülerek sistemin çalışması ve verimi kontrol edilecektir. Aerobik tankta oluşturulan biyoaktif kütle çamur görüntüsünde olup, sudan ayrıldığında atıksu arıtılmış olmaktadır. Bu nedenle biyoaktif kütlenin sudan ayrılması amacıyla, son çökeltme tanklarına verilmek üzere son çökeltme dağıtım yapısına gönderilir. ~ 14 ~

26 Nihai aşamada 6 adet bioreaktör tankın yapılması planlanmaktadır. I. Aşamada 4 adet bioreaktör tank yapılacaktır. Bioreaktör giriş ve çıkışlarında kapaklar bulunmakta ve bu kapaklar her bir tankın paralel veya seri çalışmasını sağlayacaktır. (geri devir+giriş suyu) Bioreaktöre Şekil 3.Bio-P havuzları, A2/O 5 kademeli Bardenpho prosesleri için çalışma düzeni. ~ 15 ~

27 Geri devir çamuru (giriş suyu) Bioreaktöre Şekil 4.Bio-P havuzları, Johannesburg prosesi (geri devir denitrifikasyonu) için çalışma düzeni. ~ 16 ~

28 3 4 1 Son Çöktürme Havuzlarına 2 Bio-P havuzlarından Şekil 5.Proses havuzları A2/O çalışma düzeni ~ 17 ~

29 4 3 1 Son Çöktürme Havuzlarına 2 Bio-P havuzlarından Şekil 6.Proses havuzları 5 kademeli Bardenpho çalışma düzeni. ~ 18 ~

30 Proses tasarım hesapları sıcaklık açısından iki senaryo için yapılmıştır: kış döneminde T = 15 o C ve yaz döneminde T = 25 o C. Bioreaktörün hacmi (anoksik ve aerobik) kış dönemi senaryosu için hesaplanırken, gerekli proses hava debisi yaz dönemi senaryosu için hesaplanmıştır Tankların havalandırması su altı membran difüzör sistemi ile yapılacaktır. Yapılan hesaplamaların sonuçları bu bölümün sonunda verilmekte ve hesaplama usulü ise aşağıda belirtilmektedir. Tasarım esasları aşağıdaki gibidir: Çamurun yaşı ATV formülü dayanak alınmak sureti ile hesaplanmış ve stabilize çamur yaşı prensibi kabul edilmiştir. Çamur yaşı hesaplanırken 1,072 (12 T) x 25 formülü kullanılmıştır. Arıtmadaki nitrojen dengesine dayalı olarak inorganik nitrojen, denitrifye edilmesi gereken nitrat nitrojeni ve denitrifikasyon kapasitesi hesaplanmıştır. Gerekli olan geri devir nitratının debisi ATV-DVWK-1 131E [1] uyarınca inorganik azotun biyolojik arıtmadan çıkan nitrat azotu arasındaki orana dayalı olarak hesaplanmıştır. Çamur üretimi, karbonun bertaraf edilmesi suretiyle üretilen günlük çamur miktarı ile birlikte biyolojik fosfor bertaraf edilmesi suretiyle üretilen günlük çamur miktarı dikkate alınmak sureti ile hesaplanmıştır. Sonuç olarak, çamur yaşına, günlük çamur üretimi ve havalandırma tankındaki aktif çamur derişimine dayalı olarak gerekli olan bioreaktör hesaplanmış bununla bağlantılı olarak havalandırma ve anoksik bölgelerin hacimleri hesaplanmıştır. Gerekli fiili oksijen transferi (AOTR) karbon bertaraf etme talebine, nitrifikasyon talebine ve denitrifikasyon yolu ile oksijen geri kazanımına dayalı olarak en kötü şartlar altında karbon ve amonyak pik yükleri anlamında hesaplanmıştır. AOTR değerleri standart şartlar (SOTR) altında gerçek oksijen gereksinimlerinin hesaplanması için kullanılmaktadır. Hava körükleri için gerekli olan hava debi kapasitesinin ilk tahmini aşağıda verilmektedir. Tesisteki süzüntü sularından geri dönen yükler göz önünde bulundurulduğunda proses havuzlarının boyutlandırılmasına esas alınan değerler Tablo 11 ve Tablo 12 de verilmiştir. Tablo 11.Bioreaktör giriş debileri Açıklama Ortalama debi m3/gün , ,00 m3/sa 1.475, ,00 Maksimum debi m3/sa 2.950, ,00 Süzüntü miktarı m3/gün 1.491, ,39 Toplam debi m3/gün ,39 ~ 19 ~

31 Tablo 12.Proses havuzları girişi kirletici konsantrasyonları Toplam Debi Q ortalama 36891, ,39 BOI5 mg/lt 298,75 282,13 BOI5 yükü kg/gün 11021, ,48 AKM mg/lt 322,70 304,76 AKM yükü kg/gün 11905, ,70 Toplam N mg/lt 53,82 50,84 Toplam N yükü kg/gün 1985, ,36 N-NH4 mg/lt 40,36 38,06 N-NH4 yükü kg/gün 1489, ,29 Organik N mg/lt 13,45 12,71 Organik N yükü kg/gün 496,34 762,34 NO3-N mg/lt 0,00 0,00 NO3-N yükü kg/gün 0,00 0,00 Total P mg/lt 7,39 6,96 Total P yükü kg/gün 272,64 417,66 Çerkezköy atıksu arıtma tesisi projesi kapsamında Proses Raporu hazırlanmış olup prosesle ilgili tüm heaplamlar ve detaylar irdelenmiştir. Proses Raporu EK-7 de verilmiştir. I.3. Atık su arıtma tesisini kullanacak belediyeler, köyler, nüfusları, nüfus projeksiyonları, projeksiyonun hangi kriterlere göre yapıldığı, var ise atık suları kabul edilecek sanayi türleri, tesise kabul edilecek diğer atık suların kaynağı, atık suların özellikleri, miktarları, Çerkezköy Atıksu arıtma tesisini; Çerkezköy Merkez Belediyesi, Kapaklı Belediyesi, Karaağaç Belediyesi, Kızılpınar Belediyesi, Veliköy Belediyesi kullanacaktır. Bahsedilen Belediyelere ati nüfus projeksiyonları aşağıda verilmiştir. Tablo 13.Çerkezköy AAT Kullanacak Belediyeler Belediye Toplam Erkek Kadın Çerkezköy Kapaklı Karaağaç Kızılpınar Veliköy Kaynak: Tüik 2013 verileri Tablo 14 Çerkezköy İlçesi Genel Nüfus Projeksiyonu Tablosu Seçilen Nüfus Yöntemi Sonuçları Çerkezköy Merkez Kapaklı Kızılpınar Karaağaç Veliköy Toplam Nüfus ~ 20 ~

32 Nüfus Sayımları Nüfus Projeksiyonu Şekil 7.Çerkezköy İlçesi Nüfus Tahminleri Grafiği Belediyelerin yıllık su sarfiyatlarını gösterir tablolar aşağıda verilmiştir. ~ 21 ~

33 Tablo 15.Çerkezköy 2011 Yılı Su Tüketimleri OCAK/ŞUBAT MART/NİSAN MAYIS/HAZİRAN TEMMUZ/AĞUS EYLÜL/EKİM KASIM/ARALIK ABONE TİPİ Akıllı Eski Akıllı TÜR TOPLAM Eski sayaç Akıllı sayaç Eski sayaç Akıllı sayaç Eski sayaç Akıllı sayaç Eski sayaç Akıllı sayaç Eski sayaç sayaç sayaç sayaç Ticarethane Şehit Gazi Dul ve Yetim Personel Oteller Okullar İnşaat Mesken Bahçe Büro-İmalat olmayan Resmi Daireler Aylar Toplam Genel Toplam Toplam Su Sarfiyatı = m 3 /yıl Tablo 16.Çerkezköy 2010 Yılı Su Tüketimleri TÜR BAZINDA (FAALİYET TÜRÜ) M3 (2010) 2010/TÜRÜ OCAK/ŞUBAT MART/NİSAN MAYIS/HAZİRAN TEMMUZ/AĞUSTOS EYLÜL/EKİM KASIM/ARALIK TÜR Akıllı Akıllı Akıllı Akıllı Akıllı Eski sayaç Eski sayaç Eski sayaç Akıllı sayaç Eski sayaç Eski sayaç Eski sayaç TOPLAM sayaç sayaç sayaç sayaç sayaç Ticarethane Şehit Gazi Dul ve Yetim Personel Oteller Okullar Şantiye Suyu (inşaat) Mesken (Evler) Bahçe Büro-İmalat olmayan Resmi Daireler AYLAR TOPLAM GENEL TOPLAM Toplam su sarfiyatı = m 3 /yıl ~ 22 ~

34 Tablo 17.Kapaklı Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları (mekanik su sayacı) MESKEN(m 3 ) İND.MESKEN(m 3 ) TİCARETHANE(m 3 ) BAHÇE(m 3 ) 1.DÖNEM DÖNEM DÖNEM DÖNEM DÖNEM DÖNEM DÖNEM TOPLAM(m3) Tablo 18.Kapaklı Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları (ön ödemeli su sayacı) MESKEN(m 3 İND.MESKEN ) (m 3 ) TİCARETHANE(m 3 ) BAHÇE(m 3 ) İNŞAAT(m 3 ) 1.DÖNEM DÖNEM DÖNEM DÖNEM DÖNEM DÖNEM TOPLAM (m 3 ) Tablo 19.Kapaklı Belediyesi Abone Sayısı TARİFE ABONE SAYISI Mesken ,00 İnd. Mesken 175,00 Ticarethane 743,00 Bahçe 348,00 İnşaat 4.762,00 TOPLAM ,00 Toplam su sarfiyatı = m 3 /yıl ABO NE TİPİ Tablo 20.Kızılpınar Belediyesi 2011 Su Sarfiyatları Abon OCAK/ MART/ MAYIS/ TEMMUZ/ e ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS Sayıs (m3) (m3) (m3) (m3) ı EYLÜL/ EKİM (m3) KASIM/ ARALIK (m3) YILLIK TOPLAM (m3) Mesk en Gazi Şehit İşyeri Çiftlik ler Genel Top Toplam su sarfiyatı = m 3 /yıl ~ 23 ~

35 ABON E TİPİ Tablo 21.Veliköy Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları OCAK/ MART/ MAYIS/ TEMMUZ/ Abone ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS Sayısı (m3) (m3) (m3) (m3) EYLÜL/ EKİM (m3) KASIM/ ARALIK (m3) YILLIK TOPLAM (m3) Meske n İnşaat İşyeri Bahçe Genel Top Toplam Su Sarfiyatı = m 3 /yıl Tablo 22.Veliköy Belediyesi 2010 Yılı Su Sarfiyatları Yıllık ABONE Ocak-Şub Mart-Nis Mayıs-Hazi Temmuz-Ağu Eylül-Eki Kasım-Ara Toplam TİPİ at (m3) an(m3) ran(m3) stos(m3) m(m3) lık(m3) (m3) Mesken İnşaat İşyeri Bahçe Toplam Su Sarfiyatı Toplam Su Sarfiyatı = m 3 /yıl ABO NE TİPİ Meske n Meske n İnd. B Tipi İşyeri Genel Top. Tablo 23.Karaağaç Belediyesi 2011 Yılı Su Sarfiyatları OCAK/ MART/ MAYIS/ TEMMUZ/ Abone ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS Sayısı (m3) (m3) (m3) (m3) EYLÜL/ EKİM (m3) KASIM/ ARALIK (m3) YILLIK TOPLAM (m3) Toplam Su Sarfiyatı = m3/yıl ~ 24 ~

36 Tablo 24.Belediyelerin 2011 Yılı Toplam Su Sarfiyatları ve Net Su İhtiyaçları Çerkezköy Merkez Kapaklı Kızılpınar Karaağaç Veliköy 2011 Yılı Faturalandırılan Su Tüketimi (m3/yıl) Faturalandırılamayan Kaçak Su Yüzdesi (%) Kaçak Su Miktarı (m3/yıl) Toplam Su Tüketimi Çerkezköy Merkez Kapaklı Kızılpınar Karaağaç Veliköy Toplam Su Tüketimi (m3/yıl) Günlük Toplam Su Tüketimi (m3/gün) Nüfusu(kişi) Kişi Başına Düşen Su Tüketimi Miktarı(l/kişi.gün) 106,1 102,7 103,7 74,5 122,9 İçme Suyu Atıksu Dönüşüm Oranı(%) Yılı Atıksu Miktarı (m3/yıl) Günlük Atıksu Miktarı (m3/gün) Kişi Başı Atıksu Miktarı(l/gün.kişi) 84,9 82,2 83,0 59,6 98,3 Tablo 25.Çerkezköy Net Su İhtiyacı Tablosu Net Su İhtiyacı Konut Kamu+Ticaret Kayıp-Kaçak Oranı Toplam Brüt Su İhtiyacı Diğer (%5) Toplam Net Su İhtiyacı (%10) YIL Nüfus l/kişi.g hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl % hm3/yıl m3/gün l/s ,97 0,35 0,17 3,49 30% 4, ,34 158, ,59 0,42 0,21 4,23 30% 6, ,10 191, ,32 0,51 0,25 5,09 30% 7, ,09 230, ,19 0,61 0,31 6,11 30% 8, ,07 276, ,17 0,73 0,36 7,26 30% 10, ,80 329, ,32 0,86 0,43 8,61 30% 12, ,75 390, ,60 1,01 0,51 10,11 30% 14, ,55 458, ,06 1,18 0,59 11,84 30% 16, ,84 536,1 ~ 25 ~

37 Tablo 26.Kapaklı Belediyesi Net Su İhtiyacı Tablosu Net Su İhtiyacı Konut Kamu+Ticaret (%10) Diğer (%5) Toplam Net Su İhtiyacı Kayıp-Kaçak Oranı Toplam Brüt Su İhtiyacı YIL Nüfus l/kişi.g hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl % hm3/yıl m3/gün l/s ,98 0,23 0,12 2,33 40% 3, ,48 123, ,37 0,28 0,14 2,79 40% 4, ,33 147, ,62 0,31 0,15 3,08 40% 5, ,00 163, ,47 0,41 0,20 4,08 40% 6, ,33 215, ,17 0,49 0,25 4,91 40% 8, ,14 259, ,96 0,58 0,29 5,84 40% 9, ,03 308, ,89 0,69 0,35 6,93 40% 11, ,17 366, ,86 0,81 0,40 8,07 40% 13, ,50 426,6 Tablo 27.Karaağaç Belediyesi Net Su İhtiyacı Tablosu Net Su İhtiyacı Konut Kamu+Ticaret (%10) Diğer (%5) Toplam Net Su İhtiyacı Kayıp-Kaçak Oranı Toplam Brüt Su İhtiyacı YIL Nüfus l/kişi.g hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl % hm3/yıl m3/gün l/s ,33 0,04 0,02 0,39 40% 0, ,83 20, ,39 0,05 0,02 0,46 40% 0, ,69 24, ,48 0,06 0,03 0,57 40% 0, ,71 30, ,59 0,07 0,03 0,69 40% 1, ,72 36, ,69 0,08 0,04 0,82 40% 1, ,62 43, ,83 0,10 0,05 0,98 40% 1, ,48 51, ,98 0,11 0,06 1,15 40% 1, ,79 60, ,15 0,13 0,07 1,35 40% 2, ,56 71,3 ~ 26 ~

38 Tablo 28.Kızılpınar Belediyesi Net Su İhtiyacı Tablosu Net Su İhtiyacı Konut Kamu+Ticaret (%10) Diğer (%5) Toplam Net Su İhtiyacı Kayıp-Kaçak Oranı Toplam Brüt Su İhtiyacı YIL Nüfus l/kişi.g hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl % hm3/yıl m3/gün l/s ,51 0,06 0,03 0,60 40% 1, ,35 31, ,61 0,07 0,04 0,72 40% 1, ,22 38, ,74 0,09 0,04 0,87 40% 1, ,87 46, ,89 0,11 0,05 1,05 40% 1, ,81 55, ,07 0,13 0,06 1,26 40% 2, ,63 66, ,27 0,15 0,07 1,49 40% 2, ,44 78, ,49 0,18 0,09 1,76 40% 2, ,94 92, ,77 0,21 0,10 2,08 40% 3, ,54 109,9 Tablo 29.Veliköy Belediyesi Net Su İhtiyacı Net Su İhtiyacı Konut Kamu+Ticaret (%10) Diğer (%5) Toplam Net Su İhtiyacı Kayıp-Kaçak Oranı Toplam Brüt Su İhtiyacı YIL Nüfus l/kişi.g hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl hm3/yıl % hm3/yıl m3/gün l/s ,22 0,03 0,01 0,26 40% 0, ,58 13, ,25 0,03 0,01 0,29 40% 0, ,75 15, ,29 0,03 0,02 0,34 40% 0, ,59 17, ,33 0,04 0,02 0,39 40% 0, ,44 20, ,37 0,04 0,02 0,43 40% 0, ,77 22, ,41 0,05 0,02 0,49 40% 0, ,97 25, ,46 0,05 0,03 0,54 40% 0, ,31 28, ,50 0,06 0,03 0,59 40% 0, ,23 31,0 ~ 27 ~

39 Veliköy Belediyesi'nden alınan 2010 yılı su sarfiyatıyla 2011 yılı su sarfiyatı arasında oransız bir fark gözükmektedir. İdare bu farkın ilave su sayaçlarının koyulmasından kaynaklandığını belirtmişlerdir. Bu nedenle diğer belediyelerde de aynı durum söz konusu olduğundan su tüketimi hesaplarında 2011 yılı değerleri kabul edilmiştir. Toplam öğrenci sayısı İlçe merkezinde okul sayısı 19 Belde ve köylerdeki okul sayısı Çerkezköy Meslek Yüksek Okulu Askeri Birlik(Tugay) Not: Belediyeler tarafından yukarıda kapasiteleri verilen okul ve askeri birlikler için ayrıca su tüketimleri verilememiştir. Ancak, toplam nüfus ve su tüketim miktarlarına öğrenci ve asker sayısının dâhil olduğu belirtilmiştir. Çerkezköy Belediyesinden alınan bilgiye göre Çerkezköy Mezbahasında tüketilen su miktarları, toplam su tüketimleri içinde gözükmektedir. Ayrıca mevcut mezbahanın kapasitesi ihmal edilebilecek kadar azdır. Aynı zamanda yıllık kesilen hayvan sayısında da düşme trendi göze çarpmaktadır. Büyük Alışveriş Merkezlerinin tüm ilçeye hizmet vermesi hayvan kesim oranları büyük ölçüde azaltmıştır. Dolayısıyla mezbaha kirlilik yükleri, kirlilik yükü hesabına katılmamıştır su sarfiyatlarından yola çıkarak seçilen su tüketim miktarları aşağıdaki gibidir; Çerkezköy Merkez : 110l / kişi.gün Kapaklı Beldesi : 105l / kişi.gün Kızılpınar Beldesi : 105l / kişi.gün Karaağaç Beldesi : 80l / kişi.gün Veliköy Beldesi : 125l / kişi.gün Projenin fiziksel özellikleri Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT Projesi için hazırlanmış olan fizibilite raporunda İller Bankası kademeli artış yöntemine göre nüfus projeksiyonu yapılmış olup, nüfus tahminleri Tablo 30 ve Şekil 8 de sunulmuştur. Tablo 30 Nüfus tahminleri özet tablosu SEÇİLEN NÜFUS YÖNTEMİ SONUÇLARI ÇERKEZKÖY MERKEZ KAPAKLI KARAAĞAÇ KIZILPINAR VELİKÖY Toplam Nüfus ~ 28 ~

40 600, , , , ,000 Nüfus Sayımları Nüfus Projeksiyonu 100, Şekil 8.Nüfus Tahminleri Grafiği Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT Projesi, birliği oluşturan belediyelerin toplam atıksu debilerini karşılayacak şekilde tasarlanmış olup, Tablo 31 de verilmiştir. Tablo 31 Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT kapasitesi I.KADEME II. KADEME m 3 /sa m 3 /sn m 3 /gün m 3 /sa m 3 /sn m 3 /gün Qmin , , Qort , , Qprj , , Qmax , Ergene Havzasının korunması ve alıcı ortamın hassasiyetinden dolayı ileri arıtma yapımı zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle Atıksuyun arıtımında uygulanacak arıtma yöntemi ileri biyolojik arıtmadır. İleri Arıtma; ön arıtma ile karbonun yanı sıra azot ve fosforunda giderildiği biyolojik arıtma sistemlerinden oluşmaktadır. Ön arıtmada atıksu içerisindeki; kâğıt, tahta, tekstil atıkları, plastik, metal gibi iri katı maddeler ile kum ve yağ-gres gibi maddelerin ayrılması işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu maddeler, bu aşamada uzaklaştırılmadığı takdirde pompalar ve çamur giderme ekipmanlarına, vanalara ve borulara zarar vererek arıtma tesisinde problemlere yol açabilirler. Ön Arıtma Üniteleri; kaba Izgara, ince ızgara, terfi istasyonu, kum ve yağ tutucu havuzlar ile ön çökeltim havuzlarından oluşmaktadır. Biyolojik arıtmanın amacı ise, atıksudaki çökelmeyen kolloidal katıları pıhtılaştırarak gidermek ve organik maddeleri kararlı hale getirmektir. Biyolojik arıtma doğal hayattaki mikroorganizmaların; organik maddeyi oksijen kullanarak ayrıştırmaları esasından yararlanılarak geliştirilen bir süreçtir. Sık kullanılan biyolojik prosesler; Aktif çamur prosesleri, Damlatmalı filtreler ve Stabilizasyon havuzlarıdır. Damlatmalı filtre, atıksuyun taş veya plastikten dolgu malzemesi üzerine devamlı olarak dağıtıldığı ve dolgu malzemesi üzerinde ince sabit bir film tabakasının meydana geldiği biyolojik bir reaktördür. BOİ5 giderim verimi % 65- % 85 arasındadır. ~ 29 ~

41 Bu teknoloji kullanılacaksa, sıkı deşarj standartlarının karşılanabilmesi için ilave arıtım yapılması gerekecektir. Ayrıca, bu teknoloji, topografik, jeoteknik ve iklimsel şartlardan yüksek düzeyde etkilenmekle birlikte sinek ve koku oluşumuna neden olmaktadır. Stabilizasyon Havuzları ise, iklimsel şartların bu tip tesislerin işletilmesi açısından müsait olması durumunda, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde evsel nitelikli atıksuların arıtılmasında kullanılan en basit arıtma yöntemidir. Stabilizasyon havuzları, düşük maliyetli (genellikle en düşük), az bakım gerektiren, tamamen doğal ve yüksek seviyede sürdürülebilir bir çözümdür. Stabilizasyon havuzları, aktif çamur gibi klasik elektromekanik arıtma proseslerine göre çok daha geniş arazilere ihtiyaç duymaktadır. Damlatmalı filtre ve stabilizasyon havuzlarının anlatılan dezavantajları nedeniyle aktif çamur prosesi seçilmiştir. Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT, azot ve fosfor giderimli uzun havalandırmalı aktif çamur sisteminden oluşmaktadır. Aktif çamur süreci, arıtımı gerçekleştiren mikroorganizmaların askıda büyüme özelliklerine sahip olduğu bir aerobik biyolojik arıtma yöntemidir. Arıtım olgusu, oksijen ihtiyacına sahip olan maddelerin mikroorganizmaların metabolik faaliyetleri ile son ürünlere dönüştürülmesi ve yüksek kalitede çıkış suyunun elde edilmesine yöneliktir. İkincil arıtım amacı ile kullanılan bu arıtma yöntemi, azot ve fosfor giderimi sağlayabilmesi nedeni ile aynı zamanda bir ileri (üçüncül) arıtım süreci olma özelliklerini de taşır. Aktif çamur süreçleri genellikle kendisinden önce yer alan bir ön çökeltme havuzuna sahiptir, fakat atıksuyun özelliklerine ve süreç tasarımına bağlı olarak, ön çökeltme havuzu kullanılmayabilir. Bu durumda, uzun havalandırmalı aktif çamur süreci özelliğini taşıdığından, yukarıdaki azot ve fosfor giderim işlevlerini yerine getirebilmektedir. Aktif çamur süreci, atıksuyun bünyesindeki çözünmüş, partiküler ve koloidal yapıdaki organik maddelerin arıtılmasında en yaygın kullanılan yöntem olma özelliğine sahiptir. Sürecin temel tasarım parametreleri oldukça iyi bilinmektedir, fakat uygun olmayan işletme koşulları süreç verimini etkilemektedir. Aktif çamur sürecinin bir modifikasyonu olan uzun havalandırma, günümüzde, atıksuyun bünyesindeki amonyak konsantrasyonunun azaltılması amacı ile bir nitrifikasyon süreci olarak da uygulanmaktadır. Amonyak, yüksek konsantrasyonlarda sucul yaşam için toksik özellikler sergileyen ve alıcı ortamda oksijen ihtiyacına neden olan bir kirleticidir. Evsel nitelikli atıksuların arıtılmasında kullanılan iyi tasarımlanmış bir aktif çamur sürecinin çıkış suyunun çözünmüş biyokimyasal oksijen ihtiyacı (BOİ) konsantrasyonu 10 mg/l'den azdır. Benzer olarak, pik debilerde maksimum katı çökelimi sağlayacak şekilde tasarımlanmış çökeltme havuzunun çıkış AKM konsantrasyonu 30 mg/l'den daha düşüktür. Pratik anlamda iyi işletilen bir aktif çamur sürecinin çıkış suyu BOİ5 ve AKM konsantrasyonları 20-25'er mg/l mertebesindedir. Aktif çamur sürecinin başarılı bir şekilde işletilmesi süreçteki canlı mikroorganizmalara bağlı olduğundan, arıtma verimi mikroorganizmaları etkileyen çevresel koşullar tarafından yönetilir. İyi bir işletim, tesisi işleten operatörün sistem değişikliklerini algılama ve olası eğilimi belirleme yeteneğine ve bu değişimler karşısında uygun karar verebilme özelliğine bağlıdır. Bu tecrübe, teorik esaslar ile belirlenen katı kurallara bağlı olmayıp operatörün tesis hakkındaki daha önceki uygulamaları ile gelişir. ~ 30 ~

42 Havalandırma havuzları 1. Kademe için 4 adet 2. Kademe için 2 adet seri bağlı havuz grubu olarak projelendirilmiştir ve ayrı ayrı bağımsız olarak da çalıştırılabilecektir. Proses havuzları ön denitrifikasyonlu sisteme göre tasarlanmıştır. Tesiste 4 lü havuzların ortasında iç resirkülasyonu sağlamak amacıyla resirkülasyon pompaları temin edilecektir. Proses havuzunda sağlanan esnek konfigürasyon sayesinde, 4.havuzdan 1.havuza iç resirkülasyon sağlanabilecektir; böylece sırasıyla sistem A2/O ve Beş kademeli Bardenpho olarak çalıştırılabilecektir. Ayrıca sistem kademeli besleme yapmaya müsaade edecek esnekliktedir. Bu durumda iç resirkülasyon pompaları kullanılmayacaktır. Çerkezköy İleri Biyolojik Aktif Çamur Sisteminin tasarlanmasında ATV Standartları esas alınmıştır. Havalandırma ve biofosfor havuzları ile ilgili proses hesapları ve çamur hesapları ortalama atıksu debisine ve buna bağlı kirlilik yüklerine göre tesisteki diğer üniteler olan fiziksel arıtma ve son çöktürmeler ise maksimum debiye göre tasarlanmıştır. Tesisin kademelendirilmesinde mevcut nüfusun ve ileriye yönelik çeşitli yöntemlerle yapılan nüfus projeksiyonları sonucunda bulunan nüfuslar neticesinde 2030 ve 2045 yılı nüfus ve dolayısı ile debi değerlerine göre 2030 ve 2045 yılına göre 2 kademeli olarak inşaatı yapılacaktır. Stabil çamur elde edilmesi için gerekli ATV standardı olarak uzun havalandırma çamur yaşı ts=20,29 gün alınarak planlanmış ve tesis buna göre boyutlandırılmıştır. Tesis 1. Kademe ortalama m 3 /gün, 2. Kademe de ise ortalama m 3 /gün evsel atıksuyu arıtacak kapasitede ileri biyolojik arıtma tesisi olarak projelendirilmiştir. Atıksu arıtma tesisi 1. ve 2. Kademede aşağıda sıralanan ünitelerden oluşacaktır. Kaba Izgaralar Terfi Pompaları İnce ızgaralar Havalandırmalı kum ve yağ tutucular Anaerobik Havuz (Bio-fosfor) Uzun Havalandırmalı Biyolojik Arıtma Havuzu (Anoksik ve Aerobik reaktör) Çöktürme tankı Hızlı Kum Filtresi ve UV Ünitesi Çamur susuzlaştırma (santrifüj) Kanalizasyon sistemi ile toplanan atıksuların tümü öncelikle ön arıtma ünitelerine alınır. Ön arıtma üniteleri kaba ızgaralar, ince ızgara, terfi pompaları ve havalandırmalı kum ve yağ tutucu ünitelerinden oluşacaktır. Kapaklı ve Karaağaç belediyeleri atıksuları cazibe ile Çerkezköy, Kızılpınar ve Veliköy belediyeleri atıksuları ise terfi hattı ile tesise gelmektedir. Bu sebeple tesis girişindeki kaba ızgara ve terfi merkezi Kapaklı ve Karaağaç atıksularını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Çerkezköy, Kızılpınar ve Veliköy belediyesi atıksuları ise tesise ince ızgaranın başından girmektedir. Atıksuyun tesis girişinde ph değerinin ölçümü için ph metre cihazı bulunacaktır. Ön arıtma işlemlerinden geçen atıksu biyolojik arıtmaya alınacaktır. ~ 31 ~

43 Biyolojik arıtma üniteleri, daha önceden belirlenmiş deşarj standartlarına uygun olarak karbon ile birlikte azot ve sadece biyolojik fosfor giderimi yapacak şekilde projelendirilecektir. Seçilen biyolojik arıtma prosesi; 5 kademeli Bardenpho prosesidir. Biyolojik arıtma ünitesi; anaerobik reaktör, 1. anoksik reaktör, 1. Aerobik, 2. Anoksik ve 2. Aerobik reaktörden ve çöktürme tankından oluşacaktır. Anoksik ve aerobik reaktörler carrousel tank şeklinde tasarlanmıştır. Ön arıtma işlemlerinden geçen atıksular öncelikle anaerobik reaktöre alınır. Biyolojik fosfor giderimi bu havuzda gerçekleşecektir. Beş kademeli Bardenpho prosesi azot ve fosforun birlikte arıtımı için kullanılmaktadır. Bardenpho prosesinde denitrifikasyonun olabilmesi için karbon kaynağı olarak hem atıksudaki karbon, hem de içsel solunum hidrolizi sonucu oluşan karbon kullanılır. Karbon oksidasyonu, nitrifikasyon ve de nitrifikasyon reaksiyonları için havuzda ayrı bölümler oluşturulur. Atıksu anaerobik reaktörden sonra anoksik olan denitrifikasyon reaktörüne girer. Bu reaktöre aynı zamanda karbon oksidasyonu-nitrifikasyon reaktörü (aerobik 1) çıkış suyu da geri döndürülerek verilmektedir. Atıksudaki karbon, geri döndürülen sudaki nitratı denitrifiye etmek için kullanılır. Organik yükleme yüksek olduğundan, denitrifikasyon da hızlıdır. Atıksudaki amonyum ilk anoksik ortama girmektedir ve hiçbir değişime uğramadan sistemdeki aerobik 1 tankına gelir. Bu tanktan çıkan nitrifiye olmuş atıksu, ikinci anoksik reaktöre girer. Bu ikinci reaktörde içsel solunum ile karbon sağlanır ve denitrifikasyon gerçekleştirilir. İkinci aerobik reaktör nispeten küçük olup, azot gazının ortamdan uzaklaştırılması için kullanılır. İkinci anoksik reaktörde son havalandırmada nitrifiye olmuş çamurdan ayrılan amonyağın denitrifikasyonu gerçekleştirilir. Aerobik reaktörlerdeki reaksiyonlar sırasında mikroorganizmalar için gerekli oksijen blower tarafından temin edilecek ve tank tabanına yerleştirilen hava boruları ve difüzörler vasıtasıyla suya ince kabarcıklar şeklinde verilecektir. Havuzdaki oksijen konsantrasyonu havuza monte edilecek oksijenmetre cihazları vasıtasıyla ölçülüp, blowerı kumanda etmesi sağlanacaktır. Havuzun havalandırılmasının yanında flokların çökelmesini önlemek amacıyla karışımının da sağlanması gerekmektedir. Havuzda karışım sağlaması amacıyla dalgıç karıştırıcılar temin edilecektir. Anaerobik ve anoksik reaktörlerde atıksu içerisindeki çökelebilecek katıların çökelmesini önlemek amacıyla dalgıç tip karıştırıcılar bulunacaktır. Projenin şematik akış diyagramı Şekil 9 da verilmiştir. ~ 32 ~

44 Şekil 9 Prosesin şematik akış diyagramı 33

45 Biyolojik arıtma reaktöründen sonra atıksu içerisindeki biyolojik flokların çöktürülerek arıtılmış sudan ayrılması için atıksu çöktürme tankına geçecektir. Çöktürme havuzunda, yoğunluğu fazla olan floklar tank tabanına doğru çökelecek, arıtılmış duru faz ise istenirse dereye deşarj edilecek veya sulama suyu olarak kullanılacak ise Hızlı Kum Filtresine oradan UV ünitesine geçecektir. Hızlı Kum filtresinde AKM gibi maddeler tutulacak UV de ise suyun dezenfeksiyonu sağlanacaktır. Arıtılmış ve dezenfekte edilmiş sular sulama suyu olarak kullanılabilecektir. Çöktürme tankı tabanından alınan aktif çamurun bir kısmı geri devir pompaları vasıtasıyla anaerobik reaktör girişine verilerek biyolojik reaktördeki mikroorganizma konsantrasyonunun sabit tutulması sağlanacaktır. Sistemden atılması gereken fazla çamur ise pompalar vasıtasıyla çamur arıtımı ünitelerine iletilecektir. Fazla çamur; biyolojik reaktördeki uzun bekleme süresi ve yüksek çamur yaşı nedeniyle daha stabil olduğundan başka bir stabilizasyon işlemine gerek kalmadan direkt susuzlaştırma ünitelerine iletilecektir. Çamur susuzlaştırma için santrifüj tip susuzlaştırıcı kullanılacaktır. Santrifüjden çıkan çamur % 25 oranında katı madde içerecektir. Büyük hacimli biyolojik reaktör, yüksek debi ve yüklemeler sırasında iyi bir dengeleme sağladığından yüksek kalitede çıkış suyu elde etmek mümkündür. Proses çamur arıtma ünitelerini minimize etmekte bununla birlikte ön çökeltim tankına da gerek olmadığından bu tesisin inşaatı kolaylaşmaktadır. Mevcut kanalizasyon sisteminin son bacasından alınan anlık numune Testmer Ölçüm ve Test Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından yapılan analizde AKM, KOİ, BOİ, Toplam Azot, Toplam Fosfor, ph ve Sıcaklık değerleri incelenmiştir. Analiz sonuçları özet olarak aşağıdaki tabloda ve Ek-6 da verilmiştir. Tablo 32 Atıksu analiz sonuçları TESTMER LABORATUVARI Rapor No / Tarih 12AS354/ Numunenin Alındığı Yer Kanalizasyon Deşarj Hattı Numunenin Alınma Yöntemi Anlık Numune Numunenin Alındığı Tarih Parametre Analiz Sonucu Birim Analiz Metodu KOI 260 mg/l SM 5220 B BOI 43,4 mg/l SM 5210 D AKM 127 SM 2540 D Toplam Fosfor 5,825 mg/l SM 4500 PB E : 2005 Toplam Kjehldahl Azotu 62,44 mg/l SM 4500 Norg B : 2005 SM 4500 NO3- B veya E SM 4500-Norg -B Sıcaklık 20,5 C SM 2550 B ph 7,32 - SM 4500 H+B 34

46 I.4. Atık suların nasıl bir sistemle toplanacağı, Atıksular ; Çerkezköy Merkez, Veliköy, Kızılpınar Belediyelerinin atıksuları ortak terfi hattıyla, arıtma tesisi alanındaki ince ızgaraya gönderilecektir. Kapaklı ve Karaağaç Belediye atıksuları ise Belediye tarafından yaptırılacak kollektör hattı ile atıksu arıtma tesisinin ilk ünitesi kaba ızgara ünitesine verilecektir. I.5. Ünitelerde kullanılacak makine ve teçhizatın adet ve özellikleri, bakım ve temizlik çalışmaları, Çerkezköy Atıksu Arıtma Tesisinde kullanılacak makine-ekipman listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 33.Makina-Ekipman Listesi No Ekipman Kodu Ekipman Adı 1 MK-B1/1 Elektrik Kumandalı Kapak 2 MK-B1/2 Elektrik Kumandalı Kapak 3 SC-100//A-B-C Mekanik Temizlemeli Kaba Izgara 4 KVY-100 Bant Konveyör 5 SP-100 Izgara Pres 6 MK-100/A-B-C-D-E-F Elektrik Kumandalı Kapak 7 P-101/A-B-S Giriş Terfi Pompaları 8 MN-101 Monoray Vinç 9 SC-102/A-B-C Mekanik Temizlemeli İnce Izgara 10 KVY-102 Bant Konveyör 11 SP-102 Izgara Pres 12 MK-102/A-B-C-D-E-F Elektrik Kumandalı Kapak 13 NA-102 Otomatik Numune Alma Cihazı 14 S-103 Kum Tutucu Köprüsü 15 P-103/A-B Kum Pompaları 16 PV-103 Pergel Vinç 17 KA-103 Kum Ayırıcı 18 TE-103/A-S Tambur Elek 19 YP-103/A-B-S1-S2 Yağ Pompaları 20 MK-103/A-B Elektrik Kumandalı Kapak 21 MK-103/C-D Elektrik Kumandalı Kapak 22 K-200/A-B-C-D-E-F Bio-P Karıştırıcısı 23 MK-200/1 Elektrik Kumandalı Kapak 24 MK-200/ Elektrik Kumandalı Kapak 25 MK Elektrik Kumandalı Kapak 26 PV-200/A-B-C-D-E-F Pergel Vinç 27 MK-201/A Stoplog 28 K-202/ Havalandırma Havuzu Karıştırıcısı 29 MK-202/ Elektrik Kumandalı Kapak 30 MK-202/ Elektrik Kumandalı Kapak 31 MK-202/ Elektrik Kumandalı Kapak 32 PV-202/ Pergel Vinç 33 PV-202/9 Konsol Tip Pergel Vinç 34 P-202/A-B-C-D Resirkülasyon Pompaları 35 Disk Difüzörler 36 C-102/A-B-C-D-S Havalandırma Havuzu Blowerı 37 F-101/A-B-C-D-E-F-G-H-I Havalandırma Fanı 38 KR-101 Gezer Köprülü Vinç 39 C-101/A-B Kum Tutucu Blowerı 40 P-R2/A-S Parçalayıcı Dalgıç Pompa 35

47 No Ekipman Kodu Ekipman Adı 41 MK-203/A-B Elektrik Kumandalı Kapak 42 P-205/A-B-C-S1 Geri Devir Pompaları 43 P-206/A-B-S Fazla Çamur Pompaları 44 MN-205 Monoray Vinç 45 TV-205/A-B Teleskopik Vana 46 S-204/A-B Çöktürme Havuzu Köprüsü 47 Helezon Sıyırıcı 48 P-207/A-B-S Köpük Pompaları 49 NA-207 Otomatik Numune Alma Cihazı 50 K-400/A-B-C-D Çamur Dengeleme Tankı Karıştırıcısı 51 PV-400/A-B-C-D Pergel Vinç 52 D-103/A-B-S Dekantör 53 PE-103 Polielektrolit Hazırlama Ünitesi 54 C-400/A-B Çamur Dengeleme Tankı Blowerı 55 DP-103/A-B-C-S Polielektrolit Dozlama Pompası 56 P-400/A-B-S Dekantör Besleme Pompaları 57 KR-103/A-B Gezer Köprülü Vinç 58 F-103/A-B-C-D-E-F Havalandırma Fanı 59 KVY-103/A Bant Konveyör 60 KVY-103/B Spiral Konveyör 61 HD-103 Hidrofor Grubu 62 P-402/A-B-S Süzüntü Suyu Pompaları 63 P-300/A-B-S Geri Yıkama Pompaları 64 MK-300/ Elektrik Kumandalı Kapak 65 C-300/A-S Filtre Blowerları 66 UV-301 UV Dezenfeksiyon Ünitesi 67 DP-300/A-B-S1-S2 Klor Dozaj Pompaları 68 MN-300 Monoray Vinç 69 KR-300 Gezer Köprülü Vinç 70 MK-301/A-B Elektrik Kumandalı Kapak 71 MK-301/C-D Seviye Kontrol Kapakları 72 P-304/A-S Filtre Süzüntü Suyu Pompaları 73 P-303/A-S Geri Yıkama Su Tutma Tankı Pompaları 74 HD-302/A-B-S Hidrofor Grubu 75 Gezer Pergel Vinç 76 Seyyar Tahliye Pompası Listelenen ekipmanların gereksinim duyduğu standart bakımları, ekipman üretici firmadan bir yetkili tarafından veya temin edilecek bilgi ve belgelerde belirtilen hususlar çerçevesinde Arıtma Tesisi işletmesinde görevli kişiler tarafından yapılacaktır. İşletmede görevli kişiler tarafından bakımların yapılması durumunda işletme sorumluları tarafından kullanılan her bir ekipman için bakım ve temizlik talimatları oluşturulacak ve bakım/temizlik periyotları belirlenecektir. Personele bakım/temizlik işlerinin şartnameye uygun şekilde yapılması için gerekli eğitimlerin verilmesi sağlanacaktır. I.6.Proje kapsamında planlanan ekonomik sosyal ve altyapı faaliyetleri Proje sahası Trakya Bölgesinde, DSİ 11. (Edirne) Bölge Müdürlüğü sınırları içerisindeki Tekirdağ ili Çerkezköy İlçesidir. Atıksu arıtma tesisinin DSİ 11. (Edirne) Bölge Müdürlüğünün belirlemiş olduğu yerde yapılması önerilmektedir. 36

48 Projenin ekonomik analizleri yapılmış olup, projeye herhangi bir alternatif olmadığı için yıllık gelir ve giderlerin bugünkü değerlere göre net faydası ve rantabilitesi hesaplanmamıştır. Gelirler Atıksuyun Faydası Ekonomik analiz, bir projenin ülke ekonomisi içindeki yerini belirlemek maksadıyla yapılır. Projenin tatbik edilmesiyle elde edilen mal ve hizmetlere fayda, elden çıkan mal ve hizmetlere ise gider denilmektedir. Hazırlanan projenin ekonomik bakımdan yapılabilir olması esastır. Sulama Faydası Projenin sulama faydası bulunmaktadır. Tesis bünyesinde yapılan basınçlı kum filtresi ve UV ünitesi ile arıtılmış su sulama kalitesine ulaştırılarak sulamada kullanılabilecektir. Enerji Faydası Projenin enerji faydası bulunmamaktadır. Diğer Faydalar Projenin mali olarak hesaplanamayan yörenin gelişmesi, insanların suyu tarımsal alanlarda güvenle ve ekonomik bir şekilde kullanması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve doğal yaşamın korunması vb. Faydaları da bulunmaktadır. I.7.Proje ve yer alternatiflerine ilişkin çalışmalar ve ÇED Raporuna konu olan proje/yerin seçiliş nedenlerinin genel olarak açıklanması, teknoloji alternatiflerinin değerlendirilmesi, Proje sahası Trakya Bölgesinde, DSİ 11. (Edirne) Bölge Müdürlüğü sınırları içerisindeki Tekirdağ ili Çerkezköy İlçesidir. Atıksu arıtma tesisinin DSİ11. (Edirne) Bölge Müdürlüğünün belirlemiş olduğu yerde yapılması önerilmektedir. I.8. Projenin inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak arazi miktarı ve arazinin tanımlanması, alanın coğrafik şekli, Çerkezköy AAT, Tekirdağ İli, Çerkezköy İlçesi sınırları içerisinde Mimar Sinan Mah., 102. Cad. (Organize Sanayi yanı) 624 ada 1 parsel F19B24D2C pafta nolu ,08 m 2 (tapulu), 625 ada, 1 parsel, F19B24D3B pafta nolu 7.000,19 m 2 (tapulu), F19B24D3B pafta, 2621 parsel, ,47 m 2 (hazine arazisi, tahsis değişikliği yapılmış) olmak üzere; toplam ,84 m 2 alan üzerine inşa edilecektir. 37

49 I.9. Proje ile İlgili olarak bu aşamaya kadar gerçekleştirilmiş olan iş ve işlemlerin kısaca açıklanması, alınmış ve alınacak izinler, (Mülga) Orman ve Su İşleri Bakanlığı; Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında Ergene Nehri nin su kalitesinin kısa vadede (3 yıl) III. sınıf, orta vadede (5 yıl) II. sınıf su kalitesine çıkartılabilmesi için Havzadaki tüm belediyelerin atıksu arıtma tesislerini kurmasını istemiştir. Bu amaçla Tekirdağ Çerkezköy Belediyeler Birliği Atıksu Arıtma Tesisi Proje Yapım İşi ne yönelik olarak tarihinde DSİ Genel Müdürlüğü İçme suyu Dairesi Başkanlığı ile ER-GE Proje Müh. Müş. ve Tic. Ltd. Şti. arasında Çerkezköy Belediyeler Birliği Atıksu Arıtma Tesisi (AAT) uygulama projelerinin hazırlanması için sözleşme imzalanmıştır. Çerkezköy Belediyesi ve belde belediyeleri tarafından Çerkezköy Çevre Belediyeler Atıksu Arıtma Tesisi Yapma ve İşletme Birliği kurulmuştur. Birliğe bağlı belediyeler; Çerkezköy Merkez Belediyesi, Kapaklı Belediyesi, Karaağaç Belediyesi, Kızılpınar Belediyesi ve Veliköy Belediyesi dir. Bu kapsamda yapılması planlanan Çerkezköy Atıksu Arıtma Tesisi proje için; Fizibilite raporu, Ön Rapor ve Proses Hesap Raporu hazırlatılmıştır. 38

50 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.1.Proje Yerinin; ilgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan, lejand ve plan notlarının da yer aldığı Onaylı Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı, Uygulama İmar Planı (l/5000 ve/veya 1/1000 ölçekli yürürlükte bulunan planlar) üzerinde işaretlenerek gösterilmesi. Proje sahası ve yakın çevresinin 1/ ölçekli, lejantlı topoğrafik harita üzerinde gösterimi, proje sahası yakın çevresinde bulunan sanayi ve yerleşimlerin harita üzerinde gösterilmesi, mesafelerin belirtilmesi, Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT, Tekirdağ İli, Çerkezköy İlçesi sınırları içerisinde Mimar Sinan Mah., 102. Cad. (Organize Sanayi yanı) 624 ada 1 parsel F19B24D2C pafta nolu ,08 m 2 (tapulu), 625 ada, 1 parsel, F19B24D3B pafta nolu 7.000,19 m 2 (tapu), F19B24D3B pafta, 2621 parsel, ,47 m 2 (hazine arazisi) olmak üzere; toplam ,84 m 2 alan üzerine inşa edilecektir. Faaliyete ilişkin tapu kayıtları Ek-1 Resmi Belgelerde, Genel Yerleşim Planı Ek-3 de, Topoğrafik Harita Ek-2 de verilmektedir. Proje alanı Organize Sanayi Bölgesi yakınında bulunmakta olup proje alanına en yakın yerleşim yeri yaklaşık 550 metre mesafedeki Mimar Sinan Mahallesine bağlı konutlarıdır. Proje alanının Çerkezköy İlçe Merkezine kuş uçuşu mesafesi ise yaklaşık 7 km dir. Proje Alanı 1/ ölçekli topoğrafik haritada F19/b3 paftasında yer almaktadır. Ayrıca proje alanı 1/ ölçekli Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası 1/ Ölçekli Revizyon Çevre Düzeni Planı kapsamında sanayi alanında yer almaktadır. Proje alanın yer aldığı alanın onaylı imar planları bulunmakta olup ekte takdim edilmiştir. Proje alanının işaretlendiği 1/ ölçekli Topoğrafik Harita EK-2 de, Vaziyet Planı EK-3 te, Aslı gibidir onaylı İmar Planları EK-4 te ve 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı Ek-5 te verilmiştir. Proje alanı resimleri ve uydu görüntüleri aşağıdaki resimlerde verilmiştir. 39

51 Şekil 10 Çerkezköy Belediyeler Birliği AAT Proje Alanı Şekil 11 Çerkezköy AAT Proje Alanı-2 40

52 Şekil 12 Çerkezköy AAT Deşarjı Alıcı Ortamı (Çorlu Deresi) Şekil 13 Faaliyet alanını gösterir uydu görüntüsü Çerkezköy AAT Projesi ne ilişkin koordinatlar Tablo 34 te sunulmuştur. 41

53 Tablo 34. Çerkezköy Belediyeler Birliği Atıksu Arıtma Tesisi Projesi Koordinatları UTM KOORDİNATALR 6 DERECE ED50 / 27 DOM COĞRAFİ KOORDİNATLAR WGS 84 Y X ENLEM BOYLAM II.2. Faaliyet alanı ve yakın çevresinin mevcut arazi kullanımını değerlendirebilmek amacı ile yer altı sularını, yer üstü sularım, deprem kuşaklarını, jeolojik yapıyı, köy yerleşik alanlarını, ulaşım ağım, enerji nakil hatlarını, arazi kabiliyetini ve faaliyet alanının yakın çevresinde faaliyetlerine devam etmekte olan diğer kullanımların yerlerine ilişkin verileri gösterir bilgilerin 1/ ölçekli hâlihazır harita üzerine işlenmesi, Söz konusu Atıksu Arıtma Tesisi projesi kapsamındaki yer altı sularını, yer üstü sularım, deprem kuşaklarını, jeolojik yapıyı, köy yerleşik alanlarını, ulaşım ağım, enerji nakil hatlarını, arazi kabiliyetini ve faaliyet alanının yakın çevresinde faaliyetlerine devam etmekte olan diğer kullanımların yerlerine ilişkin verileri gösterir bilgilerin gösterildiği 1/ ölçekli topoğrafik haritası EK-2 de verilmiştir. II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik altyapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri binaların kat adetleri ve yükseklikleri), Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin gösteren vaziyet planı EK-3 te verilmiştir. 42

54 BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ III.1. Jeolojik Özellikler (Bölgenin ve proje sahasının zemin özellikleri, 1/ veya 1/ ölçekli bölgenin genel jeolojik haritası, stratigrafık kesit, zeminin cinsi, proje sahasının 1/ ölçekli jeolojik harita üzerinde gösterilerek açıklanması, jeolojik ve zemin bilgileri), Genel Jeoloji ve Tektonik Jeomorfolojik Yapı: Tekirdağ ilinde jeolojik yapı oldukça gençtir. I.zamanda İl alanı denizlerle kaplıydı. Bu zamanda aşınmalar nedeniyle denizlerin dibinde karasal kökenli tortular oluşarak, II.zamanda yükselme-alçalma hareketleri başladığından İl alanı su altında kalmış, III.zamanın ilk yarısında Alp kıvrımlaşmasının etkisiyle, Kuzey Anadolu Dağları ile birlikte Tekir Dağları oluşmuştur. Daha önceden kıvrılmış ve sertleşmiş olan eski temel ve tortul tabakalar da yer yer kırılmış, kıvrılmıştır. III.zamanın sonunda, Neojende Tekirdağ yeniden alçalmış ve düzleşmiştir. Bu dönemde Ganos, Gölcük ve Koru Dağının kuzeyinde uzanan platoda Gre ve Marnlar birikmiştir. Dirençsiz kesimler boyunca yüzeye çıkan lavlar, Muratlı İlçesinin Deregündüzlü Köyü çevresindeki Bazaltları ve Yağcı Köyü çevresindeki Trakeitleri oluşturmuştur. En kısa jeolojik dönem olmasına karşın, İlin yapısının belirlenmesi açısından en önemli jeolojik dönem IV.zamandır. Tekirdağ ili, günümüzdeki görüntüsünü IV.zamanda almıştır. Anadolu ve Trakya yükselirken Ege, Marmara ve Karadeniz havzaları alçalmıştır. Tekirdağ ilinde bu zamanda ortaya çıkan Marmara Çukuru ve Ganos Körfezi arasında, Muratlı ve Çorlu dan başlayarak güneybatıya uzanan üç kırık çizgi oluşmuştur. Bu nedenle Tekirdağ Türkiye nin depreme duyarlı bölgelerindendir. Tekirdağ il sınırları içerisinde kuzeydoğuda Palezoyik yaşlı metamonfitler, güneydoğuda ise Üst Kretase yaşlı Yeniköy Karışığı yüzeylemektedir. Bu temel kayalar üzerine Orta Easenden günümüze değin benzer özellikler sunan çökel kayalar yüzeylenmektedir. Stratigrafi: Trakya Havzası, Kuzey Anadolu kıvrımlarının batı uzantısı olan Istranca kıvrımları ile Ege kıvrımları arasında yer alır. En derin kısmında 5000 m. den kalın olan tersiyer dolgusu Eosen, Oligosen ve Miyosen yaşlı denizel ve lagüner serilerden oluşmuştur. Havzası güneyi Gelibolu Yarımadasında Yeniköy Karışığı (oluşmuş ve/veya) kıta üzerine yerleşmiştir. Güney kenarda görülen Mesozoik Üst Kretase ve Paleosen çökelleri ile yeşil kayaçların havzaya doğru nereye kadar devam ettikleri belli değildir. Oluşan veya mevcut platform üzerine ise karbonatlı Lört Formasyonu çökelmiştir. Trakya Havzasına Eosen Transgressiyonu, Gelibolu Yarımadası yöresinden ve Alt Eosende başlamış, Orta Eosende Trakya Havzası doğu bölümüne ulaşmış, Üst Eosende ise tüm havzayı kaplamıştır. Havzanın güney kenarında da resifal eosen kireçtaşı gelişmiştir. Ancak sakin kuzey nazaran havzanın güney kenarı tektonik yönden daha hareketli olduğundan, güneyde devamlı bir resif birikmemiştir. Eosen kireçtaşları havzaya doğru önce fazla kumlu olan ve havzanın ortasına doğru monoton marn ve şeyllere geçer. Oligosen ve Miyosen serilerinde de kumlu bir kenar fasiyesi ve marnlı şeyli bir havzasal fasiyes ayrılabilir. yaştaki fliş, marn ve şeyl serileri arasında önemli litolojik farkların bulunmamasından, fakirleşmiş tuzlumsu ve gölsel faunaların da birbirine benzemesinden dolayı klastik 43

55 serilerinin sınıflanması güçtür. Yayönü havza özellikli Tersiyer havzası Eosende transgressif, Oligosen ve sonrası regressif özellikli çökellerle doldurulmuştur. Bölgede bulunmuş olan Paleojen kemirici topluluklarının hepsi Orta Oligosen yaşlıdır. Kemirici toplulukları Orta Oligosende nemli, ormanlık bir biyotopu gösterir. Oligosende havza dolmaya başlamış ve havzanın güneyi ile kuzeyi hızla delta çökellerinden lagün-akarsu fasiyeslerine geçerken, Çatalca yükseliminin kuzey ve kuzeydoğusunda denizel Oligosen çökelimi sürmüştür. Oligosen sonunda tüm bölge karasal fasiyesler altında kalmıştır. Miyosende kısa bir denizel transgressiyondan (Saroz Yöresi) sonra Miyosen göl ve akarsu fasiyeslerinin egemen olduğu karasal çökellerle temsil edilmiştir. Yeniköy Karışığı: Serpantinit, mavişist, diyorit, porfirik altere dasit, fillit, glokofan lavsonit şist, grafit şist, serisit aktinolit klorit şist, metadolerit, spilit, metaçört, rekristalize kireçtaşı bloklarından oluşmuştur. Yeniköy Karışığını oluşturan bloklar, olasılıkla bir matriksten yoksun olarak yan yana bulunmaktadır. Bloklar birbirleri ile tektonik ilişkiler göstermektedir. Saroz Körfezi-Gaziköy Fayı güneyinde yer almaktadır. Yeniköy Karışığının tabanı gözlenmez. Metamorfitler genellikle yamaç molozu şeklindedir ve Lört Formasyonu altında yer almaktadır. Yeniköy Karışığı kesin olarak Lütesiyen ve olasılıkla Maestrihtiyen öncesi yaşta olmalıdır. Tekedere Formasyonu: Bölgenin temelini oluşturan formasyon, Saray kuzeydoğusunda yüzeylenmekte olup, biotitli şist, granatlı şist, kalk şist mercekleri, kuvars şist, amfibolit, biotitli gnays, alkali granit ile bu kayaları kesen aplit ve pegmatitten oluşmaktadır. Birim üzerine olasılı uyumsuzlukla Kızılağaç metagraniti gelmektedir. Permiyen yaşlı birim gnaysik özellikte olup yer yer kuvars ve aplit daykları ile kesilmiştir. İslambeyli Formasyonu: Çakıltaşı ve Kumtaşı ile başlayan birim üste doğru gastropod kavkılı kireç taşına dönüşmektedir. Birim Orta-Üst Eosen yaşlı olup Saray doğusunda yüzeylenmektedir. Gaziköy Formasyonu: Şeylin egemen olduğu, yer yer çok ince taneli kumtaşı ve tüf katkılı havza düzlüğü çökellerinden oluşur. Gaziköy Formasyonunun Güney Trakya bölgesinde alt dokanağı izlenememiştir. Olasılıkla alt dokanağına yakın yerlerden yanal atılımlı büyük bir fayın geçmesi bu ilişkiyi ötelemiş olabilir. Varsayım olarak Tersiyer öncesi birimler üzerine uyumsuz olarak gelmektedir. Gaziköy Formasyonunda 637 m. kalınlık ölçülmüştür. Ortalama kalınlığı m. arasında değişmektedir. Üst düzeylere doğru kumtaşı katkısı artar ve yanal olarak ise üstteki birim Korudağ Formasyonuna geçmektedir. Birimden derlenen örneklerde saptanan nannoplanktonlara göre formasyon Orta-Üst Eosen yaştadır. 44

56 Keşan Formasyonu: Kumtaşı-kiltaşı ardalanmasıyla, bunların arasında yer alan mercek şeklinde çakıltaşı ve volkanik katkıdan oluşan denizaltı orta yelpaze çökelidir. Keşan Formasyonu alttaki Korudağ Formasyonu ile dereceli geçiş gösterir. Birim m. arasında kalınlıklarda gözlenir. Keşan Formasyonu gerek altındaki, gerek üstündeki birimlerle düşey yönde dereceli geçiş gösterdiği gibi, yanal yönde özellikle uzak mesafeler boyunca geçiş göstermektedir. Formasyon, Gelibolu Yarımadası, Işıklar Dağı ve Keşan çevresi yüzeylemelerinden derlenen örneklerinde saptanan nannoplanktonlara göre Üst Eosen yaşındadır. Volkanik Üye; Keşan Formasyonunun çeşitli seviyelerinde farklı kalınlıklarda volkanik yüzeylemeler izlenmiştir. Bu volkanik seviyeler Keşan yöresinde yoğun olup, diğer bölgelerde azdır. Andezit, riyolit ve bunların piroklastiklerinden oluşur. Korudağ Formasyonu: Kumtaşı-kiltaşı ardalanmasıyla, bunlar arsında yer alan çakıltaşlarından oluşan denizaltı dış yelpaze ürünüdür. Kayaçlar yanal olarak birbiri içerisinde kaybolurlar. Gelibolu Yarımadasında alt dokanağı Burgaz Formasyonu, Şarköy yöresinde Soğucak kireçtaşı, Saroz Fayının kuzeyinde ise Gaziköy Formasyonu ile uyumlu ve dereceli bir geçiş gösterir. Korudağ Formasyonu m. arası kalınlıklarda gözlenir. Çengelli Üyesi; Eriklice kuzeyinde ve Balıkdere içinde Soğucak kireçtaşı üzerine gelen yeşil renkli kumtaşı ve çakıltaşından oluşmuş, yerel gelişmiş bir birimdir. Korudağ Formasyonu ile yanal ve düşey geçişlidir. 350 m. kalınlığındadır. Stratigrafik olarak Üst Eosen yaştadır. Yenimuhacır Formasyonu: Kiltaşı ve miltaşının egemen olduğu ve içerisinde yer yer kum taşının kümelendiği delta ilerisi, delta yamacı çökellerinden oluşur. Formasyon içerisinde yer yer kümelenen kumtaşları üye olarak ayırtlanmıştır. Teslim Üyesi; Yeni Muhacır Formasyonu içinde kahverengimsi veya yeşilimsi gri, iri ve orta taneli, kalkerli, ince tabakalı ve laminalı kum taşıdır. Yer yer masif tabakalıdır. Çapraz tabakalar, ripılmarklar egemendir. Karbonlu materyal oldukça yaygındır. Danişmen Formasyonu: Kuzey Trakya da koyu sarımsı turuncu, sarımsı gri, gri, kahvemsi gri mikalı ve onlarla ardalanmalı gri, masif kiltaşı-silttaşı, nadiren çakıltaşı ve linyit damarlarından oluşur. Çakıltaşları çoğu kanal dolgusudur. Çakıltaşları ve kumtaşları mercek şeklinde kiltaşı-silttaşı içinde kamalanmaktadır. Kumtaşları orta tabakalı olup, m. ye kadar kalınlık verebilir. Kaba kum boyutunda ve bitki/yaprak izlidirler. Beyaz-kırmızılı alacalı killer ise laminalıdır. Formasyon yer yer konjeryalı ince seviyeler, gastropod, balık, bitki fosilleri içerir. Kömür ocaklarında ise omurgalı fosilleri olağandır. Mikalı kumtaşları ölçekli teknemsi ve tablamsı çapraz katmanlıdır. Kiltaşı; Yeşil, koyu yeşil, nefti renkli, sıkı-çok sıkı tutturulmuş, eklem sistemi gelişmemiş, ince tabakalı, genellikle 8-10 derece kuzey, kuzeydoğu ve kuzeybatı eğimlidir. Yer yer kömür bantları içermekte olan kiltaşı, doğru düşey ve yanal dereceli olarak silttaşına geçmektedir. Oldukça kalın olan (100 m) üzerinde cm toprak örtüsü gelmiştir. Sıkı tutturulmuş, sert eklemsiz ve kırılgan olmayan birim yol yarması, temel kazısı ve benzeri bir nedenle herhangi bir şekilde yüzeylendiğinde, yağış sularını bünyesine alarak şişmekte, fiziki şartlardan çok çabuk etkilenmekte, çatlaklar oluşmakta, rengi açılmakta ve kırılgan kaya haline dönüşmektedir. 45

57 Silttaşı; Gri, koyu gri, boz renkli, ince tabakalı, sıkı-çok sıkı tutturulmuş olup, eklem ve çatlak sistemi gelişmemiştir. Çoğunlukla silttaşından oluşan birim, yer yer çok ince taneli kiltaşı ile temsil edilmektedir. Altta dereceli olarak kiltaşına, üstte dereceli olarak Ergene Formasyonuna geçmektedir. Çoğunlukla ince olan (1-5 m.) birim en fazla 30 m. kalınlığa ulaşmaktadır. Birim üzerinde cm. toprak örtüsü gelişmiştir. Silttaşının eğimide kiltaşında olduğu gibidir. Silttaşıda herhangi bir şekilde yüzeylediğinde kiltaşı gibi fiziki şartlardan etkilenerek kolaylıkla aşınmakta, eklemler, çatlaklar oluşmakta ve ufalanmaktadır. Çakıl Üyesi; Genel olarak sarımsı gri, kahverenkli, muhtelif tane kuvarsit, granit, gnays, kristalin şist, çört, bazalt, serpantin çakıllı, iyi yuvarlanmış, sert-sıkı tutturulmuş çakıltaşından ve kısmen kumtaşından oluşur. Ferhadanlı Tüf Üyesi; Beyaz, beyaz, açık gri renkte, tüf ve aglomeralardan oluşmuştur. Danişmen Formasyonu içinde m. kalınlıktadır. Oligosen yaşlı tüm tüfler Ferhadanlı Tüf Üyesi olarak adlanmıştır. Karansilli Kireçtaşı Üyesi; Kirli beyaz renkli, masif ve kalın katmanlı, bol kabuk parçaları içeren sert kireçtaşından oluşur. Danişmen Formasyonunun killi kumtaşlarıyla dereceli geçişlidir. Ergene Formasyonu: Trakya Havzasında ve Gelibolu Yarımadasında ayrı ayrı gelişim gösterir. Beyaz,sarımsı beyaz, kirli sarı renkli, iyi gözenekli, orta-iyi boylanmalı, tane boyu alttan üste doğru incelen,aşınma tabanlı, çapraz katmanlı, gevşek tutturulmuş çakıl-kum üzerine, asıltıdan durulma yeşil renkli kil,çakıl ve kil içerikli, renkli çamurtaşı ve az tutturulmuş miltaşından oluşur. Trakya Formasyonu: Kırmızı, kahve, açık kahvemsi sarı, yer kirli beyaz, yer yer tabakalı ve çapraz katmanlı, kötü boylanmalı, kırmızımsı kil-silt hamurlu, tutturulmamış, çoğunlukla kuvars-kuvarsit, çakılkaba çakıllı, nadiren şist-gnays, metagranit ve volkanik çakıllı çakıltaşı ve çakıllı kaba kumtaşları ve kıt çamurtaşlarından oluşur. Birimin tabanında ve içinde yer yer killer bulunur. Genelde sırt ve tepelerde yaygın olarak gözlenir. Yer yer silisleşmiş ağaç parçaları gözlenir. Lört Formasyonu: Kırmızımsı, şarabi, yeşil, yeşilimsi kül renkli, ince ve orta tabakalı, genellikle pelajik kireçtaşı özelliğindedir. Üst kesimleri yer yer glokonili ve kuvars kumlu kireçtaşı şeklindedir. Yer yerde pelajik kireçtaşları çok sert özellikle ve aralarında ince tabakalı başkalaşmaya başlamış yeşil şeyl bantları taşımaktadır. Mikroskobik tanımlara göre vaketaşı özelliğindedir. Lört Formasyonu en kalın 150 m dolayındadır. Üst Senoniyen-Paleosen arasında fauna içerir. Genelde Üst Senoniyen (Maestrihtiyen) yaş verilmiştir. Birim sığ-derin deniz-fasiyes özelliği gösterir. Karaağaç Limanı Formasyonu: Birbirleriyle yanal ve düşey geçişli miltaşı, kiltaşı, kumtaşı ardalanması ile bunların arasında yer alan çakıltaşı merceklerinden oluşmaktadır. Tabanında çok yersel gelişmiş, kireçtaşı bulunur. Karaağaç Limanı Formasyonu gri-siyah renkli masif çamurtaşı, üste doğru kabalaşan ve kalınlaşan türbiditik kumtaşı dizileri ve kanal dolgusu çökellerinden oluşmaktadır. Birim üste doğru sığlaşan ve sonunda delta çökellerine geçen denizaltı yelpaze çökelleri olarak yorumlanmıştır. 46

58 Koyun Limanı Formasyonu: Yerel olarak gelişmiş, dar yayılımlıdır. Formasyon tabanda gri, açık gri,üste doğru siyah, killi, siltli, masif çamurtaşı ile başlar. Üste doğru ince-orta taneli, ripıllı kumtaşı ve çamurtaşına geçer. Formasyonun en üst düzeyi masif, çapraz tabakalı, orta-iri taneli kumtaşı, organik bakımından zengin çamurtaşları tarafından örtülür. Genel olarak yukarıya kabalaşan bir istif özelliği gösterir. Koyun Limanı Formasyonunda yaş verebilecek fosil bulunamamıştır. Alttaki Karaağaç Limanı Formasyonu ile yanal ve düşey geçişli olması göz önünde bulundurulduğunda birimin yaşının Lütesiyen (Alt) olması büyük olasıdır. Fıçıtepe Formasyonu: Genel olarak üste doğru tane boyu küçülmesi gösteren, çakıltaşı-kumtaşı fasiyesi ile bunlarla ardalanmalı çamurtaşı (silttaşı, kiltaşı) ve çok ince taneli kumtaşı fasiyesinden oluşur. Birim kırmızı ve şarabi rengiyle ayırtmandır. Fıçıtepe Formasyonu alt dokanağı Koyun Limanı Formasyonu ile dereceli geçişlidir. Formasyonun kalınlığı m. arasında değişmektedir. Üstündeki birim, üzerine transgressif gelir. Menderesli akarsu kökenli birimde fosil bulunamamıştır. Alttaki birimle geçişli olduğundan Lütesiyen yaşta olduğu söylenebilir. Soğucak Kireçtaşı: Beyaz, grimsi beyaz, yer yer sarımsı beyaz, kumlu ve killi seviyeli, değişme rengi gri-açık gri, orta-kalın katmanlı, genelde hafif eğilimli, sert, kavkılı ve fosilli olduğu kesimler erime boşluklu ve kovuklu, alt kesimlerde killi-kumlu ve tekçe mercanlı, bol mercanlı ve mikro ile makrofosilli, yer yer yama resifli Soğucak Kireçtaşı, resif gerisi, resif ve resif ilerisi karbonatlarından oluşur. Soğucak Kireçtaşından derlenen fosiller Orta (Üst) Lütesiyen ve Priaboniyen yaşlarını vermiştir. Birim kuzey şelfin doğusunda, Orta Lütesiyenle başlamakta, Üst Lütesiyende doğudan batıya ilerlemiş ve Üst Eosende tüm şelfte çökelmeye devam etmiştir. Birimde doğudan batıya bir gençleşme olmakta ve birim Oligosene çıkmaktadır. Soğucak Kireçtaşı Lütesiyen (Üst) Priaboniyen yaşta kabul edilmiştir. Soğucak Kireçtaşı sığ neritik bölge resifal karbonat platformu kayaçlarıdır. Resifler genelde yama resifi, bir görüşe göre de set resifleridir. Gelibolu Bölgesinde birim üzerinde yer alan marnlar kireçtaşı olistolitlidir. Çantaköy Tüfiti: Çok az gözlenebilen blok-iri çakıl boyutlu tüf çakılları, genelde çakıl-çakılcık-kum boyutlu tüf kırıntılarından oluşmuştur. Birim genelde kirli beyaz-gri-bej renkli tüfit, tüflü killi silttaşı ile büyük ölçekli çapraz tabakalı, dereceli taneli kum-silt-tüfitlerden oluşur. Alt kesimlerde yer yer yeşilimsi kiltaşı merceklidir. Karatepe Bazaltları: Bazaltlar Trakya da iki farklı özellikte bulunurlar. Bunlardan yaygın olanı tepeler oluşturan koyu gri-siyah-kırmızımsı siyah renkli, sert, yer yer karbonat veya zeolit dolmuş amigdoidal boşluklu, çatlaklı, bazalt ve bazalt aglomeralı volkan bacalarıdır. Diğer bir bazalt türüde koyu bej veya kahverengimsi, yer yer sütun yapıları veren ve diğer türdekinin aksine fazla yükseltiler oluşturmayan, fakat geniş yayılma gösteren örtü bazaltlarıdır. Örtü (akıntı) bazaltları üzerine Üst Miyosen yaşlı Ergene Grubu sedimanları gelmektedir. Diğer tip bazaltlar ise Yenimuhacır ve Danişmen Formasyonlarını keser durumdadır. Karatepe bazaltlarından volkan bacaları şeklinde olanlarının yaşının Pleistosen veya daha genç olabileceği ancak akıntı bazaltlarının olasılıkla Üst Miyosen veya daha yaşlı olması gerektiği, eski çalışmalarda belirtilmiştir. Fakat son yıllarda yapılan radyoaktif yaş ölçümleri sonucu Karatepe Bazaltları Geç Üst Miyosen ve Erken Pliyosen yaşlı iki grup üründen oluştuğu kabul görmüştür. 47

59 Kuvaterner Çökelleri: Denizel Şekiller; Güney Trakya da Marmara Ereğlisi yöresinde rastlanılmaktadır. Gri renkli kireçtaşı, kumtaşı, sarı-beyaz renkli gevşek kumlardan oluşmuştur. Kireçtaşları kavkı yığınağı şeklinde bol fosilli olup, yanal olarak kumtaşı ve gevşek kumlara geçer. Kumlarda bol lamelli ve gastropodludur. Birim, alttaki birim üzerine uyumsuz olarak oturur ve birkaç metre kalınlıktadır. Birime Marmara Ereğlisi Formasyonu adı verilmiştir. Bulunan fosillere göre Pleistosen düzlükleri oluşturmuştur. Alüvyon; Kil boyundan çakıl boyuna kadar malzeme içerir. Kül renkli, yer yer sarımsı kül renklidir. Büzülme çatlaklı taşkın ovası çökelleri oldukça sık yüzeylemektedir. Keşan ve Enez yöreleri göl ve akarsu kökenli alüvyonların birlikte depolandığı alanlardır. Trakya Havzası içinde Ergene Nehri ve kolları geniş alüvyon düzlükleri oluşturmuştur. Hisarlıdağ Volkanitleri: Enez-Tekirdağ arasında yer yer yüzeyleyen birim, riyodonitlik tüfler, andozit, andezitik tüf, kırmızımsı ve yeşilimsi tüflerle başlayıp bazalt, bozaltik aglamera ve ignimbiritlere devam eder. Metamorfizma ve Magmatizma Metamorfitler Eurese köyünden başlayıp, Bolayır a kadar Tersiyer birimleri altında kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan küçük eksen alçalmalarıyla üç ayrı yerde mastra verirler. Kristalin şistlerden ibaret olup, üzerine üst Kretase yaşlı kumtaşı ve marnlar gelir. Gölcük köyü bölgesinde, kuzeyden kalın bir Tersiyer yaşlı fliş zonu ve güneyden de genç Tersiyer yaşlı Şarköy Zonu ile sınırlanan Doluca Zonu adı altında incelenmiştir. Palaosen-Eosen Yaşlı Birimler: Eosen yaşlı birimler genellikle havzanın kenarlarında mastra verirler. Altta ipresiyen yaşlı fosiller bulunduran marn ve kumtaşları, üstte de tütesiyen yaşlı kireçtaşlarından oluşurlar. Oligosen Yaşlı Birimler: Trakya Ergene havzası boyunca görülür Bu fliş, kumtaşı, marn, tüf, kanflomeradan oluşur, Birimin tabanında üst oligasen yaşını veren, Cinnamamum scheuchzeri Neer, Daphne Pratagea Etting, Leguminosites sp Fosilleri bulunmuştur. Birimin en üstünde yer alan kırmızı kireçtaşlarından Akitaniyen yaşlı Helix sp.cf.phrygomysica Oppenheim, Helixasculum Thomae fosilleri bulunmuştur. Kömürlü Denizel Oligosen Birimleri: Tekirdağ İlinin güneyinden uzanan denizel oligosen yaşlı birimin alt kısmında marn ve şeyller, üst kesiminde ise Linyitli kumtaşları görülür, Linyitli kumtaşlarında Sannorsiyen-Akitaniyen yaşlı fosiller bulunmuştur. Polinolojik çalışmalar sonucu 50 kadar yeni polen cinsi bulunarak Tekirdağ civarındaki denizel oligosen yaşlı birimlerin sannoisiyen katına ait olduğu belirtilmiştir. 48

60 Pliosen Yaşlı Birimler: Saray civarındaki birimler alttan üste doğru üç seviyeye ayırtlanmıştır. Alt Congeria lı tabakalar, konglomera, kumtaşı, kireçtaşı, pizolitik mangan, kumlu kireçtaşı, Sarmasiyen yaşlıdır. Balıklı tabakalar, kil, kumtaşı, marn, mangan. Üst Congeria lı tabakalar, kil, kum, kumtaşı, Pensiyen yaşlı fosiller bulunmuştur. Denizel Miyoses: Tekirdağ dan Silivri ye kadar olan bölgede küçük mastralar halinde görülürler. Mürefte-Şarköy civarında denizel miyasen birimleri, Ilia Dağının güney doğusundan, Mürefte nin kuzey batısında derin vadilerde izlenir. Birimin yaşı üst miyosen dir. Ayrılmamış Karasal Miyosen: Ergene Havzasında yaygın olan ayrılmamış karasal miyosen çökelleri, bazı yerlerde denizel ve kömürlü oligasen, diğer yerlerde de denizel miyosen birimleri üzerine diskordom olarak gelirler. Bu çökeller üst miyosen yaşındadır. Karasal Pliyosen: Trakya Ergene Havzasında karasal pliyosen tepelerde, yamaçlarda 100 m den fazla kalınlıkta çakıl, kum ve marnlardan oluşurlar. Marnlar içinde, Sivatherium giganteum bulunmuştur 2. III. 2.Depremsellik, faaliyet alanını içine alan büyük ölçekli diri fay haritasının rapor ekinde yer alması, zemin emniyet gerilmesi, afet durumu, Proje Sahası, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmış olan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre, 3. Derecede yer almaktadır. Tekirdağ ili deprem hassasiyeti, Şekil 14 te gösterilmiştir. Şekil 14.Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası 2 Tekirdağ İl Çevre Durum Raporu,

61 PROJE YERİ Şekil 15. Tekirdağ İli Deprem Haritası Tekirdağ İli, Karlıova dan başlayan Erzincan, Koyunluhisar, Niksar, Erbaa, Ladik, Tosya, Çerkeş, Gerede, Bolu, Akyazı, Sakarya, Marmara Denizi ni, takiben Saroz Körfezi ne ulaşan yaklaşık 1200 km boyunda m genişliğinde pek çok sayıda faydan (seğment) oluşan Kuzey Anadolu Fay (KAF) zonu yakınında yer almaktadır. km.) Geçmişte çok sayıda büyük depremlere neden olan Kuzey Anadolu Fay zonu de pek çok depreme neden olacaktır. Tekirdağ İl sınırları içerisinde depreme neden olabilecek faylar, Saroz-Gaziköy fayı ile Marmara Denizi nde bulunan çukurlukların kenarlarında yer alan fay parçalarıdır. Saroz-Gaziköy fayı yaklaşık 50 km. boyunda sağ yönlü, doğrultu atımlı fay olup, Kavak, Yeniköy, Gölcük, Yayaköy, Güzelköy ve Gaziköy yerleşim yerlerinden geçmektedir. Tarihi devirlerde pek çok depreme neden olan fay son olarak tarihinde 7.3 büyüklüğünde (magnitüd) depreme neden olmuş, 216 can kaybı, 5540 binada hasar meydana gelmiştir. Alüvyon gibi tutturulmamış veya gevşek tutturulmuş birimlerin kalınlığı (20 m veya daha kalın) litolojik yapısı, yeraltı suyunun yüzeye yakınlığı gibi özellikler gösteren zayıf zeminler büyük depremlerde şiddet artırıcı oynarlar 3. III.3. Hidrojeolojik özellikler ve yeraltı su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, bu kaynakların faaliyet alanına mesafeleri ve debileri, harita üzerinde gösterimi, Tekirdağ İlinin güney sınırında yer alan Marmara Denizinde 133 km. kıyısı bulunmaktadır. Ayrıca, İlin toprakları kuzeydoğusunda Karadeniz e kadar ulaşmakta ve burada Karadeniz e 2.5 km. uzunluğunda bir kıyısı bulunmaktadır. Tekirdağ İli aldığı yağış miktarı, sahip olduğu toprak özellikleri vb. gibi doğal koşullar nedeniyle büyük akarsulara sahip değildir. Ergen Nehri ve kolları en önemli olanlardır. Ergene Havzasında; Ergene Nehri, Çorlu ve Hayrabolu Dereleri bulunurken, Marmara Havzasında da; Işıklar Deresi, Olukbaşı Deresi ve Gölcük Deresi yer almaktadır. Ergene Nehri nin uzunluğu 264 km. dir. 3 Tekirdağ İl Çevre Durum Raporu,

62 Tekirdağ İlinde doğal göl bulunmamaktadır. Baraj göllerinden sadece 15.5 km² Karaidemir Baraj Gölü vardır. III.4. Hidrolojik özellikler ve yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, özellikleri, bu kaynakların faaliyet alanına mesafeleri ve debileri, harita üzerinde gösterimi, Çerkezköy ve beldelerinde kanalizasyon sistemi yağmursuyu ile birleşik sistem olduğundan sızma debisi %10 yağmur debisi %10 kabul edilmiştir. Ancak bu bölgede kanalizasyon ve yağmursuyu şebekesinin acilen ayrılması gerekmektedir. Yıllar Tablo 35.Çerkezköy Merkez Debi Hesabı Qinfiltrasy Qbelediye Qyağmur on (m3/gün) (m3/gün) (m3/gün) 51 Qtasarım (m3/sa) Qort (m3/sa) Qmin (m3/sa) Qmax (m3/sa) ,9 795,7 795,7 530,5 364,7 248,2 729, ,4 1591,8 1591,8 1061,2 729,6 496,6 1459, ,2 2594,0 2594,0 1729,3 1188,9 809,2 2377,9 Sızma Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Su tüketim miktarı 120 l/kişi.gün alınmıştır yılında 130l/kişi.gün, 2045 yılında 140l/kişi.gün olarak alınmıştır. Yıllar Yağmur Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Kanalizasyon sistemi birleşik sistemdir. Tablo 36.Kapaklı Belediyesi Debi Hesabı Qinfiltrasy Qbelediye( Qyağmur on m3/gün) (m3/gün) (m3/gün) Qtasarım (m3/sa) Qort (m3/sa) Qmin (m3/sa) Qmax (m3/sa) ,2 531,8 531,8 402,0 243,8 165,9 487, ,4 1075,6 1075,6 717,1 493,0 335,5 986, ,6 1769,2 1769,2 1179,4 810,9 551,9 1621,7 Sızma Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Su tüketim miktarı 105 l/kişi.gün alınmıştır. Su tüketimi 2030 yılında 115l/kişi.gün, 2045 yılında 125l/kişi.gün alınmıştır. Yıllar Yağmur Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Kanalizasyon sistemi birleşik sistemdir. Tablo 37.Kızılpınar Belediyesi Debi Hesabı Qinfiltrasy Qbelediye( on Qyağmur m3/gün) (m3/gün) (m3/gün) Qtasarım (m3/sa) Qort (m3/sa) Qmin (m3/sa) Qmax (m3/sa) ,0 137,0 137,0 103,6 62,8 42,7 125, ,9 277,1 277,1 209,5 127,0 86,4 254, ,3 455,7 455,7 344,5 208,9 142,2 417,8

63 Sızma Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Su tüketim miktarı 105 l/kişi.gün alınmıştır. Su tüketimi 2030 yılında 115l/kişi.gün, 2045 yılında 125 l/kişi.gün olarak alınmıştır. Yıllar Yağmur Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Kanalizasyon sistemi birleşik sistemdir. Tablo 38.Karaağaç Belediyesi Debi Hesabı Qinfiltrasy Qbelediye Qyağmur on (m3/gün) (m3/gün) (m3/gün) Qtasarım (m3/sa) Qort (m3/sa) Qmin (m3/sa) Qmax (m3/sa) ,0 88,2 88,2 66,7 40,4 27,5 80, ,7 179,2 179,2 135,4 82,1 55,9 164, ,6 295,8 295,8 223,6 135,6 92,3 271,1 Sızma Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Su tüketim miktarı 100l/kişi.gün alınmıştır. Su tüketimi 2030 yılında 110l/kişi.gün, 2045 yılında 120l/kişi.gün olarak alınmıştır. Yıllar Yağmur Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Kanalizasyon sistemi birleşik sistemdir. Tablo 39.Veliköy Belediyesi Debi Hesabı Qinfiltrasy Qbelediye Qyağmur on (m3/gün) (m3/gün) (m3/gün) Qtasarım (m3/sa) Qort (m3/sa) Qmin (m3/sa) Qmax (m3/sa) ,1 58,8 58,8 44,5 27,0 18,3 53, ,4 94,8 94,8 71,7 43,5 29,6 86, ,0 128,7 128,7 97,3 59,0 40,1 118,0 Sızma Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Su tüketim miktarı 125l/kişi.gün alınmıştır.su tüketimi 2030 yılında 130l/kişi.gün, 2045 yılında 135l/kişi.gün olarak alınmıştır. ÇERKEZKÖY MERKEZ KAPAKLI Yağmur Debisi günlük evsel atıksu miktarının %10 olarak alınmıştır. Kanalizasyon sistemi birleşik sistemdir. Tablo 40.Toplam Debi Qbelediye (m3/gün) Qinfiltrasyo n (m3/gün) Qyağmur (m3/gün) Qtasarım (m3/sa) Qort (m3/sa) Qmin (m3/sa) Qmax (m3/sa) KARAAĞAÇ

64 KIZILPINAR VELİKÖY TOPLAM Qbelediye Qinfiltrasyo Qyağmur Qtasarım Qort Qmin Qmax (m3/gün) n (m3/gün) (m3/gün) (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) (m3/sa) Tablo 41.Proses için Kabul Edilen Debi Değerleri Proses İçin Kabul Edilen Debi Değerleri Qbelediye (m3/gün) Qinfiltrasyon (m3/gün) Qyağmur (m3/gün) Qtasarım (m3/sa) Qort (m3/sa) Qmin (m3/sa) Qmax (m3/sa)

65 III.5. Flora ve Fauna [(Proje alam ve etki alanında bulunan flora türleri, etkilenecek alandaki türler, bu çalışmaların hangi dönemde yapıldığı, ulusal ve uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınmış, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler, bunların yaşama ortamları ve tehlike kategorilerinin Red Data Book'a göre irdelenmesi, flora tablosunun oluşturulması, faaliyet alanındaki av hayvanlarının yürürlükteki Av Dönemi Merkez Av Komisyonu kararlarına göre incelenmesi, yasaklanan sahanın proje alanına mesafesi ve etkisi, faunanın uygun formda düzenlenmesi, Bern Sözleşmesi kapsamında bulunan türlerin belirlenmesi, tablolar halinde verilmesi, proje faaliyetlerinden etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma önlemleri) inşaat ve işletme aşamasında] Flora-fauna Türleri, Sınıflandırılması, Yaşama Ortamları, Popülasyon Yoğunlukları, Endemik, Nadir, Nesli Tehlikede, Tehlike Dışı vb. Kategorilerinin Belirtilmesi: Türkiye Holarktik aleme dahil 3 floristik (Avrupa-Sibirya, İran-Turan ve Akdeniz) bölgenin kesiştiği bir coğrafyada yer almaktadır. P.H. Davis tarafından hazırlanan Fitocorafik haritada proje alanı Avrupa-Sibirya Fitocoğrafik Bölgesi ile Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesinin kesiştiği alanda yer almaktadır. Şekil 16.P.H Davis Türkiye Fitocoğrafik Bölgeler Haritası Proje sahası ve yakın çevresinin sahip olduğu ekolojik özellikler ve koruma statüleri dikkate alınarak yapılan flora fauna çalışmalarında çalışma alanındaki araştırma gezileri sırasında saha gözlemleri gerçekleştirilmiştir. Proje alanı ve etki alanı içerisinde yapılan 7-8 Nisan 2013 tarihleri arasında ki arazi çalışma süresi çerçevesinde, flora türlerinin teşhis yapılmasını sağlayan çiçek durumu, üreme organlarının yapısı-sayısı ve rengi, yaprak durumu vb özelliklerin %100 oluşmamasından dolayı bölgenin vejetasyonunu tam anlamıyla görmek mümkün değildir. Bu nedenle arazi çalışması yanı sıra aynı bölgede veya bu bölgeye yakın bir alanda yapılmış olan arazi çalışmaları, örneklemeleri vb. literatür bilgileri de kullanılmıştır. 54

66 Proje sahası Flora of Turkey de yer alan P.H. Davis in Türkiye de yaptığı Grid kareleme sistemine göre A2 karesi içinde yer almaktadır. (Bkz. Şekil 17). Proje Sahası Şekil 17. P.H. Davis in Türkiye de Yaptığı Grid Kareleme Sistemi Türler otör isimleri ile birlikte verilmiş ve sıra ile varsa yöresel Türkçe adları, fitocoğrafik bölgesi, endemik olup olmadığı, endemik ve nadirlerin tehlike kategorileri, alan içeresindeki yetiştiği yükseklikler ile habitat durumları verilmiştir. Toplanan örnekler herbaryum materyali haline getirildikten sonra Flora of Turkey adlı eserden yararlanılarak teşhis edilmiştir (Davis, ). Endemik ve Endemik olmadığı halde nadir yayılışlı bitkilerin tehlike kategorileri belirlenirken IUCN 1994 ve IUCN 2001 kriterleri göz önüne alınarak Ekim ve arkadaşlarının hazırladığı esere göre tespit edilmiştir (Ekim ve ark., 2000). Tespit edilen flora fauna türlerinin küresel tehlike statüleri, IUCN (Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı Koruma Birliği),CITES (Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) ve Bern Sözleşmesi listelerine göre belirlenmiştir. Ayrıca özellikle endemik bitki türleri Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Ankara 2000) kullanılarak listelenmiştir. Bununla birlikte kuşların ve sürüngenlerin avlanma kısıtlamaları Merkez Av Komisyonu Kararları e göre listeler halinde tablolarda sunulmuştur. CITES de yer alan türler gerekli olan koruma statülerine göre farklı ekler altında verilmektedir; Ek I: Ticaretten etkilenen veya etkilenebilecek ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan bütün türleri kapsar. Nesillerinin devamını daha fazla tehlikeye maruz bırakmamak için bu türlerin örneklerinin ticaretinin özellikle sıkı mevzuatlara tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai durumlarda izin verilmesi zorunludur. Ek II: (a) Halen nesilleri mutlak olarak tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olmamakla birlikte, nesillerinin devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla örneklerinin ticareti sıkı mevzuatlara tabi tutulmadığı takdirde soyu tükenebilecek olan türleri ve (b) (a) bendinde bahis edilen belirli türlerin örneklerinin Ticaretinin etkili şekilde denetim altına alınabilmesi için mevzuata tabi tutulması gereken diğer türleri kapsar. Ek III: Taraflardan herhangi birinin, kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla kendi yetki alanı içinde düzenlemeye tabi tutulduğunu ve ticaretinin denetime alınmasında diğer Taraflarla işbirliğine ihtiyaç duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar. 55

67 Bern Sözleşmesi, biyolojik çeşitliliğin devamı ve artırılması, vahşi flora fauna ve habitatlarının korunması amacıyla ulusal politikalar üretmek ve kirliliğe karşı flora faunayı korumak, ilgili eğitimleri geliştirmek için konseyin 26 ülkesi tarafından imzalanmıştır. Bu sözleşmeyle korunan flora fauna türleri, EK-1 (Kesin olarak korunan flora türleri listesi), EK-2 (Kesin olarak koruna fauna türleri listesi) ve EK-3 (Korunan fauna türleri listesi) listeler halinde sunulmaktadır. IUCN Kırmızı Liste Sınıflandırma Sistemi EX-Extinct (Tükenmiş) CR-Critically Endangered (Çok Tehlikede) NT-Near Threatened(Tehlikeye Yakın) DD-Data Deficient (Veri Yetersiz) EW-Extinct İn The Wild (Doğada Tükenmiş) EN-Endangered (Tehlikede) LC-Least Concern (Düşük Risk) NE-Not Evoluated(Değerlendirilmemiş) Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı Ek 1 : Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları Ek 2 : Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları Ek 3: Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları Faaliyet alanındaki bitki türlerinin familya bilgileri, Latince isimleri, varsa Türkçe isimleri, ait oldukları fitocoğrafik bölgeler, endemizm durumları, IUCN e göre risk sınıfları ve habitat bilgileri tabloda belirtilmiştir. Flora Türkiye, birbirinden farklı üç floristik bölgenin buluştuğu yeryüzünün ender çeşitlilik merkezlerinden birini oluşturmaktadır. Öyle ki Türkiye florasında bulunan 8-9 bin farklı bitki türünün yaklaşık % 30 u Türkiye ye özgü endemik tür niteliğindedirler. Araştırma yapılırken yararlanılan Davis in Flora of Turkey, Prof. Dr. Ertan Tuzlacı nın Türkiye Bitkileri Sözlüğü ve Prof. Dr. Osman Ketenoğlu nun Çevresel Etki Değerlendirme, Red Data Book of Turkish Plants eserlerinin yanı sıra, TÜBİTAK ın Türkiye Bitkileri Veri Tabanı olarak hazırlanan (TUBİVES) içerisinde de taraması yapılmış ve flora tablosu bu verilere göre düzenlenmiştir. Faaliyet alanında bulunması muhtemel endemik flora türlerinin Red Data Book of Turkish Plants ve Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern Sözleşmesi) Ek-1 listesinde yer almadığı ve geniş yayılım gösterdikleri için faaliyet sırasında herhangi bir zarar görmeleri beklenmemektedir. Faaliyet sırasında endemik bitki türleri ile karşılaşılması durumunda aynı habitat özelliklerine sahip başka alanlara tohumları alınarak ekilmesi planlanmaktadır. 56

68 Proje bölgesi İç Anadolu Bölgesi nin tipik coğrafik karakterini göstermektedir ve çalışmanın yapılacağı bölgede Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern Sözleşmesi) Ek-1 listesine göre koruma altına alınması gereken ve Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES Sözleşmesi) ne giren bir bitki türü bulunmamaktadır. Faaliyet Alanının Floristik Açıdan Değerlendirilmesi Faaliyet sahasında yapılan yerinde incelemelerde doğru bilgi elde edilmesi açısında yöre halkı ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Faaliyet alanının yakınındaki en yakın yerleşim birimi olan Veliköy sakinleri ile görüşmeler yapılmış, gözlemlerin yanısıra literatür çalışmalarına da yer verilmiştir. Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.Arkensis, 6.Kapensis Flora alemleri flora bölgelerine (region), flora bölgeleri de alanlarına (province) ayrılır.türkiye Holarktikflora alemi içinde yer alır. Türkiye nin Flora bölgeleri 1.Avrupa Sibirya flora bölgesi (Karadeniz kıyılarında) Kolşikflora alanı Öksinflora alanı 2.Akdenizflora bölgesi (Akdeniz, Ege, Güney Marmara kıyılarında) 3.İran Turanflora bölgesi (İç bölgelerde) İç Anadolu flora alanı Doğu Anadolu flora alanı Güneydoğu Anadolu flora alanı (Mezopotamya). Avrupa Sibirya flora bölgesi, Türkiye de Karadeniz kıyısı boyunca görülür. Karadeniz kıyılarında yazları ılık, kışları serin ve her mevsim yağışlı bir iklim hüküm sürer. Türkiye deki Avrupa Sibirya flora bölgesi Melet ırmağının (Ordu) sınır oluşturduğu iki alt flora alanına (provans) ayrılır: 1. Kolşikflora alanı (Melet ırmağı doğusu), 2. Öksinalt alanı (Melet ırmağı batısı). Doğudaki kolşikflora alanı batıdaki öksinflora alanından daha fazla yağış alır; bu nedenle de tür sayısı ve endemik tür bakımından daha zengindir. Proje alanı Avrupa-Sibirya flora bölgesinin Öksinflora alt bölgesi ile Akdeniz Fitocoğrafik bölgesinin kesiştiği alanda yer almaktadır. 57

69 Proje bölgesi deniz seviyesinden yaklaşık olarak 250 m yükseklikte bulunmaktadır. Çerkezköy konumu itibari ile balkanlar yakınlığından dolayı kuvvetli soğuk rüzgarların etkisi altında kalmaktadır. Kışları soğuk ve yağışlı yazları ise serin bir iklim hakimdir. İklim yapısı bölge vejetasyonunun şekillenmesinde önemli rol oynar. Trakya Bölgesi, Mediteran, Euro-Sibirian ve Irano-Turanien floristik bölgelerinin karşılaştığı alanda yer aldığından, doğal bitki örtüsü çok farklı karakter göstermektedir. Bu bölge iklim, topoğrafya ve jeolojik yapı farklılıkları nedeniyle, doğal bitki örtüsü açısından çok zengin bir potansiyele sahiptir. Işıklar Dağı Çoruh Meşesi, Macar Meşesi ve Gürgen ile temsil edilen Balkan, Orta Avrupa ve Euxine flora elemanlarının dominant olduğu bölgeye girmekte, ayrıca dağın Marmara Denizi ne bakan eteklerine maki ve daha aşağılarda da pseudomaki elemanlarının bulunduğu görülmektedir. Bölgede cins zenginliği bakımından Compositae familyası başta gelmekte, onu Leguminosae izlemektedir. Trakya; kuzeyinde ve güneyindeki nemli deniz ikliminin etkisinin altında çeşitli orman topraklarının hakim olduğu, iç Trakya ya ise kurak bozkır özelliklerine uygun orman, otlak ve genellikle tarım alanlarının yaygın olarak bulunduğu, bu sebeple de biyolojik çeşitlilik bakımından çok zengin bir ekolojik sistemler birliğidir. Tekirdağ İli orman bakımından yoksul iller arasında mütalaa edilebilir hale gelmiştir. Istranca dağlarının il alanına girdiği kesimlerde, Tekir ve Koru dağlarında yer yer meşelikler bulunmaktadır. Bazı kesimlerde ise az da olsa kızılağaç, karaağaç ve yer yerde çam türlerine rastlanmaktadır. Tipik bitkiler Akdeniz iklimine has çalı-çırpılar (makiler), bağlar, meyve bahçeleri ve zeytinliklerdir. Tekirdağ ın Marmara kıyılarında yağış bakımından Akdeniz iklimi egemendir. Kıyı şeridinde yazlar sıcak, kışlar ılık geçer. Türkiye Bitki Haritası Şekil 18 de verilmiştir. Şekil 18.Türkiye Bitki Haritası 58

70 Proje sahasının genel görünümü aşağıda gösterilmiştir. Şekil 19. Proje Sahası Genel Görünümü Şekil 20. Proje Sahası Genel Görünümü 59

71 Şekil 21. Proje Sahası Genel Görünümü Proje sahası ve çevresi bitki florası Tablo 42 de verilmiştir. 60

72 Tablo 42. Bitki Flora Listesi TÜR ADI ÖMÜR-YAPI HABİTAT YÜKSEKLİK(m) ELEMENTİ END IUCN BERN END. Ranunculus lanuginosus Paeonia tenuifolia Papaver dubium alttür lecoqii varyete lecoqii Çok Yıllık-Karasal Otsu Çok Yıllık-Otsu Sulak Çayır, Kaynak Kenarı ? - Kuru Açık Yerler, Nadasa Bırakılmış Tarlalar Akdeniz - Tek Yıllık-Otsu? 0? - Hypecoum psedograndiflorum Tek Yıllık-Otsu Yabani Yerler, Tarlalar ? - Corydalis solida alttür incisa Çok Yıllık-Otsu Dağ Yamaçları ? - Fumaria rostellata Berteroa mutabilis Tek Yıllık-Otsu İki Veya Çok Yıllık-Otsu Çoğu Kez Bir Tarla Yaramaz Otu Olarak Bozulmuş Verimli Topraklar Kenar, Duvar, Kayalık Yamaç Erophila verna alttür verna Tek Yıllık-Otsu Yamaç Rorippa sylvestre Çok Yıllık-Otsu(Stolonl u) ? - Avrupa-Sibir ya Avrupa-Sibir ya Bataklık, Nehir Kıyısı, Ekili Alan ? - Erysimum diffusum İki Yıllık-Otsu? 0? - Geranium sanguineum Çok Yıllık-Ot Koruluklar, Çalılar, Kayalık Yerer Avrupa-Sibir ya LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc LR/ Lc

73 Tablo 43. Bitki Flora Listesi (Devam) TÜR ADI ÖMÜR-YAPI HABİTAT YÜKSEKLİK(m) ELEMENTİ END IUCN BERN END. Sisymbrium orientale Tek Yıllık-Otsu Yol Kenarı, Boş Alan Sisymbrium loeselii Tek Veya İki Veya Çok Yıllık-Otsu Kayalık Yamaç, Yol Kenarı, Ekili Alan Yakını Spergularia bocconii Tek-İki Yıllık-Ot Kıyıya Yakın Başlıca Çorak Yerler Avrupa Sibirya?? - LR/Lc - LR/Lc LR/Lc - - Dianthus armeria alttür armeriastrum Tek Yıllık-Ot Nadas Tarlaları 0 D. Akdeniz - LR/Lc - - Dianthus corymbosus Çok-Tek Yıllık-Ot Açık Yerler ? - LR/Lc - - Dianthus viscidus Çok Yıllık-Ot? Petrorhagia prolifera Tek Yıllık-Ot Yamaçlar Gypsophila glomerata Çok Yıllık-Ot Kurak Kayalık Yerler 0 Gypsophila muralis Tek Yıllık-Ot Tarlalar, Yol Kenarları, Nadas Arazileri Sisymbrium orientale Tek Yıllık-Otsu Yol Kenarı, Boş Alan Hypericum aucheri Çok Yıllık-Ot Taşlı Yerler Avrupa Sibirya????? - LR/Lc - LR/Lc LR/Lc LR/Lc LR/Lc LR/Lc Vicia grandiflora varyete grandiflora Tek Yıllık- Ot Orman, Çalılık, Tarlalar, Yolkenarları D. Akdeniz - LR/L c 62

74 Tablo 44. Bitki Flora Listesi (Devam) TÜR ADI ÖMÜR-YAPI HABİTAT YÜKSEKLİK(m) ELEMENTİ END IUCN BERN END. Erodium hoefftianum Tek Yıllık-Ot Kumlu Topraklar, Maki, Taşlı Yamaçlar, Meyvalıklar ? - LR/Lc Haplophyllum suaveolens varyete suaveolens Çok Yıllık-Ot Kireçtaşları Üzerinde Kayalık Yerler, Genellikle Çam Ormanları Yakını Avrupa-Sibir ya - LR/Lc - - Acer tataricum Çok Yıllık-Çalı Veya Küçük Ağaç Yaprak Döken Meşe Çalılıkları, Kayalık Yamaçlar, Nehir Vadileri ? - LR/Lc - - Rhamnus rhodopeus alttür anatolicus Çok Yıllık-Çalı Kayalık Bayırlar ? - LR/Lc - - Astragalus thracicus Çok Yıllık-Çalı? 0? - LR/Lc - - Astragalus ornithopodioides Çok Yıllık-Ot Kırlar, Şistli Çimenlik Yamaçlar Avrupa-Sibir ya - LR/Lc Glycyrrhiza echinata Çok Yıllık-Ot Batak Arazi, Hendek Kenarı ? - LR/Lc - - Vicia hybrida Tek Yıllık-Ot Kayalık Kireçtaşı Yamaçları, Çalılık, Çimenlik Yerler, Tarlalar, Kumlu Kıyılar Avrupa-Sibir ya - LR/Lc - - Vicia grandiflora varyete grandiflora Tek Yıllık-Ot Orman, Çalılık, Tarlalar, Yolkenarları D. Akdeniz - LR/Lc - - Vicia hybrida Lens nigricans Lathyrus hirsutus Tek Yıllık- Ot Tek yıllık -ot Tek yıllık- ot Kayalık Kireçtaşı Yamaçları, Çalılık, Çimenlik Yerler, Tarlalar, Kumlu Kıyılar Tepe Yamaçları, Kayalık Pinus Brutia Koruluklar, Bazen Ekili Alanlarda Çalılık Ve Çimenlik Yerler, Ekilmiş Arazi Avrupa-Sibir ya - LR/Lc 0-900? - LR/Lc Avrupa-Sibir ya - LR/Lc - 63

75 Tablo 45. Bitki Flora Listesi (Devam) TÜR ADI ÖMÜR-YAPI HABİTAT YÜKSEKLİK ELEMENTİ END IUCN BERN END. Trifolium ornithopodioides Tek yıllık-ot Kısa Çayırlıklar, Kışın Nemli Yerler, Sahil Yakınlarındaki Alüvyonal Killi Yerler 0-100? - LR/Lc - - Lotus corniculatus varyete tenuifolius Çok yıllık-ot Yaş, Ağır Topraklar Üzerinde, Nehir Kıyılarında Ve Bataklıklarda D. Akdeniz - LR/Lc Onobrychis gracilis Çok yıllık-ot Nadas Tarlaları, Çorak Yerler, Şistli Kıyılar, Kayalık, Garik ? - LR/Lc - - Prunus spinosa alttür dasyphylla Çok yıllık-çalı ve küçük ağaç Çalılıklar İçinde Ve Orman Kalıntılarında Avrupa-Si birya - LR/Lc - - Potentilla supina Tek veya Çok yıllık-ot Nemli Boş Alan ? - LR/Lc - - Eryngium campestre varyete campestre Çok yıllık-ot Orman Açıklığı, Taşlı Tepe Yanları, Bozulmuş Step, Nadas Tarlalar, Kumullar Chaerophyllum bulbosum İki yıllık-ot Nadas Tarlalar, Sulu Çayırlar Anthriscus caucalis Tek yıllık-ot Kenarlar, Araziler Coriandrum sativum Tek yıllık-ot Quercus Çlılığı, Çorak Alanlar, Nadas Tarlalar Najas orientalis Tek yıllık-ot Hendeklerde Zannichellia palustris Çok yıllık-ot Göller, Gölcükler, Nehirler, Kanallar, Tatlı Veya Hafif Tuzlu Sular Allium vineale Çok yıllık- ot Alpin Çayırlıklar, Nehir Yatakları, Bataklıklar Avrupa-Si birya?????? - LR/Lc - LR/Lc LR/Lc LR/Lc LR/Lc LR/Lc LR/Lc

76 Tablo 46. Bitki Flora Listesi (Devam) TÜR ADI ÖMÜR-YAPI HABİTAT YÜKSEKLİK(m) ELEMENTİ END IUCN BERN END Galium tenuissimum alttür tenuissimum Tek yıllık-ot Ormanlar, Çalılıklar, Kenarlar, Kayalık Yerler, Ekili Alanlar Bilinmiyor Lr/Lc - - Cruciata laevipes Çok yıllık-ot Otlaklar, Açık Çalılıklar Sagittaria sagittifolia Çok yıllık-ot Göl Ve Nehir Kıyıları, Bataklar, Sıksık Suda Avrupa-Si birya Lr/Lc ? Lr/Lc - - Alisma plantago-aquatica Çok yıllık-ot Göl Ve Nehir Kıyıları, Bataklıklar, Islak Topraklar Avrupa-Si birya Lr/Lc - - Alisma gramineum Çok yıllık-ot Göller, Hendekler, Bataklıklar, Su İçi ? Lr/Lc - - Elodea canadensis Çok yıllık-ot Yapay Göllerde Doğallaşmış 0? Lr/Lc - - Najas minor Tek yıllık-ot Göller, Gölcükler, Arklar ? Lr/Lc - - Crocus pallasii alttür pallasi Çok yıllık- ot Açıkta Taşlı Yerler, Dağınık Koru Ve Çalılıklar ? Lr/Lc - - Romulea linaresii alttür graeca Çok yıllık- ot Makilerdeki Otlu Yerler D. Akdeniz Lr/Lc - - Ophrys oestrifera alttür oestrifera Orchis mascula alttür pinetorum Çok yıllık- ot Çok yıllık- ot Çayırlık, Quercus Çalılıkları, Pinus Ormanları, Yol Kenarı, Yaş Yerler Konifer Orman Arası, Fagus Ormanları, Quercus Çalılıkları Sparganium erectum alttür erectum Çok yıllık- ot? ? Lr/Lc D. Akdeniz Lr/Lc - - Avrupa-Si birya Lr/Lc

77 Tablo 47. Bitki Flora Listesi (Devam) TÜR ADI ÖMÜR-YAPI HABİTAT YÜKSEKLİK(m) ELEMENTİ END IUCN BERN END. Glyceria maxima Çok yıllık-ot Çukurluklar İçinde, Phraguıtes İle Beraber 0-900? - LR/Lc Glyceria fluitans Çok yıllık-ot Az Derin Göl, Nehir, Irmak Ve Çukurların Kenarları, Islak Çayırlıklar ? - LR/Lc - - Stipa pontica Çok yıllık-ot Step, Dağ Yamaçları ? - LR/Lc - - Aeluropus littoralis Çok yıllık-ot Deniz Kenarındaki Kireçtaşlı Yamaçlar, Krater Gölü Çevresindeki Tuzlu Çayırlıklar, ? - LR/Lc - - Eragrostis minor Tek yıllık-ot Serpantin Üzerinde, Kaplıcalardaki Kireçtaşı, Volkanik Haraketli Kayalık, Vadiler, Kurumuş Eki.00? - LR/Lc - - Cynodon dactylon varyete dactylon Çok yıllık-ot Kuru Ve Taşlık Yamaçlar, Akarsu Kenarları, Tatlısu Bataklığı,Ve Deniz Kıyısındaki Kumullar ? - LR/Lc Digitaria sanguinalis Tek yıllık-ot Alnus Ormanı Kenarı, Sistli Yamaçlar Ve Bahçe, Tarla Ve Ekilen Arazilerde Yabani Ot 0-500? - LR/Lc - - Setaria verticillata varyete verticillata Tek yıllık-ot Bozulmuş Arazi, Sulanan Tarla Ve Bahçeler, Çukurluklar 0-800? - LR/Lc - - Setaria glauca Tek yıllık- Çöplük Yerler, Tarlalar Ve Bahçeler ? - LR/Lc

78 Florastik Analiz Bölgede yetişen bitki türlerinin çoğu Avrupa-Sibirya elementine ait türlerdir. Geniş yayılış göstermekle birlikte IUCN kategorisine göre LR/Lc sınıfındadır. Bitki listesi oluşturulurken gözlem, anket metodunun yanı sıra literatür çalışması gerçekleştirilmiş, yapılan çalışmada yükselti, toprak yapısı ve konumları göz önünde bulundurulmuştur. Fauna Faaliyet alanı ve yakın çevresinin fauna listeleri oluşturulurken yapılan arazi gözlemlerinin yanı sıra, bölge halkının görüşleri de dikkate alınarak ve ayrıca detaylı literatür çalışmalarından edinilen bilgilerle oluşturulan fauna listeleri sınıflandırılarak aşağıda tablolar halinde verilmiştir. Yapılan literatür çalışmalarında ise şu kaynaklar referans alınmıştır: Prof. Dr. Ali DEMİRSOY un Memeliler-1996, Omurgalılar/ Amniyota-1992, Genel Zoocoğrafya ve Türkiye Zoocoğrafyası-2002, Prof. Dr. İlhami KİZİROĞLU nun Türkiye Kuşları -1989, DPT ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Türkiye faunası veri tabanı projesinin ürünü olan Türkiye Omurgalılar Tür Listesi -1996, Prof. Dr. Nuri YİĞİT, Prof. Dr. Ercüment ÇOLAK, Prof. Dr. Osman KETENOĞLU, Doç. Dr. Latif KURT ve arkadaşlarınca hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirme-ÇED 2002 adlı eserlerden yararlanılmıştır. Faaliyet alanı ve çevresinde, yapılan literatür çalışmalarına göre var olabileceği düşünülen Amphibia (İki Yaşamlılar) ve Reptilia (Sürüngenler), Mammalia (Memeliler) ve Aves (kuşlar) Listesi sırasıyla Aşağıda tablolar halinde verilmiştir. 67

79 Tablo 48. Amphibia (İki Yaşamlılar) Tablosu FAMİLYA TÜR ADI TÜRKÇE ADI HABİTAT END. IUCN BERN AV KOM. Kayıt Şekli Bufo viridis Gece Kurbağası Taşlıklar, bahçeler _ LC EK II _ Literatür BUFONIDAE Pelobortes syricus Toprak Kurbağası Gevsek ve yumusak topraklar - LC EK II _ Literatür Bufo bufo Siğilli Kurbağa Gündüzleri tas altı, toprak içi, gibi çeşitli kovuklarda gizlenir - LC EK II _ Gözlem Tablo 49. Reptilia (Sürüngenler) Tablosu FAMİLYA TÜR ADI TÜRKÇE ADI HABİTAT END. IUCN BERN AV. KOM. Kayıt Şekli TESTUDINIDAE Testudo graeca Adi tosbağa Taşlı alanlar, bağ ve bahçeler - Vu EK II EK 1 Gözlem EMYDİDAE Mauremys caspica caspica Çizgili kaplumbağa Taşlı alanlar, bağ ve bahçeler - Nt Ek II EK 1 Literatür AGAMİDAE Phrynocephalus helioscopus Topbaş keleler Taslık ve çalılık kısımlar - R EK II EK 1 Literatür LACERTA COLUBRIDAE Ophisops elegans elegans menetries Lacerta trilineata Tarla kertenkelesi İri Yeşil Kertenkele Az bitkili açık alanlarda, taşlı ve topraklı zeminde yaşar Orman, bahçe, taşlık ve dere Kenarlarında - Nt EK II EK 1 Literatür - Nt EK II EK 1 Literatür Coluber ravergieri Kocabaş yılan Az bitkili taşlık bölgeler - - EK III EK 1 Literatür Coronella najadum İnce yılan Taslık ve çalılık kısımlar - Nt EK II EK 1 Literatür SCİNCİDAE M. vittata Şeritli kertenkele Sstep-dağlık-kayalık - Nt EK II EK 1 Literatür 68

80 Tablo 50. Kuşlar (Aves) Listesi FAMİLYA TÜR ADI TÜRKÇE ADI HABİTAT KONUM ACCIPITRIDAE FALCONIDAE RED DATA IUCN AV KOM. BERN Kayıt Şekli Buteo buteo Şahin Step, dağlık, kayalık Y, KZ, T A 4 LR/lc 1 EK II Literatür Buteo rufinus Kızıl Şahin Step, dağlık, kayalık Y, KZ A 4 LR/lc 1 EK II Literatür Hieraaetus fasciatus Tavşancıl Step, dağlık, kayalık Y A 2 LR/lc 1 EK II Literatür Falco tinnuculus Kerkenez Çalılık, step, bahçe Y A 4 LR/lc 1 EK II Literatür Falco vespertinus Ala Doğan Çalılık, orman, dağlık ve step T, G A 2 LR/lc 1 EK II Literatür ALAUDIDAE Alauda arvensis Tarla Kuşu Step, çalılık, bahçe Y A 4 LR/lc 2 EK III Literatür HIRUNDINIDAE Hirundo rustica Kır Kırlangıcı Çalılık ve bahçelik Y A 4 LR/lc 1 EK II Literatür MOTACILLIDAE Anthus pratensis Çayır İncirkuşu Step G, T, KZ - LR/lc 1 EK II Literatür Motacilla flava Sarı Kuyruksallayan Step G A 4 LR/lc 1 EK II Literatür TURDIDAE Erithacus rubecula Kızılgerdan Çalılık, bahçe, orman Y A 4 LR/lc 1 EK II Literatür GLAREOLIDAE Glareola pratincola Bataklık Kırlangıcı Sulak alanlar G,T A3 LR/lc 1 EK II Literatür COLUMBIDAE Streptopelia turtur Üveyik Step,çalılık,bahçe G A4 LR/lc 3 EK III Literatür STRIGIDAE Bubo bubo Puhu Orman çalılık Y A3 LR/lc 1 EK II Literatür HIRUNDINIDAE Hirundo rupestris Kaya Kırlangıcı Dağlık,kayalık,step G A4 LR/lc 1 EK II Literatür Hirundo rustica Kır Kırlangıcı Çalılık ve bahçelik Y A4 LR/lc 1 EK II Literatür TURDIDAE Saxicola rubertra Çayır Taşkuşu Step,çayır Y A4 LR/Ic 1 EK II Literatür SITTIDAE Sitta europea Sıvacı Kuşu Çalılık,bahçe,orman Y A4 LR/Ic 1 EK II Literatür Pica pica Saksağan Çalılık,bahçe,orman Y A4 LR/Ic 3 - Literatür CORVIDAE Corvus frugilegus Ekin Kargası Çalılık,bahçe,orman Y,KZ A4 LR/Ic 3 - Literatür STURNIDAE Sturnus vulgaris Sığırcık Çalılık,bahçe,step Y A4 LR/Ic 2 - Literatür PASSERIDAE Passer domesticus Serçe Çalılık,bahçe,step Y A4 LR/Ic 3 - Literatür EMBERIZIDAE Miliara calandra Tarla Çalıkuşu Çalılık,bahçe,step Y A4 LR/Ic 2 EK III Literatür 69

81 Tablo 51. Mammalia (Memeliler) Listesi FAMİLYA TÜR ADI TÜRKÇE ADI HABİTAT END. IUCN BERN AV KOM. Kayıt Şekli LEPORIDAE Lepus europaeus Yabani tavşan Yaygın _ LC EK 3 3 Literatür HYSTRICIDAE Hystrix indica Oklu kirpi Orman, çalı _ LC _ 1 Literatür CANIDAE Canis lupus Kurt Orman, step, yayla _ LC EK 2 1 Literatür Vulpes vulpes Kızıl tilki Her türlü habitat _ LC _ 3 Literatür TALPIDAE Talpa europaea Avrupa köstebeği step,yayla _ LC _ 1 Literatür SUIDAE Sus scrofa Yaban domuzu Yapraklı karışık _ LC EK 3 3 Literatür Mustela nivalis Gelincik Orman, bağ, bahçe _ LC Ek 3 2 Literatür MUSTELIDAE Mustela ermenia Gelincik Orman, bağ, bahçe _ LC EK 3 2 Literatür Meles meles Porsuk Orman, step _ LC EK 3 2 Literatür Chionomys nivalis Orman sıçanı 1300m. Üstü orman içi ve step, kayalıklar _ LC EK 3 2 Literatür MURIDAE Mus macedonicus Tarla faresi Açık arazi _ LC EK 3 2 Literatür Microtus rossiaemeridionalis _ Orman içi çayır _ LC Literatür SPALACIDAE Spalax leucodon Kör fare Mera, tarla, çayır, yüksek yayla ve step alanlar _ LC EK 3 2 Literatür FELİDAE Felis silvestris Schreber Yaban kedisi Yerleşim yerleri yakını - LC EK 3 2 Literatür 70

82 Endemizm: Proje alanı ve etki alanı için yapılan arazi çalışmaları ve literatür araştırmalarında endemik hayvan türüne rastlanılmamıştır. Faaliyet alanı ve çevresindeki kuş faunası listelenirken, alanda bulunan ve bulunması muhtemel kuş türleri tespit edilmiş ve habitat olarak çok daha geniş bir alan değerlendirilmiştir. Bu türler alanda bulunma statüleri farklı olmakla birlikte, ülkemizdeki durumlarını ortaya koymak bakımından, ayrıca bir Red Data Book sınıflandırmasına tabi tutulmuşlardır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinin kuş faunası oluşturulurken Prof. Dr. İlhami KİZİROĞLU nun hazırladığı Türkiye Kuşları-1989 ve Atlas Dergisi ile Doğa Derneği nin ortak yayını olan Türkiye Kuşları Rehberi-2005 adlı kaynaklardan yararlanılmıştır. Yukarıdaki fauna tabloları, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları na göre de irdelenmiş ve bununla ilgili kısaltmalar aşağıda verilmiştir. Proje kapsamında Merkez Av Komisyonu Kararları na kesinlikle riayet edilecektir. Kuşlar için kullanılan Red Data Book kategorileri ve bulunma statülerinin açıklamaları aşağıdadır. AVES FAUNA RED DATA BOOK SINIFLAMASI A.1.2 Nesli Tehlikede Olanlar A.2 Şiddetli Tehdit Altında Olanlar A.3 Tehdit Altındakiler A.4 Potansiyel Olarak Tehlike Sinyali Verenler B Kategorileri Geçici Transit Türler Y KZ G T AVES FAUNA ÜLKEDE BULUNMA STATÜLERİ Yerli Türler Kış Ziyaretçisi Türler Göçmen Türler Transit Göçer Türler Faaliyet alanı ve yakın çevresinde Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biogenetik Rezerv Alanları, Biosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar bulunmamaktadır. Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Tekirdağ İli Av Dönemi Ava Yasak Sahalar Haritası Ek 10 da verilmiştir. Faaliyetin arazi hazırlığı ve işletme aşamalarında Merkez Av Komisyonu Kararlarına mutlaka uyulacaktır. 71

83 Faaliyet alanında koruma altına alınmış türlere rastlanırsa, zarar verilmeyecektir. Yöredeki av hayvanlarının korunması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nca her yıl yayınlanan Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararlarına mutlaka uyulacaktır. Ayrıca tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Avrupa nın Yaban Hayatını ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi hükümlerinden Türlerin Korunması ile ilgili maddelere ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununa uyulacaktır. III.6.Meteorolojik ve iklimsel Özellikler. Bölgenin genel iklim koşulları, Bölgenin sıcaklık dağılımı (Grafiğinin çizilmesi) Bölgenin yağış dağılımı (Grafiğinin çizilmesi) Bölgenin nem dağılımı (Grafiğinin çizilmesi) Bölgenin buharlaşma durumu (Grafiğinin çizilmesi ) Bölgenin sayılı günler dağılımı (sisli, kar yağışlı, karla örtülü, en yüksek kar örtüsü kalınlığı), Bölgenin rüzgar dağılımı(yıllık, mevsimlik, aylık rüzgar yönü dağılımı, yönlere göre rüzgar hızı, aylık ortalama rüzgar hızı dağılımı grafiği, en hızlı esen rüzgar yön ve hızı, fırtınalı ve kuvvetli rüzgarlı gün sayısı), Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri, Meteorolojik verilerin güncelleştirilmiş ve uzun yıllar değeri olarak rapora konulması, A) Bölgenin Genel İklim Şartları Genel iklim özellikleri Akdeniz iklimi ve Karasal İklimin bir birleşimidir. Marmara Denizi çevresinde görülen bu iklime Marmara İklimi de denir. Bir tür geçiş iklimi olan bu iklimde yazlar kurak ve sıcak, bahar ve kış ayları yağışlı geçer. Yağışlar kış aylarında kar şeklinde görülür. Tekirdağ ile ilgili resmi sıcaklık ve yağış bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 52.Tekirdağ İli Genel İklim Özellikleri Aylar En yüksek sıcaklık rekoru, C Ortalama en yüksek sıcaklık, C Tekirdağ iklimi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 23,9 24,7 28,1 30,0 32,0 40,2 38,4 37,5 34,5 35,1 26,0 23,5 8,3 8,8 11,1 15,7 20,5 25,3 27,9 28,0 24,3 19,5 14,4 10,3 Ortalama sıcaklık, C 4,9 5,1 7,4 11,9 16,7 21,4 23,8 23,6 19,9 15,3 10,5 7,0 Ortalama en düşük sıcaklık, C En düşük sıcaklık rekoru, C 2,2 2,2 4,2 8,1 12,4 16,5 18,9 19,2 15,8 11,9 7,4 4,1 11,7 11,5 10,4 1,2 3,5 8,6 10,9 12,0 3,7 1,8 5,3 9,3 Ortalama yağış, mm 60,3 54,5 55,2 41,9 38,4 37,1 24,3 14,6 37,8 65,2 73,7 73,8 Kaynak: Türkiye Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü (DMİ) 72

84 Şekil 22. Türkiye İklim Haritası Proje alanının meteorolojik özelliklerinin belirlenmesi ve proje etki alanının en doğru şekilde ortaya konabilmesi için, ÇED Raporunu hazırlarken Proje Alanı nı temsil eden ve büyük klima gözlemlerinin yapıldığı Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Çorlu Meteoroloji İstasyonu verileri ve Tekirdağ Meteoroloji istasyonu Aylık Toplam Açık Yüzey Buharlaşması verileri kullanılarak meteorolojik veriler değerlendirilmiştir. Meteoroloji Bülteni, fevk verileri ve yağış tekerrür eğrisi EK-6 da verilmiştir. b) basınç Ortalama basınç: Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama basınç değeri 994,4 hpa dır. Maksimum basınç: Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık maksimum basınç değeri 1019,1 hpa olarak Ocak ayında gözlenmiştir. Minimum basınç: Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık minimum basınç değeri 967,0 hpa olarak Ankara ayında gözlenmiştir. Çorlu Meteoroloji İstasyonuna ait gözlem kayıtlarından elde edilen basınç değerleri Tablo 53 te ve bu değerlerin grafiksel gösterimi Şekil 23 te verilmiştir. Tablo 53. Basınç Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Basınç (hpa) ,4 Maksimum Basınç (hpa) ,1 Minimum Basınç (hpa)

85 Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil 23. Basınç Değerleri Grafiği C) Sıcaklık Ortalama sıcaklık Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama sıcaklık değeri 12,8 0 C olarak gözlenmiştir. Maksimum sıcaklık Çorlu Meteoroloji İstasyonu göz göre maksimum sıcaklık 40,0 0 C olarak Temmuz ayında gözlenmiştir. Minimum sıcaklık Çorlu Meteoroloji İstasyonuna göre minimum sıcaklık 17,5 0 C olarak Şubat ayında gözlenmiştir. Çorlu Meteoroloji istasyonuna ait sıcaklık verileri Tablo 54 te ve bu verilen grafiksel olarak gösterimi Şekil 24 te verilmiştir. Tablo 54. Sıcaklık Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Tmz Ags Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Sıcaklık ( C) ,8 Maksimum Sıcaklık ( C) Minimum Sıcaklık ( C) ,5 74

86 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil 24. Sıcaklık Değerleri Grafiği Ç) Yağış Ortalama toplam yağış miktarı Ortalama Sıcaklık ( C) Maksimum Sıcaklık ( C) Minimum Sıcaklık ( C) Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama toplam yağış değeri 572,3 mm dir. Günlük maksimum yağış miktarı Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum yağış değeri Temmuz ayında ölçülmüş olup 111,3 mm dir. Çorlu Meteoroloji istasyonuna ait yağış değerleri Tablo 55 te ve bu verilerin grafiksel gösterimi Şekil 25 te verilmiştir. Tablo 55. Yağış Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Tmz Ags Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllk Toplam Yağış Ortalaması (mm) ,3 Maksimum Yağış (mm) , Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil 25. Yağış Değerleri Grafiği 75

87 D) Ortalama Nispi Nem Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama nispi nem yüzde 77,2 olarak ölçülmüştür. Çorlu Meteoroloji istasyonuna ait ortalama nem değerleri Tablo 56 da ve bu değerlerin grafiksel gösterimi Şekil 26 da verilmiştir. Tablo 56. Nem Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Nem (%) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil 26. Nem Değerleri Grafiği E) Sayılı Günler Ortalama kar yağışlı günler sayısı Ortalama Nem (%) Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre kar yağışlı günler sayısı 16.6 dır. Ortalama kar örtülü günler sayısı Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre kar örtülü günler sayısı 11,5 dir. Çorlu Meteoroloji İstasyonuna ait Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayılarına ait veriler Tablo 57 de ve bu verilerin grafiksel gösterimi Şekil 27 de verilmiştir. Tablo 57. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Kar Yağışlı Günler Sayısı ,6 Kar Örtülü Günler Sayısı ,5 76

88 Kar Yağışlı Günler Sayısı Kar Örtülü Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil 27. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği Ortalama sisli günler sayısı Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama sisli günler sayısı 20,4 tür. Ortalama dolulu günler sayısı Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama dolulu günler sayısı 1,3 tür. Ortalama kırağılı günler sayısı Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama kırağılı günler sayısı 22,9 dir. Ortalama orajlı gün sayıları Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama orajlı günler sayısı 18,4 tür. Çorlu Meteoroloji İstasyonuna ait Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayılarına ait veriler Tablo 58 de ve bu verilerin grafiksel gösterimi Şekil 28 de verilmiştir. Tablo 58. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Tmz Ags Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllı k Sisli Günler Sayısı Ortalaması ,4 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması ,3 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması ,9 Orajlı Günler Sayısı ,4 77

89 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Sisli Günler Sayısı Ortalaması Dolulu Günler Sayısı Ortalaması Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Şekil 28. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı Grafiği F) Buharlaşma Çorlu Meteoroloji İstasyonuna ait buharlaşma verileri bulunmadığı için Tekirdağ buharlaşma verileri kullanılmıştır. Tekirdağ istasyonuna ait aylık buharlaşma verileri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 59. Aylık Toplam Açık Yüzey Buharlaşması (mm) İSTASYON ADI/NO: TEKIRDAG / YIL/AY

90 Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere ortalama açık yüzey buharlaşması 605 mm dir. Ğ) Rüzgâr Yıllık, mevsimlik, aylık rüzgâr yönü Uzun Yıllar Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları: Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgarın esme sayıları toplamları Tablo 60 da ve bu sayıların grafiksel gösterimi Şekil 29 da verilmiştir. Tablo 60. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Top. N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW NW NNW N NNE NE WNW ENE W 0 E WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 29. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 79

91 Çorlu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre birinci derecede hakim rüzgar yönü NNE (Kuzey kuzeydoğu) dir. İkinci derecede hakim rüzgar yönü ise N (Kuzey) dir. Üçüncü derecede hakim rüzgar yönü ise NE (Kuzeydoğu) dir. Tablo 61. İlkbahar Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları İLKBAHAR MART NİSAN MAYIS N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Tablo 62. Yaz Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları YAZ HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Tablo 63. Sonbahar Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları SONBAHAR EYLÜL EKİM KASIM N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW

92 WSW W WNW NW NNW Tablo 64. Kış Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları KIŞ ARALIK OCAK ŞUBAT N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW

93 NNW 8000 N NNE NW 6000 NE WNW 4000 ENE 2000 W 0 E WSW SW SSW S Ocak SE SSE ESE NNW 6000 N NNE NW WNW NE ENE W WSW SW SSW 0 S Şubat SE SSE E ESE NNW 8000 N NNE NW 6000 NE WNW 4000 ENE 2000 W 0 E WSW SW SSW S Mart SE SSE ESE NNW 6000 N NNE NW WNW NE ENE W WSW SW SSW 0 S Nisan SE SSE E ESE NNW 8000 N NNE NW 6000 NE WNW 4000 ENE 2000 W 0 E WSW SW SSW S Mayıs SE SSE ESE NNW 8000 N NNE NW 6000 NE WNW 4000 ENE 2000 W 0 E WSW SW SSW S Haziran SE SSE ESE NNW N NNE NW 8000 NE 6000 WNW ENE W 0 E WSW SW SSW S Temmuz SE SSE ESE NNW N NNE NW NE WNW 5000 ENE W WSW SW SSW 0 S Ağustos SE SSE E ESE NNW N NNE NW 8000 NE 6000 WNW ENE W 0 E WSW SW SSW S Eylül SE SSE ESE 8000 N NNW NNE NW WNW W NE ENE E WSW SW SSW S Ekim SE SSE ESE 6000 N NNW NNE NW WNW NE ENE W WSW SW SSW 0 S Kasım SE SSE E ESE NNW 6000 N NNE NW WNW NE ENE W WSW SW SSW 0 S Aralık SE SSE E ESE Şekil 30. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları 82

94 Yönlere göre rüzgâr hızı Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri: Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yönlere göre ortama rüzgar hızları Tablo 65 te ve bu verilen grafiksel gösterimi Şekil 31 de verilmiştir. Tablo 65. Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW NNW 4.0 N NNE NW 3.0 NE WNW W ENE E WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 31. Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 83

95 Ortalama rüzgâr hızı Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem verilerine göre ortalama rüzgar hızı 3,5 m/sn olarak ölçülmüştür. Ortalama rüzgar hızı değerleri Tablo 66 da ve bu verilerin grafiksel olarak gösterimi Şekil 32 de verilmiştir. Tablo 66. Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil 32. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği Maksimum rüzgâr hızı ve yönü Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem verilerine göre maksimum rüzgar hızı Mart ayında 34,0 m/sn olarak ölçülmüştür. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Hızı (m_sec) Tablo 67. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Verileri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Ags Eyl Ekm Ksm Arlk Yllk NE NW WSW SE S SSW NW WNW SSE ESE SW SE NE Ortalama fırtınalı günler sayısı dür. Çorlu Meteoroloji İstasyonu gözlem verilerine göre ortalama fırtınalı günler sayısı 11,4 Çorlu Meteoroloji İstasyonu kayıtlarına göre fırtınalı günler sayılarına ait veriler Tablo 68 de ve bu verilerin grafiksel gösterimi Şekil 33 te verilmiştir. 84

96 Tablo 68. Fırtınalı Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Tmz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yllk Fırtinalı Günler Sayısı Ortalaması Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil 33. Fırtınalı Günler Sayısı Grafiği Fırtinalı Günler Sayısı Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri, Çorlu Meteoroloji İstasyonuna göre son 100 yılda 124,7 mm.dir Fevk Verileri Çorlu istasyonunda uzun yıllar fevk hadiseleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Çorlu Meteoroloji istasyonu yağış, süre ve tekerrür eğrileri EK-10 Meteoroloji Bülteninde verilmiştir. Tablo 69.Fevk Verileri TARİH TARİH İSTASYON OLAY ZARAR Çorlu Dolu Dolu zirai ürünlere zarar vermiş Çorlu Yağış ve sel Yağış ve sellerden dolayı zirai ürünler zarar görmüş, Fırtına fırtınadan dolayı zirai ürünler zarar görmüş Çorlu Fırtına Fırtınadan dolayı yerleşim yerleri zarar görmüş Çorlu Fırtına Fırtınadan dolayı yerleşim yerleri zarar görmüş Çorlu Dolu Dolu zirai ürünlere zarar vermiş Çorlu Fırtına Fırtınadan dolayı yerleşim yerleri zarar görmüş Çorlu Dolu Ulaşım araçları zarar gördü Çorlu Fırtına Haberleşme ve enerji nakil hatları zarar gördü Çorlu Fırtına Haberleşme ve enerji nakil hatları zarar gördü Çorlu Fırtına Haberleşme ve enerji nakil hatları zarar gördü Çorlu Fırtına Haberleşme ve enerji nakil hatları zarar gördü Çorlu Fırtına Haberleşme ve enerji nakil hatları zarar gördü Çorlu Yağış ve sel İnsan hayvan ulaşım ve yerleşim yerleri zarar gördü Çorlu Fırtına Yerleşim yerleri zarar gördü Çorlu Yağış ve sel Yerleşim yerleri zarar gördü Çorlu Fırtına Haberleşme ve enerji nakil hatları zarar gördü Çorlu Fırtına Yerleşim yerleri zarar gördü 85

97 III.7. Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, içme ve kullanma su kaynakları ile ilgili koruma alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), bunların faaliyet alanına mesafeleri, olası etkileri, Ülkemiz Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar a) 09/08/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları" bulunmamaktadır. b) 01/07/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Orman ve Su İşleri Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları" bulunmamaktadır. c) 21/07/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar bulunmamaktadır. ç) 22/03/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları bulunmamaktadır. d) 31/12/2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede değişikliği ve en son değişikliği tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar bulunmamaktadır. e) 02/11/1986 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri", bulunmamaktadır. f) 09/08/1983 tarihli ve 2872 sayılı ve en son değişikliği tarih ve 5491 Sayılı Kanunla Yapılan Çevre Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar bulunmamaktadır. g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar bulunmamaktadır. ğ) 31/08/1956 tarihli ve 6831 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Orman Kanunu uyarınca proje alanında orman alanı bulunmamaktadır. h) 04/04/1990 tarihli ve 3621 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar bulunmamaktadır. 86

98 ı) 26/01/1939 tarihli ve 3573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun da belirtilen alanlar bulunmamaktadır. i) 25/02/1998 tarihli ve 4342 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mera Kanunu nda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. j) 17/05/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar bulunmamaktadır. Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar a) 20/02/1984 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları" bulunmamaktadır. b) 12/06/1981 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar bulunmamaktadır. ı) 23/10/1988 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan "Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar bulunmamaktadır. ıı) 13/09/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar bulunmamaktadır. ııı) Cenova Deklerasyonu nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar bulunmamaktadır. c) 14/02/1983 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar bulunmamaktadır. ç) 17/05/1994 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır. d) 27/07/2003 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi bulunmamaktadır. Korunması Gereken Alanlar a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri) bulunmamaktadır. b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. 87

99 sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanları bulunmamaktadır. c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler bulunmamaktadır. ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları bulunmamaktadır. d) Bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır. Ayrıca, proje sahası içerisinde gerçekleştirilecek çalışmalarda herhangi bir kültür varlığına rastlanması durumunda çalışmalar durdurularak en yakın mülki idare amirliğine haber verilecektir. III.8.Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı, toprak etüdü), toprak ve arazi kullanımının ilgili mevzuatlar açısından değerlendirilmesi, Söz konusu Çerkezköy Atıksu Arıtma Tesisi Proje kapsamında (mülga) Tekirdağ Tarım İl Müdürlüğüne görüş sorulmuştur. (mülga) Tekirdağ Tarım İl Müdürlüğü görüşe cevaben tarih ve 965 sayılı yazında; Çerkezköy Çevre Belediyeler Atıksu Arıtma Tesisi Yapma ve İşletme Birliği tarafından 624 ada 1 parsel nolu 7.000,19 m 2, F19B24D3B pafta, 2621 parsel numarası ile kayıtlı taşınmaz üzerinde yapılmak istenilen Atıksu Artıma Tesisi ile ilgili görüş sorulmaktadır. Konu ile ilgili olarak yazı ekinde sunulan tapu kayıtlarının Müdürlüğümüz tarafından değerlendirilmesi sonucunda, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5403 sayılı Topak Koruma ve Arazi Kullanım Kanun ve tarih ve /6163/ sayılı Bakanlığımız talimatının 19. Maddesi d bendi gereği arsa vasfında Kanun Kapsam dışında değerlendirilmiş olup üzerinde Atıksu Arıtma Tesisi yapılmasında sakınca olmayıp yapılacak bir işlem bulunmamaktadır. şeklinde belirtilmiştir. Bahse konu olan yazı Ek-1 Resmi Belgelerde verilmiştir. 88

100 III.9.Proje yeri ve etki alanının hava, su ve toprak açısından mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi, proje alanının herhangi bir yüzeysel su kaynağına etkisi olup olmadığının, içme ve kullanma suyu alanları içinde olup olmadığının belirlenmesi, Proje yeri ve etki alanının mevcut kirlilik yükü hava kirliliği, su kirliliği ve toprak kirliliği açısından aşağıda başlıklar halinde açıklanmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2012 yılında yayınlanan Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Envanteri Değerlendirme Raporu na göre Tekirdağ ili hava kirliliğinin 2. Öncelikli sorun olduğu iller arasında yer almaktadır. Türkiye de Hava Kirliliğinin İlk Üç Öncelikli Sorundan Biri Olduğu İller Tablo 70 de ve haritası ise Şekil 34 te verilmektedir. Tablo 70. Türkiye de Hava Kirliliğinin İlk Üç Öncelikli Sorundan Biri Olduğu İller Türkiye Hava Kirliliğinin Hava Kirliliğinin 1. Öncelikli Sorun 2. Öncelikli Sorun Olduğu İller Olduğu İller Adana Adıyaman Afyonkarahisar Aksaray Ankara Ardahan Bartın Bayburt Bitlis Çorum Denizli Edirne Elazığ Gaziantep Iğdır Isparta Karabük Kars Kastamonu Kırıkkale Kilis Kocaeli Konya Kütahya Manisa Mardin Muğla Osmaniye Sivas Tokat Yalova Zonguldak Ağrı Aydın Balıkesir Batman Çanakkale Düzce Muş Niğde Sakarya Siirt Şırnak Tekirdağ Trabzon Uşak Yozgat Hava Kirliliğinin 3. Öncelikli Sorun Olduğu İller Amasya Artvin Bingöl Bolu Bursa Çankırı Erzincan Erzurum Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay İstanbul İzmir Karama Kırşehir Mersin Nevşehir Ordu Sinop Van 89

101 Tablo 71.Marmara Bölgesinde Hava Kirliliğinin İlk Üç Öncelikli Sorundan Biri Olduğu İller Hava Kirliliğinin 1. Öncelikli Sorun Olduğu İller Hava Kirliliğinin 2. Öncelikli Sorun Olduğu İller Hava Kirliliğinin 3. Öncelikli Sorun Olduğu İller EDİRNE KOCAELİ BALIKESİR ÇANAKKALE BURSA İSTANBUL YALOVA SAKARYA TEKİRDAĞ Şekil 34. Marmara bölgesinde hava kirliliği öncelikleri haritası Tablo 72.Marmara Bölgesinde Su Kirliliğinin İlk Üç Öncelikli Sorundan Biri Olduğu İller Su Kirliliğinin 1. Öncelikli Sorun Olduğu İller Balıkesir Bilecik Bursa Çanakkale İstanbul Kırklareli Sakarya Tekirdağ Su Kirliliğinin 2. Öncelikli Sorun Olduğu İller Yalova Su Kirliliğinin 3. Öncelikli Sorun Olduğu İller Kocaeli Şekil 35.Marmara Bölgesinde Su Kirliliği Öncelikleri Haritası 90