Editörler Prof. Dr. Bahri ÖZTÜRK Doç. Dr. Funda BAŞARAN YAVAŞLAR

Transkript

1 İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Alexander Von Humboldt Vakfı Tarafından Düzenlenen VERGİ HUKUKU ÖRNEĞİNDE HUKUKA UYGUN VE ETKİN KAMU DENETİMİ SEMPOZYUM KİTABI Editörler Prof. Dr. Bahri ÖZTÜRK Doç. Dr. Funda BAŞARAN YAVAŞLAR Kamu Denetiminin Sınırları - Uluslararası Hukuktan Kaynaklanan Sınırlar - Ulusal Hukuklardaki Anayasal Sınırlar Kamu Denetiminde Hukuka Aykırılığın İdare Hukuku ve Ceza Hukuku Bakımından Sonuçları Vergi Denetiminde Ulusal Çözümler ve Öneriler - Ulusal Hukuklarda Mükellefi Denetleme Araçları - Vergi Denetiminde Etkinlik Sorunu ve Çözüm Önerileri Ankara 2010

2

3 TAGUNGSBAND FÜR RECHTSMÄSSIGE UND EFFEKTIVE ÖFFENTLICHE KONTROLLE AM BEISPIEL DES STEUERRECHTS Herausgegeben von Prof. Dr. Bahri ÖZTÜRK Doç. Dr. Funda BAŞARAN YAVAŞLAR

4 Atıf Önerisi: Makale yazarının adı, ÖZTÜRK/BAŞARAN YAVAŞLAR (Ed.), Kamu Denetimi, Ankara 2010, sayfa numarası Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Editörler: Bahri Öztürk Funda Başaran Yavaşlar Hukuk Kitapları Dizisi: 1064 ISBN Birinci Baskı: Aralık Sayfa Tasarımı: İlhan Eroğlu Kapak Tasarımı: İsmail Çam 469 Sayfa, 16x23,5 cm. 1. Kamu Denetimi 2. Vergi Denetimi 3. Vergi Denetiminde Hukuka Uygunluk 4. Temel Hak ve Özgürlükler 5. Vergi Denetiminde Etkinlik Sorununun Nedenleri 6. Hukuka Uygun ve Etkin Vergi Denetimi İçin Öneriler Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayımcılık San. ve Tic. A.Ş. ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Yayın ve Dağıtım: Merkez Sağlık Sok. No: Sıhhiye / Ankara Tel: (312) Faks: (312) satis@seckin.com.tr Şube Strazburg Cad. No: 23/B Sıhhiye / Ankara Tel: (312) ankarasube@seckin.com.tr Şube Ankara Adliye Sarayı K-Blok Zemin Kat Sıhhiye / ANKARA Tel: (312) adliyesube@seckin.com.tr Şube Abide-i Hürriyet Cad. No: 179/E Şişli / İSTANBUL Tel: (212) Faks: (212) sislisube@seckin.com.tr Web Adresi / yayin@seckin.com.tr Baskı: Seçkin Yayıncılık, Tel: (0 312)

5 Önsöz Devlete Anayasa ile verilen görevler arasında kuşkusuz önde gelenlerden biri de kamu denetimidir (AY md.5). Devlet, anayasa ve kanunlarla kurulmuş düzenin hem hukuka uygun hem de etkin şekilde işleyişini sağlamak amacıyla, gerek kendi içinde ve gerekse bireyler nezdinde denetim yapmak zorundadır. Ancak, yönetilenler kadar yönetenlerin de hukukla bağlı olduğu hukuk devletinde, bireylerin kanuni ödevlerini hukuka uygun şekilde yerine getirip getirmediklerine ilişkin kamu denetiminin hukuki sınırları kuşkusuz önemli bir konu başlığını oluşturmaktadır. Bir yandan, kamu düzenini etkin şekilde sağlama ve koruma amacıyla giderek daha güçlendirilen ve giderek belki bir Leviathan a dönüştürülen devlet; diğer yanda, hukuk devletinin çizdiği sınırlar ve bu bağlamda özellikle temel hak ve özgürlükler çekirdek alanında teneffüs etmeye çalışarak buna tahammül göstermek zorunda olan birey. Bu gerilimli ilişki özellikle vergi denetiminde kendisini daha keskin bir şekilde ortaya koymaktadır. Devletin devamiyeti finansal kaynaklarına ve bu kaynaklar arasında tartışmasız en önemlisi olan vergiye bağlıdır. Devletten anayasada belirtilen hizmetleri yerine getirmesini talep eden birey bunun için vergi ödemek; devlet ise, vergi sisteminin işleyişini sağlamak ve neticede vergiyi tahsil edebilmek için, vergi ödevlilerine kanunlarla yüklenen ödevlerin hukuka uygun şekilde yerine getirilip getirilmediğini denetlemek zorundadır. Kaldı ki, her ne kadar bireyler, sağlık, imar gibi kamu denetimini gerektiren alanlardan farklı olarak, vergi idaresinin etkin vergi denetimde bulunmaması nedeniyle doğrudan somut bir zarara uğramadıklarını düşünmekte ve denetim zaafiyetini devletin sorunu gibi algılamaktaysalar da (örneğin bir gıda zehirlenmesi ya da bina yıkılması nedeniyle denetimsizlikten ya da kalitesiz denetimden somutzarar gördüklerinde hemen gerekli hukuki yollara başvurarak ilgili idareyi sorumlu tutmakta gecikmezken, etkin olmayan vergi denetiminden dolayı ortaya çıkan zarara karşı umarsız kalabilmekteyseler de), denetimde etkinlik zaafiyeti, neticede bireyin zarar görmesine yol açmaktadır. Çünkü, vergi geliri kaybı, devletin kamu hizmetini ya hiç ya da yeterli kalitede sunamamasına veyahut borçlanma gibi başka kaynaklar üzerinden bunları gerçekleştirmesine yol açmaktadır. Bu bağlamda, devlet, vergi denetimi iyileştirmek ve etkinleştirmek adına her geçen gün yeni önlemler almak, yeni metotlar geliştirilmekle görevlidir ve de bunu yapmaktadır. Ancak, kamu adına, kamu için yapılan bu denetimde kullanılan metotların her biriyle, başta özel hayatın gizliliği olmak üzere, kullanılan denetim aracına, denetim şekline ve sürecine bağlı olarak maddi ve manevi varlığın dokunulmazlığı, konut dokunulmazlığı, basın hürriyeti gibi pek çok temel hak ve özgürlüğe müdahale edildiği de ayrı bir gerçektir.

6 6 Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Etkinliği sağlamak adına temel hak ve özgürlükler alanına müdahalenin sınırları iyice daraltılabilir mi, anayasal ilkeler dar ve lafzi yorumlara mahkum edilebilir mi? Hukukilik ve etkinlik aynı anda birlikte gerçekleştirilebilir mi? İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Alexander von Humboldt Vakfı tarafından Nisan 2010 tarihleri arasında İstanbul da düzenlenen Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi başlıklı uluslar arası Sempozyum da sunulu tebliğleri ve tartışmaları içeren bu kitapçık, tüm bu sorunlara eğilmekte, cevaplar bulmaya çalışmaktadır. Kitabın birinci kısmının konusunu, kamu kuruluşları tarafından, kamu düzeninin korunması amacıyla, özel kişi ve kuruluşlar nezdinde yapılan denetimlerin hukuki sınırları oluşturmaktadır. Burada, kamu kesimindeki dış denetim kuruluşlarının (özellikle bakanlıkların dış denetim organlarının), bireylerin yasal ödevlerini hukuka uygun şekilde yerine getirip getirmediklerine ilişkin denetimlerinin uluslar arası hukuk ve ulusal hukuktan kaynaklanan sınırları araştırılmaktadır. Öncelikle, kamu denetimin devlet egemenliğinin kapsamına bağlı sınırları ortaya konulmakta, ardından Avrupa Birliği Hukuku nda rekabete ilişkin kamu denetiminin içeriği ve sınırları ele alınmaktadır. Kamu denetiminin, temel hak ve özgürlüklerden kaynaklanan sınırları, özel önemi ve AY md.90, son fıkra nedeniyle hem Türk Anayasası ve hem de AİHS hem de Türk Anayasası bakımından ayrı ayrı ele alınmaktadır. Nihayet, bu denetimlerin hukuki güvenlik ilkesinden kaynaklanan sınırlarını bireyci bir bakış açısıyla incelenerek, toplantının önemli bir amacı yerine getirilmeye çalışılmaktadır. Kamu denetimini gerçekleştirmekle görevli idari birimlerin/memurların, bu görevlerini hukuka uygun şekilde yerine getirmemeleri karşılaşılabilecek bir durumdur. İlgili idari birim/memur, bu görevi tamamen göz ardı edebileceği gibi, denetimin amacını sağlamaya uygun şekilde de yerine getirmemiş olabilir. İşte, Kitabın ikinci kısmının konusunu, hukuka uygun bir şekilde gerçekleştirilmeyen kamu denetiminin İdare Hukuku ve Ceza Hukuku ndaki sonuçları oluşturmaktadır. Denetimin hiç yapılmaması ya da gerektiği şekilde yapılmaması halinde, kamunun kendi içindeki denetim mekanizması ile bireylerin bu durumda başvurabilecekleri hukuki yolların neler olduğu ortaya konulmaktadır. Kitabın üçüncü ve son kısmı tamamen vergi denetimine ayrılmıştır. Burada öncelikle, karşılaştırmalı bir bakış açısıyla, vergi idaresinin vergilendirmeyle bağlantılı durumları ve bu arada mükellefin vergisel ödevlerini hukuka uygun şekilde yerine getirip getirmediğini tespit etmek için başvurabileceği denetim araçları incelenmekte; ardından, pek çok ülke bakımından genel bir sorun olan denetimde etkinlik sorunu ve bu sorunu aşma yolları üzerinde durulmaktadır. Denetimde etkinliği sağlamak ve artırmak üzere çeşitli devletlerde başvurulan kimi araçlar tek tek ele alınmakta, bunların yöneldikleri amacı sağlamaya hizmet edip etmedikleri araştırılmaktadır.

7 Önsöz 7 Kitabın üçüncü kısmı içinde yer alan Vergi Denetiminde Etkinlik Sorununun Nedenleri ve Çözüm Yolları başlıklı podyum tartışmasının amacı ise, toplantının üçüncü kısmını somut bir noktaya ulaştırmaktır. Bu bağlamda, podyum tartışmasının yurt içinden ve yurt dışından değerli katılımcıları, genel olarak vergi denetiminde etkinlik sorununun nedenleri ve/veya etkinliği artıcı çözüm önerilerine ilişkin kişisel yaklaşımlarını ortaya koymaktadırlar. Bir önceki alt bölümden farklı olarak, burada artık mevcut tek bir denetim aracının değerlendirilmesi değil; mevcut olan ya da hukuka uygun ve etkili- bir vergi sisteminde olması gerektiğine inanılan her türlü denetim araç ve metodunun birlikte sunulması ve değerlendirilmesi söz konusudur. Gerek ülkemizden ve gerekse başta Almanya olmak üzere, Avusturya, Belçika, İspanya ve Yunanistan dan değerli bilim adamı ve uygulamacıların sundukları -ve neredeyse tamamı makale şeklindeki- tebliğler, Sempozyum da simültane çeviri hizmeti olmasına rağmen, daha yararlı bir kitap sunmak adına ve büyük kısmı- akademisyen hukukçular tarafından Türkçe ye çevrilmiştir. Çeviri, kolay gibi görünmekle birlikte aslında son derece zor bir çalışmadır. Sempozyum a ve dolayısıyla bu kitaba, gerek lutfedip oturum başkanlığını üstlenerek, gerek tebliğ/makale sunarak, gerek çeviri yaparak ve gerekse tartışmalara katılarak katkıda bulunan yerli ya da yabancı tüm hocalarımıza, meslektaşlarımıza, bürokratlarımıza ve diğer uygulamacılarımıza, konuklarımıza teşekkürü bir borç bilirim. Onlarsız ne böyle bir toplantı ne de böyle bir kitap mümkün olabilirdi. Nihayet asla daha az olmayan teşekkürlerim ve minnettarlığım, kapılarını sonuna kadar açıp Sempozyum un ve bu kitabın ortaya çıkmasına maddi ve manevi her türlü desteği veren İstanbul Kültür Üniversitesi Sayın Rektörü Prof. Dr. Dursun Koçer e, toplantı fikrini ilk dile getirdiğimde desteğini derhal açıklayan Sayın Eski Dekan Prof. Dr. İlhan Ulusan a, göreve başladığında daha henüz emekleme aşamasında olan bu projeyi hassasiyetle devam ettiren Sayın Dekan Prof. Dr. Bahri Öztürk e ve Alexander von Humboldt Vakfı nadır. Doç. Dr. Funda Başaran Yavaşlar Köln,

8

9 İçindekiler Önsöz... 5 AÇILIŞ KONUŞMALARI Prof. Dr. Dursun Koçer Prof. Dr. Ahmet Mengi Dr. Mustafa Uysal Birinci Oturum: KAMU DENETİMİNİN SINIRLARI Birinci Bölüm: ULUSLARARASI HUKUKTAN KAYNAKLANAN SINIRLAR Prof. Dr. Christian WALDHOFF Kamu Denetiminin Anayasal ve Devletler Umumi Hukuku ndan Kaynaklanan Sınırları ve Bu Durumun Uluslararası Sözleşmelerle Aşılması: Alman Vergi Makamlarının ve Sayıştay ın Sınır Ötesi Kontrol Yetkisi Giriş Kamu Denetimi Bir Konseptin Çeşitli Yönleri Yurtiçi Vergilendirmede Vergi Makamlarının Hayat Olayını Tespit Edebilmesi Bakımdan Yetkileri Alman Vergi Usul Kanunu nun Konsepti Yurtdışı Vergi Olaylarında Vergi Makamlarının Yetkileri Sayıştay ın Sınır Ötesi Kontrol Yetkisi? Sonuç Prof. Dr. Durmuş TEZCAN Kamu Denetiminin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nden Kaynaklanan Sınırları Doç. Dr. Hanife ÖZTÜRK Avrupa Birliği Hukukunda Rekabete İlişkin Kamu Denetiminin Kapsamı ve Sınırları Genel Olarak İşletmelere Uygulanacak Rekabet Kuralları Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Yaptırımlar ve İşleyiş Kamu İşletmeleri Devlet Yardımları TARTIŞMALAR... 89

10 10 Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi İkinci Bölüm: ULUSAL HUKUKLARDAKİ ANAYASAL SINIRLAR Prof. Dr. Ülkü AZRAK Türk Hukuku nda Temel Hak ve Özgürlüklerden Kaynaklanan Sınırlar Genel Bakış Anayasa Düzeninde Demokrasi Açığı Türkiye de, Özgürlüklerin Genişletilmesi ve Güvenceye Bağlanması Konularında Olumlu Fakat Yetersizlikler İçeren Gelişmeler Bağımsız İdari Otoritelerin Temel Hak ve Özgürlükler Üzerindeki Sınırlayıcı Denetim Yetkileri Prof. Dr. Philip KUNIG Kamusal Denetimin Hukuki Güvenlik İlkesinden Kaynaklanan Sınırları: Almanya Hukuki Kavram Olarak Denetim Hukuki Güvenlik ve Hukuk Devleti Genel Değerlendirme ve Geleceğe Bakış (Sonuç) Prof. Dr. Spyridon FLOGAITIS Yeni Veri Kavramı Çerçevesinde Vergi Hukuku'nda Güvenin Korunması İlkesi TARTIŞMALAR İkinci Oturum: KAMU DENETİMİNDE HUKUKA AYKIRILIĞIN İDARE HUKUKU VE CEZA HUKUKU BAKIMINDAN SONUÇLARI Doç. Dr. Oğuz SANCAKDAR Türk Hukuku nda Gerekli Denetimin Yapılmamasına Bağlı Hukuki Sonuçlar İdari Faaliyetlerin Denetlenmesinin Önemi ve Kapsamı İdari Faaliyetlerdeki Denetim Eksikliğinin Giderilmesinin İyi Yönetim Hakkı - Bilgi Edinme Hakkı İle İlişkisi İdarenin Denetim Eksikliğinin Yargısal Denetimi İdarenin Denetim Eksikliğinin Yargı Dışı Yöntemlerle Giderilmesi Sonuç ve Öneriler

11 İçindekiler 11 Prof. Dr. Daniel GARABEDIAN Belçika ve Fransız Gelir Vergisi Kanunlarına Göre Vergi Denetim Sürecindeki Yasaya Aykırılık Durumlarında Vergi Mükellefinin Korunması Giriş ve Genel Bakış Belçika Vergi Kanunu Fransız Vergi Kanunu Prof. Dr. Bahri ÖZTÜRK Vergi Ceza Muhakemesi'nde Delil Yasakları Giriş Delil Yasakları Durumları Delil Yasaklarının Görevi Yeni CMK da Öngörülen Yeni Delil Yasakları Koruma Tedbirleri ve Deli Yasakları Delil Yasakları Konusunda Yeni Kurallar ve Sonuç TARTIŞMALAR Üçüncü Oturum: VERGİ DENETİMİNDE ULUSAL ÇÖZÜMLER VE ÖNERİLER Birinci Bölüm: ULUSAL HUKUKLARDA MÜKELLEFİ DENETLEME ARAÇLARI Prof. Dr. Markus HEINTZEN Alman Vergi Hukuku ndaki Tahkikat Metotları Giriş Tahkikat Görevi ve Müdahale Etme Yetkisi Tarhiyat Yapılarak Alınan Vergiler Stopaj Yoluyla Alınan Vergiler Çoklu Vergi Sistemi ve Tahkikat Metotların Çokluğu İtiraz Süreci Vergi Ceza Hukuku Anayasal Yönergeler Tax Compliance Sonuç

12 12 Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Prof. Dr. Pedro Herrera MOLINA / Prof. Dr. Víctor M. Sánchez BLÁZQUEZ İspanyol Hukuku nda Vergi Mükellefini Denetleme Araçları Giriş Denetleme Yöntemleri Sınırlar: Kendi Aleyhinde Sonuçlar Doğmasına Yol Açmama Hakkı Dr. İdris Hakan FURTUN Türk Hukuku nda Vergi Mükellefini Denetleme Araçları Giriş ve Konunun Sunumu Vergi Usul Kanunu Düzenlemeleri Bağlamında Türkiye de Uygulanan Vergi Mükellefini Denetleme Araçlarının Ortak Hukuki Nitelikleri Yoklama Arama Bilgi Toplama Sonuç TARTIŞMALAR İkinci Bölüm: VERGİ DENETİMİNDE ETKİNLİK SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Dr. Susanne AHRENS Hollanda Maliye İdaresi'nin Kontrol Stratejileri Giriş Kontrol Stratejilerinin Unsurları Sonuç Dr. Peter UNGER Avusturya da Vergi Yükümlülerinin ve Üçüncü Kişilerin Bilgi Verme Yükümlülüğü Giriş Münferit Bilgi Verme Yükümlülükleri Sonuç

13 İçindekiler 13 Prof. Dr. Roman SEER Almanya da Vergi Yükümlülerinin Verilerinin Korunması Giriş Kişisel Verilerin Akıbetini Belirleme Hakkının Koruma Alanı Tüzel Kişilerin Korunması Kişisel Verilerin Akıbetini Belirleme Hakkının Gelişimi Kişisel Verilerin Akıbetini Belirleme Hakkının Sınırları Sonuç Doç. Dr. Funda Başaran YAVAŞLAR Türk Hukuku nda Vergi İncelemesi İncelemenin Amacı, İçeriği ve Hukuki Niteliği İnceleme Yapmaya Yetkili Memurlar İncelemenin Kapsamı İnceleme Zamanı İnceleme Yeri İnceleme Süreci Sonuç TARTIŞMALAR Üçüncü Bölüm: PANEL Vergi Denetiminde Etkinlik Sorununun Nedenleri ve Çözüm Yolları Oturum Başkanı: Asım Özgözükara (Vergi Konseyi, Maliye Bakanlığı) Katılımcılar: Prof. Dr. Roman Seer (Bochum Ruhr Üniversitesi) Prof. Dr. Markus Heintzen (Berlin Hür Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Bumin Doğrusöz (Marmara Üniversitesi) Dr. Susanne Ahrens (Avrupa Birliği Federal Almanya Temsilcisi, Maliye Bölümü) Dr. Peter Ungers (Viyana İdare Mahkemesi) Mehmet Koç (İstanbul Vergi Dairesi) Kavramlar Dizini

14

15 Inhaltsübersicht Vorwort... 5 Eröffnungsgespraeche Prof. Dr. Dursun Koçer Prof. Dr. Ahmet Mengi Dr. Mustafa Uysal ERSTER TEIL: GRENZEN DER ÖFFENTLICHEN KONTROLLE Erster Abschnitt: Grenzen der öffentlichen Kontrolle im internationalen Recht Prof. Dr. Christian WALDHOFF Völker- und verfassungsrechtliche Grenzen öffentlicher Kontrolle und deren Erweiterung durch internationale Vertraege: Grenzüberschreitende Kontrollbefugnisse deutscher Steuerbehörden und Rechnungshöfe Einleitung Öffentliche Kontrolle vielfaeltige Facetten eines Konzepts Befugnisse zur Sachverhaltsermittlung der Finanzbehörden bei innerstaatlichen Steuerfaellen die Konzeption der deutschen Abgabenordnung Befugnisse der Finanzbehörden bei grenzüberschreitenden Steuerfaellen Grenzüberschreitende Kontrollbefugnisse von Rechnungshöfen? Schluss Prof. Dr. Durmuş TEZCAN Grenzen der öffentlichen Kontrolle in der EMRK Doç. Dr. Hanife ÖZTÜRK Inhalt und Grenzen der öffentlichen Kontrolle bezüglich des Wettbewerbs im Europarecht Allgemeines Wettbewerbsregeln, denen die Unternehmen unterliegen Missbrauch der marktbeherrschenden Stellung Sanktionen und Verfahren Öffentliche Unternehmen Staatshilfe DISKUSSIONEN... 89

16 16 Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Zweiter Abschnitt: Verfassungsrechtliche Grenzen der öffentlichen Kontrolle Prof. Dr. Ülkü AZRAK Die aus den freiheitlichen Grundrechten stammenden Grenzen in der Türkei Überblick Demokratiemangel im System der Verfassung von Die positiven, allerdings unvollstaendigen Entwicklungen über die Ausdehnung und Sicherung der Freiheiten in der Türkei Kontrollbefugnisse der Selbstaendigen Verwaltungsautoritaeten über die Grundrechte und -freiheiten Prof. Dr. Philip KUNIG Grenzen öffentlicher Kontrolle aus dem Prinzip der Rechtssicherheit: Deutschland Kontrolle als Rechtsbegriff Rechtssicherheit und Rechtsstaat Bilanz und Ausblick Prof. Dr. Spyridon FLOGAITIS Der Grundsatz des Vertrauensschutzes im Steuerrecht mit besonderem Augenmerk auf den Begriff der neuen Angabe" DISKUSSIONEN ZWEITER TEIL: VERWALTUNGS- UND STRAFRECHTLICHE RECHTSFOLGEN DER NICHT RECHTSMAESSIGEN ERFÜLLUNG DER ÖFFENTLICHEN KONTROLLE Doç. Dr. Oğuz SANCAKDAR Rechtsfolgen bei Nichterfüllung der Aufgaben der öffentlichen Kontrolle in der Türkei Notwendigkeit und Umfang der Kontrolle von Verwaltungsrechtlichen Taetigkeiten Das Verhaeltnis der Beseitigung des Kontrollmangels über die verwaltungsrechtlichen Taetigkeiten gegenüber dem Recht auf gute Verwaltung dem Recht auf Information Richterliche Haftpüfung des Kontrollmangels Beseitigung des Kontrollmangels durch aussergerichtiche Methode Ergebnisse und Vorschlaege

17 Inhaltsübersicht 17 Prof. Dr. Daniel GARABEDIAN Schutz der Steuerpflichtigen vor Rechtswidrigkeiten während der steuerlichen Kontrolle in belgischen und fransözischen Einkommensteuerrechts Einführung und Überblick Belgisches Steuerrecht Französisches Steuerrecht Prof. Dr. Bahri ÖZTÜRK Beweisverbote im Steuerprozessrecht Einführung Beweisverbotsfaelle Zweck von Beweisverboten Neue Beweisverbote im neuen Strafprozessgesetz Schutzmassnahmen und Beweisverbote Neue Regelungen über Beweisverbote und Ergebnis DISKUSSIONEN DRITTER TEIL: NATIONALE LÖSUNGEN UND VORSCHLAEGE IM STEUERRECHTLICHEN ERMITTLUNGSVERFAHREN Erster Abschnitt: Ermittlungsmethoden im nationalen Recht Prof. Dr. Markus HEINTZEN Ermittlungsmethoden im deutschen Steuerrecht Einleitung Untersuchungsaufgabe und Eingriffdbefugnisse Veranlagungssteuern Quellensteuern Vielsteuersystem und Pluralitaet der Ermittlungsmethoden Einspruchsverfahren Steuerstrafrecht Verfassungsrechtliche Vorgaben Tax Compliance Schlussbemerkung

18 18 Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Prof. Dr. Pedro Herrera MOLINA / Prof. Dr. Víctor M. Sánchez BLÁZQUEZ Ermittlungsmethoden im spanischen Steuerrecht Einleitung Ermittlungsmethoden Grenzen: das Recht sich selbst nicht belasten zu müssen Dr. İdris Hakan FURTUN Ermittlungsmethoden im türkischen Steuerrecht Einführung und Vorstellung des Themas Gemeinsame Rechtseigenschaften der in der Türkei angewendeten Ermittlungsmittel aufgrund der türkischen Abgabenordnung Nachschau Fahndung Informationseinholung Ergebnis DISKUSSIONEN Zweiter Abschnitt: Effizienzprobleme beim steuerrechtlichen Ermittlungsverfahren und Vorschläge zu deren Überwindung Dr. Susanne AHRENS Kontrollstrategien der niederländischen Finanzverwaltung Einleitung Elemente der Kontrollstrategien Zusammenfassung Dr. Peter UNGER Informationspflicht der Steuerpflichtigen und der dritten Personen in Österreich Einleitung Informationspflichten im Einzelnen Schlussbemerkungen

19 Inhaltsübersicht 19 Prof. Dr. Roman SEER Datenschutz der Steuerpflichtigen in Deutschland Einleitung Schutzbereich des Rechts auf informationelle Selbstbestimmung Schutz juristischer Personen Fortentwicklungen des Rechts auf informationelle Selbstbestimmung Schranken des Rechts auf informationelle Selbstbestimmung Fazit Doç. Dr. Funda Başaran YAVAŞLAR Außenprüfung in der Türkei Zweck, Inhalt und Rechtsnatur der Aussenprüfung Aussenprüfungsbeamte Umfang der Aussenprüfung Zeit der Aussenprüfung Ort der Aussenprüfung Ablauf der Aussenprüfung Ergebnis DISKUSSIONEN Dritter Abschnitt: Podiumsdiskussion Ursachen bzw. Lösungswege zur Vermeidung von Effizienzproblemen beim steuerrechtlichen Ermittlungsverfahren Leiter der Podiumsdiskussion: Asım Özgözükara (Steuerrat, Finanzministerium) Teilnehmer: Prof. Dr. Roman Seer (Ruhr-Universität Bochum) Prof. Dr. Markus Heintzen (Freie Universität Berlin) Assistenz Prof. Dr. Bumin Doğrusöz (Marmara Universität) Dr. Susanne Ahrens (Ständige Vertretung der Bundesrepublik Deutschland bei der Europäischen Union, Abteilung Finanzen) Dr. Peter Ungers (Verwaltungsgerichtshof Wien) Mehmet Koç (Finanzamt zu Istanbul) Thesaurus