Mitoz aynı sayıda kromozom içeren iki hücrenin oluşumuyla sonuçlanır. Oluşan hücrelerin kromozom sayısı, ana hücrenin yarısı kadardır.

Transkript

1 MİTOZ VE MAYOZ

2 Çekirdekli hücrelerde genetik maddenin bir nesilden diğer hücre nesline aktarımı mitoz ve mayoz bölünmeleri içerir. Mayoz gametlerin (eşey hücrelerinin) oluşumunu sağlar. Oluşan hücrelerin kromozom sayısı, ana hücrenin yarısı kadardır. Mitoz aynı sayıda kromozom içeren iki hücrenin oluşumuyla sonuçlanır.

3 DİPLOİD CANLILARDA KROMOZOMLAR HOMOLOG ÇİFTLER HALİNDE BULUNUR Bir türün somatik hücreleri (vücut hücreleri) belirli bir sayıda kromozoma sahiptir. Homolog çiftler halinde bulunurlar. Ör: insanlar: 46 kromozom (23 homolog çift) Homolog kromozomlar benzerdir. Aynı karakteristik özellikleri kodlayan genleri taşırlar Tıpatıp aynı değillerdir Aynı genin farklı versiyonlarını taşıyabilirler. Her diploid canlı bir genin iki kopyasını taşır. Bu çift genlerin yapıları aynı olmak zorunda değildir. Aynı genin alternatif formlarına alel denir.

4 Mayoz bölünme diploid sayıdaki kromozomu (2n) haploid sayıya indirir (n). Gametler (eşey hücreleri) haploid kromozom içerir. Döllenme sırasında iki gametin birleşmesi diploid zigot oluşturur.

5 MİTOZ KROMOZOMLARI BÖLÜNEN HÜCRELERE EŞİT OLARAK DAĞITIR Çekirdeğin bölünmesi sırasında (karyokinez) genetik madde yavru hücrelere bölüştürülür. Bunu sitoplazmanın bölünmesi (sitokinez) izler Hücre döngüsü interfaz ve mitozdan oluşur İnterfaz: S evresi, DNA nın sentezlendiği evre İki ara evre (G1 ve G2) den oluşur. G1 evresinde bulunan G0 noktası ise, hücrelerin döngüden ayrıldığı, bölünmediği fakat metabolik olarak aktif olduğu bir durumdur.

6 S evresi İnterfaz Mitoz Bölünmeyen hücreler Telofaz Profaz Prometafaz Anafaz Metafaz

7 Mitozun belirli evreleri vardır: profaz prometafaz metafaz anafaz telofaz

8 a) İnterfaz Kromozomlar uzun, açık kromatin halindedir b) Profaz Kromozomlar yoğunlaşarak sarmal olur, sentriyoller bölünür ve ayrılır c) Prometafaz Kromozom çiftleri açıkça görülür, sentriyoller hücrenin iki kutbuna ulaşır, iğ iplikleri oluşur d) Metafaz Sentromerler metafaz düzleminde hizalanır 2012 Pearson Education, Inc. Figure 2.7

9 e) Anafaz Sentromerler ayrılır, eşlenmiş kromozomlar zıt kutuplara doğru çekilir f) Telofaz Kromozomlar kutuplara ulaşır, sitokinez gerçekleşir 2012 Pearson Education, Inc. Figure 2.7

10 MAYOZ, EŞEY HÜCRELERİ VE SPORLARDA KROMOZOM SAYISINI DİPLOİDDEN HAPLOİDE İNDİRİR Böylece oluşan her eşey hücresi veya spor, homolog kromozom çiftinin bir tanesine sahip olur. Mayoza genel bakış: Mayoz I sayıyı azaltan bölünme Mayoz II eşit bölünme DNA sentezi (eşlenmesi) mayoz I den önce interfaz sırasında olur fakat mayoz II den önce bir daha olmaz.

11 Mitoz Diploid hücre 2n=4 Mayoz I Prometafaz Profaz I (sinaps) Metafaz (4 kromozom her birinde 1 çift kardeş kromatit Kardeş kromatitler Tetrad Metafaz (2 tetrad) Anafaz Telofaz Azaltan bölünme Dyad Yavru hücre (2n) Yavru hücre (2n) Mayoz II Eşit bölünme Monad 2012 Pearson Education, Inc. Gametler (n) Figure 2.9

12 Profaz I Sinapsis ve tetrad oluşumu sırasında kardeş olmayan kromatitler arasında parça değişimi (crossing over) olur. Profaz I sonunda her tetrad yapının sentromeri ekvator düzleminde hizalanır Homolog kromozomlar hizalanır Profaz I Kiazma Sentromer 2012 Pearson Education, Inc. Figure 2.10

13 Mayoz I Kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromerler ayrılmaz Tetradların her çifti ayrı kutuplara doğru çekilir. Metafaz I, Anafaz I, ve Telofaz I Homolog kromozomlar ayrılır ve kutuplara doğru hareket eder Kardeş kromatitler sentromerlerinden bağlı kalır ve ayrılmaz. Kromozomlar kutuplara ulaşır. Böylece her kutupta bir haploid kromozom seti olur. Sitokinez olur ve iki haploid yavru hücre oluşur. Bazı türlerde kromozomlar etrafında çekirdek zarfı oluşur.

14 Mayoz I de parça değişimi ve rastgele dağılım sayesinde genetik çeşitlilik artar. Parça değişimi olduğunda hem dişi hem de erkek ebeveynden genler karışmış olur Pearson Education, Inc.

15 İkinci mayoz bölünme Mayoz II sırasında her diyaddaki kardeş kromatitler karşı kutuplara ayrılır. Mayoz ıı de oluşan her yavru hücre bir çift homolog kromozomun bir üyesini alır.

16 2012 Pearson Education, Inc.

17 HAYVANLARDA ÜREME SİSTEMLERİ ASLI SADE MEMİŞOĞLU

18 KONULAR ÜREME ÇEŞİTLERİ I. EŞEYSİZ ÜREME 1) TOMURCUKLANMA 2) REJENERASYON 3) PARTENOGENEZ II. EŞEYLİ ÜREME 1) GAMETOGENEZ SPERMATOGENEZ OOGENEZ 2) ÇİFTLEŞME 3) DÖLLENME 1) DIŞ DÖLLENME 2) İÇ DÖLLENME İNSANDA ÜREME SİSTEMİ I. ERKEK ÜREME SİSTEMİ II. DİŞİ ÜREME SİSTEMİ

19 HAYAT DÖNGÜSÜ Doğada yaşayan canlıların doğması, büyümesi, gelişmesi, üremesi (çoğalması) ve ölmesini içine alan süreye hayat döngüsü denir. Doğada bulunan hayvanlar beslenme, çoğalma şekli, gelişim özellikleri ve yavru bakımı açısından farklılık gösterirler. Bu nedenle hayvan gruplarının hayat döngüleri birbirinden farklıdır. Hayat döngüsü üreme olayı ile başlar.

20 ÜREME ÇEŞİTLERİ I) Eşeysiz üreme Eşeysiz üreme sonucu oluşan yavrular ebeveynleri ile tamamen aynıdır. Eşeyli üremeye göre daha verimlidir çünkü kur yapma, çiftleşme gibi olaylara vakit ve enerji harcanmaz Eşeyli üreme sonucu meydana gelen genetik çeşitlilik eşeysiz üremede yoktur Çevresel değişimlere uyum sağlamayı kolaylaştıran doğal seçilim geçerli olmaz Çoğunlukla omurgasız hayvanlarda görülür. Bunlar bir yere tutunarak veya birey sayısı az olan popülasyonlarda yaşayan hayvanlardır Genellikle çevresel şartların etkili olmadığı değişmeyen çevre koşullarında yaşarlar. Değişmeyen bir çevrede eşeysiz üreme bir genotipi (genetik bileşim) korumak için en iyi yöntemdir.

21 EŞEYSİZ ÜREME Hayvanlarda tomurcuklanma, rejenerasyon ve partenogenez olmak üzere üç çeşit eşeysiz üreme görülür 1) Tomurcuklanma Basit çok hücreli hayvanlarda görülür Yeni birey, ergin hayvanın vücudundan bir çıkıntı veya tomurcuk olarak ortaya çıkar Tomurcuk mitoz bölünmeyle oluşur ve erişkin hayvandan ayrılana kadar hücreleri farklılaşır. Bağımsız hale geldiğinde ebeveyn büyüklüğüne erişebilir. Hidrada tomurcuklanma Yeni oluşan birey ebeveyn ile genetik olarak eştir

22 EŞEYSİZ ÜREME 2) Rejenerasyon (Yenilenme) Genelde hasar gören vücut parçalarının yenilenmesi olarak düşünülür fakat bazı durumlarda bir vücut parçasından tam bir birey oluşur. Ör: Derisi dikenliler, bölmeli deniz solucanları, yassı solucanlar Bir deniz yıldızı bir kol ve merkez diskten bir parça içerecek şekilde kesildiğinde tekrar bir bütün hayvan oluşur.

23 EŞEYSİZ ÜREME 3) Partenogenez Döllenmemiş yumurtadan yeni bireylerin oluşumudur. Eklem bacaklılarda ve balık, iki yaşamlılar ve sürüngenlerin bazı türlerinde görülür Partenogenezle üreyen türlerin pekçoğu, diğer zamanlarda eşeyli olarak da ürerler. Döllenme olmadığı halde partenogenezde çiftleşme davranışları gözlenebilir Omurgalılardan olan kamçı kuyruklu kertenkelelerin bazı türlerinde sadece partenogenezle üreme görülür. Bu türlerde yalnız dişi bireyler vardır. Üreme mevsiminde bazı dişiler, erkek rolü üstlenerek çiftleşme taklidi yapar. Bu sayede dişi bireyin yumurtlaması sağlanır.

24 EŞEYSİZ ÜREME Partenogenez (devam) Bazı türlerde döllenme cinsiyeti belirler Ör: Bal arıları, karıncalar Bal arıları Bir kovanda sadece bir kraliçe arı bulunur Döllenmiş yumurtadan çıktıktan sonra belirli besinlerle beslendiği için daha büyük olur. Birden fazla erkek arıyla çiftleştikten sonra spermleri vücudunda hayat boyu saklar Kovanda hangi yumurtaların dölleneceğine kraliçe karar verir Döllenmiş yumurtalardan dişi (2n), döllenmemiş yumurtalardan erkek (n) arılar çıkar.

25 EŞEYLİ ÜREME II) Eşeyli üreme Eşeyli üreme iki adet haploid (n) üreme hücresinin diploid (2n) bir birey oluşturmak üzere birleşmesidir. Bazı omurgasız hayvanlar ve omurgalıların tamamında görülür. Dezavantajı: Eşeysiz üremeye göre çok daha fazla vakit ve enerji gerektirir Eş bulma, çiftleşme için yarışma, çiftleşme, yeni doğanları koruma ve besleme. Ayrıca riskleri daha fazladır: Avlanmaya daha açık olma Avantajı: genetik çeşitlilik sağlar: Bu da tüm dezavantajların önüne geçer

26

27 Parça değişimi Parça değişiminden Parça değişimi

28 EŞEYLİ ÜREME Eşeyli üremenin temel aşamaları: 1. Gametogenez: üreme hücrelerinin (gamet) üretilmesi 2. Çiftleşme: üreme hücrelerinin bir araya gelerek zigot oluşturması. 3. Döllenme: gametlerin birleşmesi Gametogenez ve döllenme eşeyli üreyen hayvan türleri arasında oldukça benzerdir. Çiftleşme ise türler arasında çok büyük farklılıklar gösterir.

29 EŞEYLİ ÜREME 1. Gametogenez Üreme hücrelerine gamet denir ve gametogenez ile oluşurlar. Erkek üreme hücresine sperm, dişi üreme hücresine yumurta denir. Erkekte gametogeneze spermatogenez. Dişide gametogeneze oogenez denir.

30 Spermatogenez Farklılaşma ve olgunlaşma Spermatid (n) Sperm (n) Sperm ana hücresi (2n) Spermatogonyum (2n) Birincil spermatosit(2n) İkincil spermatosit (n) X Y Sitoplazmik köprü Mitoz Mitoz Mayoz I Y Erişkin Mayoz II X

31 Oogenez Yumurta ana hücresi (2n) Oogonyum (2n) Birincil oosit (2n) Erişkin Farklılaşma ve olgunlaşma İkincil oosit (n) Ootid (n) Yumurta (n) Mitoz Mitoz Mayoz I Birincil oosit ergenliğe kadar mayoz I profazında durur. Gerekli besinleri depolar. 1. kutup cisimciği Mayoz II 2. kutup cisimciği Kutup cisimcikleri ölür İkincil oosit mayoz II yi döllenme olursa tamamlar

32 EŞEYLİ ÜREME Spermatogenez Sitoplazmik köprü ne işe yarar? Spermatitler haploiddir X ve Y kromozomları ayrılmıştır. Y kromozomu X kromozomuna göre daha az gen içerir. X kromozomunda hücrenin yaşamı için gerekli genler bulunur Y kromozomunu barındıran spermatidler bu genler olmadan yaşayamaz. Sitoplazmik köprü bu hücreler arası protein paylaşımını sağlar

33 EŞEYLİ ÜREME Gametogenez Erkek: Spermatogenez Testislerde gerçekleşir 1 sperm ana hücresinden 4 sperm hücresi oluşur Mayoz bölünme tamamlanır Sperm sayısı sınırsızdır Mitoz bölünme ergenlikten sonra devam eder Spermler hareketlidir Küçük boyutlu Besin maddesi içermez Zigotun sentrozom kaynağıdır Dişi: Oogenez Yumurtalıkta gerçekleşir 1 yumurta ana hücresinden 1 yumurta oluşur Diğer 2 hücrenin sitoplazmasını içerir Mayoz bölünme döllenmeden sonra tamamlanır Yumurta sayısı sınırlıdır (insanda ) Mitoz bölünme doğumdan sonra durmuştur. Yumurtalar hareketsizdir Büyük boyutlu Besin maddesi içerir Zigotun mitokondri kaynağıdır

34 EŞEYLİ ÜREME Sperm Akrozom sindirim enzimleri içeren bir keseciktir. Yumurta hücresinin zarını eritmekte görev alır. Farklılaşma sırasında Golgiden gelişir Spermin orta bölümünde mitokondriler bulunur. Mitokondrilerin ürettiği ATP enerjisi, kamçının yapısını oluşturan mikrotübüller tarafından kullanılarak hareket sağlanır. Kamçı hareketi, spermlerin döllenmeyi gerçekleştirmek üzere yumurtaya doğru hızla hareket etmelerini sağlar.

35 EŞEYLİ ÜREME Yumurta Memelilerde yumurta zarı protein, glikoprotein ya da polisakkaritlerden oluşan ve zona pellusida adı verilen jel benzeri örtüyle çevrilidir. Türe özgü yapıya sahiptir ve yumurtayla aynı türe ait spermlerin döllenmesini sağlar. Memelilerde yumurta, gelişim aşamasında folikül hücreleri ile çevrilidir. Yumurtalık dokusundan gelişen bu hücreler yumurtayı besler ayrıca zona pellusidanın oluşumuna katılır. Yumurta bırakıldıktan sonra farklılaşarak koruyucu bir örtü şeklinde yumurtayı çevreler.

36 GAMETOGENEZ VİDEO

37 EŞEYLİ ÜREME 3. Döllenme Haploid sperm ve yumurtanın birleşmesi diploid zigotu oluşturur. Zigot daha sonra embryoya gelişecektir. Zona pellusida sayesinde farklı türlerin yumurta ve spermlerinin birleşmesi engellenir. Sadece 1 sperm yumurtaya girebilir. Aşamalar: Sperm ve yumurta birbirini tanır Sperm aktif hale gelir ve yumurtanın hücre zarına girer Yumurta ve spermin hücre zarları birleşir Yumurta başka spermlerin girişini engeller Yumurta aktifleşir ve gelişimine başlar Yumurta ve spermin çekirdekleri birleşir.

38 EŞEYLİ ÜREME Döllenme iç veya dış döllenme şeklinde olabilir Dış döllenme: Suda yaşayan hayvanlarda görülür. Çok sayıda yumurta ve sperm suya bırakılır ve döllenme suda olur. Zamanlama ve uygun ortam gereklidir. Ör: Somon balıkları akarsu akış yönünün tesrine kilometrelerce yüzdükten sonra ilk doğdukları bölgeye gelerek burada yumurta ve spermlerini bırakırlar.

39 EŞEYLİ ÜREME İç döllenme: Sperm sadece sıvı ortamda hareket edebilir Karasal hayvanlar gametlerini dış ortama bırakırlarsa bu hücrelerin kuruyarak ölümüne sebep olur. Bu sorun spermlerin dişi üreme yolu içine bırakılmasıyla çözülmüştür. Bunun için birincil üreme organları (testis, yumurtalık) yanında yardımcı üreme organlarını gerektirir. Erkek penis Dişi - vajina Suda yaşayan bazı türlerde de iç döllenme görülür

40 EŞEYLİ ÜREME-İç döllenme Omurgasızlarda iç döllenme Dolaylı sperm transferi: Çoğu omurgasız ve az sayıda omurgalıda (semender) görülür Spermler spermatofor (sperm paketleri) olarak çevreye bırakılır. Paketler spermi su kaybından korur. Dişi birey spermatoforun bir ucunun karın bölgesine tutunmasını sağlar ve spermler üreme yoluna girer. Böceklerde türe özgü şekilleri olan yardımcı üreme organları bulunur

41 EŞEYLİ ÜREME-İç döllenme Hermafrodit türler: Bazı türlerde bireyler hem yumurta hem de sperm üretir. Neredeyse tüm omurgasız gruplarında hermafrodit türlere rastlanır. Toprak solucanları aynı anda iki cinsiyeti de bulundururlar. Palyaço balıkları doğduklarında erkektir fakat grubun en iri balığı dişi olur. Evrimsel avantajı: Parazit yassı solucanlarda aynı konak üzerinde birden fazla solucan olma olasılığı çok düşüktür Neslin devamı böylece sağlanır

42 Omurgalılarda iç döllenme Balıklar: Çoğu türde dış döllenme görülür Köpek balıkları ve ışın yüzgeçlilerde dişi ve erkeği bir arada tutan yüzgeçler gelişmiştir Spermin doğrudan dişi üreme kanalına girişini sağlar Sürüngenler ve kuşlar: Amniot yumurta dışı sert kabuklu, içi besin yönünden zengin sıvı ortam Kabuk çok sert olduğundan iç döllenme kabuk oluşmadan önce dişinin üreme kanalında gerçekleşir. Memeliler: EŞEYLİ ÜREME-İç döllenme Tüm memelilerde iç döllenme görülür

43 SÜNGERLER?

44 ÜREME SİSTEMİ-İnsan Erkek üreme sistemi A. Testis: Birincil üreme organı Sperm üretimi Çoğu memelide vücut dışındadır Spermatogenezin ideal sıcaklığı vücut sıcaklığının altındadır. B. Seminifer tübülleri: Spermatogenez gerçekleşir C. Epididimis: Spermler burada olgunlaşır ve hareketlilik kazanır D. Sperm kanalı (vas deferens): Spermin iletimini sağlar E. Penis: Çiftleşme organı İdrar ve sperm dışarıya atılır Epididimis

45

46 ÜREME SİSTEMİ-İnsan F. Salgı bezleri: Sperm semen sıvısı ile birlikte bulunur. salgı bezleri tarafından üretilir Spermin hareketini kolaylaştırır, besin maddeleri içerir ve asitli ortamı nötralize eder. 1. Seminal kesecikler: Seminal sıvı Semenin %60 ını oluşturur seminal sıvı oluşturur Mukus, fibrinojen ve fruktoz içerir 2. Prostat bezi: Prostat sıvısı Semenin %30 unu oluşturur Bazik olduğundan erkek ve dişi üreme kanallarındaki asitli ortamda spermlerin hayatta kalmasını kolaylaştırır.

47 ÜREME SİSTEMİ-İnsan Testosteron: Erkek üreme hormonu Spermatogenez ve yüz kılları, kalın ses gibi ikincil üreme özellikleri Testislerdeki Leydig hücreleri salgılar Ergenlikte üreme organlarının gelişimini sağlar Ergenlikte büyüme ve kas kütlesindeki artışa da neden olur

48 ÜREME SİSTEMİ-İnsan Dişi üreme sistemi A. Ovaryum (Yumurtalık): Birincil üreme organı Yumurtaların oluştuğu organdır Ortalama 28 günde bir yumurta gelişir Yumurta gelişimi var olan yumurtaların mayoza devam etmesidir Yumurtalar folikül denen yapıların içindedir

49 ÜREME SİSTEMİ-İnsan B. Fallop tüpü (Yumurta kanalı): Ovulasyonla karın boşluğuna bırakılan yumurtaları huni şeklindeki baş kısmı ile toplar. Kanala geçen yumurtalar uterusa taşınır Döllenmenin gerçekleştiği yerdir İlk bölünmeler kanalda başlar İç yüzey silli epitelle döşelidir İç yüzeyde besleyici sıvı üreten bezler bulunur. Bu bezlerden salgılanan sıvı ile döllenmiş yumurtanın hareket ve beslenmesi sağlanır

50 ÜREME SİSTEMİ-İnsan C. Uterus (Rahim): Düz kaslardan oluşmuş organdır Follopi kanalı ile vajina arasında yer alır Embriyonik gelişimin gerçekleştiği yerdir D. Vajina: Spermlerin dişi vücuduna alındığı organdır Doğumda bebeğin ana vücudunu terkettiği organdır Döllenmemiş yumurtanın dışa atılımını sağlar

51

52 ÜREME SİSTEMİ-İnsan Menstrual döngü: Dişilerde döllenme olmamışsa; yumurta gelişimi, olgunlaşması, yumurtalık ve uterusta meydana gelen değişiklikler günde bir tekrarlayan periyotlarla gerçekleşir. Bu döngüye menstrüasyon döngüsü denir. Bu olaylar hormonlarla düzenlenir. Evreler: i. Folikül evresi ii. Ovulasyon evresi iii. Korpus luteum evresi iv. Mensturasyon evresi

53 3 2 1

54 ÜREME SİSTEMİ-İnsan i. Folikül evresi: Hipotalamus, hipofizi uyararak FSH (Folikül uyarıcı hormon) salgılanmasını sağlar. FSH yumurtalıkta folikül gelişimini başlatır. Folikül içinde oogenez ile yumurta gelişir. Gelişen foliküllerden bazıları östrojen salgılar. Östrojen uterusta mitoz bölünmeleri hızlandırarak rahimin (uterusun) gelişmesini sağlar. Yumuşak dokular ve salgı bezleri oluşur. Embriyonun tutunacağı ortam sağlanmış olur. Östrojenin artması durumunda FSH azalır. Bu olaya feedback (Geri bildirim) denir. Östrojenin artması, yumurtanın olgunlaştığını gösterir. FSH a gerek kalmaz ve miktarı azalır. Folikül evresi: gün sürer.

55

56

57 ÜREME SİSTEMİ-İnsan ii. Ovulasyon: Bir gün sürer Hipofizden salgılanan LH (luteinleştirici hormon) gelişen folikülün yırtılmasını ve olgunlaşmış yumurtanın fallop tüpüne atılmasını sağlar. Bu olay genelde menstrüasyon döngüsünün tam ortasında 14. günde gerçekleşir.

58 ÜREME SİSTEMİ-İnsan iii. Korpus luteum evresi Ovulasyonun ardından folikül içine yağ damlacıkları dolar ve sarı cisim (korpus luteum) oluşur. Korpus luteum progesteron ve az miktarda da östrojen salgılar. Progesteron, uterus iç damarlarının kalınlaşmasını sağlar. Kılcal damarlar genişler ve mukus salgısı artar. Böylece embriyo tutunması için düşüğe karşı önlemler alınmış olur. Bu evre gün devam eder.

59 ÜREME SİSTEMİ-İnsan iv. Menstrüasyon evresi Döllenme olmamışsa korpus luteum bozulur. Korpus luteum bozulunca progesteron ve östrojen salgısı durur. Uterus iç dokusu, korpus luteum, döllenmemiş yumurta parçalanarak kanamayla vajinadan atılır. Bu olaya menstrüasyon (adet görme) evresi denir. 3 5 gün sürer.

60 ÜREME SİSTEMİ-İnsan Menstrüasyon evresi (devam) Döllenme olmuşsa, korpus luteum bozulmaz. Embriyo uterusa tutunur. Uterus, embriyo ve plasenta birlikte HCG (karyonik gonadotropin) salgılar. Östrojenin etkisiyle göğüsler gelişir, progesteron etkisi ile süt kanalları gelişir.

61 TEK YUMURTA İKİZİ Tek yumurta ikizleri (monozigotik ikizler, identical) aynı tekiz gebeliklerde olduğu gibi anneden gelen bir yumurta ve babadan gelen bir sperm ile oluşurlar. Sperm ve yumurta birleşirler ve döllenme meydana gelir, bir tane döllenmiş yumurta (zigot) oluşur. Mono: bir zigot: döllenmiş yumurta anlamındadır, bu nedenle monozigotik denir. Döllenmeden belli bir süre sonra döllenmiş yumurta ikiye ayrılır ve ayrı iki embriyo gelişmesi başlar, bu bölünme ikiz gebeliğe neden olur.

62 ÇİFT YUMURTA İKİZİ Çift yumurta ikizleri anneden gelen iki yumurtanın babadan gelen iki sperm ile döllenmesi sonucu oluşurlar. İki tane döllenmiş yumurta (zigot) oluşur, bu nedenle dizigotik ikiz denir. Di: iki, zigot: döllenmiş yumurta anlamına gelir. İki tane zigot iki ayrı bebeği oluşturacak şekilde ayrı ayrı gelişirler. Genetik yapıları farklıdır, farklı yıllarda doğan iki kardeş gibidir, sadece aynı anda aynı rahimde bulunmaktadırlar.

63

64 Kediler birden fazla erkekten yavru doğurabilir neden???