RAHMET PEYGAMBERÝ VE KUR AN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RAHMET PEYGAMBERÝ VE KUR AN"

Transkript

1 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Üç ayda bir yayýnlanýr Yýl: 5 Sayý: 47 RAHMET PEYGAMBERÝ VE KUR AN HZ.PEYGAMBERÝN ÖZERLLÝKLERÝ KUR AN-I KERÝM Ý ANLAMANIN VE HAYATA GEÇÝRMENÝN ÖNEMÝ

2

3 baþyazý Muhterem Okuyucularýmýz! Cenâb-ý Allah a hamd, O nun sevgili peygamberi, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) e, o nun âline ve ashâbýna selam olsun. Rahmet Dergisinin 2010 yýlý 47. Kur an Yýlý sayýsýyla siz deðerli okuyucularýmýzý selamlamanýn mutluluðunu yaþýyorum. Ýnþaallah Rahmet dergimiz, rahmetiyle devam edecek. Emektar hocalarýmýz, mesai arkadaþlarým, akademisyen hocalarýmýzla beraber insanlarýmýzýn birlik ve beraberliðine, kardeþlik ve dayanýþmamýza bir damla olsun katkýmýz olursa mutlu olacaðýz. Dini gün ve geceler, milli ve dini bayramlarýmýzda güncel dini konularla ilgili insanlarýmýzýn ihtiyaç duyduðu konularý gündeme getirmeye siz deðerli okuyucularýmýzla paylaþmaya gayret edeceðiz. Kocaeli Ýl Müftüsü olarak göreve baþladýðým 23 Aralýk 2009 dan itibaren mesai arkadaþlarýmla birlikte, Kocaeli genelinde her ay binleri aþan hatimler (Þubat: 1060, Mart: 1099 ) okuyarak vatandaþlarýmýzla, merkezi yayýnlarda dualarýný yapmaktayýz. Kocaeli - mizde yayýn yapan beþ gazetede Cuma günleri güncel makalelerimizi yayýnlamaya devam ediyoruz. Uydudan yayýn yapan Kocaeli TV de Kocaeli Ýl Müftülüðü ve Ýlçe Müftülüklerimizle birlikte Cumanýn Bereketi isimli iki saat süreli dini muhtevalý program baþlattýk. Gerek Nisan ayýnda Kutlu Doðum Haftasý kutlama programlarý ve diðer çalýþmalarýmýzla en güzel hizmeti hak eden Mehmet SÖNMEZOÐLU Kocaeli Ýl Müftüsü vatandaþlarýmýza iyi, daha iyi ve en iyi hizmet sunmanýn gayreti içinde olacaðýz. Mesai arkadaþlarýmla beraber Kocaeli nin merkezinden baþlayarak ulaþmadýðýmýz kimse kalmayacak, bize de ulaþamayan hiç kimse kalmayacaktýr inþallah. Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý olarak bu yýlý, yüce kitabýmýz Kur an ýn nüzûlünün yýlý olmasý münasebetiyle Kur an Yýlý ilan ettik. Kocaeli Ýl Müftülüðü olarak, Ýlçe Müftülerimiz, Vaizlerimiz, Kur an Kursu Öðreticilerimiz ve tüm din görevlilerimizle birlikte Kur an ýn okunmasý ve daha iyi anlaþýlmasý, Peygamber Efendimizin sünnetinin daha iyi uygulanmasý için elimizden gelen bütün gayreti göstererek, konferanslar, vaaz ve hutbelerle ve deðiþik dini muhtevalý programlarla Kur an ýn mesajýný ulaþtýramadýðýmýz kimsenin kalmamasý için büyük bir çaba sarfediyoruz. Bu duygu ve düþüncelerle idrak ettiðimiz 2010 yýlý Kutlu Doðum Haftasýnýn, Kur an Yýlýnýn Kocaelimize, ülkemize, tüm insanlýða hayýrlar getirmesini Cenâb-ý Hak tan niyaz ediyor, tüm okuyucularýmýzý en içten sevgi ve saygýlarýmla selamlýyorum. TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 1

4 TDV Kocaeli Þubesi Adýna Sahibi Mehmet SÖNMEZOÐLU - Ýl Müftüsü Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Nedim ÖZKAL Genel Koordinatör Bayram ERDOÐAN Yayýn Tetkik Kurulu Nedim ÖZKAL - Ýl Müftü Yardýmcýsý Bayram ERDOÐAN - Ýl Müftü Yardýmcýsý Mehmet ÇABUK - Ýl Müftü Yardýmcýs Þaban APAYDIN - Ýl Müftü Yardýmcýsý Editörler Kadir KARAÇOBAN M.Rifat TAÞÇIOÐLU Haber Servisi Kadir KARAÇOBAN Mali Ýþler Sorumlusu Ahmet MOLLAOÐLU Sefa DURAN Grafik - Tasarým Mehmet PEKDEMÝR Fotoðraflar Yunus DÝNÇ Baský Özlem Matbaasý Ýnönü Caddesi No:93 Yasaer Pasajý ÝZMÝT Ýdare Merkezi Kocaeli Ýl Müftülüðü Ankara Cad. No:51 KOCAELÝ Tel: Faks: Web kocaelimuf@diyanet.gov.tr rahmet_dergisi@mynet.com TDV Kocaeli Þubesi Dergisi Üç ayda bir yayýnlanýr Nisan 2010 Yýl:5 Sayý: 47 ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi Dergimiz Ücretsizdir Önsöz... Mehmet SÖNMEZOÐLU Editörden... Kadir KARAÇOBAN Hz.Peygamberimizin Özellikleri... Mehmet SÖZNMEZOÐLU Ýnsanlýða En Güzel Örnek... Ýbrahim KARAOSMANOÐLU Hz.Peygamber ve Eðitim... Prof.Dr. Cem ZORLU Peygamberimizin Hz.Muhammed (s.av) in Örnek Ahlâký... Hikmet KUTLU Peygamberimizin Ýnþirâh-ý Kalb Meselesi... Ýsmail CÖMERT Kur an-ý Kerim i Okuyup Anlamanýn Önemi... Bayram ERDOÐAN Mevlid-i Nebî... Mehmet YÝÐÝT Hayatý Kur an Olan Ýnsan... Ýsmail GÜLÞEN Kur an ýn Kiþi ve Toplum Hayatýna Kazandýrdýðý Deðerler... Mahmut ÞAHÝN Hz.Peygamberin Ahlâký Kur an dý... Adnan YILDIZ Güzel Ahlâk ve Model... Prof.Dr. Hasan Kamil YILMAZ Kur an a Göre Hz.Peygamber... Ýsa AKTAÞ Kur an Perspektifinden Dünyaya Bakýþ... Dr.Ýhsan KARA Kur an ve Ýnsan... Musa ÝMAMOÐLU Hz.Peygamberin Ahlâký Kur an Ahlakýydý... Remzi PEHLÝVAN Kur an ve Medeniyet Ýnþasý... Hafsa KESGÝN Sünnete Göre Kur an-ý Kerim Okumanýn Fazileti... Hayati SAKALLIOÐLU Kur an ý Anlamak ve Yaþamak... Hayri TOKSOY Kur an ý Hayatýmýza Tatbik Etmek... Ali KÝRAZ Yayýnlanacak yazýlarda düzeltme ve çýkartmalar yapýlabilir. Yayýnlanan yazýlarýn sorumluluðu yazarlarýna aittir. Her hakký mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alýntý yapýlabilir

5 Kur an ve Müslüman... Veysel BAYLAN Kur an da Hidayet... Nedim ÖZKAL Hz.Peygamberimizin Örnekliði... Yrd.Doç.Dr. Hayrettin ÖZTÜRK Kur an ýn Kiþi ve Topluma Kazandýrdýðý Deðerler... Servet YALÇIN Kur an-ý Kerim Üzerine Bir Çalýþma... Þaban APAYDIN Kur an-ý Kerim i Okuma ve Anlamanýn Fazileti... Yavuz YILDIZ Hz.Peygamberin Kur an ý Açýklamasý... Halil UZUN Kur an-ý Kerim de Kur an... Nuray KESERCÝOÐLU Kur an-ý Kerim de Hz.Peygambere Saygý Ýfadeleri... Serap TELEK Kur an ve Hz.Peygamber... Muhammed GEVHER Kur an da Hz.Peygambere Sevgi ve Saygý... A.Celil ÇAKAR Semadan Ýnen Sofra Yüce Kur an... Doç.Dr. Muhittin AKGÜL Kur an da Geçmiþ Ümmetlere Ýliþkin Bilgiler... Yusuf YILDIZ Kur an ve Mü min... Resul HAKSÖYLER Hz.Muhammed in Kur an ý Açýklamasý... Kasým KOCAMAN Þiir... Bayram ERDOÐAN Kur an Penceresinden Dünya Hayatý... Umran KILIÇER Kur an Ahlâklý Peygamberim... Kadir KARAÇOBAN Hz.Peygamberin Kur an ý Tefsiri... Ýhsan KURT Misvak mý Sünnet Misvaklamak mý?... Dr.Bünyamin DAL Kur an ýn Korunmasý... Ayþenur SÖNMEZOÐLU Kur an ve Hz.Peygamber... Numan UYSAL Kur an ve Cahiliye... Sabriye SEYMEN En Güzel Örnekten Rahmet Damlalarý... Ercan ÇARBOÐA Editörden YENÝDEN BAÞLARKEN Kadir KARAÇOBAN

6 Mehmet SÖNMEZOÐLU Kocaeli Ýl Müftüsü HZ. PEYGAMBER'ÝN ÖZELLÝKLERÝ Yüce Allah (c.c) kâinâtý ve her þeyi olarak artmak, güzel ahlâkýn yüksek derecesi, þeref, yoktan var etmiþ ve "...yarattýðý her vazife ve lütuf manalarýna gelmektedir. Terim olaþeyi sapasaðlam yapmýþtýr" (1) Yaratý- rak, "insanýn baþkasýna göre sahip olduðu meziyet ve lanlarýn içinde en þerefli ve en üstün üstünlükler''ine denir. Bu üstünlükler baþlýca beþ varlýðýn insan olduðunu beyân eder- þeyle meydana gelir. Bunlar: ken de "Muhakkak biz, Âdemoðullarýný deðerli kýl- 1. Mal, mülk, aile ve çevre. dýk. Karada ve denizde onlarý taþýdýk. Onlara güzel 2. Fizikî güzellik. rýzýklar verdik. Yarattýklarýmýzýn birçoðu üzerine 3. Ahlâk üstünlüðü. üstün kýldýk..."(2) buyurmuþtur. "Geceyi-gündüzü, gü- 4. Allah'ýn hidayeti. neþi ve ayý sizin emrinize amade kýldý. Yýldýzlarda 5. Ahiret mutluluðudur. (7) O nun emriyle boyun eðdirilmiþlerdir..." (3) ayetiyle Hz.Peygamber (sav)'in faziletleri, yukarýda sayde her þeyin insan için yaratýldýðýný açýklamýþtýr. Zira dýðýmýz beþ þeyle birlikte daha birçok dünyevî ve Kâinatýn içinde ilim sahibi olan sadece insandýr. Ýn- uhrevî meziyetleri de içine almaktadýr. "Fezâilü'nsanlardan vahye mazhar olanlarý ise ancak peygam- Nebî" yani Peygamberin faziletleri nin sýnýrlarýný berlerdir. Bunun için Cenab-ý Allah peygamberlere çizmek oldukça zor bir iþtir. Zira O'nun diðer halleri emirlerini ve yasaklarýný bildirmiþtir. Ümmet-i olan, Þemâil'i, Mucizeleri ve Hasâis'i de bir bakýma Muhammed e Kur an-ý Kerim-i bahþederek oku- Fezâil'inden sayýlýr. Çünkü O'nun beþerî yönünü mevyanlarý kendisiyle konuþma üstünlüðüne erdirmiþtir. zu eden Þemâil'i, sahip olduðu kemâlâtý itibariyle bir Ýnsanlarýn diðer varlýklara üstün olduðu gibi, baþka kimse de görülmemiþtir. Bunun gibi "delâil'i Peygamberlerden de, "Sen en büyük bir ahlâk üze- yani mucizeleri de diðer peygamberlerin mucizelerindesin" (4) ayetine muhatap olan Hz.Muhammed rinden farklý bir üstünlüðe sahiptir. Her Peygamberin (sav) de bütün varlýklardan ve hatta peygamberler- mucizesi kendi asrý ve hayatý ile sýnýrlandýrýlmýþtýr. den üstündür. O, diðer üstünlüklerinin yanýnda, Hâlbuki Hz.Peygamber (sav)'e verilen Kur'ân-ý Fezâil inin zirvesi olan güzel ahlâký ile diðer Peygam- Kerim'in mucizeliði kýyamete kadar devam edecekberlerden üstündür. Zira O'nun ahlâký, Hz.Âiþe'nin tir. Hasâis'i diðer peygamberlerinkinden farklý olup beyan ettiði gibi, "...Kur'ân'dan ibaretti." (5) Böyle daha mükemmel bir üstünlüðe sahiptir. O'nun kendiolunca Hz. Peygamberin hayatý Kur'an'ýn tatbikinden sine mahsus bu üstünlüðü hem dünyada hem de ahibaþka bir þey deðildir. Bunun için Kur'an'ýn emir ve rette geçerliliðini koruyacaktýr. Eðer O'nu baþka nehiylerine uymak isteyen kimse, karþýsýnda "En gü- birisiyle mukayese etme imkânýna sahip olsaydýk zel örnek" olarak, Hz. Peygamber'i (sav) bulacaktýr. O'nu daha yakinen tanýmýþ olurduk.(8) Nitekim bir âyet-i Kerime'de, "Resulullah'ta sizin için Hz.Peygamber (sav) örnek bir insan olup, O'nun en güzel örnek vardýr" (6) buyurulmaktadýr. Hayatý örnek alýnacak yönü, sadece "Þemâil"idir. Þemâil Kur'ân'dan ibaret olan bir önderin örnek alýnmasý için kelimesi "þimâl"den türemiþtir. Bu kelime "karakter, her halinin bilinmesi gerekir. Bundan dolayý bütün huy, hal, hareket, davranýþ ve tavýr" gibi anlamlar hal ve hareketlerine ilgi duyulan ve hayatýnýn en ince taþýr. Þemâil kelimesi ilk baþlarda daha geniþ anlamnoktalarýna kadar tespit edilen tek zât sadece Hz. lar içerse de, zaman içinde özelleþmiþ ve Peygamber Peygamber (sav)'dir. Efendimiz in nasýl bir yaþam sürdüðü ile ilgili detay- Konumuz olan özellik, üstünlük, Fazilet, kelime larý ve kiþisel özelliklerini ifade eden bir terime dö- 4 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47

7 nüþmüþtür. Rabbimizin âlemlere üstün kýldýðý bu seçkin kulu ve Resulünün karakterine ve görünüþüne dair aktarýlan her bir detay, ayný zamanda onun üs- tün ahlâkýnýn da bir yansýmasýdýr. Peygamber Efendimiz in þemâilinin bilinmesinden amaç, O nun güzel özelliklerini inceleyip, yaþa- mýndan günümüze öðütler çýkarýp örnek almaktýr. Mucizeleri Peygamberliðini ispat için, "Hasâis"i de, kendisine ait hak ve vazifelerini ilgilendirdiðinden bu haller de O'na uymak gerekli ve hatta bazý husus- larda doðru deðildir. Hz. Peygamber'in faziletlerini dünyevî ve uhrevî olmak üzere iki kýsma ayýrabiliriz. Dünyevî faziletle-rinin bazýlarý þunlardýr. Kanaatkâr oluþu, ailesinin kendisine yardýmcý olmasý, âlemlere rahmet olarak gönderilmesi, güzel isimlerle çaðrýlmasý, kalbinin Ýslâm nuru ile nurlandýrýlmasý, günahlardan korunmasý, nâm u þânýnýn yükseltilmesi, ebedî mucize olan Kur'an'ýn kendisine verilmesi, Miraçla taltif edilmesi, ruhunun yaratýlmasý itibariyle varlýklarýn ilki, dünyaya teþrifi itibariyle de peygamberlerin sonuncusu olmasý ve Allah'ýn kendisine "Halil'im" ve "Habib"im demesidir. Uhrevî bazý faziletleri de þunlardýr: Kýyamet günü her yerde önder olup ilk sýrayý almasý, Havz-ý Kevser in kendisi ve ümmetine tahsisi, þefâat hakkýna sahip olmasý ve þefaat etmesi, Makam-ý Mahmud'a yükseltilmesi vs.dir. O'nun diðer insanlara ve peygamberlere göre sahip olduðu daha birçok fazilet ve üstünlükleri vardýr. A - HAZRETÝ PEYGAMBERÝN DÜNYEVÎ BAZI FAZÝLETLERÝ 1. Mal ve Mülkün Fazilet Açýsýndan Deðeri: Mal ve mülk mutlak manada üstünlük sebebi de- ðildir. Asýl fazilet, Hz.Peygamberin hayatýnda olduðu gibi, kanaatkâr olmak, çevre- sindeki insanlarýn sýkýntýlarýný gidermektir. Hz. Pey- gamber (sav), "Allah yolunda harcanan mal ne iyidir" buyurmuþ ve hayatý boyunca sahip olduðu mallarýn tamamýný tasadduk etmiþtir. Geçim hususunda izlenmesi gereken noktada örnek olan Hz.Peygamber (sav), kanaatin asgarî mertebesini þöyle açýklamýþtýr: "Ýnsanýn içinde oturacaðý bir evi, bedenini örtecek bir elbisesi, bulduðu kuru bir ekmek parçasý ve içeceði su ona yeterlidir." Hz.Peygamber (sav)'in tam bir zühd hayatý yaþadýðýný eline geçen maddî serveleri hep fakirlere tasadduk ettiðini kaynaklarda gör-mekteyiz. Yani Hz.Peygamber bütün imkânlara sahip olmasýna raðmen fazla malý meþru yerlere harcamýþtýr. 2. Aile ve Çevrenin Fazilet Açýsýndan Deðeri: Ýnsaný, faziletli kýlan unsur- lardan biri de ai- lesinin, neslinin ve çevresinin iyi insanlarla çev- rilmiþ olmasýdýr. Kötü aile, Kur'ân -ý Kerim'de, "düþman" ola-rak tasvir edilmiþtir. Hz.Peygamber gerek nesep cihetiyle ve gerekse ailesi bakýmýndan faziletli aile fertlerine sahipti. Soyu Hz. Ýbrahim'e kadar uzandýðý için Arab ýn eþrafýndandý. Kur'an'da methedilen ailesi, Ehl-i Bey-tinin þeref ve fazileti ise izahtan varestedir. Peygamber mü minlere kendi öz nefislerinden daha yakýndýr. Onun hanýmlarý da müminlerin anneleridir Âlemlere Rahmet Oluþu: Rahmet, acýma, yardým etme, lütûf manâlarýna gelir. Allah'ýn rahmeti umum ve husus olmak üzere baþlýca iki kýsma ayrýlýr. Hususî olaný, Allah'ýn muayyen vakitlerde kullarýna yaptýðý rahmettir. Umumî olan ise, Hz. Muhammed (sav)'in gönderiliþidir. Nite- kim bir âyet-i kerimede, "Seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik" buyrulur. Her þey O'nun geli- TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 5

8 þiyle kemâlini bulmuþ, bütün alemler onun rahme- Çevreyi koruma fikrinin sadece Mekke ve tine ulaþmýþ ve rahmet oluþundan istifade etmiþtir. Medine'ye mahsus olmayýp genel olduðunu gösteren Bunun için de bütün insanlar ve varlýklarýn Peygam- prensipler de vardýr Her türlü kirliliðe karþý olan Hz. ber'i olmuþtur. O'nun âlemlere rahmet oluþunu Peygamber, bir hadîslerinde, "Din temizlik üzerine kýsaca þöyle izah edebiliriz. kurulmuþtur" demiþtir. Hz. Peygamber (sav) bilhassa a) Hz. Peygamber (sav)'in ahlâk ve davranýþla- deniz, göl gibi durgun sularýn, aðaç altlarýnýn ve yolrýnýn örnek oluþu: larýn kirletil- Hz.Peygamberin memesini isörnek alýnmasý insana temiþ, aðaçdünyevî ve uhrevî saa- larýn ve bitdeti temin eder. Nite- kilerin keyfî kim bir âyet-i kerime- olarak tahrip de, "Resulullah sizin edilmesine için en güzel bir karþý çýkmýþnumûnedir." buyuru- týr. Hatta en lur. Kim O'nun yolun- küçük bir kudan gider, ahlâkýyla þun bile keyfi ahlâklanýrsa dünya ve bir þekilde öldürülmesini yasaklamýþ, böylece de ahiretin sýkýntýlarý- bitki ve hayvanlar için de rahmet vesilesi olmuþtur. dan kurtulur. Kur'ân-ý Kerim'de beyan edildiði üzere ay, güneþ b) Resulullah ve hatta her varlýðýn hak ettiði deðer gösterilmiþtir. mü mine doðru yolu Bu hak bu varlýklarýn ilahlaþtýrýlmamasý, Allah'a itaat gösterdiði, münafýðý etme þerefiyle þereflendirilmeleridir. Aslýnda bunlar öldürülmeden emin insanlarýn faydasý için yaratýlmýþtýr. Bunlarýn deðeri kýldýðý, kâfirin azabýný ancak Hz.Peygamberin gelmesiyle ortaya konulmuþahirete býraktýðý için bütün insanlýða rahmet olmuþ- tur. Zira O'nun gelmesiyle her þey hak ettiði makamý tur. O'nun gelmesiyle kâfirler, geçmiþ ümmetler gibi elde etmiþtir. dünyâda umumî bir âzaba çarptýrýlmadan kurtulmuþtur. 4. Güzel Ýsimlerle Yad Edilip Adýna Yemin c) Daha önce âkýbetinden emin olmayan Cebrâil Edilmesi: isimli büyük melek en-necm suresinde Hz.Peygam- Hz.Peygamber (sav) fazilet ve üstünlüðünü ifaber'le birlikte, methedildiði için akýbetinden emin de eden birçok kelimelerle isimlendirilmiþtir. Bu olmuþtur. isimleri ve manâlarýný kýsaca zikredelim: Bir hadîsled) Hayatta olduðu müddetçe Ashabý, vefât et- rinde, "Benim beþ ismim vardýr. Ben Muhammed'im, tikten sonra da sünnetine tâbi olan herkes emniyet Ahmed im ve Mâhî'yim, Allah benimle küfrü yok içinde yaþamýþtýr. Bu da O'nun ümmeti için rahmet etmiþtir. Ben Haþir'im. Halk kýyamet günü benim olmasýnýn bir sonucudur. etrafýmda toplanacaktýr. Ben Akib'im. Yani Peygame) Hz.Peygamberin geliþi sadece insanlar için berlerin sonuncusuyum" buyurur.muhammed ve deðil, yer, gök ve hatta kâinatýn tümü için rahmet Ahmed isimlerini bizzat Allah Teâla Kur'ân-ý Kerimde vesilesi olmuþtur. Zira çevremizdeki canlý ve cansýz zikretmiþtir. Muhammed ve Ahmed çok övülen varlýklarýn deðeri O'nun getirdiði prensipler saye- ma'nâlarýna gelir. Gerçekten de O, övülenlerin en sinde anlaþýlmýþtýr. Nitekim O bir hadîs-i þerifinde, büyüðü ve en üstünüdür. Kendisine Livâu'l-Hamd "Mekke'nin aðaçlarý kesilmez, vahþi hayvanlarý ürkü- (Hamd Sancaðý) verilmiþtir. Arasât meydanýnda tülmez. Avlanýlmaz. Kayýp eþyasý alýnmaz." buyurur. O'nunla tanýnacak, Cenâb-ý Hakk O'nu Makam-ý 6 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47

9 Mahmud'a kavuþturacaktýr. Hz. Peygamber (sav) diðer bir hadîslerinde on is- minin olduðunu a ç ý k l a m ý þ v e bunlardan sadece Tâhâ, Yâsin isimlerini zikretmiþ- tir. Bazý tefsirler- de açýklandýðýna göre Tâhâ, ey Tâhir yani ey temiz kiþi, Yâsin ise ey Seyyid yani ey efendi demektir. Baþka bir rivâyette, Resulu'r-Rahme, Resulu'rrâhe isimleriyle yâd edilmiþtir. Cihada memur olmasý hasebiyle de Resulu'l-melâhim adýný almýþtýr. El- Mükaffâ ismi diðer peygamberlerin peþinden gelip sonuncusu, el-kayyim, sünnetini tesis ettiði, el- Küsem, insanlarý hayýrda toplayýcý olduðundan dolayý kendisine isim olarak verilmiþtir. Hz. Peygamber'in medhi ve faziletiyle ilgili 25'i Kur'ân-ý Kerim'de, 33'ü geçmiþ kitaplarda ve sünnet mecmualarýnda olmak üzere toplam 58 vasfý daha mevcuttur. Ayrýca Allah'ýn isimlerinden alýnarak kendisine 30 isim daha verilmiþtir. Bütün bu isim ve vasýflar Hz. Peygamber'in üstünlüðünü, faziletlerini övülecek yönlerini ortaya koymaktadýr. Diðer taraftan Allah Teâlâ, Kur'ân-ý Kerim'de, Hz.Peygamber (sav)'in adýna, þerefine yemin etmiþ- tir ki, bunlar da O'nun üstünlüðünü ortaya koyar. Nitekim bir âyet-i kerimede, "Hayatýna yemin ederim ki, onlar (Lut Kavmi) sarhoþluklarý içinde muhakkak serseri bir halde idiler" buyrulur. Ýbn Abbâs der ki, Allah Tealâ sadece Hz.Peygamber (sav)'in hayatýna yemin etmiþtir. Bu konuyla ilgili bir kelime de, daha önce zikrettiðimiz Yâsin kelimesidir. O, ey insan ma'nâsýna da gelir. Bundan Hz. Peygamber (sav) kastedilir. Bu kelimeden sonra "ve'l- Kur'ân-il Hâkîm" terkipleri yemin olarak öncesine at- fedilir, ma kabli'ni tekid eder. Yine, bazý müfessirlere göre, "Ve'n-Necmi Ýzâ Hevâ- battýðý zaman yýldýza and olsun ki," cümlelerindeki yýldýzdan Hz. Peygamber kastedilmiþtir. Bu da Hz. Peygamber'in üstünlü- ðünü ifade eder. 5. Kalbinin Ýslâm Nuru ile Aydýnlatýlmasý: Hz. Peygamber (sav)'in kalbi, Peygamberliðinin ilk yýllarýndaki sýkýntýlardan kurtarýlmýþ, yerine sükün, rahatlýk verilmiþ ve Ýslâm nuru ile aydýnlatýlmýþtýr. Nitekim bir âyet-i kerimede, "Senin göðsünü þerh etmedik mi?" buyrulur. Yani göðsüne geniþlik, kalbine ferâh, nefsine kuvvet vermedik mi? Hâl ve istikbâlde, dünyâ ve âhirette bütün muratlarýný izah edip de her müþkülünü yenecek büyük bir ruh ile þaþkýnlýktan hidâyete, gamdan sürûra, darlýktan geniþliðe erdirmedik mi? demektir. Hz. Peygamber (sav)'in kalbi, biri çocukluðunda, diðeri miraç gecesi olmak üzere baþlýca iki defa manevî bir ameliyâtla açýlmýþ, yýkanmýþ, içine hikmet doldurulmuþtur. Ameliyatýn dört defa vukû bulduðunu söyleyenler de vardýr. Bu görüþleri gösteren birçok âyet ve hadîs mevcuttur. 6. Günahlardan Korunmasý: Günah ve sevâp kazanmaya istidâdý olan insa- noðlunun hiç birisi mâsum (günahtan korunmuþ) deðildir. Hatta son peygamber olan Hz. Muhammed (sav) dahi zelle ve hata etmekte mâsum deðildir. Bir âyet-i Kerimede, "...günah ve vebâli senden ýskat etmedik mi?, ki o, senin sýrtýna aðýr gelmiþ (kemikle- rini gýcýrdatmýþ) ti" buyrulur. Burada atýlan þeyin peygamberliðin baþlangýcýndaki son derece gamlandýran ve tahammülü aðýr gelen bir takým zorluklarýn olduðu dendiði gibi, O'ndan sudur edebilecek olan bazý zellelerin olduðu da denmiþtir. Bu durumu aþaðýdaki âyeti kerimede ispat etmektedir. Âyet þöyledir: "Senin geçmiþ ve gelecek günahýný Allah yarlýðamýþtýr..." Âyet, Peygamberimizin dahi bazý küçük günahlarýný göstermektedir. Diðer Peygamberler dahi bazý hatalar iþlemiþlerdir. Büyük günahlardan ise peygamberliðin gereði mâsum kalmýþlar ve hiç bir zaman devamlý küçük ve büyük günah iþlememiþlerdir. 7. Nam ve Þânýnýn Yükseltilmesi: Hz. Peygamberin en büyük fazileti elbette ki peygamberlikle taltif edilmesidir. Peygamberlik ça- lýþmakla elde edilmez ve de layýk olmayana verilmez. Cenâb-ý Hakk onu dilediðine verir. Hz.Peygamberin nam-u þâný "Kelime-i Tevhid ve þahâdet"te yer almasýyla yükseltilmiþtir. Zirâ bugün dahi yeryüzünün her tarafýnda her dakika içinde okunan ezanlarla birlikte Allah isminin yanýnda Hz. Peygamberin ismi yükseltiliyor. TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 7

10 8. Kendisine Kur'ân-ý Kerim ve Cevâmiu'lbet Bunun için Hz. Ali, "...Hz.Peygamberi ilk gören hey- Kelim'in Verilmesi: ve saygýsýndan dolayý titrer, beraber düþüp Bilindiði gibi, Allah Tealâ insanlarý hidâyete erdirmek kalkan O'nu çok sever..." demiþtir. Ashabý Kirâmdan doðru yolu göstermek için kendilerine sahife Dihye nin yüzü güzeldi. Cerir'in de bedeni mükem- ve kitaplar indirmiþ, peygamberler göndermiþtir. An- meldi. Yusûf (as)'a kâmil güzelliðin yarýsý verilmiþti. cak indirilen bu Hz.Peygamber'e ise yüz, beden güzelliðinin yanýnda kitap ve sahifegüzeldi ahlâk güzelliði de verilmiþti. Böylece O her yönden lerin hepsi zafethedilmiþti. ve mükemmel bir yaratýlýþa sahipti. Mekke manla tahrifçýkaran, O'nun karþýsýnda kendisini oradan ten kurtulamagelen öldürmek için her çeþit tuzaðý kuran ve akla mýþtýr. Kur'ân-ý her türlü kötülüðü kendisine ve arkadaþlarýna Kerim bunlar- yapan maðlup kavmi vardý. O, bu maðlup kavmine, dan müstesnâdýr. "...haydi gidiniz hepinizi baðýþladým..." demiþti. Zira o tah- riften ve teb- 11. Ýlk ve Son Oluþu: dilden korunyaratmaya, Cenâbý Hakk'ýn iradesi, mahlukâtý muþtur. Kur'ân-ý Kerim belâðatýn zirvesine ulaþmýþ rýzýklarýný takdir etmeye mûciz bir kitaptýr. Hz. Peygamber (sav)'in sözleri de taalluk edince "Muhammedî Kur'ân-ý Kerim gibi üstün bir belâða sahiptir. Ancak Hakikâti" kendi öz nurundan halk mucize deðillerdir. Az kelimelerle çok manâlarý ifagelen etti. Ulvî ve süflî bir araya de etmeye Cevâmi-u'l Kelim denir. Hz. Peygamberin ne kadar âlem varsa, sözleri fesahât ve belâðatta ileri bir seviyeye sahip ezelden irâdesiyle o olup Cevâmiu'l-Kelim onlarýn en önemli hususiyetleri hakikate baðladý. Ýlk idi.az kelamla çok þey ifade ediyorlardý. Bu türlü o l a r a k O ' n u n hadîsleri bazý âlimlerimiz bir araya toplamýþtýr. Nebîliðini bildirdi. Resullüðünü 9. Ýsrâ ve Miraç la Taltif Edilmesi: müjdeledi. Ýþte Hz. Peygamber (sav), cumhura göre, Hicretten bu sýrada Âdem 1,5 yýl önce Ýsra ve Miraç'la Cenâb-ý Allah'ýn huzuruna (as) ruh ile cesed kabul edilmiþ- arasýndaydý. tir. Bu kabul Allah'ýn el-bâtýn (idrâklerden gizli) isminin gerevesilesiyle önce ði olan Hz.Muhammed (sav)'in varlýðý, zamaný gelince kýsa bir zam "ez-zâhir" isminin tecellisine mazhar olup ruhu- a n i ç i n d e nun cesediyle birleþmesine, dünyaya teþrifine vesile Mekke'den Ku- oldu. Böylece ruhen önce yaratýlan Hz.Peygamber düs'e gitmiþti. (sav) dünya hayatýna son peygamber olarak teþrif Buna Ýsrâ de- etti. Nitekim Ýrbâd b. Sâriye'nin rivâyetine göre Hz. nir.olayýn bu Peygamber (sav), "Ben Allah'ýn indinde Nebilerin kýsmý âyetlerle sonuncusu iken Adem'in balçýðý topraða býrakýlmýþ sabittir. Daha upuzun yatýyordu. Ve henüz kalýbýna ruh üflenme- s o n r a K u - miþti" buyurdu. düs'ten göklere, Sidretü'l-Müntehâ'ya yükseltilmiþ, Peygamber (sav)'in geleceði bütün peygamber- Cennet ve Cehennem dahil bir çok âlem kendisine ler tarafýndan müjdelenmiþti. Nitekim bir âyet-i kegösterilmiþtir. Bu kýsma da Miraç denir. Hattâ bazý rimede, "Allah (geçmiþ) peygamberlerden and olsun âlimlerimizin nakline göre, Cenâb-ý Hakk ile görüþ- ki size kitab ve hikmet verdim. Sonra nezdinizdeki müþ ve konuþmuþtur. Tahiyyatta ifadesini bulan (o kitap ve hik- cümleler bu konuþmanýn bir bölümü olarak rivayet meti) tasdik edilmiþtir. eden bir pey- gamber gelmiþtir 10. Fizikî ve Ahlâkî Yönden Üstünlüðü: (gele- Hz.Peygamberin bedeninin mükemmel yaratýlýkatiyen cektir).o'na þý ve ahlâkýnýn yüceliði O'nun Þemâil'i demek ise de, iman baþkalarýndan üstün olmasý itibariyle de Fezâil'inin ve O'na her muhtevasýna dahil edilmiþtir. Hz.Peygamberin uzuvedeceksiniz halde yardým larýnýn kusursuz olarak yaratýlýþý, ahlâkýnýn yüceliði di- ile birlikte bir güzellik manzumesi oluþturur. Bu ye misak al- manzume ayný zamanda saygý ve ihtiramý celp eder. dýðý zaman..." 8 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47

11 buyrulur. Bu âyet, ayný zamanda Hz. Peygamberin (dost) sevdiðine nübüvvetinin bütün zamanlarý kapladýðýný da kopmaz baðlarla göstermektedir. Diðer peygamberlerin ruh ve celýlýðýnda baðlanan ve bað- sedine birlikte verilen peygamberliðin O'nun sadece bir leke ruhuna verilmesi, O'nun için bir husûsîlik ve üstünlük o l m a y a n d ý r. vesilesidir. Allah ýn halil e- Diðer bir üstünlüðü de mahlûkatýn içinde ilk dinmesi, O'na önce O'nun nurunun yaratýlmasý ve her þeyin O ndan yardým etmesi, türetilmesidir. Nitekim Abdurrezzak es-san'anî'nin kendisinden son- Câbir b. Abdillah'tan rivâyetine göre kâinatta ilk ra gelenlere i- önce Hz.Peygamberin nuru yaratýlmýþtý. Diðer mam yapmasý de- varlýklar da o nurdan yaratýlmýþtý denir. Halbuki mektir. Bu kelime ayný zamanda sevgi, lütûf, "...Allah vardý. Baþka bir þey yoktu. O sýrada Arþý yükseltmek, þefaat etme hakkýný içine alýr. suyun üzerinde idi. Her þeyi Levh-i Mahfuzda takdir Habibullah (Allah'ýn sevgilisi) mertebesi Hz. etmiþti" hadîsi ilk önce suyun, sonra da arþýn Peygambere mahsustur. Mertebelerin en yükseðidir. yaratýldýðýný ifade eder. Bunun için Ýbrahim (a.s)'a Halilullâh denirse de Baþka bir rivâyette de ilk önce kalemin yaratýlolmak Habibullah denmez. Habibullah (Allah'ýn sevgilisi) dýðý zikredilir. Âlimlerimiz çeliþkili görülen bu hadîsleri neticesi itibarîyle de bir fazilet vesilesidir. þöyle te vil etmiþlerdir. Buradaki ilk sýrayý alma Zira Allah'ýn bir kulunu sevmesi, onu saadete ulaþbirbirine göredir. Birisine ilk önce budur týrmasý, korumasý, muvaffak kýlmasý ken- denmesi, sonra gelene nispetledir. Buiçin disine yaklaþtýracak sebepleri onun na göre ilk önce Nûr-u Muhammedî hazýrlamasý, rahmetine gark sonra da sýra ile su, arþ ve kalem etmesi demektir. Bu mertebeye yaratýlmýþtýr. Yukarýdaki hadîslýr, ulaþan kimse için perdeler açý- te zikredilen, diðer varlýklar o böylece Allah'ý müþahede nurdan türetildi, sözleri Hz. eder. Bu mertebeye sadece Peygamber (sav)'in ilk önce Hz.Peygamber ulaþmýþtýr. yaratýldýðýný ispat eder. Ancak buradaki yaratma iþi B- UHREVÎ BAZI icat deðil takdir etmedir. FAZÝLETLERÝ Son Peygamber oluþu da Hz.Muhammed (sav) için bir 1. Kýyamet Günü Kabirüstünlük vesilesidir. Bir hadîs- den Kalkmada, Cennete lerinde Hz.Peygamber (sav), Girmede Ýlk Sýrayý Almasý: "..Peygamberlik sarayýnýn Kýyamet günü kabirden kalnoksan kalan son kerpici olarak kanlarýn ilki Hz. Peygamberdir. Ni- O'nu tamamladým. Ve böylece de tekim bir hadisi þerifte Hz. peygamberler kafilesi benimle sona Peygamber, "Ben insanlar diriltildiði zaman erdi" buyurur. Diðer hadîslerinde, "..Beni kabirlerinden dirilip çýkanlarýn ilkiyim. Haþim oðullarýndan seçip getirdi" demiþ ve temiz bir Heyet teþekkül ettiðinde hatipleriyim. Ümitsizliðe soydan geldiðini açýklamýþtý. "Hz.Âdem'den itibaren düþtükleri sýra müjdecileriyim. Livâu'l-Hamd sancaneslinde zina mahsulü kimsenin olmadýðýný..." ðý elimdedir. Adem oðlundan Allah'ýn yanýnda en þe- Beyan etmesi de bir üstünlük vesilesidir. refli olaný yine benim. Ancak bunlarla iftihar etmiyorum." Cennetin kapýsýný ilk açan da O'dur. Bununla 12. Allah'ýn Kendisine Halilim ve Habibim ilgili bir hadisi þerifte, "... Cennetin kapýlarýnýn Demesi: halkasýný sallayanlarýn ilki benim. Cennet açýlýr, Hz.Peygamber içeri girerim. Benimle birlikte mü minlerin fakirleri (sav), Allah'ýn elçisi de girer..." buyurur. olduðu gibi dostu ve habibi - 2. Kendisine ve Ümmetine Havzýn Tahsis dir. Bir hadîsle- Edilmesi: rinde kendi-sini Bir hadîsi þerifte þöyle buyurulur: "Havzýmýn bir kastederek, kenarýndan diðerine olan uzaklýðý bir aylýk "Allah arkadaþýgümüþten mesafedir. Ve bu kenarlarý ayný uzunluktadýr. Suyu nýzý halil (dost) daha beyaz, kokusu miskten daha hoþ, su edinmiþtir" buiçen içme kaplarý göðün yýldýzlarý sayýsýncadýr. Ondan yurmuþtur. Halil bir daha susamaz." Bu havuzdan ancak hak eden TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 9

12 Ümmet-i Muhammed içecektir. verdik demektir. Ýbn Abbâs, Hz. Peygamberin diðer peygamberlerden farklý üstünlüklerini þöyle sýralar: 3. Þefaat Hakkýna Sahip Olmasý, Makam-ý Bir kere daha önce zikredildiði gibi Hz. Mahmûd'a Yükseltilmesi: Peygamber'in geçmiþ ve gelecek günahlarý affe- Aslýnda Hz.Peygamber (sav), Makam-ý dilmiþtir. Yine O, bütün insanlara ve cinne peygam- Mahmûd a ulaþtýðý için her çeþit þefaat etme hakkýný ber olmuþtur. El-Kastallânî de, Hz. Peygamber, diðer elde etmiþtir. Makam-ý Mahmûd'un izahý için farklý peygamberlerden üç sebepten dolayý üstündür. þeyler söylenmiþtir. Müfessirlerin meþhur görüþleri- 1-Miraca yükseltilmesi, ne göre o, Hz. Peygamber'in, Livâu'l Hamd sancaðý 2-Bütün beþerin seyyidi olmasý, altýnda bütün insanlar için yapacaðý büyük þefaatinin 3-Mucizeleri ile. makamýdýr. Gerçi diðer peygamberlere de mucize verilmiþ- Bazý hadîslerden anlaþýldýðýna göre Makam-ý ti. Ama O'na verilen bazý mucizeler O'ndan önce kim- Mahmud (övünülecek makam), her peygamberin seye verilmemiþti. kendi zellesini düþünerek, þefaat etmeye cesaret Ayrýca Hz.Peygamberin Þemaîl'i ve Hasâis'i de edemediði, bu sýrada Hz.Peygamberin yeþil bir elbise diðer peygamberlerin bu hallerinden üstündür. giyip arþýn saðýnda, bir tepenin üzerinde durarak bütün insanlara þefaat ettiði makamdýr. Þefaat-i Uzmâ (büyük þefaat) denen bu þefaati, bütün insanlarý mahþerin sýkýntýlarýndan kurtarýp bir an evvel hesaplarýnýn görülmesini temin eder. Ümmetine mahsus olan þefaatinin da çeþitli þekilde tezahürleri vardýr. Ümmetinin sýrattan selametle geçmesi için þefaat etmesi cehenneme girmiþ mü minlerin cehennemden kurtulmalarý için þefaatte bulunmasý gibi. Aslýnda diðer peygamberlere tanýnan makbul olacak duâlarýný onlar dünyada kullandýlar. Hz.Peygamber ise makbul olacak duasýný ümmetine þefaat için kýyamet günü yapacaktýr. 4. Hz.Peygamber (sav)'in Diðer Peygamberlerden Üstünlüðü: Buraya kadar saydýðýmýz faziletler ve daha bir çok sebeplerden dolayý Hz. Muhammed (sav)'in diðer peygamberlerden üstün olduðu söylenmiþtir. Bununla beraber, O, "...Allah'ýn peygamberlerinin bir kýsmýný diðerinden üstün tutmayýn..." Buyurmuþtur. O'nun böyle demesinin sebebi þudur. Bir kere Hz. Peygamber mütevazi bir insandý. O hiç bir zaman üstünlük iddia etmemiþtir. Ayrýca üstünlüðünü belirtmesi diðer peygamberler için bir noksanlýðýn mevzû edilmesini akla getirebilirdi. Ayný zamanda Resullük hususunda peygamberler arasýnda fark da yoktur. Nitekim bir âyet-i kerimede þöyle buyrulur, "Biz Allah'ýn peygamberlerinden hiç birinin arasýný ayýrmayýz. Âyet þöyle tefsir edilmiþtir. Peygamberlerin bir kýsmýný tasdik diðerlerini tekzip ederek aralarýný tefrik etmeyiz. Hepsini derecesine göre peygamber tanýrýz. Diðer bir âyet de, peygamberler arasýnda fazilet farkýnýn bulunduðuna iþaret etmektedir. Bu âyette de, "O iþaret olunan Resuller, Biz onlarýn bazýsýný bazýsýndan efdâl kýldýk" buyurulur. Bu âyet þöyle izah edilir. Evet, hepsi Resul, asli risalette müsavi, fakat böyle olmakla beraber bazýsýna ve belki her birine bir meziyet, bir hususî fazilet, bir rütbe-i mümtaz 10 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 1-Neml, 88; Elmalýlý H.Y. Hak Dini Kur'ân Dili V, Ýsrâ, Nahl, Kalem, 4. 5-Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn I, 513 h.no: el-Ahzâb Raðib. ez-zeri'a ilâ Mekârimi'þ-Þeri'a s Beyrut Müslim I, 188 h.no. 198; Müslim, I, 370 h.no; 521; el-fezâil IV, 1794 h.no. 2292, 2293, Tirmizî, ez-zühd, IV, 571 h.no: 2341; Bayraktar, Ý. Hz. Peygamber'in Þemâili, s.107, Ýstanbul Tirmizî, eþ-þemâil s Kastâlânî, I, 400, Ahzab,6 13-Enbiya, Ahzab,21 15-Necm, Gazzâli, Ýhyâu ulumiddin 1, Kâdî Ýyâz,, eþ-þifâ. I, Bak. el-hakim'den naklen El-Kâdî Ýyâz, a.g.e, I, Kâdî Ýyâz, eþ-þifâ, a.g.e, I, Hicr,72 21-Ýnþirah,1 22-Ýnþirah, Fetih,2 24-Ýsra,1 25-Tirmizî, eþ-þemâil, s Es-Saatî, el-fethu'r-rabbanî; Ahmed b. Hanbel, IV, 127,128 XX, Âli Ýmrân, Kastalânî I, 7; el-aclûnî, Keþfu'1-Hafâ I, Buhârî, Bed'ul-Halk, IV Müslim, el-fezâil, IV, 1791 h. no: Müslim, el-fezâil IV, 1782 h.no: Ýbn Ebi Ömer el-adenî'den naklen el-kâdî Ýyaz, eþ-sifâ I, Tirmizî, el-menakib V, 606 h. no: Tirmizî, el-menâkýb, V, 585, h. no: 3610) buyurdu 35-Tirmizî, el-menâkýb, V, 588 h.no: Müslim, el-ýmân IV, 1794 h.no: Müslim el-ýmân, IV, 1794 h.no: Es-Saati, el-fethu'r-rabbânî XXIV, 112, 122; et-tirmizî, el-menâkib, V, Es-Saâti, el-fethu'r-rabbânî, XXIV, Es Saâtî, el-fethu'r-rabbânî, XXVI, Müslim, el-ýmân, I, 188, h.no: Müslim, el-fezâil, IV, 1944 h.no: Bakara, Bakara, Dârimî, Sünen, I, 25-26

13 Ýbrahim KARAOSMANOÐLU Kocaeli Büyükþehir Belediye Baþkaný Peygamberimiz, Ýki cihan güneþi Hz. Muhammed (s.a.v) in doðumu uzun yýllardan bu yana Kutlu Doðum Haftasý olarak kutlanýyor. Bu hafta vesilesi ile birçok önemli etkinlik düzenleniyor. Yazýmýn baþýnda Kutlu Doðum Haftasý nýn hepimize hayýrlar getirmesini diliyorum. Hz. Muhammet (s.a.v) âlemlere rahmet ola- rak gelmiþti.dostluðu, barýþý, sevgiyi, kardeþliði ve güzel ahlaký tavsiye etti. Tavsiye ettiklerini hayatýnda yaþadý, yaþattý, bütün insanlýk için en güzel örnek ve öncü oldu. Ýnsanlara kurtuluþ yolunu gösterdi.onun doðumundan önce insanlýk; her türlü deðer ölçüsünü kaybetmiþti, vahþet her tarafý kaplamýþtý. Sapkýnlýðýn her çeþidi, dalga dalga etrafa yayýl- mýþ, acýmasýzlýk, zulüm zirve yapmýþtý. Kýz çocuk- larý, diri diri topraða gömülür, insanlar birer eþya gibi alýnýp satýlýrdý. Her þeyi ile örnek oldu. Hep güzellikleri tavsiye etti. Öyle ki, can düþmanlarý dahi ona Muhammed'ül Emin derlerdi Herkes emanetini ona býrakýr ve gözü arkada kalmazdý. O, hayatýnda hiç yalan söylemedi, verdiði Ahlaksýzlýk ve cehalet dünyayý sarmýþtý, in- sanlýk böyle bir dönemi yaþarken, Allah âlemlere rahmet olarak Hz. Muhammet Mustafa (sav) i gönderdi. O insanlýða huzur getirecek, tüm kötü- lükleri ortadan kaldýracak bir peygamberdi. O Muhammed'ül Emin di, dosdoðruydu. hayatýnýn hiç bir anýnda yanlýþ bir davranýþý olmadý. sözden hiç dönmedi. O nun ümmeti olduðumuzu söylüyorsak; bizim de kendisini örnek almamýz ve hayatýmýzdan yalaný, riyayý, yüze gülüp arkadan sövmeyi kesinlikle kaldýrmamýz gerekir. Peygamber Efendimiz, hepimiz için en güzel örnektir O nun ahlâkýný, hayatýný tüm davranýþlarýný örnek almalýyýz. Bu gün dünya huzur arýyorsa, mutluluk arýyorsa, sevgi ve kardeþlik arýyorsa O nu örnek almalýdýr. Ýþte o zaman gerçek mutluluðun anahtarýný bulmuþ oluruz. Olumsuz bir durumla karþýlaþtýðýmýzda, Peygamber Efendimiz benim yerimde olsa bu durumda ne yapardý? diyebiliyorsak; iþte örnek bir insan olma yolunda en ciddi adýmý atmýþýz demektir Kaç yaþýnda olursak olalým Peygamber Efendimizin (sav) her hareketi, sözü bizlere örnek olmalýdýr. O nun güler yüzü, tatlý dili, kimseyi kýrmamasý, incitmemesi, insani ve ahla- ki deðerlere çok büyük önem vermesi, zengin fakir ayrýmý yapmamasý, alçak gönüllülüðü,her gördüðüne selâm vermesi, çocuklara karþý þefkatli ve merhametli davranmasý, hedi- yeleþmesi, hastalarý ziyaret etmesi Hepsi ama hepsi bizim için çok güzel birer örnektir. Peygamberimizin doðumunun bize ve bütün insanlýða mutluluklara, hayýrlara vesile olmasýný Yüce Mevla mýzdan diliyorum. TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 11

14 Prof. Dr. Cem ZORLU Selçuk Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi HZ. PEYGAMBER VE EÐÝTÝM Eðitim süreci içerisinde ilk faaliyet dikkatini çekmiþtir. bilgilendirme yani bir baþka deyiþ- Okumak ve yazmak bilginin kazaným ve le bilgi aktarýmý faaliyetidir. Top- aktarým araçlarýndan birisidir. lumun, fertlerini kendi kültürünün is- Kur ân-ý Kerim de okumak kökünden türemiþ tek ve beklentileri doðrultusunda 87 kelime mevcuttur. Ayrýca Kur ân da çeþitli âyetyetiþtirmesi ve etkilemesine bilgilendirme denir. lerde 320 yerde yazmak kökünden türemiþ keli- Ýnsanýn çocuk, genç ve yetiþkin olarak kendi meler geçmesinin yanýnda, 261 yerde de kitap toplumuyla bütünleþmesi, toplum içinde etkinlik ka- kelimesi geçmektedir. Yazý malzemeleri olan kaðýt zanmasý ve yetiþmesi sýrasýnda karsýlaþtýðý bilinçli ve ve kalem kelimelerine de çeþitli âyetlerde rastlamak bilinç dýþý öðrenmeler bu süreç sonunda elde edilir. mümkündür. (Kalem 68/1; Tûr 52/2,3) Bilgilendirme okulda, ailede, çevrede, iþ ye- Bunlarý daha önceki rakamlara eklediðimiz rinde hâsýlý hayatýn her safhasýnda bilinçli veya bi- zaman ortaya 1565 gibi büyük bir rakam ortaya linçsiz her türlü öðrenme biçimini içine alýr. Bilgilen- çýkmaktadýr ki, buna göre 6666 ayetin nerdeyse dirmenin amaçlý olarak yapýlan kýsmýna eðitim %25 i bilgiye ve bilgi kazanýmýna dikkat çekmektedir. denir. Bu nedenle eðitim, kasýtlý bilgilendirme Ýlk inen ayetler: Yaratan Rabbinin adýyla süreci olarak da tarif edilebilir. oku!... O dur kalemle öðreten! (Alak, 96/1,4) þeklindedir. Ýnsanýn bilgi sahibi olmasýnýn iki yolu vardýr: Biri Allahu Teâlâ nýn insanlýða hitap ederken kullan- bilgilendirme yani eðitim/öðretim diðeri de dýðý ilk kelime, ilk emir Oku! emridir. Hemen ar- bilgilenme dir. dýndan da bir öðrenim aracý olarak kalem dile ge- Bilgilendirme genelde dýþarýdan yönlendiri- tirilmiþtir. Kur an ýn daha sonra dinin temeli olarak lirken, bilgilenme genelde bireyin kendi istek ve gördüðü pek çok emir arasýndan oku emrini öncearzusuna baðlý olarak gerçekleþir. Bir baþka deyiþle likle seçmesi ve böyle bir emirle baþlamasý, üstelik bilgilendirme de dýþarýdan bir yönlendirme okuma-yazma bilmeyen bir topluma (Cuma, 62/2) gönderivardýr; bilgilenme de ise bireyin kendi yönelimi len kendisi de okur-yazar olmayan bir Peygamber e söz konusudur. (Araf, 7/157) böyle bir emrin gelmiþ olmasý meseleyi daha Bilgilenme ve ya bilgilendirme insanýn da enteresan ve önemli hale getirmektedir. sahip olduðu beþ duyu organýyla gerçekleþir ve akýl Ýnsanoðlunun her türlü sýkýntýlardan kurtuluþu süzgecinden geçirilerek kullanýlýr. (Bakara 2/2) için hatta insana en doðru yolu göstermek (Ýsra, Ýslam hem bilgilenme ye, hem bilgilendir- 17/9) için gelen bir kitabýn baþlangýç olarak bu kelimeyi me ye yani eðitime hem de bu faaliyetlerin seçmesi, bütün dünyaya ilmin/bilginin her þeyden konusu olan bilgi ye son derece önem vermiþtir. önemli olduðunun bir ilanýdýr. Öte yandan bireyin ya Kur'ân-ý Kerim de bilgi kelimesinin Arapçasý da toplumun var olabilmesi, geliþmesi ve medeniyet olan ilim kökünden 780 kelime vardýr. Ayrýca kurabilmesi için ilim/bilgi ne kadar gerekli ise, bil- ilim manasýna gelen hikmet 20, alim mana- ginin kazanýmý için okumak ve kalýcý hale gelebilmesi sýna gelen hakîm kelimesi de 97 yerde geçmekte- için de kalem ve yazmak da o kadar gereklidir. dir. Kur an ýn toplam olarak 897 kez deðiþik biçim- Ayrýca Rabbimiz, okumanýn önemine vurgu için lerde bilgiye ve bilgilenmeye vurgu yapmasý Ýslam ýn son gönderdiði kitaba Arapça okumak kökünden ilme verdiði önemin en büyük kanýtýdýr. Ýslam ýn gelen Kur an yani okunan, okuyuþ adýný vertemel kitabý yüce Kur an toplam ayetlerin sayýsýna miþtir. Buna göre bir Müslüman'ýn sürekli okuma eyoranla %13,5 gibi yüksek bir oranda bilgiye insanlarýn lemi içerisinde olmasý ve özelde Kitabýný genelde ise 12 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47

15 her kitabý okumasý gerekir. Hz. Peygamber, kiþinin ilim öðrenmesini yeterli Ben sadece bir eðitimci olarak gönderildim. görmemiþ ayný zamanda bu birikimini bir baþkasýyla (Ýbn Mace, Mukaddime, 17) buyurarak Hz. Peygamber kendisini bir paylaþmasýný da teþvik etmiþtir: eðitimci olarak tanýmlamýþtýr. Yani öðretmenlik, En faziletli sadaka, Müslüman ýn ilim öðrenip peygamber mesleðidir. Her öðretici, mesleðinin bir sonra onu bir Müslüman kardeþine öðretmesidir. (Ýbn Mâce, Mukaddime, 20) peygamber mesleði olduðu bilinci içinde olmalý; mesleðinin aðýrlýðýný ve sorumluluðunu bilerek davetmek sadece bilgilenmeye ve eðitime yol açmaz bu- Ýlim öðrenmek için gayret göstermek, çaba sarf ranmalýdýr. Kur ân, bu konuyu ele aldýðý birçok ayetinde, nunla birlikte pek çok hayýrlý sonuçlarý da içinde ba- Muhammed (a.s.) ýn ilâhî teblið görevinin bir eðitimrýndýrýr: öðretim iþi (yu allim, ta lim) olduðunu açýkonun geçmiþ günahlarýnýn affedilmesine bir vesile Kim ilim öðrenmek için çabalarsa bu çabasý lamaktadýr. olur. (Tirmizî, Ýlim, 2) Âlimler/bilginler peygamberlerin varisleridir. Bir kimse ilim tahsil etmek için yola koyulursa, (Buhârî, Ýlim, 10) Peygamberler, ne dinar ne dirhem miras býrakýrlar, sadece ilim miras býrakýrlar. Kim de bu yüzden Allah ona cennete girecek yolu kolay- laþtýrýr. (Buhârî, Ýlim, 10; Tirmizî, Ýlim, 19) ilim elde ederse, bol bir nasib elde etmiþtir. [Ebu Dâvud, Hz. Peygamber, Çin de de olsa gidip ilim tahsil Ýlm 1, (3641); Tirmizî, Ýlm 19, (2683); Ýbn Mâce, Mukaddime 17, (223).] hadisleri de bu edin. (Müsned-i Bezzaz, 1/175; Beyhaki, Þuabu l-ýman, 2/253) konuyu pekiþtirmektedir. Bu hadisler, bilginin demanlardan dünyanýn en ücra köþesinde bile ifadesiyle Müslü- ðeri yanýnda peygamberler gibi ilim adamlarýnýn da bilgi-lerini insanlýðýn olsa gidip ilim tahsil etmelerini ve sahayrýna kullanmakla sorumlu ollimleri de öðrenmelerini iste- dece dini ilimler deðil pozitif biduklarýna iþaret etmektedir. Bütün insanlarýn eþitlimektedir. ðini savunan ve bu uðurda Ayrýca Hz.Peygamber, mücadele eden ve pek her zaman ve zeminde fýr- çok ilke koyan Hz. Peybir Müslüman'ýn bilginin satýný bulduðu her anda gamber, ilmin ve eðitipeþinde koþmasýný tavmin insanlar arasýnda farklýlýða neden olan siye etmektedir: önemli bir etken ol- Hikmet/bilgi duðunu vurgulamýþtýr: Mü minin yitiðidir; Alimin cahile kargibi onu bulmak için sü- yitiðini arayan bir kiþi þý üstünlüðü benim sizrekli arayýþ içinde olur; den en basitinize olan üstünlüðüm gibidir. nerde bulursa onu hemen (Tirmizî, Ýlim,19;Ebû Dâvûd, Ýlim, 1) alýr ve almaya en layýk Tek bir âlim, þeytana olan da odur. (Müslim, 1/397; Tirmizi, 5/51; Müsned-i Þihab, 1/65, 118) (ve kötülüklere) karþý 1000 Allah, ilmi [verdikten (cahil) zahitten daha direnç- sonra], insanlardan onu zorla sölidir. (Tirmizî, Ýlim, 19) küp almaz. Fakat ilmi, bilginleri yok Âlimin âbid üzerindeki üstünlüðü ederek alýr. Bilginler ortadan kaldýrýlýr, dolunaylý bir gecede ayýn diðer yýldýzlara üs-tünlüðü öyle ki, tek bir bilgin kalmaz. Halk da cahilleri kengibidir. [Ebu Dâvud, Ýlm 1, (3641); Tirmizî, Ýlm 19, (2683); Ýbnu Mâce, Mukaddime 17, (223).] dine önder yapar. Meselelerini bunlara götürür, Allah Rasulü, bazý ifadelerinde bilginlerin bir onlar da bilgisizce kararlar verirler, böylece hem toplumun rehberleri ve yol gösterenleri olduðuna ve kendilerini hem de baþ-kalarýný yanlýþa sürükleronlarsýz bir toplumun doðrularý bulamayacaðýna dik- ler. [Buhârî, Ýlm 34, Ý'tisam 7; Müslim, Ýlm 13, (2573); Tirmizî, Ýlm 5, (2654).] kat çekmektedir: Ýþte böyle bir boþluðun oluþmamasý için olaða- Alimler yeryüzünde, gökteki yýldýzlar gibidir. nüstü hallerde bile eðitim-öðretimin devam etmesi Kara ve denizin karanlýklarýnda yýldýzlarla yön tayin gereklidir: edilir. Yýldýzlar gizlendiði zaman yolu þaþýrmak kaçý- Mü minlerin hepsinin birden savaþa çýkmalarý nýlmazdýr. ( Ahmed b. Hanbel, III / 157) doðru deðildir. Her kesimden bir grubun bir araya Ona göre ilim öðrenmek her Müslüman ýn boy- gelerek eðitime devam edip dini iyice öðrenmeleri nunun borcudur; dinin kesin emridir ve ilim öðren- ve sefere çýkan grup geri dönüp geldikleri zaman da meyi bir ibadettir: onlarý uyarmalarý gerekir? Böylece belki yanlýþ hare- Ýlim öðrenmek, her Müslüman a farzdýr. (Ýbn ketlerden çekinirler. (Tevbe, 9/122) Mâce, Mukaddime 13-17) Eðitim ve bilginin önemine bu kadar vurgu Ýlim öðrenmek için yola çýkan kimse dönünceye yapan bir Peygamber in bunu nasýl pratize ettiðine kadar Allah yolundadýr. [Tirmizî,Ýlm 2, (2649); Ýbnu Mâce, Mukaddime 17, (227) de bakmak da fayda vardýr. TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 13

16 araçlarý hakkýnda bilgileri vardýr. Ýslâm dan önce, Hicaz bölgesinde okuma ve yaz- ma oranýnýn oldukça düþük olduðu görülmektedir. Hicaz bölgesindeki Araplarýn, Arabistan'ýn güneyinde hüküm süren Himyerliler ile kuzeyde hüküm süren Nabatlýlar dan, ticaret veya baþka bir yolla sýnýrlý da olsa okuma-yazmayý öðrenmiþ olabilirler. Câhiliye toplumunda okuma yazmayý bilenleri, genellikle göçebe Araplardan daha çok, yerleþik Araplar, bunlar arasýnda da Yahudi ve Hýristiyan olan- lar teþkil ediyordu. Mekke bölgesi Araplardan yazý yazmayý bilen 17 kiþi vardý. Bazý Yahudiler Arapça yazmayý öðretiyorlardý. Bu öðretim sonucunda o bölgede bazý çocuklar okuma yazmayý öðrenmiþlerdi. Bu sayýnýn biraz daha fazla olduðunu iddia eden tarihçiler de vardýr. Bu devirde, Arap toplumunda görülen bilgilerin üretildiði ne bir okul ve ne de bir sistem vardýr. Ayrýca bu bilgileri ihtivâ eden basit ölçüler dâhilinde bile olsa yazýlý metinleri ya da kitaplarý hiç bir zaman olmamýþtýr. Toplumu oluþturan fertlerin bütün bil- dikleri hafýzaya dayanan ve nesilden nesile ayný yol- la aktarýlmýþ olan çeþitli bilgilerdir. Yani Arap toplu- mu þifahî kültüre sahipti. Arap câhiliye toplumuna bir peygamber, bir eði- timci ve bir öðretmen olarak gönderilen Hz.Peygamber, Ýslâm ýn topluma aktarýlmasýnýn yegâne yolunun eðitim ve öðretim olduðunu bilmekte idi. Zira Hz. Peygamber'i yönlendiren vahiy, ilk önceleri, yani Mekke döneminde eðitim ve öðretim konusuna aðýr- lýk vermiþtir. Öyle ki, ilimle ilgili veya diðer vesileler- le ilimden bahseden âyetlerin hemen hemen tümü Mekke döneminde nazil olmuþtur. Bu dönem eðitim-öðretim faaliyetlerini karak- teristik özelliði, inzâl olan Kur ân âyetlerinin ezber- lenmesi, yazýlmasý, saklanmasý, diðer Müslümanlara ulaþtýrýlmasý ve gereðince amel edilmesi idi. Mekke de Hz. Peygamber, ilk yýllarda eðitim-öð- retim faaliyetlerini baskýlardan dolayý gizlilik içeri- sinde sürdürmek zorunda kalmýþtýr. Bu gizlilik içerisinde sürdürülen çalýþmanýn organize edilebilmesi, yeni dine giren insanlarýn eðitim ve idaresinin yapýlabilmesi için bir irtibat merkezine, bir eðitim ocaðý- na ihtiyaç olduðunu biliyordu. Ýste bu amaçla Hz. Peygamber, Müslümanlarýn ibâdetlerini yapacaklarý, yeni nazil olan Kur'ân-ý Kerim âyetlerini ve yeni emirleri öðreteceði bir yer olarak, ilk Müslümanlardan olan Erkâm b. Ebi l- Erkâm ýn evini merkez olarak seçmiþtir. Ýste Ýslâm eðitim silsilesi içerisinde ortaya çýkan ilk kurum ev olmuþtur. Dâru'l-Erkâm ismiyle o dönemlerden baþlayýp daha sonralarý çok önemli bir vazifeyi yerine getiren bu ev, Safâ tepesi civarýnda bulunuyordu. Hac ve Umreye gelenlerin her zaman uðrayabilecek- leri bir yerde idi. Diðer taraftan Mekke toplumunun yönetim meclisi Dâru'n-Nedve yi de her an görüp gözetebilecek bir stratejik konuma sahipti. Ýslâm eðitimi, sosyal bir varlýk olan insaný ilk olarak ferdî planda ele alýr. Ýnsanýn kendi kendini kontrol mekanizmasýný harekete geçirerek, ilk olarak onu kendisine karþý sorumlu kýlar. Bu sorumluluk çerçevesinde pratik hayatta karþýlaþýlacak problemlere cevap verebilecek bilgilerle onu donatýr ve Ýslâm bilgiyi öðretirken de fayda ilkesine dikkat eder. Hayatta yararý olmayacak bilgiye itibar etmez. Bu çerçevede Hz.Peygamber (a.s.); Faydasýz bilgiden Allah a sýðýnýrým. (Ýbn Mâce, Duâ, 3) diye dua etmiþtir. Ýslâm eðitiminin temel amaçlarýndan birisi, Ýslâmî literatürde insan-ý kâmil olarak kalýplaþan iyi insan yetiþtirmektir. Ýnsan-ý kâmil (Kur ân ve sünnete göre) bütün iyi özellikleri kendisinde toplayan ve kötü özelliklerden de kaçan kimsedir. Ferdi planda kiþinin ulaþmasý gerektiði nokta insan-ý kâmil mertebesidir. Ýslâm eðitimi, insanýn bu dünyadaki bütün hal ve hareketlerini belli bir noktaya getirip, onun hayatýndaki bütün problemleri çözüp, onu huzurlu bir hayata kavuþturduktan sonra sosyal hayatýn düzenlenmesini yönelir. Zaten toplum hayatýnýn düzenlenmesi, ferdî hayatýn düzenlenmesiyle doðru orantýlýdýr. Yani eðitim, ferdî alandaki baþarýsý nispetinde toplum hayatýnda da baþarýlý olacaktýr. Muhammed (a.s.) ýn ifadesi ile, onun döneminde yaþayan Araplar: Ne okuyup yazmayý ve ne de hesap yapmayý bilen bir câhiller topluluðu (Müslim, 13/15; Ebû Dâvûd, 14/6) idi. Ancak 200 yýla kalmadan, Arap dili o dönemdeki bütün bilim dallarýnda uluslar arasý bir dil haline gelmiþtir. Hz.Peygamber'in peygamber olarak gönderilmesinden önceki döneme genellikle câhiliye devri denmektedir. Câhiliye isminin verilmesinin baþlýca sebebi, bu dönem insanlarýnýn dînî ve sosyal yaþam itibariyle bilgisiz, düzensiz, barýþ, ilim ve iman nurundan uzak olarak yasamalarýdýr. Câhiliye döneminde Araplar, ne sosyal, ne idârî, ve ne de siyâsî bir birliðe sahip olmadýklarýndan, bütün Arap Yarýmadasýný kapsayan derli toplu bir sosyal hayatlarý da olmamýþtýr. Câhiliye döneminde Araplarýn yasadýðý çevre çöl olduðu için çöl hayatý neyi bilmeyi gerektiriyorsa Câhiliye Araplarýnýn bildiði odur. Bu itibarla Arap topluluklarýnda ilim ve felsefeyle ilgisi olanlar hemen hemen hiç görülmez. Toplumda bilinen þeyler, sosyal hayatýn çevreye uyumunun doðal bir neticesi olarak edinilmiþ basit bilgilerdir. Yýldýzlara bakýp yön ve yol bulmak, insanlarýn dýþ görünüþünden onlarýn huy ve davranýþlarýný anlamak, iz sürmek gibi konular en çok bildikleridir. Ayrýca aralarýnda hava þartlarýnýn rüzgar veya yaðmura dönüþebileceðini kestirebilenler çoktur. Kabile asabiyetine/ baðlarýna çok önem verdikleri için, toplumda yasayan herkes kabilesinin nesebini / soyunu bilir. Kabileler arasýnda sýk sýk meydana gelen savaþlar sebebiyle silah, at, deve gibi savaþ 14 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47

17 Dâru l-erkâm da Hz. Peygamber Allah tan gelen yeni bilgileri Müslümanlara öðretiyor, yapýlacak isler orada görüþülüyor ve neticeye baðlanýyordu. Ýþte, ileride eðitim ve öðretime açýlacak olan mescit ve medreselerin temeli burada atýlmýþ ve ikisinin îfâ ettiði görevi o dönemde bu ev tek baþýna îfâ etmiþtir. Hz. Peygamber, Dâru l-erkâm a ilave olarak Mekke'deki kendi evinde oturur ve etrafýna toplanan Müslümanlarý eðitirdi. Habbâb b. Eret in bir evde, Hz. Ömer in eniþtesi ve kýz kardeþi olan Saîd b. Zeyd ile Fâtýma bint Hattâb a Kur ân-ý Kerim öðretmesi diðer sahabe evlerinin de eðitim-öðretim için kullanýldýðýný göstermektedir. Yine Hz. Peygamber Mekke'den Medîne'ye hicret ederken uðramýþ olduðu Kubâ da Külsûm b. Hidm in evinde kalmýþ ve halkla olan irtibatýný ve onlarýn eðitimini ise Beytü'l-Uzzâb yani bekârlar evi diye isimlendirilen Sa'd b.heyseme nin evinde sürdür- müþtür. Bir eðitim merkezi olarak evler, Medîne döne- minde de kullanýlmýþtýr. Öðretmen sahâbelerden biri olan Mus ab b. Umeyr, Medîne ye vardýðýnda, eðitim-öðretim faaliyetlerini Es ad b. Zürâre nin evin- de yürüttüðü gibi, Ensârdan deðiþik þahýslarýn evleri- ni de dolaþýyordu. Buralarda Müslüman olanlara Kur ân okutuyor ve Ýslâm ýn esaslarýný öðretiyor, Müslüman olmayanlarý ise Ýslâm a davet ediyordu. Ayrýca tarihi kaynaklar Kur ân eðitim ve öðretimine tahsis edilmiþ Daru l-kurrâ adlý bir evden bahsetmektedir. Rivayetlerden, bir gece eðitimini andýran bu kurumda, müstakil bir öðretmen gözetiminde eðitim yapýldýðý ve sabahlara kadar eðitimin devam ettiði anlaþýlmaktadýr. Bugünkü anlamýyla bir etüt çalýþmasýndan bahsedebiliriz. Mescid, Ýslâm eðitiminin en önemli kurumlarýn- dan bir tanesidir. Zira, Mekke döneminde baský ve zulüm altýnda bir çok imkansýzlýklar içerisinde eðitim evlerde sürdürülüyordu. Evler, aslýnda, toplu halde ibâdet ve toplu halde eðitime müsait deðildi. Evler, kendilerine izin verilenler dýþýndakilerin gir- mesine kapalý olmasý ve kendilerine has bir mahre- miyete sahip olmalarý nedeniyle de sadece zarûret halinde, ibâdet ve eðitim yeri olarak kullanýlabilmesi uygun görülen yerlerdir. Hz.Peygamber, ilk mescidi Kuba da inþa ettikten sonra Medine ye varýr varmaz ilk iþi yine bir mescid inþa etmek olmuþtur. Mescid-i Nebî adýyla bilinen bu mescit Ýslâm eðitim tarihinde çok önemli bir kurum olarak, fonksiyonunu bu güne kadar devam ettirmiþtir. Hz.Peygamber, Ýslâm toplumunun eðitimi konusunda mescidin sahip olduðu fonksiyon sebebiyle, Müslümanlarý mescitlerin artýrýlmasýna teþvik etmiþtir: Ýçerisinde Allah'ýn zikredildiði bir mescit bina edene, Allah, cennette bir köþk hazýrlar. (Nesâî, Mesâcid, 24; Müslim, Mesâcid, 24) buyurarak her mahallede bir mescidin açýlmasýný emretmiþtir. Hz.Peygamber in saðlýðýnda, Mescid-i Nebî den ayrý olarak 9 mescidin bulunduðu rivâyet edilmektedir. Bunlardan ayrý olarak bir de cuma namazlarýnýn da kýlýndýðý Cuvâsâ mescidinden bahsedilmektedir. Mescid-i Nebî nin inþasýyla oluþturulan Suffa eðitim merkezi büyük hizmetler gerçekleþtirmesi yönüyle dikkat çekicidir. Ancak, Suffa nýn yapýlmasý, mescitlerin eðitime ait fonksiyonunu ortadan kaldýrmamýþtýr. Hz. Peygamber mescitte oturur, Ashâb ý da onun etrafýný çepeçevre sararak ondan istifâde etmenin yollarýný ararlardý. Bu konudaki bir rivâyet þöyledir: Bir gün Hz. Peygamber ashabýyla birlikte Mescid-i Nebî de oturuyordu. Üç kiþi çýkageldi. Ýkisi Hz. Pey- gamber e yaklaþarak selam verdi ve durdu. Biri dönüp gitti. Ayakta duran iki kiþiden biri, orada gör- düðü bir boþluða, diðeri ise arka tarafa oturdu. Hz. Peygamber söyleyeceklerini bitirdikten sonra, eði- tim halkasýna katýlan iki þahsý övmüþ diðerini ise kýnamýþtýr. Mescid-i Nebî nin kuzeyinde yer alan ve okul vazifesi görmek üzere yapýlan alana Suffa denilmiþtir. Suffa da kalan sahabelere ise Ehlü s- Suffa veya Ashâbu s-suffa denilmiþtir. Ýslam eðitim tarihi açýsýndan bu kurum, büyük bir öneme sahiptir. Zira, önceki kurumlarýn aksine, sadece ve sadece eðitim ve öðretim amacýyla açýlan bu kurum, sahip olduðu özellik itibariyle Ýslâm ýn ilk üniversitesi durumundadýr. Ayrýca yatýlý gündüzlü olmasýnýn yanýnda, parasýz olmasý da dikkati çekmektedir. Suffa öðrencileri kendilerini ilme adamýþ kiþilerdi. Suffa da kalan öðrencilerin bütün yeme, içme ve diðer ihtiyaçlarý Hz.Peygamber tarafýndan karþýlan- mýþtýr. Kendisine gelen sadaka ve hediyeleri burada- ki insanlara sarf ederdi. Bugünkü anlamýyla devlet, öðrencisine hem burs vermiþ hem de yurt temin etmiþtir. Sürekli öðrencilerin dýþýnda zaman zaman Medîne de bulunan fakir kimselerin ve dýþarýdan ge- len misafirlerin de Suffa da kalmasý nedeniyle, bura- da kalanlarý sayýsý zamanla deðiþiyordu. Bazý rivâyetlere göre 70 kiþi olan bu sayýnýn, diðer rivâyetlere göre 90 ý aþtýðý, bazen daha yüksek olduðu ve hatta 400 e kadar çýktýðý rivâyet edilmektedir. Ehl-i Suffa nýn sayýsýndaki bu farklýlýk, taþradaki kabilelerden Hz. Peygamber i görmeye gelenlerden bazýlarýnýn, herhangi bir sebeple yersiz kalmýþ olan- larýn uzun veya kýsa bir müddet Suffa da kalmýþ olmalarýndan ve bunlarýn daha sonralarý, Ehl-i Suffa s a y ý l m ý þ ol m a s ý n d a n i l e ri g e l m e k tedir. Hz.Peygamber, Müslümanlarýn ilk eðitim ve öð- TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 15

18 Küttâblar ikiye ayrýlmaktadýr: 1-Okuma-yazma öðretimi veren Küttâblar, 2- Kur ân ve Ýslâm dini eðitimi veren Küttâblar. Okuma-yazma eðitimi veren Küttâblar, daha çok öðretmenlerin bizzat evlerinde oluþturuluyordu. Okuma ve yazmayý bilen bu insanlar, evlerinin bir odasýný bir derslik haline getiriyorlardý. Küttâblarýn kurulmasýnda çocuklarýn camilerin sükûnet ve temizliðini bozacaðý endiþesi de yatmaktadýr. Bununla birlikte Küttâblar, özel yerlerde olduðu kadar câmi veya ona bitiþik yerlerde de hizmet vermeye devam etmiþtir. Bedir savaþý Müslümanlarýn zaferiyle sonuçlandýktan sonra Medîne de savaþ esirlerine yapýlacak muamele konusunda Hz. Peygamber in verdiði karar ve ortaya koyduðu tavýr, okuma-yazma konusundaki teþviklerini perçinlemiþ ve peygamberliðinin ilk dönemlerinden beri çalýþýp çabaladýðý eðitim seferberliðinin -okuma-yazma seferberliði de diyebiliriz- bir devamý olmuþtur. Zira, esirler, dirhem fidye ödedikleri ya da okuma yazma bilenlerin Medineli çocuklardan 10 tanesine okuma yazma öðretmeleri karþýlýðýnda serbest kalacaklardý. Bu ve benzeri uygulamalar neticesinde Medîne - de okuma-yazma oranýnda büyük artýþ olmuþtur. Bunun en canlý örneði, baþlangýçta 3-4 vahiy katibi Hz. Peygamber den vahiy yazarken, sonralarý bu sayý kýrklara kadar yükselmiþtir. Ýslam sadece erkeklerin deðil kadýnlarýn eðitimine de önem vermiþtir. Meselâ: Hz. Peygamber, Þifâ Hatun dan hanýmý Hafsa ya yazý yazmayý öðretme- sini istemiþtir. Ýlk Ýslâm kadýnlarý mescitte, erkeklerin arka kýsmýnda otururlar ve ilmi müzakere ile konuþmalarý dinlerlerdi. Bayram namazlarý gibi genel toplantýlarda kadýnlar da Hz.Peygamber in konuþmalarýný dinlemek için namazgâha çýkarlardý. Hz. Peygamber de, bayram hutbesini erkeklerin saflarýna okuduktan sonra, kadýnlarýn saflarýna geçer onlara da anlatýrdý. Ancak, kadýnlarýn, her zaman mescitte Hz. Peygamber le namaz kýlarak onu dinlemeleri mümkün olmadýðý için bir gün bir bayan Rasulullah a gelerek: Sözlerini dinleme fýrsatý bulamýyoruz, bize bir gün tayin et de sana gelelim, sen de Allah ýn sana öðrettiðini bize öðret. demiþti. Hz.Peygamber bunu olumlu karþýladý ve kadýnlara ayrý bir günde ders vermeyi kabul ederek: Falan gün falan yerde toplanýn. buyurdu. Onlar da toplandýlar. Hz.Peygamber oraya gidip onlarýn eðitim ve öðretimiyle meþgul oldu. (Buhârî, Ýlim, 34) Ýþte, Ýslâm da kadýnlara ait ilk eðitim merkezi böylece fiilen kurulmuþ oldu. Görüldüðü gibi Hz. Peygamber, Müslümanlarý ilme ve eðitime her zemin ve þartta teþvik etmiþ ve ortaya koyduðu bu önemli ve can alýcý prensipleri de bizzat uygulayarak okuma yazma oraný son derece düþük cahiller topluluðundan kendi döneminin Arap halkýný medeni ve eðitimli bir toplum haline getirmiþtir. retim kurumu olan Suffa da bizzat görev yapýyordu. Buradaki öðrenciler, Kur ân okur ve onu aralarýnda etüt ederlerdi. Bütün bir geceyi ilim tahsili ile geçir- dikleri de olurdu. Hz. Peygamber, Abdullah b. Mes ûd, Sâlim, Muaz b. Cebel ve Übey b. Ka b ý burada öðretmen olarak görevlendirmiþtir. (Buhârî, Fedâilü'l- Kur'ân, 8) Ubade b. Samit de Suffa nýn Kur ân ve yazý öð- retmeni idi. Bunlardan baþka Suffa da öðretmenlik yapan bazý bilgin sahâbeler de olmuþtur. Suffa Okulunda genel olarak Ýslâmî ilimler (Kur'ân, Hadis, Tefsir ve Fýkýh) öðretiliyordu. Bunun dýþýnda Hz. Peygamber, okuma-yazma, aritmetik, miras taksimi (Ferâiz), beden saðlýðý, astronomi, ilm-i neseb (Arap Tarihi), ve lügat (Arap Dili) öðrenmelerini, spor olarak da, binicilik, yüzme ve atýcýlýk branþlarýný tavsiye etmiþtir. Hz.Peygamber Suffa nýn öðrencilerini zaman zaman sýnava tabi tutarak baþarýlý olanlarý taþra ka- bilelerden gelen istekler doðrultusunda Ýslâm ý öð- retmek amacýyla deðiþik bölgelere gönderirdi. Ayrý- ca Medinelilerin ve misafirlerin eðitiminde de bizzat Suffa da yetiþen öðrenciler görev alýyordu. Buna göre Suffa için ilk dönemin Eðitim Fakültesi denebilir. Hz.Peygamber Suffa nýn yetersiz olduðunu görünce, Medine nin çeþitli mahallelerinde ilkokul veya hazýrlýk okullarý diyebileceðimiz Küttâblarý açmýþtýr. 16 TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47

19 PEYGAMBERÝMÝZ HZ. MUHAMMED Hikmet KUTLU Emekli Ýl Müftüsü (S.A.V.) ÝN ÖRNEK AHLAKI insanlýðýn örnek alacaðý ve hayatýna uygulayacaðý kaide ve prensiplere karþý duyarsýz kalmak iman sahibi insanlara yakýþan bir vasýf asla olamaz. Sevgili Peygamberimiz (S.A.V.) örtüsüne bürünmüþ bâkire bir genç kýzdan daha edebli idi. Aþýrý hayâsýndan, ömründe hiçbir adamý azarlamamýþ, yürürken sukûnetle yürümüþ, hiçbir zaman kahkaha ile gülmemiþtir. Hâlbuki O devirde Arabistan da ve diðer memleketlerde edeb ve hayâya zerrece riayet edilmezdi. Böyle bir devirde dünyayý þereflendiren Efendimiz (S.A.V.), insanlýk için bir kurtuluþ lideri olarak Allah tarafýndan gönderilmiþtir. Hz. Peygamber edeb ve hayâsýndan halk içinde, kalabalýk yerlerde, çarþý ve pazarlarda yüksek sesle konuþmaz, hoþa gitmeyecek sözler söylemezdi. Yine müstesna edeb ve hayâsýndan hiçbir kimsenin yüzüne dikkatlice bakmazdý. Ýnsanlarýn görülmesini istemedikleri yerlerine ve kusurlarýna bakmaz, görse bile görmezden gelirdi. O, insanlarý edeb ve hayâya teþvik eder, hayânýn imanýn bir parçasý olduðunu ifade buyurur, onlarý harama gitmekten sakýndýrýrdý. Peygamber (S.A.V.) Efendimiz'in ahlâkýný Hz. Aiþe Vâlidemize sordular. Kýsa ama çok güzel bir cevap verdi: O nun ahlaký Kur an dý. Sevgili Peygamberimiz (S.A.V.) daima güler yüzlü ve tatlý dilli idi. Ýnsanlarýn yüzüne bakarak, tane tane, az ve öz konuþurdu. Zengin-fakir, büyük- küçük, âlim-cahil ayýrýmý yapmaksýzýn bütün müminleri severdi. Önce kendisi selâm verir, herkesle musafaha ederdi. Davet edilirse, davete mutlaka icabet ederdi. Vefakârdý, kendisiyle uzaktan yakýndan iliþkisi olan her insanlara, ömrünün sonuna kadar ilgi ve alakasýný devam ettirmiþtir. Yetim, öksüz ve küçük çocuklara karþý çok þefkatli davranýr; yaþlý, kimsesiz, yoksullarý himaye ederdi. Çocuklarý çok sever, baþlarýný okþardý. Zayýf, yoksul ve yetimlere karþý çok merhametli idi. En mahrum durumlarda bile elindekini baþkalarý ile paylaþtýðý,bazen aylar geçtiði halde evinde ateþ yanmadýðý bilinen bir pey- gamberin ümmetiyiz. Allahu Teâlâ insanlarýn her iki cihanda huzur ve mutluluða eriþmeleri için kitaplar ve peygamberler göndermiþtir. Kutsal kitaplarda emredilen ibadetler ve güzel davranýþlar peygamberlerin hayatýnda sembolleþmiþ ve birer örnek halini almýþtýr. Âlemlere rahmet olarak gönderilen son peygamber Hz. Muhammed (S.A.V.) in hayatý ve güzel ahlaký, Kur an-ý Kerim de Müslümanlar için en mükemmel örnek olarak gösterilmiþtir: Andolsun Allah ýn Rasûlünde sizin için; Allah a ve ahiret gününe kavuþmayý uman, Allah ý çok zikreden kimseler için en güzel bir örnek vardýr. (Ahzâb, 21) Hz. Muhammed (S.A.V.) sadece Müslümanlara deðil, bütün insanlýk için bir rehberdir. Çünkü O, insanlýðý þereflendirdiði günden bugüne ve hatta kýyamete kadar bu özelliðini ve güzelliðini muhafaza edecektir. O, vaaz ettiði kaide ve kurallarla kalpleri ve gönülleri yönlendirmeye ve aydýnlatmaya devam edecektir. Çünkü O nu yetiþtiren, âdâbý öðreten bizzat Allahu Teâlâ dýr. Peygamber Efendimiz bir hadis-i þerifte buyuruyor ki: Beni Rabbim edeblendirdi (terbiye etti), edebimi de üstün ve güzel eyledi. Sevgili Peygamberimizin doðrudan doðruya Cenab-ý Hak tarafýndan terbiye edilmesi çok önemli bir özelliktir. Bu edep ve terbiyenin beþeriyetin huzur ve saadeti için ne kadar önemli olduðunun açýk delilidir. Gerçekten de edep, hayâ, terbiye ve güzel ahlak insaný eþref-i mahlûkat yapan, diðer bütün varlýklardan üstün bir mevkie çýkaran deðerlerdir. Kâinatýn Efendisi bütün ahlaki özellikleri üzerinde toplamýþtý. O, hayatý boyunca doðruluktan ayrýlmamýþ, dost düþman herkesin güvenini kazanmýþ, daha peygamber olmadan insanlar O ndan itimat edilir, güvenilir, kendisinden kötülük sudur etmez anlamýna gelen Muhammedü l Emin diye bahsetmiþlerdi. Yüce Allah ýn Biz seni ancak bütün insanlara müjdeleyici ve uyarýcý olarak gönderdik (Sebe, 28) hitabýnýn sahibi Hz. Muhammed (S.A.V.) in bütün TDV Kocaeli Þubesi Nisan 2010 Sayý:47 17

20 Asla öfkelenmez, Allah'ýn emri çiðnenmedikçe kimseye nefsi için kýzmaz ve intikam almazdý. Ýnsanlarýn kusurlarýný yüzlerine vurmaz, tenkitlerini isim vermeden topluma yapardý. Hayatý boyunca kimseyi incitmemiþ, kimseyi kýrmamýþtýr. Peygamberimiz toplulukta yemek yemeyi severdi. Yemeðe besmele ile baþlar, sað elini kullanýr, týka basa doymadan sofradan kalkar, yemekten önce ve sonra ellerini yýkardý. Saðlýða zararlý ve dinen haram olan veya kokusuyla çevresindekileri rahatsýz edecek þeyleri yemez; bunlarýn dýþýnda hiçbir yemek için sevmiyorum demez ve var olan nimete þükrederdi. Sofra kurallarýna mutlaka uyar, bu konuda çevresindekileri de sabýrla ve nezaketle eðitirdi. Giyiminde temizliðe ve sadeliðe önem verir, pejmürdelikten hoþlanmazdý. Temizliði imanýn yarýsý sayardý. Bizzat kendisi temiz olduðu gibi bu alýþkanlýðý etrafýndakilere de kazandýrmaya çalýþýrdý. Lüks ve ihtiþama önem vermez, geçici sýkýntýlarý tasa edinmezdi. Diðer müslümanlara da kanaatkâr olmayý, hayata daima iyimser bakmayý telkin ederdi. Gönlü zengindi. Affetmeyi sever, kimseyi incitmez, düþmanlarýnýn dahi iyiliðini isterdi. Kur'ân-ý Kerîm'de onun bu meziyetinden övgüyle bahsedilir ve þöyle buyurulur: Eðer kaba, katý kalpli olsaydýn, muhakkak ki insanlar çevrenden daðýlýr giderlerdi... (Âl-i Ýmrân,159). O,Yeri gelince eþsiz bir yiðit, yeri gelince de son derece halim selim idi. Adaleti titizlikle korur; insanlara sýrf mevki ve makamlarýna göre muamele etmezdi. Aksine fakirlerin, kimsesizlerin, yetimlerin, hastalarýn, gariplerin, çocuklarýn daha çok ilgi ve mutluluða muhtaç olduklarýný bilir ve bunu onlardan esirgemezdi. O, fakir, yetim ve öksüzlerin koruyucusu idi. Kibirlenmekten nefret eder, kibirle imanýn bir kalpte birleþemeyeceðini söyler; kimseye karþý ululuk taslamaz; fakat düþmanlarý karþýsýnda da ezilip küçülmezdi. Mütekebbire tekebbür sadakadýr düsturu ile hareket ederdi. Otoritesini sürdürmek için sunî ve zorlama tedbirlere baþvurmaz; meclislerde boþ bulduðu yere otururdu. Dalkavukluktan nefret ederdi. Kendisine bir ilâh gözüyle bakýlmasýna asla razý olmaz; kendisinin de bir insan olduðunu, sadece Allah'ýn korumasýyla hata ve günahtan kurtulabileceðini hiçbir kaygýya kapýlmadan samimiyetle ifade ederdi. Halkýn arasýna katýlýr; insanlarla olan iliþkilerini herhangi bir insan gibi sürdürür; hastalarý, dostlarýný, komþularýný ziyaret eder; Müslümanlarýn acý ve tatlý günlerini paylaþmaktan geri kalmazdý. Aile mensuplarýna yardým etmekten büyük haz alýrdý. Mübarek yüzünden tebessüm eksik olmazdý. Bir þeye üzüldüðü zaman da somurtmazdý. Cömertlikte emsalsizdi. Kendisine ne gelirse, hepsini geldiði zaman akþama kadar daðýtýrdý Akþam gelmiþse sabaha kadar evde bekletmezdi, daðýtýrdý. Ýnsanlarýn en merhametlisi ve en þefkatlisi olan Hz. Muhammed (S.A.V.) e ümmet olma þerefini lütfeden Yüce Allah a binlerce, yüz binlerce defa þükürler olsun. Allahu Teâlâ bizlere Peygamber (S.A.V.) Efendimiz'in ahlâkýyla ahlâklanmayý, böylece rýzasýný kazanarak hem dünyada hem de ahiret hayatýnda mutlu olmayý nasip eylesin. ÞEFAATLÝ MUHAMMED On sekiz bin âleme server oldu Muhammed; Otuz üç bin ashaba rehber oldu Muhammed Çýplaklýk ve açlýða kanaatli Muhammed; Âsi, cani ümmete þefaatli Muhammed. Gece yatýp uyumaz, tilâvetti Muhammed; Garip ile yetime mürüvvetli Muhammed. Yoldan azan þaþkýna hidayetti Muhammed; Ýhtiyaç olsa kime, kifayetli Muhammed. Ebû Cehl, Bu Leheb'e siyasetli Muhammed; Melâmetin sabunu, selâmetti Muhammed. Namaz, oruç kýlýcý, ibadetti Muhammed; Daim teþbih deyici, riyazetti Muhammed. Mel'un, lâin þeytana siyasetli Muhammed; Þeriatýn yoluna inayetti Muhammed. Tarikate reh-nüma, iradetli Muhammed; Hakikate muktedâ, icazetli Muhammed. Dualarý müstecâb, icabetti Muhammed; Kötülüðe iyilik, kerametli Muhammed. Tevfik veren zâlime, celâletti Muhammed; Secde kýlan eðilip, itaatli Muhammed. Beþ vakit namazlarda imametti Muhammed; Mi'râc aþýp varanda þehâdetii Muhammed. Arþ ve Kürsî pazarý, inayetli Muhammed; Sekiz cennet sahibi velâyetli Muhammed. Miskin Ahmed kuluna yazdýrýn Muhammed; Yetim, fakir, garibe sehâvetli Muhammed. Hoca Ahmed Yesevî 18 TDV - Kocaeli Müftülüðü Nisan 2010 Sayý:47

Sabah akşam tevâzu içinde yalvararak, ürpererek ve sesini yükseltmeden Rabbini an. Sakın gâfillerden olma! (A râf sûresi,7/205)

Sabah akşam tevâzu içinde yalvararak, ürpererek ve sesini yükseltmeden Rabbini an. Sakın gâfillerden olma! (A râf sûresi,7/205) Zikir, hatırlayıp yâd etmek demektir. İbâdet olan zikir de Yüce Allah ı çok hatırlamaktan ibârettir. Kul, Rabbini diliyle, kalbiyle ve bedeniyle hatırlar ve zikreder. Diliyle Kur ân-ı Kerim okur, duâ eder,

Detaylı

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ çevresine. Bu adý ona bir kuyrukluyýldýz vermiþ. Nasýl mý

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 4 puanlýk sorular 1. Küçük bir salyangoz, 10m yüksekliðinde bir telefon direðine týrmanmaktadýr. Gündüzleri 3m týrmanabilmekte ama geceleri 1m geri kaymaktadýr. Salyangozun direðin tepesine týrmanmasý

Detaylı

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn 4. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM 3. DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn toplamý kaçtýr? A) 83 B) 78 C) 91 D) 87

Detaylı

Matematik ve Türkçe Örnek Soru Çözümleri Matematik Testi Örnek Soru Çözümleri 1 Aþaðýdaki saatlerden hangisinin akrep ve yelkovaný bir dar açý oluþturur? ) ) ) ) 11 12 1 11 12 1 11 12 1 10 2 10 2 10 2

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler

ünite1 Sosyal Bilgiler ünite1 Sosyal Bilgiler Ýletiþim ve Ýnsan Ýliþkileri TEST 1 3. Ünlü bir sanatçýnýn gazetede yayýnlanan fotoðrafýnda evinin içi görüntülenmiþ haberi olmadan eþinin ve çocuklarýnýn resimleri çekilmiþtir.

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 Kanguru Matematik Türkiye 07 4 puanlýk sorular. Bir dörtgenin köþegenleri, dörtgeni dört üçgene ayýrmaktadýr. Her üçgenin alaný bir asal sayý ile gösterildiðine göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi bu dörtgenin

Detaylı

6. SINIF DERS: DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÜNİTE:1 KONU: DEĞERLENDİRME SORU VE CEVAPLARI

6. SINIF DERS: DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÜNİTE:1 KONU: DEĞERLENDİRME SORU VE CEVAPLARI 1- Soru: Allah ın insanlar arasından seçip vahiy indirdiği kişiye ne ad verilir? Cevap: Peygamber/Resul/Nebi denir. 2- Soru: Kuran da peygamber hangi kelimelerle ifade edilmektedir? Cevap: Resul ve nebi

Detaylı

5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ

5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ 5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ Allah İnancı Ünite/Öğrenme Konu Kazanım Adı KOD Hafta Tarih KD1 KD2 KD3 KD4 KD5 KD6 Allah Vardır ve Birdir Evrendeki mükemmel düzen ile Allahın (c.c.) varlığı ve birliği

Detaylı

KURAN I KERİMİN İÇ DÜZENİ

KURAN I KERİMİN İÇ DÜZENİ KURAN I KERİMİN İÇ DÜZENİ Kur an-ı Kerim : Allah tarafından vahiy meleği Cebrail aracılığıyla, son Peygamber Hz. Muhammed e indirilen ilahi bir mesajdır. Kur an kelime olarak okumak, toplamak, bir araya

Detaylı

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar 1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar İÇİNDEKİLER KUR AN NEDİR? KUR AN-IN AMACI? İNANÇ NEDİR İBADET NEDİR AHLAK NEDİR KISSALAR AYETLER KUR AN NEDİR? Kur an-ı Hakîm, alemlerin Rabbi olan Allah ın kelamıdır.

Detaylı

O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri Allah ın vahyine dayanmaktadır.

O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri Allah ın vahyine dayanmaktadır. İslam çok yüce bir dindir. Onun yüceliği ve büyüklüğü Kur an-ı Kerim in tam ve mükemmel talimatları ile Hazret-i Resûlüllah (S.A.V.) in bu talimatları kendi yaşamında bizzat uygulamasından kaynaklanmaktadır.

Detaylı

2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden. A. kuraklýk B. þiddetli yaðýþlar C. soðuklarýn baþlamasý

2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden. A. kuraklýk B. þiddetli yaðýþlar C. soðuklarýn baþlamasý TEST 2 Sözcük - Sihirli Sözler 2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden hangisidir? Vaktiyle bir kaplumbaða ve iki kaz arkadaþý vardý. Birlikte bir gölde yaþarlardý. Gel zaman

Detaylı

Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları

Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları Kur ân-ı Kerim de Oruç Ey müminler! Sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de sayılı günler içinde Oruç tutmanız farz kılındı. Umulur ki, bu sayede, takva mertebesine

Detaylı

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)

Detaylı

HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI

HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI ŞEYH MUHAMMED NASIRUDDİN EL-ELBANİ 1 KİTAB VE SÜNNETE DAVET YAYINLARI 1435 HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI ŞEYH MUHAMMED NASIRUDDİN EL-ELBANİ irtibat kitabvesunnet@gmail.com

Detaylı

Gerçek şudur ki bu konu doğru dürüst anlaşılmamıştır; hakkında hiç derin derin düşünülmemiştir. Ali-İmran suresinde Allah (c.c.) şöyle buyurur; [3]

Gerçek şudur ki bu konu doğru dürüst anlaşılmamıştır; hakkında hiç derin derin düşünülmemiştir. Ali-İmran suresinde Allah (c.c.) şöyle buyurur; [3] Şimdi de hızlıca Müteşabihat hakkında bir iki şey söylemek istiyorum. Deniliyor ki Kur ân da hem Muhkemat hem Müteşabihatlar vardır. Bu durumda Kur ân a nasıl güvenebiliriz? Gerçek şudur ki bu konu doğru

Detaylı

3 Her çocuk Müslüman do ar.

3 Her çocuk Müslüman do ar. TAHR C * 1 Sözlerin en güzeli Allah ın kitabı, yolların en güzeli Muhammed in yoludur. Buhari, Edeb, 70; tisam, 2. z Müslim, Cuma, 43. z Nesai, Iydeyn, 22. z bn Mace, Mukaddime, 7. z Darimî, Mukaddime,

Detaylı

Evvel zaman içinde, eski zamanlarýn birinde, zengin bir ülkenin gösteriþ meraklýsý bir kralý varmýþ. Kralýn yaþadýðý saray çok büyükmüþ.

Evvel zaman içinde, eski zamanlarýn birinde, zengin bir ülkenin gösteriþ meraklýsý bir kralý varmýþ. Kralýn yaþadýðý saray çok büyükmüþ. Evvel zaman içinde, eski zamanlarýn birinde, zengin bir ülkenin gösteriþ meraklýsý bir kralý varmýþ. Kralýn yaþadýðý saray çok büyükmüþ. Her yeri altýn kaplý olan bu sarayda onlarca oda, odalarda pek çok

Detaylı

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki þekillerden hangisi bu dört þeklin hepsinde yoktur? A) B) C) D) 2. Yandaki resimde kaç üçgen vardýr? A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 3. Yan taraftaki þekildeki yapboz evin eksik parçasýný

Detaylı

Hac Organizasyonumuz; Turizm Bakanlýðý, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý ve Türsab Denetim ve Kontrolü Altýndadýr! KUTSAL YOLCULUK HAC...

Hac Organizasyonumuz; Turizm Bakanlýðý, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý ve Türsab Denetim ve Kontrolü Altýndadýr! KUTSAL YOLCULUK HAC... 2013 Organizasyonu KUTSAL YOLCULUK HAC... Dilleri, renkleri ve kültürleri farklý milyonlarca inananýn birlikte hareket ettiði hac, Allah katýnda siyahýn beyazdan, Arab'ýn Acem'den, Türk'ün Kürt'ten üstünlüðü

Detaylı

İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016. Hazırlayan: Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü

İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016. Hazırlayan: Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016 EN GÜZEL İSİMLER O NUNDUR Aziz Müminler! Okuduğum âyet-i kerimede Yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor: O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah tır. Güzel isimler O nundur.

Detaylı

5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu aleyhi ve sellem) ümmetiyim. 6 Müslüman mısın? Elhamdülillah, Müslümanım.

5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu aleyhi ve sellem) ümmetiyim. 6 Müslüman mısın? Elhamdülillah, Müslümanım. TEMEL DİNİ BİLGİLER 1 Rabbin kim? Rabbim Allah. 2 Dinin ne? Dinim İslam. 3 Kitabın ne? Kitabım Kur ân-ı Kerim. 4 Kimin kulusun? Allah ın kuluyum. 5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu

Detaylı

MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154

MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154 MALÝYE DERGÝSÝ Ocak - Haziran 2008 Sayý 154 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Doç.Dr. Ahmet KESÝK Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Doç.Dr. Ahmet KESÝK MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER Yayýn

Detaylı

Üçgenler Geometrik Cisimler Dönüþüm Geometrisi Örüntü ve Süslemeler Ýz Düþümü

Üçgenler Geometrik Cisimler Dönüþüm Geometrisi Örüntü ve Süslemeler Ýz Düþümü Üçgenler Geometrik isimler önüþüm Geometrisi Örüntü ve Süslemeler Ýz üþümü 119 120 Üçgenler Üçgenler 4 cm 2 cm 2 cm Yukarýdaki çubuklarýn uzunluklarý 4 cm, 2 cm ve 2 cm dir. u üç çubuðun uç noktalarýný

Detaylı

İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ. Bu Beldede İlim Ölmüştür

İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ. Bu Beldede İlim Ölmüştür İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ Bu Beldede İlim Ölmüştür Rivayet edildiğine göre Süfyan es-sevrî (k.s) Askalan şehrine gelir, orada üç gün ikamet ettiği halde, kendisine hiç kimse gelip de ilmî bir mesele hakkında

Detaylı

Kur an ın varlık mertebelerini beyan eder misiniz ve ilahi vahiyde lafızların yerinin ne olduğunu

Kur an ın varlık mertebelerini beyan eder misiniz ve ilahi vahiyde lafızların yerinin ne olduğunu Question Kur an ın varlık mertebelerini beyan eder misiniz ve ilahi vahiyde lafızların yerinin ne olduğunu belirtir misiniz? Kur an ın lafızdan soyut olduğu bir merhale var mıdır? Answer: Her şeyin lâfzî

Detaylı

ALLAH TEÂLÂ'NIN ARŞA İSTİVÂ ETMESİ

ALLAH TEÂLÂ'NIN ARŞA İSTİVÂ ETMESİ ALLAH TEÂLÂ'NIN ARŞA İSTİVÂ ETMESİ استواء االله عرشه ] تر [ Türkçe Turkish Abdurrahman el-berrâk Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 00-43 استواء االله عرشه» باللغة ال ية «عبد الر ن ال اك

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 4 puanlýk sorular 1. Dünyanýn en büyük dairesel pizzasý 128 parçaya bölünecektir. Her bir kesim tam bir çap olacaðýna göre kaç tane kesim yapmak gerekmektedir? A) 7 B) 64 C) 127 D) 128 E) 256 2. Ali'nin

Detaylı

Mart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28

Detaylı

Ana Stratejimiz Milletimizle Gönül Bağımızdır BÜLTEN İSTANBUL B İ L G. İ NOTU FİLİSTİN MESELESİ 12 de. 2014 İÇİN 3 HEDEFİMİZ, 3 DE ÖDEVİMİZ VAR 3 te

Ana Stratejimiz Milletimizle Gönül Bağımızdır BÜLTEN İSTANBUL B İ L G. İ NOTU FİLİSTİN MESELESİ 12 de. 2014 İÇİN 3 HEDEFİMİZ, 3 DE ÖDEVİMİZ VAR 3 te 9 da AK YIL: 2012 SAYI : 164 26 KASIM 01- ARALIK 2012 BÜLTEN İL SİYASİ VE HUKUKİ İŞLER BAŞKANLIĞI T E Ş K İ L A T İ Ç İ H A F T A L I K B Ü L T E N İ 4 te Ana Stratejimiz Milletimizle Gönül Bağımızdır

Detaylı

Anlamı. Temel Bilgiler 1

Anlamı. Temel Bilgiler 1 Âmentü Haydi Bulalım Arkadaşlar aşağıda Âmentü duası ve Türkçe anlamı yazlı, ancak biraz karışmış. Siz doğru şekilde eşleştirebilir misiniz? 1 2 Allah a 2 Kadere Anlamı Ben; Allah a, meleklerine, kitaplarına,

Detaylı

İmam Humeyni'nin vasiyetini okurken güzel ve ince bir noktayı gördüm ve o, Hz. Fatıma

İmam Humeyni'nin vasiyetini okurken güzel ve ince bir noktayı gördüm ve o, Hz. Fatıma Question İmam Humeyni'nin vasiyetini okurken güzel ve ince bir noktayı gördüm ve o, Hz. Fatıma (s.a)'nın mushafı hakkındaki sözleri idi. Allah-u Teâlâ tarafından Hz. Fatıma Zehra (s.a)'ya ilham edilen

Detaylı

TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN. Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla

TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN. Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla (Farz kılınan oruç) sayılı günlerdir. Sizden kim, (o günlerde) hasta veya seferde ise o, (tutamadığı) günler sayısınca başka günlerde

Detaylı

Kur an-ı Kerim i Diğer Kutsal Kitaplardan Ayıran Başlıca Özellikleri

Kur an-ı Kerim i Diğer Kutsal Kitaplardan Ayıran Başlıca Özellikleri Kur an-ı Kerim i Diğer Kutsal Kitaplardan Ayıran Başlıca Özellikleri 1 ) İlahi kitapların sonuncusudur. 2 ) Allah tarafından koruma altına alınan değişikliğe uğramayan tek ilahi kitaptır. 3 ) Diğer ilahi

Detaylı

ünite 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr? Vatan ve ulus sevgisinin yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden

ünite 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr? Vatan ve ulus sevgisinin yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden ünite 1 OKUL HEYECANIM TEST 1 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr? Hayat Bilgisi Vatan ve ulus sevgisinin öðrenildiði yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr?

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3 ünite1 Sosyal Bilgiler Sosyal Bilgiler Öðreniyorum TEST 1 3. coðrafya tarih biyoloji fizik arkeoloji filoloji 1. Ali Bey yaþadýðý yerin sosyal yetersizlikleri nedeniyle, geliþmiþ bir kent olan Ýzmir e

Detaylı

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr.

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr. MALÝYE DERGÝSÝ Temmuz - Aralýk 2011 Sayý 161 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Yayýn Kurulu Baþkan Füsun SAVAÞER Üye Ali Mercan AYDIN Üye Nural KARACA

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki seçeneklerden hangisinde bulunan parçayý, yukarýdaki iki parçanýn arasýna koyarsak, eþitlik saðlanýr? A) B) C) D) E) 2. Can pencereden dýþarý baktýðýnda, aþaðýdaki gibi parktaki

Detaylı

1 Sinmiþ analar, kavruk çocuklar Her sene bazý çevreler ve kiþiler "kadýnlar günü de ne demek, erkekler günü diye bir sey var mý ki'' "Aslýnda bir gün deðil, her gün kadýnlar günü

Detaylı

2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor

2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor TD 161.qxp 28.02.2009 22:11 Page 1 C M Y K 1 Mart 2009 Sayý:161 Sayfa 6 da 2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor Saðlýkta Dönüþüm Programý nýn uygulanmaya baþladýðý 2003 yýlýndan bu yana çok

Detaylı

Muhammed Salih el-muneccid

Muhammed Salih el-muneccid KABİRDEKİ HAYATIN TABİATI NASILDIR? [ Türkçe ] طبيعة الحياة في القبر [باللغة التركية [ Muhammed Salih el-muneccid محمد بن صالح المنجد Terceme eden : Muhammed Şahin ترجمة: محمد بن مسلم شاهين Tetkik eden

Detaylı

3. FASÝKÜL 1. FASÝKÜL 4. FASÝKÜL 2. FASÝKÜL 5. FASÝKÜL. 3. ÜNÝTE: ÇIKARMA ÝÞLEMÝ, AÇILAR VE ÞEKÝLLER Çýkarma Ýþlemi Zihinden Çýkarma

3. FASÝKÜL 1. FASÝKÜL 4. FASÝKÜL 2. FASÝKÜL 5. FASÝKÜL. 3. ÜNÝTE: ÇIKARMA ÝÞLEMÝ, AÇILAR VE ÞEKÝLLER Çýkarma Ýþlemi Zihinden Çýkarma Ýçindekiler 1. FASÝKÜL 1. ÜNÝTE: ÞEKÝLLER VE SAYILAR Nokta Düzlem ve Düzlemsel Þekiller Geometrik Cisimlerin Yüzleri ve Yüzeyleri Tablo ve Þekil Grafiði Üç Basamaklý Doðal Sayýlar Sayýlarý Karþýlaþtýrma

Detaylı

TİN SURESİ. Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ. 3 Bu güvenli belde şahittir;

TİN SURESİ. Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ. 3 Bu güvenli belde şahittir; Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla 3 Bu güvenli belde şahittir; 1 4 1 İNCİR AĞACI ve zeytin (diyarı) şahittir! 4 Doğrusu Biz insanı en güzel kıvamda yaratmış, 2 İncir ile Hz Nuh un tufan bölgesi olan

Detaylı

ÝÇÝNDEKÝLER 1. TEMA OKUL HEYECANIM Kazaným Testi Fiziksel Özelliklerim Duygularým Haftanýn Testi...

ÝÇÝNDEKÝLER 1. TEMA OKUL HEYECANIM Kazaným Testi Fiziksel Özelliklerim Duygularým Haftanýn Testi... ÝÇÝNDEKÝLER 1. TEMA OKUL HEYECANIM Fiziksel Özelliklerim............ 10 Duygularým................... 11 1. Haftanýn Testi............... 13 Yapabildiklerim - Hoþlandýklarým.. 15 Günümü Planlarým.............

Detaylı

PEYGAMBERLERE VE İLAHİ KİTAPLARA İNANÇ 7. 10. Ey Resûl! Rabbinden sana indirileni tebliğ et. Eğer bunu yapmazsan O nun elçiliğini yapmamış olursun. Allah seni insanlardan koruyacaktır. Doğrusu Allah, kâfirler

Detaylı

Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır.

Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır. BÜYÜKLERİN HİKMETLİDEN SÖZLERİ Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır. Buyruldu ki; Faziletli kimseler için (hiçbir yer) gurbet sayılmaz. Cahilin ise

Detaylı

Evlenirken Nelere Dikkat Edilmeli?

Evlenirken Nelere Dikkat Edilmeli? Evlenirken Nelere Dikkat Edilmeli? EVLENİRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ? Peygamber (sav) Efendimiz den Abdullah ibn-i Ömer RA ın bir hadisini bu münasebetle hatırlayalım, duymuşsunuzdur: (Lâ tenkihun-nisâe

Detaylı

PEYGAMBERLİKTEN SONRA EN YÜCE MAKAM ŞEHÂDET Cumartesi, 28 Şubat :06

PEYGAMBERLİKTEN SONRA EN YÜCE MAKAM ŞEHÂDET Cumartesi, 28 Şubat :06 Şehâdet kelimesi sözlükte tanıklık etmek, huzurda bulunmak, idrak etmek, haber vermek, muttali olmak ve bilmek anlarına kullanılmıştır. Dini ıstılahta ise, Allah ın dinini en yüce tutmak için bu uğurda

Detaylı

Örgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý

Örgütsel Davranýþýn Tanýmý, Tarihsel Geliþimi ve Kapsamý NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur.

Detaylı

Bu ay içinde orucu ve namazı o kişiye kolaylaştırılır. Bu ay içinde orucu ve namazı ALLAH tarafından kabul edilir.

Bu ay içinde orucu ve namazı o kişiye kolaylaştırılır. Bu ay içinde orucu ve namazı ALLAH tarafından kabul edilir. 1- Ramazan ayının birinci gecesi kılınacak namaz: Bu gecede bir kimse 2 rekat namaz kılsa, her rekatta da KADİR SÜRESİNİ okursa; ALLAHÜ Teâlâ ( cc ) o kişiye 3 türlü kolaylık verir. Bu ay içinde orucu

Detaylı

IÇERIK ÖNSÖZ. Giriş. Birinci Bölüm ALLAH A İMAN

IÇERIK ÖNSÖZ. Giriş. Birinci Bölüm ALLAH A İMAN IÇERIK ÖNSÖZ 13 Giriş DİN VE AKAİT Günümüzde Din Algısı Sosyal Bilimcilere Göre Din İslam Açısından Din Dinin Anlam Çerçevesi İslam Dini İslam ın İnanç Boyutu Akait İman İman-İslam Farkı İman Bakımından

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2018

Kanguru Matematik Türkiye 2018 3 puanlýk sorular 1. Ailemdeki her çocuðun en az iki erkek kardeþi ve en az bir kýz kardeþi vardýr. Buna göre ailemdeki çocuk sayýsý en az kaç olabilir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 2. Þekildeki halkalarýn

Detaylı

ünite1 Kendimi Tanıyorum Sosyal Bilgiler 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez?

ünite1 Kendimi Tanıyorum Sosyal Bilgiler 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez? ünite1 Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum TEST 1 3. 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez? A) Nüfus cüzdaný B) Ehliyet C) Kulüp kartý D) Pasaport Verilen

Detaylı

17 ÞUBAT kontrol

17 ÞUBAT kontrol 17 ÞUBAT 2016 5. kontrol 3 puanlýk sorular 1. Ahmet, Beril, Can, Deniz ve Ergün bir çift zar atýyorlar. Ahmet Beril Can Deniz Ergün Attýklarý zarlarýn toplamýna bakýldýðýna göre, en büyük zarý kim atmýþtýr?

Detaylı

Söylemek istemediğimiz birçok şey, söylemek istediğimiz zaman dinleyici bulamaz.

Söylemek istemediğimiz birçok şey, söylemek istediğimiz zaman dinleyici bulamaz. Söylenen her söz, içinden çıktığı kalbin kılığını üzerinde taşır. Ataullah İskenderî Söz ilaç gibidir. Gereği kadar sarf edilirse fayda veriri; gerektiğinden fazlası ise zarara neden olur. Amr bin As Sadece

Detaylı

T.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken

Detaylı

014-015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ORTAOKULLAR ARASI "7. AKIL OYUNLARI ÞAMPÝYONASI" Ýstanbul Ýli Ortaokullar Arasý 7. Akýl Oyunlarý Þampiyonasý, 18 Nisan 015 tarihinde Özel Sancaktepe Bilfen Ortaokulu

Detaylı

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ IPA Cross-Border Programme CCI No: 2007CB16IPO008 BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ SINIR ÖTESÝ BÖLGEDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLÝ ÝÞLETMELERÝN ORTAK EKO-GÜÇLERÝ PROJESÝ Ref. ¹ 2007CB16IPO008-2011-2-063, Geçerli sözleþme

Detaylı

Yine onlar, sana indirilene ve senden önce indirilene iman ederler; ahiret gününe de kesin olarak inanırlar. Bakara suresi, 4. ayet.

Yine onlar, sana indirilene ve senden önce indirilene iman ederler; ahiret gününe de kesin olarak inanırlar. Bakara suresi, 4. ayet. BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME ETKİNLİK Ders: DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Sınıf: 9.Sınıf Ünite: İslam da İman Esasları Konu: Kitaplara İman Etkinliğin adı: İlahi Mesaj Süre: 40 dak + 40 dak Yine onlar, sana indirilene

Detaylı

İÇİNDEKİLER İTİKAD ÜNİTESİ. Sorular

İÇİNDEKİLER İTİKAD ÜNİTESİ. Sorular İÇİNDEKİLER Takdim. 9 İTİKAD ÜNİTESİ Din Din Ne Demektir?... Dinin Çeşitleri... İslâm Dininin Bazı Özellikleri... I. BÖLÜM 11 11 11 II. BÖLÜM İman İmanın Tanımı... İmanın Şartları... Allah'a İman... Allah

Detaylı

KURAN YOLU- DERS 3. (Prof.Dr. Mehmet OKUYAN ın Envarul Kuran isimli 3 no lu dersinin ilk 50 dakikasının özeti)

KURAN YOLU- DERS 3. (Prof.Dr. Mehmet OKUYAN ın Envarul Kuran isimli 3 no lu dersinin ilk 50 dakikasının özeti) KURAN YOLU- DERS 3 (Prof.Dr. Mehmet OKUYAN ın Envarul Kuran isimli 3 no lu dersinin ilk 50 dakikasının özeti) DERSTE GEÇEN KAVRAMLAR 1) Mübin : Açık ve Açıklayan. Kur an ın sıfatlarındandır. Kur an sadece

Detaylı

Geometriye Y olculuk. E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme E E E E E. Çevremizdeki Geometri. Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim

Geometriye Y olculuk. E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme E E E E E. Çevremizdeki Geometri. Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim Matematik 1. Fasikül ÜNÝTE 1 Geometriye Yolculuk ... ÜNÝTE 1 Geometriye Y olculuk Çevremizdeki Geometri E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim E E E E E Üçgenler

Detaylı

BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK

BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK TS YGSH YGS 04 DERSHANELERÝ Konu TEMEL KAVRAMLAR - III Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar

Detaylı

GADİR ESİNTİLERİ -9- Şiir: İsmail Bendiderya

GADİR ESİNTİLERİ -9- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ -9- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ (9) Şiir: İsmail Bendiderya Edit: Kadri Çelik - Şaduman Eroğlu Son Okur: Murtaza Turabi Hazırlayan: D.E.K. Kültürel Yardımcılık, Tercüme Bürosu

Detaylı

Wessalatu wesselamu ala Rasuluna Muhammedin we ala alihi we sahbihi ecmain. Allahumme Rabbena ya Rabbena takabbel minna inneke entessemiul alim.

Wessalatu wesselamu ala Rasuluna Muhammedin we ala alihi we sahbihi ecmain. Allahumme Rabbena ya Rabbena takabbel minna inneke entessemiul alim. DUA Eudhu Billahi Minessaytanirracim. Bismillahirrahmanirrahim. Elhamdulillahi Rabil-alemin Wessalatu wesselamu ala Rasuluna Muhammedin we ala alihi we sahbihi ecmain. Allahumme Rabbena ya Rabbena takabbel

Detaylı

İsra ve Miraç olayının, Mekke de artık çok yorulmuş olan Resulüllah için bir teselli ve ümitlendirme olduğunda da şüphe yoktur.

İsra ve Miraç olayının, Mekke de artık çok yorulmuş olan Resulüllah için bir teselli ve ümitlendirme olduğunda da şüphe yoktur. Alıntı; FarukBeşer İsra Suresi hicretten bir yıl önce indirilmiş. Yani Hicret yakındır ve artık Medine de Yahudilerle temas başlayacaktır. Sure sanki her iki tarafı da buna hazırlıyor gibidir. Mescid-i

Detaylı

AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL

AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL Ey İnsanlık! Sizi bir tek canlı varlıktan yaratan, ondan da eşini var eden ve her ikisinden de bir çok erkek ve kadın üreten Rabbınıza karşı sorumluluğunuzun

Detaylı

Kur an Kerim ayetlerinde ve masumlardan nakledilen hadislerde arş ve kürsî kavramlarıyla çok

Kur an Kerim ayetlerinde ve masumlardan nakledilen hadislerde arş ve kürsî kavramlarıyla çok Question Kur an Kerim ayetlerinde ve masumlardan nakledilen hadislerde arş ve kürsî kavramlarıyla çok kez karşılaşmaktayız, bu iki kavramdan maksat nedir? Answer: Kuran müfessirleri ayet ve rivayetlere

Detaylı

İmam-ı Muhammed Terkine ruhsat olmayan sünnettir der. Sünnet-i müekkededir.[6]

İmam-ı Muhammed Terkine ruhsat olmayan sünnettir der. Sünnet-i müekkededir.[6] K U R B A N Şartlarını hâiz olub,allah a yaklaşmak amacıyla kesilen kurban;hz. Âdem in çocuklarıyla başlayıp [1],Hz. İbrahim-in oğlu İsmail-in kurban edilmesinin emredilmesi[2],daha sonra onun yerine koç

Detaylı

Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler. Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung. Freie Hansestadt Bremen.

Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler. Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung. Freie Hansestadt Bremen. Gesundheitsamt Freie Hansestadt Bremen Sozialmedizinischer Dienst für Erwachsene Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung Yardýma ve bakýma muhtaç duruma

Detaylı

Rahmet Ayı RAMAZAN Pazar, 07 Haziran 2015 19:17

Rahmet Ayı RAMAZAN Pazar, 07 Haziran 2015 19:17 Ramazan ayı İslam inancının kendisine yüklediği önem sebebiyle halk arasında On bir ayın sultanı ve Şehr-i Mübârek (Mübârek Ay) olarak kabul edilmiştir. Ramazan ayı Müslümanların değerlendirmek için adeta

Detaylı

GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya

GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ (10) Şiir: İsmail Bendiderya Edit: Kadri Çelik - Şaduman Eroğlu Son Okur: Murtaza Turabi Hazırlayan: D.E.K. Kültürel Yardımcılık, Tercüme

Detaylı

2016 YILI 1. DÖNEM ÜÇ AYLIK VAAZ- IRŞAT PROGRAMI VAAZIN

2016 YILI 1. DÖNEM ÜÇ AYLIK VAAZ- IRŞAT PROGRAMI VAAZIN 2016 YILI 1. DÖNEM ÜÇ AYLIK VAAZ- IRŞAT PROGRAMI VAAZIN VAİZİN TARİHİ GÜNÜ VAKTİ ADI SOYADI ÜNVANI GÖREV YAPACAĞI YER KONUSU 1.01.2016 Cuma Öğleden Önce Şevket ŞİMŞEK Uzman Vaiz Mermerler Camii SORUMLU

Detaylı

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Ders 10, Romalýlar Mektubu, Onuncu bölüm «Tanrý nýn Mesih e iman yoluyla insaný doðruluða eriþtirmesi» A. Romalýlar Mektubu nun onuncu bölümünü okuyun. Özellikle

Detaylı

Orucun tutulacağı günler olduğu gibi tutulmayacağı günlerde vardır. Resûlüllah sav bizzat bunu yasak etmiştir.

Orucun tutulacağı günler olduğu gibi tutulmayacağı günlerde vardır. Resûlüllah sav bizzat bunu yasak etmiştir. Hastalık ve Yolculukta: Eğer bir insan hasta ise ve yolcu ise onun için oruç tutmak Kur an-ı Kerim de yasaktır. Bazı insanlar ben hastayım ama oruç tutabilirim diyor veya yolcuyum ama tutabilirim diyor.

Detaylı

Dua Dua, insan ile Allah arasında iletişim kurma yollarından biridir. İnsan, dua ederken Allah ın kendisini işittiğinin bilincindedir. İnsan dua ile dileklerini aracısız olarak Allah a iletmekte ondan

Detaylı

ünite1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? A. saklambaç B. körebe C. evcilik (1, 2 ve 3. sorularý parçaya göre yanýtlayýn.

ünite1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? A. saklambaç B. körebe C. evcilik (1, 2 ve 3. sorularý parçaya göre yanýtlayýn. ünite1 Türkçe Sözcük - Karþýt Anlamlý Sözcükler TEST 1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? Annemle þakalaþýrken zil çaldý. Gelen Burcu ydu. Bir elinde büyükçe bir poþet, bir elinde bebeði vardý.

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Hangi þeklin tam olarak yarýsý karalanmýþtýr? A) B) C) D) 2 Þekilde görüldüðü gibi þemsiyemin üzerinde KANGAROO yazýyor. Aþaðýdakilerden hangisi benim þemsiyenin görüntüsü deðildir?

Detaylı

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar 2017 Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)

Detaylı

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI DEĞERLER EĞİTİMİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ / SİİRT ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ Bir milletin ve topluluğun oluşumunda maddi

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýda verilen iþlemleri sýrayla yapýp, soru iþareti yerine yazýlmasý gereken sayýyý bulunuz. A) 7 B) 8 C) 10 D) 15 2. Erinç'in 10 eþit metal þeridi vardýr. Bu metalleri aþaðýdaki

Detaylı

ALEMLERİN EFENDİSİ NİN (SAV) DİLİYLE KUR AN

ALEMLERİN EFENDİSİ NİN (SAV) DİLİYLE KUR AN KUR AN KARANLIKLARDAN AYIDINLIĞA ÇIKARIR Peygamber de (şikayetle): Ya Rabbi! Benim kavmim bu Kur an ı (okumayı ve hükümlerine uymayı bırakıp hatta menedip onu) terkettiler. dedi. (Furkân /30) Elif, Lâm,

Detaylı

7- Peygamberimizin aile hayatı ve çocuklarla olan ilişkilerini araştırınız

7- Peygamberimizin aile hayatı ve çocuklarla olan ilişkilerini araştırınız 4. SINIFLAR (PROJE ÖDEVLERİ) Öğrenci No 1- Dinimize göre Helal, Haram, Sevap ve Günah kavramlarını açıklayarak ilgili Ayet ve Hadis meallerinden örnekler veriniz. 2- Günlük yaşamda dini ifadeler nelerdir

Detaylı

Kur an ın Bazı Hikmetleri

Kur an ın Bazı Hikmetleri Kur an ın Bazı Hikmetleri Allah Teala kıble hususunda derin tartışmalara giren insanların görüşünü: İyilik, yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz değildir. ayetiyle reddetmiştir. Ki onların bir kısmı,

Detaylı

Hac ve Umre İle İlgili Mekânlar

Hac ve Umre İle İlgili Mekânlar Hac ve Umre İle İlgili Mekânlar Mikat Sınırları Kâbe (Beytullah) Makam-ı İbrahim Safa ve Merve Tepeleri Zemzem Kuyusu Arafat Müzdelife Mina 1 Hac ve Umre İle İlgili Mekânlar Mekke deki Önemli Ziyaret Mekânları

Detaylı

ÝSLAM DÝNÝ, MÜSBET ÝLÝM

ÝSLAM DÝNÝ, MÜSBET ÝLÝM TDV Kocaeli Müftülüðü Dergisi Ocak - Þubat - Mart 2011 Üç ayda bir yayýnlanýr Yýl: 6 Sayý: 49 ÝSLAM DÝNÝ, MÜSBET ÝLÝM VE MEDENÝYET YÜCE ALLAH A KULLUK / ÝBADET KUR AN-I KERÝM Ý YENÝDEN YORUMLAMA KADINA

Detaylı

17 ÞUBAT kontrol

17 ÞUBAT kontrol 17 ÞUBAT 2016 5. kontrol 3 puanlýk sorular 1. 20,16 ile 3,17 ondalýk sayýlarý arasýnda kaç tane tam sayý vardýr? A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19 2. Aþaðýdaki trafik iþaretlerinden hangisinin simetri ekseni

Detaylı

Allah Kuran-ı Kerim'de bildirmiştir ki, O kadın ve erkeği eşit varlıklar olarak yaratmıştır.

Allah Kuran-ı Kerim'de bildirmiştir ki, O kadın ve erkeği eşit varlıklar olarak yaratmıştır. İslam a göre kadınlar erkeklerden daha değersiz kabul edilmez. Kadınlar ve erkekler benzer haklara sahiptirler ve doğrusu bazı hususlarda kadınlar, erkeklerin sahip olmadığı bazı belirli ayrıcalıklara

Detaylı

Değerli büyüğümüz Merhum Fatma ÖZTÜRK ün ruhunun şad olması duygu ve dileklerimizle Lisans Yayıncılık

Değerli büyüğümüz Merhum Fatma ÖZTÜRK ün ruhunun şad olması duygu ve dileklerimizle Lisans Yayıncılık Değerli büyüğümüz Merhum Fatma ÖZTÜRK ün ruhunun şad olması duygu ve dileklerimizle Lisans Yayıncılık II Editörler Prof. Dr. Salih Sabri Yavuz & Doç. Dr. Faruk Sancar İSLÂM İNANÇ ESASLARI Yazarlar Prof.

Detaylı

MERSİN İL MÜFTÜLÜĞÜ 2015 YILI RAMAZAN AYI VAAZ VE İRŞAT PROGRAMI VAİZİN

MERSİN İL MÜFTÜLÜĞÜ 2015 YILI RAMAZAN AYI VAAZ VE İRŞAT PROGRAMI VAİZİN VAİZİN TARİHİ VAKTİ ADI VE SOYADI UNVANI İLÇESİ YERİ KONUSU İbrahim KADIOĞLU İl Müftü Yard. Akdeniz Ulu Camii 17 Haziran 2015 Çarşamba 18 Haziran 2015 Perşembe 19 Haziran 2015 Cuma Yunus GÜRER İl Vaizi

Detaylı

Asr-ı Saadette İçtihat

Asr-ı Saadette İçtihat Mehmedkirkinci.com Asr-ı Saadette İçtihat Sual: Hazret-i Peygamber zamanında içtihat yapılmış mıdır? Her güzel şey, her hayır Nebi ler eliyle meydana geldiği gibi, küllî bir hayır olan içtihadı da ilk

Detaylı

7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE)

7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE) 7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE) ÖĞRENCİNİN ADI-SOYADI: SINIFI: NO: 1 1. ETKİNLİK: BOŞLUK DOLDURMA ETKİNLİĞİ AYET-İ KERİME SÜNNET KISSA CENNET TEŞVİK HAFIZ 6236

Detaylı

MedYa KÝt / 26 Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetimi konusunda Türkiye nin ilk dergisi HR DergÝ Human Resources Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetim Dergisi olarak amacýmýz, kurulduðumuz günden bu yana deðiþmedi: Türkiye'de

Detaylı

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::.

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::. Membership TÜM ÇEVÝRÝ ÝÞLETMELERÝ DERNEÐÝ YÖNETÝM KURULU BAÞKANLIÐINA ANTALYA Derneðinizin Tüzüðünü okudum; Derneðin kuruluþ felsefesi ve amacýna sadýk kalacaðýmý, Tüzükte belirtilen ilke ve kurallara

Detaylı

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Proje Yönetimi ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23 Araç 1: Araþtýrma sorularý Araç 2: Belirsiz talimatlar Araç 3: Robotlar 28 Örnek

Detaylı

1 İslam ne demektir? Hazreti Peygamberimiz in (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdiği din olup bunu kabul etmek, Allah a ve resulüne itaat etmektir.

1 İslam ne demektir? Hazreti Peygamberimiz in (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdiği din olup bunu kabul etmek, Allah a ve resulüne itaat etmektir. İBADET 1 İslam ne demektir? Hazreti Peygamberimiz in (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdiği din olup bunu kabul etmek, Allah a ve resulüne itaat etmektir. 2 İslam ın şartı kaçtır? İslam ın şartı beştir.

Detaylı