Polikliniklerde Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon (Jinekoloji-Kulak Burun Boğaz) TIBBİ ALET VE MALZEME KULLANIMI. Sunu Planı MEDİKAL ALET KULLANIMI

Transkript

1 Polikliniklerde Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon (Jinekoloji-Kulak Burun Boğaz) GÜLHİZAR TAN Ege Sağlık Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Direktörü Jinekoloji ve Kulak Burun Boğaz Polikliniklerinde, hasta muayenesinde kullanılan malzemelerin yeniden kullanım için kontrollü, etkin ve güvenli olmasını sağlayıcı yöntemleri belirlemek Sunu Planı Polikliniklerde Kullandığı ığımız z malzemelerin dezenfeksiyon-sterilizasyon sterilizasyon işlemlerinde i yapılan hatalar ve önemi Yeniden kullanım m için i in yöntem y belirleme Personel eğitimie TIBBİ ALET VE MALZEME KULLANIMI Milat'tan 2500 yıl önce; sert hayvan dişleri, çakmak taşı Milat'tan 1600 yıl önce; demir aletler( Hindistan) Mutfak gereçleri, tahtadan oyulmuş fildişi saplı aletler Metal aletler, paslanmaz çelik ve değişik hammaddeler MEDİKAL ALET KULLANIMI TEKNOLOJİNİN GELİŞİMİ MERKEZİ STERİLİZASYON ÜNİTELERİ TIP BİLİMİ ÇOK ÇEŞİTLİ HAMMADDE VE DİZAYN? DEZENFEKSİYON? STERİLİZASYON? Hastane geneline hizmet Eğitilmiş, deneyimli personel Ünite içinde ayrılmış; kirli, temiz (hazırlık, kontrol paketleme) ve steril malzeme alanları Fiziksel ve teknik donanım 1

2 Polikliniklerde malzeme ve fiziksel alan sorunları Mimari olarak yıkama ve temizleme işlemleri için fiziksel alan yetersizliği Yetersiz dezenfektan Organik madde kan, müküs Yoğun sayıda mikkroorganizma Yanlış konsantrasyon işlemi gerektirecek girişim yapılan tüm polikliniklere malzeme ve ekipman sağlama sorunu Yetersiz temas süresi Nemli, ıslak malzeme Personel için koruyucu önlem alınmaması / alınamaması Yüzen malzeme Durulamadan direkt kullanım Yanlış ph, ısı, su sertliği Tekrar kullanılabilecek bir malzemenin kullanan ve uygulayan kişi için temiz ve zararsız olacak şekilde hazırlama işlemidir Health Service CircularHSC 2000/032 (Decontamination of Medical Devices). NHS Executive, London. UK tekniği ne olursa olsun, sterilizasyonun ve dezenfeksiyonun başarısı ancak tıbbi cihazların tamamen temiz olmasıyla garantilenir Personelin korunması; Temizleme Paketleme ve Sterilizasyon gibi basamaklardaki avantajları tartışılmazdır ön temizlik dekontaminasyon kullanma depolama taşıma taşıma yıkama dezenfeksiyon İnspeksiyon sterilizasyon paketleme Yeterli ön temizlikle biyolojik yük minimal düzeye inmekte; Organik kirler ve artıklar, -mikroorganizmaları barındırırlar - beslenme ve çoğalmalarına imkan verir - Penetrasyonu önleyerek ve/veya etkin maddeleri inaktive ederek dezenfeksiyon/sterilizasyonu engeller -Yüzey ve birbirlerine sıkı bir şekilde yapışıp biyofilm tabakası oluşturup maksimun üreme sağlar Kritik araçlar Normalde steril olan dokular Vücut boşlukları Vücut sıvıları Kana doğrudan temas edenler Cerrahi aletler Biopsi forsepsleri Kardiyak ve üriner kateterler İmplantlar Steril boşluklara temas eden ultrasound probları 2

3 Sık kullanılan kritik ve yarı kritik medikal araç-gereçler KRİTİK Steril doku ile temas eden tüm parçalar Cerrahi aletler Tüm implant edilebilir cihazlar İğneler ve enjektörler Kardiyak ve üriner kataterler Hemodiyaliz, plazmaferez ve kalp-akciğer oksijenatör cihazlarının kan ile temas eden yüzeyleri Tüm intravasküler cihazlar Endoskopi ekipmanlarıyla ilgili biyopsi ekipmanları veya biyopsi forsepsleri Bronkoskoplar, Artroskoplar Laparoskoplar, Sistoskoplar Transfer forsepsler Akapunktur iğneleri Vücut delme nesneleri Nörolojik test iğneleri Arteriyel basınç iletkenleri Mümkünse tek kullanımlık Kritik araçlar Basınçlı buhar EO, gaz plazma (hidrojen peroksit, perasetik asit) Kimyasallar %2 gluteraldehit (10 saat temas steril) %7.35 Hidrojen Peroksit, %023 PA (3 saat temas steril) % 7.5 HP (6 saat temas steril) Yarı-Kritik araçlar Sık kullanılan yarı kritik medikal araç-gereçler YARI KRİTİK Mukozalar Sağlam olmayan deri ile temas eden ancak vücuda penetre olmayanlar Anestezi ekipmanları Solunumsal terapi cihazları Endoskoplar (bronkoskop, GİS endoskopları) Fleksibıl endoskoplar Laringoskoplar Solunum tedavi ekipmanları Nebulizer kasesi Endotrakeal tüpler Nazal spekulumlar Tonometre ayak levhası Kulak şırınga ucu Vajinal spekulum Sonografik taramada kullanılan vajinal problar Pesser ve diafragmlara uyan halkalar Servikal kapaklar Göğüs pompası aksesuarları Yarı kritik araçlar Yarı kritik araçların kullanılabilmeleri için yüksek düzey dezenfekte edilmiş olmaları, yani bakteri sporlarının dışında tüm mikroorganizmaların öldürülmesi gereklidir. %2 gluteraldehit dakika %0.55 ortofitalaldehit 12 dakika %7.35 HP, %0.23 PA 15 dakika % 7.5 HP 30 dakika ppm klorin 10 dakika POLİKLİNİKLERDE JİNEKOLOJİ Sonografik taramada kullanılan vajinal problar Krio cihazı; servikal erozyonlarda kullanılan malzemeler Isı, ph, Süre 3

4 KBB POLİKLİNİKLERDE Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları Polikliniği nde ; Endoskopik muayene (Rijid + flexibl) Endovizüel ünite; tanı amacıyla HASSAS MALZEMELERİN KORUMASI Optikler- ışık kablolarında Kamera sistemlerinde, ultrasonik kullanılmaz Optiklerin cam yüzeyleri, alkollü pamuklu çubuklarla hafifçe silinerek temizlenmeli Optikler güvenli özel kutularda taşınmalı ve işlemden geçirilmeli HASSAS MALZEMELERİN KORUMASI Üretici firma önerileri ile; -ayrılabilen parçalar ayrılmalı -uygun temizleme ve dezenfektan seçimi yapılmalı Lümenli malzemeler içinden su geçirilmeli Aynalı ve parlak yüzeyli hassas malzemeler çizilmeden temizlenmeli Kritik olmayan araçlar Deri ile teması olan, ancak mukozalarla teması olmayan aletler Tansiyon aletlerinin manşonu Sedye parmaklıklar Odada bulunan kablo vb. ekipman Zemin, duvarlar Mobilyalar Örtüler Kritik olmayan araçlar POLİKLİNİKLERDE KİRLENEN TIBBİ MALZEME Orta düzey dezenfeksiyon: Gözle görülebilir kan ve vücut sıvıları bulaşı (+) YD DEZENFEKSİYON /STERİLİZASYON HANGİ GRUP? KRİTİK OLMAYAN STERİLİZASYON Klor bazlı dezenfektanlar ve fenol bileşikleri (60 saniye ) Düşük düzey dezenfeksiyon: Gözle görülebilir kan (-) Klor bazlı dezenfektanlar, fenol türevleri, kuarterner amonyum bileşikleri, %70-90 alkol (60 saniye ) YD DEZENFEKSİYON KİŞİSEL KORUYUCU ÖNLEM ALINIZ DEZENFEKTAN HAZIRLAMA KULLANMA TALİMATNA UYUNUZ DURULAYINIZ KURULAYINIZ MSÜ KAN TEMASI(4) ORTA KAN TEMASI (-) DÜŞÜK DÜZEY DEZENFEKTAN DEZEN- FEKSİYON YENİDEN KULLANIMA HAZIR ALANI VAR MI? EVET HAYIR KAPAKLI KABA YERLEŞTİR KURULAMA, PAKETLEME MERKEZİ STERİLİZASYONA GÖNDER 4

5 EĞİTİM Yeni alınan personel (oryantasyon) ve çalışan personel eğitimi; -Hastane infeksiyonları önemi ve önlenmesi Talimatlar ve protokoller yazılı olarak oluşturulmalı ve personel eğitilmeli - dekontaminasyon uygulamaları - dezenfeksiyon politikası ve dezenfektanlar - sterilizasyon -el yıkama Teşekkürler GÜLHİZAR TAN gtan@uhg.com.tr 5