6552 SAYILI KANUNLA VERGİ MEVZUATINA YÖNELİK OLARAK YAPILAN DÜZENLEMELER

Transkript

1 6552 SAYILI KANUNLA VERGİ MEVZUATINA YÖNELİK OLARAK YAPILAN DÜZENLEMELER 1. KONU: Kamuoyunda Torba Kanun olarak adlandırılan 6552 Sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun, tarih ve (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış ve pek çok hükmü yayımı tarihi ile yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanunla bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması da dahil olmak üzere pek çok konuda düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler arasında vergi uygulamaları ile ilgili bazı düzenlemeler de yer almaktadır. Çalışmamızda, anılan kanunla vergi mevzuatında veya bu mevzuatla yakından ilgili konularda yapılan düzenlemeler, daha çok bilgilendirme amaçlı olarak ele alınacaktır. 2. VERGİ MEVZUATI İLE İLGİLİ OLARAK YAPILAN DÜZENLEMELER 2.1. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında Yapılan Düzenlemeler: Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca Başlatılan Yardım Kampanyalarına Makbuz Karşılığı Yapılan Aynî ve Nakdî Bağışların Tamamı Gelir ve Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde İndirim Konusu Yapılabilecektir (Madde 92): 6552 sayılı Kanunun 92 nci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun Diğer İndirimler başlıklı 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanununun Diğer İndirimler başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan aynî ve nakdî bağışların tamamı. Böylece, daha önce Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığı ile makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı şeklinde olan ifade değiştirilerek gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecek bağışların kapsamı genişletilmiştir. Kanunun yayım tarihi olan 11/09/14 tarihinde yürürlüğe giren bu değişiklik ile bağışların indirim konusu yapılması için zaruri olan doğal afet sınırlaması kaldırılmıştır. Buna göre bağış kampanyası doğal afetler dolayısıyla olsun olmasın, Başbakanlık veya Bakanlar Kurulunca başlatıldığı sürece, bu kampanyaya yapılan bağışların tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Bu indirim için Bakanlar Kurulu Kararına da gerek bulunmamaktadır Katma Değer Vergisi Kanununda Yapılan Düzenlemeler: Kıymetli Taş Teslimleri İçin KDVK nun 17/4-g Maddesinde Yer Alan KDV İstisnasına Sınır Getirilmiştir (Madde 26):

2 6552 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi ile KDVK nun 17/4-g maddesinde yer alan Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) ibaresi Külçe altın ve külçe gümüş teslimleri ile kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci) 6/12/12 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre Türkiye de kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasında el değiştirmesi, şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan düzenleme ile; Daha önce teslimleri vergiden istisna olan kübik virconia teslimleri istisna kapsamı dışına çıkarılmıştır. Yani kübik virconia teslimi her halükarda KDV ye tabi olacaktır. Elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci teslimlerinde var olan sınırsız istisna ise, söz konusu kıymetli taşların; Yalnızca 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre Türkiye de Kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, Borsaya teslimi, Borsa üyeleri arasında el değiştirmesi, aşamalarına münhasır hale getirilmiştir. Söz konusu istisna, kıymetli taşların Borsa İstanbul Elmas ve Kıymetli Taşlar Piyasasında işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa içinde veya ilgili mevzuatına göre borsaya bildirilmek kaydıyla borsa üyeleri arasında borsa dışında el değiştirmesini kapsamaktadır. Bu aşamalarda istisna uygulanması için anılan taşların ham veya işlenmiş olmasının bir önemi bulunmamaktadır. Bu taşların, yukarıda belirtilenler dışındaki teslim, ithal ve el değiştirmeleri ise 11/9/14 tarihinden itibaren KDV istisnası kapsamına girmediğinden genel hükümlere göre KDV ye tabi olacaktır. Örneğin, taraflardan birinin borsa üyesi olmadığı perakende aşamadaki kıymetli taş teslimleri KDV ye tabi olacaktır. İstisna, sadece anılan taşların tesliminde uygulanacak olup, bu taşlardan mamul veya bu taşları ihtiva eden eşyaların tesliminde ise teslim nerede ve ne şekilde yapılırsa yapılsın istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır SGK nın Prim ve Prime İlişkin Alacaklarının Karşılığında Alınan Gayrimenkullerin SGK ya Devir ve Teslimi ile SGK Tarafından Satışında KDV İstisnası Getirilmiştir (Madde 27): 6552 sayılı Kanun un 27 nci maddesi ile KDVK na eklenen Geçici 33 üncü madde ile, 31/5/06 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 41 inci maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından (müzayede mahallerinde yapılan

3 satışlar dâhil) devir ve teslimi 31/12/23 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna hale getirilmiştir. Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu na, 6322 sayılı Kanunla eklenen geçici 41 inci maddesi uyarınca, tarihine kadar uygulanmak üzere, Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim ve benzeri borçların, Kuruma yapılacak taşınmaz devri ile ödenmesi mümkün bulunmaktadır. Yapılan düzenleme ile Sosyal Güvenlik Kurumu na bu kapsamda borç karşılığı yapılan taşınmaz devirleri ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) devir ve teslimi 31/12/23 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna tutulmuştur. Buna göre,11/9/14 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 41 inci maddesi kapsamında taşınmazların; - Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi, - Bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dâhil) devir ve teslimi 31/12/23 tarihine kadar KDV den istisnadır. Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından Kanunun (30/a) maddesi hükmü uygulanmayacağından, söz konusu işlemler nedeniyle yüklenilen ve daha önce indirim hesaplarına dahil edilmiş olan KDV tutarlarının, indirim hesaplarından çıkarılmak suretiyle düzeltilmesine gerek yoktur. Bu işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen verginin iadesinin talep edilmesi mümkün değildir Özel Tüketim Vergisi Kanununda Yapılan Düzenlemeler: Bazı Kıymetli Taşların İmalatçıları veya İthalatçıları Tarafından Teslimi ÖTV Kapsamından Çıkarılmıştır (Madde 116): 6552 sayılı Kanun un 116 nci maddesi ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (IV) sayılı listede yer alan aşağıda G.T.İ.P. numaraları ile vergi oranları belirtilen mallar listeden çıkarılmıştır. Kanunun yayım tarihi olan 11/09/14 tarihinde yürürlüğe giren bu değişiklikle, aşağıda belirtilen değerli taşların imalatçıları veya ithalatçıları tarafından tesliminde uygulanmakta olan % oranındaki ÖTV kaldırılmıştır. Yukarıda belirtildiği üzere, bu taşların borsa dışı satışlarında KDV istisnası kaldırıldığı için teslimleri %18 oranında KDV ye tabi olacaktır. G.T.İ.P. NO Mal İsmi Tabii inci veya kültür incileri (işlenmiş veya tasnife tabi tutulmuş olsun olmasın) (fakat ipliğe dizilmemiş, mıhlanmamış veya takılmamış); tabii inci veya kültür incileri (taşınmasında kolaylık sağlamak amacıyla geçici olarak ipliğe dizilmiş) Vergi Oranı (%)

4 Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın, fakat mıhlanmamış veya takılmamış) Kıymetli taşlar (elmaslar hariç) veya yarı kıymetli taşlar (işlenmiş veya tasnife tabi tutulmuş olsun olmasın) (fakat ipliğe dizilmemiş, (Sanayide kullanılanlar mıhlanmamış hariç) veya takılmamış); kıymetli taşlar (elmaslar hariç) veya yarı kıymetli taşlar (tasnife tabi tutulmamış) (taşınmasında kolaylık sağlamak amacıyla geçici olarak ipliğe dizilmiş) (Sanayide kullanılmayan sentetik veya terkip yoluyla elde edilen kıymetli veya yarı kıymetli taşlar) Tabii veya sentetik, kıymetli veya yarı kıymetli taşların toz ve Diğerleri pudraları (Sanayide kullanılanlar hariç) Tabii inci veya kültür incilerinden, kıymetli ya da yarı kıymetli taşlardan eşya (tabii, sentetik veya terkip yoluyla elde edilmiş) 2.4. Harçlar Kanununda Yapılan Düzenlemeler: Süresiz Çalışma İzni Verilen Yabancılara Harç Muafiyeti Getirilmiştir (Madde 23): 6552 sayılı Kanun un 23 üncü maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanunu nun 88 inci maddesine 11 /09/14 tarihinde yürürlüğe girmek üzere aşağıdaki (h) bendi eklenmiştir. h) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca süresiz çalışma izni verilenler. Bu şekilde, uzun dönem ikamet izinlerine benzer şekilde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nca süresiz çalışma izni verilen yabancılara verilecek çalışma izinlerine ilişkin belgelerin de harçtan muaf tutulması sağlanmıştır Diğer Düzenlemeler: Sosyal Güvenlik Kurumu na 5502 Sayılı Kanun Çerçevesinde Yaptığı İşlemler Nedeniyle Tanınan Vergi ve Harç Muafiyetinin Kapsamı Genişletilmiştir (Madde 38) Bilindiği üzere, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu, Sosyal Güvenlik Kurumunun kuruluş, teşkilat, görev ve yetkilerini düzenlemektedir sayılı Kanun un 36 ncı maddesi ile Kurum, yapacağı bazı iş ve işlemler nedeniyle çeşitli vergi ve harçlardan muaf tutulmuştur sayılı Kanun 38 inci maddesi ile anılan 36 ncı madde, başlığı ile birlikte değiştirilerek istisnaların kapsamı genişletilmiştir. 11/09/14 tarihi itibariyle yürürlüğe giren bu düzenleme uyarınca Kurum 5502 sayılı kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla yapılan işlemler yönünden ilgili kanunlarında yer almamış olsa dahi ;

5 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınan harçlardan, Elektrik ve havagazı tüketim vergisi ve yangın sigortası vergisi hariç olmak üzere 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereğince alınan vergi, harç, katılma payı ile tasdik ücretlerinden, Düzenleyeceği kağıtlar nedeniyle damga vergisinden, Sahip olduğu taşınmazlar dolayısıyla emlak vergisinden, satın alınan ve satılan taşınmazlar ile ilgili olarak tapu ve kadastro döner sermaye bedellerinden, Her türlü dava ve icra işlemlerinde teminat yatırma mükellefiyetinden, muaftır Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yönelik Vergi, Resim ve Harç İstisnasına Kısıtlamalara Getirilmiştir (Madde 98) 6552 sayılı Kanun un 98 inci maddesi ile 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 21 inci maddesinin mülga fıkralarından sonra gelen ilk fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye bu fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. Tapu kütüğüne korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır kaydı konulmuş olan taşınmaz kültür varlıkları ile arkeolojik sit alanı ve doğal sit alanı olmaları nedeniyle üzerlerinde kesin yapılanma yasağı getirilmiş taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları olan parseller her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Ancak, büyükşehir belediyesi sınırları içinde yer alan ve yukarıda nitelikleri belirtilen taşınmazlardan basit usulde vergilendirilenlerin dışında ticari faaliyetlerde kullanılanlar hakkında emlak vergisinin yarısı ve çevre temizlik vergisinin tamamına ilişkin bu muafiyet hükmü uygulanmaz. Getirilen kesin yapılanma yasağına aykırı olarak tesis edilen yapılar, bu yapıların yapıldığı parseller ve kanunlara aykırı eklentileri bulunan taşınmaz kültür varlıkları hakkında bu yapılar yıkılıncaya veya aykırılıklar giderilinceye kadar yukarıdaki fıkradaki muafiyet hükmü uygulanmaz. 18/11/1983 tarih ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununa göre Boğaziçi Sahil Şeridi veya Öngörünüm Bölgesinde konut veya işyeri olarak kullanılan taşınmaz kültür varlıkları yukarıdaki fıkradaki muafiyetten yararlanamazlar. 11/09/14 tarihinden itibaren geçerli olan bu düzenlemeler uyarınca; Tapu kütüğüne korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır kaydı konulmuş olan ve I inci ve II nci grup olarak gruplandırılmış bulunan taşınmaz kültür varlıkları ile arkeolojik sit alanı ve doğal sit alanı olmaları nedeniyle üzerlerinde kesin yapılanma yasağı getirilmiş taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları olan parsellerin her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olma durumu devam ettirilmekle birlikte, büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde yer alan ve yukarıda nitelikleri belirtilen taşınmazlardan basit usulde vergilendirilenlerin dışında ticari faaliyetlerde kullanılanlar hakkında emlak vergisinin yarısı ve çevre temizlik vergisinin tamamına ilişkin olarak bu muafiyet hükmü uygulanmayacaktır.

6 Getirilen kesin yapılanma yasağına aykırı olarak tesis edilen yapılar, bu yapıların yapıldığı parseller ve kanunlara aykırı eklentileri bulunan taşınmaz kültür varlıkları hakkında bu yapılar yıkılıncaya veya aykırılıklar giderilinceye kadar vergi, resim, harç muafiyeti uygulanmayacaktır sayılı Boğaziçi Kanununa göre Boğaziçi Sahil Şeridi veya Öngörünüm Bölgesinde konut veya işyeri olarak kullanılan taşınmaz kültür varlıkları için vergi, resim, harç muafiyetinden yararlanılamayacaktır Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Uyarınca Sağlanan Sigorta Primi İşveren Desteği Teşviki İçin Öngörülen Beş Yıllık Sınırlama Kaldırılmıştır (Madde 146/e): Bilindiği üzere, 5746 sayılı Araştırma Ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun un 3 üncü Maddesi, bu Kanun kapsamında sağlanan indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarını içermektedir. Bu maddenin 3 numaralı fıkrası, kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve tekno girişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeli ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısının, her bir çalışan için beş yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanmasını öngörmektedir sayılı Kanun un 144/e maddesi ile 5746 sayılı Kanun un 3 üncü Maddesinin 3 numaralı fıkrasında yer alan her bir çalışan için beş yıl süreyle ibaresi kaldırılarak, sosyal güvenlik primi işveren hissesi desteği için öngörülen beş yıllık süre sınırlaması kaldırılmıştır. Anılan düzenleme, 11/09/14 tarihinden itibaren geçerli olacaktır Devlet Hava Meydanları İşletmesi nin (DHMİ) Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Bedelsiz Olarak Edindiği Tesislerin Vergilemesine İlişkin Bazı Düzenlemeler Yapılmıştır (Madde 118): 6552 sayılı Kanunun 118 inci maddesi ile 11/09/14 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 5335 sayılı Kanunun 33 üncü maddesine eklenen fıkra ile DHMİ nin 3996 sayılı Kanun a göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde bedelsiz olarak edindiği tesislerin, DHMİ tarafından maliyet bedeli üzerinden kayda alınacağı, maliyet bedeli üzerinden kayda alınan tesislerin DHMİ tarafından amortismana tabi tutulacağı, ancak bu amortismanların kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacağı, bedelsiz olarak devralınan ancak maliyet bedeli üzerinden kaydedilen tesisler karşılığında DHMİ sermayesinin artırılacağı, bu işlemin kurumlar vergisinden ve diğer her türlü vergi, resim ve harçtan istisna olacağı hüküm altına alınmıştır.

7 Yeminli Mali Müşavirlerin, Yapmış Oldukları Tasdikten Dolayı Sorumlu Tutulabilmesi İçin, Kendilerinden Öncelikle Yazılı Savunmalarının Alınması Şartı Getirilmiştir (Madde 107): Bilindiği üzere, yeminli mali müşavirler, 3568 sayılı Kanun un 12 nci maddesi uyarınca, tasdikin doğru olmaması halinde, yaptıkları tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Daha önce bu sorumluluk sürecinin başlatılabilmesi için, vergi idaresinin tek yanlı işlemi yeterli olmakta, yeminli mali müşavirden, yaptığı tasdikin içeriği ve tasdik nedenleri hakkında bir savunma ya da görüş alınmamakta idi sayılı Kanunun 107 nci maddesi ile 3568 sayılı Kanun un 12 nci maddesinin dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. Yeminli mali müşavirlerin tasdikten doğan mali sorumlulukları ile disiplin sorumlulukları ayrı ayrı müstakil bir rapor ile tespit edilir. Bu kapsamda yeminli mali müşavir hakkında sorumluluk raporu yazılabilmesi için yeminli mali müşavirin yazılı savunması istenir. Savunma isteme yazısının tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde savunma yapılmaması durumunda ilgili yeminli mali müşavir savunma hakkından vazgeçmiş sayılır 11/09/14 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan bu düzenleme uyarınca, yeminli mali müşavirlerin tasdikten doğan mali sorumlulukları ile disiplin sorumlulukları vergi idaresince ayrı ayrı müstakil bir rapor ile tespit edilecek, bu kapsamda yeminli mali müşavir hakkında sorumluluk raporu yazılabilmesi için vergi idaresince yeminli mali müşavirin yazılı savunması istenecek, savunma isteme yazısının tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde savunma yapılmaması durumunda ilgili yeminli mali müşavir savunma hakkından vazgeçmiş sayılacaktır.