İBB KATI ATIK TARİFELERİNİN UYGULAMASI. Türker EROĞLU İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi Müdürü

Transkript

1 İBB KATI ATIK TARİFELERİNİN UYGULAMASI Türker EROĞLU İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi Müdürü Antalya Nisan, 2012

2 SUNUMUN İÇERİĞİ 1. Mevzuat Özeti 2. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Bertaraf Bütçesi 3. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Evsel Katı Atık Bertaraf Bedelinin Su Faturasına Yansıtılması 4. Görüş ve Öneriler

3 1. BÖLÜM YASAL DURUM

4 YÖNETMELİK - 1 Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik 27 Ekim 2010 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin Kapsamı; Evsel katı atıklar için toplama, taşıma, aktarma, geri kazanım (kompost ve yakma vb.) ve bertaraf tesisleri kurulması, işletilmesi, kapatılması ve kapatma sonrası izlenmesi ve bakımına ait tam maliyet esaslı tarifelerin belirlenmesinde uyulacak usül ve esasları belirlemektir.

5 YÖNETMELİK - 2 Evsel katı atık idarelerinin görev ve yetkileri; Evsel katı atık hizmetini vermek veya verdirmek, Evsel katı atık hizmetlerine ilişkin tarifeleri belirlemek, Evsel katı atık ücretini toplamaktır. Yönetmelikte, yürürlükteki mevzuat ve uygulamalar dikkate alınarak belediye hizmetlerine ilişkin tarifelerin belirlenmesi ile ilgili kurum ve kuruluşlar "Evsel Katı Atık İdareleri" adı ile büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve belediye birlikleri olarak tanımlanmıştır. Evsel katı atık idarelerinin toplam sistem maliyetinin hesaplanmasında esas alacağı temel bileşenler: Toplama, Taşıma, İlçe Belediyeleri Aktarma, Geri kazanım (kompost, yakma vb. gibi), Bertaraf Büyükşehir Belediyesi 5

6 EVSEL KATI ATIK TARİFELERİNİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK KILAVUZ Mart 2011 tarihinde yayımlanmıştır. Amaç; Evsel katı atık idarelerine, atık üreticilerine sağladıkları evsel katı atık hizmetleri için evsel katı atık tarifelerinin ve ücretlerinin saptanması konusunda yol göstermek. İlkeler; Ekonomik verimlilik Atık azaltmayı teşvik etmek ve doğal kaynakları en verimli şekilde kullanmak. Tam maliyet geri kazanımı - Tarifelerden elde edilecek gelir; evsel katı atık idaresinin verdiği hizmetin toplam sistem maliyetini karşılamaya yetecek düzeyde olmalı, - Tam maliyet belirlenirken çevre temizlik vergisi (ÇTV) toplam sistem maliyetinden çıkartılmalı. 6

7 EVSEL KATI ATIK TARİFELERİNİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK KILAVUZ - 2 Uygulanabilir olma Evsel katı atık tarife hesaplaması ve ücret saptanması uygulanabilir olmalı. Anlaşılabilir olma Evsel katı atık tarife hesaplaması, hizmeti kullanan atık üreticisi için anlaşılabilir olmalı. Karşılanabilir olma Evsel katı atık tarifeleri atık üreticileri tarafından karşılanabilir olmalı. Gelirlerin devamlılığı Tarifeler devamlı bir gelir kaynağı sağlayacak ve ani dalgalanmaları önleyecek şekilde tasarlanmalı. 7

8 2. BÖLÜM İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KATI ATIK BERTARAF MALİYETLERİ (2012)

9 2012 YILI ATIK YÖNETİMİ KATI ATIK BERTARAF MALİYETLERİ YILI İBB EVSEL KATI ATIK BERTARAF TARİFESİNE ESAS MALİYETLER Ek-1 GİDERLER 2012 MALİYETİ #1 KATI ATIK AKTARMA VE TAŞIMA, TL/yıl Katı Atık Nakliyesi, TL/yıl ,00 #2 DÜZENLİ DEPOLAMA (Saha Yapımı+İşletme), TL/yıl Atık Bertarafı (5,2 milyon ton/yıl), TL/yıl ,00 Sızıntı Suyu Arıtma (1,2775 milyon m 3 ; 11 TL/m 3 ), TL/yıl ,00 Saha Yapımı (25 ha/yıl; TL/ha), TL/yıl ,00 #3 KOMPOST TESİSİ İlk Yatırımın Yıllık Maliyeti (2001 Yılı) (İlk Yatırım 51,728 milyon TL, yıllara sari yeniden değerleme oranı, %4 tamir-bakım masrafı), TL/20 yıl ,92 Kompost Tesisi İşletme Maliyeti, TL/yıl ,00

10 2012 YILI ATIK YÖNETİMİ KATI ATIK BERTARAF MALİYETLERİ - 2 #4 SAHA KİRALAMA VE TAHSİS BEDELLERİ Odayeri Yeni Depolama Sahası Arazi İlk Tahsis Bedeli (152 ha, TL),TL/20 yıl Odayeri Eski Depolama Sahası Arazi İlk Tahsis Bedeli (2008 yılı) (42 ha, TL, yıllara sari yeniden değerleme oranı),tl/4 yıl Kömürcüoda Yeni Depolama Sahası Arazi İlk Tahsis Bedeli (2010 yılı) (144 ha, TL, yıllara sari yeniden değerleme oranı),tl/30 yıl , , ,65 Odayeri Depolama Sahası Arazi Kira Bedeli, TL/yıl ,43 Kömürcüoda Depolama Sahası Arazi Kira Bedeli, TL/yıl ,06 Hasdal İlk Yatırımın Maliyeti (2001 Yılı), (İlk Yatırım TL, yıllara sari yeniden değerleme oranı, %4 tamir-bakım masrafı) TL/20 yıl ,57 TOPLAM GİDERLER ,70

11 2012 YILI ATIK YÖNETİMİ TAHMİNİ GELİRLER GELİRLER #1 DEPONİ GAZI ENERJİ GELİRLERİ, TL/yıl Odayeri Deponi Gazı Enerji Gelirleri, TL/yıl ,00 Kömürcüoda Deponi Gazı Enerji Gelirleri, TL/yıl ,00 Hasdal Deponi Gazı Enerji Gelirleri, TL/yıl ,00 #2 VERGİ GELİRİ, TL/yıl Çevre Temizlik Vergi Geliri (ÇTV İBB Payı 0,046 TL/m 3 ; Şebekeye Verilen Yıllık Su Miktarı m 3 /yıl), TL/yıl ,00 TOPLAM GELİRLER ,00

12 ATIK BERTARAFINA ESAS BİRİM SU BEDELİ (ÇTV HARİÇ) TOPLAM GİDERLER TOPLAM GELİRLER NET GİDERLER (KDV HARİÇ) , , ,70 ŞEBEKEYE VERİLEN YILLIK TAHMİNİ SU MİKTARI, m 3 /yıl ,00 ÇTV HARİÇ ATIK BERTARAFINA ESAS BİRİM SU BEDELİ, TL/m 3 0,2288

13 3. BÖLÜM İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ EVSEL KATI ATIK BERTARAF BEDELİNİN SU FATURASINA YANSITILMASI

14 AYLIK FATURA ÖRNEĞİ (10 m 3 SU TÜKETİMİ İÇİN) ABONE Tarih HANE Hizmetler Hacim (m 3 ) Sabit Ücret (TL) Değişken Ücret (TL) Toplam Ücret (TL) Su Bedeli 10 5,00 3,16 36,60 Hizmetler Hacim (m 3 ) Ücret (TL) Toplam Ücret (TL) Katı Atık Bertaraf Bedeli (Büyükşehir Belediyesi) Atık Toplama Bedeli (İlçe Belediyesi) Katı Atık Bertaraf Bedeli 10 0,2288 2, ,00 TOPLAM 2,29 TOPLAM 38,89

15 AYLIK FATURA ÖRNEĞİ (20 m 3 SU TÜKETİMİ İÇİN) ABONE Tarih HANE Hizmetler Hacim (m 3 ) Sabit Ücret (TL) Değişken Ücret (TL) Toplam Ücret (TL) Su Bedeli 20 5,00 3,16 68,20 Hizmetler Hacim (m 3 ) Ücret (TL) Toplam Ücret (TL) Katı Atık Bertaraf Bedeli (Büyükşehir Belediyesi) Atık Toplama Bedeli (İlçe Belediyesi) Katı Atık Bertaraf Bedeli 20 0,2288 4, ,00 TOPLAM 4,58 TOPLAM 72,78

16 4. BÖLÜM GÖRÜŞ VE ÖNERİLER

17 GÖRÜŞ VE ÖNERİLER Yönetmeliğin 12. maddesinde; (1) Her bir abone için toplam sistem maliyeti o aboneye verilen veya verilecek hizmete göre hesaplanır. Atıksu altyapı yönetimleri ve/veya evsel katı atık idareleri hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacak her abone karşılıklı sözleşme yapmakla yükümlüdürler. (2) Sözleşme, abonenin ve/veya atık üreticisinin hangi hizmetlerden yararlandığını ve hangi tarife türü üzerinden ücretlendirileceğini tanımlar. denilmektedir. Bu bağlamda; Sözleşme taraflarının kimler olacağı, Sözleşmenin nasıl imzalanacağı, Taraf olan su abonelerinin sözleşmeyi imzalamaması durumunda uygulamanın ne şekilde olacağı hususları uygulamada belirsizliklere sebep olmaktadır.

18 GÖRÜŞ VE ÖNERİLER - 2 Tarifelerin oluşturulması ve tahsilatın yapılması esnasında; 2. Büyükşehir olan yerlerde hem Büyükşehir Belediyesinin hem de ilçe belediyelerinin atık bertarafı ile ilgili giderleri bulunmaktadır. İlgili Yönetmelik doğrultusunda bu giderlerin tahsilatı esnasında hem Büyükşehir Belediyesinin hem de ilçe belediyelerinin hesaplama yaparak tahsilat yoluna gitmelerinin zaman alıcı, uygulama birliğini zorlaştırıcı nitelikte olduğu ve pratik olmadığı düşünülmektedir. 3. Evsel katı atık bertaraf bedelinin su faturalarına eklenmesi ile su faturalarında meydana gelen artışın vatandaşları olumsuz yönde etkileyeceği düşünülmektedir. 4. Çevre Temizlik Vergisi Bedelinin artırılmasıyla Evsel Katı Atık Bertaraf Bedelinin tahsil edilmesinin uygulamada daha pratik olabileceği düşünülmektedir.

19 TEŞEKKÜRLER