FiziK EGiTiMiNDE GUVENLiK KONULARINA YAPILABiLECEK VURGULARIN ONEMi

Transkript

1 FiziK EGiTiMiNDE GUVENLiK KONULARINA YAPILABiLECEK VURGULARIN ONEMi THE IMPORTANCE OF USUING PROPER EXPRESsioNS RELATED WITH SECURITY SUBJECTS IN PHYSIC EDUCATION M. ~ahin BULBUL* OZET Bu ara~tmnanm amacl, fizik egitiminde guvenlik konulanyla ili~kili uygun ifadelerin kullammmm onemini gostennektir. GUvenlik ve trafik hakkmdaki problemlerin yozulmesinde egitimin yok onemli bir row vardu. Trafik ve guvenlik kurallarlmn basktcl yak.l~lmlarla ogretimi yok ba~anh bir yontem degildir. Ama eger fizikryiler bu gunluk konularla ili~kilendirilmi~ dersleri ogretirlerse ogrenciler hayata dair fizik uygulamalanm daha iyi ogrenir. Bu ara~tinnada yontem olarak tarama modeli kullandml~ ve veriler literatur taramasl sonucunda elde edilmi~tir. Anahtar Kelimeler: Fizik Egitimi, GUvenlik ABSTRACT The purpose of this research is to indicate the importance of using proper expressions related to security subjects in physics education. There is an important role of education in solving problems about traffic and security. Teaching traffic and security rules with authoritative approachs is not successful method. If physicians teach lessons related with these dailly subjects, students can learn better the physic applications in life. In this research, scanning technique wa'5 used and data were derived from the existing literature. Keywords: Physics Education, Security 1. Giri~ Toplum iryinde y~amanm gerekliliklerinden biriside toplu kurallara uyma zorunlulugudur. Bu kurallarm bir zorundahk iyinde sunulmasl ters tepkiler ahnmasmm da ontinii ayabilmektedir. T opium huzurunun saglanmasl iryin kurallann insanlara benimsetilmesi gerekmektedir. Bunun iryin en dogru yol, egitim yontemleridir. Egitimin her alanmda yeri geldikr;e yapllacak vurgular konunun onemini belirtmek arylsmdan onemlidir. Bu sebeple fizik egitimi esnasmda yeri geldikrye toplum giivenligine ve huzuruna vurgu yapmanm onemini belirtmek amaclyla bu yazl kaleme ahnml~tu. 2. Fizik Konulanna Yaptlacak Vurgulann Onemi 2.1.Gorev Payla~lml Trafik personelinin temel gorevi, trafik kazalannda can ve mal kaylplarmm en aza indirilmesini saglamak amaclyla, trafik kurallanm ihlal edenleri tespit ederek gerekli cezai mueyyideyi uygulamaktu. Trafik polislerinin gorevlerini iistiin bir sorumluluk anlayl~1 ve Kafkas Oniversitesi Egitim Fakiiltesi Fizik Egitimi A.B.D., kafjeasfizik@yahoo.com 1

2 bilimsel verilere dayah olarak fedakarca yerine getirmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde trafik kazalannda meydana gelen binlerce insan kaybmm, sakatlanmamn ve yaralanmamn oniine geyilmesi imkanslzdu. Trafik polisleri, halkla i~birligi ve i~boliimii yaparak kural ihlali yapanlarm kendisine bildirilmesini temin etmelidirler (Akyay, 2004:42). Bu gorevin tamamen bir yapmm omuzlarma Ylkmaktansa egitim yoluyla ogretmenlerin yapacaklan giivenlik konulanndaki vurgularla yiik hafifletilebilir. Sorumlulugun yaydmasl aylsmdan yok onemsenmesi gereken bir etkinliktir. 2.2.Halkla ili~kiler Boyutu Trafik personeli gorevinde daha ba~anh olabilmek iyin kendisine saglanan imkan ve kolayhklarm (aray. gerey. bina, yetki vb.) yanl sua bir bilim dah haline gelmi~ olan halkia ili~kiler tekniginden de yararlanmaslm bilmelidir. Ulkemiz genelinde halkm destegi ve sempatisi kazanilarak trafik polisi-halk yakmla~masmm saglanmasl ile birlikte yapdan denetleme (uygulama) faaliyetleri yok daha ileri noktalara gidebilecektir. Bu nedenledir ki, trafik birimleri halkm sempatisini ve destegini kazanmak iyin ye~itli sosyal ve insani faaliyetler diizenlemektedirler. Boylelikle trafik polisinden halka ve halktan trafik polisine olan iki yonlii ili~ki1er sayesinde verilen hizmetin ba~ansl yiikseitilmeye yah~llmaktadu (Akyay, 2004:42). Bu anlamda halkla iii~ki1erin kuvvetlenmesine beklide en onemli katklyl ogretrnenin yapacagl emniyet te~kilatml destekleyici ve onemini kavratici vurgulardu. Bu vurgular ile ogrenci giivenlik guylerini daha yok sevecek ve on yargilanndan kurtulacaktu Halkla ili~kilerin Tamml A~lslDdan Konunu Onemi Yonetimin izlemekte oldugu politikanm halka benimsetilmesi, r;ah~malarm devamh ve tam olarak halka duyurulmasl, yonetime kar~l olumlu bir havanm olu~turulmasl, buna kar~lhk halkm da yonetim hakkmda ne dii~iindiigiiniin, yonetimden ne istediginin bilinmesi ve halkla i~birliginin saglanmasl gorevine halkia i1i~kiler denir (Tortop, 1993: 4). Trafik ve giivenlik kurallarmm ogretilmesinin bir egitim i~i oidugu da dii~iiniildiigiinde egitimin her basamagmda halkla ili~kilerin tanlml geregi vurgu yapmak gerekir. Ele~tirel yaplya sahip genylerin mevcut kurallarl benimsemesi ise ilkogretim yagmdaki ogrenci gibi kolay olamaz. Ortaogretim ogrencilerinin kurallan benimsemesi akillanna uygun omeklemeler He miimkiin olabilir. Halkla ili~kiler, bir orgiitiin sundugu hizmetin geli~tirilmesi amaclyla yiiriittiikieri ve kamuoyunu etkilemeye yonelik rum ili~ki bir;imierini iyeren planh yah~malardlf (Ertekin, 1995: 9). Kamuoyunu etkilemenin en giivenilir ve etkili yolu orgiin egitimdir. Okul yillarmda oziimsetilerek ogrenilen hayata dair bilgiler hayat boyu etkinligi devam eden tecriibeleri olu~turur Trafik Personelinin Hallda tli~kileri Nasd Olmabdlr? Trafik personeii, kendisine gosterilen sorumluluk sahasmdaki karayollan iizerindeki arar; ve insanlann hal ve hareketlerini yonlendiren, denetleyen ki~idir (Ozdemir, 1999: 12). Bu nedenle trafik personeli, diger polis kesimlerine orania, toplumun biitiin sosyal slmflarl ile 2

3 daha 90k temas halindedir. Trafik hizmetlerinin rasyonel, verimli, etkili ve ba~anh bir biyimde geryekle~tirilmesinde trafige katilanlann i birlig,i gerekir. En basit traflk kurallanndan en aglf trafik cezalarmm uygulanmasma kadar halkm destegi zorunlu, ba~ka tiirliisii ise imkanslzdu. Yasalan bilen ve trafik kurallanm uygulayan trafige katilanlar kitlesi, trafik personelinin agu i~ yiikiiniin buyiik bir klsmml azaltlr. Diger yandan, bu ki~ilerin takdir ve ovmesi polisin moraiini diizeltir ve yapllan gorevin iyile~tirilmesine yol ayar. Trafige katilanlann destegi ve i~birligi halkla polis arasmdaki ili~kilerden etkilenir. Trafige katdanlann polis hakkmdaki tutumlan bizzat trafik persone1i tarafmdan meydana getirilmektedir (Akyay, 2004:42). Bununla birlikte ozellikle fizik derslerinde ogretrnenlerin yapacaklan vurgular, kurallar, persone1 ve halk arasmdaki kopriiyii tamamlaylcl bir nitelige sahiptir. Bu baglamda ogretrnenin yapacagl tum vurgu ve egitimsel tavsiyeler bir memurun dogru olmayan bir davram~l ile tamamen degi!?ebilir. Trafik personelinin b~arlsl iyin, trafige katllanlara kar!?l eylem ve i~lemlerinde olumlu davranmasl ve iyi niyet t~lmasl gerekir. iyi niyetin olu~turulmasmda kuyuk incelikler ve ozel degeri olan biryok faaliyetler bulunmaktadtr. Ceza yazilan siiriiciiye nazik ~ekilde hitap edilmesi, suriiciinun aray iyindeki diger ki~iler k~ismda mahcup edilmemesi buna omek verilebilir. Bir kaldmmdan digerine geymeye yah~an y~hlara veya yocuklara yardlmcl olan polisin bu davranl~l, diger insanlann takdir, sevgi ve sempatisini kazanmasma yeterli olacakttr (Akyay, 2004:42). Bu baglamda ogretmenin bilimsel yakla~lmlarla ogrencilere kurallan sevdirmesi kadar aym yontemle polislerinde egitilmesi ~art1:tr. Kullamlan bilimse1 yontemlerden haberdar edilmesi polislerin kurallann gerekliliginin halka aylklanmasmda da yardlmcl olacakttr. Bilimse1 izahlar polisin ikna giiciinu arttiracaktu Iay Anmda Egitimin Zorlugu Trafik polislerinin ba~ansl yazmi~ olduklan trafik cezalanmn meblagmm fazla oimasl He degil, yaptlklan hizmetin halkm can ve mal giivenliginin korunmasl iyin yapllmasl ve bunun halka benimsetilmesi He saglanu. Trafik personeli; objektif tutumlarl ile halkm giivenini kazanmah, onlara iilkesinin ve bulundugu bolgenin trafik sorunlanm, bunlarm yozulmesi iyin ne gibi tedbirlerin ahndigmi anlatmahdu (Akyay, 2004:42). Ancak bu izahlar olay anmda pek ikna edici olmamaktadu. Halkm sinirli yada anlayi~siz oimaslyia kar!?ila~an memur zor anlar ya~amaktadlf. Bu sebepledir ki olay oncesi egitim olay anmdaki egitim yabalarmdan daha onemlidir. Bu sebeple de ogretmenler fizik konularml i~lerken guvenlik konulanna vurgu yapmall ve bir toplumsal biliny uyandirmaya, olu~turmaya yah~mahdu A~lkbgm Temeli Bilimsellik Olmabdlr. Tratik polisinin hallda ili~kilerinde gizlilik yerine ayikhk prensibi uygulanmah, kapah kapilar ayllmah, verimlilik on plana yikarilmah, degerlendirmeler objektif esaslara gore yaptlmab, yonetim anlayi~mda hizmeti halkm ayagma goturme on plana ylkanimahdu (DUndar, 2000; 4) Objektif degerlendirme yapabilmenin de yapiian degerlendirmenin tarafslzhgma inanmada da bilimsel kanitlarlann etkisi buyiik olacaktu. Kurallarm bilimsel izahl ve bunun ortaogretimde vurgulanmasl uygulamada aylkh/?,i beraberinde getirecektir. 3

4 2.2.5.Bilimselligin rii~vet iddialanna etkisi Polis imajmm dlizeltilmesi balummdan onemli konulardan biri de trafik kurallarmlll ihlal edilmesi kar~lslllda miisamahaslz, fakat son derece nazik olmak ve muhataplara kar~i mutlaka sayglh bulunmakttr. Trafik polisinin imajllli zedeleyen en onemli sorun ise rii~vet iddialandlr. Bu konuda halklll genel olumsuz bakt~ a~1slmn silinebilmesi ic;in bu profile uygun trafik personelinin c;ok slkl bir takip sonucu trafik te~kilatmdan bir an once aylklamasl gerekir. Bunun ic;inse her ~eyden once polis m~lannda (<;elik vd., 2001: 45), c;ah~ma ko$ullarlllda ve cgitim sisteminde koklii degi~iklikler yapllmahdu. <;Unkii trafik polisinin vatanda~m goziindeki imajl, aym zamanda siyasi rejimin ve devletin imaji demektir (Bahar, 1997: 1). Kurallann bilimsel olduguna fizik derslerine yapdan vurgularla inanan ogrenciler kurallara uymayi kendiliginden isteyecek ve rii~vet giri~imlerinde bulunmayacaktlf. Rii~vet kural ihlallerinin cezaya donii:;;memesi ic;in b~vurulan kanunsuz bir yol olduguna gore kurallara uymanm gerekliligini kavrayanlar ic;in rii~vet teklifinde bulunmak yada giivenlik giic;lerine iftira atmak miimkiin olmamasl gereken bir durumdur gretmen DavraRl~lanRln Vurgunun Etkisine KatkIsl gretmenlerin Kurallara Uymasl Trafige katllanlar ile trafik polisleri arasmdaki ili~kilerin dengeli olabilmesi i~in haberle~menin biiyiik onemi bulunmaktadu. Haberle~me siirekli olmah ve sabtrla yiiriitiilmelidir. Halka uyulmasl gereken trafik kurallan duyurulurken, trafik polisinin once kendisinin kurallara uymadlgl zaman zaman halk tarafllldan izlenebilmektedir. Bu gibi davrani~lar ise halklll tepkisine yol a~maktadtr. Trafik kuraliarl istisnaslz herkes i~in gec;erli kurallardlr. Cumhurb~kanl, B~bakan, bakanlar, milletvekilleri dahl 1 tiim ust diizey gorevliler ve trafigi denetleyenler bu kurallara uymahdlrlar (Diindar, 2001: 3). Boylelikle trafik polisleri trafik kurallarma uyulmasml halktan daha kararh bir bi~imde isteyebileceklerdir (Akc;ay, 2004:42). Bu baklmdan fizik dersinde guvenlik konulanna vurgu yapan ogretmenlerin de kurallara uymada dikkatli olmasl gerekmektedir gretmenlerin Adaletli Kararlan Trafige katllanlar; trafik polislerinden iyi, kararh, aktif, siiratli ve nitelikli bir denetieme hizmeti istemekte; polisin duyarh, duygulu, nazik, insan haklanna saygdl, e~it, tarafslz ve halka yakm olmasml bir davranl~ prensibi haline getirmesini beklemektedirler. Polis, ceza yazarken kesinlikle arac; aymml yapmamah, ihlal edilen kural ne ise 0 cezayi yazmah, aray ic;inde bulunan ki~inin kim olduguna dikkat etmeden gorevini ifa etmelidir. Nitekim sadece kamyonculara ceza tatbik edilmesi durumunda halkm trafik polisine duydugu giiven ortadan kalkacaktu (Akc;ay, 2004:42). E~itIik ilkesine ogretmenlerinde Uymasl gerekecektir. Konulara vurgu yapttgl hal de kurallann dogruluguna inanmayan yada uymayan ogretmenler biiyiik olc;iide etki olu~turamayacaktlf. 4

5 2.3.3.Nezaket Ol~iilerinde Davran~lar Trafige katllanlar, trafik polislerinden nezaket ve ho~gorii beklemektedirler. Halk, hizmetin ozelligi nedeniyle trafik polisinin zor ko~ul1ar altmda yah~masmm olu~turdugu stresli ortamm kendisine yansltllmasma olumlu bakmamaktadir. Trafik personeli, ceza yazdigl siiriiciilere de kibar davranmak zorundadlr (Akyay, 2004:42). Benzer bir durum ogretmen iyinde geyerlidir. Ogretmen de cezalandmrken yada notlandmna yaparken adaletli ve nezaketli olmaya ozen gosterrnelidir. Davranl~larmda olyillil olmayan ogretmenlerin yapacaklan vurgularm etki derecesi yiiksek olmayacakttr Giiven ve SayglDbk Halkm bir yenilige, sosyal bir degi![iime uymasmda ve ah~masmda halkla ili![ikiler sanatt inandtrma yontemini kullamr (Asna, 2001: 14). Bunun ic;in trafik polisleri, yaptlklan hizmetin halkm yaranna oldugunu halka inandtrmalldular. Bu ise ancak halkm guveninin kazamlmasl ije saglanabilir (Akyay, 2004:42). Toplum genelinde ogretmenlere duyulan gilven ve saygmhk yok Beri dilzeydedir. Bu a((ldan da ogretmenlerin konulara vurgu yaparak uyarmasl daha etkilidir zgiirUiklere A~Ik ve Aynmcl Olmayan Bir Yakla~lm Trafik polisleri, trafikte ozgiirliikleri smrrlaytci degil, tam tersine ki~i hak ve ozgiirliiklerinin rahatya kullarulabilecegi ortami ol~urrnak iyin faaliyet gosterrnelidirler. Ticari ~It ~oforleri ile ilgili yapdan bir ar~rmada, stirucillerle trafik polisleri arasmdaki ili~kileri ozetleyen yok ilginy tespitler bulunm~tur. $oforler, trafik kurallanm ihlal ettikleri halde % 14'ii genellikle ve % 49'u da bazen olmak iizere, toplam % 63 oranmda trafik polislerince kendilerine miidahale edilmeyip cezaslz gec;i;; yapuklarmt beyan etmi;;lerdir. T rafik polislerinin bu davram;;lan, ;;oforlerde trafik kurallarma uyma davraru;;larmt gev;;etmekte, trafik diizenini olumsuz yonde etkilemekte ve spekiilasyonlara neden olmaktadir. $oforlerin % 21 'i trafik diizenini saglamada trafik polislerinin yok etkisiz oldub'ul1u, % 38'i denetimlerin yok saghkslz yapddigifi1, % 40'1 trafik polislerinin davram![ilarmdan hiy mernnun olmadtklarmt, % 74'il kullandlklan aracm degerine ve kthkktyafetlerine gore farkll muame1e yaptldlgml belirtmi~lerdir (OzgUven, 1997:82). Benzer biyimde okul kurallarma dikkatli bic;imde uymayan ogretmenlerin de ne kadar etkileyici vurgu yaparsa yapsm etki derecesi yilkselmeyecektir. S1ll1fta da ozgiirliikyii bir ortam olu~turulmah, yaplsal ve biyimsel aynmclhk yapdmamahdir Soziine Giivenllir Bir insan Olmanm Onemi Trafik polislerinin yaptlklan denetim siireci belli ilkelere gore i;;lemelidir. Bu ilkelerin ba~mda diiriistliik gelir. Polisin, yah~malarmda yakl~lkslz eylemlerden kaymmasl, geryekleri saklamamasl, onurlu, giivenilir ve dogru olmasl gerekir. Bir diger ilke inandmclhktlr. ~iinkii inandmci olmayan tutum ve davraru;;lar giiveni sarsar. Uyiincii bir ilke ise tutarhhktir. Tutum ve davraru;;larda tutarh olmayan polisin inandmcl olmasl da beklenemez. Dordiincii ilke olarak iytenlik gelmektedir. Halkla ili;;kilerde polisin yapmaclk tutum ve davranl;;lardan 5

6 kal(mmasl, ozii ve sozunun bir olmasl gerekir (Geny, 1995: 69), ogretmenlerin yapacaklan vurgunun da bir onemi olmayacaktu. SozUne giiveni1mez 2.4.Farkh Malzemelerin KuUamml Trafik personeli halkla ili~kilerini geli~tirebilmek, daha net, kisa ve anla~lhr mesajlar verebilmek amaclyia giiniimiizde biryok basih, gorsel ve i~itsel malzemeden yararlanmaktadu. Omegin; halka emniyet kemeri kullanma all~kanhgi kazandlrmak iyin "emniyet kemeri sizi hayata baglar" veya "hayatimz bizim iyin degerlidir" ~eklinde hazulanan afi~ier, bro~iirler ve ylkartmalar daha ilk planda halkm dikkatini s;ekmektedir. Bu sayede trafik polisleri halkm sempatisini ve ilgisini de kazanma imkam bulabilmektedirler (Akyay, 2004:42). Emniyet kemerinin iizerine uygulanan etkiyi dengeleyici bir saglamhga sahip oldugunun soylenmesi ve hlzm arttikya momentumun artacagtndan ani durmalarda yok biiyiik bir kuvvetin dl~arl dogru siiriikleyeceginin soylenmesi ardmdan bununla ilgili maket yolculann emniyet kemerli ve kemersiz kazalanm gosteren goriintiiniin izletilmesi akllda kahcl bir ogrenme olu~turacaktu. Halkla iyi ili~kiler kurabilmek, toplum destekli trafik polisligi iyin en onemli unsurdur AdU Bilimler ve Kriminalistik Adli bilimler gene 1 anlamda adalet hizmetinde kullanilan bilimler toplulugudur. Kriminalistik ise, olayla ilgili her tiirlii fiziksel delilin saghkh bir ~ekilde toplanlp, bilimsel metotlarla degeriendirmesini geryekle~tirerek adalete yardlm eden bilimler toplulugudur. Fizik, kimya, biyoloji, jeoloji gibi bilim dallanndan yararlanu. Adli bilimlerden farkl, adli patoloji, psikoloji, odontoloji, gibi bilim dallanm iyermemesidir (<";aklr, 2004: 58). Fizikyilerin yah~ma alanlan yok ye~itli olmasma ragmen, bunlar iyinde Adli Bilimler az olarak bilinen bir alandu. Ulkemizde bu alanda var olan kurumlar; Adalet Bakanhgma bagh Adli TIP Kurumu, Universiteler biinyesindeki Adli TIP Enstitiileri ve Kriminal laboratuarlardu. Adli tlp'ta yah~an fizikyilerin gorevi adli makamlarca gonderhen delilleri iddialar dogrultusunda incelemek, oiayl aydmlatici teknik bilirki~i destegi saglamaktn. Otopsi snasmda elde edilen bir mermi yekirdeginin ~iiphelinin kullandlgi silah tarafmdan atliip attlmadlgmm, dava konusu senette miktar boliimiiniin ba~mdaki rakamm ilave olup olmadlgmm saptanmasl ya da ~iipheli ki~inin gers;ekten ate~ edip etmediginin anla~ilmasl iyin kj~inin elinde ate~li silah atl~ artlklarmm aranmasi gibi konular Adli Tlp'ta Fizikyilerin yah~ma alanl iyerisinde bulunur (<";aklr, 2004: 58). Bu kurumun yall~malan hakkmda fizikle ili~kilendirilerek verilecek bilgiler SUy i~lemede ogrencileri yekingen kllacak ve kuruma giivenini arttuacaktu Taramah Elektron Mikroskobu Taramah Elektron Mikroskobu diger adli olaylann yoziimlenmesinde de kullamhr. Lif, ip, kuma~ paryalarl mukayeseleri, patlaylcl analizleri, say kill analizleri, oto boyasl analizleri gibi (cinayet, tecaviiz, darp, tratik kazalarl, v.b. ) kesi~en yizgilerin incelenmesi (beige analizi)gibi (<";aku, 2004: 58). 6

7 Tfun ~ah~malann esas amacl, adli olaylann orijinini saptamaktlf. intihar iddiasl varsa olen ki:;;inin shah kullandlgl soylenen e1inin dl~ klsmmda ve menni ~ekirdeginin giri~ yaptigl bolgede atl~ artiklanmn bulunmasl gerekmektedir. Ya da bogu~ma slrasmda silahm patladlgl iddiasl varsa yine menni Qekirdegi giri~ deligi Qevresinde atl~ artiklanmn saptanmasl gerekmektedir (<;aktr, 2004: 58), Radyoaktif izotoplar, buyiik felaketlerde (u~ak kazalan gibi) Qlkan yangmlarda dl~ goriinu~lerinden kimlik tespitlerinin imkanslz oldugu durumlarda olenlerin kimlik tespitlerinde yararh olmaktadlr. Bu durumdaki ki~inin Qenesinin altmdan bir diizenekle aglz iqin sokulur. Bu izotop 27,4 KeV'luk bir l~mlm yayar. Dental radyografi iqin ideal olan bu l~lmmla Qenenin dl~ yuzeyine konulan filimler vasltaslyla ki~inin tammlanmasmda yardlmci olacak dental radyografi elde edilir. Radyoaktivite konulannda deginilebilecek bu yontem ogrencileri beklendik yonde davram~ degi~ikligine neden olacakttr. Taramah Elektron Mikroskobu yapl itibariyie fiziksel teoremlerin uygulama alanmda kullanlmma omektir. Aynca Taramah Elektron Mikroskobu Adli olaylann 90ziimlenmesinde de kullanillr. Lif, ip, kuma~ parqalarmm mukayeseieri, patlaylcl analizieri, oto boyasl analizleri gibi kesi~en Qizgilerin incelenmesinde de taramah elektron mikroskobu kullamlmaktadlr (Bodrum, 2004: 58). Merceklerin goriintuyu buyiitme ozelligi dl~mda giri~im ve atomik orgli d1izeni gibi konulann uzantlsmda taramah elektron mikroskobu ile almacak bir goriintiiniin ogrencinin zihninde "ben suq i~lersem bu kadar hassas oiqumlerle hemen yakalanmm" dli~lincesini olu~turacagl aqlkttr. 2.5.Terorizim konularrndaki Vurgularrn Onemi Terorizmin Temel Dayanagl Terorizmin dogu~undaki esas dayanak sosyal Qeli~kilerdir. Terorizm hedef aidlgl kitlenin ho~nut oimadlgl veya elde etmek istedigi Qlkan umut olarak vaat etmektedir. Bu umut ve vaat ki~ileri bir arada toplayan ideolojiyi olu~turmaktadtr. Bu ideoloji etrafmdan toplanan insanlar kendilerine gore bir sistem olu~tunnakta ve bu sistem iqerisinde orgiitlenerek terorizmin alt yaplslm olu~turmaktadlr (Kerem, 2004:87). Bilimin somut yakla~lml, ula~ilamayacak idealler ugruna 9ah~mama disiplinini saglayacakttr Terorizm ve Cehalet Terorizmi besieyen en onemli kaynaklardan biri, cehalettir. CehaIeti ortadan kaldlrmaya yonelik her tiirlu egitim faaliyeti, aym zarnanda terore k~lda etkin bir onlem olacaktlf (Aklan, 2002: 34) Pozitif biiimlerin en onemli dallanndan biri olan fizigin giivenlik ve trafik konulanna yapdacak vurguiarla i~lenmesi toplum kurallarmm oneminin anla~i1masma neden olacaktu Soru Egitimin Temelidir <;ocuklarm ve genqleri soru sormalarml destekleyici ve aqlk bir ortam olu~turmak ve cevap vermeye hazlr oluncaya kadarda cevap vermeye zorlamamak gerekir (GokIer, 2001:89). Yapdmasl dii~iiniilen vurgular da sorular iie gerqekle~tirilirse daha etkili olacaktlf. <;iinkii sorularla i~lenen vurguiar ogrencinin sorgulama giiciinii arttlfacaktlr. 7

8 Terorizim ve Gen~lik Gen9Ierin ozellikler de ogrenci genyliginin teror orgiitlerinin en vazgeyilmez ve hayati unsurunu te~kil ettigi bilinmektedir. Bu nedenle terorizm ve gen9lik ili~kisinin ozellik ve sonu9larl itibariyle dogru te~his edilmesi ve gerekli onlemlerin olabileceginin yok iyi degerlendirilmesi zorunludur. Demokratik rejimlerin i~lerlik kazanmaya, sosyal ve ekonomik yapmm geli~tirilmeye 9alt~Ildlgl iilkelerde teroristler, iilkeyi bir kaos ortamma yekroeye, toplumun huzurunu tehdit ederek, ki~ilerin devlete olan giivenini sarsmaya, i~leyen kurum ve kurulu~larl i~lemez hale getirmeye yalu;tlklarl bilinmektedir (Kurt, 2004:368). Bu baglamda kurumlarm bilimsel yontemlerle 9ah~tIgma yapdacak vurgular terorizme egilimi azaltacaktu. Gen9lik duygusalhgm yogunl~tlgl, bencillik, pkarcillk dii~iinmeyen, fedak.rhk, atakhk gibi davranl~lann one ylktigl donemlerdir. Aileden ve geleneksel yapidan aynlml~ olmalan, yeni ufuklar ke~fetme gibi degi~imlerde bu donemde ya~anan ozelliklerdir. Genyleri tuzaklanna dii~iirmeye kararlt olan teror orgutleri genylerin bu ozelliklerinin degerlendirerek, yigitlik, mertlik, fedakarhk gibi kendilerinde zerresi bulunmayan ytice degerleri istismar ederek gen9lerimizi tabiri caiz ise can evinden vurmaktadu (Kurt, 2004:368). ilk etapta tehlikesi olmayan basit gorevler He i1i~ki1erin iyine yekilen genyler, daha sonralan "artlk siz orgiit slrlanna vaklf oidunuz, orgiittin mallslmz" denilerek geriye donii~iin kapllan kapatllmaktadlr. Teror orgiitleri kendilerine tabi klldlklan ogrencileri, illegal hayata ah~tirmak iyin genellikle hiicre evlerine yerle~tirmekte, belli bir egitim sonrasl, afi~ yapl~tlrma, bildiri dagltma gibi eylemler sonrasl aramr duruma dli~en ogrenci, tamamen orgiittin kontroliine girmekte, silah ve bombah eylemlere yonlendirilmektedir (Kurt, 2004:368). Genylik insanoglunun ~iddete ve salduganhga en yakm donemlerinden biridir. istatistikler, ~iddet olaylarmm daha yok genyler tarafmdan geryekle~tirildigini ve genylerin daha yok suya egilim gosterdiklerini ortaya koymaktadlr. Bunun nedenleri yok ye~itlidir. En b~ta gelen nedenler arasmda bu donemde saldugan diirtiilerde artma oimasl gerekir. Bu donemde salduganhk enerjisinin verimli ve yapici alanlara aktanlabilmesi gelecek aylsmdan ve gencin topluma faydah bir birey olabilmesi a9lsmdan yok onemli ve belirleyicidir (Kurt, 2004:368). Bu donemde geny du~iince olarak olgunia~lr, yaraticiilk artar, din, ahlaki ve felsefi konular iizerine dii~iinceler geli~tirilir. Bu donemin ki~isel geli~im a9lsmdan en onemli yani kimligin kazanilmasldlr. Toplumsal ve ahlaki degerlerin, gelenek ve goreneklerin bazilarmi kabul eder ve oziimser baztlanm ise kabul etmez (Goka, 2001:73). Bu ~ekilde biitiin bu se9imleri yaparken yani bazl ~eyleri alir bazilanm ise atarken hareket ettigi bir degerler sistemi vardu. Kendileri, diinya, varolu~un nedenleri gibi konularda enine boyuna du~iinmeye ba~larlar. Bu donemde geny genellikie negatif ve de ele~tirel bir yakla~im i9indedir. <;evresinde olup biteniere karsl hep negatif yakla~u genelde ho~nut oimaz. Hatta bu donemde gen9lik bir ~ekilde kendisini iilkedeki sosyal problemieri tespitte ve de bu sorunlarm 90ziimunde sorumlu ve itici bir giiy olarak ta gortir. Genylik kimi uzmanlar tarafmdan toplumun esas degerleri ile kayn~nu~ bir gii9 olarak tammlanml~tlr (Tiirkdogan, 1996:52). Ancak boylesine ruhsal anaforlann ya~andigl genylik doneminde sadece ogretimsel yakl~ip giivenlik konulanna vurgular yapmamak genyleri tamamen tefor ofgutlerinin eline teslim etmek olur. 8

9 Ya$ ilerledikge kafasmda kurdugu ideal dunya ile gergek diinya arasmdaki fark ortaya 91ktlk9a hayal kmkhklan ya~ayabilir (Gaka, 2001:73). Bu hayal kmkhgmm online aneak bilimsel yakla$ma metotlanmn benimsetilmesiyle ge9ilebilinir. Bilimsel metotlann ise hayatla kopuk bir i1i~ki i9inde oldugu du~uneesi silinmeye 9ab$Ilmahdlr. Bu gorev ise ogretmene aittir Rehberlik <;ah~malarlblb Yetersizligi Gen9 i9in bu ruhsal arayi$ evden uzakl~ma, bir tur baglmslzhk miicadelesine donii$ur. Ailesi He 9atl$maya ba$lar. Akran ve arkad~ grubunun degerleri ve kurallarl oncelik kazamr ve grubun yonlendirmeleri on planda yer ahr. Gen9 insan, kendisini akranlanmn goziiyle degerlendirir; arkada~ grubunun normlanndan sapma kendine giivenini azaltan ve istenmedik bir ~ey olur (Goka, 2001 :73). Arkada~ grubundan gelen yonlendirmeler, olumlu ve toplumsalla$mayi arttmci yonde olabileeegi gibi olumsuz ve anti sosyal davram~larl arttlrma yonunde de olabilirler (Goka, 2001 :73). Tam bu noktada ogretmenin fizik konularml glivenlik peneeresinden a91p ge~it1i 9ah~ma gruplarl olu~turmasl, bu gruplara giivenlik onlemi geli$tirme yonunde proje onerileri sunmasl ogrencilerin giivenlik konulanna hassasla~malanna neden olaeaktlf. F otosel lambalann 9ah~ma prensibinin anlattlmasmdan sonra isteneeek bir guvenlik projesi ogreneileri SU91u yakalama sorumluluguna meyilli hale getireeektir. Ancak bu tip yonlendirmeler rehberlik 9ah~malarmI da beraberinde getirir. Ulkemizde rehberlik 9ah~malan gerektigi kadanyla yapilamamaktadlf. Ozellikle alan derslerinden olan fizik dersinde ogrencilerin giivenlik ve trafik konularmda bilin9lenmesi amaclyla yapllan vurgular istenilen duzeyde degildir Aile Biiyiiklerinin Gorevi Bu donemlerde genci ele~tirmek, onun isteklerine karsl 91karak basklci bir tutum izlemek genelde yanh$ sonu9lar dogurur. Babanm genei siirekli ele~tirmesi, yanh~ yaptiglm ileri surmesi ve bir si.iri.i ~eyi yasaklamast zaten her ~eye protesto duzeyinde yakl~an gen9te ters etki yaratacak ve daha da 90k uzakla~masma sebep olacaktlf. Yasak kelimesi gen9 i<;in zaten kendiliginden kl~klftlcl bir 9agn~Im yapmaktadlr. Bu sebeple yasak ve kural koymak yerine kurallann nedenlerini ve gerekliligini ikna yoluna gitmek daha dogru bir segenektir. Birine gore yanh~ olan ve yasaklanmasl gereken ~ey bir ba~ka bakl~ a<;lsmdan son derece normal ve de dogru olabilmektedir. Burada yapilmasl gereken ~ey gen<;le konu~maktu. Onunia ileti~im kurmak, sorulanna cevap vermektir. Bir ~ey haylf derken, yanh~ derken neden yanh~ oldugunu da son derece ~lk bir ~ekilde anlatmak daha dogrudur. Pek 90k davranl~, su9 ve giinah kavramlarl He ortulmekte ve de bu ~ekilde daha da merak edilir hale getirilmektedir. Ve bir ~ekilde bu yasak sayllan ama genein kendine mantigma gore hi9te yasaklanacak bir ~ey olmayan ~eye bul~ildlgmda, bu sefer de devreye yalan girecektir. Gen<; yasak denilen, gunah denilen ~eyleri, otoriteye kar~l koymanm da verdigi hazla gitgide daha da fazla ya~ayacak ancak bir taraftan da yalan soylemenin verdigi su<;luluk duygusu ile miicadele edecektir. Bunlar basit yalanlardan ba~laylp <;ok biiyiiklerine kadar ul~abilir. H.lbuki bu donem hakkmda bilgisi olan bir baba, en azmdan kendisinin de bu donemde y~adlklarlm hatulayan bir baba, daha anlayl~h ve destekleyici bir tutumla <;ok daha ba~lh miispet sonu9lar elde edebilir. Ama tersi davranl~lar zaten i9inde bulundugu donem itibari He arkada~ gruplanna yakm olan genci busbutun evden uzakla~tlflr ve bu bazen de uygun sosyal <;evreler sayesinde terorizme buia$ma ile sonu<;lanabilir (Goka, 2001:73). Fizik ogretmenierinin yapmasl gereken 9

10 vurgular bir degi~ik yontemle gem;~lerimizi korumak adma aile buyukleri tarafmdan yapilmabdlr. Baba her yasak ya da kuralm mantlkh gerekyesini a~lklamah ya da 0 durumun yasak oldugunu savunmamahdlr. Okuldaki bilimsel yakl~lm ev halkl tarafmdan da benimsenmeli ve kurallarm gerekliligi dii~iiniilerek kabul edilmelidir Kurulu~larm Kendilerini irade Edi~ Yolu Giivenlik giiyleri ve kurumlan kurallan uygularken, diiz ifadelerle uyulmasmm zorunlu olduguna de gil de kurallann bilimsel dayanaklanm anlatarak kabullendirme yoluna gitmelidir. Benzer bir durum da kural koyucular iyin ge~erlidir. Kanunlarm pozitif bilimle de uyunl i~inde hazulanmasl giivenlik gii~lerinin ve ogretmenlerin i~lerini kolayla~tuacaktu. Bilimsel alt yaplya sahip kanun ve yasaklar halka aylklanuken zorundallga degil de gereklilige vurgu yapllarak kamuoyuna gorsel ve i~itsel yollarla aylklanusa fizik ogretmenlerinin yapmasml istedigimiz gorevin etkisi daha biiyiik olaeaktu. 2.5.S. Sistemin Bilimle Diizeleceginin Benimsetilmesi Sosyologlar, bir sosyal sistem i~inde ki~i1erin gelir, egitim, etki, iktidar ve mesleki itibar gibi degi~ik konumlarda tutarslz ve uyumsuz olmalan halinde, daha fazla ~iddete ba~vuracaklarlm, sosyal y~amm slmrh ve konum farkhhklannm az oldugu toplumlann bu yiizden daha istikrarh kaldlklanm soylemektedirler. istanbul gibi bir llehri ele alacak olursak bir taraftan jet sosyete veya siiper zengin insaniar sevk ve sefa i~inde yasarken bir ka~ mahalle otede sefalet i~inde yasayan insanlann varhgl, bunlarm i~inde oike ve de nefret duygulanm birikmesine yol a~maktadu. Bu tiir bir ortam ise teror orgiitlerine istedikleri gibi propaganda yapma ve de gen~leri terore bulalltlfma imkfull vermektedir. Kendini ve de yevresini bir llekilde haksizligi ugraml~ olarak kabul eden gen~, adaleti ancak kendisinin saglayabilecegi dii~iincesi ile terorizme bula~maktan ~ekinmez (Goka, 2001 :73). Ama laboratuarlarda sistemi diizeltecek projeler iireterek yoziim olu~turulabileeeginin benimsetilmesi sorunun daglara ~lkarak ~oziilmeyeeeginin anlattlmasl amaclyla onemlidir. Bu amayla fizik derslerinde yapdaeak vurgular daha da bir onem kazarur. 3. Ornek Vurgular VektOrler kavramml i~lerken iki kuvvetin aym yonlii olmasmm etki giiciiniin artmasma sebep olacagml soyledikten sonra ogretmen tarafmdan toplumsal birliktelige vurgu yaptlabilir. Boltieii faaliyetierin iilkenin giiciinii ve etkisini degi~tirebileceginin soylenmesi dersin hayatla ili~kilendirilmesi ~lsmdan da onemlidir. MomentUlll kavrammm i~lenmesinden soma hareketli bir arabadaki siiriiciiniin yakl~lk momentulllu ve arabamn durmasl durumunda ne kadarhk bir hlzla fulayacagmm hesaplanmasl emniyet kemerinin onemini vurgulamak i~in degi~ik bir ~ah~ma olabilir. lo

11 Dairesel hareket konusu ile de virajlara hlzh girilmemesinden bahsedilerek trafik kurallannm fiziksel formullerle i1i~kili oldugu bildirilebilir. Ogrenciler trafik kurallannm aslmda bilirnsel temelli oldugunu fark ettiklerinde hem kurallara daha sayglh olacak hem de dersi daha ~ok ilgiyle takip edecektir. Slirtfinme konusunda zeminin lslakhgmm doguracagl slkmttlar ve egik duzlem konusuyla da ge~i~ ustlinlugu kavrarnlan i1i~kilendirilerek verilebilir. Ogretmenin 2-3 dakikasml almayacak vurgular trafik, toplum guvenligi gibi konularda bilin~li bir toplum olu~turrna ~ah~malarma katklda bulunacakttr. Tekerlek izinin uzunlugundan arabamn son hlzmm bulunabilmesi, trafik lambalarmm renk se~irn nedeninin ula~tlabi1ir1ik ve se~ilebilirlik oldugunu ogrenen ogrencide hem derse kar~l bir deger verrne duygusu hem de gtlvenlik konulannm ciddiye almdlgl hissi ogrencinin zihninde olu~acaktlr. 4. Vurgulann Onemi: Fizik Dersi esnasmda yukarda saydan ornek vurgular dl~mda da ogretmenin konularl Milli Guvenlik ve Toplum Huzurunun saglanmasl konularlyla i1i~kilendiri1mesinin ba~hca faydalan ~uniardlr: 1. Konulann hayatla ili~kili oldugu ortaya konulur. 2. Ouvenlik kurallanmn bilimsel oldugu ve keyfi kurallar olmadlgl benimsetilir. 3. Toplurnsal ya~amda bilimsel ilkelere baghhgm huzurun kaybolmamasma katklda bulundugu belirtilir. 4. Egitim He Emniyet kurumlarmm daha br9anh ~ahi?malarda ortakhgl arttmhr. 5. Konularm e~it daglttlmasml saglar. 6. i~lenecek su~un mutlaka a~lga ylkacagl du~iincesinin olui?masml saglar. 7. Halkla emniyet gu~lerinin, ili~kilerinin gu~lenmesine katklda bulunur. 8. Teror orgutlerinin yapilanmasmm onune ge~meye yardlmcl olur. 5. Oneriler ve Sonu~: <;ocuklarm ve gen~ierin sorumluluk duygulanmn geli~mesine, saghkh birer ki~ilik yapilanmn olu~masma ve hayatj ger~ek yonleriyle tammalarma hizmet edecek kurumlar ve organizasyonlar yaptlandmlmahdu (OokIer, 2001:89). Resim, muzik, tiyatro, edebiyat ve benzeri alanlarda ~ocuk ve gen~leri geli~tirici kurumlar olu~turulmah ve bu aianiara te~vik edilmelidir (OokIer, 2001 :89). Bu ~ah~malarm amacma ula~tlabilmesi i~in yaptlmasl gerekenler ~u ~ekilde sualanabilir: I. Konular tap olarak egitimci ve emniyet gorevlilerince irdelenir ve ili~kilendirilir. ili~kilendirilen i~erik hem guvenlik gorevlilerimize hem de egitimcilerimize sunurn ile verilir. 2. Egitimcilerden konularm bitiminde gerekli vurgularl yapmalan konusunda talepte bulunulur. Onemi ve gerekliligi konusunda bilin~lendirilen ogretmenler, gerekli vurgularl yaparak, ogrencilerinin aydlnlanmasma destek verecektir. 3. Konu He ilgili bro~ur hazulanarak okullara postalanabilir. 4. <;e~it1i reklamlar ile emniyet te~kilatmm bilimsel ~ah~ma yontemleri duyurularak dosta gtlven du~mana korku sa~tlma yoluna gidilebilir. Bu ~all~ma bazl 11

12 vatanda~lann "guvenlik gii~lerinin ilkel yontemlerle ~ah~tlgllll" ileri siirerek yaptlgl Ylpratma politikalanm da ortadan kaldlracaktu. Sonu~ta ogrencilerin sadece ders olarak gordugu fizik konulanmn gunliik hayattaki toplum kurallannm olu~umuna etkisi vurgulamrsa hem ogrencilerde kurallarl benimseyici yonde bir egilim olu~acak hem de dersin sevilmesine katkida bulunacakttr. KAYNAKLAR AK<;A Y, 0., (2004), Polis dergisi, sayi:42 "Toplum Destekli Trafik Polisligi", sayfa 42 ASNA M., (2001), "Halkla ili$kiler", Polis Dergisi, YIl:7, SaYl:28, Ankara, Sayfa 14 AKLAN, N., (2002), "Gen«;:lik ve terorizm" I. Baslm. Ankara, TEMUH dairesi B~kanhgl Yaymlarl No:9, sayfa 34 BAHAR, H., (1997), "Demokratik Polislik -Temel Yakla~lmlar", Ankara, sayfa 1 e;akir, i. ve liner, B., (2004), XXII. Ulusal Fizik Kongresi Dzet Bildiri Kitabl, Bodrum, "Adli Tlpta Fiziki Uygulamalar", Sayfa 58 CELiK i., ve DEGERLi D., (2001), "Bursa Halkmm Polise BakI~ AylSlmn DI<;iilmesi ve Polis-Halk ni~kilerinin ele~tirilmesi Anket e;ah~masl", Polis Dergisi, Ytl:7, Sayt:28, Ankara, s.45 DUNDAR, N., (2000), "Avrupa Polisligine Dogru", Polis Dergisi, Ytl:6, SaYI:21, Ankara, sayfa4 ERTEKiN Y, (1995), "Halkla ili$kiler", 3. Baslm, TODAiE, YaYlll No:259, Ankara, sayfa 9 GENe; T., (1995), "Polis-Halk BUtUnle~mesi Nasd Ger«;:ekle~ebilir?", Polis Dergisi, YII: I, Sayl :2, Ankara, s GOKA, E., (2001), "Genylik ve Siddet", Actual Medicine, Temmuz, 9:7:73-81 ve Agustos, 9:8:73-82 GDKLER, B., (2001), "Travrnatik Sava~ Ya~antIlan ve Bunlann e;ocuklar iizerindeki etkileri", TUrk Psikoloji BUlteni; 22, Sayfa KEREM, A., (2004), "Cocuk ve Terorizm", Polis Dergisi, Nisan, MaYIs, Haziran, ytl:lo, sayl:40, sayfa 87 KURT, S., (2004), "Teror ve Genylik", Polis Dergisi,,SaYI:40, Sayfa DZGUVEN 1. E., ERGENE T., (1997), "Ticari Ta~lt ili$kileri", TSOF, Ankara, Sayfa 82 TORTOp, N., (1993) "Halkla ili~kiler", YargI yaymlan, Ankara, sayfa 4 Soforleri ile Trafik Polisleri TORKDOGAN,O., (1996), "Sosyal Siddet ve Tiirkiye Ger«;:egi, Ttm~ Yay, istanbul, sayfa 52 12