Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları Tıbbi Malpraktis Tıbbi Davaların Seyri ve Sonuçları

Transkript

1 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları Tıbbi Malpraktis Tıbbi Davaların Seyri ve Sonuçları

2

3 Halide SAVAŞ YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI Tıbbi Malpraktis Tıbbi Davaların Seyri ve Sonuçları Emsal Yüksek Yargı Kararlarındaki Tıbbi Müdahale Hatalarının; Yapıldıkları Sağlık Meslekleri, Tıp Alanları, Birden Fazla Tıp Alanını İlgilendiren Hatalar, Hataların Sonuçları (ölüm, uzuv kaybı, engelli bebek doğması vb.) Hataların Oluştuğu Kurumlar, İller, Yıllara Göre Yargıya Yansıma Oranları, Yargılama aşamaları ve sonuçları yönlerinden irdelenmesi. Tedavi Dolayısıyla Oluşan İkincil Zararlar Hasta Güvenliği Tıbbi Hata Komplikasyon İzin verilen Risk Alanı Yargı Kararlarında Komplikasyon Yargı Kararlarında Vekilin Özen Borcu Ankara, 2011

4 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları Halide SAVAŞ Hukuk Kitapları Dizisi: Sayfa, 16x23,5 cm. ISBN İkinci Baskı: Mart Sayfa Tasarımı: Ömer Candan Kapak Tasarımı: İsmail Çam 1. Tıbbi Malpraktis, 2. Tıbbi Hatalar, 3. Tıbbi Davalar, 4. Tıbbi Sorumluluklar, 5. Hasta Güvenliği, 6. Tıbbi Hata Sonuçları Komplikasyon, 7. İzin Verilen Risk Alanı, 8. Hekimin Dikkat Ve Özen Yükümlülüğü, 9. Estetik Hataları, Kadın Doğum Hataları, 10. Cerrahi Hataları, Anestezi Hataları, 11. Vekalet Sözleşmesi. Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayımcılık San. ve Tic. A.Ş. ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Yayın ve Dağıtım: Merkez Sağlık Sok. No: Sıhhiye / Ankara Tel : (312) Faks: (312) satis@seckin.com.tr Şube Strazburg Cad. No: 23/B Sıhhiye / Ankara Tel: (312) ankarasube@seckin.com.tr Web Adresi / yayin@seckin.com.tr Seçkin Yayıncılık Sertifika No: Baskı: Seçkin Yayıncılık, Tel: (0 312) Şube Ankara Adliye Sarayı K-Blok Zemin Kat Sıhhiye / ANKARA Tel: (312) adliyesube@seckin.com.tr Şube Abide-i Hürriyet Cad. No: 179/E Şişli / İSTANBUL Tel : (212) Faks: (212) sislisube@seckin.com.tr

5 İlgililere faydalı bir şeyler üretebildiysem bu, onların sayesinde oldu. Annem NEBİYE, babam SELAHADDİN SAVAŞ a ve tabii ki Kızım HATİCE ye

6

7 Vaktiyle tıbbi müdahaleler ampirik ve hemen hemen tehlikesizdi. Çok kere, hastalık tabii seyrini yapar, geçer veya hastayı öldürürdü. Tehlikeli ameliyat ve müdahalenin bilinmediği zamanlarda hastalar ızdıraplarına katlanmakta, ona alışmakta Allah a mütevekkil olarak şifa niyazında bulunmakta idiler. Mesela veremli, bol hava, bol gıda, istirahat ile hastalığını yenmeye çalışıyor; kulağı işitmeyen veya az işiten ona göre faaliyetini ayarlıyor, her halde vaziyetinden bir hekimi mesul tutmasını düşünmüyordu. Tetanoz serumu yaptırmaması yüzünden ölenin varisleri de kimseden şikayeti akıllarına getirmezlerdi. Ord. Profesör Mustafa Reşit BELGESAY Tıbbi Mesuliyet ESASLAR TİPİK VAKIALAR, s.12, İstanbul Üniversitesi Yayınları Hukuk Fakültesi, İstanbul 1954

8

9 Sunuş tarihinde yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu nda, hekimlerin hukuki ve cezai sorumluluklarının tanımlarında değişiklikler dikkat çekmektedir. Bu kapsamlı değişikliklerle birlikte sağlık profesyonelleri, ciddi sıkıntı ve endişe içindedir. İnsan yaşamında doğrudan etkili bir mesleğin uygulanmasında; en üst düzeyde özen gösterilmesi yanı sıra bu hizmetin aynı zamanda yüksek bir risk içerdiğinin unutulmaması gerekir. Bu kapsamda ilk başvurudan itibaren etik ilkelere ve yasal kurallara uygun bir davranışın sergilenmesi bir zorunluluk olmaktadır. Günümüzde sağlık uygulamalarının değişen yüzü, ticari kaygıların ön plana çıkması, güvene dayalı olan ilişkide ciddi kuşkuları da beraberinde getirmiştir. Yeni ve ağırlaştırılan koşulların açılan birçok davada hekimlerin ceza ve tazminat sorumluluğu ile karşı karşıya kalması sonucunu doğuracağı öngörülebilmektedir. Bu nedenle konu ile ilgili hekimlerin ve hukuk mensuplarının bilgilendirilmesinin önemi her geçen gün artmaktadır. Bu ihtiyaç doğrultusunda, yüksek yargıya yansımış olan tıbbi uygulama hatalarında bilirkişi görüşleri ve bunların davaların sonuçlarına etkilerinin ele alındığı bu kitap çok önemli bir boşluğun doldurulmasına katkı sağlayacak niteliktedir. Zira son yıllarda az sayıda da olsa tıbbi uygulama hatalarının; ülkemizdeki sıklığı, uzmanlık alanlarına göre dağılımı, oluşan zararların oranını belirten araştırmalar yayınlanmıştır. Buna karşılık bu davaların hukuksal sonuçları ile ilgili çok az bilgi bulunmaktadır. Tıp hukuku alanında, hemen her bilimsel ortamda karşılaşabileceğiniz, yüksek enerjisi ile dikkatinizi çekecek yazar Halide Savaş ın başarılı eserlerinden biri olan bu kitap; çalıştıkları dava ile ilgili bir risk değerlendirmesi yapmak zorunda olan avukatlar yanı sıra hekimler için de önlerini görebilecekleri bir yol haritası sunmaktadır. Ayrıca, hatalarımız hazinelerimizdir söyleminin amacına uygun şekilde, tıbbi uygulamalarda karşılaşılan istenmeyen durumlar analiz edilerek; tekrar yaşanmamasını sağlayacak değerli bilgilere dönüştürülmüştür. Kendisini huzurlarınızda kutluyorum. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun YORULMAZ

10

11 Önsöz ve Teşekkür Ülkemizdeki tıp ve hukuk uygulaması açısından faydalı olacağını düşündüğüm bu çalışmada, yargıya yansıyan tıbbi hataların ve tıbbi davaların ne şekilde sonuçlandığını, hangi sağlık mesleklerinde daha çok oluştuğunu, hangi tıp dallarındaki hataların ne şekilde sonuçlandığını ortaya koymaya çalıştım. Hekimler ya da diğer sağlık mesleği mensupları bu kitapta; kendi alanları ile ilgili ne tür hataların yapıldığını, hataların nasıl geliştiğini, hata sonrasında ölüm, uzuv kaybı vb. sonuçlardan hangisinin, ne oranda oluştuğunu, tıbbi hata yapan kişinin yargılanma aşamalarını ve sonuçta Yüksek Yargı Makamlarından ne karar çıktığını görebileceklerdir. Bu çalışmayı yapmamın diğer bir önemli nedeni de; ilk kez ortaya çıkacak bu sonuçların bende uyandırdığı bilimsel meraktır. Çünkü; ülkemiz hukuk uygulamasında tıbbi hataların durumunun ne olduğu konusunda, daha önce yapılmış benzeri bir çalışmaya ulaşamadım. Kitabımız, oturup baştan sona okunacak bir kitap olmaktan çok, ihtiyaç duyulduğunda ilgili bölümlere bakılarak, bu konu Yüksek Yargıya nasıl yansımış, nasıl sonuçlanmış, neler yapılmış? düşünceleri ile değerlendirilecek bir kitaptır. Hem tıp hem hukuk uygulayıcılarının elinin altında bulunması, mesleki çalışmalarda oldukça rahat olunmasını sağlayacaktır. Belli sayıda kararın bir çok yönden irdelendiği bu kitapta, çalışmanın niteliği gereği ve farklı mesleklerden okuyuculara kolaylık sağlamak amacı ile, kararların zaman zaman tekrarlanması gerekmiştir. Kitabın yazımında çok değerli hocalarımın, arkadaşlarımın samimi katkıları olmuştur. Aşağıda ismini zikrettiklerim dışında müvekkillerimin, çok zor şartlarda mesleklerini uygulamaya çalışan hakim, savcı, avukat, hekim, hemşire, yönetici arkadaşlarımın ve daha bir çok kişinin etkilediği bu kitabın ilgililere faydalı olmasını dilerim. Çalışmalarım sırasında, Doktora tez çalışması ile ve takıldığım konulardaki çözümlemeleri ile beni destekleyen; en az benim kadar önemsediğini bildiğim bu çalışmaya sunuş yazısı yazan, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sayın Doç. Dr. Coşkun YORULMAZ a, Boyumdan büyük bir işe kalkıştığımı düşünerek yardımını istediğim ve desteğini esirgemeyen Biyoistatistik Hocam Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sayın Doç. Dr. Nural BEKİROĞLU na; Uygulamadaki kararları İstanbul Barosu nun 30 Kasım 1 Aralık 2007 tarihleri arasında düzenlediği sempozyumda bizlerle paylaşan, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Üyesi Sayın Harun KARA ya ve Yargıtay 4. Ceza Dairesi Üyesi Sayın Reha SÜMER e;

12 12 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları Kaynak desteği ve bir akademisyen bakış açısıyla yaptığı yönlendirmeleri ile hep yanımda olan hukukçu meslektaşım ve arkadaşım, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deontoloji Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Dr. Gürkan SERT e; En çok, çalışkanlığından ve hukuka olan sevgisinden etkilendiğim, sadece bana değil başı sıkışan tüm meslektaşlarıma ve haksızlığa uğradığına inandığı herkese yardım eden üstad, bilirkişi ve değerli hukukçu Çelik Ahmet ÇELİK e; Uygulamadaki sorunları paylaştığım ve tıbbi sorumlulukların en önemli ayağı olan tazminat hukuku uygulaması konusunda yardımlarını ve kaynak desteğini esirgemeyen meslektaşım Av. Abdülhalim EKE ye; Sağlık hukuku konusundaki kaynak ve güncel belgeleri paylaşan, kitabın düzeltmelerini yapan, Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği (H.A.Y.A.D.) Başkan Yardımcısı arkadaşım, meslektaşım Av. Ümit ERDEM e; Kitabımda, yargı kararlarının, sadece tıbbi hatalarla ilgili kısımlarına yer vereceğimi söylediğimde, yargılama sonuçlarının da mutlaka bulunması gerektiği yönündeki telkinleri ile kitabın kapsamının genişlemesinde etkili olan, dostum ve komşum Radyoloji Teknisyeni Ayten GÜLER e; Kitabın düzeltmelerini yapan Zeynep Kamil Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi nde Tıbbi Sekreter olarak çalışan, kardeşim Nesrin SAVAŞ a; Özellikle tıbbi terimler yönünden ve diğer yönlerden gereken düzeltmeleri yapan, kitaba yönelik felsefi bakış açılarını paylaşan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Kuzey ÇELİK e; Her zaman, her yönden beni sürekli destekleyen, çok sevdiğim AİLEME ve küçük yaşına rağmen en büyük destekçim olan canım KIZIM HATİCE ye çok teşekkür ederim. Ayrıca, bu çalışmanın okuyucu ile buluşmasını sağlayan SEÇKİN YA- YINCILIK ailesine de teşekkürlerimi sunarım. Kitapla ilgili görüşleriniz, önerileriniz ve Sağlık Hukuku alanındaki paylaşımlarınız için adresinden iletişime geçebiliriz. İlgilenen herkese TEŞEKKÜRLER. Halide SAVAŞ

13 İkinci Baskıya Önsöz Yargıya yansıyan tıbbi müdahale hatalarının, tıbbi davaların değerlendirildiği kitabımızın 2.baskısını yapabilmenin sevincini ve onurunu taşıdığımız şu dönemde tıp hukuku ile ilgili bir kaç gelişme ve değişmeden de bahsetmek isteriz. Öncelikle, oldukça önemsediğimiz 2008 tarihli bir Danıştay Kararı ndan bahsetmek isteriz. Danıştay 10. Dairesi nin tarihinde verdiği, 2007/3301E. ve 2008/2939K. sayılı kararı ile, hastanelerdeki hasta kayıtlarının gerektiği şekilde saklanmaması ve talep eden mahkemelere verilmemesi durumunda; kayıtları vermeyen kurumun, bu kusurlu hareketi sebebi ile manevi tazminata mahkum edilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bu karar, hem sağlık çalışanlarının ve sağlık kurumlarının kayıt tutma yükümlülüklerinin önemi, hem kayıtların ibraz edilmemesi durumundaki tutum hem de kayıtlar bulunamadığı için hekimin teşhis-tedavi kusurunun varlığı tespit edilemese dahi tazminata mahkumiyetin söz konusu olabileceğinin örneği olması bakımından çok önemlidir. Bu konuyu detayları ile işleyen bir makalemiz bu 2.baskımızın sonundaki EKLER bölümünde yeralmaktadır. Bahsetmek istediğim bir diğer önemli konu, 1219 sayılı Kanun un 75. maddesi sebebi ile tıp ceza hukuku davalarında zorunlu bilirkişilik kurumu olan Yüsek Sağlık Şurası nın bu niteliğinin kaldırılması sonucunu doğuran Anayasa Mahkemesi Kararı dır. 22 Ekim 2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan; Anayasa Mahkemesi nin 2009/69E., 2010/79K. sayılı ve tarihli kararı ile 1219 sayılı Tababet Kanunu nun 75.maddesi iptal edilmiştir. YSŞ nın tıbbi suçlardaki bilirkişiliği, kitabımızın 1.baskısının tıp ceza hukukunu ilgilendiren bölümlerde yer almaktadır. Kitabımızda, 22 Ekim 2010 tarihinden önceki kararların irdelemesi yapıldığından, karar yorumları o tarihte geçerli olan mevzuata uygundur. Ancak kitabımızdan faydalanan kişilerin yanılmaması amacı ile hem önsözde bu konudan bahsetmek hem de içerikteki ilgili bölümleri değiştirmek şeklinde çalışmış bulunmaktayız. Bu Anayasa Mahkemesi Kararı nı da kitabımızın son bölümündeki EKLER bölümünde bulabilirsiniz. Ayrıca bu baskıya, Şubat 2011 de kabul edilen ve 2012 yılının Temmuz ayında yürürlüğe girecek olan 6098 sayılı Borçlar Kanunumuzdaki değişikliklerin ilgili bölümlerini de genel olarak dahil ettik. Özellikle haksız fiil zamanaşımı süresinin öğrenmeden itibaren 2, olaydan itibaren 10 yıl olarak belirlendiği konusunu içerikte de işeldik. Ancak, kitabımızda yer alan kararlar karar tarihlerinde yürürlükte olan mevzuata göre irdelenmiş olduğundan karar irdelemelerinde değişiklik gerekmemiştir.

14 14 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları Kitabımızın bu 2.baskısının sonuna bir bölüm daha ekledik. Bu bölüme EKLER adını verdik. Güncel tıp hukuku konularını sohbet dili ile okuyucu ile paylaştığımız bazı makalelerimizin ve önemli bazı kararların bulunduğu bu kısıma, kızımın çok sevdiği tatlılardan birinin adını (ekler) vermek istememin nedeni; can sıkıcı konuları paylaşsak da tebessüm edebilmemizin iyi olacağını düşünmemdir. Hem sağlık çalışanları ve sağlık kurumlarının hem de sağlık hizmeti esnasında çeşitli şekillerde (maddi-manevi) zarara uğrayan kişilerin sıkıntısını, zaman zaman her iki tarafta da bulunmam nedeni ile bir nebze de olsa anlayabildiğimi düşünmekle birlikte; son zamanlarda oldukça artan tıp hukuku davalarındaki bilirkişilik görevlerim nedeniyle, yargılama makamının zor durumunu da unutmamak gerektiğini belirtmek isterim. Ancak her zaman söylediğim gibi, ateş düştüğü yeri yakıyor ve biz vekillere göre asil olan tarafların durumu çok daha zor. Gerek hastası için en iyisini uygulamaya çalışırken oluşan istenmeyen durumlar nedeni ile yargılanan sağlık çalışanları, gerekse ruhunu bedenini daha iyi durumda olmak amacıyla teslim eden ama eskisinden kötü durumda olan hastalar, hasta yakınları... Her iki taraf açısından da sıkıntılı olan dava sürecinin kolay aşılmasında en önemli etken, tarafların ortak noktada buluşmasını sağlayacak çeşitli sistemlerdir. Bu sistemlerle ilgili hukuki, etik, sosyolojik, psikolojik araştırmalar yapılmalı ve uygulamaya konulmalıdır kanaatindeyiz. Kitabımızın bu 2. Baskısının da ilgilenenlere faydalı olmasını diler, tıp hukuku alanında çalışmalar yapan ve bu çalışmaları takip eden herkese teşekkür ederim. Sağlıklı günler dileklerimle Halide SAVAŞ

15 İçindekiler Sunuş... 9 Önsöz ve Teşekkür İkinci Baskıya Önsöz I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI A. TIBBİ MÜDAHALE HATALARI I. Giriş II. Tıbbi Müdahale Tıbbi Müdahalelerin Sınıflandırması a. Amaçlarına Göre Tıbbi Müdahaleler b. Uygulanma Şekline Göre Tıbbi Müdahaleler c. Uygulayan Kişinin Özelliği Açısından Tıbbi Müdahaleler Hukuka Uygun Tıbbi Müdahale ve Unsurları a. Hukuka Uygun Tıbbi Müdahale b. Hukuka Uygun Tıbbi Müdahalenin Unsurları ba. Bir Müdahale, El Atma Fiili Bulunmalı bb. Bu Fiilli Kanunen Yetkili, Ehliyetli Kişiler İcra Etmeli bc. Meşru Bir Amaçla Gerçekleştirilen Müdahalede Hastanın Hukuka Uygun Rızası Alınmış Olmalı bd. Müdahale, Mevcut Tıp Bilim ve Tekniği ile İlgili Güncel Literatüre (Tıbbi Standartlara) Uygun Olmalı, Dikkatli ve Özenli Olarak Gerçekleştirilmeli III. Tıbbi Müdahale Hataları - Tıbbi Hatalar Tıbbi Hata Çeşitleri a. İnsan Kaynaklı Hatalar aa. Yargı Hataları ab. Teknik Hatalar ac. Anlatım Hataları (İletişim Hataları) b. Teçhizat Kaynaklı Hatalar (Mekanik Hatalar) c. Sistem Kaynaklı Hatalar Dünyada Tıbbi Hatalar a. ABD b. İngiltere c. Hollanda d. İsveç e. Avusturalya f. Japonya g. İspanya... 62

16 16 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları B. TIBBİ MALPRAKTİS C. TEDAVİ DOLAYISIYLA OLUŞAN İKİNCİL ZARARLAR VE HASTA GÜVENLİĞİ I. Tedavi Dolayısıyla Oluşan İkincil Zararlar II. Hasta Güvenliği D. ÜLKEMİZ HUKUK UYGULAMASINDA YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI I. Giriş II. Tablolar ve Yorumları Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Yapıldığı Sağlık Meslekleri Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçları Hekimlik, Hemşirelik, Sünnetçilik, Eczacılık Mesleklerinde Yapılan Hataların Sonuçları a. Hekimlik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı b. Hemşirelik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı c. Sünnetçilik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı d. Eczacılık Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı Hekimlik Faaliyetleri Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Uzmanlık Dallarına Göre Dağılımı Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarının Tüm Tıp Alanlarına Göre İncelenmesi a. Cismen Eza Görme (Yaralanma, Acı Çekme) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı b. Ölümle Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı c. Uzuv Kaybı (Organ Kaybı) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı d. Uzuv Zaafı (Organ Zaafı) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı e. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı f. Engelli Bebek Doğması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları g. Konjenital Anomalili Bebek Doğması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları h. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı ı. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları i. Ayıplı (Kullanılamaz) Protez Yapılması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları Birden Fazla Tıp Alanını İlgilendiren Hataların Oluştuğu Alanlara ve Sonuçlarına Göre Dağılımı Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Kurumlara Göre Dağılımı Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının İllere Göre Dağılımı... 92

17 İçindekiler Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Yıllara Göre Dağılımı III. Tıp Alanlarına Göre Tıbbi Müdahale Hatası İçeren Kararlar Kadın Doğum Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Ölümle Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları b. Cismen Eza Görme (Yaralanma, Acı Çekme) ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları d. Engelli Bebek Doğması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları e. Konjenital Anomalili Bebek Doğması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları f. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları g. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları Hemşirelik Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları b. Ölümle Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları d. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları e. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları Genel Cerrahi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları c. Ölümle Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları d. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları Anestezi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Ölümle Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları c. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları Ortopedi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları b. Ölümle Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları Göz Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Göz Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Göz Tıp Alanı Hataları Diş Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları b. Ölümle Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları c. Ayıplı (Kullanılamaz) Protez Yapımı ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları d. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları Acil Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Ölüm ile Sonuçlanan Acil Tıp Alanı Hataları b. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Acil Tıp Alanı Hataları Çocuk Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar

18 18 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları a. Ölüm ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları b. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları Kulak Burun Boğaz Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Ölümle Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları b. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hataların Kararları a. Ölümle Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar Üroloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Üroloji Tıp Alanı Hataları Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanı Hataları b. Ölümle Sonuçlanan Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanı Hataları Beyin ve Sinir Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Plastik Cerrahi Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Zaafı ve Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Plastik Cerrahi Tıp Alanı Hataları Sünnetçilik Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Sünnetçilik Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Sünnetçilik Tıp Alanı Hataları Kardiyoloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Ölümle Sonuçlanan Kardiyoloji Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Kardiyoloji Tıp Alanı Hataları Psikiyatri Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Ölümle Sonuçlanan Psikiyatri Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Psikiyatri Tıp Alanı Hataları Dahiliye (İç Hastalıkları) Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Eczacılık Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Eczacılık Tıp Alanı Hataları b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Eczacılık Tıp Alanı Hataları Cildiye Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Göğüs Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Radyoloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Göğüs Hastalıkları Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar

19 İçindekiler 19 II. Bölüm TIBBİ DAVALARIN YARGILAMA SEYRİ VE SONUÇLARI A. GİRİŞ B. YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARININ ELE ALINDIĞI YÜKSEK YARGI MERCİİLERİ C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARLARI D. CEZA DAVALARI I. Dava Açılması İçin Gereken Unsurlar Suçun Unsurları Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu İçin Gereken Şartlar II. Taksirle Yaralama ve Öldürme Suçları Şikayet Süresi Zamanaşımı III. Görevi İhmal ve Görevi Suistimal Suçları VI. Yargıtay Ceza Daireleri ve Ceza Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi Eksik İnceleme Sebebi ile Bozulan Kararlar a. Adli Tıp Kurumu ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Kararlar b. Yüksek Sağlık Şurası ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Kararlar c. Üniversiteden Görüş Sorulmasını Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı d. Dosyadaki Yüksek Sağlık Şurası Raporunun Karşı Oyları ve Diğer Delillerin Tekrar Değerlendirilmesini Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı e. Adli Tıp Kurumu Genel Kurulu ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı f. Eksik İnceleme Sebebi ile Bozulan Kararlarda En Çok Tartışılan Hususlar Suç Niteliğinin Yanlış Belirlenmiş Olması Sebebi ile Bozulan Kararlar Yüksek Sağlık Şurası dan Görüş Alınması Zorunluluğuna Uyulmadığından Bozduğu Kararlar Tek Ön Ödeme Talebi ile İki Davanın da Ortadan Kaldırılmasına Karar Verilmesinin Yasaya Aykırı Bulunduğu Karar E. TAZMİNAT DAVALARI I. Genel Olarak Yargı Yolu, Görev, Yetki Dava Açılması İçin Gereken Unsurlar Zamanaşımı II. Yargıtay Hukuk Daireleri ve Hukuk Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi Onama Kararları Bozma Kararları a. Dosyadaki Bilirkişi Raporunun Kabul Edilemez Olması Sebebiyle Bozulan Kararlar aa. Kararlarda Bilirkişi Raporlarının Hükme Esas Alınacak Nitelikte Görülmemesinin Sebepleri ve Sonuçları

20 20 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları ab. Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez Şeklinde Sonuçlanan Kararlar aba. Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez; Hüküm Kurulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar abb. Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez; Üniversiteden Görüş İstenmeli Şeklinde Sonuçlanan Kararlar ac. Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Kabul Edilemez aca. Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Kabul Edilemez, Hüküm Kurulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar acb. Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Hükme Esas Alınamaz; Üniversiteden Görüş Sorulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar acc. Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Kabul Edilemez; Konusunda Uzman Kişilerden Oluşturulacak Bilirkişi Kurulundan veya Adli Tıp Kurumundan Görüş Sorulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar ad. Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez Şeklinde Sonuçlanan Kararlar ada. Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Hüküm Kurulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar adb. Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Büyük Kurulu'ndan Görüş Sorulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar adc. Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Kurumu'ndan Görüş Sorulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar add. Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Üniversiteden Görüş Sorulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar ade. Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Konusunda Uzman Kişilerden Oluşturulacak Bilirkişi Kurulundan veya Adli Tıp Kurulundan Görüş Sorulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar adf. Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Kurumu İlgili İhtisas Dairesinden veya Üniversitelerden Seçilecek Konusunda Uzman Bilirkişi Kuruluna Görüş Sorulmalı Şeklinde Sonuçlanan Kararlar b. Yargı Yolu, Husumet, Görev Yönlerinden Bozulan Kararlar c. Kusur Oranına Göre Tazminattan İndirim Yapılması ile İlgili Kararlar d. Zamanaşımı ile İlgili Kararlar e. Manevi Tazminat ile İlgili Kararlar III. Danıştay Daireleri ve Dava Daireleri Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi Onama Kararları Bozma Kararları VI. Tıbbi Hata Davalarında Özellikli Durumlar Tıbbi Hata, Komplikasyon, İzin Verilen Risk Alanı Yüksek Yargı Kararlarında Komplikasyon Yüksek Yargı Kararlarında Vekilin (Hekimin) Özen Borcu Sonsöz ve Teşekkür EKLER Kaynaklar Kavramlar Dizini

21 Kavramlar Dizini 13. Hukuk Dairesi, Hukuk Dairesi, 179 A ABD, 51, 52, 53, 72, 74 Abse Drenaj, 70 Acemice Davranışları, 207 Acemilik, 43 Acı Çekme, 221 Acil, 28, 34, 47, 52, 83, 85, 86, 90, 148, 207, 213, 220 Acil Bakım Teknikerleri, 35 Acil Durum, 31, 32, 39 Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği, 35 Acil Tıbbi Yardım, 34 Acil Tıp, 148, 149 Acil Tıp Teknikerleri, 34 Acil Tıp Teknisyenleri, 34, 36 Adale Bozuklukları, 68 Adana, 92 Adıyaman, 92 Adli Para Cezası, 189, 192 Adli Tıp, 75 Adli Tıp Genel Kurulu, 278 Adli Tıp İhtisas Dairesi, 232, 240 Adli Tıp Kurumu, 41, 82, 204, 205, 206, 207, 208, 213, 228, 229, 232, 233, 237, 268, 278 Adli Tıp Kurumu Genel Kurul Raporu, 233 Adli Tıp Kurumu Genel Kurulu, 214, 231 Adli Tıp Kurumu İhtisas Daireleri, 233 Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesi, 204 Adli Tıp Kurumu Raporu, 230 Adli Tıp Uzmanı, 213 Adli Yargı, 177, 219, 223, 224, 253, 255, 256, 258, 259 Ağır Hizmet Kusuru, 275, 277 Ağır İhmal, 221 Ağır İzler, 68 Aile Hekimi, 56 Akreditasyon, 53 Alerji, 68, 209 Alman Hukuk Doktrini, 30 Alman Hukuk Uygulaması, 30 Ambulans, 35 Ameliyat, 23, 41, 42, 45, 49, 54, 67, 68, 69, 70, 204, 210, 223, 230, 274, 280, 292, 293, 294 Ameliyat Sonrası, 91 Ameliyathane, 67 Amerika, 50, 53 Amerika Birleşik Devletleri, 50, 51, 67, 72, 93 Amerikan Hastaneler Birliği, 52 Amerikan Hukuku, 52 Amerikan Tıp Derneği, 51 Anaflaksi, 81 Analiz, 73, 74 Anamnez, 49 Anayasa, 38, 189, 196 Anayasa Mahkemesi, 64 Anayasal Hak, 29 Anestezi, 49, 56, 70, 83, 84, 86, 87, 89, 90, 91, 129, 132, 133 Anestezi Hatası, 231 Anestezi Teknisyeni, 204 Anestezi Uzmanı, 204 Anestezi ve Reanimasyon, 87 Anestezist, 62 Anesteziyoloji ve Reanimasyon, 83 Anjiografi, 69 Anjiyo, 69, 205 Ankara, 92 Anlatım (Beklenti) Hataları, 46, 48 Anonim Şirket, 225 Antalya, 92 Antibiyotik, 67 Apandisit, 67 Asemptomatik, 47 Asıl Edim, 68 Asistan Hekimler, 210 Asker Kişi, 254, 279 Asker Sağlık Mesleği Mensubu, 254 Askeri Hastane, 91, 279 Askeri Yargı, 219 Askeri Yargıda Görülecek Davanın Nitelikleri, 254 Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, 254 Asliye Hukuk Mahkemesi, 225, 254 Astım, 67 Aşı, 24 Aşırı Tedavi, 46 Ateşli Silahla Yaralanma, 207 Atipik, 71 Avukat, 296 Avusturalya, 44, 50, 59, 61 Avusturalya Olay İzlem Sistemi, 60 Avusturalya Sağlık Hizmetlerinde Kalite Araştırması, 59 Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik, 34 Ayaktan Bakım Hizmetleri, 54 Aydınlatılmış Onam, 39, 42, 233, 287 Aydınlatılmış Onam Formu, 39, 40, 287 Aydınlatılmış Rıza, 31 Aydınlatma, 42, 287 Aydınlatmanın Kapsamı, 287 Ayıp, 233 Ayıplı (Kullanılamaz) Protez, 145 Ayıplı (Kullanılamaz) Protez Yapılması, 90