KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI

Transkript

1 KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI III. Hafta Yrd. Doç. Uzay KARAHALİL

2 Köprülü Kanyon Milli Parkının Kısa Tanıtımı

3 Gerçekleştirilen Envanter Çalışmaları

4 Belirlenen Orman Fonksiyonları Üretim Ekolojik Sosyal Odun Üretimi Fonksiyonlar Ölçüt Gösterge Yetişme ortamı özellikleri, kapalılık, yerel halkın iş gücü talebi, transport imkanları, idari ve teknik alt yapı Kızılçamın hakim olduğu ve ekolojik, sosyal fonksiyonların ağırlıkta olduğu alanlar dışındaki koru meşcereleri ODOÜ Üretimi Yaban Hayatı Koruma Alpin Zon Doğal Yaşlı Ormanlar Ekolojik Etkilenme Bölgesi Yüksek Kor. Değerli Alan. Yüksek Dağ Orman Ekosistemi Servi Tohum Meşceresi Tür, kapalılık, yükselti Yasal olarak ilan edilmiş yaban hayatı ve geliştirme sahaları, ender ve nesli tükenmekte olan yaban hayvanları Yükselti Yaş, çap ve boy Kritik ekosistemlere komşu olma, ekosistemler arası bağlantı sağlama Meşcere itibari ile eşsiz veya biyolojik çeşitlilik açısından önemli alanlar Ağaç formu, ağaç boyu, ağaç çapı, yükselti Yasal Olarak Ayrılmış Alanlar Yayla kekiği (Origanum munitiflorum) yayılış gösterdiği 1 kapalı ve bozuk meşcereler ile orman içi açıklıklar, nadir olarak 2 kapalı meşcereler Yaban hayvanlarının envanter sırasında görüldüğü alanlar, yaban hayvanlarına uygun habitat oluşturan bölmecikler 2000 mt. üzerinde orman üst sınırında kalan bölmecikler Sıra dışı yaş, çap ve boya sahip bireyleri barındıran meşcereler Özellikli alanlara bitişik bölmecikler Saf ve karışık Servi meşcereleri Genellikle orman üst zonundan (1700 m üzeri) alpin zona kadar olan (2000 mt.) bölmecikler Yasal olarak servi tohum meşceresi olarak ayrılmış 754 nolu bölme Sosyal Baskıdan Koruma Su Kaynaklarını Koruma Estetik Görünüm Kuş Gözlem Rekreasyon Usulsüz faydalanmanın görüldüğü köy ve yayla gibi yerleşim yerlerine yakın yerler, keçi otlatılan alanlar Köprüçay ırmağının yüksek debiye ulaştığı dere tabanı Topografya, jeolojik yapı, meşcere yapısı Kuşların yuva yapabilecekleri kayalık alanları barındırma Piknik, kamp alanı, su sporlarının yapıldığı alanlar Yerleşim yerlerine komşu ve otlatmanın görüldüğü alanlara komşu bölmecikler Köprüçay ırmağına komşu bölmecikler Adam kayaların içinde yer aldığı ve turistler tarafından sıkça kullanılan karayolundan görülen meşcereler Kızıl akbaba, kara akbaba ve şah kartalın yaşadığı dik kayalık alanlara sahip bölmecikler Rafting başlangıç noktası, piknik ve kamp 16 Mart 2017 yapılan - bölmecikler Trabzon

5 Fonksiyon Alanları Orman Fonksiyonları Verimli (ha) Bozuk (ha) OT, T ve Su (ha) Toplam (ha) Alan (%) Odun Üretimi Bitkisel ODOÜ Üretimi Yaban Hayatı Koruma Alpin Zonu Doğal Yaşlı Ormanlar Ekolojik Etkilenme Bölgesi Yüksek Koruma Değerinde Alan Yüksek Dağ Ekosistemi Gen Koruma (Servi Tohum Meş.) Sosyal Baskılı Alanları Koruma Su Kaynaklarını Koruma Estetik Görünüm Kuş Gözlem Rekreasyon Açıklık (Z, İs, Ku) Toplam

6 Silvikültürel İşlem Üniteleri Silvikültürel İşlem Ünitesi I - Koruma II - Korurken Yararlanma III - Yararlanırken Koru. Orman Fonksiyonları Yüksek koruma değerine sahip alanlar, servi tohum meşceresi, rekreasyon alanları, kuş gözlem alanları, yaban hayatı koruma alanları, doğal yaşlı ormanlar, alpin zon, ekolojik etkilenme bölgeleri, yüksek dağ ekosistemleri, su kaynaklarını koruma alanları ve estetik görünüme ayrılmış alanlar Sosyal baskıdan koruma alanları Odun üretimi ile odun dışı orman ürünleri üretimi için ayrılmış alanlar

7 Bir Korunan Alan İçin UDGP (Uzun Devreli Gelişme Planı) Çok Önemlidir 2873 Sayılı Milli Parklar Kanununun, 4. maddesi gereğince Bakanlıkça hazırlanan/hazırlattırılarak onaylanan UDGP ile: Milli Park ya da Tabiat Parklarının koruma bölgeleri ni belirler. Koruma Bölgeleri içerisinde gerçekleştirilecek faaliyetlere ilişkin arazi kullanım kararlarını verir. Uygulama sürecine ilişkin eylem planını yada alt programlarını kapsar.

8 2873 Sayılı Milli Park Kanunu Madde 4: İşletme Bu kanun hükümlerine göre Milli Park olarak belirlenen yerlerin özellik ve nitelikleri göz önünde tutularak, koruma ve kullanma amaçlarını gerçekleştirmek üzere, kuruluş, geliştirme ve işletilmelerini kapsayan gelişme planı; ilgili Bakanlıkların olumlu görüşleri ve gerektiğinde fiili katkılarıyla Orman ve Su İşleri Bakanlığınca hazırlanır ve yürürlüğe konur. denilmektedir. Uzun Devreli Gelişme Planı ; 2873 Mili Park Kanununa dayalı olarak çıkarılan Milli Parklar Yönetmeliği nin 11. maddesinde yer almakta ve Milli Parklar için UDGP yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

9 UZUN DEVRELİ GELİŞME PLANLARINDA ALANIN ÖZELLİKLERİ DİKKATE ALINARAK GÖREV ALMASI MUHTEMEL MESLEK DİSİPLİNLERİ İLGİLİ MESLEK GRUBU Şehir Plancısı, Peyzaj Mimarı Orman Mühendisi Jeoloji Mühendisi Çevre Mühendisi Hidrojeoloji Mühendisi Harita Mühendisi Ziraat Mühendisi Su Ürünleri Mühendisi Biyolog Mimar Sosyal Bilimler ALT DALLARI Sedimentolog, Jeomorfolog, Volkanolog, Petrografi Uzmanı, Speleolog, Yapısal Jeoloji Uzmanı Gözenekli Ortam ve Karst Toprak, Tarım Ekonomisi, Bahçebitkileri, Tarla Bitkileri, Zootekni, Kültürteknik vd. Ekolog, Zoolog, Limnolog, Herpetolog, Ornitolog, Omurgalı Uzmanı, Hidrobiyolog, Botanik Uzmanı, Arkeolog, Tarih, Sanat Tarihi, Coğrafya, Sosyolog

10 Uzun Devreli Gelişme Planı : Analitik Etüt Sentez Planlama olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.

11 I.AŞAMA ANALİTİK ETÜT (VERİ TOPLAMA) Bu aşamada arazi ve literatür çalışmalarından elde edilen veriler toplanarak mevcut durum ortaya konulmakta ve doğal yapıya ilişkin olarak alanın topografyası, jeolojik ve hidrojeolojik yapısı, iklim verileri, toprak yapısı vb. özellikleri araştırılmaktadır.

12 II. AŞAMA: SENTEZ VE DEĞERLENDİRME: Bu bölümün amacı; korunan alanın neden önemli olduğunu tanımlamak ve anlamaktır. Korunan alana ait kaynak değerlerinin tanımlandığı ve bu değerlerin birbirleriyle ilişkilendirildiği, sorun ve olanakların tanımlanmasının yapıldığı bölümdür. Aynı zamanda yasal, doğal ve antropojenik sınırlayıcılar, tehdit ve fırsatlar da bu bölümde tanımlanır.

13 III. AŞAMA, PLANLAMA Bu bölümde koruma-kullanma dengesi içinde Milli Park alanının da yer alabilecek aktiviteler belirlenmekte ve Uzun Devreli Gelişme Planının hedefleri, amaçları ve planlama kriterli doğrultusunda fiziki plan kararları (1/25000 ölçekli) geliştirilmektedir. Ayrıca plan karar ve hükümlerinin uygulama etkinliğinin sağlanabilmesi için alanın korunması, kullanılması ve yönetilmesine ilişkin organizasyon şeması, eylem planları, izleme ve değerlendirme kriterleri oluşturulmaktadır.

14 Bölgeleme ve Plan Kararları Bölgelemede; Alanın ana kaynak değerleri, kaynak değerlerinin hassasiyeti, nadirliği, onarılabilirliği, endemizm, risk faktörleri, ekosistem bütünlüğü, peyzaj çeşitliliği, türler için uygun yaşam alanı genişliği, Geleneksel kullanımlar ve sosyo-kültürel değerler, Mülkiyet durumu, Yasal, çevresel, antropojenik ve fiziki faktörler, diğer sınırlayıcılar ve alana özel muhtemel diğer unsurlar, dikkate alınmaktadır. Mutlak Koruma Bölgesi Hassas Koruma Bölgesi Sürdürülebilir Kullanım Bölgesi Kontrollü Kullanım Bölgesi

15 PLAN HÜKÜMLERİ Plan kararlarının hangi şartlar ile uygulama yapılacağı tanımlanmaktadır. Plan hükümleri iki genel başlık altında hazırlanmaktadır. 1.Genel Hükümler; alanın tamamına ilişkin düzenlemeleri, 2.Özel Hükümler alanda yapılan bölgeleme bazında bölgelere ilişkin düzenlemeleri, içermektedir.

16 Örnek: Altındere Vadisi Milli Parkı Plan Kararları Planda belirtilen kullanım alanlarında, kullanım amacı dışında hiçbir tesis yapılamaz. Yapılacak tesisler sonradan hiçbir biçimde planda gösterilen amaç dışında kullanılamaz. Milli Park alanında yapılacak yapılarda, yerel mimari, üslup, form, renk, kitle büyüklüğüne uymak zorunludur. Belirlenen bu tur güzergahları yayaların ve bisiklet ve binek taşıtların kullanımına yönelik olarak düzenlenecektir. Milli park alanında belirlenen tur güzergahlarına tur otobüslerinin girmesine izin verilmeyecektir.

17 Orman Amenajmanı Açısından Öne Çıkan Plan Kararları-I Ekonomik değere sahip odun dışı ürünlerin, Hassas Koruma bölgeleri dışındaki bölgelerde toplanması için gerekli uygulama programı Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Özel Amenajman Planı ile belirlenir. Ayrıca, toplama işlemini gerçekleştirebilmek için, Orman ve Su İşleri Bakanlığı (Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü) XII. Bölge Müdürlüğü nce eğitim ve sertifikasyon çalışması yapılması zorunludur. Altındere Vadisi Milli parkı içerisindeki tescilli meralarda geleneksel hayvancılık faaliyetlerinin yürütüldüğü yaylalarda, milli parklar kanununun 13. maddesi gereği hazırlanacak özel amenajman planlarında belirtilecek esaslar doğrultusunda Orman ve Su İşleri Bölge Müdürlüğünce otlatmaya izin verilebilir. Orman alanları içerisinde otlatmaya izin verilmez. Milli Park alanında kalan ormanlarda ekosistemlerin korunması ve iyileştirilmesi yönünden yapılması gerekli her türlü iş ve işlem, üretim amaçlı olmamak kaydıyla Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Özel Orman Amenajman Planı nda belirlenir.

18 Bizim İçin Önemli Olan Kısımları-II Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Orman Genel Müdürlüğü arasında imzalanan ve tarihinde yürürlüğe giren protokol uyarınca Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman Amenajman Planı iki genel müdürlüğün iş birliği ile hazırlanır. Ormanlarda normalin üzerinde meydana gelebilecek böcek zararına ve hastalıklara karşı biyolojik yöntemlerle mücadele esastır. Diğer mücadele yöntemleri ise ancak zorunlu hallerde ilgili birimlerce (DKMP, OGM, Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Üniversite) düzenlenecek bilimsel ve/veya teknik raporlar doğrultusunda gerçekleştirilebilir.

19 ALT PLAN, PROJE VE PROGRAMLAR Bu bölümde; - Kaynak Yönetimi Alt Planı, - Ekoturizm Alt Planı, - Ekolojik Tarım Alt Planı, - Eğitim ve Bilinçlendirme Programı, - Gönüllülük Programı vb. plan ve programlar yer alabilir. Uzun Devreli Gelişme Planı Plan Hükümleri uygulama plan, proje ve programları için; *yol gösterici, *yönlendirici, *kesin tanım içeren özellikte düzenlenir. Orman Amenajman Planı da bir alt plan niteliğindendir.

20 TEŞEKKÜRLER