Yrd. Doç. Dr. Orçun İMGA 1 RELIGION-STATE RELATIONS AND THE SEPARATION OF CHURCH AND STATE IN THE NETHERLANDS

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yrd. Doç. Dr. Orçun İMGA 1 RELIGION-STATE RELATIONS AND THE SEPARATION OF CHURCH AND STATE IN THE NETHERLANDS"

Transkript

1 HOLLANDA DA DİN-DEVLET İLİŞKİLERİ VE KİLİSE-DEVLET AYRILIĞI Yrd. Doç. Dr. Orçun İMGA 1 Özet: Hollanda, gerek geçmişte, gerekse de günümüzde, dezavantajlı muhtelif dinî topluluk bakımından bir sığınak rolü oynamıştır. Bu iklimin etkisiyle gelişen çoğulcu yapı, siyasal sistemin temel karakterini yaratmıştır. Sistemde var olan toplumsal kutuplar arasındaki denge arayışı, kilise ve devlet ayrılığının tesisini zorunlu kılmıştır. Bu makalede, Hollanda daki din ve devlet ilişkileri modelinin tarihî kökleri ve günümüzdeki görünümü ele alınmıştır. Hollanda daki dindevlet ilişkileri nosyonu ve kilise-devlet ayrılığı uygulaması analiz edilerek, bu ülkedeki siyasal sistemin çoğulcu karakteri ve bu karakterin etkisinde şekillenen model incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Hollanda, sütunlaşma, çoğulculuk, kilise ve devlet ayrılığı RELIGION-STATE RELATIONS AND THE SEPARATION OF CHURCH AND STATE IN THE NETHERLANDS Abstract: Both in past and today the Netherlands has played a role of haven for the various disadvantaged religious groups. The pluralist structure which progressed depending on that climate, created the main character of the political system. Seeking a balance between political poles in the system made establishing the separation of church and state necessary. In this article the historical roots and present-day view of the Netherlands religion and state relations model was discussed. The pluralist character of the political system in this country and the conception of the separation of church-state which shaped under the influence of that character was studied by analysing the notion of religion-state relations and the practice of the separation of church-state in the Netherlands. Key Words: The Netherlands, pillarisation, pluralism, the separation of church and state GİRİŞ Hollanda, Avrupa ülkeleri içinde, özgürlükçü sosyal dokusu ve tarihî temellere sahip hoşgörü geleneğiyle temayüz etmiş bir ülkedir. Ortaya çıkışındaki temel belirleyicinin din olgusu olduğu 2 bu özgürlükçü iklimi, gerek toplumsal hayatın muhtelif sahalarında, gerekse de devletin dinî gruplara tanıdığı serbesti ve onlara verdiği destekte hissedebilmek mümkündür. Hollanda, günümüzde olduğu gibi, tarihsel süreçte de, heterodoks dinî gruplar açısından sığınabilecekleri muhkem bir yer olmuştur dan beri ölüm cezasının uygulanmadığı bir ülke olan Hollanda, XVII. yüzyıldan bu yana, baskı gören dinî grupların iltica ettiği bir mülteci cenneti olarak değerlendirilmektedir (Monsma ve Soper, 2005: 53). Bilhassa anılan yüzyılın Hollanda sı, kendi dönemi itibariyle, dinî çeşitlilik konusunda diğer Avrupa ülkelerine nazaran müstesna biçimde müsamahalıydı. Ülke, özellikle ekonomik saiklerle tüccar sınıfları ve muhtelif nedenlerle mâruz kaldıkları baskı ve eziyetlerden kaçan mültecileri, konukseverlikle karşılamıştır. 3 Hollanda Reform Kilisesi nin hukuken resmî kilise olmasına ve onun haricindeki hiçbir dinî yapının kamusal ibadet hakkı bulunmamasına karşın, bunu düzenleyen kanun katı biçimde uygulanmamış, dolayısıyla da, ülkedeki dinî çeşitlilik serpilip gelişebilmiştir (Reichley, 1985: 74, 75). Amerika Birleşik Devletleri nin ilk göçmen gruplarından olan Pilgrimler (Hacılar), Yeni Dünya ya gelmeden önce, dinî inançları sebebiyle baskı gördükleri İngiltere den, Hollanda nın Leiden bölgesine sığınmış ve Amerika ya bu topraklardan gelmişlerdir. Yine, İngiltere den kaçan Püritenler de, Amerika ya göç etmeden önce bu ülkeye sığınmıştı (İmga, 2010: 79). Benzer biçimde, Orta Çağ da ve daha sonrasında Nazi döneminde, çeşitli sebeplerle hor görülen Museviler, kendilerini bu ülkede güvende hissetmişlerdir. 4 XX. yüzyıla gelindiğinde, başlangıçta sömürgelerden gelen, daha sonrasında yoğun işçi göçüyle beraber sayıları artan Müslümanlar da, ülkenin bu tarihî geleneğinden istifade etmişlerdir (Yükleyen ve Kuru, 2006: 44). 5 1 Yrd. Doç. Dr., Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Kamu Yönetimi Bölümü. 2 Burada din olgusu ifadesi kullanılarak kastedilen, hem dinî güçlerin kendi arasındaki, hem de dinî güçlerle ladinî güçler arasındaki farklılaşmaları içeren bir bağlamdır (Maar, 1997: 25). 3 XVII. yüzyılın İngiliz düşünürleri, küçücük Hollanda nın, nasıl olup da, İngiltere karşısında büyük bir ticarî, ekonomik ve askerî rakip olarak ortaya çıktığı sorusu üzerine fikir yürütmüş ve bu küçük komşularının şaşırtıcı üstünlüklerinin, din özgürlüğünden ileri geldiği konusunda mutabık kalmışlardır. Örneğin, Sir William Temple, Observations upon the United Provinces of the Netherlands (1673) isimli çalışmasında, ticaret ve zenginliklerinin ciddi biçimde gelişiminin ve bunun neticesi olarak, güçlenip kalkınmalarının, Hollandalılar ın, ülkelerindeki her dine karşı âdil bir koruma bahşetmesi akıllılığından kaynaklandığı sonucuna varmıştır. Benzer biçimde, William Penn de, Hollanda nın kendi halkını, görüşleri ne olursa olsun bağrına basmasının, bu ülkenin zenginleşip güçlenmesinin temel sırrı olduğunu ifade etmiştir (Hutson, 2007: 27). 4 Özellikle XVII. Yüzyılda, Hollanda, Musevileri Batı Avrupa da resmî olarak dostane biçimde kabul eden tek devletti. Bunun neticesi olarak da, Museviler, Hollanda nın dünyanın pek çok bölgesindeki sömürgecilik faaliyetinde onlarla birlikte çalışmıştır (Reichley, 1985: 75). 5 Esasen, Hollanda nın İslâm dini ile tanışması, XIX. yüzyılda, nüfusunun çok büyük bölümü Müslüman olan Endonezya yı sömürge seçmesiyle olmuştur. Buna karşın, ülkedeki ilk İslâmî kuruluş, bu ülke Müslümanlarınca 1932 yılında Lahey de kurulmuştur yılında, Endonezya yakınlarındaki Moluk adasından, Hollanda Kraliyet Ordusu nda Endonezya nın bağımsızlığına karşı savaşan asker ve bunların ailelerinden oluşan kişilik Müslüman bir grup bu ülkeye gelmiştir. Daha sonraki dönemde, 1975 yılında bağımsızlığını ilan etmesiyle birlikte, Surinam dan gelen Müslümanlar da, ülke nüfusuna dâhil olmuştur. Gerek Moluk, gerekse Surinam dan gelen Müslümanların, Flamanca dilini biliyor olmaları ve Hollanda kültürüne olan aşinalıkları, bu topluma katılımlarını ve asimilasyon süreçlerini hızlandırmıştır (Yükleyen ve Kuru,

2 Bu çalışmada, temel olarak, dinî özgürlük ve çoğulculuk nosyonunun şekillendirdiği karakteristik ülkelerden olan Hollanda daki din ve devlet münasebetleri, tarihî arka planıyla birlikte kısaca değerlendirilerek analiz edilmeye çalışılmıştır. Ülkedeki dinî çoğulculuğu doğuran sebepler, kilise-devlet ayrılığı 6 ve dinî özgürlüklerin anayasal görünümü bu kapsamda ele alınmaya çalışılmıştır. HOLLANDA DA ÇOĞULCU DİNÎ HAYATIN TEMEL KARAKTERİ OLARAK SÜTUNLAŞMA Hollanda nın siyasî sistemi, tarihsel olarak, din eksenli bir biçimde gelişmiştir. Kökeni XIX. yüzyıla uzanan bu gelenek, geçmişte yaşanan din mücadelelerinin bir uzantısıdır. Protestanlar ve Katolikler arasındaki egemenlik mücadeleleri, zaman içerisinde, genel oy hakkı talebi merkezli bir sınıf mücadelesiyle birlikte, siyasî hayatta her eğilimin temsiline imkân tanıyan çok sesli bir hâli ortaya çıkarmıştır (İmga, 2005: 36). Bugün için Hollanda, adeta farklı dinî, etnik ve bölgesel gruplardan oluşan bir mozaik görünümündedir. Bu gruplardan her biri, özgün kimliği ve bağımsızlığı hususunda oldukça hassas davranmaktadır (Monsma ve Soper, 2005: 54). Verzuiling ya da pilarizasyon olarak ifade edilen ve dilimize, sütunlu yapı ya da sütunlaşma olarak aktarılabilecek bu siyasî iklim, Hollanda sisteminin temel karakteridir. Bu yapı içerisindeki her bir sütunu temsil eden, Reformcu Protestanlar, Katolikler, Liberaller ve Sosyalistler gibi gruplar, sadece örgütsel düzeyde varlık göstermeyip, aynı zamanda, temsil edildikleri siyasî partilerle birlikte, kendilerine ait okullar, hastaneler, sendikalar, sosyal hizmet kurumları, kitle iletişim araçları, finansal kuruluşlar ve üniversiteleri içeren komplike bir tablo ortaya koymaktadırlar (İmga, 2005: 36). Sistemi oluşturan sütunlardan her biri, ayrı bir bağlamı ifade etmektedir. Katolik bir sütun örneğinde düşünürsek, bu bağlam, Katolik bir siyasî partinin, ilkokuldan üniversiteye kadar Katolik okulların, Katolik televizyon ağının, Katolik gazetelerinin ve Katolik sosyal kulüplerin sistem içindeki varlığı anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, Katolik ailede büyüyen bir kişi, hayatını büyük ölçüde, Katolik organizasyonlara dâhil olarak yaşamaktadır (Monsma ve Soper, 2005: 64-65). Bununla beraber, hâlâ sosyal yapının bir parçası olmayı sürdürmekte ve anayasadaki yerini muhafaza etmekte olsa da, sütunlaşma sistemi aşınmaya başlamıştır. Hollanda nın, 1960 lardan itibaren süratli bir sekülerleşme sürecine girmesi neticesinde halkın kiliselerden uzaklaşması ve dinî gruplar arasındaki yakınlaşmaların artmasıyla birlikte, sütunlaşma sistemi de zamanla önemini yitirmiştir. Toplumda dinin rolünün nispeten azalmasına paralel biçimde, siyasî alanda kilise ve devlet ayrılığının sağlanması temayülü kuvvet kazanmıştır (Yükleyen ve Kuru, 2006: 45). 7 Netice itibariyle, Hollandalıların, artık, hayatlarını tek bir sütunun sınırları içerisinde yaşama istekleri zayıflamıştır. Hatta, bugünkü Hollanda da, sütunlaşmanın, menfî bir anlama dönüştüğü de söylenebilir. Zira bu kavram, geçmişe ait, anakronik bir yapı olarak düşünülmekte, dinî dışlayıcılık ve bölünmüşlüğün yaşandığı bir çağı hatırlatmaktadır (Monsma ve Soper, 2005: 65). DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİNİN TARİHÎ ARKA PLANI Hollanda Krallığı, 8 anayasal monarşi ile yönetilen bir Avrupa ülkesidir ve her ne kadar, anayasa, sadece kral dan bahsediyor olsa da, XX. yüzyıl boyunca, devlet başkanları hep kraliçe ler olmuştur. Kökeni 1813 yılına uzanan Hollanda monarşisi, günümüzde ulusal birliğin en muteber ve önemli sembolü 9 olmakla beraber, tarihî süreçte her zaman için gerçek mânâsıyla bir millî sembol olmayı başaramamıştır. Son dönemlere kadar, kraliyetin, Kalvinist blokla olan ilişkileri, ulusun geri kalanından çok daha yakın bir biçimde cereyan etmiştir. 10 Dolayısıyla, Katolikler açısından, Protestan bir kraliyetin egemenliğini tanımak, özel nitelikli bazı sorunlar yaratmıştır Anayasası nda, monarkın Protestan olması gerektiği 2006: 44). Sömürge topraklarından kaynaklanan göçler bir kenara bırakılırsa, İslâm dininin, Hollanda topraklarındaki varlığı, 1960 larda başlayıp dalga dalga devam eden, Türkiye ve Fas gibi ülkelerden gelen işçi akınları neticesinde hız kazanmıştır. Bunun sonucu olarak, İslâm dini, %6 civarı bir oranla, Protestan ve Katoliklerden sonra, nüfus bakımından ülkedeki üçüncü büyük din hâline gelmiştir. (Bugün için Hollanda nüfusunun dinî kompozisyonu, 2006 yılı verilerine göre şöyledir: Katolik %30, Reform Kilisesi %11, Kalvinist %6, diğer Protestanlar %3, İslâm %5.8, diğer dinler %2.2, hiçbirisi %42 ( 2009). Bilhassa 1970 lerden sonra, belirttiğimiz gibi, Endonezya ve Surinam gibi eski kolonilerden gelen göçmenler ve Türkler ile Faslılar gibi azınlık işçi gruplarının ülkeye gelişleriyle birlikte, Hollanda siyasî sitemini etkileyen farklı dinamikler ortaya çıkmıştır. Bu dönemden itibaren Hollanda siyasetini etkileyen temel tartışmalar, etnik azınlık gruplarının bireysel ve kolektif hak talepleri, kanunî haklarda eşitlik isteği ve Hollanda kurumlarına sosyal ve ekonomik katılım arzuları olmuştur. Bunun sonucunda, Hollanda siyasetini belirleyen temel eğilim, etnik azınlık gruplarının, kültürel kimliklerini muhafaza ederek sisteme entegrasyonları yönünde gelişmiştir (Glastra, Schedler ve Kats, 1998: 168). 6 Kilise ve devlet ayrılığı ifadesinden anlaşılması gereken, Anglo-Amerikan siyaset bilimi literatüründe kullanılmakta olan separation of church and state kavramıdır. Kavram, -belirgin farklar taşımakla birlikte- Türkçede başvurulan laiklik ilkesinin karşılığıdır (Konuya ilişkin, sekülerlik i de içeren detaylı bir kavramsal çerçeve için bkz. (İmga, 2005: 27-58). 7 Gerçekten de, ülkede yükselişe geçen sekülerleşme trendi dikkat çekici olmuştur yılları arasında, Katolik Kilisesi ne mensup olanların oranı, %37 den %31 e, Reform Kiliseleri ne mensup olanlardaysa bu oran, %38 den %21 e düşmüştür. Yine bu dönemde, hiçbir dine mensup olmayanların oranı, %21 den %44 e yükselmiştir. Aynı şekilde, kilise faaliyetlerine katılma oranları da, Katoliklerde, %87 den %26 ya, Reformcularda ise, %36 dan %33 e düşmüştür (Monsma ve Soper, 2005: 55). 8 Hollanda Krallığı ifadesi, Avrupa daki Hollanda ile beraber, Aruba ve Hollanda Antilleri ni içermektedir. 9 Konuyla ilgili olarak yapılmış olan kamuoyu araştırmaları, yaklaşık %80 lik bir kamuoyu desteğinin monarşinin arkasında olduğunu göstermektedir (Irwin, 2000: 38). 10 Kraliyet ile Kalvinizm arasındaki ilişkilerin bu denli güçlü olmasındaki önemli etken, bağımsızlık savaşı sırasında, her ikisinin de Katolik İspanya karşısında mücadele etmiş olmalarıdır (Lijphart, 1975: 83).

3 belirtilmiş, fakat bu koşul 1815 yılında anayasadan çıkartılmıştır. Yaklaşık iki asırlık bir süredir de, Hollanda Anayasası, monarkın dini konusundaki sessizliğini muhafaza etmektedir (Lijphart, 1975: 83-84). Hollanda daki dinî kırılma, diğer pek çok Avrupa ülkesinde de olduğu üzere, Protestan Reformasyonu sonrasında yaşanmıştır. Reformasyon dan sonra ülke, Katolik güney ve Protestan kuzey olarak ikiye ayrılmış durumdaydı. Protestanlar da, kendi içlerinde, Reformcu, Kalvinist, Lutherci ve Mennonites gibi alt gruplara ayrılmıştı. Ancak, tüm bunlara rağmen, Avrupa da kanlı din savaşlarının yaşandığı dönemde dahi, Hollanda, farklı dinlere tolerans tanımayı yine de başarabilmiştir (Monsma ve Soper, 2005: 54). Kilise ve devlet ayrılığı, Hollanda da, resmî olarak 1796 yılında benimsenmiştir. Buna göre, kanun önünde bütün dinlerin eşit olduğu belirtilerek, devletle kiliselerin birbirinden ayrıldığı resmen kabul edilmiştir (Martin, 2003: 149). Esasen bu gelişme, Hollanda Reform Kilisesi nin, 1579 dan beri süregelen egemenliğine bir tepki olmuştur (Bijsterveld, 2008: 135). Ancak ne var ki, dinin, Hollanda toplumundaki ve kurumsal sistemdeki kemikleşmiş yapısını sürdürmeye devam etmesi (Bijsterveld, 2008: 135), hukukî alanda sağlanan bu yeniliğe rağmen, uygulama açısından bazı sıkıntıların doğmasına neden olmuştur. Yeni düzenleme, resmî bir kilisenin varlığını mümkün olmaktan çıkarmakla beraber, gerçek mânâda bir din-devlet ayrılığı modelinin tesis edilmesi bakımından gerekli olan bileşenlere sahip değildi. Örneğin, 1801 Napolyon Konkordato sundan mülhem olarak, tanınan bütün dinlerin görevlilerine maaş ödenmiştir (Martin, 2003: 149) Anayasası nın dine ilişkin bölümüyse, kilise ve devlet ayrılığıyla ilişkili olmakla beraber, bireysel din hürriyeti ile ilgili herhangi bir düzenleme getirmemekteydi. Bu anayasa ve onun 1815 deki halefi, devletin kilise organizasyonuna müdahale etmesine engel olmuştur. Ancak, uygulamada devlet müdahalesi, XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar devam etmiştir. Yine bu dönemde, devlet ve özel okullar biçimindeki ikili bir okul sistemi kabul edildi ve bu yapı, 1917 Anayasası ile pekiştirildi (Bijsterveld, 2008: 135). Bu anayasal düzenlemeyle, kamu okullarıyla beraber, bütün inanç temelli okullara da finansal yardımda bulunulması ilkesi kabul edildi (Monsma ve Soper, 2005: 64). Genel olarak ifade etmek gerekirse, XIX. yüzyıl liberal Aydınlanma düşüncesinin kilise-devlet ilişkilerine yansımaları, Hollanda örneğinde, daha ziyade eğitim meselesi etrafında cereyan etmiştir. Bu dönemin Hollandalı liberalleri, yarı resmî statüdeki Reform Kilisesi ni destekleyen eski muhafazakâr düzene ve aristokratik sınıflara tanınan imtiyazlara tepki göstermişlerdir. Bu çerçevede, halkın yönetime katılımının arttırılması, devletin rolünün sınırlanması ve dinî grupların devlet tarafından desteklenmemesi için mücadele vererek, etkin bir rol oynadılar (Monsma ve Soper, 2005: 58). Gerçekten de, bu dönemde kamu okulları, farklı kutuplar arasındaki tartışmalar bakımından önemli bir gerilim alanı olmuştur. Siyasî sistemin esas yapısı olan sütunlaşma sisteminin temelleri, bu mesele etrafında yaşanan tartışmalar ve farklı dinî, ideolojik blokların işbirliği sonucunda atılmıştır. Liberaller açısından kamu okulları, liberal kültürün ortak değerleri olan birlik, hoşgörü ve erdemin öğretilmesinde anahtar bir role sahip olmuştu. Bu nedenle, XIX. yüzyıl başında, Hollanda da kamu okullarının açılmasını isteyen güçlü bir hareket ortaya çıkmıştır. Yaşanan bu tartışmalar ekseninde, Hollanda daki farklı dinî toplulukların durumu bir soru işareti oluşturmaktaydı. Etkin konumda bulunan liberal yaklaşım, farklı dinî inançların özel alana bırakılmasını savunmuştur. Bunun sonucu olarak, kamu okullarının dışında kalan okullara şüphe ile yaklaşılmış, ya da bunlar yasaklanmıştır. Ancak, bu dönemde, Katolikler ve Reformcular, geleneksel Kalvinist teoloji ve pratikleri terk etmek anlamına geleceği gerekçesiyle, bu okul anlayışına karşı çıktılar. Bunun neticesinde, gerek Katolikler, gerekse Reformcular, 1860 lı yıllarda kendi politik hareketlerini oluşturdular (Monsma ve Soper, 2005: 59). Yaklaşık kırk yıl süren politik mücadeleyle beraber, Reformcu (ARP) ve Katolik koalisyonu, farklı tipteki dinî okulların ve kamu okullarının nötr ve konsensüse dayalı bir felsefeyi desteklemeleri ve her iki okulun da kamu yardımından istifade etmesi yönündeki kendi eğitim vizyonlarını kabul ettirmeyi başardı. Bu anlayış, 1917 Anayasası nda da yer alarak günümüze kadar geçerliliğini korudu uzlaşısı denilen bu gelişmeyle beraber, tüm okulların eşit kamu yardımı almasını isteyen ARP ve Katolik koalisyonuyla birlikte, genel oy hakkını savunan sosyal demokratlar ve nispi temsile dayalı seçim sistemi talep eden Liberal Parti de kendi istediklerini elde etmiş oldular (Monsma ve Soper, 2005: 61). Bu süreçte ortaya çıkan temel anlayış, bugünün Hollanda sında geçerli olan çoğulculuğun anlaşılması bakımından önemlidir. Blokların bu tercihlerinde, her ne kadar, azınlık olmalarından dolayı inançlarını tüm ulusa empoze etmeyi başaramamaları faktörü rol oynamış olsa da, çatışma yerine çoğulcu bir yolu seçmeleri, paralelizm anlayışının oluşmasıyla beraber, farklı dinî ve entelektüel hareketlere de kendilerini gerçekleştirme imkânı sağlamıştır (Monsma ve Soper, 2005: 62). 11 GÜNÜMÜZ HOLLANDA SINDA DİN-DEVLET İLİŞKİLERİNİN GÖRÜNÜMÜ VE KİLİSE-DEVLET AYRILIĞI Hollanda Anayasası, en son 2005 yılında bir değişiklik geçirmekle birlikte, geniş ölçüde 1983 yılında, zaten korunmakta olan sosyal haklara ilaveten, yeni temel hakları düzenlemek amacıyla değiştirilmiştir. Bununla birlikte, anayasanın dine ilişkin maddeleri kapsamlı değildir. Anayasanın 1. maddesi, Hollanda daki herkesin, din, inanç, siyasî düşünce, cinsiyet ve benzer diğer konumlarda eşit olduğunu, bunlardan dolayı ayrımcılık yapılamayacağını hüküm altına almıştır ( 2009) Paralelizm, Hollanda siyasî ve sosyal yapısını açıklayan önemli bir kavramdır. Özellikle eski başbakanlardan Abraham Kuyper in ( ) sıklıkla üzerinde durduğu bu terim, farklı dinî ve felsefi yaklaşım ve hareketlerin, ayrı, fakat birbirine paralel yollar izleyerek özgür bir biçimde gelişmeleri anlamını taşımaktadır. Buna göre, yönetim, onları engellemediği gibi, onlara yardım da etmemektedir (Monsma ve Soper, 2005: 63). 12 Belirtmek gerekir ki, 1983 yılında gerçekleşen ve Hollanda daki çoğulcu anlayışa çok uygun olan bu değişikliğin amacı, dinler bakımından geçerli olduğu gibi, seküler görüşleri de hukukî anlamda koruma altına almaktır. Bahsi geçen yaklaşıma göre, dinlerle beraber, ladinî görüşler de saygı ve korunmayı hak etmektedirler (Monsma ve Soper, 2005: 67).

4 Anayasanın 6. maddesi ise, bireylerin, bireysel ya da kolektif olarak kanunî sorumluluklarını göz ardı etmemek kaydıyla, din ve inançlarını açıklayabileceklerini ifade etmektedir. Aynı maddenin ikinci fıkrası ise, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin bu konudaki yaklaşımına uygun olarak, ibadet hürriyetinin kısıtlanma hâllerini sıralamaktadır. Buna göre, belli binalar dışında ibadetin gerçekleştirilmesine, sağlığı korumak, trafiği ve genel kamu düzenini sağlamak ya da karışıklık ve çatışmayı önlemek gibi sebeplerle, kanunla sınırlama getirilebileceği ifade edilmektedir. Anayasa, din ve devlet ilişkilerini tanzim eden bir hüküm olarak, devletin, tüm dinlere karşı eşit mesafede durması ilkesini benimsemiştir. 13 Yine, anayasanın 23. maddesinde ise, devlet eliyle verilen eğitimde, bireylerin din ve inançlarına saygı gösterilmesinin gerekliliğinin altı çizilmektedir. Bu hüküm gereğince, kamu otoriteleri tarafından, kanun yoluyla düzenlenmesi gereken eğitim; herkesin din ya da inancına saygı duymak koşuluyla gerçekleştirilebilmektedir. Bununla birlikte, devletin, dinî gruplara karşı olan yükümlülükleri azaltılmıştır (Yükleyen ve Kuru, 2006: 45). Bilhassa belirtmek gerekir ki, kiliseyle ilgili herhangi bir ifadenin bulunmadığı, ancak, kilise ve devletin iki ayrı kurum olduğu düşüncesinin gözlenebildiği bir metin olan Hollanda Anayasası, 14 anılan dinî özgürlükleri sadece birey ölçeğinde değil, aynı zamanda kolektiviteler için de tanımaktadır. Dikkate değer başka bir husus ise, bu haklardan yararlanabileceklerin, sadece Hollanda vatandaşları olmamaları, Hollanda topraklarında yaşayan herkesin, bu korumadan istifade etme imkânının bulunmasıdır. Anayasada ya da diğer kanun metinlerinde kodifiye edilmemiş olmakla beraber, Hollanda da kilise ve devlet arasındaki ayrım, bu iki alanın kurumsal anlamda birbirlerinden bağımsız olduğu temel düşüncesine dayanmaktadır. Tarihte bu tarz birimler var olmakla birlikte, günümüz Hollanda sında, din işleri ile ilgili herhangi bir resmî örgüt bulunmamaktadır (Bijsterveld, 2008: 138). Bununla beraber, sistem içerisinde, kiliselerin kamu hayatına katılımını engelleyen herhangi bir düzenleme yoktur. Kiliseler, medenî kanuna göre tüzel kişi statüsündedirler. Kanun, kiliseleri, vakıf ve dernek gibi diğer kişilerden farklı olarak, sui generis kamu tüzel kişileri olarak tanımaktadır (Torfs, 1996: 961). Ayrıca, Hollanda da, kiliselerin resmen tanınmasını ve zorunlu olarak tescil edilmesini gerektiren bir düzenleme de bulunmamaktadır. Bu kurumlar, hukukî düzenle ihtilafa düşmedikleri müddetçe, kendi kendilerini yönetme hakkına sahiptirler. Buna ilaveten, bazı hukukî sorunları kendi içlerinde çözümleyebilmektedirler (Bijsterveld, 2008: 139). Her ne kadar, kiliselere genel olarak finansal bir yardımda bulunulmuyorsa da, ordudaki ve cezaevlerindeki dinî hizmetler gibi konularda mali destek söz konusu olabilmekte, bu kurumlara yapılan bağışlara yönelik vergi muafiyetleri ve tarihî kiliselerin bakım-onarımları için devletçe sağlanan katkılar gibi dolaylı ekonomik destekler verilebilmektedir (Torfs, 1996: 961). Son olarak, okullar meselesi de, Hollanda daki din ve devlet münasebetlerini değerlendirmek bakımından belirleyici bir alan olmaktadır. Anayasaya göre, eğitim konusunda devlet okulları ve özel okulların oluşturduğu ikili bir yapı söz konusudur. Eğitim özgürlüğü gereğince, kamu okullarında, müfredatın dışında, seçmeli din dersi verilebilmektedir. İlkokul seviyesindeki dinî okullar, diğer kamu okulları gibi devlet tarafından finanse edilmektedir. İlaveten belirtmek gerekir ki, cemaat okulları Hollanda da oldukça yaygındır. Bu okulların oranı, mevcut okulların yaklaşık olarak üçte ikisine tekabül etmektedir. (Bijsterveld, 2008: 141). SONUÇ Kuşkusuz, Hıristiyan geleneğe bağlı olan her ülke, kendine has bir din-devlet ilişkisi sistemi geliştirmiştir. Bu ülkelerdeki dinî otoritelerle devlet arasındaki münasebetlerin mahiyeti, kendi tarihselliklerinin, sosyal ve siyasî yapılarının gereğince biçim almaktadır. Özgürlükçü bir Avrupa ülkesi olan Hollanda nın kilise-devlet ayrılığı modeli de, geçmişinden tevarüs eden çoğulcu toplumsal yapısının eseri olmuştur. Bu ülkede din merkezli biçimde gelişen temel kutuplar, siyasî yapının sunduğu özgürlük ortamından beslenerek güç kazanmıştır. Siyasal ve toplumsal alanda derin etkilere sahip bu sütunlar, geniş bir temsil imkânıyla birlikte, kamu siyasalarını etkileme gücü elde etmiştir. Her ne kadar, sekülerleşme sürecinin tesiriyle, muhtelif dinî yapılardan oluşan sütunların etkili rollerinde bir kırılma yaşanıyor olsa da, günümüz Hollanda sında, faaliyetlerini serbest biçimde sürdüren dinsel topluluklar, sosyal ve siyasal yaşamdaki etkilerini muhafaza etmeyi sürdürmektedirler. Hollanda, bahsi geçen bu çoğulcu dinî kompozisyondan kaynaklanan sosyal dengenin bir sonucu olarak, kilise ve devlet arasındaki ayrılığı 1796 yılında benimsemiş ve müesses kilise uygulamasını terk etmiştir. Bu tarihten sonra, devletle dinî alan arasındaki mesafe tedricen açılmış ve çoğulcu toplumsal yapı, devleti, dinler karşısında tarafsız kalmaya zorlamıştır. Bugün 13 Bilhassa Hollanda daki İslâm toplumunun taleplerinde, eşitliğe ilişkin bu prensibin etkisi büyük olmuştur. Ülkedeki Müslümanlar, diğer dinî ve ideolojik gruplar açısından söz konusu olan devlet desteğini kendileri için de istemişlerdir. Ancak, ülkedeki Müslümanların, bugün için ayrı bir sütun olarak tanınmaları ihtimali görünmemektedir. Buna rağmen, Müslümanların, diğer gruplara tanınan kimi hakları elde etmelerinde, bu hukukî ilkeler etkili olmuştur yılında Rotterdam da ilk Müslüman mezarlığının açılması, aynı yıl, Almeo şehrinde kubbe ve minareli olarak inşa edilen ilk caminin devletten mali destek alması, 1977 de İslâmî usulle hayvan kesiminin kanunlaşması, 1986 da devletin desteğiyle İslâmî konularda yayım yapan bir vakfın kurulması, bu minvalde yaşanan gelişmeler olmuştur (Yükleyen ve Kuru, 2006: 45-46). 14 Hollanda, Avrupa Anayasası nın hazırlık sürecinde de, Hıristiyanlığa referans yapılıp yapılmaması konusunda, bu pozisyona paralel bir tutumu benimsemiştir. Bu konuda, İtalya ve Portekiz gibi ülkeler, Hıristiyanlığa vurgu yapılması gerektiğini savunurlarken, Hollanda ve Fransa, bu yaklaşıma karşı çıkmıştı.

5 için Hollanda da, her ne kadar hukukî metinlerde sarih bir biçimde ilkeselleştirilmemiş olsa da, kilise ve devlet ayrılığı, uygulamada sağlanmış durumdadır. Öte yandan, din ve devlet arasındaki mesafenin uzak olması, bu ülkede, devletin dinî topluluklara karşı hasmane bir tutum takınmasıyla sonuçlanmamıştır. Hollanda da, gerek bireysel din hürriyetine yönelik, gerekse de birkaç yıldır ülkedeki Müslümanlara yönelik takınılan negatif tavır bir kenara bırakılırsa- dinsel toplulukların kamu hayatına katılımlarına dönük ciddi engellemeler söz konusu olmamaktadır. Son dönemde, çoğulculuğun ve çok-kültürlülük politikalarının sorgulanıyor olması gerçeğine rağmen, Hollanda, kurumsallaşmış özgürlükçü geleneğinin bir yansıması olarak, Avrupa ülkeleri içerisinde, dinî pratiklerin en rahat biçimde uygulanabildiği ve inançlar konusunda en müsamahalı yaklaşıma sahip olan ülke olmaya devam etmektedir. KAYNAKÇA BIJSTERVELD, S. (2008). Hollanda. KÖSE, A. ve KÜÇÜKCAN, T. (Ed.), Avrupa Birliği Ülkelerinde Din-Devlet İlişkisi: Hukuki Yapı, Din Eğitimi, Din Hizmetleri, ( ). İstanbul: İSAM Yayınları. GLASTRA, F., SCHEDLER, P. ve KATS, E. (1998). Employement Equity Policies in Canada and the Netherlands: Enhancing Minority Employement Between Public Controversy and Market Initiative. Policy and Politics, 26 (2): HUTSON, J. H. (2007). Church and State in America: The First Two Press. Centuries, New York: Cambridge University IRWIN, G. A. The Dutch Political System. KATUS, J. and VOLMER, W. F. (Eds.), Government Communication in the Netherlands. The Hague: Sdu Publishers. İMGA, O. (2010). Amerika da Din ve Devlet: Tarihî ve Felsefî Temeller, Ankara: Liberte Yayınları. İMGA, O. (2005). Hollanda da Siyasi Partiler ve Siyasi İklimin Değişimi: Çokkültürlü Hoşgörü Ortamından İslam Karşıtlığı ve Asimilasyon Tartışmalarına. Türkiye Günlüğü, 82 (Güz): LIJPHART, A. (1975). The Politics of Accomodation; Pluralism and Democracy in the Netherlands. USA: University of California Press. MAAR, M. (1997). Political Parties and Party Systems, Comparative London: Routledge. Approaches and the British Experience. MARTIN, J. P. (2003). Hollanda da Dinî Akımlar ve Hümanizm. BAUBÉROT, J. (Ed.), Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik (Çev. ARABACI, F.). ( ). İstanbul: Ufuk Kitapları. MONSMA, S. V. ve SOPER, C. J. (2005). Çoğulculuğun Meydan Okuması: Beş SAMBUR, B.). Ankara: LDT Yayını. Demokraside Kilise ve Devlet (Çev. REICHLEY, J. A. (1985), Religion in American Public Life. Washington D.C.: The Brookings Institution. THE CONSTITUTION OF THE KINGDOM OF THE NETHERLANDS, < (Erişim: ). THE WORLD FACTBOOK: NETHERLANDS, < factbook/geos/nl.html> (Erişim: ). TORFS, R. (1996). Church and State in France, Belgium, and the Netherlands: Unexpected Similarities and Hidden Differences. Brigham Young University Law Review, 1996 (4): YÜKLEYEN, A. ve KURU, A. T. (2006). Avrupa da İslam, Laiklik ve İstanbul: TESEV Yayınları. Demokrasi: Fransa, Almanya ve Hollanda.

Hollanda da Din-Devlet İlişkileri Ve Kilise-Devlet Ayrılığı HOLLANDA DA DİN-DEVLET İLİŞKİLERİ VE KİLİSE-DEVLET AYRILIĞI.

Hollanda da Din-Devlet İlişkileri Ve Kilise-Devlet Ayrılığı HOLLANDA DA DİN-DEVLET İLİŞKİLERİ VE KİLİSE-DEVLET AYRILIĞI. HOLLANDA DA DİN-DEVLET İLİŞKİLERİ VE KİLİSE-DEVLET AYRILIĞI Orçun İMGA 1 Özet: Hollanda, gerek geçmişte, gerekse de günümüzde, dezavantajlı muhtelif dinî topluluk bakımından bir sığınak rolü oynamıştır.

Detaylı

DÜNYADA DİN EĞİTİMİ UYGULAMALARI

DÜNYADA DİN EĞİTİMİ UYGULAMALARI HOŞGELDİNİZ DÜNYADA DİN EĞİTİMİ UYGULAMALARI Prof. Dr. Mehmet Zeki AYDIN Marmara Üniversitesi EMAİL:mza@mehmetzekiaydin.com TEL:0506.3446620 Problem Türkiye de din eğitimi sorunu, yaygın olarak tartışılmakta

Detaylı

Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ. Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık

Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ. Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XV KISALTMALAR...XXIII TABLOLAR LİSTESİ... XXV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Vatandaşlığın

Detaylı

Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU

Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER... XIII KISALTMALAR... XIX TABLO LİSTESİ... XXI

Detaylı

Dr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU

Dr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU Dr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR... XVII TABLOLAR LİSTESİ... XIX ŞEKİLLER LİSTESİ...XXIII GİRİŞ...1 Birinci Bölüm

Detaylı

Avrupa da Yerelleşen İslam

Avrupa da Yerelleşen İslam Avrupa da Yerelleşen İslam Doç. Dr. Ahmet Yükleyen Uluslararası İlişkiler Bölümü Ticari Bilimler Fakültesi İstanbul Ticaret Üniversitesi İçerik Medeniyetler Sorunsalı: İslam ve Avrupa uyumsuz mu? Özcü

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI TABLOLAR

Detaylı

Prof. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ. Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar

Prof. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ. Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar Prof. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...v GİRİŞ... 1 Birinci Bölüm Antik Demokrasi I. ANTİK DEMOKRASİNİN

Detaylı

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ 209 ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 20 Aralık 1993 tarihli ve 47/135 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

ÜNİTE:1. Anayasa Kavramı, Anayasacılık Akımı ve Anayasa Çeşitleri ÜNİTE:2. Türkiye de Anayasa Gelişmelerine Genel Bakış ÜNİTE:3

ÜNİTE:1. Anayasa Kavramı, Anayasacılık Akımı ve Anayasa Çeşitleri ÜNİTE:2. Türkiye de Anayasa Gelişmelerine Genel Bakış ÜNİTE:3 ÜNİTE:1 Anayasa Kavramı, Anayasacılık Akımı ve Anayasa Çeşitleri ÜNİTE:2 Türkiye de Anayasa Gelişmelerine Genel Bakış ÜNİTE:3 Millî Güvenlik Konseyi Rejimi, 1982 Anayasası nın Yapılışı ve Başlıca Özellikleri

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX BIRINCI BÖLÜM ANAYASA HUKUKUNUN KISA KONULARI 1. 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş Süreçlerindeki Farklılıklar...1 2. Üniter, Federal ve Bölgeli

Detaylı

Türkiye de Zorunlu Din Dersi Uygulaması

Türkiye de Zorunlu Din Dersi Uygulaması Türkiye de Zorunlu Din Dersi Uygulaması Derya Kap* Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin (AİHM)16 Eylül 2014 tarihli zorunlu din dersinin mevcut içerikle uygulanamayacağına dair hükmü, Türkiye de din dersi

Detaylı

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ 215 DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 25 Kasım 1981 tarihli ve 36/55 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

2005, yıl:1, sayı:4, ss.62-64 de yayımlanmıştır.

2005, yıl:1, sayı:4, ss.62-64 de yayımlanmıştır. AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE DİN ÖĞRETİMİ VE TÜRKİYE İLE KARŞILAŞTIRILMASI 1 Prof. Dr. Mehmet Zeki Aydın 2 Bu yazıda, önce Avrupa Birliği ülkelerindeki din öğretimi uygulamaları hakkında bilgi verilecek

Detaylı

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ İÇİNDEKİLER TAKDİM...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM Başlangıç Kavramı

Detaylı

KAMU YÖNETİMİ PROGRAMI

KAMU YÖNETİMİ PROGRAMI İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ PROGRAMI SİYASAL DÜŞÜNCELER TARİHİ YARD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÖRKEM DOĞAN 7. ERKEN MODEN DÖNEMDE SİYASAL DÜŞÜNCE 7 ERKEN MODEN DÖNEMDE

Detaylı

Türkiye nin Anayasa Yapımı Süreci

Türkiye nin Anayasa Yapımı Süreci Türkiye nin Anayasa Yapımı Süreci Türkiye nin İyi Toplum İmgesi Var mı? Ersin Kalaycıoğlu Sabancı Üniversitesi İyi Toplum İmgeleri ve Anayasa 1. 1982 Anayasası: Güçlü Yürütmenin Vesayeti altında Yarı Parlamenter

Detaylı

Ümit GÜVEYİ. Demokratik Devlet İlkesi Çerçevesinde. Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi

Ümit GÜVEYİ. Demokratik Devlet İlkesi Çerçevesinde. Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi Ümit GÜVEYİ Demokratik Devlet İlkesi Çerçevesinde Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XI GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Teorik Boyutuyla Genel Kavramsal Çerçeve

Detaylı

PROF. DR. TANEL DEMİREL

PROF. DR. TANEL DEMİREL PROF. DR. TANEL DEMİREL KİŞİSEL BİLGİLER Uyruğu : Türkiye Cumhuriyeti Cinsiyeti : Erkek Medeni Durumu : Evli Doğum Yeri ve Tarihi : Fatsa/Ordu, 08. 09. 1968 Adres : Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler

Detaylı

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci

Detaylı

Atilla NALBANT ÜNİTER DEVLET. Bölgeselleşmeden Küreselleşmeye

Atilla NALBANT ÜNİTER DEVLET. Bölgeselleşmeden Küreselleşmeye Atilla NALBANT ÜNİTER DEVLET Bölgeselleşmeden Küreselleşmeye İçindekiler Sunuş (İkinci Baskı)...V Sunuş (İlk Baskı)...VII İçindekiler... IX Kısaltmalar...XVII Giriş...1 Birinci Kısım MERKEZ-ÇEVRE İLİŞKİSİ

Detaylı

SAAT KONULAR KAZANIM BECERİLER AÇIKLAMA DEĞERLENDİRME

SAAT KONULAR KAZANIM BECERİLER AÇIKLAMA DEĞERLENDİRME 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI... ORTAOKULU SOSYAL BİLGİLER DERSİ 6. SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE SÜRE: 12 DERS İ 1. ÜNİTE ÖĞRENME ALANI-ÜNİTE: BİREY VE TOPLUM EYLÜL EYLÜL 1. (17-23) 2.

Detaylı

1: İNSAN VE TOPLUM...

1: İNSAN VE TOPLUM... İÇİNDEKİLER Bölüm 1: İNSAN VE TOPLUM... 1 1.1. BİREYİN TOPLUMSAL HAYATI... 1 1.2. KÜLTÜR... 3 1.2.1. Gerçek Kültür ve İdeal Kültür... 5 1.2.2. Yüksek Kültür ve Yaygın Kültür... 5 1.2.3. Alt Kültür ve Karşıt

Detaylı

12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017)

12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017) 12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017) ÜNİTE: 2-KLASİK MANTIK Kıyas Çeşitleri ÜNİTE:3-MANTIK VE DİL A.MANTIK VE DİL Dilin Farklı Görevleri

Detaylı

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR III. Sınıf Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Risk Gruplarına Yönelik Sosyal Politikalar Dersi Notları-VI Doç. Dr. Şenay GÖKBAYRAK İçerik Engellilere

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE ÖZEL OKULLAR Murat YALÇIN > muratmetueds@yahoo.com

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE ÖZEL OKULLAR Murat YALÇIN > muratmetueds@yahoo.com AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE ÖZEL OKULLAR Murat YALÇIN > muratmetueds@yahoo.com Özel okul anlayışı, tüm dünyada olduğu gibi Avrupa Birliği ülkelerinde de farklı uygulamalar olmakla birlikte vardır ve yaygınlık

Detaylı

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2012), ss

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2012), ss Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2012), ss. 303-308. Stephen V. Monsma-J. Christoper Soper, Çoğulculuğun Meydan Okuması: Beş Demokraside Kilise ve Devlet çev. Bilal Sambur,

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ..i. İÇİNDEKİLER.iii. KISALTMALAR..ix GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DEMOKRASİ - VESAYET: TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ..i. İÇİNDEKİLER.iii. KISALTMALAR..ix GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DEMOKRASİ - VESAYET: TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE iii İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ..i İÇİNDEKİLER.iii KISALTMALAR..ix GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DEMOKRASİ - VESAYET: TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE 1.1. DEMOKRASİ TEORİSİNİN KAVRAMSAL ÇÖZÜMLENMESİ VE TARİHSEL GELİŞİMİ...9

Detaylı

YRD. DOÇ. DR. ULAŞ KARAN. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI

YRD. DOÇ. DR. ULAŞ KARAN. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI YRD. DOÇ. DR. ULAŞ KARAN Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XXI GİRİŞ VE YÖNTEM I.

Detaylı

ADİL YARGILANMA HAKKININ TÜRK MİLLETLERARASI USÛL HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

ADİL YARGILANMA HAKKININ TÜRK MİLLETLERARASI USÛL HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Dr. Öğr. Üyesi A. İpek SARIÖZ BÜYÜKALP AİHS VE AİHM KARARLARININ DA İNCELENMESİ SURETİYLE ADİL YARGILANMA HAKKININ TÜRK MİLLETLERARASI USÛL HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ İÇİNDEKİLER SUNUŞ...VII ÖNSÖZ... IX

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

OLGUN AKBULUT ANAYASAL DİNSEL ÇOĞULCULUK

OLGUN AKBULUT ANAYASAL DİNSEL ÇOĞULCULUK OLGUN AKBULUT ANAYASAL DİNSEL ÇOĞULCULUK İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... V GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DİNSEL ÇOĞULCULUK ve BENZER KAVRAMLAR I. Vatandaşlık...7 A. Sosyal Bilimlerde Vatandaşlık Kavram(lar)ı...8

Detaylı

PROF. DR. TANEL DEMİREL ÖZGEÇMİŞ

PROF. DR. TANEL DEMİREL ÖZGEÇMİŞ PROF. DR. TANEL DEMİREL ÖZGEÇMİŞ KİŞİSEL BİLGİLER Uyruğu : Türkiye Cumhuriyeti Cinsiyeti : Erkek Medeni Durumu : Evli Doğum Yeri ve Tarihi : Fatsa/Ordu, 08. 09. 1968 Adres : Siyaset Bilimi ve Uluslararası

Detaylı

SOSYAL BİLGİLER 7 ESKİ VE YENİ MÜFREDAT KARŞILAŞTIRMASI (ÜNİTE YERLERİ DEĞİŞTİRİLMEDEN)

SOSYAL BİLGİLER 7 ESKİ VE YENİ MÜFREDAT KARŞILAŞTIRMASI (ÜNİTE YERLERİ DEĞİŞTİRİLMEDEN) SOSYAL BİLGİLER 7 ESKİ VE YENİ MÜFREDAT KARŞILAŞTIRMASI (ÜNİTE YERLERİ DEĞİŞTİRİLMEDEN) ESKİ MÜFREDAT 1.ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 1. İletişimi, olumlu olumsuz etkileyen tutum ve davranışları fark

Detaylı

Doç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ÇEVRE HUKUKU

Doç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ÇEVRE HUKUKU Doç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ÇEVRE HUKUKU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XXI Birinci Bölüm Çevre Hukukunun Temelleri I. Genel Olarak...1

Detaylı

ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRUİYETİ

ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRUİYETİ Yrd. Doç. Dr. Taylan BARIN Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRUİYETİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...

Detaylı

ANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI

ANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI ANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI ANLATIM SORULARI 1- Bir siyasal düzende anayasanın işlevleri neler olabilir? Kısaca yazınız. (10 p) -------------------------------------------

Detaylı

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı.

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı. TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ HAFTA 2 Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu AET nin kurulması I. AŞAMA AET de Gümrük Birliğine ulaşma İngiltere, Danimarka, İrlanda nın AET ye İspanya ve Portekiz in AET ye

Detaylı

ÜNİTE:1. Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2. Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3. Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2. Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3. Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2 Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3 Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4 Vergi Hukukunda Yorum ÜNİTE:5 1 Vergi Mükellefiyeti ve Sorumluluğu ÜNİTE:6

Detaylı

T.C. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI Basın Bürosu Sayı: 19

T.C. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI Basın Bürosu Sayı: 19 09/04/2010 BASIN BİLDİRİSİ Anayasa değişikliğinin Cumhuriyetin ve demokrasinin geleceği yönüyle neler getireceği neler götüreceği dikkatlice ve hassas bir şekilde toplumsal uzlaşmayla değerlendirilmelidir.

Detaylı

IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi

IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi Bu bildiri UNESCO Genel Konferansı nın 35. oturumunda onaylanmıştır. IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi Çok Kültürlü Kütüphane Hizmetleri: Kültürler Arasında İletişime Açılan Kapı İçinde yaşadığımız

Detaylı

1. İnsan Hakları Kuramının Temel Kavramları. 2. İnsan Haklarının Düşünsel Kökenleri. 3. İnsan Haklarının Uygulamaya Geçişi: İlk Hukuksal Belgeler

1. İnsan Hakları Kuramının Temel Kavramları. 2. İnsan Haklarının Düşünsel Kökenleri. 3. İnsan Haklarının Uygulamaya Geçişi: İlk Hukuksal Belgeler 1. İnsan Hakları Kuramının Temel Kavramları 2. İnsan Haklarının Düşünsel Kökenleri 3. İnsan Haklarının Uygulamaya Geçişi: İlk Hukuksal Belgeler 4. Birinci Kuşak Haklar: Kişi Özgürlükleri ve Siyasal Haklar

Detaylı

ANAYASA DEĞĠġĠKLĠKLERĠ HAKKINDA GÖRÜġ VE ÖNERĠLERĠMĠZ

ANAYASA DEĞĠġĠKLĠKLERĠ HAKKINDA GÖRÜġ VE ÖNERĠLERĠMĠZ 5 Aralık 2011 ANAYASA DEĞĠġĠKLĠKLERĠ HAKKINDA GÖRÜġ VE ÖNERĠLERĠMĠZ I.YENĠ BĠR ANAYASA MI? GENĠġ KAPSAMLI BĠR ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ MĠ? Anayasa hazırlığıyla ilgili olarak kamuoyunda önemli bir tartışma yaşanıyor:

Detaylı

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur.

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur. Fabrika Sistemi Üretimde işbölümünün ortaya çıkması sonucunda, üretim parçalara ayrılmış, üretim sürecinin farklı aşamalarında farklı zanaatkarların (işçilerin) yer almaları, üretimde aletlerin yerine

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ... iii GİRİŞ...1 ÖRGÜTLERDE İNSAN KAYNAKLARI VE YÖNETİMİ...9

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ... iii GİRİŞ...1 ÖRGÜTLERDE İNSAN KAYNAKLARI VE YÖNETİMİ...9 İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... iii GİRİŞ...1 1. BÖLÜM ÖRGÜTLERDE İNSAN KAYNAKLARI VE YÖNETİMİ...9 İNSAN KAYNAKLARI KAVRAMI, ÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ...10 İnsan Kaynakları Kavramı...10 İnsan Kaynaklarının Önemi...12

Detaylı

DERS PROFİLİ. POLS 337 Güz 5 3+0+0 3 6

DERS PROFİLİ. POLS 337 Güz 5 3+0+0 3 6 DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Siyasal Partiler ve Çıkar Grupları POLS 337 Güz 5 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı

Detaylı

ANAYASAL ÖZELLİKLER. Federal Devlet

ANAYASAL ÖZELLİKLER. Federal Devlet ANAYASAL ÖZELLİKLER Ulus devlet, belirli bir toprak parçası üzerinde belirli bir nüfus ve egemenliğe sahip bir örgütlenmedir. Ulus-devlet üç unsura sahiptir: 1) Ülke (toprak), 2) Nüfus, 3) Egemenlik (Siyasal-Yönetsel

Detaylı

Siyasi Parti. Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir.

Siyasi Parti. Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir. SİYASAL PARTİLER Siyasi Parti Siyasi iktidarı ele geçirmek ya da en azından ona ortak olmak amacıyla örgütlenmiş insan topluluklarına siyasi parti denir. Siyasi partileri öteki toplumsal örgütlerden ayıran

Detaylı

ABD BAŞKANLIK SİSTEMİ Hacı Dede Hakan KARAGÖZ

ABD BAŞKANLIK SİSTEMİ Hacı Dede Hakan KARAGÖZ ABD BAŞKANLIK SİSTEMİ Araştırma Raporu Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü KONYA Aralık, 206 www.kto.org.tr İÇİNDEKİLER Başlık Sayfa. ABD SİYASİ YAPISI..3 2. ABD BAŞKANLIK SİSTEMİ.. 3. ABD BAŞKANLARININ

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 2. Hafta Ders Notları - 25/09/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

BATI AFRİKA ÜLKELERİ RAPORU

BATI AFRİKA ÜLKELERİ RAPORU BATI AFRİKA ÜLKELERİ RAPORU ( Sektörü Açısından) ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ ARGE ŞUBESİ NİSAN, 2018 GSYİH- Milyar USD Nüfus -Milyon Araç Parkı-adet Pazar İthalat-milyon USD* -milyon

Detaylı

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır.

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. Ortak yönetim- birlikte yönetmek anlamına gelir ve içinde yönetimden

Detaylı

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ I. YARIYIL I. YIL 0 4 0 3 1 0 1 İKTİSADA GİRİŞ* Z 3 0 3 3 0 4 0 3 1 1 3 İKTİSAT I Z 3 0 3 3 0 4 0 3 1 0 3 SİYASET BİLİMİ I Z 3 0 3 3 0 4 0 3 1 0 5 TOPLUM BİLİMİ I Z 3 0 3 3 0 4 0 3 1 0 7 HUKUKUN TEMEL

Detaylı

İlker Gökhan ŞEN. Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar

İlker Gökhan ŞEN. Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar İlker Gökhan ŞEN Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Temel Kavramlar ve Teorik Çerçeve

Detaylı

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

Faruk TURİNAY. Suçta ve Cezada. Kanunilik İlkesinin Anayasal Temelleri

Faruk TURİNAY. Suçta ve Cezada. Kanunilik İlkesinin Anayasal Temelleri Faruk TURİNAY Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinin Anayasal Temelleri İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...VII KISALTMALAR...XIII GİRİŞ...3 Birinci Bölüm Kanunilik İlkesinde Terminoloji ve Kavramların İncelenmesi

Detaylı

Avrupalıların Müstakbel Bir AB Üyesi Olarak Türkiye ye Bakışları ve Türkiye nin Avrupalılaşma Sorunları

Avrupalıların Müstakbel Bir AB Üyesi Olarak Türkiye ye Bakışları ve Türkiye nin Avrupalılaşma Sorunları Avrupalıların Müstakbel Bir AB Üyesi Olarak Türkiye ye Bakışları ve Türkiye nin Avrupalılaşma Sorunları Merkezi Finans ve İhale Birimi AB ve Türkiye Arasında Sivil Toplum Diyaloğunun Geliştirilmesi Üniversiteler

Detaylı

PROF. DR. TANEL DEMİ REL ÖZGEÇMİ Ş

PROF. DR. TANEL DEMİ REL ÖZGEÇMİ Ş PROF. DR. TANEL DEMİ REL ÖZGEÇMİ Ş Kİ ŞİSEL Bİ LGİ LER Uyruğu : Türkiye Cumhuriyeti Cinsiyeti : Erkek Medeni Durumu : Evli Doğum Yeri ve Tarihi : Fatsa/Ordu, 08. 09. 1968 Adres : Siyaset Bilimi ve Uluslararası

Detaylı

Yeni Anayasa Nasıl Olmalı, Nasıl Yapılmalı?

Yeni Anayasa Nasıl Olmalı, Nasıl Yapılmalı? tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Yeni Anayasa Nasıl Olmalı, Nasıl Yapılmalı? 12 Aralık 2011, Ankara Slide 2 Çerçeve TEPAV nedir? Yeni anayasa neden önemlidir? Yeni anayasa sürecinin ana

Detaylı

stratejik saiklerle bu ülkeyi çok daha yakından tanımak durumundadır. Bu çalışmanın, söz konusu ihtiyaca hizmet etmesi umulmaktadır.

stratejik saiklerle bu ülkeyi çok daha yakından tanımak durumundadır. Bu çalışmanın, söz konusu ihtiyaca hizmet etmesi umulmaktadır. ÖNSÖZ Bu çalışma, Karadeniz Teknik Üniversitesi nin BAP06 kapsamında verdiği yurtdışı araştırma bursu ile yapılmıştır. Çalışma metni, 2013 yılı Temmuz-Eylül aylarında, misafir araştırmacı olarak gidilmiş

Detaylı

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-2

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-2 Öğretmenlik Meslek Etiği Sunu-2 Tanım: Etik Etik; İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan

Detaylı

BURUNDİ. Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Zaire) ile komşudur. Tanganika Gölü ile kıyısı vardır. Ülkede Ekvator

BURUNDİ. Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Zaire) ile komşudur. Tanganika Gölü ile kıyısı vardır. Ülkede Ekvator BURUNDİ Burundi, Orta Afrika'da, Büyük Göller bölgesinde yer alan küçük bir ülkedir. Tanzanya, Ruanda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Zaire) ile komşudur. Tanganika Gölü ile kıyısı vardır. Ülkede Ekvator

Detaylı

ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ. 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı. Ders Adı : Siyaset ÇalıĢma Yaprağı 13 SĠYASET

ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ. 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı. Ders Adı : Siyaset ÇalıĢma Yaprağı 13 SĠYASET ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı Ders Adı : Siyaset ÇalıĢma Yaprağı 13 Adı Soyadı : No: Sınıf: 11/ SĠYASET Siyaset; ülke yönetimini ilgilendiren olayların bütünüdür.

Detaylı

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum:

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum: T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU Ekonomik Durum: 1. Avrupa daki gelişmelerin hiçbiri yaşanmamıştır. Avrupa da Rönesans ve Reform

Detaylı

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2014 2015 ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 15.09.2014 TANIŞMA DERSİ TANIŞMA DERSİ 17.09.2014 22.09.2014

Detaylı

İnsanların, sadece insan olması nedeniyle sahip oldukları devredilemez ve vazgeçilemez haklardır.

İnsanların, sadece insan olması nedeniyle sahip oldukları devredilemez ve vazgeçilemez haklardır. İNSAN HAKLARI İNSAN HAKLARI İnsanların, sadece insan olması nedeniyle sahip oldukları devredilemez ve vazgeçilemez haklardır. Bu haklara herhangi bir şart veya statüye bağlı olmadan doğuştan sahip oluruz

Detaylı

ÇOCUK HAKLARI HAFTA 2

ÇOCUK HAKLARI HAFTA 2 HAFTA 2 Bu haftaki ders önü sorularımız: 1. Size göre hak kavramı nedir? Çocukluğunuzu da göz önünde tutarak sahip olduğunuz/olmadığınız veya kullanabildiğiniz haklarınızı tartışınız. 2 Geçmişte çocuklar

Detaylı

İNSAN HAKLARI. Sosyal ve Ekonomik Haklar Kültürel haklar (10. Hafta)

İNSAN HAKLARI. Sosyal ve Ekonomik Haklar Kültürel haklar (10. Hafta) İNSAN HAKLARI Sosyal ve Ekonomik Haklar Kültürel haklar (10. Hafta) Sosyal ve ekonomik haklar Sosyal ve ekonomik haklar Nitelikleri gereği devletin az-çok pozitif edimde bulunmasını gerektiren haklardır

Detaylı

TEMEL GÖSTERGELER Coğrafi yapı

TEMEL GÖSTERGELER Coğrafi yapı RAMAZAN 2013 KENYA TEMEL GÖSTERGELER Coğrafi yapı Güneyinde Tanzanya, batısında Uganda, kuzeybatısında Sudan, kuzeyinde Etiyopya ve doğusunda Somali olan bir doğu Afrika ülkesidir. Hint Okyanusu na kıyısı

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI KASIM EKİM 07-08 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı TARİH VE TARİH YAZICILIĞI

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ Ders No : 0310420098 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim

Detaylı

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER SORULAR 1- Demokrasiyi halkın halk için halk tarafından yönetimi olarak tanımlayan kimdir? A) Lincoln B) Montesquieu C) Makyavel D) Schumpeter E) Dahl 2- Demokrasi kavramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden

Detaylı

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ Sınırlı Oy Hakkı 1) Servete ve Vergiye Bağlı Seçme Hakkı 2) Yeteneğe Bağlı Seçme Hakkı (örneğin, İtalya da 1912 seçimleri, İngiltere de 1945 e kadar uygulanan seçimler)

Detaylı

ALMANYA BÜYÜK LOCASININ LAİKLİK İLE İLGİLİ SUNUSU. Günümüzdeki durum

ALMANYA BÜYÜK LOCASININ LAİKLİK İLE İLGİLİ SUNUSU. Günümüzdeki durum ALMANYA BÜYÜK LOCASININ LAİKLİK İLE İLGİLİ SUNUSU Günümüzdeki durum Almanya diğer Avrupa ülkelerinden farklı olarak aslında tam bir laik ülke değildir, çünkü hiristiyanlığın ve kiliselerin Almanya da özel

Detaylı

ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

ÇALIŞMA EKONOMİSİ II ÇALIŞMA EKONOMİSİ II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ.

Detaylı

ANONİM ORTAKLIKTA ESAS SÖZLEŞMESEL BAĞLAM

ANONİM ORTAKLIKTA ESAS SÖZLEŞMESEL BAĞLAM Necdet UZEL İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa Göre ANONİM ORTAKLIKTA ESAS SÖZLEŞMESEL

Detaylı

AB Üyesi Bazı Ülkeler ile ABD ve Türkiye de Din Eğitim ve Öğretiminin Hukukî Çerçevesi

AB Üyesi Bazı Ülkeler ile ABD ve Türkiye de Din Eğitim ve Öğretiminin Hukukî Çerçevesi AB Üyesi Bazı Ülkeler ile ABD ve Türkiye de Din Eğitim ve Öğretiminin Hukukî Çerçevesi Adnan Küçük Kırıkkale Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Liberal Düşünce, Cilt 14, Sayı: 55, Yaz 2009 S.:

Detaylı

1. BÖLÜM KAVRAM, TARİHÇE VE KAVRAMLAR ARASI İLİŞKİLER BAĞLAMINDA KENDİ KADERİNİ TAYİN

1. BÖLÜM KAVRAM, TARİHÇE VE KAVRAMLAR ARASI İLİŞKİLER BAĞLAMINDA KENDİ KADERİNİ TAYİN İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...V İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1 1. BÖLÜM KAVRAM, TARİHÇE VE KAVRAMLAR ARASI İLİŞKİLER BAĞLAMINDA KENDİ KADERİNİ TAYİN I. KENDİ KADERİNİ TAYİNİN ANLAMI...5 A. Terim Sorunu...8

Detaylı

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı, Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği

Detaylı

MEDRESE VE İSLAM KÜLTÜR MERKEZİ İNŞA PROJESİ- VİETNAM

MEDRESE VE İSLAM KÜLTÜR MERKEZİ İNŞA PROJESİ- VİETNAM MEDRESE VE İSLAM KÜLTÜR MERKEZİ İNŞA PROJESİ- VİETNAM İHH Projeler Birimi ARALIK 2013 PROJENİN KONUSU Bu proje, Vietnam ın Hochiminh City bölgesinde 639,98 metrekare büyüklüğünde 3 katlı bir Medrese ve

Detaylı

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TÜRKİYE DEKİ GELİŞİMİ

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TÜRKİYE DEKİ GELİŞİMİ Ünite 11 KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TÜRKİYE DEKİ GELİŞİMİ Prof. Dr. Sebahattin BEKTAŞ Kentlerimizde ilk dönüşüm dalgası Tazminat dönemi ile başlamaktadır. 1838 Osmanlı-İngiliz Ticaret Anlaşmasının özellikle liman

Detaylı

YILDIZ TEKNİKTE YENİ ANAYASA PANELİ

YILDIZ TEKNİKTE YENİ ANAYASA PANELİ YILDIZ TEKNİKTE YENİ ANAYASA PANELİ Yıldız Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü, 24 Kasım 2011 Perşembe günü Üniversitemiz Merkez Kampüsü Hünkar Salonu nda, hem Üniversitemizin

Detaylı

TÜRKÇE. Sözcükte anlam 1. Cümlede anlam 4. Sözcük türleri 4. Cümle bilgisi 2. Paragraf bölme 2. Anlatım biçimleri 1. Paragraf tamamlama 3

TÜRKÇE. Sözcükte anlam 1. Cümlede anlam 4. Sözcük türleri 4. Cümle bilgisi 2. Paragraf bölme 2. Anlatım biçimleri 1. Paragraf tamamlama 3 TÜRKÇE 2012 KPSS Genel Yetenek - Genel Kültür sınavının öğrenciler açısından en sıkıntılı bölümü bu sene Türkçedir. Hem soru formatı açısından hem de içerik açısından tam anlamıyla ezber bozan bir sınav

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI... ORTAOKULU SOSYAL BİLGİLER DERSİ 7. SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI... ORTAOKULU SOSYAL BİLGİLER DERSİ 7. SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI... ORTAOKULU SOSYAL BİLGİLER DERSİ 7. SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE SÜRE: 12 DERS İ 1. ÜNİTE ÜNİTE ADI: BİREY VE EYLÜL. SB.7.1.1. İletişimi etkileyen tutum

Detaylı

İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1. 1. Bölüm: SİYASAL İLETİŞİM OLGU VE SÜRECİ... 3 1.1 Siyasal İletişimin Tanımı... 3 1.2 Siyasal İletişim Olgusu ve Süreci...

İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1. 1. Bölüm: SİYASAL İLETİŞİM OLGU VE SÜRECİ... 3 1.1 Siyasal İletişimin Tanımı... 3 1.2 Siyasal İletişim Olgusu ve Süreci... İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 1. Bölüm: SİYASAL İLETİŞİM OLGU VE SÜRECİ... 3 1.1 Siyasal İletişimin Tanımı... 3 1.2 Siyasal İletişim Olgusu ve Süreci... 5 2. Bölüm: SİYASAL İLETİŞİMİN DİĞER DİSİPLİNLER VE ALANLARLA

Detaylı

TARİHSEL VE TOPLUMSAL GELENEK

TARİHSEL VE TOPLUMSAL GELENEK İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 KISALTMALAR 17 BİRİNCİ BÖLÜM: TARİHSEL VE TOPLUMSAL GELENEK I. İSLAMİYET ÖNCESİNDE KURULAN DEVLETLER VE ANAYASAL YAPI 20 A. HUN DEVLETİ (MÖ. IV. yy.-ms 4. yy) 20 B. GÖKTÜRK DEVLETİ

Detaylı

Avrupa'daki Öğretmenlerin Sorumluluk ve Özerklik Düzeyleri

Avrupa'daki Öğretmenlerin Sorumluluk ve Özerklik Düzeyleri EURYDICE Éğitim ve Kültür Avrupa'daki Öğretmenlerin Sorumluluk ve Özerklik Düzeyleri Avrupa Komisyonu ISBN 978-92-79-14972-6 DOI 10.2766/61236 İÇİNDEKİLER Önsöz İçindekiler 1 Giriş 2 BÖLÜM 1: SİYASİ

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Demet ÇELİK ULUSOY. FEDERAL SİSTEMLERDE YETKİ PAYLAŞIMI VE YETKİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGISAL ÇÖZÜMÜ (Karşılaştırmalı)

Yrd. Doç. Dr. Demet ÇELİK ULUSOY. FEDERAL SİSTEMLERDE YETKİ PAYLAŞIMI VE YETKİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGISAL ÇÖZÜMÜ (Karşılaştırmalı) Yrd. Doç. Dr. Demet ÇELİK ULUSOY FEDERAL SİSTEMLERDE YETKİ PAYLAŞIMI VE YETKİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGISAL ÇÖZÜMÜ (Karşılaştırmalı) İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XVII TABLO LİSTESİ...

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ Furkan Güldemir, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Tarihsel Süreç Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık

Detaylı

İÇİNDEKİLER GİRİŞ ANAYASA HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER BİRİNCİ BÖLÜM DEVLET

İÇİNDEKİLER GİRİŞ ANAYASA HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER BİRİNCİ BÖLÜM DEVLET İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III GİRİŞ ANAYASA HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER I-ANA YASA HUKUKUNUN KONUŞU VE ÖNEMİ...1 II-ANAYASA HUKUKU VE SİYASİ KURUMLAR...2 III-ANAYASA HUKUKUNUN METODU VE KAYNAKLARI...4 1-

Detaylı

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin

Detaylı

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Madde 23: Çalışma Hakkı

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Madde 23: Çalışma Hakkı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Madde 23: Çalışma Hakkı Gülşah Özcanalp Göktekin Uzman Sosyolog / İş ve Meslek Danışmanı Liderlik Enstitüsü Eğitim ve İstihdam Hizmetleri Çalışma Evrensel Bir Haktır İnsan

Detaylı

KAMU DİPLOMASİSİNDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ VE MEDYANIN ROLÜ

KAMU DİPLOMASİSİNDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ VE MEDYANIN ROLÜ KAMU DİPLOMASİSİNDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ VE MEDYANIN ROLÜ Doç. Dr. O. Can ÜNVER 15 Nisan 2017 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ KAMU DİPLOMASİSİ SERTİFİKA PROGRAMI İletişim Nedir? İletişim, bireyler, insan grupları,

Detaylı

ABD ise, din konusunda serbest alan arayan, hemen hepsi Hıristiyan ama farklı mezheplerden olan pek çok toplumun oluşturduğu bir bütündür.

ABD ise, din konusunda serbest alan arayan, hemen hepsi Hıristiyan ama farklı mezheplerden olan pek çok toplumun oluşturduğu bir bütündür. Ulus-devletler dönemimizde devlet-din ilişkileri gerilimli olmuştur. Günümüzde genel ilke olarak laiklik (veya sekülerizm) temel ilke sayılmakta, ancak uygulamada ülkeler arasında bazı farklar gözlenmekte

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Karşılaştırmalı Eğitim Nedir?... 1 Yabancı Ülkelerde Eğitim... 4 Uluslararası Eğitim... 5 Kaynakça... 12

İÇİNDEKİLER. Karşılaştırmalı Eğitim Nedir?... 1 Yabancı Ülkelerde Eğitim... 4 Uluslararası Eğitim... 5 Kaynakça... 12 İÇİNDEKİLER Karşılaştırmalı Eğitim Nedir?... 1 Yabancı Ülkelerde Eğitim... 4 Uluslararası Eğitim... 5 Kaynakça... 12 I. ALMANYA EĞİTİM SİSTEMİ 1. DOĞAL FAKTÖRLER (Coğrafi Yapı, İklim Koşulları)... 14 1.1.

Detaylı

ERDEM ERCAN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YEREL YÖNETİMLERDE MALİ ÖZERKLİK (ANAYASAL VE YASAL BOYUTUYLA)

ERDEM ERCAN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YEREL YÖNETİMLERDE MALİ ÖZERKLİK (ANAYASAL VE YASAL BOYUTUYLA) ERDEM ERCAN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YEREL YÖNETİMLERDE MALİ ÖZERKLİK (ANAYASAL VE YASAL BOYUTUYLA) (Yerel Yönetimlere İlişkin Son Değişiklikler İşlenmiş) İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX TABLOLAR LİSTESİ...

Detaylı

KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ SUÇU

KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ SUÇU SEDAT ERDEM AYDIN AİHM İÇTİHATLARI BAĞLAMINDA KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ SUÇU İSTANBUL ARŞİVİ İÇİNDEKİLER DANIŞMANIN ÖNSÖZÜ...VII YAZARIN ÖNSÖZÜ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1

Detaylı

TÜRK ANAYASA DÜZENİ Bahar dönemi Ara sınavı

TÜRK ANAYASA DÜZENİ Bahar dönemi Ara sınavı TÜRK ANAYASA DÜZENİ 2016 Bahar dönemi Ara sınavı 1. Divan-ı Hümayun hangi Osmanlı padişahı döneminde kurulmuştur? A) I. Osman B) Orhan C) II. Murat D) III. Selim E) II. Mahmut 2. Divan-ı Hümayunun kaldırılmasıyla

Detaylı