Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Cıvata ve somun-flipped classroom Bağlama Elemanları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Cıvata ve somun-flipped classroom Bağlama Elemanları"

Transkript

1 Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN Cıvata ve somun-flipped classroom Bağlama Elemanları

2 İçerik Giriş Vida Vida çeşitleri Cıvata-somun Hesaplamalar Örnekler 2

3 Giriş 3

4 Vida Eğik bir doğrunun bir silindirin iç veya dış yüzeyine sarılması ile elde edilen helis eğrisine vida eğrisi denir. Eğik doğru yerine belirli kalınlıkta veya profilde bir elemanın dolu bir silindirin dış yüzeyine çıkıntı teşkil edecek şekilde helisel bir hareketle (ötelenme+dönme) sarılmasından cıvata elde edilir. İçi boş bir silindirin iç çevre yüzeyine aynı profilin helisel hareketle sarılmasından oluşan eleman da somun olarak tanımlanır. olarak bilinir. Cıvata dış vida somun ise iç vida 4

5 Vida Helis eğrisi veya vida eğrisi soldan sağa doğru sarılarak yükselirse sağ vida, sağdan sola doğru sarılarak yükselirse sol vida olarak tanımlanır. Helis üzerinde hareket eden bir nokta silindir etrafında dönerken aynı zamanda ötelemede yapar. 5

6 Vida geometrisi DİŞ: Helisel vida kanalı açıldıktan sonra oluşan çıkıntılar DİŞ ÜSTÜ ÇAPI: Vida açılmış silindirin dış çapı (d) DİŞ DİBİ ÇAPI: Vidanın diş dibinden ölçülen çap (d 1 ) DİŞ YÜKSEKLİĞİ: Vidanın diş üstü ile diş dibi arasında kalan yükseklik ORTALAMA ÇAP: d d / 2 2 d 1 VİDA EĞİM AÇISI: Helis eğrisinin ortalama çaptan geçen daire açınımı ile yaptığı açı (a). 6

7 Vida hatvesi VİDA ADIMI (HATVE): Helis eğrisinin bir ana doğrusunu ardarda kestiği iki nokta arasındaki eksenel uzaklık (h). Bir tam dönmeye karşılık gelen öteleme miktarı h tg d 2 7

8 Çok ağızlı vida Tek Ağızlı vida: Bir turda bir profil ilerleyen vida Çok ağızlı vida: Bir turda birden fazla profili ilerleyen vida h t z* h 8

9 Vida profilleri Vidayı oluşturan helisel oyuk veya çıkıntı kesit geometrisi, vida profilini belirler. 9

10 Metrik vida Üçgen Profilli Vidalar a) Metrik Vidalar: Tepe açısı 60 Standart gösterimi: M x nominal çap (diş üstü) Örnek: M20 M: metrik vida d=20 mm Standart gösterimi: M x nominal çap x hatve Örnek: M20 x1.5 M: metrik d=20 mm h=1.5 10

11 Whitworth vida İlk olarak İngiltere de kullanılmaya başlamış vidanın, nominal ölçüsü inch sistemine göre olup tepe açısı 55 olan ikiz kenar üçgendir. Standart gösterimi: W ½ x

12 Trapez vida Tepe açısı 30 olan yamuk profil vardır. Genellikle hareket vidası olarak kullanılır. Standart gösterimi: Tr 30x6 (Nominal çap x adım) 12

13 Testere dişi vida Vida dişinin iki yüzü eksene göre farklı eğimlidir. Tepe açısı 30 olup bir yüzey %3 eğimle işlenmiştir. Bu yüzey formundan dolayı bir yönde daha büyük kuvvetler desteklenebilir. Standart gösterimi: Te 50x8 (Nominal çap x adım) 13

14 Yuvarlak dişli vida Toz toprak gibi zararlı etkilere maruz ve sık sık sökülüp takılan uygulamalarda kullanılır. Tepe açısı 30 olan yuvarlak vidalardır. Standart gösterimi: Yv 60x1/6 (Nominal çap x 1 deki diş sayısı) 14

15 Kare dişli vida Hareket vidası olarak tercih edilir, standart değildir. Metrik vidalar genellikle bağlama, withwort vidalar boru bağlantılarında veya bazı özel durumlarda, trapez, testere ve kare vidalar hareket iletiminde, yuvarlak vidalar ise özel sistemlerde kullanılırlar. 15

16 Vida boyutları 16

17 Vida sembolleri 17

18 Cıvata-somun bağlantı şekilleri Civatalar kullanım amaçlarına göre; Bağlantı Cıvataları Hareket Cıvataları Civata-Somun bağlantılarının uygulamada karşılaşılan şekilleri Bağlantı (tespit) elemanı olarak Gergi cıvatası olarak Ayar elemanı olarak Ölçme elemanı olarak Kapama elemanı olarak Hareket vidası olarak 18

19 Cıvata-somun bağlantı şekilleri Somunun ayrı bir parça olduğu, parçalarda boydan boya cıvata milinin rahat geçeceği deliğin açıldığı Bir parçaya açılan vida ile cıvatanın iki parçayı birleştirdiği Saplama bağlantısı 19

20 Cıvata çeşitleri 20

21 Somun çeşitleri 21

22 Konstrüksiyon örnekleri 22

23 Cıvata-somun malzemeleri 23

24 Cıvata-somun mekanik özellikleri dan/mm 2 k AK dan/mm 2 24

25 Cıvata-somun imalatı Talaşlı imalat 25

26 Cıvata-somun imalatı Haddeleme-Ovalama 26

27 Cıvata-somun hesabı_kare profil Kuvvet Durumu ve Sıkma Momenti Somunun sıkılması neticesinde cıvata eksenel doğrultuda uzamaya zorlandığından ön yükleme kuvveti oluşur. Somun hiç sıkılmaz veya temas yüzeyine oturacak kadar sıkılır 27

28 Cıvata-somun hesabı_kare profil Kuvvet Durumu ve Sıkma Momenti Somunun sıkılması neticesinde cıvata eksenel doğrultuda uzamaya zorlandığından ön yükleme kuvveti oluşur. Somun hiç sıkılmaz veya temas yüzeyine oturacak kadar sıkılır 28

29 Cıvata-somun hesabı_kare profil Kuvvet Durumu ve Sıkma Momenti F ö : Eksenel kuvvet F t : Çevresel kuvvet (somun çevirme kuvveti) F n : Normal tepki kuvveti R: Sürtünme kuvveti 29

30 Cıvata-somun hesabı_kare profil Fö kuvveti vida dişleri üzerinde yayılı bir yük oluşturur ve her noktanın cıvata eksenine göre momenti farklıdır. Hesaplarda basitlik için yayılı yük yerine Fö kuvveti çevresel kuvvet ve normal kuvvetin bileşkeleri göz önüne alınır ve bunların vida dişlerinin ortalama çapı d2 üzerinde etki ettiği kabul edilir. Ancak vida profil yüzeyinin her noktasının vida ekseninden farklı uzaklıklarda olmasından dolayı farklı eğimde eğik düzlemler elde edilir. 30

31 Cıvata-somun hesabı_kare profil Sıkma durumunda: Çözme durumunda: 31

32 Cıvata-somun hesabı_kare profil Dış moment: Eksenel kuvveti kaldırmak Cıvatayı sıkmak veya çözmek Uygulanan moment Vida dişleri ve yüzeyi arasındaki sürtünme momenti M s1 Somun veya cıvata başı ile temas ettiği yüzey arasındaki sürtünme momenti M s2 32

33 Cıvata-somun hesabı_kare profil M S1 momenti: M S2 momenti: Toplam cıvata sıkma momenti: Bağlantıyı çözmek için gerekli momenti: 33

34 Cıvata-somun hesabı_üçgen profil Helis eğiminin yanı sıra diş yüzeylerinin eğimi (b) de dikkate alınarak kuvvetler tespit edilir. Profil eğiminden dolayı normal kuvvet: Sürtünme kuvvetleri: Sıkma ve çözme momenti: 34

35 Cıvata-somun hesabı Otoblokaj: Ön gerilmeli bir vida bağlantısının kendi kendine çözülememesi veya sürtünme bağı ile kendi kendini kilitlemesi durumudur. Helis açısından dolayı çözme yönünde bir moment doğar ve bu moment sürtünme momentini yenerse somun çözülür. Dolayısıyla otoblokaj: Helis eğimine Sürtünme açısına bağlıdır Otoblokaj şartı: m 35

36 Cıvata-somun hesabı Ön yüklemesiz bağlantılar İşletme esnasında çıkan F kuvveti cıvata-somun bağlantısını eksenel yönde ve statik olmak üzere çekmeye veya basmaya zorlar. Mukavemet hesabı kritik kesit olan diş dibi kesitine göre yapılır. Cıvata-somun bağlantısının maruz kaldığı diğer zorlanmalar Diş yüzeylerinde ezilme Diş köklerinde kayma veya kesilme ve Eğilme 36

37 Cıvata-somun hesabı Ön yüklemeli bağlantılar Sıkma momentinden dolayı F ö ön gerilme kuvveti doğar ve bu kuvvet; Diş dibi kesitine çekmeye zorlar Ms1 sıkma momenti diş dibi kesitinde burulmaya zorlar Çekme Normal Gerilmesi Ön gerilme kuvvetinden dolayı plastik şekil değişimi olur. Kesit alanı vida dişini de ihtiva ettiğinden diş dibi kesitinden büyüktür. Dolayısıyla gerilme kesit alanı: A s d 1 d Çekme Gerilmesi F ö ç em As 37

38 Cıvata-somun hesabı Ön yüklemeli bağlantılar Kayma Gerilmesi Sıkma momentinden dolayı cıvata şaftında burulma gerilmeleri doğar. Hareket cıvatalarında Fö yerine eksenel kuvvet F dikkate alınır Eşdeğer gerilme Hem çekme gerilmesi ve hem de burulma momenti etkisindeki bir cıvata da eşdeğer gerilme kırılma hipotezleri yardımıyla hesaplanır. 38

39 Cıvata-somun hesabı Dişlerde zorlama F eksenel yük veya Fö ön gerilme kuvvetinin bütün dişlerde eşit olarak dağıldığı kabul edilir ve bir dişe gelen kuvvet: F 1 F z Dişlerde meydana gelen zorlanmalar: Diş yüzeyleri boyunca ezilme Diş kökü kesitinde kesilmeye ve eğilmeye 39

40 Cıvata-somun hesabı Vida dişlerinde yük dağılımı 40

41 Cıvata-somun hesabı Vida dişlerinde yük dağılımı 41

42 Cıvata-somun hesabı Yüzey basıncı ve ezilme Diş yüzeyi: Bir dişde oluşan yüzey basıncı: A d 2 t 1 P F zd 2 t 1 P em Somun Yüksekliği Somun yüksekliği h adımı ve z diş adeti dikkate alınarak hesaplanır. Somun yüksekliği veya vidanın parçaya bağlanma yüksekliği H zh Fö h d t P 2 1 em 42

43 Cıvata-somun hesabı Dişlerde kesilme Diş dibinde oluşan kesme veya kayma gerilmesi Burada h : diş dibi kesit alanın yüksekliği olup Üçgen profilli vida cıvatada: 0.75h Üçgen profilli vida somunda: 0.85h Trapez vidada: 0.65h Kare vidada: 0.5h F zd 1 h Dişlerde eğilme e 3Ft d h 2 1 em 43

44 Ön gerilmeli bağlantılar Somun sıkılırken: Fö kuvveti Ms1 sıkma momenti tarafından zorlanır. İşletme esnasında: Fö ön gerilme kuvveti Fiş iletme kuvveti tarafından zorlanır 44

45 Ön gerilmeli bağlantılar Parçalarda meydana gelen şekil değişimi Somun sıkıldığında Fö den dolayı civatada: Parçalarda ise: L p kısalma L c uzama Fiş ten dolayı Civatada: Parçalarda L c L p uzama uzama 45

46 Ön gerilmeli bağlantılar Ön gerilme üçgeni (Şekil değişimi üçgeni) Ön gerilme üçgeni (Şekil değişimi üçgeni) yardımıyla cıvata bağlantısını zorlayan kuvvetler arasındaki ilişki belirlenir. Cıvatayı zorlayan kuvvetler k c : cıvatanın yaylanma (rijitlik) katsayısı k p : parçanın yaylanma (rijitlik) katsayısı Cıvataya gelen toplam kuvvet: Cıvata ve parçanın rijitliği 46

47 Ön gerilmeli bağlantılar İşletme yükünün etkisi İşletme yükünü (Fz), cıvata ve parçalara etkiyen kısımları olarak aşağıdaki şekilde ifade edilir: İşletme yükünün cıvataya etki eden kısmı: İşletme yükünün parçaya etki eden kısmı: Parçalarda kalan Fkuvveti ö 47

48 Ön gerilmeli bağlantılar İşletme yükünün etkisi Cıvatanın yorulma ömrünü uzatmak için: Esnek cıvata-rijit parça Sızdırmazlık için: Rijit cıvata- esnek parça 48

49 Elastik (uzar) cıvata Cıvatanın yorulma ömrünü uzatmak için: Esnek cıvata-rijit parça Sızdırmazlık için: Rijit cıvata- esnek parça 49

50 Elastik (uzar) cıvata 50

51 Cıvata mukavemet hesabı Enine kuvvet etkisi altında mukavemet hesabı Boşluklu bağlanan cıvatalar Parçaların bağıl hareket yapmamaları için: F ö F z Cıvataya verilmesi gereken ön gerilme kuvveti: F ö F k z k: kaymaya karşı emniyet katsayısı ( ) F: enine kuvvet z: cıvata sayısı 51

52 Cıvata mukavemet hesabı Enine kuvvet etkisi altında mukavemet hesabı Boşluksuz bağlanan cıvatalar Enine kuvvet cıvata şaftını kesmeye zorlar n: kesilmeye çalışılan kesit sayısı Bağlantıda oluşan yüzey basıncı: s: en küçük parça kalınlığı 52

53 Örnek Şekilde verilen hava kompresörünün A silindir kafası B silindirine 8 adet cıvata ile bağlanmıştır. Sızdırmazlık alüminyumdan yapılmış D contası ile sağlanmaktadır. Cıvatalara Pmax=20 dan/cm 2 lik bir maksimum basınç etki ettiğinde conta üzerindeki kuvvet 0.5Fiş e eşit olacak şekilde bir ön gerilme ile sıkılmaktadır. a) Cıvataları boyutlandırınız b) Ön gerilme kuvvetini hesaplayınız c) Cıvatalara bu ön gerilme değerinin verilmesi için uygulanması gereken sıkma momentini bulunuz. E Al 4 2 dan/mm Bütün yüzeyler için 0.15 E çelik 4 2 dan/mm 53

54 Örnek Şekilde gösterilen el presinin cıvatasına F=100 kn luk bir kuvvet etki etmektedir. Cıvata malzemesi St70 somun ise CuSn alaşımından yapılmıştır. Cıvata da kullanılan trapez vida Tr60x9 olup ağız sayısı 3 dür. Sürtünme açısı 6 derecedir. L=800 mm dir. Emniyet katsayısını 2.5 olarak alınız. Kç=2. Tabla ile zemin arasındaki sürtünmeyi ihmal ediniz. a) Vidada kilitlenme olup olmadığını kontrol ediniz b) Cıvatanın mukavemet hesabını yapınız c) L1 somun uzunluğunu bulunuz d) Verimini hesaplayınız malzeme AK (dan/mm 2 ) P em (dan/mm 2 ) St70 37 CuSn 1 54

55 Örnek Şekilde verilen flanş M10x50 ve 4.6 kalitesinde cıvatalarla öngerilmeli olarak sabitlenmesi istenmektedir. Sızdırmazlık için cıvatalarda 0.4Fiş olması istenmektedir. Kaptaki basınç p=0 25 bar arasında değişmektedir. Sıkıştırılan parçaların rijitliği kp=750 kn/mm ve cıvanın rijitliği ise kc=250 kn/mm olduğuna göre: a) Öngerilme üçgenini çiziniz b) Gerekli cıvata sayısını bulunuz. Kç=3 ve s=2 alınız. Diğer faktörleri 1 olarak alınız. 55

Cıvata-somun bağlantıları

Cıvata-somun bağlantıları Cıvata-somun bağlantıları 11/30/2014 İçerik Vida geometrik büyüklükleri Standart vidalar Vida boyutları Cıvata-somun bağlantı şekilleri Cıvata-somun imalatı Cıvata-somun hesabı Cıvataların mukavemet hesabı

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI CIVATA SOMUN BAĞLANTILARI P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Eğik bir doğrunun bir

Detaylı

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 7.BÖLÜM Bağlama Elemanları Cıvata Bağlantıları Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ 1 BU SLAYTTAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER Cıvata Hakkında

Detaylı

Sıkma sırasında oluşan gerilmeden öngerilme kuvvetini hesaplarız. Boru içindeki basınç işletme basıncıdır. Buradan işletme kuvvetini buluruz.

Sıkma sırasında oluşan gerilmeden öngerilme kuvvetini hesaplarız. Boru içindeki basınç işletme basıncıdır. Buradan işletme kuvvetini buluruz. Ø50 Şekilde gösterilen boru bağlantısında flanşlar birbirine 6 adet M0 luk öngerilme cıvatası ile bağlanmıştır. Cıvatalar 0.9 kalitesinde olup, gövde çapı 7,mm dir. Cıvatalar gövdelerindeki akma mukavemetinin

Detaylı

CIVATA BAĞLANTILARI. DEÜ Makina Mühendisliği Böl. Çiçek ÖZES

CIVATA BAĞLANTILARI. DEÜ Makina Mühendisliği Böl. Çiçek ÖZES CIVATA BAĞLANTILARI Cıvata bağlantıları teknikte en çok kullanılan çözülebilen bağlantılardır. Cıvatalar makinaların montajında, yatakların ve makinaların temele tespitinde, boru flanşların, silindir kapaklarının

Detaylı

CIVATA BAĞLANTILARI. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy

CIVATA BAĞLANTILARI. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy CIVATA BAĞLANTILARI Cıvata bağlantıları teknikte en çok kullanılan çözülebilen bağlantılardır. Cıvatalar makinaların montajında, yatakların ve makinaların temele tespitinde, boru flanşlarının, silindir

Detaylı

Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir.

Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir. 9. VİDALAR Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir. Vida Helisi Vida Adımı Bir kenarı silindirin çapına eşit dik bir üçgen, silindirin üzerine sarıldığında

Detaylı

VİDALI BAĞLANTILAR 04.12.2015. Vidalı Bağlantılar

VİDALI BAĞLANTILAR 04.12.2015. Vidalı Bağlantılar VİDALI BAĞLANTILAR MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI-I DERS NOTU Vidalı Bağlantılar 2 / 40 Makine parçalarının birbirlerine bağlanmasında, sökülebilen bağlama elemanları olarak vida, somun ve

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI - (9.Hafta) VİDALAR -2

MAKİNE ELEMANLARI - (9.Hafta) VİDALAR -2 VİDA HESAPLARI MAKİNE ELEMANLARI - (9.Hafta) VİDALAR -2 A. Ön Yükleme Kuvveti (FÖ) ile Sıkma/Çözme Kuvvetleri (FH) arasındaki İlişki İki malzemeyi birleştirmek için civata ve somun kullanılırsa, somunun

Detaylı

Çözüm: Borunun et kalınlığı (s) çubuğun eksenel kuvvetle çekmeye zorlanması şartından;

Çözüm: Borunun et kalınlığı (s) çubuğun eksenel kuvvetle çekmeye zorlanması şartından; Soru 1) Şekilde gösterilen ve dış çapı D 10 mm olan iki borudan oluşan çelik konstrüksiyon II. Kaliteli alın kaynağı ile birleştirilmektedir. Malzemesi St olan boru F 180*10 3 N luk değişken bir çekme

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI - (8.Hafta) VİDALAR -1

MAKİNE ELEMANLARI - (8.Hafta) VİDALAR -1 A. TEMEL KAVRAMLAR MAKİNE ELEMANLARI - (8.Hafta) VİDALAR -1 B. VİDA TÜRLERİ a) Vida Profil Tipleri Mil üzerine açılan diş ile lineer hareket elde edilmek istendiğinde kullanılır. Üçgen Vida Profili: Parçaları

Detaylı

MENGENE HESAPLARI A-VĐDALI MENGENE MĐLĐ. www.muhendisiz.net

MENGENE HESAPLARI A-VĐDALI MENGENE MĐLĐ. www.muhendisiz.net www.muhendisiz.net MENGENE HESAPLARI A-VĐDALI MENGENE MĐLĐ Hareket civatasında bir güç iletimi söz konusu olduğundan verimin yüksek olması istenir.bu nedenle Trapez profilli vida kullanılır. Yük ; F =

Detaylı

ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR

ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR 1-Vidalı kriko: Şekil deki kriko için; Verilenler Vidalı Mil Malzemesi: Ck 45 Vidalı mil konumu: Düşey Somun Malzemesi: Bronz Kaldırılacak en büyük (maksimum) yük: 50.000 N Vida

Detaylı

Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller

Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller İçerik Aks ve milin tanımı Akslar ve millerin mukavemet hesabı Millerde titreşim hesabı Mil tasarımı için tavsiyeler

Detaylı

08_Cıvatalar, Excel Programı için tablolar

08_Cıvatalar, Excel Programı için tablolar 1 08_Cıvatalar, Excel Programı için tablolar M. Güven KUTAY 2011 Ocak Tablo 1, Cıvatanın pratik seçimi Seçim statik ve dinamik kuvvet içinde aynıdır. Boyuna işletme kuvveti F İŞ Statik 1,6 2,5 4,0 6,3

Detaylı

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) Department of Mechanical Engineering

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) Department of Mechanical Engineering Uygulama Sorusu-1 Şekildeki 40 mm çaplı şaft 0 kn eksenel çekme kuvveti ve 450 Nm burulma momentine maruzdur. Ayrıca milin her iki ucunda 360 Nm lik eğilme momenti etki etmektedir. Mil malzemesi için σ

Detaylı

Silindirik Düz Pim : Sertleştirilmeden kullanılan silindirik bir pimdir. Şekilde görüldüğü gibi iki tipi mevcuttur.

Silindirik Düz Pim : Sertleştirilmeden kullanılan silindirik bir pimdir. Şekilde görüldüğü gibi iki tipi mevcuttur. PİMLER Tanım : Birden fazla sayıda parçayı istenilen konumda tutma, parçalar arası yatay ve düşey kaymayı önleme, merkezlemeyi sağlamak amacıyla kullanılan makine elemanlarına PİM denir. Silindirik Düz

Detaylı

Şekil 1 Çeşitli vida profilleri (şematik)

Şekil 1 Çeşitli vida profilleri (şematik) Şekil 1 Çeşitli vida profilleri (şematik) Tablo 1 Vida toleransları Şekil 2 Cıvata-somun bağlantı şekilleri Şekil 3 Özel başlı civatalar Makine Elemanları-II FÖY-2 1 Civata Bağlantıları ve Problemler Şekil

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI PERÇİN VE YAPIŞTIRICI BAĞLANTILARI P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Perçin; iki veya

Detaylı

DİŞLİ ÇARKLAR II: HESAPLAMA

DİŞLİ ÇARKLAR II: HESAPLAMA DİŞLİ ÇARLAR II: HESAPLAMA Prof. Dr. İrfan AYMAZ Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: Dişli Çark uvvetleri Diş Dibi Gerilmeleri

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI II

MAKİNE ELEMANLARI II T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU MAKİNE ELEMANLARI II İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... i 1. CIVATA BAĞLARI... 1 1.1. Cıvata Türleri... 1 1.2. Cıvata Malzemeleri... 6 1.3. Cıvata Hesapları...

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Doç.Dr.İrfan AY-Arş.Gör.T.Kerem DEMİRCİOĞLU CIVATA-SOMUN ve RONDELALAR

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Doç.Dr.İrfan AY-Arş.Gör.T.Kerem DEMİRCİOĞLU CIVATA-SOMUN ve RONDELALAR CIVATA-SOMUN ve RONDELALAR CIVATALAR Cıvatalar: Özel baş biçimine sahip silindirik gövde üzerine belli boylarda diş açılmış bağlantı elemanlarına cıvata denir. Cıvataların diş açılmış kısımları üçgen vida

Detaylı

Yapıştırma Metin Soruları

Yapıştırma Metin Soruları Yapıştırma Metin Soruları 1. Yapıştırma bağlantılarının fiziksel esasını açıklayınız ve yapıştırma malzemeleri hakkında bilgi veriniz. 2. Yapıştırma bağlantılarının teknolojisini anlatınız. 3. Yapıştırma

Detaylı

MAKĠNE ELEMANLARI II REDÜKTÖR PROJESĠ

MAKĠNE ELEMANLARI II REDÜKTÖR PROJESĠ T.C PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKĠNE ELEMANLARI II REDÜKTÖR PROJESĠ Öğrencinin; Adı: Cengiz Görkem Soyadı: DENGĠZ No: 07223019 DanıĢman: Doç. Dr. TEZCAN ġekercġoğlu

Detaylı

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ. 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ. 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri Malzemeler genel olarak 3 çeşit zorlanmaya maruzdurlar. Bunlar çekme, basma ve kesme

Detaylı

BÖLÜM 5 CİVATA BAĞLANTILARI

BÖLÜM 5 CİVATA BAĞLANTILARI BÖLÜM 5 CİVATA BAĞLANTILARI 5.1. Giriş Civatalar makine inşaatından en fazla kullanıp çözülebilen bağlantı elemanlarıdır. Hiçbir bozulma olmadan istenildiği kadar sökülüp tekrar takılabilirler. Büyük bir

Detaylı

Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller

Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel bilgiler-flipped Classroom Akslar ve Miller İçerik Giriş Temel kavramlar Sınıflandırma Aks ve mil mukavemet hesabı Millerde titreşim kontrolü Konstrüksiyon

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI YORULMA P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Aloha Havayolları Uçuş 243: Hilo dan Honolulu

Detaylı

Yapıştırma Metin Soruları

Yapıştırma Metin Soruları Yapıştırma Metin Soruları 1. Yapıştırma bağlantılarının fiziksel esasını açıklayınız ve yapıştırma malzemeleri hakkında bilgi veriniz. 2. Yapıştırma bağlantılarının teknolojisini anlatınız. 3. Yapıştırma

Detaylı

Yapıştırma Metin Soruları

Yapıştırma Metin Soruları Yapıştırma Metin Soruları 1. Yapıştırma bağlantılarının fiziksel esasını açıklayınız ve yapıştırma malzemeleri hakkında bilgi veriniz. 2. Yapıştırma bağlantılarının teknolojisini anlatınız. 3. Yapıştırma

Detaylı

Silindirik Düz Pim : Sertleştirilmeden kullanılan silindirik bir pimdir. Şekilde görüldüğü gibi iki tipi mevcuttur.

Silindirik Düz Pim : Sertleştirilmeden kullanılan silindirik bir pimdir. Şekilde görüldüğü gibi iki tipi mevcuttur. PİMLER Tanım : Birden fazla sayıda parçayı istenilen konumda tutma, parçalar arası yatay ve düşey kaymayı önleme, merkezlemeyi sağlamak amacıyla kullanılan makine elemanlarına PİM denir. Silindirik Düz

Detaylı

Makina Elemanları I (G3) Ödev 1:

Makina Elemanları I (G3) Ödev 1: Makina Elemanları I (G3) Ödev 1: 1. Şekilde verilen dönen aks aynı düzlemde bulunan F 1 ve F 2 kuvvetleri ile yüklenmiştir. Değişken eğilme zorlanması etkisindeki aks Fe50 malzemeden yapılmıştır. Yatakların

Detaylı

Vidalı Bağlantılarğ (Cıvatalar) Vedat Temiz

Vidalı Bağlantılarğ (Cıvatalar) Vedat Temiz Vidalı Bağlantılarğ (Cıvatalar) Vedat Temiz Genel Bilgiler En yaygın kullanılan çözülebilen bağlama elemanıdır. Prensip olarak bir silindir üzerine bir profilin eşit hatveli olarak khli helisel l şekilde

Detaylı

METİN SORULARI. Hareket Cıvataları. Pim ve Perno Bağlantıları

METİN SORULARI. Hareket Cıvataları. Pim ve Perno Bağlantıları Hareket Cıvataları METİN SORULARI. Hareket cıvatalarını bağlama cıvataları ile karşılaştırınız ve özelliklerini anlatınız. 2. Hareket vidalarının verimi hangi esaslara göre belirlenir? Açıklayınız ve gereken

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI 1) Yukarıdaki şekilde AB ve BC silindirik çubukları B noktasında birbirleriyle birleştirilmişlerdir, AB çubuğunun çapı 30 mm ve BC çubuğunun çapı ise 50 mm dir. Sisteme A ucunda 60 kn

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız.

MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız. MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız. F = 2000 ± 1900 N F = ± 160 N F = 150 ± 150 N F = 100 ± 90 N F = ± 50 N F = 16,16 N F = 333,33 N F =

Detaylı

Kırılma Hipotezleri. Makine Elemanları. Eşdeğer Gerilme ve Hasar (Kırılma ve Akma) Hipotezleri

Kırılma Hipotezleri. Makine Elemanları. Eşdeğer Gerilme ve Hasar (Kırılma ve Akma) Hipotezleri Makine Elemanları Eşdeğer Gerilme ve Hasar (Kırılma ve Akma) Hipotezleri BİLEŞİK GERİLMELER Kırılma Hipotezleri İki veya üç eksenli değişik gerilme hallerinde meydana gelen zorlanmalardır. En fazla rastlanılan

Detaylı

Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Konik Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR

Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Konik Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN Konik Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR İçerik Giriş Konik dişli çark mekanizması Konik dişli çark mukavemet hesabı Konik dişli ark mekanizmalarında oluşan kuvvetler

Detaylı

Bağlama elemanı olarak somunlu, somunsuz ve saplama olmak üzere üç şekilde kullanılır. Saplamaların bir tarafı doğrudan doğruya bağlanacak parçaların

Bağlama elemanı olarak somunlu, somunsuz ve saplama olmak üzere üç şekilde kullanılır. Saplamaların bir tarafı doğrudan doğruya bağlanacak parçaların CIVATA BAĞLANTILARI Cıvatalar makinaların montajında, yatakların ve makinaların temele tespitinde, boru flanşların, silindir kapaklarının bağlantısında, çelik konstrüksiyonlarda ve benzeri bir çok yerlerde

Detaylı

Makine Elemanları I. Perçin bağlantıları. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Makine Elemanları I. Perçin bağlantıları. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü İÇERİK Giriş Perçin Çeşitleri Perçinleme işlemi Perçin bağlantı şekilleri Mukavemet hesapları Örnekler Giriş

Detaylı

2009 Kasım. www.guven-kutay.ch MUKAVEMET DEĞERLERİ ÖRNEKLER. 05-5a. M. Güven KUTAY. 05-5a-ornekler.doc

2009 Kasım. www.guven-kutay.ch MUKAVEMET DEĞERLERİ ÖRNEKLER. 05-5a. M. Güven KUTAY. 05-5a-ornekler.doc 2009 Kasım MUKAVEMET DEĞERLERİ ÖRNEKLER 05-5a M. Güven KUTAY 05-5a-ornekler.doc İ Ç İ N D E K İ L E R 5. MUKAVEMET HESAPLARI İÇİN ÖRNEKLER...5.3 5.1. 1. Grup örnekler...5.3 5.1.1. Örnek 1, aturalı mil

Detaylı

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ 3 Malzemelerin esnekliği Gerilme Bir cisme uygulanan kuvvetin, kesit alanına bölümüdür. Kuvvetin yüzeye dik olması halindeki gerilme "normal gerilme" adını alır ve şeklinde

Detaylı

Prof. Dr. İrfan KAYMAZ

Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: Kayış-kasnak mekanizmalarının türü Kayış türleri Meydana gelen kuvvetler Geometrik

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI AKSLAR VE MİLLER P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Dönen parça veya elemanlar taşıyan

Detaylı

Perçin malzemesinin mekanik özellikleri daha zayıf olduğundan hesaplamalarda St34 malzemesinin değerleri esas alınacaktır.

Perçin malzemesinin mekanik özellikleri daha zayıf olduğundan hesaplamalarda St34 malzemesinin değerleri esas alınacaktır. Kalınlığı s 12 mm, genişliği b 400 mm, malzemesi st37 olan levhalar, iki kapaklı perçin bağlantısı ile bağlanmıştır. Perçin malzemesi st34 olarak verilmektedir. Perçin bağlantısı 420*10 3 N luk bir kuvvet

Detaylı

29- Eylül KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü ( 1. ve 2. Öğretim 2. Sınıf / B Şubesi) Mukavemet Dersi - 1.

29- Eylül KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü ( 1. ve 2. Öğretim 2. Sınıf / B Şubesi) Mukavemet Dersi - 1. SORU-1) Şekildeki dikdörtgen kesitli kolonun genişliği b=200 mm. ve kalınlığı t=100 mm. dir. Kolon, kolon kesitinin geometrik merkezinden geçen ve tarafsız ekseni üzerinden etki eden P=400 kn değerindeki

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI - (5.Hafta) BAĞLAMA ELEMANLARI. Bağlama elemanları, bağlantı şekillerine göre 3 grupta toplanırlar. Bunlar;

MAKİNE ELEMANLARI - (5.Hafta) BAĞLAMA ELEMANLARI. Bağlama elemanları, bağlantı şekillerine göre 3 grupta toplanırlar. Bunlar; MAKİNE ELEMANLARI - (5.Hafta) BAĞLAMA ELEMANLARI Bağlama elemanları; makinayı oluşturan elmanları, özelliklerini bozmadan, fonksiyonlarını ortadan kaldırmadan birbirine bağlayan elemanlardır. Çoğunlukla

Detaylı

AKSLAR ve MİLLER. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş Ç. Özes, M. Belevi, M. Demirsoy

AKSLAR ve MİLLER. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş Ç. Özes, M. Belevi, M. Demirsoy AKSLAR ve MİLLER AKSLAR MİLLER Eksenel kuvvetlerde her iki elemanda çekmeye veya basmaya zorlanabilirler. Her iki elemanda içi dolu veya boş imal edilirler. Eksen durumlarına göre Genel olarak düz elemanlardır

Detaylı

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Mil-Göbek Bağlantıları Soruları 1. Mil-göbek bağlantılarını fiziksel esasa göre sınıflandırarak her sınıfın çalışma prensiplerini açıklayınız. 2. Kaç çeşit uygu kaması vardır? Şekil ile açıklayınız. 3.

Detaylı

Genel Doküman / Public Document MAKİNE ELEMANLARI

Genel Doküman / Public Document MAKİNE ELEMANLARI MAKİNE ELEMANLARI Genel bilgi ve tanımlar Güç iletme, değiştirme veya biriktirme gibi fonksiyonları yerine getirerek iş yapma kabiliyetine sahip olan birçok elemanın birleştirilmesiyle oluşturulan sisteme

Detaylı

KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü (1. ve 2.Öğretim / B Şubesi) MMK208 Mukavemet II Dersi - 1. Çalışma Soruları 23 Şubat 2019

KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü (1. ve 2.Öğretim / B Şubesi) MMK208 Mukavemet II Dersi - 1. Çalışma Soruları 23 Şubat 2019 SORU-1) Aynı anda hem basit eğilme hem de burulma etkisi altında bulunan yarıçapı R veya çapı D = 2R olan dairesel kesitli millerde, oluşan (meydana gelen) en büyük normal gerilmenin ( ), eğilme momenti

Detaylı

Makine Elemanları I. Yorulma Analizi. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Makine Elemanları I. Yorulma Analizi. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Yorulma hasarı Aloha Havayolları Uçuş 243: Hilo dan Honolulu (Havai) Uçuşu Tarih: 28 Nisan 1988 Makine elemanlarının

Detaylı

ÜNİTE-3 BAĞLAMA ELEMANLARI ÖĞR. GÖR. HALİL YAMAK

ÜNİTE-3 BAĞLAMA ELEMANLARI ÖĞR. GÖR. HALİL YAMAK ÜNİTE-3 BAĞLAMA ELEMANLARI ÖĞR. GÖR. HALİL YAMAK KONU BAŞLIKLARI Giriş Bağlama Elemanları Çözülemeyen Bağlama Elemanları Çözülebilen Bağlama Elemanları GİRİŞ Makine, enerji veya güç üreten, ileten, değiştiren

Detaylı

Makine Elemanları I. Bağlama Elemanları. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Makine Elemanları I. Bağlama Elemanları. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Bağlama Elemanları Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü İçerik Bağlama Elemanlarının Sınıflandırılması Şekil Bağlı bağlama elemanlarının hesabı Kuvvet

Detaylı

MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR

MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR MAKINA TASARIMI I Örnek Metin Soruları TOLERANSLAR 1. Boyut, gerçek boyut, nominal boyut ve tolerans nedir, tanımlayınız. 2. Toleransları sınıflandırınız. 3. Tasarımı yapılırken bir makine parçasının boyutları

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI - (7.Hafta)

MAKİNE ELEMANLARI - (7.Hafta) MAKİNE ELEMANLARI - (7.Hafta) PRES (SIKI) GEÇMELER-2 B- Konik Geçme Bağlantısı Şekildeki gibi konik bir milin ucuna kasnağı sıkı geçme ile bağlamak için F ç Çakma kuvveti uygulamalıyız. Kasnağın milin

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü Yrd.Doç.Dr. Kemal ÜÇÜNCÜ

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü Yrd.Doç.Dr. Kemal ÜÇÜNCÜ Öğrenci Numarası Adı ve Soyadı İmzası: CEVAP ANAHTARI Açıklama: Bellek yardımcısı kullanılabilir. Sorular eşit puanlıdır. SORU 1. Standart vida profillerini çizerek şekil üzerinde parametrelerini gösteriniz,

Detaylı

III. Hafta İmal Usulleri. Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek

III. Hafta İmal Usulleri. Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek III. Hafta Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek Page 1-1 Page 1-2 Vida Türleri Page 1-3 Kullanım yerlerine göre vida Türleri Bağlama vidaları Hareket vidaları

Detaylı

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 BÖLÜM 1- MAKİNE ELEMANLARINDA MUKAVEMET HESABI Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ 1 BU DERS SUNUMDAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER Makine Elemanlarında mukavemet hesabına neden ihtiyaç

Detaylı

02.01.2012. Kullanım yerlerine göre vida Türleri. Vida Türleri. III. Hafta Đmal Usulleri. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek

02.01.2012. Kullanım yerlerine göre vida Türleri. Vida Türleri. III. Hafta Đmal Usulleri. Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek III. Hafta Öğr.Grv. Kubilay ASLANTAŞ Vidalar ve Genel özellikleri Kılavuz çekmek Pafta çekmek Page 1-1 Page 1-2 Vida Türleri Kullanım yerlerine göre vida Türleri Bağlama vidaları Hareket vidaları Kuvvet

Detaylı

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 5.BÖLÜM Bağlama Elemanları Kaynak Bağlantıları Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız 1 BU SLAYTTAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER Bağlama Elemanlarının Tanımı ve Sınıflandırılması Kaynak Bağlantılarının

Detaylı

MAKİNA ELEMANLARI II HAREKET, MOMENT İLETİM VE DÖNÜŞÜM ELEMANLARI ÇARKLAR-SINIFLANDIRMA UYGULAMA-SÜRTÜNMELİ ÇARK

MAKİNA ELEMANLARI II HAREKET, MOMENT İLETİM VE DÖNÜŞÜM ELEMANLARI ÇARKLAR-SINIFLANDIRMA UYGULAMA-SÜRTÜNMELİ ÇARK MAKİNA ELEMANLARI II HAREKET, MOMENT İLETİM VE DÖNÜŞÜM ELEMANLARI ÇARKLAR-SINIFLANDIRMA SÜRTÜNMELİ DİŞLİ (Friction wheels) (Gear or Toothed Wheels) UYGULAMA-SÜRTÜNMELİ ÇARK Mekanizmayı boyutlandırınız?

Detaylı

Birleşim Araçları Prof. Dr. Ayşe Daloğlu Karadeniz Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Birleşim Araçları Prof. Dr. Ayşe Daloğlu Karadeniz Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Birleşim Araçları Birleşim Araçları Çelik yapılar çeşitli boyut ve biçimlerdeki hadde ürünlerinin kesilip birleştirilmesi ile elde edilirler. Birleşim araçları; Çözülebilen birleşim araçları (Cıvata (bulon))

Detaylı

DİŞLİ ÇARKLAR SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜH. BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI

DİŞLİ ÇARKLAR SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜH. BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI DİŞLİ ÇARKLAR MAKİNE MÜH. BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI DERS NOTU Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI Dişli Çarklar 2 Dişli çarklar, eksenleri birbirine paralel, birbirini kesen ya da birbirine çapraz olan miller arasında

Detaylı

Tablo 1 Deney esnasında kullanacağımız numunelere ait elastisite modülleri tablosu

Tablo 1 Deney esnasında kullanacağımız numunelere ait elastisite modülleri tablosu BASİT MESNETLİ KİRİŞTE SEHİM DENEYİ Deneyin Amacı Farklı malzeme ve kalınlığa sahip kirişlerin uygulanan yükün kirişin eğilme miktarına oranı olan rijitlik değerin değişik olduğunun gösterilmesi. Kiriş

Detaylı

Bilyalı Vida ile Aktarma Vidalarının Farkı

Bilyalı Vida ile Aktarma Vidalarının Farkı Bilyalı Vida ile Aktarma Vidalarının Farkı Mekanik bir sistemde güç veya hareketi lineer olarak aktarmak istediğinizde en çok karşılaşılan mekanik unsur, vida mekanizmalarıdır. Özellikle CNC ve 3B yazıcı

Detaylı

Dişli çark mekanizmaları en geniş kullanım alanı olan, gerek iletilebilen güç gerekse ulaşılabilen çevre hızları bakımından da mekanizmalar içinde

Dişli çark mekanizmaları en geniş kullanım alanı olan, gerek iletilebilen güç gerekse ulaşılabilen çevre hızları bakımından da mekanizmalar içinde DİŞLİ ÇARKLAR Dişli çark mekanizmaları en geniş kullanım alanı olan, gerek iletilebilen güç gerekse ulaşılabilen çevre hızları bakımından da mekanizmalar içinde özel bir yeri bulunan mekanizmalardır. Mekanizmayı

Detaylı

AKSLAR ve MİLLER. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Müh.Böl.Çiçek Özes. Bu sunudaki bilgiler değişik kaynaklardan derlemedir.

AKSLAR ve MİLLER. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Müh.Böl.Çiçek Özes. Bu sunudaki bilgiler değişik kaynaklardan derlemedir. AKSLAR ve MİLLER Bu sunudaki bilgiler değişik kaynaklardan derlemedir. AKSLAR MİLLER Eksenel kuvvetlerde her iki elemanda çekmeye veya basmaya zorlanabilirler. Her iki elemanda içi dolu veya boş imal edilirler.

Detaylı

PERÇİN BAĞLANTILARI. Bu sunu farklı kaynaklardan derlemedir.

PERÇİN BAĞLANTILARI. Bu sunu farklı kaynaklardan derlemedir. PERÇİN BAĞLANTILARI Perçin çözülemeyen bağlantı elemanıdır. Kaynak teknolojisindeki hızlı gelişme sonucunda yerini çoğunlukla kaynaklı bağlantılara bırakmıştır. Sınırlı olarak çelik kazan ve kap konstrüksiyonlarında

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Doç.Dr.İrfan AY-Arş.Gör.T.Kerem DEMİRCİOĞLU MAKİNE PARÇALARINI ETKİLEYEN KUVVETLER VE GERİLMELER

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Doç.Dr.İrfan AY-Arş.Gör.T.Kerem DEMİRCİOĞLU MAKİNE PARÇALARINI ETKİLEYEN KUVVETLER VE GERİLMELER MAKİNE PARÇALARINI ETKİLEYEN KUVVETLER VE GERİLMELER Dış Kuvvetler : Katı cisimlere uygulanan kuvvet cismi çekmeye, basmaya, burmaya, eğilmeye yada kesilmeye zorlar. Cisimde geçici ve kalıcı şekil değişikliği

Detaylı

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) 2 DİŞLİ ÇARKLAR I: GİRİŞ

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) 2 DİŞLİ ÇARKLAR I: GİRİŞ Makine Elemanları 2 DİŞLİ ÇARKLAR I: GİRİŞ 1 Bu bölümden elde edilecek kazanımlar Güç Ve Hareket İletim Elemanları Basit Dişli Dizileri Redüktörler Ve Vites Kutuları : Sınıflandırma Ve Kavramlar Silindirik

Detaylı

Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir.

Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir. BASINÇ ÇUBUKLARI Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir. Basınç çubukları, sadece eksenel basınç kuvvetine maruz kalırlar. Bu çubuklar üzerinde Eğilme ve

Detaylı

Mukavemet-I. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mukavemet-I. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mukavemet-I Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 5 Eğilmede Kirişlerin Analizi ve Tasarımı Kaynak: Cisimlerin Mukavemeti, F.P. Beer, E.R. Johnston, J.T. DeWolf, D.F. Mazurek, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok.

Detaylı

Malzemelerin Mekanik Özellikleri

Malzemelerin Mekanik Özellikleri Malzemelerin Mekanik Özellikleri Bölüm Hedefleri Deneysel olarak gerilme ve birim şekil değiştirmenin belirlenmesi Malzeme davranışı ile gerilme-birim şekil değiştirme diyagramının ilişkilendirilmesi ÇEKME

Detaylı

MUKAVEMET-2 DERSİ BAUN MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ VİZE ÖNCESİ UYGULAMA SORULARI MART Burulma 2.Kırılma ve Akma Kriterleri

MUKAVEMET-2 DERSİ BAUN MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ VİZE ÖNCESİ UYGULAMA SORULARI MART Burulma 2.Kırılma ve Akma Kriterleri MUKAVEMET-2 DERSİ BAUN MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ VİZE ÖNCESİ UYGULAMA SORULARI MART-2019 1.Burulma 2.Kırılma ve Akma Kriterleri UYGULAMA-1 Şekildeki şaft C noktasında ankastre olarak sabitlenmiş ve üzerine tork

Detaylı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı 1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında

Detaylı

MUKAVEMET(8. Hafta) MALZEMENİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME DENEYİ

MUKAVEMET(8. Hafta) MALZEMENİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME DENEYİ MALZEMENİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME DENEYİ MUKAVEMET(8. Hafta) Malzemenin mekanik özelliklerini ortaya çıkarmak için en yaygın kullanılan deney Çekme Deneyidir. Bu deneyden elde edilen sonuçlar mühendislik

Detaylı

Kesit Tesirleri Tekil Kuvvetler

Kesit Tesirleri Tekil Kuvvetler Statik ve Mukavemet Kesit Tesirleri Tekil Kuvvetler B ÖĞR.GÖR.GÜLTEKİN BÜYÜKŞENGÜR Çevre Mühendisliği Mukavemet Şekil Değiştirebilen Cisimler Mekaniği Kesit Tesiri ve İşaret Kabulleri Kesit Tesiri Diyagramları

Detaylı

MAK-204. Üretim Yöntemleri. (8.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-204. Üretim Yöntemleri. (8.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-204 Üretim Yöntemleri Vidalar-Vida Açma Đşlemi (8.Hafta) Kubilay Aslantaş Kullanım yerlerine göre vida Türleri Bağlama vidaları Hareket vidaları Kuvvet ileten vidaları Metrik vidalar Trapez vidalar

Detaylı

YAYLAR. Bu sunu farklı kaynaklardan derlenmiştir.

YAYLAR. Bu sunu farklı kaynaklardan derlenmiştir. YAYLAR Gerek yapıldıktan malzemelerin elastiktik özellikleri ve gerekse şekillerinden dolayı dış etkenler (kuvvet, moment) altında başka makina elemanlarına kıyasla daha büyük bir oranda şekil değişikliğine

Detaylı

PERÇİN BAĞLANTILARI (Riveted Joints)

PERÇİN BAĞLANTILARI (Riveted Joints) PERÇİ BAĞLATILARI (Riveted Joints) ÖREK 9.1 Şeklide gösterildiği gibi, metal bir levhaya 16 k luk bir yük uygulanmaktadır. Levha adet cıvata ile destek plakasına bağlandığına göre, a)her bir cıvata üzerinde

Detaylı

DİŞLİ ÇARKLAR II: HESAPLAMA

DİŞLİ ÇARKLAR II: HESAPLAMA DİŞLİ ÇARKLAR II: HESAPLAMA Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Prof. Dr. Akgün ALSARAN Arş. Gör. İlyas HACISALİHOĞLU Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: Dişli

Detaylı

Geometriden kaynaklanan etkileri en aza indirmek için yük ve uzama, sırasıyla mühendislik gerilmesi ve mühendislik birim şekil değişimi parametreleri elde etmek üzere normalize edilir. Mühendislik gerilmesi

Detaylı

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 7 İç Kuvvetler Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C. Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 7. İç Kuvvetler Bu bölümde, bir

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 9B - BURULMA DENEYİ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 9B - BURULMA DENEYİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 9B - BURULMA DENEYİ GİRİŞ Mekanik tasarım yaparken öncelikli olarak tasarımda kullanılması düşünülen malzemelerin

Detaylı

Mukavemet Hesabı . 4. d 4. C) Vidanın zorlanması. A) Öngerilmesiz cıvatalar. B) Öngerilme ile bağlanan cıvatalar. d 4

Mukavemet Hesabı . 4. d 4. C) Vidanın zorlanması. A) Öngerilmesiz cıvatalar. B) Öngerilme ile bağlanan cıvatalar. d 4 ç A) Öngerilmeiz cıvatalar iş. d ç.d ön Boyutlandırma için ç Statik zorlanmada To. d i) Sıkma ıraında ; M 3.d ; B 6 c b ön : ç. d Mukavemet Heabı B) Öngerilme ile bağlanan cıvatalar a) Dış kuvvet ekenel

Detaylı

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER Çelik yapılarda birleşimlerin kullanılma sebepleri; 1. Farklı tasıyıcı elemanların (kolon-kolon, kolon-kiris,diyagonalkolon, kiris-kiris, alt baslık-üst baslık, dikme-alt baslık

Detaylı

MUKAVEMET-I DERSİ BAUN MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ FİNAL ÖNCESİ UYGULAMA SORULARI ARALIK-2018

MUKAVEMET-I DERSİ BAUN MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ FİNAL ÖNCESİ UYGULAMA SORULARI ARALIK-2018 MUKAVEMET-I DERSİ BAUN MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ FİNAL ÖNCESİ UYGULAMA SORULARI ARALIK-2018 UYGULAMA-1 AB ve CD çelik çubuklar rijit BD platformunu taşımaktadır. F noktasından uygulanan 10 Kip yük etkisinde

Detaylı

Kayış kasnak mekanizmaları metin soruları 1. Kayış kasnak mekanizmalarının özelliklerini, üstünlüklerini ve mahsurlarını açıklayınız. 2.

Kayış kasnak mekanizmaları metin soruları 1. Kayış kasnak mekanizmalarının özelliklerini, üstünlüklerini ve mahsurlarını açıklayınız. 2. Kayış kasnak mekanizmaları metin soruları 1. Kayış kasnak mekanizmalarının özelliklerini, üstünlüklerini ve mahsurlarını 2. Kayış kasnak mekanizmalarının sınıflandırılmasını yapınız ve kısaca her sınıfın

Detaylı

DİŞLİ ÇARKLAR II. Makine Elemanları 2 HESAPLAMALAR. Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız. BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) Department of Mechanical Engineering

DİŞLİ ÇARKLAR II. Makine Elemanları 2 HESAPLAMALAR. Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız. BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) Department of Mechanical Engineering Makine Elemanları 2 DİŞLİ ÇARKLAR II HESAPLAMALAR Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız 1 Bu Bölümden Elde Edilecek Kazanımlar Dişli Çark Kuvvetleri Diş Dibi Gerilmeleri Mukavemeti Etkileyen Faktörler Yüzey Basıncı

Detaylı

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ Prof.Dr. Zekai Celep MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ 1. Gerilme 2. Şekil değiştirme 3. Gerilme-şekil değiştirme bağıntısı 4. Basit mukavemet halleri

Detaylı

SÜRTÜNME ETKİLİ (KAYMA KONTROLLÜ) BİRLEŞİMLER:

SÜRTÜNME ETKİLİ (KAYMA KONTROLLÜ) BİRLEŞİMLER: SÜRTÜME ETKİLİ (KYM KOTROLLÜ) BİRLEŞİMLER: Birleşen parçaların temas yüzeyleri arasında kaymayı önlemek amacıyla bulonlara sıkma işlemi (öngerme) uygulanarak sürtünme kuvveti ile de yük aktarımı sağlanır.

Detaylı

MAKİNE ELAMANLARI ÇÖZÜMLERİ

MAKİNE ELAMANLARI ÇÖZÜMLERİ MAKİNE ELAMANLARI ÇÖZÜMLERİ 1. Anlatımlı çözüm Volanın boşta dönmemesi için konik bağlantının yeterince sıkı olması gerekir. Buda yüzey basıncının belli bir değere ulaşmasını gerektirir. Konik bağlantılarda

Detaylı

CIVATA BAĞLANTILARI. Bu sunu farklı kaynaklardan derlenmiştir.

CIVATA BAĞLANTILARI. Bu sunu farklı kaynaklardan derlenmiştir. CIVATA BAĞLANTILARI Cıvatalar makinaların montajında, yatakların ve makinaların temele tespitinde, boru flanşların, silindir kapaklarının bağlantısında, çelik konstrüksiyonlarda ve benzeri bir çok yerlerde

Detaylı

MUKAVEMET Öğr. Gör. Fatih KURTULUŞ

MUKAVEMET Öğr. Gör. Fatih KURTULUŞ www.sakarya.edu.tr MUKAVEMET Öğr. Gör. Fatih KURTULUŞ www.sakarya.edu.tr 1. DÜŞEY YÜKLÜ KİRİŞLER Cisimlerin mukavemeti konusunun esas problemi, herhangi bir yapıya uygulanan bir kuvvetin oluşturacağı gerilme

Detaylı

T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MIM331 MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ

T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MIM331 MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MIM331 MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ 3 NOKTA EĞME DENEY FÖYÜ ÖĞRETİM ÜYESİ YRD.DOÇ.DR.ÖMER KADİR

Detaylı

MAK341 MAKİNA ELEMANLARI I 2. Yarıyıl içi imtihanı 24/04/2012 Müddet: 90 dakika Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Hikmet Kocabas, Doç.Dr.

MAK341 MAKİNA ELEMANLARI I 2. Yarıyıl içi imtihanı 24/04/2012 Müddet: 90 dakika Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Hikmet Kocabas, Doç.Dr. MAK3 MAKİNA EEMANARI I. Yarıyıl içi imtihanı /0/0 Müddet: 90 daia Ögretim Üyesi: Prof.Dr. Himet Kocabas, Doç.Dr. Cemal Bayara. (0 puan) Sıı geçmelerde sürtünme orozyonu nasıl ve neden meydana gelir? Geçmeye

Detaylı

MİL GÖBEK BAĞLANTILARI

MİL GÖBEK BAĞLANTILARI MİL GÖBEK BAĞLANTILARI Mil üzerine yerleştirilen dişli çark, kasnak, volan gibi disk şeklindeki Mil Mil elemanlara genel anlamda GÖBEK denir. Mil ve göbek tek bir sistem meydana getirecek şekilde birbirlerine

Detaylı

Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler-flipped Classroom Mukavemet Esasları

Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler-flipped Classroom Mukavemet Esasları Makine Elemanları I Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel bilgiler-flipped Classroom Mukavemet Esasları İçerik Gerilmenin tanımı Makine elemanlarında gerilmeler Normal, Kayma ve burkulma gerilmeleri Bileşik gerilme

Detaylı

11/6/2014 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ

11/6/2014 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ Prof.Dr. Zekai Celep 1. Gerilme 2. Şekil değiştirme 3. Gerilme-şekil değiştirme bağıntısı 4. Basit mukavemet halleri

Detaylı