Üst Ekstremite / Axilla Anatomisi

Transkript

1 Cenk Kılıç Ratta Axilla Anatomisi Koltuk altı çukurunun bulunduğu bölgeye regio axillaris denir. Anatomik olarak içinde yapıların bulunduğu bölge ise fossa axillaris (aksiller çukur) adını alır. Fossa axillaris thorax lateral duvarı ile kol kısmı arasında bulunur. Dört duvarı, bir apexi (tepesi), bir de basisi (tabanı) vardır. Fossa Axillaris in Duvarları Anterior (ön) duvarı: M.pectoralis profundus, m.pectoralis superficialis (Şekil 1,3,4,12,14-16) ve fascia clavipectoralis oluşturur. Pektoral kaslar, toraksın ön tarafı üzerinde önemli bir grup kastır. Şekil 1. Fossa axillaris, ventral den görünüm; 1. M.acromiodeltoideus, 2. Clavicula, 3. M.pectoralis superficialis, 4. V.cephlica, 5. V.basilica. 123

2 Posterior (arka) duvarı: Üstte m.subscapularis (Şekil 2,3,6-8,11,14-16), altta m.latissimus dorsi nin (Şekil 2-4,6-8,11,14-16), üst kısmı oluşturur. M.latissimus dorsi, üçgen şeklinde spiral seyirli bir kastır. Sekizinciden onikinciye torakal vertebraların (göğüs omuru) spinöz çıkıntılarından ve üçüncü lomber vertebra (bel omuru) seviyesine kadar lumbodorsal fasyadan başlar. Güçlü bir tendonla (bağ) humerus un iç tarafına tutunur. Kolu aşağı ve arkaya çeker. Şekil 2. Fossa axillaris, anterolateral den (ön ve dış) görünüm; 1. Scapula, 2. M.subscapularis, 3. A.subscapularis, 4. Plexus brachialis, 5. M.triceps brachii, 6. M.latissimus dorsi, 7. M.serratus anterior. 124

3 Medial duvarı: 1-4 kaburgalar ve bu kaburgalar arasında bulunan mm.intercostales, ayrıca m.serratus anterior un (Şekil 2,8) üst kısmı oluşturur. Lateral duvarı: Humerus, m.coracobrachialis (Şekil 4,9,12) ve m.biceps brachii nin (Şekil 4,9,10,12) caput brevis i oluşturur. Apexi: Ön kenarını clavicula nın (Şekil 6) arka yüzü, medial kenarını 1.kaburganın dış yüzü, arka kenarını ise scapula nın (kürek kemiği) margo superior u (Şekil 6) yapar. Basisi: Önde m.pectoralis superficialis in (Şekil 1,3,4,12) alt kenarı ile m.latissimus dorsi (Şekil 2-4,6) arasında uzanan fascia axillaris tarafından oluşturulur. Aksillanın anterior ve posterior duvarlarının birleşim köşesinde aksiller damar-sinir paketi (Şekil 7), vagina axillaris adlı kılıf içinde sarılı olarak bulu- Şekil 5. Fossa axillaris ve clavicula nın ventral den görünümü. Şekil 3. Fossa axillaris, lateral den (dış) görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. Plexus brachialis, 3. M.subscapularis, 4. M.latissimus dorsi. Şekil 4. Fossa axillaris, ventral den (ön) görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. Plexus brachialis, 3. M.latissimus dorsi, 4. M.coracobrachialis, 5. M.biceps brachii, 6. Fleksör kas kompartımanı, 7. Ekstensör kas kompartımanı, 8. N.radialis in fasya içerisindeki dalları. Şekil 6. Fossa axillaris, anterolateral den (ön ve dış) görünüm; 1. Scapula nın margo superior u, 2. M.subscapularis, 3. M.triceps brachii, 4. Plexus brachialis, 5. M.latissimus dorsi. 125

4 nurlar. Diğer kısımlar ise içinde çok önemli lenf nodüllerinin (düğüm) de bulunduğu gevşek yağ ve bağ dokusu (Şekil 7) ile doludur. Bu fossaya yapılacak cerrahi müdahale önemli yapıların bulunmadığı medial duvar yakınından yapılmalıdır. FOSSA AXILLARIS TE BULUNAN OLUŞUMLAR: -Gevşek yağ ve bağ dokusu (Şekil 7), -A.v.axillaris, -Aksiller lenf nodülleri, -Plexus brachialis in pars infraclavicularis i (Şekil 2-4,6,8,9,11,12,13,14,16) bulunur. Cerrahi olarak en önemi olan dallar; -N.thoracicus longus (Şekil 8,16) (m.serratus anterior u inerve eder) n.pectoralis lateralis (superficialis i inerve eder), -N.medianus (Şekil 9,12,13) (önkol bölgesindeki ve eldeki bazı fleksör kasları inerve eder), -N.pectoralis medialis (Şekil 10,11,12) ve n.pectoralis lateralis (Şekil 11,12) (m.pectoralis profundus ve superficialis i inerve ederler), -N.ulnaris (Şekil 9,12,13) (önkol bölgesindeki ve eldeki bazı fleksör kasları inerve eder), -N.musculocutaneus (Şekil 12) (kol bölgesindeki bazı fleksör kasları inerve eder, m.coracobrachialis i deler), -N.axillaris (humerus un boynunun arka tarafından geçerek humerus un etrafında dolanır), -Nn.subscapulares, -N.thoracodorsalis (Şekil 14-16) (aksillanın arka duvarından geçerek m.latissimus dorsi yi inerve eder), -N.radialis tir (Şekil 4,17) (humerus un gövdesinin arka tarafından geçerek kol, önkol ve el bölgesindeki ekstensör kasları inerve eder). Şekil 7. Fossa axillaris, anterolateral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. Aksiller damar-sinir paketi, 3. M.subscapularis, 4. Gevşek yağ ve bağ dokusu, 5. M.latissimus dorsi. Şekil 8. Fossa axillaris, ventral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. Plexus brachialis, 3. M.subscapularis, 4. M.latissimus dorsi, 5. N.thoracicus longus, 6. M.serratus anterior. Şekil 9. Fossa axillaris, ventral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. Plexus brachialis, 3. M.coracobrachialis, 4. M.biceps brachii, 5. M.triceps brachii, 6. N.ulnaris, 7. N.medianus, 8. Ekstensör kas kompartımanı, 9. Fleksör kas kompartımanı, 10. Fossa cubiti. 126

5 Şekil 12. Fossa axillaris ve kol bölgesi, ventral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. N.pectoralis medialis, 3. Plexus brachialis, 4. N.musculocutaneus, 5. N.pectoralis lateralis, 6. M.coracobrachialis, 7. M.biceps brachii, 8. N.medianus, 9. N.ulnaris. Şekil 10. Fossa axillaris, A: Inferoventrolateral den görünüm; B: Ventrolateral den görünüm; 1. N.pectoralis medialis, 2. M.pectoralis superficialis, 3. M.biceps brachii, 4. M.triceps brachii. Şekil 13. Fossa axillaris ve kol bölgesi, ventral den görünüm; 1. Plexus brachialis, 2. N.medianus, 3. N.ulnaris. Şekil 11. Fossa axillaris, lateral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. N.pectoralis medialis, 3. N.pectoralis lateralis, 4. Plexus brachialis, 5. M.latissimus dorsi, 6. M.subscapularis. 127

6 Şekil 16. Fossa axillaris, anterolateral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. Plexus brachialis, 3. N.thoracodorsalis, 4. N.thoracicus longus, 5. M.latissimus dorsi, 6. M.subscapularis. Şekil 14. Fossa axillaris, anterolateral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. Plexus brachialis, 3. N.thoracodorsalis, 4. M.latissimus dorsi, 5. M.subscapularis. Şekil 17. Kol bölgesi, ventral den görünüm; 1. M.biceps brachii, 2. N.radialis in fasya içerisindeki dalları, 3. Fleksör kas kompartımanı, 4. Ekstensör kas kompartımanı. Şekil 15. Fossa axillaris, anterolateral den görünüm; 1. M.pectoralis superficialis, 2. N.thoracodorsalis, 3. M.latissimus dorsi, 4. M.subscapularis. 128

7 Kaynaklar 1. Hebel R, Stromberg MW, editors. Anatomy and embryology of the laboratory rat. Baltimore: BioMed Verlag; Greene EC, editor. Anatomy of the Rat. London: Hafner Publishing Company; Chiasson RB, editor. Labarotory Anatomy of the White rat. 5. edition. Ed. Robert B Chiasson. Wm C. Iowa: Brown Publishing Company; Reznik-Shuller HM, editor. The respiratory tract in rodents. Florida: CRC Press; Walker, WF, Homberger, DG, editors. Anatomy and dissection of the rat. edition. England: Publishing W. H. Freeman Company;