ADR 2009 ADR Karayolunda Tehlikeli Madde Taşımacılığı, Sürücü ve Danışmanlık Eğitimleri. Alper ÖZEL

Transkript

1 Karayolunda Tehlikeli Madde Taşımacılığı, Sürücü ve Danışmanlık Eğitimleri UND İcra Kurulu Üyesi ADR/RID Danışmanı ve Eğitmeni IRU Tehlikeli Madde Komisyonu Başkan Yardımcısı IRU Academy ADR Danışmanı ve Eğitici Eğitmeni İstanbul Ticaret Odası

2 2

3 3

4 TMS Aland 1990 BASF Ludwigshafen Oluşan gazların yanması sonucunda yerleşim bölgesini de tehdit edecek yangının çıkması 4

5 TMS Stolt Rotterdam 2001 Krefeld Tehlikeli yükün tankerin malzemesine uygun olmadığından gemi batmıştır. (Nitrik Asit içeren tanklar daha fazla aside dayanamamış) 5

6 Eksik Yükleme Güvenliği Ani bir fren sonucu paketlerin zarar görmesi ve maddenin dışarıya sızması 6

7 Gaz tanker patlaması- Los Alfaques 1978-İspanya Uygun olmayan tankerde taşıma yapılması, aşırı dolu olması, sürücünün kurallara uymaması Sonuç: 200 ölü 300 yaralı 7

8 Bad Münder 2002 İki yük treninin çarpışması Oluşan gazlar sonucunda insanların yaralanması 8

9 Elbe Nehri üzerinde kaza - Sis yüzünden çarpışma - Sürtünmeden dolayı yangın - Havai fişek yüklü konteynerlerin yanmaya başlaması - Ölü ve yaralı 9

10 MS OOSTZEE Eksik yükleme güvenliği - Beklenmedik hava koşulları - Yüklerin kayması - Varillerin ezilmesi - Madde: Epichlorhydrin, UN

11 Korku TIR ı (Hürriyet) İskenderun dan Irak a giden 25 ton LPG yüklü TIR Şanlıurfa kent merkezi girişindeki SSK kavşağında freninin patlaması sonucu 5 elektrik direğine çarptıktan sonra devrildi. Delinen tanktan sızan LPG hızla çevreye yayılırken, vatandaşlar evlerinden çıkarak kaçmaya başladı. Bu sırada tankın alev almasıyla ortalık savaş alanına döndü. Gökyüzüne yükselen alevler korku yaratırken olay yeri yakınındaki otogarda boş bekleyen 2 yolcu otobüsü ile Mahmut Cihan a ait ev tutuştu. İtfaiye alevleri güçlükle söndürürken olay yeri yakınında oturan Halil A. Kazadan 3 saat sonra evine girip elektrik sobasını yakınca evde biriken gaz aniden patladı. Patlamada, evin duvarlarının bir bölümü yıkılırken yangın çıktı. Alevlerin arasında kalan Halil A. tedavi altına alındı. Kazadan sonra kaçan sürücü yakalandı. 11

12 Kimyasal madde yüklü kamyon devrildi: 3 araç, 2 ev yandı Kocaeli nin Gebze ilçesinde, kimyasal madde yüklü bir kamyonun devrilmesi sonucu çıkan yangında 2 ev ve 3 otomobil yandı. Olayda 2 kişi yaralandı. 12

13 13

14 İstanbul Kartal`da freni patlayan fuel-oil yüklü tanker, 23 aracı ezdi. Bazı araçların içindekiler dışarı çıkamadan alev aldığı kazada 9 kişi öldü, 26 kişi yaralandı. (24 Şubat 2004) Gaziantep E-24 Karayolu`nda LPG yüklü bir tankerin hareket halinde patlaması sonucu 19 kişi hayatını kaybetti. (6 Ağustos 2005) İzmir Menemen yakınlarında LPG yüklü tanker ile yolcu otobüsü çarpıştı. Kazada 2 kişi hayatını kaybetti, 27 kişi yaralandı. (19 Kasım 2005) İskenderun Organize Sanayi Bolgesi nde kaynak yapılan bölgeye park etmek isteyen bir LPG tankeri patladı. Patlama sonucunda 4 kişi ağır yaralandı. (2 Haziran 2006) TEM otoyolu Kumburgaz mevkiinde yakıt dolu tanker yolun orta refüjdeki bariyerlerine çarptı. Çıkan patlamada 2 kişi yanarak hayatını kaybetti. (25 Haziran 2007) 14

15 UN- Recommendations Orange Book WP 15 / RID Cenevre ADN Cenevre IMO Londra ICAO Montreal IAEA Viyana ADR RID ADNR/ADN IMDG-Code ICAO-TI (IATA- DGR) 15

16 ADR ye Taraf Ülkeler 2010 Son üye ülke: 22 Mart Türkiye Norveç Finlandiya İsveç Estonya Rusya Federasyonu Tüm AB Ülkeleri ADR ye taraftır. Irlanda Andora Portekiz İspanya Büyük Britanya Fransa Bel. Danimarka NL L İsviçre Almanya D İtalya Çek Cum. Avusturya Polonya Slovakya Letonya Macaristan Slovenya Hırv. Bosna-Hersek Litvanya Beyazrusya RRomanya Ukrayna Sırbistan Bulgaristan Karadağ Makedonya Moldavya Kazakistan Azerbaycan AArnavutluk Yunanistan Türkiye Tunus Malta Fas G.Kıbrıs 16

17 ADR Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route ADR RID ADN IMDG IATA Karayolu Demiryolu İçsu Yolu Taş. Denizyolu Havayolu ADR ADNR ICAO Uluslararası İstisnalar = Özel Anlaşmalar 17

18 İlk Baskı Toplam 62 sayfa! Fikir: Fransa 18

19 Geçiş süresi ve geçici önlemler (genel ve Kısım ADR 1.6 ya göre) Eski düzenlemelere ilişkin süreli uzatımlar; yapılmış olan düzenlemeler belirli bir süreye kadar veya süresiz olarak uygulanabilir. ADR 2009 in geçerlilik süresi a kadardır, eğer ADR 2011 da aksi bir durum belirtilmemişse 19

20 Bölüm 8 ADR Ek B: Taşıma Donanımı ve Taşıma İşlemlerine İlişkin Koşullar Bölüm 8: Taşıt ekipleri, donanımı, işlemleri ve dokümantasyonu 20

21 SÜRÜCÜLER 21

22 Yetkili Otoritenin Onayı Tehlikeli madde taşımacılığı yapan sürücüler temel eğitime katılacaklardır. Eğitimler yetkili otorite tarafından onaylanmış bir eğitim planı çerçevesinde yapılmak zorundadır. 22

23 Eğitim Kurumun Onaylanması Başvuru Evrakları - Eğitmenleri yetkinliklerinin ispatlanması - Sürücülerin eğitimine uygun eğitim aracın bulundurulmasının ispatlanması - Yangın söndürme tatbikatı yapılabilmesi teminen uygun alanın bulunduğunu ispatlanması - Yangın söndürme tatbikatının yapılacak alanın izin verildiğine dair ispatının sunulması Detay Eğitim Planı/Ders Progamı: - Detay eğitim planı/ ders progamı yetkili otorite tarafından onaylanmış plana ve progamıa uymakta mıdır? - gerekiyorsa düzeltmelerin yapılması Pratik Eğitim Alanı: - Alanın pratik eğitimine uygun olduğunu ispatlanması - Katılımcıların veya üçüncü şahısların tehlikeye maruz kalmayacaklarının ispatlanması 23

24 Pratik Eğitimi 24

25 Eğitim Kurumun Onaylanması Eğitimde Kullanılacak olan Eğitim Materyali - Ders Kitabı (Eğitmenler ve sürücüler için) - Sunumlar - Video filmleri - Tehlike etiketleri, Sevk evrakları, Ambalaj malzemesi Eğitim Sınıfı: - Sınıf Özellikleri: Uygun aydınlatma, Isınma, WC, Masalar (Ölçü örn. 0,80 m x 1,60 m), Sandalyeler, Sınıfın büyüklüğü, Havalandırma, Gürültü düzeyi ana caddenin yakınında ise vb. Eğitmen Mülakatı: Her ADR Eğitmeni adayı uzmanlık mülakatına katılmak zorundadır. Bu mülakatta adayın tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin bilgisi ve yetkinliği, eğitim planına ilişkin konuların hakimiyeti ölçülmektedir. 25

26 8.2.2 Sürücü eğitimiyle ilgili özel gereklilikler Eğitimi sağlayan, eğitimcilerin yönetmeliklerde yapılan son değişikliklere ve tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin eğitsel gerekliliklere dair iyi düzeyde bilgi sahibi olduklarından ve bunları dikkate almalarını temin edecektir. Eğitim kurumuna yetkili otoriteden yetki belgesi verilmektedir. 26

27 Sınavlar ADR ye göre sınavlar: - Temel eğitim - Tank Taşımacılığı için uzmanlaşma eğitimi - Sınıf 1 kapsamında madde ve malzemelerin taşınmasına ilişkin uzmanlaşma eğitimi - Sınıf 7 kapsamındaki radyoaktif maddelerin taşınmasına ilişkin uzmanlaşma eğitimi - Yenileme Eğitimi Sınavların süreleri: - 45 dakika- Temel Eğitimi - 45 dakika- Tank taşımacılığı - 30 dakika- Sınıf 1-30 dakika- Sınıf 7 27

28 1. Kurs TEMEL KURS Teori 18 ders saati Pratik 1 ders saati Sınav + TANKER KURSU Teori 12 ders saati Pratik 1 ders saati 5 yıl sonra yenileme eğitimi Tüm türler için yenileme eğitimi: 2 Gün Teori 8 ders saati Pratik 4 ders saati Sınav Sınav SINIF 1 + Teori 8 ders saati Sınav SINIF 7 + Teori 8 ders saati Sınav Ders saati = 45 dakika 1 günde en fazla 8 saat ders yapılabilir 28

29 ADR-Belgesi/ Sertifikası - ADR Belgesi Örneği - Içeriği - Sahte yapımına karşı önlem - Geçerlilik süresi - Geçerli tüm ADR Belgelerin ilişkin kayıtların üye ülke tarafından/ yetkili otorite tarafından kayıt altına alınması 29

30 ADR Belge Örnekleri 30

31 Eğitim Faaliyetlerinin Denetlenmesi Yetkili makam, eğitim ve sınavların denetimini düzenleyecektir. ( ) Eğitim faaliyetinin denetlenmesi sonunda bir protokol tutulmaktadır. Eğitim kurumuna varsa ihlaller/ uygunsuzluklar bildirilmektedir. İyileştirme önerileri veya ilave şartlar getirilebilmektedir. 31

32 Dangerous Goods Safety Adviser Güvenlik Danışmanı, tehlikeli maddelerin taşınmasında ve buna bağlı olarak bunların paketlenmesinde, yüklenmesinde, doldurulmasında ya da araçtan indirilmesinde taraf olan şirketler bundan sonraki bölümlerde Tehlikeli Madde Danışmanı olarak anılacak bir danışman çalıştırmak zorundalar. Söz konusu danışmanın görevi bahsi geçen uygulamalarda insan, çevre ve maddi zarar bakımından oluşabilecek riskleri ortadan kaldırmaktır. (ADR 1.8.3) 32

33 Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı İçin Gerekli Şartlar Temel eğitimi ve sınav zorunluluğu 5 yıl sonra (- 12 ay) Eğitimin ispatlama zorunluluğu (Danışmanlık Sertifikası) (Meslek geliştirme eğitimlerine Katılmak) Yenileme eğitimi Tekrardan 5 yıl uzatılması 33

34 Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Tehlikeli maddelerin taşınması ilişkin gerekli şartların yerine getirildiğini kontrol etmek Tespit edilen kusurların bertaraf edilmesini sağlamak İşletmeye gerekli danışmanlık hizmetini vermek, öneri getirmek Çalışanlarının uygun eğitimi ve bu eğitimlerin belgelenmesini sağlamak İşletmenin yıllık raporunu hazırlamak Rapor 5 yıl saklanmalıdır. Yetkili makamlar tarafından istenildiği zaman ibraz edilmesi gerekmektedir. Kaza raporunun hazırlanmasını sağlamak Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi veya boşaltılması sırasında bir kaza ya da güvenliği etkileyecek bir olay meydana gelmesi durumunda uygun acil durum yöntemlerinin uygulanması sağlamak Kazaların, olayların ya da ciddi ihlallerin tekrar oluşmasına karşı önlemlerin uygulanmasını sağlamak Tehlikeli malların taşınması yüklenmesi veya boşaltılmasında yer alan risklere karşı daha hazırlıklı olmak için getirilen önlemlerin tanıtımını yapmak Taşıma sırasında bulunması gereken dokümanların ve güvenlik ekipmanlarının bulunması gereken yerlerde olduğunun tespiti konusundaki prosedürlerin uygulanması ve bu doküman ve ekipmanların tüzüğe uygunluğu Tehlikeli malların taşınma, yükleme ve boşaltımında kullanılan ekipmanların kontrol yöntemleri 34

35 Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Yıllık Rapor (Faaliyet Raporu) Yıl bitiminde 6 ay içerisinde gönderilmesi gerekmektedir aşağıdaki hususları içermelidir: - Taşınan tehlikeli maddelerin özellikleri (sınıflara ayrılması) - Taşınan tehlikeli maddelerin miktarı 5 tona kadar 5 t - 50 t 50 t t 1000 t dan fazla -Meydana gelen kazaların sayısı ve onların özellikleri (Kaza raporları) - diğer güvenliğe ilişkin bilgi ve veriler Raporlar 5 yıl saklanmalıdır Yetkili makamlar istediği zaman ibraz edilmesi zorunludur 35

36 Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Kaza Raporu sadece serbest kalan tehlikeli maddeler, - insanları - hayvanları - eşyaları - çevreye zarar verdiyse oluşturulmalıdır Kaza raporunun işletmeye sunulması İşletme yetkili makamların talebi üzerine kaza raporunu İletmek zorundadır. Tehlikeli madde serbest kalması durumunda kaza raporu oluşturulmalıdır Danışman bir tehlikeli madde kazası olması durumunda en kısa zamanda bir kaza raporunun hazırlanmasını sağlamalıdır. 36

37 Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Tehlikeli Madde taşımasına ilişkin yatırımlar Alım ve Satış Tesis içerisinde taşıma Uygun araçların seçimi Kaza ve olaylardan sonra önlem alınması Yapılandırma/ Organizasyon Cezai müeyyide Uygun kişilerin seçimi Eğitim, eğitim kuruluşların seçimi Yeni yönetmeliklerin uygulamaya geçirilmesi 37

38 Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı - Temel eğitim Genel + Konu bazlı - İleri düzey eğitimi Derinleşme, Yenilikler, Tecrübe aktarımı Eğitim süresi Temel eğitimi sadece bir taşıma türü için 30 ES (10 ES für G + 20 ES K), her ilave taşıma türü için + 10 ES 1 ES ^= 45 dakika (ES= Eğitim saat) İleri düzey eğitimi en asgari temel eğitimin %50 si kadar 38

39 Uluslararası ADR Eğitici Eğitimleri IRU Academy e bağlı Dernek Eğitim Merkezlerinin ADR Eğitmenlerine yönelik Eğitici Eğitimi verilmesi. IRU tarafından bu eğitimlerin oluşturulması ve eğitimlerin verilmesi UND görevlendirilmiştir. IRU Ortadoğu Daimi Temsilciliği ile UND arasında Ortadaoğu ülkelerine yönelik eğitimlerin düzenlenmesi çalışmaları başlamıştır. Eğitim talebi olan ülkeler Suudi Arabistan, Ürdün, Suriye 39

40 IRU Academy ADR Eğitimleri Almatı/ Kazakistan Cenevre/ İsviçre TOBB Ankara/Türkiye Podgorica/ Karadağ 40

41 Çalışanların Eğitimi Kimler eğitilmelidir? - Taşımaya ilgisi olan herkes - Örn. gönderenin, araç sahibinin çalışanları - Yükleme- Boşlatmada görevli çalışanları - diğer ilgisi olan çalışanlar Nasıl eğitilmelidir? - Temel eğitim, Yönetmeliklerin tanıtımı - Görev bazlı eğitimler görev tanımına ve sorumluluğa uygun - Güvenlik eğitimleri, yükleme ve boşlatmada olası tehlikeler - Acil durumda yapılması gerekenler, emniyet kuralları tanıtımı Eğitimler yönetmeliklerce belirlenen sorumluklara ve görevlere uygun olmak zorundadır. 41

42 ADR Konvansiyonu Gereğince Eğitimler 1. Genel Bilinçlendirme Eğitimleri ( ) 2. Göreve Özgü Eğitimler ( ) 3. Güvenlik Eğitimi ( ) 4. Sınıf 7 (Radyoaktif Madde) Eğitimi ( ) 5. Güvenlik Danışmanı Eğitimi (1.8.3) 6. Güvenlik Bilinçlendirme Eğitimi ( ) 7. Diğer Çalışanların Eğitimi (8.2.3) 8. Sürücü Temel Eğitimi ( ) 9. Sürücü Tanker Eğitimi ( ) 10.Sürücü Sınıf 1 Eğitimi ( ) 11.Sürücü Sınıf 7 Eğitimi ( ) 12.Sürücü Yenileme Eğitimi ( ) 42

43 Çalışanların Eğitimi Genel Bilinçlendirme Eğitimi Personel tehlikeli maddelerin taşınmasında tedarik edilen maddelerin genel koşulları hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Göreve Özgü Eğitim Personel görevleriyle doğrudan ilintili ve tehlikeli maddelerin taşınmasını ilgilendiren yönetmeliğin gerektirdiği sorumluluklar hakkında ayrıntılı eğitim almalıdır. Tehlikeli maddelerin birden çok yolla taşındığı durumlarda (deniz, hava, demiryolu), personel diğer taşıma şekillerini ilgilendiren düzenlemeler hakkında bilgilendirilmelidir. 43

44 Çalışanların Eğitimi Güvenlik Eğitimi Personel yükleme ve indirmeyi de içeren tehlikeli maddelerin taşınması sırasında yaralanma riskinin derecesine bağlı olarak veya tehlikeli maddelere temas vakasına ilişkin, tehlikeli maddelerin zararlarını ve tehlikelerini kapsayan eğitimi almalıdır. Hizmet içi Eğitim Alınan eğitimin bütün ayrıntıları işveren ve işçi tarafından tutulmalıdır ve yeni istihdam başlangıcında onaylanmalıdır. Yönetmelikteki değişimleri göz önüne alarak bu yenilikler eğitime periyodik olarak eklenmelidir. 44

45 Çalışanların Eğitimi Genel Güvenlik Önlemleri Tehlikeli maddelerin taşınması sırasında yer alan taraflar, öngörülebilir tehlikelerin doğası ve kapsamına bağlı olarak zarar ve yaralanmadan uzak durmak ya da gerekirse etkilerini azaltmak için uygun önlemleri almalıdır. Taraflar ilgili alanlardaki bütün olaylarda ADR nin koşullarıyla uyum içinde olmalıdır. Kamu güvenliğini tehlikeye sokacak acil bir risk oluştuğunda taraflar hemen güvenlik servislerine haber vermeliler ve doğru önlemin alınması için oluşan olay hakkında gereken bilgi güvenlik servislerine iletilmelidir. 45

46 Sürücü ve Danışmanlık Eğitimlerine İlişkin Öneriler 1. En kısa zamanda ulusal mevzuatın ADR ye uygun geliştirilmesi ve uygulamaya geçilmesi. 2. Başta eğitim ve sınav olmak üzere diğer görevlere göre düzenlemeler (yasalar) geliştirmek ve bunları yerleştirmek 3. Yetkili otoritelerin tespit edilmesi ve eğitilmesi 4. Sertifikasyon, takip/denetim ve sınavlara ilişkin yetkili otoritelerin tespit edilmesi ve yetkilendirilmesi 5. Sivil Toplum Kuruluşlarından gerekli desteğin alınması 6. ADR Eğitim/ Sınav Komisyonun kurulması 7. Güvenlik Danışmanlığı Yönetmeliği Çıkarılması 8. Güvenlik Danışmanlığı Sınav Yönetmeliği Çıkarılması 9. Tehlikeli Madde Taşıma Kanunu Çıkarılması (Sürücü eğitimleri için bakınız 8.2 ADR ve Danışmanlık eğitimleri için bakınız ADR) 46

47 Teşekkür ederim! Uluslararası Nakliyeciler Derneği E-posta: 47