Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s.77-93

Transkript

1 Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s Gülpınar AKBULUT ÖZPAY 1 Fatih OCAK 2 SĠVAS ĠLĠNDE BĠR JEOSĠT ALANI: EĞRĠBUCAK KAYALIKLARI Özet Bu çalışmada Sivas ilinde Eğribucak Kayalıkları jeosit alanı ele alınmıştır. Arpayazı ve Eğribucak (Sivas) Köyleri arasında ortalama 1420 m yükseltide bulunan jeositler Sivas şehir merkezine sadece 23 km mesafede yer almaktadır. Miyosen yaştaki kumtaşı tabakalarının tektonizma nedeniyle 80 dereceyi aşan eğimler kazandığı yapı monoklinal bünyeye özgü hogbek tipi bir yer şekli göstermektedir. Örneğine az rastlanabilecek bu doğal oluşumlar tarafımızdan jeosit olarak tanımlanmıştır. İlgi çeken görünümleriyle uzaktan bile kolayca fark edilen şekiller kumtaşlarının yüzey alanıyla paralel olarak yaklaşık 20 km² lik bir saha kaplamaktadır. Doğal bir manzara görünümüne sahip, aşınım yüzeyleri, tafoni ve mağaraların da bulunduğu saha aynı zamanda Yukarı Kızılırmak Jeoparkı nın önemli uğrak noktalarından biridir. Bu çalışmada Eğribucak Kayalıklarının tanıtımının yapılması ve yakın gelecekte Sivas ta jeoturizm içinde bir değer olarak yerini alması amaçlanmıştır. Anahtar Sözcükler: Jeosit, jeomiras, Eğribucak ve Sivas AN GEOSITE AREA IN SĠVAS PROVINCE: EĞRĠBUCAK ROCKY Abstract In this study has addressed the Eğribucak Rocky geosites area in Sivas Province. These geosites, which it are located an average altitude 1420 metres above sea level in between Eğribucak and Arpayazı villages, are only 23 km away from city center of Sivas. Structure, which it is occured to slope angle of 80 0 due to the tectonism of the sandstone layers in Miocene period, has shown a hogbeck 1 Doç.Dr. Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Bölümü, Sivas, gakbulut58@gmail.com 2 Öğr. Gör. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Kavak Meslek Yüksekokulu, Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü, Samsun, fatihocak05@gmail.com

2 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak type landform the peculiar to monoclinal structure. This rare examples of natural events that can be encounter have been defined by us as geosites. Shapes that are easily noticeable even from a distance, it is covered an area of approximately 20 km 2 with the surface area of the sandstones. Area is also with natural scenery, tafoni ve caves, at the same time, is an important frequent destination of Upper Kızılırmak Geopark. This study has aimed to advertise of Eğribucak Rocky and to take place as a value in geotourism in Sivas in the near future. Key words: Geosite, geoheritage, Eğribucak and Sivas GĠRĠġ Jeosit, yerkabuğunun oluşumu sırasındaki bir olayı, bir süreci veya bir oluşumu ortaya koyan, kayaç, mineral ve fosil topluluğu, istif, yer şekli, jeolojik yapının bilimsel belge niteliği, bazı durumlarda estetik ve görsel güzelliği bulunan doğal oluşumlardır (Çiftçi ve Güngör, 2016: 228). Bu doğal oluşumlar yok olma tehdidi altında ise jeolojik miras olarak adlandırılmaktadır. Türkiye de de jeositlerin kavramsal çerçevesi ve tespitine yönelik farklı yaklaşımlar söz konusudur. Dünya nın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye de de doğal ve biyolojik mirasın korunmasına milli parklar öncülük etmiştir yılında Yozgat Çamlığı nın milli park ilan edilmesinden sonra, doğal çevrenin bütünüyle korunmasına yönelik adımlar atılmış ve 1973 yılında doğal sit kavramı kullanılmıştır (Ongan, 1997; Özkan ve diğ., 2003). Ancak bu süreçte biyolojik ve kültürel miras ön plana çıkmış, yeryüzünün oluşum kanıtı ve mirası olan jeositler geri planda kalmıştır. Bugün Türkiye de jeositlerin tespitine yönelik gerek kamu gerekse sivil toplum kuruluşları çalışmaktadır. Örneğin Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) tarafından 2003 yılında başlatılan Türkiye Jeolojik Mirası Araştırma Projesi (TÜJEMAP) ile Türkiye nin jeolojik miras alanları veri bankası ile atlasının hazırlanmasına (Gürler ve diğ., Tarihsiz); 2000 yılında kurulan Jeolojik Mirası Koruma Derneği (JEMİRKO) ile Türkiye de yer bilimleri açısından önem arz eden jeositleri ve bu jeositlerin miras niteliklerini Avrupa Jeolojik Mirası Koruma Topluluğu (ProGEO) nun ilke ve önerileri doğrultusunda araştırmasının yapılmasına ( ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü doğal sit alanlarının sahip olduğu biyo-ekolojik, jeolojik, hidrojeolojik, jeomorfolojik ve peyzaj değerleri ile bu alanların sınırlarının ve yönetmelikte tanımlanan doğal sit kategorilerinin belirlenmesine, koruma altına alınmasına ve yeni doğal sitlerin bu kapsamda tespitine çalışmaktadır ( Yine Kula Volkanları, Levent Vadisi, Narman Peribacaları, Bitlis-Nemrut Kaldera ve Yukarı Kızılırmak Jeoparkı gibi projelendirilmiş jeopark alanlarında jeositlerin tespitine yönelik bilimsel çalışmalar yapılmıştır (Akbulut, 2014). İl kültür ve turizm müdürlüklerinin jeoturizmi geliştirmek amacıyla özellikle turizm değeri oluşturan jeositlerin tespitine yönelik Sivas İli Jeoturizm Potansiyeli ve Sivas İli Jeomiras Envanter Atlası gibi projeleri bulunmaktadır (Akbulut Özpay, 2017: 16). Araştırmaya konu olan Eğribucak Kayalıkları, Yukarı Kızılırmak Jeoparkı içerisinde yer alan Sivas İli Jeomiras Envanter Atlası Projesi kapsamında tespit edilen doğal sitlerden sadece biridir. 78 MTA nın internet sayfasında jeolojik miras araştırmaları başlığı altında Türkiye nin jeosit, jeomirası alanları ve potansiyel jeopark alanlarına yönelik bir öneri formu sunulmuştur. Bu öneri formu çalışmanın sonunda ek olarak verilmiştir. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

3 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları AraĢtırma Sahasının Konumu Sivas şehir merkezinin 23 kilometre doğusunda bulunan Arpayazı ile Eğribucak köyleri arasında yer alan Eğribucak Kayalıkları, yaklaşık milyon yıl önce yatay konumda çökelmiş jips katkılı yüksek ve sarp kumtaşlarının sonraki dönemlerde tektonik faaliyetlerin etkisiyle dikleşmesi ve dış süreçlerle aşındırılması sonucunda oluşan yer şekilleridir (Harita 1, Foto 1). Sahanın yüzölçümü yaklaşık 20 km 2 dir. 79 Harita 1: Lokasyon Haritası Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

4 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak Fotoğraf 1: Kırmızımsı kumtaşı ve çamurtaşından oluşan yereyde flüvyo-tektonik olaylarla yeniden şekillenen yereyde tabaka başları yuvarlaklaşmıştır ( Fotoğraf: Ozan Özpay). 1. DOĞAL ÇEVRE ÖZELLĠKLERĠ 1.1. Jeolojik Özellikleri Araştırma sahası, Kuzeyinde Pontid Tektonik Kuşağı, Kuzey Anadolu Ofiyolitik Kuşağı ve güney sınırında Toros Tektonik Kuşağı nın arasında bulunan, kuzeydoğu-güneybatı yönlü olarak uzanan yaklaşık 250 kilometre uzunluğunda, 50 kilometre genişliğinde Sivas Tersiyer Havzası içinde yer alır (Ayaz, 2013: 66). Sahada, kalın katmanlı kırmızı-gri renkli çamurtaşı-kumtaşı ardalanması ve ince katmanlı, laminalı jips-bitümlü şeyl- kumtaşı- siyah renkli dolomotik kireçtaşı ardalanmasından oluşan Alt Miyosen yaşlı Karayün Formasyonu; kumtaşı, marn, kireçtaşı ardalanmasından oluşan Alt-Orta Miyosen yaşlı Karacaören Formasyonu ve Kuvaterner yaşlı alüvyonlar yüzeylenmektedir (Bilici, 2006: 11); (Harita 2, Foto 2). Yer yer deltayik nitelikler gösteren flüviyal çökeller için kullanılan Karayün Formasyonu nun kalınlığı 2000 metreye ulaşır. Oldukça iyi tabakalar sunan birimde 10 cm- 5 m arasında değişen tabaka kalınlıkları gözlenir (Kangal, 1994: 20). Erken - Orta Oligosen boyunca etkili olan karasal rejimden sonra, Geç Oligosen - Erken Miyosen de havzanın doğu kenarında bölgesel bir transgresyonla birlikte denizel kırıntılı ve karbonatlardan oluşan Karacaören Formasyonu ( m) çökelmiş, önceki formasyonları uyumsuz şekilde örtmüştür (Pisoni, 1965; Kurtman, 1973; Yılmaz, 1980; Pichat ve diğ., 2016). Aynı şekilde sahada Eosen - Miyosen aralığında oldukça yoğun evaporasyon dönemleri yaşanmıştır. (Koşun, 1999). 80 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

5 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları Arpayazı Köyü nün güneyinde ve Ortapur Tepe çevresinde ise Alt - Orta Miyosen yaşında jipsler yayılış gösterir. Dar alanda yer alan bu birimleri Eğribucak Köyü nün kuzeydoğusunda da görmek mümkündür (Foto 3). Emirhan, Arpayazı ve Eğribucak köylerinin bulunduğu alanda ise Kuvaterner yaşlı alüvyonlar yüzeylenmektedir. 81 Harita 2: Araştırma Sahasının Jeoloji Haritası Araştırma sahası Geç Kretase den Orta - Geç Miyosen deki Neotektonik dönemin başlangıcına kadar kuzey-güney bir sıkışma rejiminin etkisinde kalmıştır. Bu sıkışma rejimine bağlı olarak bindirme fayları, doğrultu atımlı faylar ve kıvrılma tektoniği gelişmiştir (Temiz 1996; Akbulut Özpay, 2017). Arpayazı Köyü nün batısında faylar ve güneyinde kıvrılma tektoniği sonucunda oluşan antkilinal ve senklinalleri görmek mümkündür. Eğribucak Köyü nün doğu ve batısında faylar ve formasyon sınırları belirgin olarak görülür. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

6 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak Fotoğraf 2: Eğribucak Köyünün 1 km güneyinde Miyosen yaşlı Karayün Formasyonundan genel bir görünüm ( Fotoğraf: Ozan Özpay). 82 Fotoğraf 3: Arpayazı Köyü ndeki Alt-Orta Miyosen yaşlı jipsler. Sahadaki jipslerin üzerine Oligo-Miyosen yaşlı kumtaşı ve çamurtaşı birimleri gelmiştir. (Fotoğraf: Ozan Özpay). Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

7 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları 1.2. Jeomorfolojik Özellikleri Eğribucak Kayalıkları ve yakın çevresinde rölyefin oluşum ve gelişiminde hem iç hem de dış etken ve süreçlerin rolü vardır. Tektonizmanın ve geçirilen jeolojik süreçlerin etkisiyle aşınım yüzeyleri ve kalıntıları, hogbek tipi sırtlar ve mağaralar gibi şekiller ortaya çıkmıştır (Harita 3). 83 Harita 3: Araştırma sahası ve yakın çevresinin jeomorfoloji haritası Araştırma sahası ve yakın çevresinde jeomorfolojik birimler itibariyle aşınım yüzeyi ve kalıntıları hâkim yer şekilleridir. Tepelik alanlarda Alt - Orta Miyosen aşınım yüzeyleri görülür. Sırtlardan vadi tabanına doğru aşınım ve birikim yüzeylerine geçilir. Eğribucak- Arpayazı köyleri arasında uzanan hat boyunca kumtaşı - çamurtaşı ardalanmasında görülen yapısal şekillenmeler, yarı dairesel-oval şekildeki mekanik çözülme sonucu ortaya çıkan kumtaşı topları, geniş bir satıh aşınımı ve parçalanması şeklinde görülen kırgıbayır ve monoklinal tabakalaşma başları ve tafonileşme sonucu içi boşalmış aşınım artığı bloklar sahada görülmektedir (Foto 4-5). Sahada az çok direnç farkı bulunan orta-kalın tabakalar kuzey-güney sıkışma tektoniğin etkisiyle dikleşmiş ve sonrasında dış süreçlerle aşınan bu yapılar sahanın dalgalı bir rölyefe evrilmesine neden olmuştur. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

8 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak Fotoğraf 4: Eğribucak Kayalıklarında selektif aşınma neticesinde dikliğini korumayı başarmış bloklar ve bloklar üzerinde gelişmiş tafoniler ( Fotoğraf: Ozan Özpay). 84 Fotoğraf 5: Eğribucak Kayalıkları içinde yer yarı dairesel-oval kumtaşı topları ( Fotoğraf: Ozan Özpay). Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

9 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları Sahada aşınım sonucu oluşan yer şekillerinin yanı sıra hogbekler, tafoniler ve yapay mağaralara rastlanılmaktadır. Arpayazı vadisinin batısında yer alan Emirhan Kayalıklarının doğu kesiminde tabaka eğimlerinin 80 o den fazla olduğu dik kenarlı sırtlar yani hogbekler; Eğribucak Köyü nün güneyinde dirençli tabakaların tektonizmanın etkisiyle eğim kazandığı ve fiziksel parçalanmaya maruz kaldığı rampa ve monolitik kule kayalar sahayı sedimantolojik ve tektonik açıdan bir açık hava müzesi kimliği kazandırmaktadır (Foto 6-7-8). 85 Fotoğraf 6: Emirhanbaba Tepesi nin Arpayazı Köyü nün 1 km güneyinden görünümü. Ön tarafta yeşil renkli kumtaşlarından oluşan aşınım satıhları ve bunun gerisinde Emirhan hogbekleri. Tafoniler, dikkat çeken diğer önemli yer şeklidir. Kütlevi kumtaşları üzerinde gelişen ve kazan şeklindeki çukurluklar olarak tanımlanan tafonilerin oluşumunu kontrol eden pek çok faktör bulunmaktadır (Kopar ve Şaroğlu, 2016). Burada kumtaşları içerisinde yer alan çamur topçuklarının ortamdan uzaklaşmasıyla oluşmuş dar oluklu tafonileri yaygın olmasa da görmek mümkündür (Çiner ve Koşun, 1996: 24; Foto 4). Yine sahada kuzey güney sıkışma tektoniği nedeniyle çok sayıda eklem çatlağı ve kırığı ortaya çıkmıştır. Kayaçları oluşturan taneler arasında bağın kopması sonucunda kayacın kırılması olarak tanımlanan eklemler sahada çizgisel ve eğrisel bir görünüm sunar (Kangal, 1994; Foto 9). Fotoğraf 9 da görüldüğü üzere eklem duvarı üzerinde gelişen kırıklar ve çatlaklar değişik yönlerde gelişmiştir. Sahada bulunan güncel çökeller ve taşınmış birimler ise mekanik parçalanma veya kimyasal çözülme sonucunda kumtaşları, çamurtaşları ve ince taneli laminalı silttaşlarından oluşmuştur (Çiner ve Koşun, 1996: 27; Foto 10). Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

10 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak Fotoğraf 7: Eğribucak Köyü nün 1 km güneyinde dirençli tabakaların tektonizmanın etkisiyle eğim kazanması sonucu oluşan rampa kayalar (Fotoğraf: Ozan Özpay). 86 Fotoğraf 8: Eğribucak Köyü nün güneyinde geniş bir satıh aşınımı ve parçalanması şeklinde görülen monolitik kule kayaları (Fotoğraf: Ozan Özpay). Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

11 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları Fotoğraf 9: Eğribucak Köyü nün güneyinde eklem çatlak ve kırıkları ve önünde mekanik parçalanma ve kimyasal çözülmeye bağlı oluşan yeni çökeller. 87 Fotoğraf 10: Eğribucak Köyü 1 km güneyinde mekanik çözülme sonucu ortaya çıkan yarı dairesel-oval kumtaşı topları. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

12 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak 2. EĞRĠBUCAK JEOSĠTLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Bir sahadaki jeositlerin değerlendirme sürecinde birden fazla ölçüt kullanılabilir. UNESCO ve Avrupa Jeopark Ağı, Avrupa Doğal Mirası Koruma Derneği (ProGEO), Çevre ve Şehirlik Bakanlığı, MTA, JEMİRKO ve son olarak bireysel çalışmalarda jeositler tespit edilmekte ve onların değerlendirilmesine yönelik ortak ya da tamamlayıcı yaklaşımlar geliştirilmektedir. Eğribucak Kayalıkları öncelikle bulunduğu konum itibariyle avantaj sağlamaktadır. Sivas il merkezine 23 kilometre mesafede bulunan bu saha jeoturizme açıldığında ziyaretçiler açısından avantajlı bir konuma sahiptir. Eğribucak Kayalıkları genelde sedimatolojik oluşumlar ve tektonizmanın etkilerinin bir arada görüldüğü yerler olması sebebiyle karışık jeositler sınıflandırması içerisinde değerlendirilmiştir. Yukarı Kızılırmak Jeoparkı nın içinde yer alan saha jeomiras ölçütlerinin birçok özelliğini taşımaktadır (Tablo 1). Ancak sahanın korunma ve koruma statüsüne yönelik herhangi bir yasal düzenleme henüz mevcut değildir. Tablo 1: Eğribucak Kayalıklarının Jeosit Olarak Değerlendirme Ölçütü Ve Koruma Statüsü BaĢvuru Jeomiras Ölçütü Var Yok Az Mevcut Koruma Statüsü Var Yok Süreci Devam eden Estetik Güzellik X Milli Park X Bilimsel Önemi X Sit Alanı X 88 Eğitimsel Önemi X Tabiat Alanı X Nadirlik X Tabiat Parkı X Turizm Potansiyeli X Özel Çevre Koruma Alanı X Yerel Etkisi X Doğal Rezerv X İkon X Diğer X Kaynak: TÜJEMAP öneri formu dikkate alınmıştır. Tablo 1 de de görüldüğü üzere saha ilköğretimden yükseköğretime kadar ilgili ders ve her bölüm öğrencilerine yerkürenin tarihi hakkında eğitsel rehberlik yapacak açık hava müzesi konumundadır. Jeolojik oluşumu ve jeomorfolojik özellikleri dikkate alındığında bilimsel öneme sahip sahada çok sayıda kaynak değer oluşturacak birim bulunmaktadır. Aynı zamanda saha turizm açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Bu jeositlerin bazılarında benzetme yapmak mümkündür. Gelin kayası, kaplumbağa, tost ekmeği ve yumurta kayalar gibi ikonları da sahada çokça görmek mümkündür (Foto 11). Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

13 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları Yukarı Kızılırmak Kültür ve Doğa Yolu ve Yukarı Kızılırmak Jeoparkı sınırları içerisinde yer alan saha dikkat çeken ve önem arz eden yürüyüş rotalarından biri olan Emirhan rotasının dâhilindeki bir jeosit alanıdır. Sahayı ziyaret edenlerin sayısı muhtarlardan edinilen bilgilere göre son yıllarda artmıştır. Bu durumun nedeni Sivas ilindeki sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliğine gidilmesi, onların rehberliğinde sahaya ziyaretçi getirilmesidir. Aynı zamanda il merkezinde, Eğribucak ve Arpayazı köylerinde 2013 yılından beri sürekli jeopark, jeosit ve koruma süreçleriyle ilgili eğitim seminerleri ve toplantıları yapılmaktadır. Köy muhtarlarıyla sürekli iletişim halinde olmak amacıyla bir ağ oluşturulmuştur. Köy halkı sahanın jeoturizm sürecinde değerlendirilmesi beklentisine sahiptir. 89 Fotoğraf 11: Sahada jeomorfolojik oluşumlar canlı ya da bir forma benzetilmektedir. Burada gelin kayası ve çocuğu ile kaplumbağa görülmektedir. SONUÇ İç Anadolu Bölgesi ndeki Yukarı Kızılırmak Havzası nda Sivas ili sınırları içerisinde yer alan Eğribucak Kayalıkları gerek sedimantolojik gerekse tektonik açıdan önemli bir jeomiras alanı ya da jeosittir. Yüzölçümü 20 km 2 olan saha da, Eğribucak - Arpayazı köyleri arasında uzanan hat boyunca kumtaşı-çamurtaşı ardalanmasında görülen yapısal şekillenmeler, yarı dairesel-oval şekildeki mekanik çözülme sonucu ortaya çıkan kumtaşı topları, geniş bir satıh aşınımı ve parçalanması şeklinde görülen kırgıbayır ve monoklinik kuleler, tafoniler, içi boşalmış aşınım artığı blokları ve hogbekler en dikkat çeken jeositlerdir. Sahada kuzey-güney sıkışma tektoniğinin etkisiyle doğu batı yönünde gelişen kıvrımlı yapılar yerey şiddetli erozyonun etkisiyle aşınmış bir morfoloji sunmuştur. Geniş çerçevede karışık jeositler sınıflandırması içerisinde değerlendirilen alan, estetik, bilimsel, nadir, eğitsel ve yerel halkın farkındalığı gibi jeomiras ölçütlerinin birçok özelliğini taşımaktadır. Ancak sahanın korunma ve koruma statüsüne yönelik herhangi bir yasal Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

14 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak düzenlemesi henüz mevcut değildir. Öncelikle sahaya yönelik yapılması gerekenler ise şunlardır: güzel bir manzara görünümü sunan kumtaşlarından oluşan Eğribucak Kayalıkları ve çevresinde bir koruma statüsünün oluşturulması ve bu sahanın kum ocağına dönüştürülmesinin engellenmesi gerekmektedir. Eğribucak Köyünde bir konaklama alanı oluşturulmalı ve alt yapı ile ilgili eksiklikler giderilmelidir. Sahada gönüllü rehberlik görevini üstlenen yerel halka eğitim verilse de bu eğitim seminerlerinin sıklığı arttırılmalıdır. Üstelik eğitim projeleri ve doğa rehberlerin yörede yetişmesi için adımlar atılmalı ve kırsal kalkınmaya katkı sağlayacak ürünlerin üretilmesi desteklenmelidir. Sonuç itibariyle Sivas ilinin önemli jeositlerinden biri olan Eğribucak Kayalıklarının korunması, turizme kazandırılması il ve ülke turizmine ekonomik katkı sağlayacaktır. KAYNAKLAR Akbulut, G. (2014), Önerilen Levent Vadisi Jeoparkı nda Jeositler, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol: 38, s. 1, s Akbulut Özpay, G., Özgen Erdem, N., Ayaz, E. ve Ocak, F., (2017), Yeni bir jeoturizm Sahası: Emirhan Kayalıkları (Sivas), Sosyal Bilimler Dergisi (), Yıl: 4, Sayı:14, ss Ayaz, E. (2013) Sivas Yöresinin Karmaşık Jeolojik Yapısına Bağlı Olarak Gelişen Önemli Maden Yatakları ve MTA nın Sivas Yöresindeki Yeni Bulguları, MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni, 16, s Bilici, B., (2006), Karayün (Sivas Güneydoğusu) Civarı Miyosen Yaşlı Birimlerinin Organik Jeokimyasal ve Organik Petrografik Özellikleri Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas. Çiftçi, Y. ve Güngör, Y. (2016), Jeopark Projeleri Kapsamındaki Doğal ve Kültürel Miras Unsurları için Standart Gösterim Önerileri, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 153, s Çiner, A. ve Koşun, E., (1996), Hafik Güneyindeki (Sivas Havzası) Oligo-Miyosen Yaşlı Çökellerin Stratigrafisi ve Sedimantolojisi, TPJD Bülteni Cilt 8, Sayı: 1, s Gürler, G., Nalcıoğlu, G., ve Gürler, M., (Tarihsiz), Türkiye Jeolojik Mirası Araştırma Grubu Pilot Alan Çalışmaları Kangal, Ö., (1994), Sivas Doğusunda (Emirhan Köyü Yakın Yöresinde) Yüzeylenen Miyosen Yaşlı Birimlerin Tektonostratigrafik Özellikleri. C. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas. Kopar, İ ve Şaroğlu, F., (2016), Olur Çayı Havzası'nda (Erzurum-KD Türkiye) tafoni oluşumunu kontrol eden faktörler ve tafoni hücrelerinin morfolojik özellikleri, Türk Coğrafya Dergisi, 67: 1-9, İstanbul. Koşun, E., 1999, Sivas (Hafik-Zara Güneyi) Miyosen Havzası nın Sedimanter Evrimi, Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Sivas. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

15 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları Kurtman F., (1973), Sivas-Hafik-Zara Ve İmranlı Bölgesinin Jeolojik Ve Tektonik Yapısı M.T.A. Dergisi, 80, Ongan, S.E., (1997), Arazi Kullanımı ve Kıyı Alanlarının Yönetimi Özkan, B., Güney, A., Koçman, A., Türkyılmaz, B.Z., Kaplan, A. ve Hepcan, Ş., (2003), Ülkemizde Doğal Sit Uygulamalarına Yönelik Yeni Yaklaşımlar, E.Ü. Coğrafya Bölümü Sempozyumları 2, Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu (16-18 Nisan 2003), s Pichat, A., Hoareau, G., Callot, J.P. ve Ringenbach, J.C., (2016), Diagenesis of Oligocene continental sandstones in salt-walled mini-basins Sivas Basin, Turkey Sedimentary Geology, 339, ss Pisoni, C., (1965), Sivas İ38c1, C4 Paftalarının Jeolojisi: M.T.A. Arşiv No , Ankara. Temiz H (1996) Tectonostratigraphy and thrust tectonics of the central and eastern parts of the Sivas Tertiary Basin, Turkey. Int Geol Rev 38: Yılmaz, A., (1980), Tokat ile Sivas arasındaki bölgede ofiyolitlerin kökeni, iç yapısı ve diğer birimlerle ilişkisi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Fotoğraf ArĢivi Ozan Özpay fotoğraf arşivi 91 Katkı Belirtme: Makale üzerindeki kritik değerlendirme ve önerileri için Prof. Dr. İbrahim KOPAR a ve Yrd. Doç.Dr. Ahmet ERTEK e teşekkür ederim. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

16 Gülpınar Akbulut Özpay _ Fatih Ocak TÜRKĠYE JEOLOJĠK MĠRASI ARAġTIRMA PROJESĠ (TÜJEMAP) ÖNERĠ ALAN FORMU Önerilen Yer / Tarih İl / İlçe / Köy Koordinatlar (UTM) X: Y: _ Pafta No Jeolojik Miras Kriteri Estetik Güzellik Bilimsel Önemi Eğitimsel Önemi Nadirlik Turizm Potansiyeli Yerel Etkisi Mevcut Koruma Statüsü Öneri Alanın Genel Jeolojik Özellikleri Öneren(ler) Ekler Fotoğraf Yer Bulduru Harita Ad: Mesleği: Tel: Milli Park Tabiat Parkı Tabiat Anıtı Sit Alanı Özel Çevre Koruma Alanı Doğal Rezerv Diğer Soyad: Kurumu: Öneri Alan Formunun değerlendirilebilmesi için formdaki tüm maddelerin dikkatli bir şekilde doldurulması, ekler bölümünde yer alan fotoğraf, yer bulduru ve harita gibi görsel içeriklerin temin edilmesi gerekmektedir. Doldurulan öneri formlarının tujemap@mta.gov.tr adresine gönderilmesi gerekmektedir. 92 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

17 Sivas İlinde Bir Jeosit Alanı: Eğribucak Kayalıkları JEOLOJĠK MĠRASI KORUMA DERNEĞĠ JEMĠRKO JEOLOJĠK MĠRAS ENVANTERĠ ÖNERĠ FORMU Önerilen Yer Öneren(ler) Bulunduğu bölge Koordinatları X= Y= Özellikleri * 93 Koruma açısından durum Kaynak bilgiler/yayınlar * Önerilen yere ait elinizde görsel döküman (harita, fotoğraf, v.b.) varsa lütfen belirtiniz. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s