KURUMLAR VERGİSİ KANUNU TASARISI İŞLETMELERE ETKİLERİ. Mürsel Ali KAPLAN Gelir İdaresi Grup Başkanı

Transkript

1 KURUMLAR VERGİSİ KANUNU TASARISI VE İŞLETMELERE ETKİLERİ Mürsel Ali KAPLAN Gelir İdaresi Grup Başkanı

2 Kurumlar Vergisi Kanunu Tasarısının Temel Özellikleri 2

3 1 - KVK TASARISININ ÖZELLİĞİ: KATILIMCI YAKLAŞIM Kamu, özel sektör, sivil toplum örgütleri ve akademisyenlerden geniş katılımın sağlanması ve nitelikli uzmanların ortak çalışması sonucu; toplumsal mutabakata dayalı ve geniş katılımla hazırlanmış olması, Tasarının en temel özelliğidir. 3

4 2 TASARININ OLUŞUMUNDA TEMEL AMAÇ Büyümeyi destekleyen, Mükelleflerin gönüllü uyumunu gözeten, Vergi güvenliğini güçlendiren, Geniş tabanlı, Düşük oranlı, Yaşanabilir bir vergi ortamı sağlayan kurumlar vergisi sistemini oluşturmaktır. 4

5 3 - YENİ SİSTEMATİK ve KODİFİKASYON Mükellef odaklı yaklaşımla tam ve dar mükellefiyet esasında hükümlerin kendi içinde bütünlüğü sağlanmış, Kurum kazancına yönelik hükümler Kurumlar Vergisi Kanunu nda toplanmış, Kanun>Kısım >Bölüm şeklinde tasnif edilerek, -Madde 1-, 2-, 3- -Fıkra (1), (2), (3) -Bent a), b), c) -Alt bent 1), 2), 3) olarak numaralandırılmıştır. 5

6 4 - BELİRLİLİK, SADELİK VE KOLAYLIK GVK ile KVK arasındaki referanslar azaltılmış, İlgili hükümler ortak maddelerde toplanmış, Geçici ve uygulanmayan hükümlerden arındırılmış (83 madde yerine 39 madde) Dilde sadeleştirme ve ifade birliği sağlanmış, Belirsiz ve ihtilaflı konulara açıklık getirilmiştir. 6

7 5 - BELİRSİZ VE İHTİLAFLI KONULARDA AÇIKLIK Örtülü sermaye ve örtülü kazanç (transfer fiyatlandırması) konularında uluslararası standartlara uygun objektif kriterler getirildi. Bu müesseselere işlerlik kazandırıldı. Yurtdışı inşaat onarma işleri için zorunlu hallerde kurulan iştiraklerin kazançları da istisna kapsamına alındı. 7

8 6 - VERGİ TABANININ GENİŞLETİLMESİ Vergi oranlarının aşağı çekilmesi, Muafiyet ve istisnaların daraltılması, -Kantinler - Kooperatifler gibi Vergi güvenlik müesseselerinin geliştirilmesi, - Kontrol edilen yabancı şirket, - Örtülü sermaye, - Transfer fiyatlandırması suretiyle örtülü kazanç dağıtımı, - Vergi cennetleriyle mücadele gibi 8

9 7 - KURUMLAR VERGİSİ ORANI %30 %20 Kurum kazançlarında toplam vergi yükü; Dar mükelleflerde, %37 den %28 e Tam mükelleflerde ise %44 den %34 e İndirilmektedir. 9

10 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 8 - KURUMLAR VERGİSİ ORANLARI AÇISINDAN (17 ncilikten 5 inciliğe) KURUMLAR VERGİSİ ORANLARI - OECD ÜLKELERİ 38,9 39,3 24,1 25,0 26,0 26,0 27,5 27,5 28,0 28,0 30,0 30,0 30,0 30,0 30,4 31,5 33,0 33,0 34,0 35,0 35,0 36,1 30,0 12,5 16,0 18,0 19,0 20,0 İrlanda Macaristan İzlanda Slovak Cumhuriyeti Türkiye İsviçre Avusturya Çek Cumhuriyeti Finlandiya Kore Portekiz Norveç İsveç Avusturalya Danimarka Meksika Türkiye İngiltere Lüksemburg Hollanda İtalya Yeni Zelanda Belçika Fransa İspanya kanada Almanya ABD ÜLKELER 10 ORAN

11 9 - KURUM KAZANÇLARI ÜZERİNDEKİ TOPLAM YÜK (13 üncülükten 5 inciliğe) KURUM KAZANCI ÜZERİNDEKİ VERGİ YÜKÜ ORANLARI 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 19,0 37,1 37,8 39,0 26,2 28,0 30,0 34,0 42,0 43,8 43,9 44,0 44,8 45,4 47,5 48,7 49,3 49,6 50,0 50,8 52,1 52,4 54,7 56,1 30,0 44,0 60,1 Slovak Cumhuriyeti İzlanda Norveç Meksika Türkiye Çek Cumhuriyeti Finlandiya Yeni Zelanda Portekiz Avusturya Belçika Lüksemburg Türkiye İtalya Macaristan İngiltere Avusturalya Kore İrlanda İsveç İspanya ABD Hollanda Almanya İsviçre Kanada ORAN % Danimarka ÜLKELER 11

12 10 - STOPAJ ORANLARI Dar Mükellef Kurum kazançlarından yapılacak stopajlar için yasal oran halen %25 tir (GVK md 94, KVK md 24). KV oranı ile dengeyi korumak açısından yasal stopaj oranı %15 e indirilmektedir. Ancak verilen yetki ile Bakanlar Kurulu nun daha farklı bir oran belirlemesi mümkündür. 12

13 11 - MUAFİYETLERİN DARALTILMASI Kurumlar Vergisi Kanunu dışında yer alan muafiyet hükümleri kaldırılmakta, kurumlara ilişkin muafiyet, indirim ve istisnalar bu Kanunda toplanmaktadır. İktisadi nitelik taşıyan ve piyasa ekonomisinde rekabet eşitliğini bozan muafiyetlere sınır getirilmektedir. Uygulanma imkanı kalmayan muafiyetler kaldırılmaktadır. Trafik Kanunu uyarınca kağıt ve plaka satışı yapan müesseselere ait muafiyet kaldırılmaktadır. 13

14 12 - İSTİSNALARIN DARALTILMASI Ölçek ekonomisine uymayan ve vergi planlaması amaçlı verimsiz yatırımları önlemek amacıyla Yatırım İndirimi İstisnası kaldırılmaktadır. Bankalar dahil, gayrimenkul ve iştirak hisselerinin satışından elde edilen kazançların tamamı yerine %75 i istisna edilmekte ve banka borçlularına ilişkin istisnaya sınırlama getirilmektedir. Rüçhan hakkı kuponlarının satışından elde edilen kazanç istisnası şarta bağlı olarak sınırlı hale getirilmektedir. 14

15 13 - MEVCUT İSTİSNALARDA UYGULAMA KOLAYLIĞININ SAĞLANMASI Kurucu ve intifa senetlerinin iştirak kazançları istisnası ile iştirak hisseleri satış kazancı istisnası ndan yararlandırılması açık hale getirilmektedir. Kurumların, yurt dışı iştiraklerinden ya da şubelerinden elde ederek Türkiye ye getirdikleri kazançların istisna edilmesine ilişkin şartlar kanun bütünlüğüne uygun ve kolay hale getirilmektedir. Sistemde var olan uluslararası yatırım şirketi modelinin aksayan yönlerinin iyileştirilerek, cazibesinin artırılması ve uygulanabilir hale getirilmesi sağlanmaktadır 15

16 14 - VERGİ GÜVENLİK MÜESSESELERİ Örtülü sermaye, Transfer fiyatlandırması suretiyle örtülü kazanç dağıtımı, Kontrol edilen yabancı kurum kazancı, Zararlı vergi rekabetine stopaj uygulaması. 16

17 15 - ÖRTÜLÜ SERMAYE 55 ülkenin mevzuatı taranarak, örtülü sermaye kavramı objektif kriterlere bağlanmaktadır. Mevcut düzenlemede açık olmayan ve uygulamada ihtilaflara yol açan konularda somut belirlemeler yapılmaktadır (ilişkili kişi, borç/öz sermaye oranı gibi). Örtülü sermaye kapsamına girmeyen borçlar açıkça belirlenmektedir. Örtülü sermaye üzerinden hesaplanan ve ödenen faiz, kur farkları hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı ya da ana merkeze aktarılan tutar sayılmakta; kurum kazancından indirilmemektedir. 17

18 16 - TRANSFER FİYATLANDIRMASI SURETİYLE ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI Dünyada kabul görmüş fiyatlandırma yöntemleri tanımlanmakta ve OECD modeline uyum sağlanmaktadır. Örtülü kazanç dağıtımına ilişkin esaslar somut ilkelere bağlanmaktadır (İlişkili kişi, emsallere uygunluk ilkesi gibi). Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar, dağıtılmış kâr payı sayılarak stopaj kapsamına alınmaktadır. Transfer fiyatlandırması ile ilgili usuller, detaylı bir yönetmelikle düzenlenecektir. 18

19 17 - KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM Uluslararası vergileme kavramı, Controlled Foreign Company (CFC) tanımlanmaktadır. Maddede belirlenen; - % 50 ortaklık payı, - % 25 ten fazla pasif nitelikli gelir, - %10 dan az vergi yükü YTL den fazla gayrisafi hasılat şartlarını taşıyan yurt dışı iştirakin kazancı, dağıtılmasa dahi, tam mükellef kurumların hisseleri oranında kurumlar vergisine dahil edilerek vergilendirilecek; yurt dışında ödenen vergiler Türkiye de vergiden indirilecektir. Bu şekilde vergilendirilen kazancın yurt dışı iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda ayrıca vergilendirilmeyecek, kâr dağıtımında vergilendirilmemiş kısım varsa ilave vergiye tabi tutulacaktır. 19

20 18 - ZARARLI VERGİ REKABETİNE STOPAJ UYGULAMASI Zararlı vergi rekabeti yaratan ülkelerle yapılan işlemlerin vergilendirilmesi sağlanmaktadır. Vergi matrahının azaltılması, sermaye kaçışı ve kara paranın aklanması önlenmektedir. Bakanlar Kurulunca ilan edilen ve Vergi Cenneti olarak bilinen ülkelere ve bölgelere yapılan ödemelerde; - Emsaline uygun fiyatlarla alınan mal ve iştirak hisseleri - Kredi ana para ve kâr payı ödemeleri hariç olmak üzere % 30 oranında stopaj getirilmektedir. 20

21 19 - MATRAHIN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDER, ZARAR MAHSUBU VE DİĞER İNDİRİMLER Kurum kazancından indirilecek giderler, zarar mahsubu ya da beyanname üzerinde gösterilerek indirim konusu yapılan unsurlar ayrı maddelerde düzenlenmiştir. Günün koşulları ve gereklerine göre bir takım giderlerin indirimi mümkün hale getirilmiştir. İlgili dönemde matrahın yetersiz olması nedeniyle indirim konusu yapılamayan diğer indirimlerden, Ar-ge hariç diğer indirimler sonraki yıllara devredilemeyecektir. Devralınan veya bölünen kurum zararlarının indirilebilmesine ilişkin değişiklik yapılmaktadır. 21

22 20 - TASFİYE, DEVİR VE BİRLEŞMEYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER Tasfiyeye başlama ve bitiş tarihleri ile tasfiyeden vazgeçilmesi durumuna ilişkin net belirlemeler yapılmıştır. Tasfiye, devir ve birleşmelerde beyanname verme süresi, 15 günden 30 güne çıkarılmaktadır. Kısmi bölünmelerde, aktif kıymetlerle ilgili pasif kalemlerin ya da borçların devri zorunlu hale getirilmektedir. 22

23 21 - YURT İÇİNDE KESİLEN ya da YURT DIŞINDA ÖDENEN VERGİLERİN MAHSUBU Beyannamede gösterilen kazançlardan, tam veya dar mükellefiyet esasında kesinti suretiyle ödenen vergilerin mahsubu açıkça belirtilmektedir. Yurt dışında ödenen ya da yurt içinde kesilen vergilerin indirim ve mahsup edilebilmesinde birtakım ilke ve sınırlamalar getirilmektedir. Hayat sigorta şirketlerinde matematik karşılıkların yatırıma yönlendirilmesinden elde edilen kazançlardan yapılan kesintiler, kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir. 23

24 22 - BEYAN ve ÖDEME SÜRESİ Beyan süresi yeniden düzenlenmekte ve hesap dönemini izleyen 4 üncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar olarak belirlenmektedir. Özel ödeme süreleri hariç olmak üzere vergiler, beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar ödenebilmektedir. 24

25 Tasarının İşletmelere Etkileri 25

26 1 YENİDEN YAPILANMA ve YENİ YAKLAŞIM Mali idarenin katılımcı yaklaşımı ve mükelleflerle uzlaşmanın sağlanması, Daha fazla kayıt dışı yerine vergi tabanının genişletilmesi, Kazançların 1/3 ü yerine 1/5 inin vergilendirilmesi, Genel oran indirimine paralel stopaj indirimi 26

27 2 SADE, ANLAŞILABİLİR VE KOLAY UYGULANABİLİR KANUN Somut kriterler nedeniyle işletmelere mevzuat kolaylığı, Örtülü sermaye, örtülü kazanç vb. konularda somut kriterler, Şirket tasfiye, devir, birleşme ve bölünmelere ilişkin somut kriterler ve beyanla ilgili süre uzatımı. 27

28 3 - GÜÇLÜ FİNANSMAN YAPISI Yatırımların geri dönüşüm hızının artırılması. Nakit akım tablosuna göre bir firmanın, örneğin on yılda geri dönüşümü yerine bunun daha kısa sürede gerçekleşmesi. Vergi indirimi nedeniyle şirketlerin fiyatlarındaki artış. Yurt dışı iştirak ve şube kazançlarına ilişkin istisnaların iyileştirilmesi ve uygulama kolaylığının sağlanması. Borçlanma maliyetlerinin düşmesi. 28

29 4 GERÇEKÇİ MALİ TABLOLAR Firmalara borç vermede somut kriterler getirilmesi. Ortak ve ilişkili kişilerden, öz sermayenin 2 katına kadar (bankalarda 4 kat) borç verilebilmesi. Transfer fiyatlandırması suretiyle firmaların mal veya hizmet alım veya satımının piyasa koşullarında belirlenen fiyat ve maliyetle kayıtlara intikali. Gerçeklere uygun bilanço ve gelir tablosu ve finansman yapısının oluşturulması. 29

30 5 PİYASA MEKANİZMASI VE REKABET EŞİTLİĞİ İstisna ve muafiyetlerin daraltılması Kontrol edilen yabancı kurum kazancı ile zararlı vergi rekabetine stopaj uygulaması Vergi oranlarının düşürülmesi, bahane mekanizmalarının giderilmesi ve denetimlerin artırılması ile kayıt dışılığın önlenmesi 30

31 TEŞEKKÜRLER 31