ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ"

Transkript

1 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Muzaffer KIRPIK ÇUKUROVA BÖLGESİ KIRAÇ VE TABAN ARAZİ KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN BİBERİYE (Rosmarinus officinalis L.) ÇEŞİTLERİNİN VERİM VE KALİTESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI ADANA, 2005

2 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA BÖLGESİ KIRAÇ VE TABAN ARAZİ KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN BİBERİYE (Rosmarinus officinalis L.) ÇEŞİTLERİNİN VERİM VE KALİTESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Muzaffer KIRPIK DOKTORA TEZİ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI Bu tez Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oybirliği/Oyçokluğu ile Kabul Edilmiştir. İmza:... İmza:... İmza:... Prof.Dr. Menşure ÖZGÜVEN Prof.Dr. Halis ARIOĞLU Prof.Dr. Saliha KIRICI Danışman Üye Üye İmza:... İmza:... Prof.Dr. Atilla GÜR Yrd.Doç.Dr. Abdulhabip ÖZEL Üye Üye Bu Tez Enstitümüz Tarla Bitkileri Anabilim Dalında Hazırlanmıştır. Kod No: Prof.Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü Bu Çalışma Ç.Ü. Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No: FBE.2002.D.232 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki Hükümlere tabidir.

3 ÖZ DOKTORA TEZİ ÇUKUROVA BÖLGESİ KIRAÇ VE TABAN ARAZİ KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN BİBERİYE (Rosmarinus officinalis L.) ÇEŞİTLERİNİN VERİM VE KALİTESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Muzaffer KIRPIK ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI Danışman :Prof. Dr. Menşure ÖZGÜVEN Yıl-Sayfa : Jüri Prof. Dr. Menşure ÖZGÜVEN Prof. Dr. Halis ARIOĞLU Prof. Dr. Saliha KIRICI Prof. Dr. Atilla GÜR Yrd.Doç. Dr. Abdulhabip ÖZEL Çukurova Bölgesi kıraç ve taban arazi koşullarında yetiştirilen biberiye (Rosmarinus officinalis L.) genotiplerinin verim ve kalitesini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma yılları arasında, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanında yürütülmüştür. Denemeler taban ve kıraç koşullarda olmak üzere farklı iki lokasyonda tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuş, denemelerde 15 farklı genotip 40 X 40 cm sıra arası ve üzeri mesafelerle dikilmiş ve yetiştirilmesi sağlanmıştır. Yürütülen bu çalışmada, biberiye (Rosmarinus officinalis L.) genotiplerinin verim ve verim komponentlerinden; bitki boyu, dal sayısı, taze herba verimi, kuru herba verimi, kuru yaprak verimi, kuru yaprak oranı, kuru madde oranı, uçucu yağ oranı, uçucu yağ bileşenleri ve uçucu yağ verimi değerlerinin farklı yetiştirme koşullarına göre sulama sonucu değişim gösterdiği belirlenmiştir. Özellikle, taban koşullarda, kıraç koşullara göre daha yüksek değerler elde edildiği saptanmıştır. Ancak kıraç koşullarda elde edilen verilerinde tatminkar düzeyde olduğu belirtilmelidir. Anahtar Kelimeler: Biberiye, Taze, Kuru, Herba, Yaprak I

4 ABSTRACT PhD THESIS RESEARCHES on the YIELD and QUALITY of ROSEMARY (Rosmarinus officinalis L.) CULTIVARS GROWN in DRYLAND and HIGHLAND CONDITIONS of CUKUROVA REGION Muzaffer KIRPIK DEPARTMENT of FIELD CROPS INSTITUTE of NATURAL and APPLIED SCIENCES UNIVERSITY of ÇUKUROVA Supervisor :Prof. Dr. Menşure ÖZGÜVEN Year-Pages : Jury Prof. Dr. Menşure ÖZGÜVEN Prof. Dr. Halis ARIOĞLU Prof. Dr. Saliha KIRICI Prof. Dr. Atilla GÜR Assist Prof. Dr. Abdulhabip ÖZEL This study was conducted in 2003 and 2004 at the Faculty of Agricultural Experimental areas, University of Çukurova, to determine the yield and quality of rosemary (Rosmarinus officinalis L.) varieties grown under dryland and highland conditions of Çukurova region. Field experiments were designed as randomised block designs with three replications at two different locations. 15 different genotypes were grown in 40x40 cm row spacings. In study yield and related components, plant height, number of branches, fresh herbage yield, dry herba yield, dry leaf yield, dry leaf ratio, dry matter ratio, volatile oil ratio, volatile oil compositions and volatile oil yield, responses to different growing conditions were evaluated. It was especially found that the highest values due to irrigation were obtained from highland conditions than dryland conditions. It must be indicated that data obtained from dryland conditions seemed also satisfied. Key Words: Rosemary, Fresh, Dry, Herbage, Leaf II

5 ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR Bana bu çalışma konusunu veren ve çalışmanın değişik aşamalarında gereksinim duyduğum bilgileri esirgemeden açıklayan ve kendi öneri ve deneyimleri ile beni bilgilendiren saygıdeğer hocam Prof. Dr. Menşure ÖZGÜVEN e, bölümümüz olanaklarından faydalanmamı sağlayan Anabilim Dalı Başkanımız Prof. Dr. İbrahim GENÇ' e, arazi ve laboratuvar çalışmalarında yardımlarını esirgemeyen tüm bölüm arkadaşlarıma yardımlarından dolayı teşekkür ederim. III

6 İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZ... I ABSTRACT...II ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR...III İÇİNDEKİLER... IV ÇİZELGELER DİZİNİ... VI ŞEKİLLER DİZİNİ...XIII 1.GİRİŞ ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR MATERYAL ve METOT Materyal Deneme Yeri ve Yılı Deneme Materyali Deneme Yeri Toprak Özellikleri Deneme Yeri İklim Özellikleri Metot Deneme Deseni ve Uygulama Tekniği Denemede Uygulanan Agronomik Yöntemler ve Takvimi İncelenen Özellikler ve Yöntemleri İncelenen Özellikler Gaz Kromatografisi Çalışma Koşulları Verilerin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Bitki Boyu Dal Sayısı Taze Herba Verimi Kuru Herba Verimi Taze Yaprak Verimi Kuru Yaprak Verimi Kuru Madde Oranı Yaprak Oranı...66 IV

7 4.9. Uçucu Yağ Oranı Uçucu Yağ Verimi Uçucu Yağ Bileşenleri SONUÇ ve ÖNERİLER...90 KAYNAKLAR...93 ÖZGEÇMİŞ...97 V

8 ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA Çizelge ve 2004 Yıllarındaki Taban Deneme Alanı Topraklarının Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri...17 Çizelge ve 2004 Yıllarındaki Kıraç Deneme Alanı Topraklarının Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri...17 Çizelge 3.3. Denemenin Yürütüldüğü Ocak-Aralık 2003 Vejetasyon Dönemi ve Uzun Yıllar Ortalamasına Ait İklim Verileri...18 Çizelge 3.4. Denemenin Yürütüldüğü Ocak-Aralık 2004 Vejetasyon Dönemi ve Uzun Yıllar Ortalamasına Ait İklim Verileri...19 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Bitki Boyu Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...24 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Bitki Boyu Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...25 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotiplerinde Saptanan Bitki Boyuna İlişkin Değerler (cm) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...26 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Bitki Boyu Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...27 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Bitki Boyu Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...28 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Bitki Boyuna İlişkin Ortalama Değerler (cm) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...29 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Dal Sayısı Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...30 VI

9 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Dal Sayısı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...31 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Dal Sayısına İlişkin Ortalama Değerler (adet/bitki) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...32 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Dal Sayısı Verilerine İlişkin Sonuçları...33 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Dal Sayısı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...34 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Dal Sayısı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...35 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Taze Herba Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...36 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Taze Herba Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...37 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Taze Herba Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...38 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Taze Herba Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...39 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Taze Herba Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...40 VII

10 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Taze Herba Verimine İlişkin Ortalama Değerler (kg/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...41 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Kuru Herba Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...42 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Kuru Herba Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...43 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Kuru Herba Verimine İlişkin Ortalama Değerler (kg/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...44 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Kuru Herba Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Kuru Herba Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...46 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Kuru Herba Verimine İlişkin Ortalama Değerler (kg/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...47 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Taze Yaprak Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...48 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Taze Yaprak Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...49 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Taze Yaprak Verimine İlişkin Ortalama Değerler (kg/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...50 VIII

11 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Taze Yaprak Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...51 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Taze Yaprak Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...52 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotiplerinde Saptanan Taze Yaprak Verimine İlişkin Değerler (kg/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...53 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Kuru Yaprak Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...54 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Kuru Yaprak Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...55 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Kuru Yaprak Verimine İlişkin Ortalama Değerler (kg/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...56 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Kuru Yaprak Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...57 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Kuru Yaprak Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...58 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Kuru Yaprak Verimine İlişkin Ortalama Değerler (kg/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...59 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Kuru Madde Oranı Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...60 IX

12 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Kuru Madde Oranı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...61 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Kuru Madde Oranına İlişkin Ortalama Değerler (%) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...62 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Kuru Madde Oranı Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...63 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Kuru Madde Oranı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...64 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Kuru Madde Oranına İlişkin Ortalama Değerler (%) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...65 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Yaprak Oranı Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...66 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Yaprak Oranı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...67 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Yaprak Oranına İlişkin Ortalama Değerler (%) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...68 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Yaprak Oranı Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...69 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Yaprak Oranı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...70 X

13 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Yaprak Oranı Verilerine İlişkin Ortalama Değerler (%) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...71 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Uçucu Yağ Oranı Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...72 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Uçucu Yağ Oranı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...73 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Uçucu Yağ Oranı Verilerine İlişkin Ortalama Değerler (%) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...74 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Uçucu Yağ Oranı Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...75 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Uçucu Yağ Oranı Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...76 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Saptanan Uçucu Yağ Oranı Verilerine İlişkin Ortalama Değerler (%) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...77 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Uçucu Yağ Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...78 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Uçucu Yağ Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...79 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Uçucu Yağ Verimi Verilerine İlişkin Ortalama Değerler (l/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...80 XI

14 Çizelge Yılında, Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Uçucu Yağ Verimi Verilerine İlişkin Varyans Analiz Sonuçları...81 Çizelge Yılında, Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Lokasyonların Ortalama Uçucu Yağ Verim Değerleri ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...82 Çizelge Yılında, Farklı Lokasyonlarda Biberiye Genotipleri Yönünden Uçucu Yağ Verimi Verilerine İlişkin Ortalama Değerler (l/da) ve EGF (% 5) e Göre Oluşan Gruplar...83 Çizelge Taban Koşullarda Yetiştirilen Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Saptanan Uçucu Yağ Bileşenleri ve % Oranları Çizelge Kıraç Koşullarda Yetiştirilen Farklı Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Genotiplerinde Saptanan Uçucu Yağ Bileşenleri ve % Oranları XII

15 ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA Şekil 4.1. Hoffmann Genotipinin Uçucu Yağ Bileşenleri Şekil 4.2. Juliwa Genotipinin Uçucu Yağ Bileşenleri Şekil 4.3. Kozan Genotipinin Uçucu Yağ Bileşenleri XIII

16 1 GİRİŞ Muzaffer KIRPIK 1.GİRİŞ Dünyadaki canlı varlıklar, zayıf ve dayanıksız olmaları nedeniyle, hayatta kalabilmek için mevcut tehlike ve hastalıklarla mücadele etmek zorundadırlar. Canlılar alemindeki bazı hayvanların içgüdüsel korunma ve tedavi yollarına karşılık, mükemmel bir varlık olan insan, zekasının verdiği avantajla çareler aramaya başlamış ve korunmayı tehlikenin kaynağında bulmuştur. Tabiattan gelen tehlike ve hastalıkları, yine tabiattan elde edilecek çarelerle yenme yolu seçilmiştir. Buradaki temel düşünce ve felsefi görüş; "Doğada zehir varsa, bu zehrin aşısı ve serumu da olmalıdır" anlayışından hareketle mevcut tehlike ve hastalıkların üstesinden gelmektir. İlaç bitkileri ile ilgili yazılı ilk kaynaklara İsa dan önce (İ.Ö.) 4000 yıllarında rastlanmaktadır. Bundan sonra Sümerler ve Mısırlıların bu konularda daha geniş ve kapsamlı eserler verdikleri bilinmektedir. Diğer birçok kaynaklarda ise, ilaç ve baharat bitkilerinin Avrupa ve diğer kıtalardaki gelişme seyrinden bahsedilmektedir. Milat yıllarında yaşamış olan Amasyalı coğrafya bilgini STRABON, ilaçlık bitkilere ait pek çok bilgiyi kaydetmiş ve bu bilgilerin daha sonraki yıllara ulaşmasını sağlamıştır. İsa dan sonra 1. yüzyılda Çukurova da yaşamış olduğu bilinen DIOSCORIDES, yazdığı bir eserde 500 adet bitkisel drogdan bahsetmiş ve bu eser uzun yıllar birçok dile çevrilerek kullanılmıştır. Orta Çağın sonuna kadar bu konuda fazla bir gelişme olmamıştır. İslamiyet ile birlikte yeni gelişmeler kaydedilmiş ve özellikle 8. ve 9. yüzyıllarda muhtelif bilim dallarında olduğu gibi, tıpta de önemli ilerlemeler sağlanmıştır. Özellikle Türkler İslamiyet i kabul ettikten sonra, gerek tabii ilimlerde, gerekse hekimlikte ve kimyada büyük gelişmeler olmuştur. 11. yüzyılda yaşamış ve "Kanun Medical" isimli beş ciltlik bir eser ortaya koymuş olan İBN İ SİNA, eserinin ikinci cildinde droglardan uzun uzun bahsetmiştir. 12. ve 13. yüzyıllarda yaşamış olan büyük botanik bilgini ZİYAEDDİN İBN EL BAYTAR ( ), yazdığı "Müfradat ı İbn Baytar Fıt-Tıp" isimli kitabında tıbbi bitkiler hakkında çok geniş bilgiler vermiştir. Çünkü bu kişi hem Anadolu da, hem tüm Güney Avrupa da ve hem de Yakın Doğuda seyahat etmiştir. 13. ve 14. yüzyıllarda, Çin den Avrupa ya uzanan İpek Yolu ne kadar meşhur ise, Hindistan ve Hindi-Çin den Avrupa ya giden Baharat Yolu da o kadar meşhurdu 1

17 1 GİRİŞ Muzaffer KIRPIK ve doğunun sahip olduğu ilaç ve baharat zenginliği Avrupa ya akmaktaydı. İleri ki dönemlerde Asya ve Avrupa da, özellikle de kilise ve manastırlar civarında drogluk bitkiler üzerinde durulmuştur. Nasıl ki ilk çağlarda Yunan Medeniyeti sırasında ARISTO ve HIPOKRATES gibi bilim adamları, başta haşhaş olmak üzere ilaçlık bitkilerle uğraşmışlarsa, 14. ve 15. yüzyıllarda da pek çok bilim adamı hem Avrupa, hem de Anadolu ve Asya da bitkisel droglarla meşgul olmuştur. 17. ve 18. asırlardan itibaren bilim adamları dünyanın muhtelif yerlerine ilmi inceleme seyahatleri düzenlemişler ve doğal flora tetkikleri sonucunda alkaloid (bir nevi ilaç ham maddesi) ihtiva eden bitki türleri üzerinde durmuşlardır. Son iki asırda özellikle Anadolu florası ve bitkisel droglar hakkında pek çok eser ortaya konulmuştur. Bu konuda botanikçiler, ziraatçılar ve eczacılar gerek ayrı ayrı ve gerekse birlikte çalışmışlardır. Ortaya konulan eserlerin en önemlilerinden birisi; BOISSIER in yazdığı "The Flora of Orientalis= Doğunun Bitkileri", bir başkası ise DAVIS in yazdığı "The Flora of Turkey=Türkiye nin Bitkileri" isimli kitaplardır. Türkiye ilaç bitkileri aşısından son derece zengin bir potansiyele sahiptir. İlaçlık bitkilerin yayılışına bakıldığında, Anadolu, Ön Asya, Hindistan-Hindi-Çin, Orta Asya, Amerika (Latin ve Orta Amerika), Akdeniz bölgesi ve Doğu Afrika gibi yerlerde yayıldıkları görülür. Ekonomik öneme sahip ilaçlık bitkiler ise, Balkanlar, Anadolu, Hindistan ve Akdeniz Bölgesi nde yayılmış olup, buralarda ticari anlamda ya kültürleri yapılmakta ya da doğal floradan toplanmaktadırlar (Er ve ark. 1997). İnsanoğlu tarihin başlangıcından bu yana doğadan topladığı ürünleri, özellikle de bitkileri gerek gıda maddesi olarak gerekse çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanmıştır. Bilimin gelişmesiyle birlikte, bitkilerin kimyasal bileşimleri belirlenmeye başlanmıştır. Bitkilerin veya doğal maddelerin kimyasal bileşiminin bilinmesi yanında, kimya sanayinin gelişmesi ile doğal maddelerin sentetikleri üretilmiş olup, zamanla doğal olarak kullanılan maddeler yerlerini sentetik olanlarına bırakmışlardır. Buna karşın, doğal olarak kullanılan drogların sayısı halen önemli bir yer tutmaktadır. Sentetik ilaç hammaddelerinin, çeşitli hastalıklar ve diğer amaçlarla kullanımları sonucu bunların asıl etkileri yanında istenmeyen yan etkileri ortaya çıkmıştır. Günümüzde eğilim, özellikle gıda, ilaç ve kozmetik ürünlerinde, doğal drogların kullanımı yönünde artış göstermektedir (Leung ve Foster, 1996). 2

18 1 GİRİŞ Muzaffer KIRPIK Sağlık için kullanılan bitkilerin sayısı eski çağlardan beri devamlı artış göstermiştir. Mezopotamya uygarlığında 250, Yunanlılarda 600, İslam uygarlıklarında ise civarında bitkinin tedavi alanında kullanıldığı bilinmektedir. 19. yüzyılın başlarında ise, bu sayı e çıkmıştır. Halen değişik ülkelerde bitki türünün tedavi edici ve koruyucu olarak kullanıldığı tahmin edilmektedir (Sezik, 2002). Gereksinim duyulan tıbbi bitkilerin büyük kısmı doğal floradan toplanma ile sağlanmaktadır. Tedavide kullanılan bitki sayısının olduğu bilinmektedir (Penso,1978). Türkiye kodeksinde kayıtlı 140 Tıbbi bitki vardır. Fakat Türkiye de 500 kadar bitkinin tedavi amaçlı kullanıldığı bildirilmektedir (Ceylan 1985). Günümüzde tıbbi, aromatik ve baharat bitkileri Dünya ticaretinde önemli bir yere sahip bulunmaktadır. Dünyada tedavide en fazla tıbbi bitki kullanan ve bunları belgeleyen ülkelerin başında Çin gelmekte ve bunu bazı Avrupa ülkeleri izlemektedir. Avrupa ülkeleri bu ürünlerin kalitesi, etkisi ve güvenilirliği konusunda önemli deneyime sahiptir. Bugün, Almanya, Fransa ve İtalya gibi bir çok Avrupa ülkesinde tıbbi bitkilerle tedavi iyice yerleşmiş ve çoğu bitkisel drogun tedavide kullanım masrafları sağlık sigortası kapsamına alınmıştır. Tıbbi İstatistikler Enstitüsünün 1994 yılı verilerine göre, Avrupa Birliği 6 milyar dolarlık perakende satış hacmi ile, bitkisel ilaçlar pazarında en yüksek ciroya sahip bulunmaktadır. Bunu 2.1 milyar dolarla Japonya, 2.3 milyar dolar ile Doğu Asya ülkeleri ve 1.5 milyar dolar ile Kuzey Amerika izlemektedir (Başer 1998) yılında dünya çapında bitkisel ilaçların satış rakamı 19.4 milyar dolara ulaşmıştır. Bu piyasada Avrupa 6.7 milyar dolarlık satışla en önde gelirken, onu Asya (5.1 milyar dolar), Kuzey Amerika (4 milyar dolar) ve Japonya (2.2 milyar dolar) takip etmektedir. Diğer ülkelerin bitkisel ilaç pazarındaki payları ise sadece 1.4 milyar dolardır (Url, 1). Türkiye yılları arasında biberiye dış satımı yapmış ve ortalama 328 ton biberiye satışından $ gelir elde etmiştir (Özgüven ve ark., 2005). Türkiye nin Dünya üzerindeki yeri ve özellikle coğrafi yapısında görülen büyük karışıklık, ikliminde, toprağında dolayısı ile ekolojisinde de büyük farklılıklara yol açmıştır. Kuzeyde yağışı bol ve dağılışı uygun, iklimi yumuşak Karadeniz bölgesi, 3

19 1 GİRİŞ Muzaffer KIRPIK yazları kurak ve kışları hafif Ege ve Akdeniz bölgeleri, doğunun sert, uzun kışlı, kısa yazlı yüksek yaylası ile step karakterli geniş Orta Anadolu, Türkiye ziraatının çok yönlülüğünü meydana getirmiştir. Bu durum, yurdumuzda tıbbi ve aromatik bitkilerden pek çoğunun rastlanmasına yol açmış ve bunların yetiştirilme olanaklarını da beraberinde getirmiştir. Bu çeşitlilik ülkemizde sert ve ılımlı iklim bitkilerinden, hemen hemen bütün subtropik, hatta yarı tropik bitkilere kadar yetişme ve yetiştirilme olanağını sağlamıştır. Aynı zamanda Anadolu nun üç kıtanın arasında yer alması ayrı bir bitki çeşitliliği eklemiştir. Akdeniz makilikleri içerisinde doğal olarak bulunan biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Dünya' da Fransa' nın güney bölgesinden başlayarak, ülkemizin de dahil olduğu bir kuşak üzerinde ve Afrika' nın kuzeyinde yer alan ülkeler olan Tunus ve Cezayir kıyılarında doğal olarak yayılış göstermekte ve pek çok ülkede süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizin de Akdeniz iklimi özelliklerine sahip bölgelerinde, Kuzeybatı ve Güney Anadolu ile Adalar genel yayılış sahası içerisinde doğal olarak bulunmakta olup, Çanakkale (Erenköy), İçel (Tarsus), Yüreğir (Mustafalar Köyü) ve Hatay (İskenderun)' da süs bitkisi amacıyla yetiştiriciliği yapılmaktadır (Anonim,1987). Yurdumuzda doğal olarak yetişen biberiye, kuşdili, hasalban, akpüren (Rosmarinus officinalis L.) önemli bir tıbbi ve aromatik bitki türümüzdür. Biberiye cm yükseklikte çalı görünüşünde kışın yaprağını dökmeyen çiçekleri soluk mavi renkli, çok yıllık bitki olarak tarif etmiştir. Genellikle maki florası içerisinde bulunan bu türümüz Güney ve Kuzey-Hat ı Anadolu ve adalarda genel yayılışını yapmaktadır. Mersin ve Adana yöresinde maki florası içerisinde, orman içi boşluklarda, tarla ve üzüm bağları kenarlarında, özellikle de koruma altındaki ağaçlandırma sahaları içerisinde yayılış göstermektedir. Eski Yunan ve Romalılar tarafından çok iyi bilinen biberiye, hem mutfakta hem de tıbbi tedavi amaçlı olarak kullanılmıştır, Hafızayı artırıcı etkisi olduğuna inanılmaktadır, Ayrıca bağlılık sembolü olarak kabul edilmiş ve düğün törenlerinde gelin tacına takılmıştır, Terapi etkisi antik çağlardan beri bilinmektedir, hasta odalarında yakılmak suretiyle havanın temizlenmesinde kullanılmıştır. Biberiyenin, dahilen kabızlığa karşı, hazım sistemi uyarıcısı, safra arttırıcı ve idrar söktürücü olarak, haricen cerahatli (iltihaplı) yaraların tedavisinde, uçucu yağının ise romatizma ağrılarını 4

20 1 GİRİŞ Muzaffer KIRPIK dindirici olarak kullanıldığını belirtmiştir. Biberiye yaprağı tüm veya ufalanmış halde çorbalarda, güveçlerde, sosis, vb. balık ve tavuk yemeklerinde, lezzet verici olarak, uçucu yağı gıda maddelerinde, parfümeride ve kozmetikte (sabun, krem, saç tonikleri, şampuanlar vs.) kullanılmaktadır. Bitki ve ekstreleri antibakteriyel ve antioksidant etkiye sahip olup et ve yağların kalitesinin bozulmadan saklanmasını sağlamaktadır. Biberiyenin yapraklarında % 1-2 oranında uçucu yağ olduğu ve Mersin yöresinde elde edilen kurutulmuş yapraklarda % 1,7 yağ olduğu bildirilmiştir. Çukurova koşullarında uçucu yağ oranını en yüksek % 0,667 bulmuşlardır, uçucu yağların öncelikli olarak türe, varyeteye, agronomik koşulara, hasat zamanına ve proses tipine ve en önemli faktörlerden olan gelişme ortamının çevresel ve ekolojik karakteristiklerine bağlı olduğunu bildirmişlerdir. Ülkemizde en fazla üretimin yapıldığı ve doğal olarak en yoğun olarak bulunduğu, Mersin ve Adana yöresinde biberiyenin doğada bilinçsizce hasat edilmesi (tahra, nacak, tırpan vs. ile) ve toprak seviyesinden, doğal yetişme alanlarının üzüm bağlarına (Tarsus civarında, yeni sanayi bölgelerine ve yerleşim alanlarına) dönüştürülerek tahrip edilmesinden dolayı doğal yayılış alanları her yıl daralmaktadır. Doğal yetişme alanlarının daralmasına rağmen, son yıllarda talepteki artışa paralel olarak doğal alanlardan yapılan hasatta da artış olmaktadır. Nitekim 1997 yılında Tarsus yöresinden 62 ton kuru biberiye yaprağı üretilmiş, 2001 yılında 93 tona Aynı ilçede, 1999 yılında, Türkiye genelinde 226 ton üretim bildirilmişken, Mersin ve Adana yöresindeki doğal populasyonlardan toplam 341 ton kuru yaprak üretimi yapılmıştır (Gülbaba ve ark. 2002). Bu çalışma, Çukurova bölgesi kıraç ve taban arazi koşullarında, Rosmarinus officinalis L. bitkisinin yetiştirilebilme olanakları ile 15 farklı genotipin bu koşullarda verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Böylece kıraç ve taban arazi için verim ve kalite yönünden uygun genotipler de belirlenecektir. Bu araştırmada, son zamanlarda gerek dünyada gerekse ülkemizde ilaç hammaddesi ve gıda desteği olarak kullanılan, biberiye (Rosmarinus officinalis L.) bitkisinin ülkemiz koşullarındaki yetiştirme potansiyeli belirlenerek, hem ülkemiz ürün desenine yeni bir bitkinin katılması hem de yurtdışına dışsatım yapılarak döviz sağlanmasına katkıda bulunulması hedeflenmiştir. 5

21 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Muzaffer KIRPIK 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Baytop (1984), halk arasında hasalban, kuşdili, ve biberiye olarak adlandırılan Rosmarinus officinalis in yaprakları % 8 tanen ve % 1-2 uçucu yağ taşıdığını, uçucu yağ, odunsu kısımları hariç tüm bitkiden, özellikle yapraktan su buharı distilasyonu ile elde edildiğini ve bunun renksiz-açık sarı renkli kafur ve cineol kokulu olduğunu belirtmiştir. Simon ve ark. (1984), biberiyenin, Akdeniz kıyısında, kalkerli tepelerde, her daim yeşil kalan, doğal olarak yetişebilen çok yıllık bir bitki olduğunu, bitkinin karakteristik özelliği 1.8 m, linear dizilişli ve dar yapraklarının olduğunu ve Akdeniz ülkelerinde, ABD ve İngiltere de üretildiğini belirtmektedirler. Bitkinin, 9-28 derecede, toprak ph sının , kayalıkdan kumlu topraklara kadar toleranslı, yeterli drenaj ve minimum toprak derinliği 0.20 cm olduğu sürece yetişebileceğini, kış sonu ve ilkbahar başlarında çiçeklendiğini, ciddi hastalık ve zararlısının olmadığını ancak sert kışa dayanmadığını belirtmişlerdir. Kültürü yapılan veya doğal floradan yılda bir veya iki kez hasat edilebileceğini, fakat, coğrafik yapıya ve hava şartlarına göre, uçucu yağ veya kullanım amacına bağlı olarak değişeceğini, dikimden 18 ay sonra hasat edilebileceğini ve kurutma esnasında renk kaybı olabileceğini belirtmişlerdir. Uçucu yağının, 1,8 cineol, alfa pinen, kamphor, bornilacetat, kamphen, linalool, limonen, borneol, mirsen, terpineol ve caryophillen içerdiğini ve uçucu yağının tam çiçekli uçlardan, dallardan ve yapraklarından su buharı destilasyonu ve organik çözücüler kullanılarak elde edilebileceğini belirtmişlerdir. Oleorezin de ticari olarak elde edilebilmektedir. Kuru biberiye yaprakları, tüm veya öğütülmüş olarak çorbalarda, balık, et yemekleri, sosislerde ve kümes hayvanlarında aroma katıcı olarak kullanıldığını, uçucu yağı, gıda ürünlerinde, parfüm, sabun, krem, deodorant, saç toniği ve şampuan gibi kozmetiklerde ve ayrıca alkolsüz içeceklerde kullanıldığını belirtmişlerdir. Bitki ve ekstrakları antibakteriyel ve antioksidant etkili olup, yağ ve etlerin kalitesinin korunmasında da kullanılmaktadır. Birçok varyete ve formları olup, türler süs yada çit bitkisi ve ya kaplama bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Çekici çiçekleri arılar için 6

ÖZET. Yüksek Lisans Tezi. Đmge Đ. TOKBAY. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı

ÖZET. Yüksek Lisans Tezi. Đmge Đ. TOKBAY. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı iii ÖZET Yüksek Lisans Tezi AYDIN EKOLOJĐK KOŞULLARINDA FARKLI EKĐM ZAMANI VE SIRA ARALIĞININ ÇEMEN (Trigonella foenum-graecum L.) ĐN VERĐM VE KALĐTE ÖZELLĐKLERĐNE ETKĐSĐ Đmge Đ. TOKBAY Adnan Menderes

Detaylı

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 2008, 25(1):40-47 ISSN

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 2008, 25(1):40-47 ISSN Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 2, 25(1):-7 ISSN 13-396 OĞULOTU (Melissa officinalis L.) NDA FARKLI BİTKİ SIKLIĞI VE AZOT DOZLARININ DROG VERİMİ VE UÇUCU YAĞ ORANI ÜZERİNE ETKİLERİ

Detaylı

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER Dünya üzerinde çay bitkisi, Kuzey yarımkürede yaklaşık 42 0 enlem

Detaylı

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri Yavuz-1 CEVİZ (KR-2) Ceviz yetişen tüm bölgelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlerde yetiştirilmesi tavsiye edilir. Verimsiz bir çeşittir. Nisbi Periyodisite görülür. Meyvesi oval şekilli

Detaylı

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME Ülkemizin birçok bölgesinde yetiştiriciliği yapılan çilek bitkisi üzümsü meyveler grubunda olup meyvesi en kısa sürede olgunlaşmaktadır. İnsan beslenmesi ve sağlığı bakımından

Detaylı

SEÇİLMİŞ OĞULOTU (Melissa officinalis L.) HATLARININ ANKARA KOŞULLARINDA HERBA VERİMİ VE BAZI ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI *

SEÇİLMİŞ OĞULOTU (Melissa officinalis L.) HATLARININ ANKARA KOŞULLARINDA HERBA VERİMİ VE BAZI ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI * AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2008, 21(1), 85 96 SEÇİLMİŞ OĞULOTU (Melissa officinalis L.) HATLARININ ANKARA KOŞULLARINDA HERBA VERİMİ VE BAZI ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI * Bilal GÜRBÜZ

Detaylı

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ LIQUIDAMBAR ORIENTALIS ANADOLU SIĞLA AĞACI Muğla Relikt Tarihteki Önemi Kleopatra aşk iksiri ve parfüm olarak kullanmıştır Hipokrat döneminden beri ilaç olarak kullanılmıştır.

Detaylı

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AHUDUDU Ahududu, üzümsü meyveler grubundandır. Ahududu, yurdumuzda son birkaç yıldır ticari amaçla yetiştirilmektedir. Taze tüketildikleri

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247 KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247 KAHRAMANMARAŞ İLİNİN GENEL MEYVECİLİK DURUMU Mehmet SÜTYEMEZ*- M. Ali GÜNDEŞLİ" Meyvecilik kültürü oldukça eski tarihlere uzanan Anadolu'muz birçok meyve türünün anavatanı

Detaylı

Patatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi

Patatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi Patatesin Dünyadaki Açlığın ve Yoksulluğun Azaltılmasındaki Yeri ve Önemi Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Antakya/HATAY Güney Amerika kökenli bir bitki olan patates

Detaylı

KURU İNCİR DÜNYA ÜRETİMİ TÜRKİYE ÜRETİMİ

KURU İNCİR DÜNYA ÜRETİMİ TÜRKİYE ÜRETİMİ KURU İNCİR DÜNYA ÜRETİMİ İncir, ilk kültüre alınan meyvelerden birisi olarak, anavatanı Anadolu dan, önce Suriye ve Filistin e sonrasında buradan da Çin ve Hindistan a yayılmıştır. Dünya kuru incir üretimine

Detaylı

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ:

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: Soğan insan beslenmesinde özel yeri olan bir sebzedir. Taze veya kuru olarak tüketildiği gibi son yıllarda kurutma sanayisinde işlenerek bazı yiyeceklerin hazırlanmasında da

Detaylı

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi Kaplan 86 Cevizi Dik, yayvan bir taç gelişmesi gösterir. 5 yaşındaki bir ağacın ortalama verimi 4-5 kg'dır. Meyve salkımı 2-3'lü olur. Meyveler elips şeklinde olup, kabuktan kolay ayrılır. Taze ceviz olarak

Detaylı

KURU İNCİR. Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

KURU İNCİR. Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi KURU İNCİR Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi KURU İNCİR Türkiye de Üretim İncir, ilk kültüre alınan meyvelerden birisi olarak, anavatanı

Detaylı

BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME Ülkemizin birçok yerinde acı-tatlı taze biber, dolmalık, kurutmalık ve sanayi tipi (salçalık) biber yetiştiriciliği yapılmaktadır. Çeşitlere göre değişmekle birlikte

Detaylı

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME Ülkemizin Ege - Akdeniz ve Batı Karadeniz sahil kesimleri ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi hariç tüm diğer tarım alanlarında yetiştiriciliği yapılan şeker pancarında verim

Detaylı

Prof. Dr. Nuray Mücellâ Müftüoğlu ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü Çanakkale. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Rize

Prof. Dr. Nuray Mücellâ Müftüoğlu ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü Çanakkale. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Rize Prof. Dr. Nuray Mücellâ Müftüoğlu ÇOMÜ, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü Çanakkale Ekrem Yüce Dr. Turgay Turna Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Rize Ali Kabaoğlu Safiye Pınar Özer Gökhan Tanyel ÇAYKUR Atatürk

Detaylı

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır.

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır. Ekolojik istekleri Çayda verim ve kalite ile ekolojik koşullar arasında ilişki vardır. Dünya üzerinde kuzey yarımkürede 42.enlem, güney yarım kürede ise 30. enlem çay bitkisinin son yetişme sınırlarıdır.

Detaylı

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KORUMA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI YEMLİK PANCAR (HAYVAN PANCARI)

Detaylı

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İncirin iklim İstekleri İncir bir yarı tropik iklim meyvesidir. Dünyanın ılıman iklime sahip bir çok yerinde yetişebilmektedir. İncir

Detaylı

BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ

BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ HAZIRLAYAN YALÇIN YILMAZ ZİRAAT MÜHENDİSİ UZMAN TARIM DANIŞMANI Ülkemizde buğday yaklaşık 9.5 milyon hektar alanda ekilmekte, üretimde yıldan yıla değişmekle birlikte 20 milyon ton

Detaylı

Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi

Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi Selçuk Tar Bil Der, 3(2): 205-209 205 Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi Ankara (Gölbaşı) Şartlarında Farklı Ekim Zamanlarında Yetiştirilen Kimyon (Cuminum cyminum L.)'un Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Detaylı

ORGANİK SIVI GÜBRE GRUBU

ORGANİK SIVI GÜBRE GRUBU ORGANİK SIVI GÜBRE GRUBU TERRA FARM ORGANİK SIVI GÜBRE GRUBU ÜRÜNLERİN ORAN VE İÇERİK BİLGİLERİ BİR SONRAKİ SAYFADA VERİLMİŞTİR. Verilen değerler ürünlerimizde bulunan minimum değerlerdir Ürün İçerik Toplam

Detaylı

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ SÜRGÜN YAPRAK ÇİÇEK MEYVELER 10 Bitkisel Ürünlerden Yararlanma Şekilleri Şifalı bitkilerden aşağıda belirtilen yöntemler kullanılarak yararlanılmaktadır. İnfusyon (Infusion):

Detaylı

BAZI FESLEĞEN (Ocimum basilicum L.) POPULASYONLARININ HERBA VERİMİ VE UÇUCU YAĞ ORANININ BELİRLENMESİ MEHMET KARACA

BAZI FESLEĞEN (Ocimum basilicum L.) POPULASYONLARININ HERBA VERİMİ VE UÇUCU YAĞ ORANININ BELİRLENMESİ MEHMET KARACA T.C. ORDU ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAZI FESLEĞEN (Ocimum basilicum L.) POPULASYONLARININ HERBA VERİMİ VE UÇUCU YAĞ ORANININ BELİRLENMESİ MEHMET KARACA YÜKSEK LİSANS ORDU 2017 I ÖZET BAZI FESLEĞEN

Detaylı

No: 217 Menşe Adı BİRECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI

No: 217 Menşe Adı BİRECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI No: 217 Menşe Adı Tescil Ettiren BİRECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI Bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun Geçici 1 inci Maddesi uyarınca Mülga 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında

Detaylı

Yerfıstığında Gübreleme

Yerfıstığında Gübreleme Yerfıstığında Gübreleme Ülkemizin birçok yöresinde ve özellikle Çukurova Bölgesi nde geniş çapta yetiştiriciliği yapılan yerfıstığı, yapısında ortalama %50 yağ ve %25-30 oranında protein içeren, insan

Detaylı

Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.)

Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.) Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.) 1 Önemi, Kökeni ve Tarihçesi 1850 li yılara kadar dünya şeker üretiminin tamamı şeker kamışından elde edilmekteydi. Günümüzde ise (2010 yılı istatistiklerine

Detaylı

GDM 402 YAĞ TEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. Aziz TEKİN

GDM 402 YAĞ TEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. Aziz TEKİN GDM 402 YAĞ TEKNOLOJİSİ Prof. Dr. Aziz TEKİN GİRİŞ Yağ ve yağ çözücülerde çözünen bileşiklerin genel adı lipid dir. Büyük oranlarda yağ asitlerinden oluşmuşlardır. Bu kapsama; trigliseritler, yağ asitleri,

Detaylı

Antepfıstığında Gübreleme

Antepfıstığında Gübreleme Antepfıstığında Gübreleme Tam verime çok geç yatan (8-10 yıl) antepfıstığı uzun ömürlü bir meyve ağacıdır. Hiçbir meyve ağacının yetiştirilemediği kıraç, taşlık ve kayalık arazilerde bile yetişebilmektedir.

Detaylı

Rüveyde TUNÇTÜRK 1* Effects of Different Row Spacings on the Yield and Quality in Coriander (Coriandrum sativum L.) Cultivars

Rüveyde TUNÇTÜRK 1* Effects of Different Row Spacings on the Yield and Quality in Coriander (Coriandrum sativum L.) Cultivars YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 2011, 21(2): 89-97 Geliş Tarihi (Received): 09.12.2010 Kabul Tarihi (Accepted): 21.12.2010 Araştırma Makalesi/Research Article (Original Paper) Kişniş (Coriandrum sativum

Detaylı

İkinci Ürün Koşullarında Yetiştirilen Bazı Soya Çeşitlerinin Önemli Agronomik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

İkinci Ürün Koşullarında Yetiştirilen Bazı Soya Çeşitlerinin Önemli Agronomik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2016, 25 (Özel sayı-2):125-130 Araştırma Makalesi (Research Article) İkinci Ürün Koşullarında Yetiştirilen Bazı Soya Çeşitlerinin Önemli Agronomik ve

Detaylı

Çayın Bitkisel Özellikleri

Çayın Bitkisel Özellikleri Çayın Bitkisel Özellikleri Bir asırlık bir ömre sahip bulunan çay bitkisi doğada büyümeye bırakıldığında zaman bir ağaç görünümünü alır. Görünüş itibarı ile dağınık bir görünüm arz eden bitki yapısı tek

Detaylı

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI T.. TRIM VE KÖYİŞLERİ KNLIĞI KORUM VE KONTROL GENEL MÜÜRLÜĞÜ TOHUMLUK TESİL VE SERTİFİKSYON MERKEZİ MÜÜRLÜĞÜ TRIMSL EĞERLERİ ÖLÇME ENEMELERİ TEKNİK TLİMTI KOLZ (rassica napus oleifera L.) 2001 TRIMSL EĞERLERİ

Detaylı

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi.

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi. Korunga Tarımı Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi. Osman Dilekçi - Ziraat Mühendisi Teknik İşler Şube Müdürü 0248

Detaylı

BİTKİSEL ÇAYLAR. Prof. Dr. Gülçin SALTAN İŞCAN ANKARA ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMAKOGNOZİ ANABİLİM DALI. Prof. Dr. G.

BİTKİSEL ÇAYLAR. Prof. Dr. Gülçin SALTAN İŞCAN ANKARA ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMAKOGNOZİ ANABİLİM DALI. Prof. Dr. G. BİTKİSEL ÇAYLAR Prof. Dr. Gülçin SALTAN İŞCAN ANKARA ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMAKOGNOZİ ANABİLİM DALI Prof. Dr. G.SALTAN 1 GIDA SİLAH YAKACAK BARINMA ZEHİR İLAÇ BİTKİLERİN KULLANIMI Prof. Dr.

Detaylı

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü SUSAM HASADI TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu (30-125 cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylüdür. Ülkemizde tarımı yapılan yağ bitkileri

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-1 Anavatanı

Detaylı

DUFED 4(2) (2015) 77-82

DUFED 4(2) (2015) 77-82 DUFED 4(2) (2015) 77-82 Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi dergi anasayfa: http://www.dufed.org Tek melez mısır genotiplerinin Diyarbakır şartlarındaki performanslarının belirlenmesi Determination

Detaylı

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 43-48

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 43-48 www.ziraat.selcuk.edu.tr/dergi Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 43-48 KÜLTÜRE ALINAN ADAÇAYI(Salvia halophila Hedge) NIN BAZI AGRONOMİK VE KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE GÜBRELERİN

Detaylı

Farklı Soya Fasulyesi (Glycine max L. Merr.) Hatlarının Bursa Ekolojik Koşullarında Bazı Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Farklı Soya Fasulyesi (Glycine max L. Merr.) Hatlarının Bursa Ekolojik Koşullarında Bazı Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi U. Ü. ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2008, Cilt 22, Sayı 1, 55-62 (Journal of Agricultural Faculty of Uludag University) Farklı Soya Fasulyesi (Glycine max L. Merr.) Hatlarının Bursa Ekolojik Koşullarında Bazı

Detaylı

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton)

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton) NARENCİYE DOSYASI Kökeni Güneydoğu Asya olan turunçgillerin, çağdaş anlamda üretimi 19. yüzyılda ABD`de başlamış ve hızla yayılmıştır. Turunçgil yetiştiriciliği dünyada 40 derece kuzey enlemi ile 40 derece

Detaylı

EKOLOJİK MÜCADELE İÇİN DOĞA İLE EL ELE

EKOLOJİK MÜCADELE İÇİN DOĞA İLE EL ELE EKOLOJİK MÜCADELE İÇİN DOĞA İLE EL ELE HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER Semra Ece AKAT (7-F) Ece TEMİZ (7-F) DANIŞMAN ÖĞRETMEN Pınar ÇALIK ÖZBAY İZMİR 2014 İÇİNDEKİLER 1. Proje özeti...2 2. Projenin amacı...2 3.

Detaylı

ANKARA İLİ KIZILCAHAMAM İLÇESİ TIBBİ VE AROMATİK BİTKİ YETİŞTİRİCİLİĞİ PAZAR ARAŞTIRMASI

ANKARA İLİ KIZILCAHAMAM İLÇESİ TIBBİ VE AROMATİK BİTKİ YETİŞTİRİCİLİĞİ PAZAR ARAŞTIRMASI ANKARA İLİ KIZILCAHAMAM İLÇESİ TIBBİ VE AROMATİK BİTKİ YETİŞTİRİCİLİĞİ PAZAR ARAŞTIRMASI Proje Koordinatörü Proje Sorumlusu Danışman Proje No :Vet.Hek. Ahu KAYALARLI ACARTÜRK : Zir. Müh. Adem BÜYÜKHAN

Detaylı

Kanola Bitkisi, Yağı ve Özelikleri

Kanola Bitkisi, Yağı ve Özelikleri Kanola Bitkisi, Yağı ve Özelikleri Kanola, kolza bitkisinden geliştirilen ve şifalı özellik gösteren yağa verilen isimdi. Daha sonra, kolza bitkisinin istenmeyen özelliklerini elemeye yönelik bazı bitki

Detaylı

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Çanakkale

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Çanakkale Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Çanakkale Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 5. Ulusal Atatürk Bitki Çay ve Besleme Bahçe Kültürleri ve Gübre

Detaylı

YULAF YETİŞTİRİCİLİĞİ

YULAF YETİŞTİRİCİLİĞİ YULAF YETİŞTİRİCİLİĞİ Yulafın Kökeni Yulafın vatanını Decandolle Doğu Avrupa ve Tataristan; Hausknecht ise orta Avrupa olduğunu iddia etmektedir. Meşhur tasnifçi Kornicke ise Güney Avrupa ve Doğu Asya

Detaylı

BACTOGEN ORGANİK GÜBRELER,

BACTOGEN ORGANİK GÜBRELER, BACTOGEN ORGANİK GÜBRELER, mikrobiyal formülasyondan ve bitki menşeli doğal ürünlerden oluşur. Bu grupta yer alan gübreler organik tarım modelinde gübre girdisi olarak kullanılırlar. Bitkilerin ihtiyaç

Detaylı

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8 Ayvalık(Edremit Zeytini) Yağı altın sarısı renginde, meyve kokusu içeren, aromatik, kimyasal ve duyusal özellikleri bakımından birinci sırada yer alır. Son yıllarda meyve eti renginin pembeye döndüğü dönemde

Detaylı

Taksonomi. Familya: Compositea Tür : Cichorium endive Çeşit : Cichorium intybus (witloof)

Taksonomi. Familya: Compositea Tür : Cichorium endive Çeşit : Cichorium intybus (witloof) Taksonomi Familya: Compositea Tür : Cichorium endive Çeşit : Cichorium intybus (witloof) Anavatanı Hindistan Türkmenistan Baykal Gölü Çevresi Sibirya D.Akdeniz Türkiye Ülkemizde Şikori Akdeniz Böglesinde

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22

BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22 BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22 Kökeni, Tarihçesi ve Yayılma Alanı Filogenetik özellikler dikkate alınarak börülce nin kökeni olarak İran ve Hindistan arasındaki bölge gösterilmiş olmasına karşın; Vavilov

Detaylı

T.C ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ

T.C ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ T.C ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ HAŞHAŞ (Papaver somniferum L.) BİTKİSİNİN VERİMİ VE BAZI ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE GİBBERELLİK ASİDİN (GA 3 ) FARKLI DOZ VE UYGULAMA ZAMANLARININ

Detaylı

Kabak Çekirdeği Kabuğu ve Pirolizinin Buğday ın Gelişimi ve Bitki Besin Elementi. İçeriklerine Etkisi EMRE CAN KAYA

Kabak Çekirdeği Kabuğu ve Pirolizinin Buğday ın Gelişimi ve Bitki Besin Elementi. İçeriklerine Etkisi EMRE CAN KAYA Kabak Çekirdeği Kabuğu ve Pirolizinin Buğday ın Gelişimi ve Bitki Besin Elementi EMRE CAN KAYA NAZLI ZEYNEP ARIÖZ AYŞENUR ŞAHIN ABDULLAH BARAN İçeriklerine Etkisi 1. GİRİŞ Tarımda kimyasal girdilerin azaltılması

Detaylı

Defne ağacı, bahçeye güzellik verir. Defne yaprağı, yemeklerinize lezzet katar. Defne yağlı sabunu ise cildinizi güzelleştirir

Defne ağacı, bahçeye güzellik verir. Defne yaprağı, yemeklerinize lezzet katar. Defne yağlı sabunu ise cildinizi güzelleştirir DEFNE Latince ismi : Laurus nobilis Defne ağacı, bahçeye güzellik verir. Defne yaprağı, yemeklerinize lezzet katar. Defne yağlı sabunu ise cildinizi güzelleştirir Defne Bitkisi: Anavatanı Asya olan Defne,

Detaylı

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Korunga Önemli Bir Bitkidir Korunga, sulamanın yapılamadığı kıraç alanlarda, verimsiz ve taşlık topraklarda yetiştirilecek

Detaylı

Yağ Gülü Yetiştiriciliği

Yağ Gülü Yetiştiriciliği Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü Yayın No: 45 Yayın Tarihi: 15.11.2011 Yağ Gülü Yetiştiriciliği Rafet SARIBAŞ, Hasan ASLANCAN Lütfen Dikkat!... Gül yağı, parfüm ve kozmetik sanayinin yanında antibakteriyel

Detaylı

YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ

YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANABİLİM

Detaylı

YURTİÇİ DENEME RAPORU

YURTİÇİ DENEME RAPORU YURTİÇİ DENEME RAPORU PERLA VİTA A+ UYGULAMASININ MARUL VERİM VE KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİ GİRİŞ Marul ve marul grubu sebzeler ülkemizde olduğu gibi dünyada geniş alanlarda üretilmekte ve tüketilmektedir.

Detaylı

ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR

ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR GİRİŞ Solanaceae familyasına ait olduğu bilinen patatesin Güney Amerika`nın And Dağları nda doğal olarak yetiştiği; 16. yüzyılın ikinci yarısında

Detaylı

Bahçıvanlık kursu 2015

Bahçıvanlık kursu 2015 Bahçıvanlık kursu 2015 FİDAN ÜRETİM TEKNİKLERİ ÜRETİM ÜRETİM EŞEYLİ ÜRETİM EŞEYSİZ ÜRETİM TOHUMLA ÜRETİM ÇELİKLE ÜRETİM AŞI İLE ÜRETİM DALDIRMA İLE ÜRETİM ÇELİKTEN ÜRETİM ÇELİKTEN ÜRETİM GÖVDE ÇELİKLERİ

Detaylı

I. Balkan Stevia Konferansı

I. Balkan Stevia Konferansı I. Balkan Stevia Konferansı 1 st Balkan Conference of Stevia 14-16 Şubat 2014 YUNANİSTAN-Volos Dr. Ahu ÇINAR 26.03.2014 Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Sunu Planı Stevia ile İlgili

Detaylı

Kullanım Yerleri. İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir

Kullanım Yerleri. İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir ŞEKER PANCARI Kullanım Yerleri İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir Orijini Şeker pancarının yabanisi olarak Beta maritima gösterilmektedir.

Detaylı

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım NEMLİ TARIM TARIM SİSTEMLERİ 3 Nemli Tarım Nemli Tarım Yağan yağışlarla gelen su, evaporasyon ve transpirasyonla harcanan sudan fazla olur ise böyle yerlere nemli bölgeler denir. Bu bölgelerde uygulanan

Detaylı

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Tıbbi bitkilerde pek çok türün yetiştirilmesinde tohumla çoğaltma yöntemi kullanılır. Kekik (Thymus sp), Adaçayı (Salvia sp.), Dağçayı (Sideritis sp.), Oğulotu (Melissa officinalis),

Detaylı

SAMSUN KOŞULLARINDA GELİŞTİRİLEN BAZI TEK MELEZ MISIR ÇEŞİTLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

SAMSUN KOŞULLARINDA GELİŞTİRİLEN BAZI TEK MELEZ MISIR ÇEŞİTLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2005, 18(2), 229-234 SAMSUN KOŞULLARINDA GELİŞTİRİLEN BAZI TEK MELEZ MISIR ÇEŞİTLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Ahmet ÖZ Halil KAPAR Karadeniz Tarımsal Araştırma

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ Geçmiş dönemdeki Ormancılık anlayışı; Ormancılık sektörünün GSMH daki payı; %0,5 %3 Odun Dışı Orman Ürünü Nedir? ODOÜ lerin önemi; Ekonomik Sosyal Kültürel Ekolojik Faydalanan

Detaylı

Umbelliferae. Daucus carota L. (HAVUÇ) Apium graveolens var. dulce (YAPRAK KEREVİZİ) Apium graveolens var. rapaceum (KÖK KEREVİZİ) Anethum graveolens

Umbelliferae. Daucus carota L. (HAVUÇ) Apium graveolens var. dulce (YAPRAK KEREVİZİ) Apium graveolens var. rapaceum (KÖK KEREVİZİ) Anethum graveolens Umbelliferae Daucus carota L. (HAVUÇ) Apium graveolens var. dulce (YAPRAK KEREVİZİ) Apium graveolens var. rapaceum (KÖK KEREVİZİ) Anethum graveolens (DEREOTU) Foeniculum vulgare (REZENE) Petroselinum crispum

Detaylı

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ Çim alanlar tesisi güç ve masraflı olduğundan tür seçiminden uygulanmasına kadar son derece titiz davranılmalıdır. Bu alanların sürekliliğinin

Detaylı

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde

Detaylı

zeytinist

zeytinist zeytinist mucahit@zeytin.org.tr www.mucahitkivrak.com.tr 30.03.2017 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0

Detaylı

YERFISTIĞI (Arachis hypogaea L.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FARKLI ÇEŞİTLER VE SIRA ÜZERİ MESAFELERE GÖRE TEK VE ÇİFT SIRALI EKİM YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

YERFISTIĞI (Arachis hypogaea L.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FARKLI ÇEŞİTLER VE SIRA ÜZERİ MESAFELERE GÖRE TEK VE ÇİFT SIRALI EKİM YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, Konya-2013, Kitap2, sayfa 350-357 YERFISTIĞI (Arachis hypogaea L.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FARKLI ÇEŞİTLER VE SIRA ÜZERİ MESAFELERE GÖRE TEK VE ÇİFT SIRALI EKİM YÖNTEMLERİNİN

Detaylı

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Memeli hayvanlardan elde edilen süt, bileşimi türden türe farklılık gösteren ve yavrunun ihtiyaç duyduğu bütün besin unsurlarını içeren

Detaylı

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri:

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Karışımlarda kullandığımız türlerin karakteristik özellikleri ve avantajları kısaca burada açıklanmıştır. Karışımlarımız Genel olarak:

Detaylı

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI T.. TRIM VE KÖYİŞLERİ KNLIĞI KORUM VE KONTROL GENEL MÜÜRLÜĞÜ TOHUMLUK TESİL VE SERTİFİKSYON MERKEZİ MÜÜRLÜĞÜ TRIMSL EĞERLERİ ÖLÇME ENEMELERİ TEKNİK TLİMTI HŞHŞ (Papaver somniferum L.) 2005 İÇİNEKİLER Sayfa

Detaylı

I. KISIM: Temel Bilgiler ve Muhafaza

I. KISIM: Temel Bilgiler ve Muhafaza İçindekiler I. KISIM: Temel Bilgiler ve Muhafaza 1. Sebzeciliğin Önemi... 3 1.1. İnsan Beslenmesindeki Önemi...4 1.1.1. Sebzelerin Besin Değeri... 5 1.1.1.a. Su... 5 1.1.1.b. Protein... 6 1.1.1.c. Karbonhidratlar...

Detaylı

DİSTİLEX NANO TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ

DİSTİLEX NANO TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ DİSTİLEX NANO TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ Distilex tesislerinde; bitki ve meyve özütleri uygun yöntem ve ileri teknoloji ile elde edilerek gıda, ilaç, kozmetik, kimya, insan sağlığında gıda takviye ürünleri, hayvan

Detaylı

Tanımlar. Bölüm Çayırlar

Tanımlar. Bölüm Çayırlar Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 1 1 1.1. Çayırlar Bölüm 1 Tanımlar Genel olarak düz ve taban suyu yakın olan alanlarda oluşmuş, gür gelişen, sık ve uzun boylu bitkilerden meydana gelen alanlardır. Toprak

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA 6.3.2.4. Akdeniz Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Akdeniz kıyıları boyunca uzanan Toros

Detaylı

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 36-42

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 36-42 www.ziraat.selcuk.edu.tr/dergi Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 3642 KONYA EKOLOJİK KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN KİŞNİŞ (Coriandrum sativum L.) DE UYGULANAN ORGANİK VE İNORGANİK

Detaylı

İncelenen özelliklere ait varyans ve regresyon analiz sonuçları aşağıda verilmiştir.

İncelenen özelliklere ait varyans ve regresyon analiz sonuçları aşağıda verilmiştir. 1-MISIR ISLAH ARAŞTIRMALARI 1.1.Diyarbakır Koşullarında Farklı Ekim Zamanının Şeker Mısırı (Zea mays sacchararata Sturt.) Çeşitlerinde Taze Koçan ve Tane Verimi ile Bazı Tarımsal Özelliklere Etkisi Proje

Detaylı

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA LİF BİTKİLERİ PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA Ön bitki pamuk ise toprak işlemesine çubuk kesme ile başlanır. Sap kesiminden sonra toprak pullukla 20-30 cm derinden sürülür. Kışa doğru tarlanın otlanması

Detaylı

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI

8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8ÇEVRE TANZİMİ ve AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI 8.1. Ağaçlandırma: Bölgemiz imar planı içerisinde yeşil alan olarak ayrılan yerlerin çevre tanzimi ve ağaçlandırma çalışmaları kapsamında; 2009 yılı içerisinde

Detaylı

ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ ve TARIM VE GIDA GÜVENCESĠ

ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ ve TARIM VE GIDA GÜVENCESĠ TÜRKĠYE NĠN BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ ÇERÇEVE SÖZLEġMESĠ NE ĠLĠġKĠN ĠKĠNCĠ ULUSAL BĠLDĠRĠMĠNĠN HAZIRLANMASI FAALĠYETLERĠNĠN DESTEKLENMESĠ PROJESĠ ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ ve TARIM VE GIDA GÜVENCESĠ

Detaylı

Bazı Soya Fasulyesi [Glycine max (L.) Merill] Çeşitlerinin Bursa Koşullarına Adaptasyonu Konusunda Bir Çalışma

Bazı Soya Fasulyesi [Glycine max (L.) Merill] Çeşitlerinin Bursa Koşullarına Adaptasyonu Konusunda Bir Çalışma Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg., (2002) 16(2): 25-34 Bazı Soya Fasulyesi [Glycine max (L.) Merill] Çeşitlerinin Bursa Koşullarına Adaptasyonu Konusunda Bir Çalışma Abdullah KARASU * Mehmet ÖZ ** A. Tanju GÖKSOY

Detaylı

4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney

4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney 4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney BAHÇE BİTKİLERİNİN EKOLOJİK İSTEKLERİ Bitkide büyüme ve gelişme, bitkisel üretimde çeşitlilik Bitkinin genetik yapısı

Detaylı

YABANİ BİTKİLERİN KORUNMASI, SÜRDÜRÜLEBİLİR HASADI ve KULLANIMI

YABANİ BİTKİLERİN KORUNMASI, SÜRDÜRÜLEBİLİR HASADI ve KULLANIMI YABANİ BİTKİLERİN KORUNMASI, SÜRDÜRÜLEBİLİR HASADI ve KULLANIMI Türkiye nin bitkisel zenginliği Ülkemizde 12.500 farklı bitki türü bulunuyor. Bu bitkilerin 4.000 tanesi yaklaşık 1/3 ü endemik (ülkemize

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr KASIMPATI (KRZANTEM) YETİŞTİRİCİLİĞİ-1

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Estitüsü PK. 18 33401 TARSUS 1. GİRİŞ Okaliptüs, yurdumuza

Detaylı

SERA TARIMI VE ÖNEMİ

SERA TARIMI VE ÖNEMİ 2015 SERA TARIMI VE ÖNEMİ Sera Tarımı ve Önemi 1 ÖNEMİ: Ülkemizde kırsal kesimde nüfusun tutulmasının en önemli sorunlarından biri toprak sermaye büyüklüğüdür. Nüfusun hızlı artması sonucu, gittikçe pazarlanan

Detaylı

Dünyada 3,2 milyon tona, ülkemizde ise 40 bin tona ulaşan pestisit tüketimi bunun en önemli göstergesidir. Pestisit kullanılmaksızın üretim yapılması

Dünyada 3,2 milyon tona, ülkemizde ise 40 bin tona ulaşan pestisit tüketimi bunun en önemli göstergesidir. Pestisit kullanılmaksızın üretim yapılması Pestisit; herhangi bir istenmeyen canlının (zararlı organizma), yayılmasını engelleyen, uzaklaştıran ya da ondan koruyan her türlü bileşik ya da bileşikler karışımıdır. Tarımda pestisitler, zararlı organizmaları

Detaylı

SAMSUN EKOLOJİK KOŞULLARINDA BAZI BURÇAK (Vicia ervilia L.) HATLARININ OT VE TOHUM VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ

SAMSUN EKOLOJİK KOŞULLARINDA BAZI BURÇAK (Vicia ervilia L.) HATLARININ OT VE TOHUM VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 26,21(3): 318-322 J. of Fac. of Agric., OMU, 26,21(3): 318-322 SAMSUN EKOLOJİK KOŞULLARINDA BAZI BURÇAK (Vicia ervilia L.) HATLARININ OT VE TOHUM VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ İlknur

Detaylı

CORYLACEAE 1C 1 E. Anemogam, kışın yaprağını döken odunsu bitkilerdir. Gövde kabukları çatlaksız ya da boyuna çatlaklıdır. Tomurcuklar sürgüne

CORYLACEAE 1C 1 E. Anemogam, kışın yaprağını döken odunsu bitkilerdir. Gövde kabukları çatlaksız ya da boyuna çatlaklıdır. Tomurcuklar sürgüne CORYLACEAE 1C 1 E. Anemogam, kışın yaprağını döken odunsu bitkilerdir. Gövde kabukları çatlaksız ya da boyuna çatlaklıdır. Tomurcuklar sürgüne almaçlı dizilmiştir. Tomurcuklar çok pullu, sapsız, sürgüne

Detaylı

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü

Detaylı

ANKARA KECİSİNİN TANIMLAYICI ÖZELLİKLERİ. Prof. Dr. Okan ERTUĞRUL Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı

ANKARA KECİSİNİN TANIMLAYICI ÖZELLİKLERİ. Prof. Dr. Okan ERTUĞRUL Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı ANKARA KECİSİNİN TANIMLAYICI ÖZELLİKLERİ Prof. Dr. Okan ERTUĞRUL Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı ANKARA KEÇİSİ Ankara keçisi bazı araştırıcılara göre Capra prisca isimli yaban

Detaylı

Farklı Dikim Sıklıklarının Tarhun (Artemisia dracunculus L.) Bitkisinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Uçucu Yağ Oranları Üzerine Etkileri

Farklı Dikim Sıklıklarının Tarhun (Artemisia dracunculus L.) Bitkisinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Uçucu Yağ Oranları Üzerine Etkileri Tarım Bilimleri Dergisi Tar. Bil. Der. Dergi web sayfası: www.agri.ankara.edu.tr/dergi Journal of Agricultural Sciences Journal homepage: www.agri.ankara.edu.tr/journal Farklı Dikim Sıklıklarının Tarhun

Detaylı

ORMAN ENDÜSTRİ POLİTİKASI DERS 3 DÜNYA VE AVRUPA ORMANLARI

ORMAN ENDÜSTRİ POLİTİKASI DERS 3 DÜNYA VE AVRUPA ORMANLARI ORMAN ENDÜSTRİ POLİTİKASI DERS 3 DÜNYA VE AVRUPA ORMANLARI DÜNYA ORMANLARI Orman Alanı FAO 2007 ye göre dünya orman alanı yaklaşık olarak 3.9 milyar hektardır. Bu miktar, dünya genel alanının % 30 udur.

Detaylı

Bazı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Yem Değerleri Üzerine Bir Araştırma (1)

Bazı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Yem Değerleri Üzerine Bir Araştırma (1) Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 2004, 14(1): 47-51 Geliş Tarihi: 08.09.2003 Bazı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Yem Değerleri Üzerine Bir Araştırma (1)

Detaylı

Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ

Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ * Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ Örtüaltında meyve yetiştiriciliği çok eskiden beri yapılmaktadır. İlk uygulamalar Fransa ve İngiltere krallıklarına dayanmaktadır. Soğuğa hassas ağaçların büyük saksılar içerisinde

Detaylı