Tahran Ticaret Müşavirliği Elektronik Bülteni. Ocak 2010

Transkript

1 Tahran Ticaret Müşavirliği Elektronik Bülteni Ocak

2 Sayı Ocak 2010 İçindekiler Önsöz I)HABERLER II) FUARLAR III)DIŞ Tİ CARET TALEPLERİ IV) MAKALE V) İ STATİ STİ K T.C. Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği No: 337 Ferdowsi Ave. Tehran-IRAN P.O.Box: Telefon:(+98-21) Faks :(+98-21) dtmtahran@gmail.com

3 ÖNSÖZ Değerli İşadamları, 2010 yılının ilk mesai gününde dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanımız Sayın Zafer Çağlayan, 2009 yılı genel ihracatının 101 milyar 629 milyon dolar olarak gerçekleştiğini şöyle açıklamışlardır: ''Kıran kırana çalıştık yılında yıllık ihracatımızın 80 milyar dolarlar civarında olacağı, 90 milyar doları geçemeyeceği belirtiliyordu. Biz farklı bir hedef koyduk ve (100 milyar doları aşacağız) dedik. Bütün planlarımızı buna göre yaptık. Gecegündüz, saat farkı, zaman, dilim farklı demeksizin, hem müsteşarlığımız tüm kadrolarıyla hem de ihracatçılarımızla uyum içinde çalıştık.'' Sayın Bakanımız; 2009 yılı toplam ithalatının da 138 milyar dolar civarında gerçekleşmesini öngördüklerini, 2009'da ithalatta, ihracattan daha yüksek bir oranda, yüzde 30'lar seviyesinde bir daralma olacağını hesapladıklarını, bu çerçevede ihracatın ithalatı karşılama oranının da yüzde 73'ler düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini, 100 milyar dolarlık ihracat eşiğinin, hedef pazarların ticaret hacmindeki çok ciddi ticari daralmaya rağmen aşıldığını, 2009'un bütününe bakıldığında ise ihracatın, 2008 yılına göre yaklaşık yüzde 23 oranında azaldığının görüldüğünü, ancak bu daralmaya rağmen, tarım ürünleri ihracatımızın yüzde 2,3 gibi oldukça düşük bir oranda azalarak 13,3 milyar dolar olduğunun görüldüğünü, diğer yandan, talep esnekliği yüksek sanayi ürünleri ihracatımızın yüzde 26,6 azalarak 81,3 milyar dolar, madencilik ürünleri ihracatımızın ise yüzde 23,1 azalarak 2,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğinin görüldüğünü, Üç ana sektörün 2009 yılı ihracatımızdaki paylarının sırasıyla yüzde 13,7, yüzde 83,8 ve yüzde 2,5 olduğunu, küresel krizle birlikte ihracatımızda sanayi ürünlerinin payının 2008 yılına göre yüzde 86,8 den yüzde 83,8 e gerilediği, tarım ürünlerinin payının ise 2008 yılındaki yüzde 10,6 lık paydan yüzde 13,7 ye yükseldiğini, ifade etmişlerdir. Dünya Ticaret Örgütünün en son yayınladığı 2009 yılı 3 üncü çeyrek toplam verilerine göre, dünya ihracatının yüzde 30,1 oranında azaldığı, 12 trilyon 536 milyar dolardan 8 trilyon 762 milyar dolara indiği dikkate alındığında, Sayın Bakanımız, Türkiye'nin ihracatında kaydedilen düşüşün birincil ve en önemli sebebinin şüphesiz krizle birlikte küresel talepte yaşanan büyük daralma olduğunu, bir diğer önemli etkenin de emtia fiyatlarındaki gerileme olduğunu belirtmişlerdir. Elbette böyle bir tablo karşısında en önemli hususlardan biri Pazar payının elde tutulması yani hedef ülkeye yapılan ihracatın azalmamasını sağlamak, hatta artırmaktır. Böyle bakıldığında yılın ilk mesai günü TİM tarafından açıklanan geçici dış ticaret verilerinde İran a yönelik ihracat verilerinde sevindirici gelişmeler görülmektedir yılının tamamında İran a yapılan ihracatın toplamı 2,050 milyon$ seviyesini göstermekte bu da bir önceki yılın rakamının tutturulduğunu ve aşıldığını yani İran a yapılan ihracatta bir kayıp olmadığını bizlere göstermektedir. Ayrıca 2009 yılında yine TİM geçici verilerine göre İran, Türkiye nin ihracatında 13 üncü sıradaki ülke olmuştur.

4 Komşu ve Çevre Ülkeler Stratejisinin saç ayaklarından biri olan İran ile ülkemiz arasında 2009 yılında politik ve ekonomik anlamda hızlanan ve gelişen ilişkiler; Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakan ve devlet görevlileri seviyesinde gerçekleştirilen ziyaretler ve buna ilaveten düzenlenen ticari toplantı ve heyetler, işadamlarımızın bireysel ve toplu iş görüşmeleri, sonucunda sağlanan bu başarının gelecek yıllarda da devamı bizlerin var olma sebebi olacaktır. İki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilebilmesi ve orta vadeli hedeflere ulaşılabilinmesi için yapılacak olan merkezden Dış Ticaret Müsteşarlığı ve yerel olarak da İran-Tahran Ticaret Müşavirliği olarak işadamlarımız ile birlikte, etkin, hedefe yönelik, koordineli ve sinerji yaratan bir biçimde çalışabilmek olacaktır. Bu bağlamda, birlikte sürdürdüğümüz başarılı ve uyumlu çalışmanın siz işadamlarımızın kıymetli katkılarının devamıyla daha da öteye taşınması dilek ve temennilerimizi belirtir, saygılarımızı sunarız. Mehmet Serkan BURALI Ticaret Müşavir Yrd.

5 I) HABERLER 2009 Kasım ayında ihracat azaldı... Türkiye İstatistik Kurumu ve Gümrük Müsteşarlığı işbirliği ile oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; 2009 yılı Kasım ayında, 2008 yılının aynı ayına göre ihracat %5,2 azalarak Milyon Dolar, ithalat ise %4,5 artarak Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde dış ticaret açığı %38,4 artarak Milyon Dolardan, Milyon Dolara çıkmıştır Kasım ayında %77,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2009 Kasım ayında %70,6 ya gerilemiştir. AB ye ihracat %1,7 arttı Kasım ayında %46,3 olan Avrupa Birliği nin (AB) ihracattaki payı 2009 Kasım ayında %49,6 ya yükselmiştir. AB ye yapılan ihracat, 2008 yılının aynı ayına göre %1,7 artarak Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir Kasım ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya olmuştur. Bu ülkeye yapılan ihracat 2008 Kasım ayına göre %8,3 azalarak 885 Milyon Dolar olurken, Almanya yı sırasıyla İngiltere (614 Milyon Dolar), Fransa (581 Milyon Dolar) ve İtalya (558 Milyon Dolar) takip etmiştir. İthalatta ise Rusya Federasyonu ilk sırada yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat %4,3 artarak Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Rusya yı sırasıyla Almanya (1.209 Milyon Dolar), Çin (1 128 Milyon Dolar) ve A.B.D. (783 Milyon Dolar) izlemiştir. *Kaynak; Türkiye İstatistik Kurumu Kasım Ayı Dış Ticaret İstatistik Bülteni İhracatta Kara Taşıtları ilk sırada Kasım ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, kara taşıtları ve bunların aksam ve parçaları (1.117 Milyon Dolar) olurken; bu fasılı, makineler, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları (732 Milyon Dolar), elektrikli makine ve cihazlar (693 Milyon Dolar), örme giyim eşyaları (622 Milyon Dolar) ve demir-çelik (595 Milyon Dolar) izlemiştir. Kasım ayında; en yüksek ithalatı olan fasıl mineral yakıtlar ve yağlar (2.892 Milyon Dolar) olmuştur. Bu fasılı; makineler, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları (1.369 Milyon Dolar), elektrikli makine ve cihazlar (1.140 Milyon Dolar) ve demir-çelik (956 Milyon Dolar) izlemiştir. Milyon Dolar Milyon Dolar Kasım Ayı Dış Ticareti İhracat İthalat Ocak-Kasım Dış Ticareti İhracat İthalat

6 Borsada yabancı yatırımcıların günlük işlemi için bir sınırlama yok İran İslam Cumhuriyeti Borsa Genel Müdürü, ekonomi ve teknik yardımlar ve dış yatırımlar kurumu tarafından faaliyetleri onaylanan yabancı yatırımcıların rahatlıkla para piyasalarında işlem yapabileceklerini ve bu konuda her hangi bir sınırlamaya maruz kalmayacaklarını belirtti. Borsada yabancı yatırımcılar için hisse sahibi olmalarına izin veren genelgeye işaret eden genel müdür, bu genelgeye göre borsada hisse senetlerinde işlem yapmak isteyen yabancı yatırımcıların gerekli izni aldıktan sonra hisse sahibi kodunu Alacaklarını belirtti. MEHR İran ve Türkiye arasında yeni bankacılık dönemi İran Milli Bankası genel müdürü Muhammed Rıza Haveri, İran ve Türkiye arasında bankacılık alanında yeni bir dönemin başlayacağını söyledi. İstanbul''da geçtiğimiz günlerde düzenlenen ve sona eren İSEDAK toplantısı münasebetiyle İstanbul''a giden Haveri, İran''dan bankacılık alanında yakın bir tarihte Türkiye''ye bir heyetin gideceğini belirterek, bu ziyaretlerde Türkiye bankalarının İran''da ve İran bankalarının da Türkiye''de bağımsız olarak çalışabilmeleri ve şube açmalarının ele alınacağını söyledi. Bu arada İstanbul''da düzenlenen İslam Konferansı Teşkilatı iktisadi ve ticari oturumu İSEDAK''a katılan İran''dan çeşitli bankalar, Bankacılık alanında Türkiye ile işbirliği anlaşmaları imzaladılar. MEHR Rusya da Ticarette Kendi Para Birimine Geçiyor! FHA-Rusya Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Aleksei Kudrin, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerin Başbakanlarının, Rusya nın ticari alış verişlerinde dolar yerine yerel para kullanılmasına ilişkin önerisini desteklediklerini bildirdi. FHA-Muhabirimizin Ria Novosti haber ajansına dayanarak bildirdiğine göre, Ukrayna da Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinde krize karşı alınabilecek tedbirler konusunda konuşan Rusya Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Aleksei Kudrin bu konuda Bu bağlamda BDT ülkeleri arasında yapılan müzakerelerde, ticariekonomik mübadelelerde Amerikan doları yerine ulusal dövizin kullanılması vurgulandı ifadesini kullandı. Aynı habere göre, Rusya nın bu önerisi BDT ülkeleri Başbakanları tarafından olumlu karşılandı. Buna göre önümüzdeki birkaç yıl içerisinde bu projenin bu

7 bölgede uygulanmaya alınması mümkün görünüyor. Bölgede ilk olarak bu uygulamayı İran başlatmış ve Türkiye'yle yaptığı ticarette, Dolar veya Euro yerine, her iki ülkenin milli para birimlerinin (Türk Lirası ve İran Tümeni) kullanılmasını onaylamıştı. FARS Gazda öncelik Türkiye'nindir, Cevap bekliyoruz! İran Petrol Bakanlığı Yatırım İşleri Yardımcısı Güney Pars ünitelerine yatırım yapılması konusunda yeni bir gelişme yok. Ancak biz şimdilik Türkiyeli heyetin bu konuyla ilgili görüşünü bekliyoruz dedi. FHA-İran Petrol Bakanlığı Yatırım İşleri Yardımcısı Hüccetullah Ganimiferd, muhabirimizle yaptığı özel telefon görüşmesinde Güney Pars ünitelerine yatırım yapılması bağlamında henüz yeni bir husus gündemde değil. Bu konuda en son gelişme, Türk heyetiyle yapılan görüşmedir dedi. Ganimiferd ayrıca Bu hususta sağlanan mutabakata göre, Türk heyeti 3 ay zarfında bize, Güney Pars ünitelerine yatırım yapma konusuyla ilgili uzmanlık görüşünü bildirecek. Şimdiye kadar bu tarihten henüz 3 hafta geçmiş durumda. Bu nedenle, şimdilik kimseyle görüşmüyor ve Türk heyetinin vereceği kararı bekliyoruz şeklinde konuştu. İran'ın bu önemli gaz projesinde Türkiye'ye öncelik tanıması, Batılı dev firmaları rahatsız ediyor. Dr Ahmedinejad iktidarı, gaz sanayisinde önemli proje ve yatırımların Avrupa ülkeleriyle değil, Müslüman Türkiye'yle yapılmasından ve bu konuda Türkiye'ye öncelik verilmesinden yana. İran'daki Güney Pars'ta yatırım yapması, Türkiye'nin ekonomisine muazzam katkılarda bulunabilecek dev bir gaz projesi olarak değerlendiriliyor. FARS İran, Nabucco nun potansiyel doğalgaz kaynağıdır Nabucco konsersiyumu teknik müdürü Galistel, Nabucco doğalgaz boru hattı projesinin 2010 yılının ilk 6 ayında imzalanacağını açıkladı. Türkmenistan da düzenlenen uluslararası petrol ve doğalgaz konferansında konuşan Galistel, Nabucco doğalgaz boru hattı projesi ile ilgili anlaşmanın 2010 yılının ilk 6 ayı içerisinde imzalanacağını, böylece inşaat çalışmalarının 2011 yılında başlayacağını belirtti. Galistel, Türkmenistan ın bu boru hattının doğalgazını temin eden ülkelerden biri olmasını diledi. Gerçekte 2004 yılında gündeme gelen Nabucco projesinde, İran doğalgazının Fars körfezinde sunulmasını öngörüyordu, ancak İran ın nükleer meselesi yüzünden projenin yönü değiştirildi ve Türkmen, Özbek ve Azeri doğalgazının ihracatı üzerinde odaklandı.

8 Projenin ilk aşamasında Türkiye ile Avusturya arasında 2 bin kilometrelik boru hattı inşaatına 2010 yılında başlanması bekleniyor. Avrupa birliği Nabucco sayesinde Rus doğalgazına olan bağımlılığını azaltmayı planlıyor. Nabucco doğalgaz boru hattının doğalgazını temin edecek ülkeler arasında Azerbaycan cumhuriyeti, Kazakistan, Türkmenistan, Mısır, İran ve hatta Irak yer alıyor. FARS İran'ın buğday üretimi 14,5 milyon tonu aşacak! İran Tarım Bakanlığı Buğday ve Tahıl Ürünleri Bürosu Başkanı Kaboli, çiftçilerin ürettiği buğdayın hemen hemen tamamının satın alındığını, bu yıl 14,5 milyon ton buğday üretiminin gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini açıkladı. İran ın buğday üretimi ile ilgili açıklama yapan Tarım Bakanlığı Buğday ve Tahıl Ürünleri Bürosu Başkanı Kaboli, bu yıl 14,5 milyon ton buğday üretileceğinin tahmin edildiğini vurguladı. İranlı yetkili Kaboli ayrıca yurt dışından yapılacak muhtemel buğday ithalatının ticaret bakanlığının stratejik stok veya hayvan besicilerinin ihtiyacını karşılamak için gerçekleşeceğini ve miktarını da yine ticaret bakanlığının belirleyeceğini vurguladı. İslam İnkılâbından bu yana İran'ın tarım ürünlerinde yerli üretim gücü hızla yükseldi. Buğday ve meyve üretimi bazı yıllarda iç tüketimi fazlasıyla karşıladığından, yurt dışına ihraç ediliyor. FARS Mir Kazımi: İran artık benzin konusunda dışa bağımlı değil İran İslam Cumhuriyeti Petrol Bakanı Seyyid Mesud Mir Kazımi, İran ın Bender-i İmam, Ebu Ali Sina ve Aslaviye Petro kimya komplekslerinde günde 14 milyon litre benzin üreterek benzin ithalatına artık ihtiyaçlarının kalmadığını belirtti. Söz konusu Petrokimya komplekslerinde benzin üretim kapasitesinin artmasını ön gören projenin açılışında konuşan Mir Kazımi, düşmanların bize yönelik sınırlama imkânı çok zayıf. Geçen 30 yılda Batı dünyasının tüm imkânlarını İran a yönelik seferber etmesine rağmen İran uluslar arası arenada her zamankinden daha güçlü varlık gösteriyor. İthal edilen benzin her zaman düşmanlar tarafından bir baskı unsuru olarak kullanılıyordu ancak şimdi bu projenin hayata geçmesiyle benzin ve diğer ürünlerin alımında bir sorun yaşamadığımız gibi daha çok benzin satanlar da bize başvuracaklarını açıklıyoruz dedi. Ülkenin ihtiyaç duyduğu benzin alımı ve sağlanması konusunda bir

9 sorunları olmadığını vurgulayan Kazımi, bu konuda sıkıntıları olmadığını ve böylece düşmanların artık İran halkının haklarını hiçe saymak için bunu bir koz olarak kullanamayacağını da sözlerine ekledi. IRNA İran, dünyanın en büyük fıstık üreticisi Amerika nın California fıstık derneği başkanı, İran ın bu yıl dünyanın en büyük fıstık üreticisi konumuna geri döndüğünü açıkladı. Geçen yıl aşırı soğuklar yüzünden fıstık üretiminde yüzde 70 düşüş yaşayan İran, dünya birinciliğini Amerika ya kaptırmıştı. California eyaleti fıstık derneği başkanı İran ın dünyanın en büyük fıstık üreticisi olduğunu, fakat geçen yıl soğuklar yüzünden bu konumunu bir yıllığına kaybettiğini, bu yıl yine yaptığı üretimle dünya birinciliğini tekrar elde ettiğini kaydetti.fars Tahran ve Ankara arasında yeni doğalgaz işbirliği İran Gaz Taşıma Şirketi ile BOTAŞ, doğalgaz taşıma hatlarının onarımı, bakımı, teknik denetimi ve GIS konularda işbirliğine gideceklerdir. Mehr haber ajansı muhabirinin bildirdiğine göre, İran Gaz Taşıma Şirketi ve BOTAŞ''ın üst düzey yetkilileri arasında Tahran da yapılan ortak oturumda, İran doğalgazının Türkiye ye sürdürebilir ihracatı konusu olmak üzere doğalgaz taşıma hatlarının geliştirme yolları arandı. Bu ortak oturumda, İran doğalgazı sanayisinde elde edilen yeni getirileri hakkında konuşurken, BOTAŞ ve İran Gaz Ulaştırma Şirketi, mühendislik ve teknik görüşmeler için işbirliği yapmaya karar verdiler. Buna göre taraflar doğalgaz taşıma hatlarının onarımı, bakımı, teknik denetimi ve GIS konularda işbirliğine gideceklerdir. Mehr haber ajasının bildirdiğine göre, Mart ayından itibaren Türkiye ye günlük olarak ortalama 20 milyon metreküp doğalgazın ihracatı yapılmıştır. MEHR Mihrabiyan: İran, İslam ülkeleri arasında otomotiv sanayisinde ilk sırada İran İslam Cumhuriyeti Sanayi ve Maden Bakanı Ali Ekber Mihrabiyan, yerli uzmanların hafif dizel motorları üretmeleriyle birlikte İran ın, İslam ülkeleri ve Orta Doğu ülkeleri arasında otomotiv sanayisinde ilk sırada yer aldığını belirtti. Mihrabiyan iki yıl öncesine kadar LPG motoru plandı ve üretildi ve bugün de İran Khodro motor araştırma

10 şirketinde ilk hafif dizel motorun sergilendiğine şahit oluyoruz. Altı ay önce ağır dizel motorun üretilmesi, sanayi alanında önemli gelişmelerin olduğunu gösterdi dedi.irna İran da tavuk üretimi yüzde altı arttı İran İslam Cumhuriyeti Tavukçuluk Birliği Başkanı Muhammed Yusufi, bu yıl içinde tavuk üretiminin geçen yıla nazaran yüzde altı arttığını belirtti. İRNA muhabirine açıklamalarda bulunan Yusufi, aylık 80 milyon civciv üretildiğine işaret ederek buna göre de her ay bin ton tavuk eti üretiliyor. Şu anda civciv üretiminde bir sıkıntı yok ve fiyatlar da uygun dedi. IRNA İran, mantar üretiminde dünya'da 17. sırada yer alıyor İran İslam Cumhuriyeti Tarım Bakan Yardımcısı Peyman Felsefi, İran ın mantar üretiminde daha yeni olduğunu vurgulayarak ancak dünyada üretimi açısında 17 sırada yer aldığını da sözlerine ekledi. Felsefi nüfusun ve gıda tüketiminin artması dünyada gıdanın zenginleşmesine neden oldu. Dünyanın birçok ülkesinde ve İran da mantar üretimi bu doğrultuda gerçekleşiyor. Bugün tarımsal üretimde sağlam üretime doğru adım atmalıyız dedi. IRNA İran da 14,8 milyon ton demir cevheri üretildi İran İslam Cumhuriyetinde demir cevheri üretim oranı bu yılın ilk yedi ayında toplam 14 milyon 821 bin 60 tona ulaştı. Söz konusu sürede 18 milyon 207 bin 43 ton demir cevheri madeni çıkartıldı. Üretilen bu miktardan beş milyon 597 bin tonu Çadermelu Şirketi, dört milyon 290 bin tonu Gül Güher, üç milyon 172 bin tonu Merkezi Demir Taşı Şirketi ve bir milyon 762 bin tonu da diğer şirketler aracılığıyla üretildi.

11 Bu yılın ilk yedi ayında demir taş ihracatı da iki milyon 398 bin 225 tondu. Bu da geçen yılın benzer dönemine nazaran ağırlık açısından yüzde 31 artış gösterdi.irna Fayans ve seramik üretimi 250 milyon metrekareye ulaştı İran İslam Cumhuriyeti Fayans ve Seramik Üreticiler Derneği Sekreteri Yahya Çegini, ülkede şu anda fayans ve seramik çeşitlerinin üretim kapasitesinin 250 milyon metrekareye ulaştığını belirtti. Basın mensuplarına konuşan Yahya Çegini bu rakamın 180 milyon metrekaresi iç tüketimde kullanılıyor, 40 milyon metrekaresi ihraç ediliyor ve geri kalan da stokta kalıyor. 30 milyon metrekare seramik ve fayans çeşitleri stokta kalmasına rağmen aynı oranda fayans ve seramik çeşitleri de ülkeye ithal ediliyor dedi. IRNA Nahavandian: İran, Türkiye ye güvenmektedir İran İslam Cumhuriyeti Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Muhammed Nahavandian, iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerin güçlendiğini, itimadın arttığını belirterek, ''gerek ekonomik, ticari, gerekse uluslararası ilişkilerde Türkiye'ye güveniyoruz, bunun somut adımlarını önümüzdeki dönemde atacağız'' dedi. MHA - AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Muhammed Nahavandian, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad''ın İSEDAK Zirvesi çerçevesinde Türkiye''ye kalabalık bir heyetle gelmesinin, İran''ın Türkiye''ye verdiği önem ve güvenin bir göstergesi olduğunu söyledi. Türkiye ile dış ticareti gerçek potansiyel düzeyine çıkarmayı amaçladıklarını anlatan Nahavandian, Türkiye ile dış ticaret hacmini, birinci aşamada, ilk iki yılda 10 milyar dolardan, 30 milyar dolara çıkaracaklarını kaydetti. İran Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Muhammed Nahavandian, haha sonraki aşamada ise dış ticaret hedefinin 50 milyar dolar olacağını kaydetti. Türk ve İran bankalarının karşılıklı olarak daha aktif çalıştırılmasını planladıklarının altını çizen Nahavandian, ''''her iki ülkenin bankaları, gerek faaliyetleri, gerekse açacakları banka şubeleriyle, ülkeler arasındaki ticaret hacminin artmasında önemli bir altyapı sağlarlar'''' şeklinde konuştu.

12 İran Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Nahavandian, ulaştırma da karayolu, havayolu ve limanlara ağırlık vermeyi planladıklarını belirterek, transit işbirliğinin geliştirilmesinin yanı sıra bankacılık alanda da işbirliğin geliştirilmesini de amaçladıklarını bildirdi. ''''Türkiye ile siyasi alanda en iyi dönemi yaşıyoruz, ekonomide niye olmasın'''' diyen Nahavandian, iş dünyasının bu fırsatı kullanması gerektiğini vurguladı. Başta ulaştırma alanında iki ülke arasında ortak şirketler kurulabileceğini belirten Nahavandian, petrol ve doğalgaz sektörünün dışında İran''da ortaklaşa olarak yatırım yapılabilecek pek çok alanın olduğunu anlattı. Nahavandian, İran özel sektörü tüm alanlarda Türkiye özel sektörü ile ilişkilerini geliştirmek ve işbirliğini artırma kararlılığında bulunduklarını kaydederek, enerji alanında da Türkiye ile ortak yatırımlar gerçekleştirebileceklerini ifade etti. İmalat, elektronik, tekstil, turizm, imalat alanlarında ortak yatırım imkanlarının bulunduğunun ifade eden Nahavandian, ortak bir havayolu şirketi kurarak ortak bir filo oluşturmayı ve böylece ticaret ile turizmi teşvik etmeyi amaçladıklarını söyledi. Türkiye ile İran arasında yerel para birimleriyle ticaret yapılması konusunda da çalıştıklarını kaydeden Nahavandian, bu konuda şunları söyledi: ''''İki ülke, yerel para birimleriyle de ticaret yapabilir. Biz öncelikle bankalarımızla bunu görüşüp Türk bankalarıyla bu konunun görüşülmesini isteyeceğiz. Her iki ülkenin mali kurumlarının bir araya gelerek, ticari işlemlerdeki kur riskini azaltmaya yönelik bir mekanizma konusunda çalışması gerekir.'' MEHR 2009 yılında aç insan sayısı 100 milyon daha arttı Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO), 1970'de hesaplamaya başladığı dünyada aç insan sayısı bu yıl ilk kez 1 milyarı aştı. 2009'da aç insan sayısı 100 milyon arttı. FAO'nun Roma'da düzenlediği Dünya Gıda Güvenliği başlıklı zirvesinde, nüfuslarını besleyemeyen yoksul ülkelere yardımcı olmak üzere, tarımsal kalkınmaya daha fazla yatırım yapılması için destek elde edilmeye çalışılıyor. FAO'nun tahminlerine göre, geçen yıl rekor düzeyde gerçekleşen hububat üretimi bu yıl geçen yılın yüzde iki altına inerek ikinci en büyük hububat üretiminin yapıldığı yıl olacak. Buna rağmen, 'de buğday ve pirinç gibi temel ürünlerin fiyatlarındaki artış ile küresel mali krizin ortak etkileri sonucunda 2009 yılında aç insan sayısı yaklaşık 100 milyon artıyor. Gıda fiyatlarındaki artış kuraklık, yüksek enerji fiyatları, pazar spekülasyonları gibi birçok etkenden kaynaklandı ve bunlar da isyanlara, ticari kısıtlamalara, stokçuluğa yol açtı.

13 Fiyatlardaki artış, ayrıca daha zengin gıda ithalatçılarının, ileriye dönük gıda desteklerini güvence altına almak üzere yurt dışında tarım arazisi satın almasına neden oldu. Mali kriz, yardımların, yabancı yatırımların ve göçmen işçilerin ülkelerindeki ailelerine parasal desteklerinin azalmasıyla da birleşti. Mali krizin ve gıda fiyatlarındaki artışın vurduğu ciddi darbeden önce de dünyada sayısı gittikçe artan bir aç nüfus mevcuttu arasında 842 milyon olan aç insan sayısı, 'te 848 milyona çıktı, bu sayı geçen yılsa yaklaşık 915 milyona yükseldi. Yetersiz beslenme oranı, az gelişmiş dünya nüfusu içinde yeniden artmaya başladı 'de yüzde 20'nin altına inen oran, 'te yüzde 16'nın altına inerken, şu anda yüzde 18 civarında. FAO'ya göre, tarımsal kalkınmaya yönelik yatırımlardaki uzun dönemli düşüş temel sorunu oluşturuyor. Gelişmekte olan ülkelere yapılan resmi yardımların oranı 1980'de yüzde 17'yken, bu oran 2006'da yüzde 3,8'e indi ve bugün yüzde 5 düzeyinde. Zengin sanayileşmiş ülkelerin oluşturduğu G8, Temmuz ayında gelecek 3 yıl boyunca kendilerini besleyebilmeleri için yoksul ülkelere 20 milyar dolar verme vaadinde bulundu. FAO ise, gelişmekte olan ülkelerdeki tarımı güçlendirmek için yılda 44 milyar dolar gerektiğini hatırlatıyor. Yoksullukla mücadele eden sivil toplum kuruluşları, küreselleşme ve adaletsiz ticaret kurallarının, küçük çiftçiyi destekleme politikalarını terk etmeye ve iç piyasalarını ucuz ithalata açmaya zorlanan yoksul ülkeleri olumsuz etkilediğini belirtiyor. Afrika kıtası örneği ele alındığında, 1960'lı yıllarda gıda üretimi kendi nüfusunu besleyebilme kapasitesini aşarak büyük bir ihracatçı duruma gelen Afrika bugün gıdasının yüzde 25'ini ithal ediyor. Açlık konusunda bir diğer etken de küresel ısınma ya da iklim değişikliği konusu. Yine FAO, küresel ısınma sonucu az gelişmiş ülkelerin tarımsal verimliliğinin yüzde 9 ila yüzde 21 oranında azalacağını tahmin ediyor. Bunların dışında biyoyakıt için gıda ürünlerinin kullanılması da, gıda güvenliğini tehdit ediyor. Mısır, şeker, palmiye gibi tarımsal ürünlerden likit biyoyakıt üretimi arasında üç kattan fazla arttı. Bir araştırmaya göre, biyoyakıtların hızla yayılması, 2050'ye kadar Afrika ve Asya'da yetersiz beslenmeye maruz kalan okul öncesi çocukların sayısını hızla artıracak. IRNA İran, Dünya denizcilik teşkilatı konseyine üyelik şartlarına sahiptir İran denizcilik ve limanlar teşkilatına bağlı uluslar arası teşkilatlar genel müdürü, İran'ın, dünya denizcilik teşkilatı konseyi İMO'ya üye olmak için gerekli teknik ve hukuki şartlara sahip olduğunu bildirdi. İran denizcilik ve limanlar teşkilatına bağlı uluslar arası teşkilatlar genel müdürü seyyid Ali Estiri İran'ın İMO oturumlarında görüşleri dikkate alınan ender ülkelerden biri olduğunu

14 hatırlatarak, İran'ın şimdiye kadar Dünya Denizcilik teşkilatının hemen hemen tüm konvansiyonlarını oluşturan 23 konvansiyonuna üye olduğunu bildirdi. Estiri ayrıca İran'ın denizcilik alanında uluslar arası kurallar açısından güncel olan ender ülkelerden biri olduğunu ve bununla da bölge ülkeleri içerisinde ilk sırada yer aldığını belirtti. IRNA İran, dünya safranının yüzde 90 ını üretiyor İran İslam Cumhuriyeti Sağlık, Tedavi ve Tıp Eğitimi Bakanlığı nın Gıda ve İlaç Birimi yetkilisi Dr. Emir Hüseyin Cemşidi, İran ın dünyadaki safranın yüzde 90 ini ürettiğini ve bu açıdan dünyada ilk sırada yer aldığını belirtti. Basın mensuplarına konuşan Cemşidi İran yıllık bin ton safran üreterek dünyada en çok safran üreten ülke. Safran el değmemiş şekilde Avrupa ve ABD ye ihraç ediliyor. İran, safranı üretim ve araştırma alanında da kullanıyor ve bu otu, depresyon tedavisi ve alternatif tıp alanında çok iyi kullanıyor dedi.irna Uçak'la yapılan İç hatlar seferleri yüzde 20 arttı İran İslam Cumhuriyeti Havaalanları Şirketi Havacılık bölümü yetkilisi Mahmud Resulinejad, iç hatlar seferlerinin bu yılın kasım ayında geçen yılın benzer dönemine göre yüzde 20,4 arttığını belirtti. Resulinejad bu süre zarfında 12 bin 654 iç hat seferi yapıldı. Bunun 144 u geçen yılın kasım ayından daha fazladır dedi. Havaalanlarındaki uluslar arası uçuşlar konusuna da değinen Resulinejad, bu yılın kasım ayında dış hat seferlerinde de yüzde 7,3 artış yaşandığını sözlerine ekledi. IRNA İran ın elektrik ihracatında yüzde 87 lik artış var Geçen yıla nazaran bu yıl içinde İran İslam Cumhuriyetinin komşu ülkelere elektrik ihracatı yüzde 87 ve ithalatı da yüzde 25 arttı. Geçen yılın kasım ayına kadar İran ın ithal ettiği elektrik oranı bin 255 kilovat saatken bu oran bu yılın benzer döneminde ise yüzde 25 artış göstererek bin 570 kilovat saate yükseldi. Bu yılın kasım ayına kadar İran ın ihraç ettiği elektrik oranı da geçen yılın benzer dönemine göre yüzde 87 artışla 4 bin 100 kilovat saate çıktı halbuki bu rakam geçen yılın benzer döneminde iki bin 184 kilovat saat olarak kayıt edildi. IRNA

15 Saipa 390 bin binek otomobili üretti İran İslam Cumhuriyeti Saipa Otomotiv Grubu geçen sekiz ayda 390 bin binek türü otomobil üretti. Saipa, ülkedeki otomobil piyasasının yarısından fazlasını alarak en fazla otomobil üreten grup oldu. Söz konusu sürede bu oranda otomobil piyasaya sürerek otomotiv piyasasındaki payını yüzde 53 oranında arttı. Saipa Grubu şu anda İran ve Orta Doğu da en büyük otomotiv sektörü olarak çeşitli model ve sınıflarda birçok binek otomobili piyasaya sürerek herkesin zevkine yanıt veriyor. IRNA Türkiye 10 ayda milyar metre küp doğalgaz ithal etti Türkiye'nin doğal gaz ithalatı yılın ilk 10 ayında 28 milyar 781,03 milyar metreküp olarak gerçekleşti. AA nın bildirdiğine göre, yılın ilk 10 ayındaki doğal gaz üretimi ise (9115 kilokalori/metreküp üzerinden) toplam 580,48 milyon metreküp oldu. İthalat değerlerine ay bazında bakıldığı zaman Türkiye Ocak'ta 3 milyar 159,03 milyon metreküp, Şubat'ta 2 milyar 881,07 milyon metreküp, Mart'ta 3 milyar 173,19 milyon metreküp, Nisan'da 2 milyar 569,58 milyon metreküp, Mayıs'ta 2 milyar 597,35 milyon metreküp, Haziran'da 2 milyar 699,92 milyon metreküp, Temmuz'da 3 milyar 75,77 milyon metreküp, Ağustos'ta 3 milyar 81,21 milyon metreküp, Eylül'de 2 milyar 856,85 milyon metreküp, Ekim'de ise 2 milyar 687,07 milyon metreküp doğal gaz ithalatı yaptı. Doğal gaz üretimine bakıldığında ise Ocak ayında 68,13 milyon metreküp, Şubat ayında 59,10 milyon metreküp, Mart ayında 65,93 milyon metreküp, Nisan ayında 63,06 milyon metreküp, Mayıs ayında 58,10 milyon metreküp, Haziran ayında 57,01 milyon metreküp, Temmuz ayında 53,75 milyon metreküp, Ağustos ayında 51,21 milyon metreküp, Eylül ayında 48,34 milyon metreküp, Ekim ayında da 55,86 milyon metreküp doğal gaz üretildi. Türkiye geçen sene 37,7 milyar metreküp doğal gaz tüketti. Türkiye'nin, bu yıl yaklaşık 40 milyar metreküp doğal gaz tüketeceği öngörülmüştü, fakat daha sonra bu rakam 35 milyar metreküpe çekildi. IRNA

16 Mirkazemi: Türkiye ile ilişkileri geliştirme arzusundayız Bakan Yıldız, yaptığı açıklamada, İran ile ticaret hacminin artırılması ve ilişkilerin geliştirilmesi konularının değerlendirildiğini söyledi. İran İslam Cumhuriyeti Petrol Bakanı Mesud Mir Kazımi, Türkiye ile ilişkileri geliştirmek istediklerini belirtti. Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taney Yıldız ile Tahran da bir araya gelen Mir Kazimi, iki ülkenin özellikle petrol ve doğal gaz başta olmak üzere her alanda ilişkileri geliştirmek istediğini bildirdi. Görüşmelerde enerji konusunun ele alındığını belirten Kazımi, Türkiye'nin Güney Pars doğal gaz havzasında 22, 23 ve 24. fazlardaki yatırımlarıyla ilgili konuların da değerlendirildiğini ifade etti. Teknik heyetlerin görüşmeleri sürdürmesine karar verildiğini belirten Kazımi, ''Türkiye topraklarından Avrupa'ya doğal gaz transferinin ve Türkmenistan doğal gazının da İran üzerinden Türkiye'ye aktarılmasının görüşüldüğünü'' kaydetti. ''Hem devlet hem de hükümet başkanlarımızın görüşmeleri iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinin bir işaretidir'' diyen Bakan Yıldız, ''Bizlere düşen hem kamu hem de özel sektör olarak iki ülkenin arasındaki ilişkileri çok daha ileri bir seviyeye getirmektir'' ifadesini kullandı. İran ile ticaret hacminin artırılması ve işbirliğinin geliştirilmesi için iki ülke yetkililerince çok önemli hedefler ortaya konduğunu belirten Yıldız, ''Bu hedefler doğrultusunda karşılıklı işbirliğinin geliştirilmesinin şartlarını görüştük, konuştuk'' dedi. Bakan Yıldız, İran ve Batılı ülkeler arasında uranyum takasının Türkiye'de yapılmasıyla ilgili soruya, ''Böyle bir konu gündeme gelmedi'' cevabını verdi. Uranyum takası ve depolanmasıyla ilgili Türkiye'de teknik altyapının olup olmadığına dair soruyu cevaplayan Yıldız, düşük seviyede zenginleştirilmiş uranyumun teknik olarak depolanması imkanına sahip olunduğunu söyledi. TRKHABER İran sanayisi gelişiyor İran İslam Cumhuriyetinde bu yılın ilk 10 ayında geçen yılın benzer dönemine nazaran çelik üretimi yüzde 11,7 artış gösterdi. Küresel kriz, çelik üreticisi olan 20 ülkenin 17 sinde çelik üretiminin çok düşmesine neden oldu. Ancak çelik üreticisi olan 20 ülke arasında sadece İran, Çin ve Hindistan, çelik sanayisini küresel krizin etkilerinden korumayı ve hatta üretimlerini arttırmayı başardılar. Söz konusu üç ülke arasında İran çelik üretiminde önde, bu

17 yılın ilk on ayında İran ın çelik üretimi 9 milyon 122 bin ton olarak kayıt edildi. Bu da geçen yılın benzer dönemine nazaran yüzde 11,7 artış gösterdi. (IRNA) İran'da sübvansiyonların düzenlenmesi onaylanmadı İran Anayasayı Koruyucular Konseyi, enerji, gıda ve ulaştırmadaki sübvansiyonların yeniden düzenlenmesine yönelik hükümet önerisini onaylamadı. Konsey'den yapılan açıklamada, önerinin ele alındığı, ancak bazı eksiklik ve sorunların yeniden görüşülmesi için Meclis'e gönderileceği belirtildi. Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, bir süre önceki açıklamasında, Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin, önerilerini onaylamasını umut ettiğini söylemişti. Sübvansiyonlara ilişkin düzenlemeleri ekonominin yeniden yapılandırılması açısından ''reform'' olarak adlandıran Ahmedinejad, geliri doğrudan ve eşit olarak halka dağıtmayı amaç edindiklerini belirtmişti. İran Meclisi'nde de günler süren tartışmaların ardından onaylanan önerge, buğday, un, ekmek, pirinç, yağ, su, süt ve şeker gibi temel gıda maddeleri ile doğal gaz, elektrik, telefon ve benzindeki sübvansiyonların aşamalı olarak 5 yıl içinde kaldırılmasını öngörüyor. Birçok alandaki temel ihtiyaç ürünleri ile hizmetlerde uygulanan sübvansiyonlara yönelik yeni düzenlemelerin fiyatları artırmasından endişe ediliyor. Hükümet, yeni düzenlemeyle aşırı tüketim ve israfın frenleneceğini ve gelirin adil dağıtımının sağlanacağını savunurken, kimi ekonomistler ise bu uygulamayla enflasyonun daha da artacağı uyarısında bulunuyor. Hükümet tarafından hazırlanan önerinin Meclis'te yeniden ele alındıktan sonra tekrar Anayasayı Koruyucular Konseyinin onayına sunulması bekleniyor. TRKHABER İran ve Türkiye, turizm işbirliğini geliştiriyor İran İslam Cumhuriyeti Kültür Miraslar, El Sanatı ve Turizm Kurumu Başkanı Hamid Bekayi ile Türkiye Kültür Bakanı Ertuğrul Günay arasında yapılan ortak toplantıda yeni hava hatları kurularak turizm alanında işbirliğin geliştirilmesi üzerinde duruldu. İki ülke arasında turizmin gelişmesinin önemine işaret eden Bekayi turizmin bir çeşit alışveriş şekli olduğunu kabul etmek gerekir. Yıllık bir milyon İranlı Türkiye yi ziyaret ederken bu sayının üçte birisi kadar Türk turistleri İran a geliyor. İki ülke arasında vize uygulaması olmadığı için turist sayısını denklemeye çalışmak lazım dedi. Görüşmede çeşitli ülkelerden her yıl yaklaşık yedi milyon

18 turistin Türkiye yi ziyaret ettiğini ve aralarında bir milyon İranlı turistin de bulunduğunu vurgulayan Günay hava hatlarının kurulması için gerekli ortamın hazırlanması ve İran ın turistik kentlerinden Türkiye ye yeni uçuş hatlarının kurulması iki ülke arsasında turizm ilişkilerini geliştirecek dedi. TRKHABER Gazanferi: ekonomi nedenler, ülkelerin WTO üyelik sürecini etkilememeli İran İslam Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Mehdi Gazanferi WTO bakanları toplantısında, İran ın üyeliğini değerlendirecek çalışma grubu başkanının bir an önce belirlenmesini istedi. Konuşmasında İran ın WTO üyelik müzakerelerinin başlanmasına hazır olduğunu vurgulayan Gazanferi İran ın ticaret rejim raporu WTO sekreterliğine sunuldu. Üyelik çalışma grubu başkanının bir an önce belirlenmesini bekliyoruz. İran bu uzun ve karmaşık süreçte tüm üye ülkelerin işbirliği ve desteğine şahit oldu. WTO da ekonomi nedenler üyelik sürecini etkilememeli. Bu uluslararası yönetimin bir önemli görevi de çok yönlü ticaret düzenini oluşturmasıdır. Kuracağı kurallı, adil ve şeffaf bir ortamla bu düzeni güçlendirerek, tek yanlı tutumları ve bundan kaynaklı uluslararası krizlerin patlak vermesi ve yayılmasını önleyebilir dedi. IRNA İran dan 907 milyon dolarlık hizmetler ihracatı İran İslam Cumhuriyeti Sanayi Bakanlığı, son sekiz ayda İran dan yurt dışına 907 milyon dolarlık teknik mühendislik hizmetlerin ihracatı gerçekleştiğinin bilgisini verdi. Son sekiz ayda İran dan yurt dışına 907 milyon dolarlık teknik mühendislik hizmetlerin ihracatı gerçekleştiğini, anılan bu miktarın 48 milyon doları 22 Ekim-22 Kasım aylarına ait olduğunu bildirilmiştir. Bu rapora göre, son 8 ayda petrokimya ürünlerini hesaba katmadan sanayi ve madeni malların her ton ihracatı ise dolar tutarında gerçekleşmiştir. İRNA İran: WTO üyeleri arasında ayrımcılığın giderilmesini istedi Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Genel Müdürü ile görüşen İran İslam Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Dr. Mehdi Gazanferi, örgütte İran ın çalışma grubu oluşturma sürecinin hızlandırılması gerektiği üzerinde durarak üyeler arasında ayrımcılığın giderilmesini istedi. Cenevre de bulunan Gazanferi WTO Müdürü ile görüşmesinde İran ın ticaret rejiminin, örgütün sekreterliğine sunulduğunu hatırlattı. İran ın ticaret rejiminin WTO sekreterliğine kaydını sıcak karşılayan Pascal Lamy, sekreterlik müzakerelerin ilerlemesinde rol oynuyor ve ilgili müzakerelerde yardımcı olacak. WTO üyelik süreci, uzun, zor ve karmaşık müzakerelerle mümkün. Sabırlı bir şekilde sonuca gitmek gerekir dedi.

19 Gazanferi ayrıca WTO üyelik sürecindeki İran ve Cezayir e özel tutum uygulanması nedeniyle örgüt üyelerine teşekkür etti. IRNA Mehrabiyan ve Çağlayan görüştü Ankara da resmi temaslarda bulunan İran İslam Cumhuriyeti Sanayi ve Maden Bakanı Ali Ekber Mehrabiyan, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ile bir araya geldi. Mehrabiyan, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri geliştirmek adına yapıcı, iyi müzakereler yaptıklarını, bu ilişkilerin geliştirilmesi konusunda Türkiye'de ciddi bir irade gördüklerini, bundan memnuniyet duyduklarını söyledi. İki ülke arasında geçmiş yıllarda da ekonomik ilişkiler olduğunu ancak bu ilişkilerin var olan potansiyelin çok altında kaldığına işaret eden Mehrabian, bugün iki ülkenin bu ilişkileri geliştirme iradesinin çok yüksek olduğunu anlattı. İki ülke arasında önemli belgeler imzalandığını, altyapısı sağlam projeler olduğunu kaydeden Mehrabian, bu projelerden biri olan, iki ülke sınırındaki sanayi bölgesi projesinin ilk aşamalarının hızlı şekilde yapılması gerektiğini söyledi. İran'da yatırımlar yapan birçok Türk iş adamı olduğunu, bu iş adamlarının yatırım hacminin artmasından memnuniyet duyduklarını belirten konuk bakan, Türk basınına bu iş adamlarının başarı öyküsüne ilişkin programlar hazırlamalarını önerdi. Çağlayan, konuşmasında, iki ülke arasında ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi yolunda önemli temaslarda bulunulduğunu, bu çalışmaların devam ettiğini söyledi. Türkiye ve İran'ın iyi bir partner olduğunu belirten Çağlayan, geçen 8 yılda karşılıklı ticaret hacminin 1 milyar dolardan 10 milyar dolar seviyesine çıktığını kaydetti. Ticarette küresel krizle birlikte enerji fiyatlarının düşmesiyle, dış ticarette karşılıklı bazı negatif gelişmeler yaşandığını ifade eden Çağlayan, ''Türkiye olarak İran'a ihracatımız 2008 yılı 11 ayında 1 milyar 867 milyon dolar iken 2009 yılı 11 ayında 1 milyar 797 milyon dolar olmuştur. Yani İran'la dış ticaretimizde bir azalma söz konusu olmamıştır. Bunu dengeli şekilde karşılıklı artırmanın çalışmalarını yapıyoruz'' diye konuştu. İki ülke sınırlarında ortak bir sanayi bölgesi veya serbest bölge kurulmasına yönelik çalışmaların sürdüğünü belirten Çağlayan, bu çalışmanın tarafı olarak sanayi bölgesi noktasında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, serbest bölgesi olması noktasında kendi bakanlığı bünyesindeki Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü'nün çalışma içinde olacağını, şu anda belli bir koordinasyon içinde çalışmanın ilgili birimler tarafından yürütüldüğünü anlattı. Bakan Çağlayan, istenilen çaba gösterildiği takdirde, ikili ticaretin sadece Türkiye'nin İran'a İran'ın Türkiye'ye mal satması değil, her iki ülkenin üçüncü ülkeler nezdinde işbirliği yapması imkanını getireceğini belirterek, bunun her iki ülke açısından önemli olduğunu ifade etti. Bu konuda iki ülkenin iş adamlarının önündeki karşılıklı engellerin kaldırılması gerektiğini belirten Çağlayan, iş adamlarının rahat iş yapabileceği, gümrüklerden rahatça geçebileceği bir alan tesis edilmesinin önemini vurguladı. İki ülke arasındaki karşılıklı ticaretin önümüzdeki üç yıl içinde 20 milyar dolara çıkarılması hedefini hatırlatan Çağlayan, ticaretin gelişmemesi için neden olmadığını kaydetti. Bu çerçevede ulaşım altyapısının kuvvetlendirilmesi, gümrük

20 kapılarının modernizasyonu ve bu kapılarda mümkün olduğunca bürokrasinin kaldırılmasının önemine işaret eden Çağlayan, karşılıklı olarak ürünlerde gümrük ve teknik engellerin ortadan kaldırılması, indirimlere gidilmesi, ticaretin artırılması konusunda bir çalışma başladığını da söyledi. Bankacılık alanında işbirliğinin şart olduğunu belirten Çağlayan, şube açma şeklinde bir işbirliğine gidilmesi gerektiğini, bu konuda İran tarafının bir çalışma yapmasını beklediklerini kaydetti. Sınır ticaretine değinen Çağlayan, gümrüklerin belirlenmiş oranda tarım ve sanayi ürünlerinde sıfırlandığını, bu konudaki çalışmaların İran tarafına aktarıldığını söyledi. Çağlayan, İran'ın bu konudaki mevzuat düzenlemelerini hayata geçirmesinin önemini vurguladı. Çağlayan, Türk firmalarını İran'da İranlı firmaları Türkiye'de yatırım yapmaya davet etti. İran'da Kiş ve Keşm adalarında, özellikle Türk firmalarının sanayi bölgesi, serbest bölge gibi sanayi alanları ve havaalanları kurulması, bunların işletilmesi, bölgenin ticaret merkezi ve üretim merkezi haline getirilmesi konusunda çalışmalar yürütüldüğünü anlatan Çağlayan, bu çalışmalar sonuçlandığı takdirde, Türklerin burada ciddi yatırımlar yapacağını sözlerine ekledi. IRNA Mehrabiyan, Nihat Ergün ile görüştü İran İslam Cumhuriyeti Sanayi ve Maden Bakanı Ali Ekber Mehrabiyan Ankara ziyareti çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün ile görüştü. Mehrabiyan bu görüşmede yaptığı açıklamada, iki ülke arasında işbirliği açısından yüksek bir potansiyel bulunduğunu belirterek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İran ziyareti sırasında ilk adım için 20 milyar dolarlık hedefin ortaya konduğunu, çalışmaların temel amacının bu hedefe ulaşmak olduğunu söyledi. Konuşması sırasında sınırda öngörülen ortak sanayi bölgesinin faydalarını vurgulayan Mehrabian, ortak sanayi bölgesinde iki ülke yatırımcılarının rekabet gücü yüksek üretim yapabileceklerini, İran'ın, Türkiye'nin ve bölgenin pazar imkânlarından en iyi şekilde yararlanabileceklerini anlattı. Mehrabian, ''Bu iki ülke ekonomik ilişkilerini geliştirmek açısından yeni bir bakış açısıdır. Umarım bu yolun başlamasıyla belirlediğimiz hedeflere ulaşabiliriz'' dedi. Nihat Ergün, iki ülke arasında işbirliğinin geliştirilmesi yönünde kapsamlı ve verimli bir görüşme gerçekleştirildiğini ifade ederek, görüşme kapsamında teknik heyetlerin çalışma yürüteceğini söyledi. Ergün, teknik heyetlerin çalışmalarıyla Türkiye-İran arasında, hangi alanlarda daha fazla işbirliği yapılabileceği, iş adamlarının ortak yatırım alanlarının neler olabileceği ve yatırımlarda yaşanan zorlukların nasıl ortadan kaldırılabileceği konusunda somut neticelerin ortaya çıkacağını söyledi. Ergün, Türkiye-İran sınırında ortak sanayi bölgesi kurulmasına yönelik