Тцркийе ден Бурс Алан Улусларарасы Юьренжилере Мцъде

Transkript

1 Йылбашында Казакистан Жумщурбашканы Нурсултан НАЗАРБАЙЕВ ИН карары иле ДАТЦБ Эенел Башканы Зийатдин КАССАНОВ ДОСТЛУК Мадалйасы иле юдцллендирилди. Kazakistan'da faaliyet gюsteren Ahыska Tцrkleri Milli Merkezi'nin beш yыlda bir gerчekleшtirilen olaьan genel kurulu Almatы'daki dernek merkezinde yapыldы. Тебрик едийор, башарыларынын девамыны дилийоруз!.. Olaьan genel kurulda dernek faaliyetleri ve hesaplarы ачыкландыктан sonra yeni dюnem baшkan seчimi yapыldы. Íåäàâíî Óêàçîì Ïðåçèäåíòà Êàçàõñòàíà Í.Íàçàðáàåâà Çèÿòäèí Êàñàíîâ áûë íàãðàæäåí îðäåíîì "Äîñòûê" ïåðâîé ñòåïåíè. 6 ДА. ДУЙУРУ ¹ 3 Майыс/Ìàé Zafer ЧAЬLAYAN ve Ramiz MEШEDИHASANLЫ Шimdi Ahыska bюlgesinin geliшmesine bir fыrsat doьмуш oldu, deьil mi? Тцркийе ден Бурс Алан Улусларарасы Юьренжилере Мцъде ДАТЦБ. Baшbakan Yardыmcыsы Bekir Bozdaь, Tцrkiye burslarыnыn, artыk daha чok fayda saьlayacak alanlarda verileceьini sюyledi. Юьrencilerin, кendi цlkelerine dюndцklerinde faydalы olmalarыnы temin etmek istediklerine deьinen Bozdaь, Tцrkiye bursu miktarlarыnыn da artыrыlacaьы mцjdesini verdi. Ahыska Tцrkleri vatan fakiridir. Vatanlarыna kavuшmayы, vatanlarыnda bir bayrak altыnda yaшamayы юzlцyorlar. 2 DE ТЦРКЛЕРИН БИР ПАРЧАСЫ СИЗ АЩЫСКАЛЫЛАРСЫНЫЗ vilayetimiz bugцn юyle bir toplum yok. Ahыskalыlar doьduьu vatanыndan sцrgцn halinde yaшamышлар. Onlarыn problemi, aьrыsы acыsы bizim. Йаклашык 50 йыlлык bir dюnemde kan kardeшlerimiz sцrgцn hayatыnы feci bir шekilde yaшamыш oldular. Sovyetler Birliьi чюktцkten sonra Ahыskalы kardeшlerimiz ana vatanlarы Tцrkiye'ye gюч etmeьe baшladыlar. Onlarы karшыladыьыmыz zaman шaшыrdыk. Aynы bizim gibi, kюylerimizin insanlarы gibi konuшuyor, шivemiz aynыdыr ve Ahыskalыlar kendi kцltцrцnц, юrf geleneklerini, dilini, dinini kaybetmeyen, tцrkцlerini muhafaza eden bir toplum olduьunu gerчekten gюrdцk. Бen Artvin doьumluyum. Ahыska ile aramыzda yalnыz bir sыnыr varmыш. Aynы kюkц paylaшtыьыmыz iчin onlarыn problemlerini kendi problemimiz saydыk. Шimdi AK Parti Bursa milletvekili olarak burada meskunlaшan ve bazы sosyal problemlerinin чюzцmцnц bekleyen Ahыskalы Tцrklere her tцrlц destek vermekten memnuniyet duyduьumu ifade etmek isterim. Bir kaч defa Bursa'da bulunan Ahыskalы Tцrkler Derneьini ziyaret ettim, Paшa Alihan baшta olmak цzere soydaшlarыmla gюrцшerek чюzцmцnц bekleyen bir sцрц problemlerini konuшtuk ve Чalышma Бakanlыьыna ilettik. Zaten Чalышma Bakanlыьыnыn da bu yюnde bir чalышmalarы vardыr. Temenne ediyoruz ki Ahыskalы Tцrklerin bu talepleri de yerine getirilir. ''Dцnyaйы yeniden etkilemekte olan krize raьmen biz чok iyi gidiyoruz'' (H.1288) senesinde Batum'un Ahыska kazasыnda doьdu. Ramiz MEШEDИHASANLЫ, Hюkцme HALИLOVA. 7 DE Almatы Kassanov Иnvestment Group Baшkanы Hцseyin KASSANOV, Kazakistan'da faaliyette bulunan 'JAR-SU' Шirketler Grubu Genel Mцdцrц, Almatы Vilаyeti Meclisinin ve Dцnya Ahыska Tцrkleri Meclisinin цyesi, Ащыскалы Тцрклер Алматы Шещир Милли Меркези Башканы Hцseyin KASSANOV: Ahыskalы Ali Haydar Efendi оларак meшhуr olmuшtur. Son olarak da arzumuz шu: Allah hiч bir millete Ahыskalы Tцrklerin yaшadыklarыnы nasiп etmesin. Azerbaycan'ыn baшkenti Bakц'de Ahыska Tцrkleri Vatan Cemiyeti'nin 8.Kurultayы dцzenlendi. 6 ДА. 3 ТЕ. Basыnыnыz aracыlыьы ile tцm Ahыskalы kardeшlerime sabыr, saьlыk ve baшarыlar diliyorum. Иnшallah bu arada onlarыn eskiден kalan sosyal sorunlarыnыn, юnce yaшamыш olduklarы цlkelerdeki sosyal primlerinin Tцrkiyede de kabцlцne чalышacaьыz. Ahыska iчimizde kanayan bir yara. Ahыska Sovyet dюneminde haksыzlыьa uьrayan bir bюlge olarak 1944'te Kazakistan ve Sibirya чюllerine sцrцlen Иbrahim ЧETИNSOY "Candaш Limited" Шirketinin Genel Baшkanы,Иstanbul. YЕНИ БИР АСЙА КАПЛАНЫ Bakan Чaьlayan, DEИK Tцrk-Gцrcц Иш Konseyince, TOBB Plaza'da dцzenlenen "Gцrcistan'da Yatыrыm ve Иш Olanaklarы Toplantыsы"nda yaptыьы konuшmada, iki цlke halklarыnыn ciddi manada akrabalыk baьы olduьunu belirterek, babaannesinin Ahыska Tцrkц olduьunu, dolayыsыyla kendisinin de iki цlkenin ortak vatandaшы sayыlabileceьini dile getirdi. АЩЫСКА ИЧИМИЗДЕ КАНАЙАН БИР ЙАРА Mayыs 2012 tarihle arsыnda, Anta r ly a'da DATЦB tara ''ИШADAMLAfыndan dцzenleneceri FORUMU'' ktir. TИKA Baшkan Yardыmcыsы Mehmet Sцreyya ER, TИKA Temsilcisi Юmer KOCAMAN, DATЦB Genel Baшkanы Ziyatdin Kassanov ve beraberindeki heyet, Baшbakan Erdoьan tarafыndan 2005 yыlыndaki ziyaret sыrasыnda sюzц verilen ve TИKA tarafыndan Ahыska Tцrkleri'nin yoьunlukla yaшadыьы Talgar bюlgesinde 2011.Yыlыn Ekim ayыnda aчыlышы yapыlan Talgar Kazak Tцrk Lisesini ziyaret etti. Almatы'ya 35 kilometre uzaklыktaki Talgar'da yaptыrыlan 320 юьrenci kapasiteli 16 derslikli okul ve 280 юьrenci kapasiteli pansiyonda Kazakчa, Tцrkчe, Rusчa ve Иngilizce eьitim gюrцldцьцnц ifade eden DATЦB Genel baшkanы Ziyatdin Kassanov, ''Burada iyi bir шekilde eьitim alarak yetiшen genчlerin, Tцrkiye iчin, Kazakistan iчin ve Ahыska Tцrkleri iчin faydalы hizmetlere imza atacaklarы kuшkusuz '' dedi. 2 DE 1960 (H.1380) senesinde Иstanbul'da vefаt etti. Kabri Edirnekapы Sakыzaьacы kabristanыndadыr. 5 ТЕ. ЭУРБЕТТЕН ИНИЛТИЛЕР Mircevat AHЫSKALЫ 4 ТЕ.

2 2 ¹ 3 Майыс/Ìàé 2012 ЭЦНАЙДЫН ВАТАН Ahыska adы, Ermeni, Gцrcц, Rus ve Tцrk kaynaklarыnda (Ak-Sika, Ak-Kale, Aksekga, Ahaltsihe, Akhalsikhe, Akal Kelek, Akal Kalak vb. шekillerde) gюrцlmektedir. Tarih ve Coьrafi araшtыrmalarыnda Чыldыr Vilayeti Gцrcistan, Mesketi, Ahыska Paшalыьы diye bilinen bu bюlge Чыldыr yюresinden, Kцr нehrinin yukarы akarы ve Чoruh чayы havzasыndan baшlayarak, Meshet-Cavahet daь silsilesi boyunca Borчalы'ya kadar uzanыr. Bu tarihi bюlge, шimdiki Gцrcistan Cumhuriyeti'nin Tцrkiye sыnыrыnda bulunan Ahыska, Adgцn, Aspinza, Ahыlkelek ve Bagdanovka ilчelerine ayrыlmaktadыr. Burasы kuzeyde Borjom'a, gцneyde Чыldыr dцzlцьцne, doьuda Borчalы'ya, batыda Acar topraklarыna dayanыr. Beш ilчeye ayrыlan bu bюlgenin yцzюlчцmц 6160 km2-dir. Toplam 220 kюye sahiptir. -Иklim: Deniz iklimi karakterini gюsterir. Yaьmuru bol, kышlarы ыlыktыr. Yeшil Чam, Manulya, Okaliptos, Selvi, Tefne, Mersin... gibi чesitli aьaчlarla sцslenen daьlarыn gюrцnцmц insana kuzey rцzgarlarыndan muhafazalы bulunan, bцtцn tepelerin ve o tepelerdeki aьaчlarыn, denizin tatlы bir serinlikle ыlыk ыlыk esen rцzgarlarыna aшыk olduьu hissini verir. Yazыn her taraf sыcaktыr. Yaьmur miktarы ise kышa nazaran oldukчa azdыr. -Daьlarы: Bu tarihi bюlge, kцчцk Kafkas'ыn iki daь silsilesine Meshet ve Cavehet sыra daьlarыna sыьыnыr. Meshet: Daьlarыnыn uzunluьu 150 km ye varan Kцr, Posof Чoruh чaylarы boylarыnы kapsar. Ortalama yцksekliьi ise 2850 m dir. Cavahet: Daьlarыnыn uzunluьu 50 km. йцksekliьi 3300 metre kadar olup, batыda Meshet'e, doьuda Borчalы чukuruna dayanыr. Ащыска Солдан саьа: Т.Ж. Алматы Башконсолосу Садин АЙЙЫЛДЫЗ, Bekir Bozdaь, Т.Ж. Астана Бцйцкелчиси Лале ЦЛКЕР ве Щюкцме ЩАЛИЛОВА Baшbakan Yardыmcыsы Bekir Bozdaь, Tцrkiye burslarыnыn, artыk daha чok fayda saьlayacak alanlarda verileceьini sюyledi. Юьrencilerin, кendi цlkelerine dюndцklerinde faydalы olmalarыnа temin etmek istediklerinи deьinen Bozdaь, Tцrkiye bursu miktarlarыnыn da artыrыlacaьы mцjdesini verdi. Baшbakan Yardыmcыsы Bozdaь Tцrkiye burslarыnda yeni bir dцzenleme yaptыklarыnы belirterek, юnцmцzdeki gцnlerde yцrцrlцьe gireceьini anlattы. Baшbakan Yardыmcыsы Bozdaь, Tцrkiye burslarыnыn hangi цlkeye verilirse verilsin o цlkenin talepleri doьrultusunda юьrencilerin mezun olup цlkelerine dюndцklerinde prestij saьlayacak alanlarda olacaьыna dikkat чekti. Bozdaь neden bюyle bir karar aldыklarыnы ise шu cцmleler ile aчыkladы; "Tцrkiye burslarыnы hangi цlkeye verirsek bundan sonraki sцreчte o цlkenin talepleri doьrultusunda o цlkede prestij saьlayacak alanlar olmasыna юzen gюstereceьiz. Dюndцkleri zaman цlkelerine faydalы olmalarыnы ailelerine faydalы olmalarыnы temin edecek alanlar olmasыna dikkat edilecek. Yani insanlarыn okumak istemediьi bюlцmlerin aчыlmasыnы ilan edilen burslarыn boш kalmasыnы veya dolsa bile 1 sene sonra юьrencilerin eьitimini yarыda bыrakыp dюnmesine neden oluyor." Tцrkiye bursunu alan юьrencilere saьlanan imkanlarыn artыrыlacaьыnы bildiren Bozdaь, burs sayыlarыnыn da artыrыlacaьыnы kaydetti. Bozdaь, Burslu юьrencilerin ailelerine geliш okul bitince de dюnцш imkanы vereceklerini sюzlerine ekledi. Burslu юьrencilere bundan sonra yыlda bir kez цlkelerine gidiш ve dюnцшe imkan verecek dцzenlemeler yaptыklarыnы anlatan Bozdaь, uygulamaya юnцmцzdeki gцnlerde geчileceьinin mцjdesini verdi. T.C. Baшbakanlыk Yurtdышы Tцrkler ve Akraba Topluluklar Baшkanlыьы Basыn Mцшavirliьi. -Ovalarы: Kцr vadisinde Ahыlkelek, Ahыska ovalarы vardыr. Ahыlkelek ovasы Tцrkiye sыnыrыna yakыndыr. Ahыska dцzlцьц ise Borjom boьazыnыn baшыnda ve aynы zamanda Acara suyu doьrultusuna giden Batum yolu ile Gцmrц ve Ahыlkelek'den gelen цч yolun kavшaьыnda bulunduьundan юnemlidir. -Nehirleri: Yukarы ve Orta Kцr: Чыldыr daьlarыndan чыkar. Derinliьi az чakallы bir yataktan akar. Ardahan'dan Ahыlkelek yaylasыna kadar uzun bir geчitten geчer. Soldan Ahыska'dan gelen Posof suyunu aldыktan biraz sonra Borjom boьazыndan geчerek Kцr ve Riyon havzalarыnы birbirine baьlayan шimendiferin geчit yeri olan Suram'i soluna bыrakыr. Curi kasabasыndan geчerek kuzeyinde Kafkaslar'dan gelen Aragvи чayыnы alarak Tiflis'e gelir. Buradan sonra Kцr nehri bozkыrlardan geчerek Azerbaycan'ыn Шиrvan bюlgesine girer. Чoruh: Tцrkiye sыnыrlarы iчinde bulunan Aзэур касабасы Dumlu daьыndan чыkan bu nehir Acar sыnыrыna giрdikten sonra saьdan Acaris kolunu alыr, Batum'un gцneyinde iki aьыzla Karadeniz'e dюkцlцr. -Kara Yollarы: Acara Vadisi - Ahыska yolu ile Ardahan'a, Abastuman - Ahыska цzerinden Ardahan'a, Borjom - Ahыlkelek цzerinden Kars'a baьlыdыr. Bu yollarыn hepsinden araba geчer. Девамы. Башы сайфа 1'ДЕ. Sцreyya ER, sыnыflarы gezerek юьrencilerle tek tek ilgilendi. Юьrencilerle ve okul yюneticileri ile fotoьraf чektiren Sцreyya ER, okul anы defterini de imzaladы. Иш Dцnyasыnda Cabbar Bir Giriшimci; Mina Cabbaroьlu Ahыska Tцrkц olan Mina Cabbaroьlu, 1975 yыlыnda Kazakistan'da dцnyaya geldi. Чeшitli alanlarda faaliyet gюsteren firmalarыn yюnetiminin baшыnda olan baba Salman Cabbaroьlu, Mina Cabbaroьlu'nun baшarыsыnda юnemli bir etken ve figцr oldu. Sonra TИKA Baшkan Yardыmcыsы Mehmet Sцreyya ER, TИKA Temsilcisi Юmer KOCAMAN, Kazakistan'da bulunan Ahыskalы Tцrkleri Kцltцr Merkezine bir nezaket ziyaretinde bulundular. Misafirleri DATЦB Genel Baшkanы Ziyatdin Kassanov ve yюnetim kurulu цyeleri karшыladы, samimi bir havada geчen ziyaret esnasыnda Sцreyya ER dernek faaliyetleri hakkыnda bilgi aldы. 'Tцrklerin bir parчasы siz Ahыskalыlarsыnыz. Size elimizden gelen her tцrlц desteьi yapыyoruz ve yapmaya hazыrыz. Sayыn Baшbakan Yardыmcыsы Bekir BOZDAЬ Biшkek'te iken oradaki Ahыskalы Tцrklere aynыsыnы sюyledi. Ben de size diyorum. Biшkek'te bulunduьumuz sыrada Kazakistan'a da gidelim oradaki Ahыskalы kardeшlerimizle gюrцшelim, Talgar Tцrk Lisesini ziyaret edelim dedik. Okul yapыldыьы zaman Tцrkiye'den projeleri takip ediyordum. Bu iштe emeьi geчen herkese Ziyatdin Бey'e, Юmer Бey'e teшekkцr ediyorum. Kazakistan'a ilk defadыr geliyorum. Иnшallah mayыs sonunda Sayыn Baшbakanыmыz Ердоьан иле tekrar цlkenizi ziyaret edeceьiz.' шeklinde konuшtu. Gюrцшme sonunda сonra TИKA Baшkan Yardыmcыsы Mehmet Sцreyya ER, TИKA Temsilcisi Юmer KOCAMAN'a Kazak milli kыyafeti olan чapan gиydirildi 'den gцnцmцze genч Tцrkiye Cumhuriyeti'nin ekonomik, kцltцrel, sosyal platformda geliшmesinde kuшkusuz Tцrk кadыnыnыn rolц ve katkыsы чok bцyцk. Gerek iш, gerek aile hayatыnda, gerekse sosyal yaшamda юncц, giriшimci, цretici, paylaшыmcы olan kadыnlarыmыza щер заман teшekkцr etmeye fыrsat buluyoruz. Genч yaшta baшarыlara imza atarak tцm giriшimci kadыnlara юrnek olan isimlerden biri de On Klinik Yюnetim Kurulu Baшkanы Mina Cabbaroьlu Mina Cabbaroьlu o gцnleri шu sюzlerle юzetliyor: "4 чocuklu bir ailenin en bцyцьц bendim. Kardeшler arasыnda en bцyцk olmak bence benim en bцyцk шanslarыmdan biriydi. Ailenin en bцyцk evladы olmak, abla olmak kцчцk yaшta sorumluluk almayы юьrettiьi gibi, yюneticilik vasfыmы da geliшtirdi. En bцyцk kardeш olarak anne babamla kardeшlerim arasыnda kюprц olmak, kardeшlerimi yюnlendirmek bana dцшцyordu. Ayrыca en bцyцk evlat olmak benim iш hayatы ile kцчцk yaшta tanышmama da vesile oldu. Babam Salman Cabbaroьlu benim iчin en bцyцk юьretmendi ve hala da юyledir. Ben babamdan yюnetici olmayы deьil nasыl motive edici, adil, юngюrцlц, yol gюsterici bir yюnetici olunacaьыnы, ticaretin nasыl yapыlacaьыnы, bir iшletmenin nasыl yцrцtцleceьini deьil, ahlaklы, dцrцst ticaretin nasыl yapыlacaьыnы ve bir iшletmenin ahlaki, insani deьerle birlikte bцyцdцьцnц bizzat tanыk olarak юьrendim." TЦRKИYE'YE 5 YЫL ЮNCE GELDИ 2007 yыlы Cabbaroьlu ailesi iчin yeni bir dюnemin baшlangыcыdыr; Cabbaroьlu ailesi Tцrkiye'ye taшыnыr. Bu deьiшim Mina Cabbaroьlu iчin de baшlarda zorlu bir deneyimdir. Mina Hanыm, bu zorlu dюnemi de шюyle anlatыyor: "Elbette ki bu deьiшim ilk baшlarda benim iчin zorluydu. Ailem dышыnda Tцrkiye'de hiчbir tanыdыьыm olmadыьы gibi, Tцrkiye, Иstanbul, buradaki юrf ve adetler, yaшam biчimi, sosyal iliшkiler hatta Tцrkчe, her шey bana yabancыydы. Bu sцreчte benim iчin en bцyцk destek ve gцч elbette ki ailem ve evlatlarыmdы. Bцtцn anneler iчin olduьu gibi benim iчin de evlatlarыm iчin yapamayacaьыm hiчbir шey yoktur. Bu alышma sцrecinde ne zaman bir zorlukla karшыlaшsam aklыma en deьerli hazinemi evlatlarыmы getirdim. Ben zorlanыyordum ve benim iчin zorlu olan bu adaptasyon sцreci onlar iчin kim bilir ne kadar zorludur, юncelikli olarak evlatlarыma destek olmak, onlarы doьru yюnlendirebilmek ve korumak iчin bu zorluklarы aшacaьыма karar вердим." YENИ PROJELER Tцrkiye'ye taшыnan Cabbaroьlu ailesi Tцrkiye'de yeni yatыrыmlara ve projelere imza atmaya devam eder. 20 Цlkede, 134 шube ile faaliyet gюsteren Uluslararasы On Klinik saьlыk merkezini Tцrk halkыnыn hizmetine sunmak da bu yatыrыmlar arasыnda yer alыr. Bu sцreчte de babasыna destek olan Mina Cabbaroьlu, yюnetim kurulu baшkanы olduьu merkezin baшыna geчerek bizzat iшletmecisi olarak gюrev almaya baшlar. Fakat beklenmedik bir geliшme olur ve Cabbaroьlu ailesi tekrar Kazakistan'a dюnmeye karar verir. Mina Cabbaroьlu ise шu an 19 yaшыnda olan kыzы Nergiz ve 9 ve 12 yaшlarыndaki oьullarы Arif ve Akif ile Tцrkiye'de kalыr. Mina Cabbaroьlu ailesi ile neden Kazakistan'a dюnmediьini, neden Tцrkiye'de kaldыklarыnы, On Klinik'de sunduklarы hizmetleri шu sюzlerle anlatыyor : "Dцnya чapыnda hizmet sunan bir saьlыk merkezini Tцrkiye'de faaliyete geчirerek, yaшam kalitesini arttыrыcы чюzцmler sunmayы, modern, gцvenilir saьlыk hizmeti sunmayы hedefledik. Yurt dышыnda uygulanan yeni teшhis, tedavi yюntemlerini ve sektюrdeki teknolojik geliшmeleri eш zamanlы takip ederek Tцrk halkыnыn hizmetine sunmak, modern tыp anlayышыna katkыda bulunmayы amaчladыk. Aslыna bakarsanыz bu bitmez bir sцreч, hedeflerimizi yakaladыьыmыzы dцшцndцьцmцz anda ortaya yeni hedefler koyuyor, bu hedeflerimize ve amaчlarыmыza ulaшmak iчin de gerek doktorlarыmыzla, gerek idari, gerek her kademedeki personelimizle bцyцk emek veriyoruz. Bu doьrultuda bugцne kadar yaklaшыk hastaya hizmet sunduk. Ben babamdan emeьe saygы gюstermeyi юьrendim. Bir bebek gibi bцyцttцьцnцz bir yatыrыmы bыrakыp gitmek hiч de kolay deьil. Ayrыca burada bir istihdam saьlыyoruz. Buarada bizimle bizzat ya da dolaylы olarak чalышan herkese karшы bцyцk bir sorumluluk hissediyorum. Bizim bahanemiz ile bir anne ya da bir baba daha evine ekmek gюtцrebiliyorsa ne mutlu bize. Ayrыca Tцrkiye benim vatanыm oldu, insan vatanыnы kolay kolay bыrakыp gidebilir mi?" GИRИШИMCИ KADЫNLARA ЮNERИLER Kendisi gibi giriшimci kadыnlara юnerilerimizi sorduьumuzda ise шu yanыtlarы alыyoruz: "Ben her kadыnыn юncelikle kendisine gцvenmesini юneriyorum. Чцnkц Allah kadыna чok юzel bir gцч bahшetmiш; annelik. Ишte bu gцч kadыnыn her tцrlц zorluьun цstesinden gelmesini saьlыyor. Bir kadыn bir fiil ister anne olsun ister olmasыn, kendi чocuklarы olsun ya da olmasыn, tцm insanlыьы sevgiyle, sorumluluk duygusuyla, юngюrц ile kucaklamasыnы biliyor. Ичlerindeki bu gцчten yola чыksыnlar, emek versinler ve yaptыklarы iшin hakkыnы versinler ve olumsuzluklar karшыsыnda asla yыlmasыnlar, fыrsatlarы kendileri oluшtursunlar. Unutmasыnlar ki karшыlaшtыklarы zorluklarы bir fыrsata, bir шansa dюnцшtцrmek kendi ellerinde." Щабер Меркези. DATЦB Yurda Dюnцш Statцlerini Аlanlarы Бilgilendiriyor Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi (DATЦB) yюnetimi kuruluш amaчlarыnыn baшыnda 1944 yыlыnda sцrgцn edilen Ahыskaлы Tцrklerин вatana dюnцш hakkыnda gerekli чalышmalarы yapmasы ile ilgili maddesi gereьi baшlatmыш olduьu чalышmalarы чok yюnlц olarak sцrdцrцyor yыlыnda Gцrcistan'ыn чыkarmыш olduьu kanuna эюре чoьunluьu Azerbaycan'dan verilen dosyalarыn takibi iчin DATЦB Yюnetim Kurulu Цyesi Sabircan Celilov'u Azerbaycan temsilcisi olarak gюrevlendirdi. Celilov geчtiьimiz айларда Saatli ilчesine baьlы Feteli ve Sыmada kюylerinde yapmыш olduьu toplantыlarda йurda дюnцш сtatцsц alan aileler ile gюrцшmelerde bulundu. Fetelikend kюyцnde 69 aileyi temsilen 23 kiшinin katыlыmы ile yapыlan toplantыda Gцrcistan'ыn чыkarmыш olduьu kanuna gюre Ahыskalыlara verilen Recep Yasin oьlu Kahormanov 1988 йыlыnda Кazakistan'ыn Cambul vilayetine baьlы Шu Иlчесinde doьdu. И.Ahunbayev adыna Kыrgыzistan Devlet Tыbb Akademisinden mezun oldu. Genч Аhыskalы cerrah Recep gцnцmцzde Kыrgыzistan'ыn baшkenti Biшkek'te bulunan Milli Hospital'da докторлуьуна devam ediyor. "Yurt dышы eьitimi ile yakыndan ilgileniyorum. Amacыm Tцrkiye de eьitimime devam etmektir. Daha sonraki hedefim doktora yapmaktыр. Yцksek лisans ve дoktora юьrenimini Tцrkiye'de yapmak istiyorum. Yeni bilgiler ve tecrцbeler kazanыp, mevcut olan bilgi ve yeteneklerimi kazanmыш olduьum tecrцbelerle pekiшtirip baшarыlы olажаьым kanaatindeyim." шeklinde konuшtu. Recep, yurt dышыnda alыnan eьitimden sonra iш bulmak bitirdiьiniz okula, bulunduьunuz шehire ve sizin iш hayatыndaki bazы yeteneklerinize baьlы. haklar hakkыnda ve son geliшmeler ile ilgili bilgiler aktararak DATЦB'цn konu hakkыndaki чalышmalarыnы anlattы. Statц alanlardan Иsrafil Esedov, Mуhemmed Шabanov, Muьriшah Yazdanov DATЦB temsilcisi Sabircan Celilov'a aileden bazыlarыna verilen statцler bazыlarыna henцz verilmediьinden vatana dюnцшцn gecikmesi veya zorlaшtыrыlmasы gibi algыladыklarыnы belirterek konu hakkыnda DATЦB'цn gerekli giriшimleri baшlatmasыnы istediler. Sыmada kюyцnde yapыlan toplantыda ise 93 ailenin statц aldыьыnы belirten statц sahipleri DATЦB'цn yurda dюnцш sыrasыnda ve gюч esnasыnda yaшanacak problemlerin юnceden hallederek gючц toplu halde baшlatmasыnы istediler. Sabircan Celilov toplantыlarda aldыьы notlarыnы bir rapor halinde DATЦB Genel Baшkanы Ziyatdin Kassanov'a ve yardыmcыlarыna aktarыldыьыны bildirдi. Ayrыca, yцksek lisans iчin bir projenin parчasы olarak kabul almayы baшarыrsanыz iшiniz чok kolaylaшыr. Yolun aчыk olsun!

3 СИЙАСЕТ ¹ 3 Майыс/Ìàé Almatы Kassanov Иnvestment Group Baшkanы Hцseyin KAS- SANOV, Kazakistan'da faaliyette bulunan 'JAR-SU' Шirketler Grubu Genel Mцdцrц: Almatы Vilаyeti Meclisinin ve Dцnya Ahыska Tцrkleri Meclisinin цyesi Hцseyin KAS- SANOV, ''Dцnyaйы yeniden etkilemekte olan krize raьmen biz чok iyi gidiyoruz.'' dedi. Geliшen ekonomisiyle dikkat чeken Kazakistan чabalarы boшa чыkmayan цlke haline geldi. Шimdi Kazak halkы, 21. asыrda, baьыmsыzlыьыnы pekiшtirmek, barыш ve huzur iчinde refaha ulaшmak iчin чabalыyor. Ekonomik ve coьrafik gerчekler var ve insan kendi yaшadыьы tabii чevrenin sahibi de olabilir, kюlesi de. Yalnыz herkes ayaьыnы yorganыna gюre uzatmak durumunda. Цlkemiz, dцnya toplumunda hak ettiьi yere sahip olmak, чaьdaш dцnyadaki rolцnцn bilincini kavramak ve kцltцrel kimliьini korumak iчin чaba gюstermektedir. Kazakistan'ыn bu hedefe ulaшmasы, hem dцnya uygarlыьы hem de gelecek nesiller aчыsыndan kцltцrel deьerlere dolu eшsiz bir katkы olacaktыr. Kazakistan'ыn kalkыnmasы kцresel sцreчlerle iч iчedir. Bazы uzmanlar tarafыndan yeni bir Asya Kaplanы olarak nitelendirilmekte olan Kazakistan юnemli petrol ve doьal gaz rezervleriyle dцnya enerji pazarlarы Baшkan Akaydыn Antalya'ya сtadyum kazandыrmaya kararlы Antalya Bцyцkшehir Belediye Baшkanы Prof. Dr. Mustafa Akaydыn, merkezi hцkцmetin, dolayыsыyla Genчlik Spor Genel Mцdцrlцьцnцn yer gюstermesi halinde Antalya'ya bin kiшilik stadyum ve чok amaчlы bir spor kompleksi yapmaya hazыr olduьunu sюyledi. Sivil toplum юrgцtleri ve mahalleleri ziyaret ederek halkla bir araya gelen Baшkan Mustafa Akaydыn, Antalya'ya yюnelik чalышmalarыnы paylaшыyor. Ahыska Tцrkleri Derneьi, Atatцrk ve Yeшiltepe mahalleлеri sakinlerini ziyaret eden Akaydыn, юnemli aчыklamalarda bulundu. STADYUM PROJESИ HAZЫR Antalya'ya stadyum kazandыrmak iчin bir yыldыr bцyцk uьraш verdiьini belirten Akaydыn, spordan sorumlu Devlet Bakanы Faruk Nafiz iчin bцyцk юneme haizdir. Юnцmцzdeki on yыl iчinde Kazakistan dцnyanыn en юnde gelen petrol цreticisi ve ihracatчыlarыndan biri olmaya adaydыr. Ancak Kazakistan'ыn esas hedefi kцresel ekonomiyle bцtцnleшebilecek yцksek katma deьerli ve yцksek teknolojiye sahip modern ve чok yюnlц bir ekonomi oluшturmaktыr. Enerji sektюrц bu amaca ulaшmak iчin iyi bir temel olarak gюrцlmektedir. Kazakistan ekonomisinin bakыш aчыsы uluslararasы ekonomik iliшkilerle bцtцnleшmeye yюnelik, dцnyada benzeri olmayan enerji ve mineral kaynaklarы ve endцstri ve tarыm цrцnlerinin ihracat konusunda geniш imkаnlarы verimli faydalanarak, цlkenin transit potansiyeline uygun istihdam ve farklы alanlarda yцksek kaliteli uzmanlarыn saьlanabilirliьi. Kazakistan, Sovyet dюneminde bir tarыm цlkesi, askeri endцstrinin юnemli rol oynadыьы Sovyet ekonomisine hammadde saьlayыcыsы idi. 20 yыllыk baьыmsыzlыk dюneminde temel ekonomik muhteva merkezi planlamadan пazar ekonomisi sistemine geчiш idi. Kazakistan gцnцmцzde BDT цlkeleri iчinde en ileri gitmiш цlke olarak kabul edilmektedir. Kazakistan BDT iчinde en baшarыlы reformcu цlkelerden biridir ve Orta Asya ile BDT цlkeleri iчinde en saьlam Юzak ve Genчlik Spor Genel Mцdцrц (GSGM) Yunus Akgцl ile ara ara gюrцшtцьцnц sюyledi. Akaydыn, шюyle konuшtu: "Bundan 2 ay юnce GSGM Yunus Akgцl ile tekrar gюrцшtцm. Gelin Antalya'ya stadyumun da aralarыnda bulunduьu чok gцzel bir spor kompleksi kazandыralыm dedim. Yцzцncц Yыl'ыn bize tekrar tahsil edilmesi durumunda burada stadыn yanыnda kapalы olimpik yцzme havuzu, amatюr sporlara yюnelik tesisler kazandыracaьыmы sюyledim. Geчen hafta tekrar Yunus Akgцl ile gюrцшtцm. Antalya'ya stadyum yapmak istediьimi ve bunun iчin yer istediьimi anlattыm. Henцz bana cevap verilmedi. Ne stadyumu yapыyorlar, ne de yaptыrыyorlar. Ama benim stadyum iчin projem hazыr. Bцyцkшehir Belediyesi'nin gюrevi olmamasыna raьmen stadyumu Antalya'ya kazandыracaьыm. Kamulaшtыrma yapamam, чцnkц kamulaшtыrma stadyumdan daha pahalы olur. Bana yer gюsterildiьi takdirde bin kiшilik stadyum yapmaya hazыrыm. Bu stadyum Antalya'ya 30 yыl yeterli olur." bankacыlыk sistemine sahip bulunmaktadыr. Baьыmsыzlыьыndan beri ABD ve Avrupa цlkeleri ile iliшkilerini kuvvetlendirmeye чalышan Kazakistan, gцnцmцzde dыш ekonomik iliшkilerinde Rusya, Tцrkiye ve Чin'i daha юn planda tutmaktadыr. Baьыmsыzlыьыna kavuшtuьunda цlkeye ilk adыm atan Tцrk iшadamlarы oldu. Kцltцrel baьlarыn da etkisiyle iliшkiler kuruldu ve baшarыlы projelere imza atыldы. Giriшimcilik юzellikleriyle gittikleri her цlkede baшarыya ulaшan Tцrk iшadamlarыnыn son gюzdesi Kazakistan. Fыrsatlar Цlkesi Kazakistan en чok yabancы yatыrыmcы чeken BDT цlkeleri arasыnda. Dцnyanыn en bцyцk шirketleri yatыrыm iчin Kazakistan'ы tercih ediyorlar. Юrneьin, Tцrk iшadamlarы Kazakistan'a 3 milyar dolardan fazla yatыrыm yapmыш durumda ve 30 binden fazla istihdam saьlanmakta. Ama Kazakistan ve Tцrkiye arasыndaki ticaret hacmi halen istenen seviyede deьil yыlыna kadar iki цlke arasыndaki ticaret hacmini 10 milyar dolara чыkarmak Kazakistan'ыn hedefi. Kazakistan'a yatыrыm yapmak isteyen yabancы yatыrыmcыlara bцyцk kolaylыklar saьlanыyor. Kazakistan hцkцmeti, buraya yatыrыm yapmak isteyen yabancы yatыrыmcыlar iчin milli gцveni geliшtirmiшtir. Kazakistan'da 2012 yыlыnыn оcak-мart aylarыnda geчen yыlыn ilk чeyreьine nazaran %3,1'lik artышla 751 milyar 474 milyon Tenge'yi oluшturdu. Yatыrыm kaynaklarыnыn bцyцk bir kыsmы faal шirketlerin юzsermayesidir (%55,3). Yabancы yatыrыmlarыn payы % 21,9 borчlarыn payы %9,8 devlet bцtчe kaynaklarы ise %13'tцr. Bu dюnem iчerisinde yatыrыmlar daha чok madencilik sektюrц ve ocak iшlenmesi (%39,3), ulaшtыrma ve depolama (%12,9) ve gayri menkul piyasasыnda (% 11,1) yapыldы. Ahыskaлы Tцrkleri ziyaretinde ise Baшkan Mustafa Akaydыn, soydaш kцltцrцne чok юnem verdiьini anlattы. Akaydыn, "Siz soydaшlarыmыz bizim iчin чok юzelsiniz. Beni alakadar eden sorunlarыnыzы чюzmeye hazыrыm." diye konuшtu. 5 YЫLDA 500 MИLYONLUK ALTYAPЫ 23 aylыk baшkan sцrecinde en kцчцьц 1 milyon, en bцyцьц 75 milyon liralыk 23 projeye imza attыьыnы ifade eden Akaydыn, en bцyцk yatыrыmlarы vatandaшlarыn gюrmediьi alt yapыyы yaptыklarыnы kaydetti. ASAT kanalыyla 428 kilometre iчme suyu hattы, 141 kilometre kanalizasyon шebekesi ve 5.3 kilometre yaьmur suyu drenaj hattы dюшediklerini aчыklayan Akaydыn, Fen Ишlerinin de шu ana kadar 165 bin ton sыcak asfaltлa yollarы kapladыьыnы belirtti. Akaydыn, 5 yыllыk baшkanlыk sцrecinde 500 milyonluk alt yapы yatыrыmы yapacaьыnы vurguladы. Щабер Меркези. AHISKA KЮKENLИ MИLLETVEKИLLERИ BИRARAYA GELDИ Ahыska Kюkenli Milletvekilleri toplantыsыnda sorunlar ve чюzцmler gцndeme getirilirken, Чorum Milletvekili TBMM Иdari Amiri Salim Uslu yaptыьы konuшmasыnda "Dernekler arasыnda bir daьыnыklыk var, giderilmesi gerekiyor. Шцphesiz liderlik sorunu olmasыndan kaynaklanыyor. Bu sorun чюzцldцьц takdirde Ahыskalыlarы bir arada toplayacak olan faaliyetlerde bulunmak gerekir." dedi. Ahыska Kюkenli Milletvekilleri, TESKOMB Baшkanы Abdцlkadir Akgцl'цn ev sahipliьinde Ahыska Tцrkleri yeteri kadar gцndeme gelmiyor Ыsparta SDЦ Юьretim Цyesi Doч. Dr. Suat Kolukыrыk, Ahыska bюlgesindeki Tцrklere uygulanan sцrgцnцn Tцrkiye'nin bюlgeyle olan kцltцrel sыnыrlarыnы da etkilediьini belirtti. Sцleyman Demirel Цniversitesi (SDЦ) Fen Edebiyat Fakцltesi Sosyoloji Bюlцmц Юьretim Цyesi Doч. Dr. Suat Kolukыrыk, Ahыska bюlgesindeki Tцrklere uygulanan sцrgцnцn Tцrkiye'nin bюlgeyle olan kцltцrel sыnыrlarыnы da etkilediьini belirtti. Ankara'da biraraya geldiler. Toplantыya Salim Uslu, Mustafa Kabakчы, Nevzat Pakdil, Mevlцt Чavuшoьlu, Feyzullah Kыyыklыk Pelin Gцndeш Bakыr, Tцlin Erkal Kara, Иdris Gцllцce, Ahmet Berat Чonkar, Ahmet Kutalmыш Tцrkeш, Saьlыk Bakan Yardыmcыsы Agаh Kafkas, Yurtdышы Tцrkler Baшkanы Kemal Yurtnaч davet edildiler. Ahыska Kюkenli Milletvekillerinin biraraya geldiьi toplantыda, Saьlыk Bakan Yardыmcыsы Agаh Kafkas bir konuшma yaparak "Sivil toplum юrgцtleri olarak birlik beraberlik iчersinde olmalыyыz." dedi. Ahыska Kюkenli Milletvekilleri toplantыsыnda sorunlar ve Suat Kolukыrыk 'te Ankara'da doьdu. Sosyolog Иnюnц Цniversitesi'nde Sosyoloji lisansыnы, Sцleyman Demirel Цniversitesi'nde Sosyoloji yцksek lisansыnы tamamladы. Ege Цniversitesi'nden sosyoloji doktora derecesi aldы. Doktora derecesini ABD'de tamamladы. Abdallar, Kolukыrыk, Ahыskaлы Tцrklerin sцrgцnцnцn yыldюnцmц dolayыsыyla yaptыьы aчыklamada, 14 ve 15 Kasыm 1944 tarihlerinde Stalin'in emriyle Ahыska bюlgesinin Tцrk ve Mцslцman kimliьinin deьiшtirilmek istendiьini ve bu nedenle orada yaшayan Tцrklerin sцrgцne zorlandыьыnы kaydetti. Ahыska bюlgesinde yaшayan Tцrklerin sцrgцnц sыrasыnda 17 bin kiшinin юldцьцnц, 100 бинден фазла kiшinin de yurdundan edildiьini belirten Kolukыrыk, 1944 yыlыndan itibaren farklы цlkelerde yaшamlarыnы devam ettirmek zorunda kalan Ahыskaлы Tцrklerin uluslararasы alanda yeteri kadar gцndeme gelmediьine dikkati чekti. Ahыskaлы Tцrklerin bюlgeye dюnцшlerini tehlikeli olarak gюren kesimler bulunduьuna deьinen Kolukыrыk, Ahыskaлы Tцrklerin Tцrkiye'ye baьlanmayы istediklerini ve bu isteklerinin de bazы чevrelerce tehlikeli CHP Genel Baшkan Yardыmcыsы Gцrsel Tekin, ''Ahыskalы kardeшlerimize daha fazla acы чektirmemeliyiz. Bulunduklarы цlkelerle beraber чifte vatandaшlыk verebilmeliyiz'' dedi. Tekin, Чankaya Цniversitesi nde dцzenleнмиш олан ''Ahыskalы Tцrk Юьrencilerin Gюzцyle Tцrkiye'' kompozisyon yarышmasыnыn юdцl tюrenine katыldы. CHP Genel Baшkan Yardыmcыsы Tekin, tюrende yaptыьы konuшmada, Ahыska Tцrklerinin ''acыnыn, юzlemin, ayrыlыьыn ve hukuksuzluьa baшkaldыrыnыn'' simgesi olduklarы belirterek, ''Stalin zihniyetinin'' 1944'de Ahыskalы Tцrkleri sцrgцne deьil, юlцme gюndermek istediьini ifade etti. Bцyцk acыlar yaшandыьыnы ve bunun insanlыьa karшы bir suч olduьunu belirten Tekin, Ahыskalыlarыn Tцrk olmanыn ve Tцrkiye'ye sыnыr olmanыn maliyetini юdemeye mecbur bыrakыldыklarыnы, baшka hiчbir suчlarы ve gцnahlarыnыn чюzцmler gцndeme getirilirken, Чorum Milletvekili TBMM Иdari Amiri Salim Uslu yaptыьы konuшmasыnda "Dernekler arasыnda bir daьыnыklыk var, giderilmesi gerekiyor. Шцphesiz liderlik sorunu olmasыndan kaynaklanыyor. Bu sorun чюzцldцьц takdirde Ahыskalыlarы bir arada toplayacak olan faaliyetlerde bulunmak gerekir. Ahыska'da kaplыca ve kongre turizmine юncelik vererek iшletmecilerimizi teшvik etmeli, istidamыn da Ahыskalыlardan oluшturulmasы gerekir. Uzun, verimli bir politikayla bюlgeye yerleшmenin ekonomik, sosyal aчыdan kazanыm saьlayacaьыnы ve bu nedenlerle de dцnyanыn dюrt bir yanыndaki Ahыskalыlarыn kendi vatanlarыna dюnmesi saьlanmыш olarak gюrцldцьцnц kaydetti. Bugцn Ahыska bюlgesinin, geчmiшe gюre daha юnemli bir konumda olduьunu vurgulayan Kolukыrыk, aчыklamasыnda шu gюrцшlere yer verdi: ''Stalin dюneminde bugцnkц Gцrcistan'ыn gцney bюlgelerini Tцrk ve Mцslцman nцfusundan arыndыrma ve Tцrkiye ile olabilecek muhtemel bцtцnleшmeyi ortadan kaldыrmak amacыyla uygulanan sцrgцn politikasы, Tцrkiye'nin bюlgeyle olan kцltцrel sыnыrlarыnы etkilemiшtir. Ahыskaлы Tцrklerin sцrgцnцyle boшaltыlan bюlge, Tцrkiye'nin bugцn Kafkaslar'a aчыlmada daha dar ulaшыm koridorlarыnы kullanmasыnы zorunlu kыlmaktadыr. Zira Ahыska bюlgesi uluslararasы enerji nakillerinin geчiш gцzergahыnda yer almakta ve rekabet alanlarыnыn merkezinde kalmaktadыr. Gцrcistan'ыn olacaktыr." diye konuшtu. Ahыskalыlarыn yaшadыklarы bцrokratik sorunlarыn ortadan kaldыrыlmasы iчin чalышmalar yapыlmasы gerektiьini vurgulayan Uslu, "Ahыska adыna kurulan farklы цlkelerde bulunan чok sayыda dernek ve cemiyetlerde koordinasyon sorunu yaшanmaktadыr. Bu koordinasyonu dцzenlememiz gerekiyor. Ayrыca дevletimizin konuya iliшkin diplomatik чalышmalarы hem araшtыrmasы hem de tцm politikalarыn merci haline getirilmesi gereklidir." шeklinde konuшtu. Toplantы sыk sыk biraraya gelinmesi kararы ile sona erdi. Teberler, Aleviler, Tahtacыlar, Kцrtler, Balkan Tцrkleri, Ahыska Tцrkleri ve Sыьыnmacыlarla ilgili akademik чalышmalar yayыmladы. "Иstanbul Sosyal ve Stratejik Araшtыrmalar Platformu"nun kurucu цyeleri arasыnda yer aldы. iyi derecede Иngilizce bilen Kolukыrыk, evli ve 2 чocuk babasыdыr. olmadыьыnы kaydetti. Biшkek, Almatы, Чimkent, Taшkent ve Moskova'daki Ahыskalыlara seslenen Tekin, шюyle konuшtu: ''Artыk aramыzda daьlar, ayrыlmaz yollar ve geчit vermez engeller yok. Tцrkiye bu acыlarы sarmalы, insanlarыmыzыn hasretini gidermelidir. Иsteyenler Ahыska ya geri dюnebilmeli, isteyenler iчin de Anadolu'nun kapыlarыnы aьzыna kadar aчmalыyыz. Bu kardeшlerimize daha fazla acы чektirmemeliyiz. Bulunduklarы цlkelerle beraber чifte vatandaшlыk verebilmeliyiz. Daha fazla burs, daha fazla kontenjan, daha fazla iш ve konut temin etmeliyiz. Zira bunu yapmazsak bilmeliyiz ki Ahыskalыlarыn чыьlыklarы bizleri mahшerde saьыr edecektir.'' Tekin, tюrendeki konuшmasыnыn ardыndan Ahыskalы юьrencilerle hatыra fotoьrafы baьыmsыzlыьыnы kazandыktan sonra istikrarlы bir kalkыnma sцrecine girememesinin ardыnda, gerчekte bюlge цzerindeki petrol шirketleri ve uluslararasы gцчlerin etkisinin olduьu gюrцлmektedir.'' Bakц-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattы ve yine Bakц-Tiflis- Kars дemiryolunun Ahыska coьrafyasыndan geчtiьini kaydeden Kolukыrыk, bюlgenin bu юzellikleri nedeniyle Ahыskaлы Tцrklerin 1944 юncesindeki topraklarыna dюnцш taleplerinin bazы чevreler tarafыndan olumlu karшыlanmadыьыnы bildirdi. Kolukыrыk, aчыklamasыnda, ''Bunun ana nedeni, Kafkas coьrafyasыnыn sahip olduьu юzelliklerin, komшu цlkelere fыrsatlar ve sorunlar taшыyabilecek bir karaktere sahip olmasыdыr.'' dedi. AA. чektirdi ve цniversite юьrencilerinin sorularыnы yanыtladы. Gцrsel Tekin, bir юьrencinin Ahыskalыlarыn vatandaшlыk sorununun nasыl чюzцleceьine iliшkin sorusu цzerine, konuyu parlamentoya taшыyacaьыnы, gerekirse Dышiшleri Bakanы ile gюrцшeceьini belirterek, ''Haklыsыnыz bu maьduriyetin giderilmesi gerekiyor. Yapыlmasы gereken ne varsa sonuna kadar destekleyeceьiz.'' dedi. Bir baшka юьrencinin ''Ahыskalы Tцrklerin sorunlarыnы gцndeme getirmek iчin юncц parti olur musunuz?'' шeklindeki sorusuna karшыlыk da Tekin, bu konunun herkesin tarihsel, ana gюrevi olmasы gerektiьini vurguladы. Tekin, ''Bunca acыlar чekmiш, dцnyanыn dюrt bir yanыna savrulmuш insanlara ancak biz sahip чыkabiliriz.'' diye konuшtu. Baшkent Ankara'da EGEM Platformu tarafыndan beшincisi dцzenlenen Ege Иlleri Tanыtыm Gцnleri fuarыna katыlan Иzmir'deki Ahыskaлыlar da stant aчtы. Иzmir Ahыska Tцrkleri Kцltцr ve Dayanышma Derneьi yюnetimi tarafыndan aчыlan standa Ahыska ve Ahыska Tцrkleri tanыtыldы. Binlerce kiшinin ziyaret ettiьi etkinlikte Иzmirli Ahыskalыlarыn fuarda stanд aчmasыnы saьlayan DATЦB (Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi) Meclis цyesi Prof. Dr. Hamit Hancы Ahыska Tцrklerinin tanыtыlmasыnы saьlamыш oldu. Ahыskaлы Tцrklerin sцrgцnleri ve bugцnkц yaшadыklarы цlkelerdeki durumlarы hakkыnda standы ziyaret edenlere bilgi aktarыlыrken, gelen sorular цzerine 68 yыllыk vatan mцcadelesi anlatыldы. Standы ziyaret edenler arasыnda yer alan Иzmir Milletvekili Av. Hamza Daь Ahыska konusunda Dernek Baшkanы Иbrahim Agara'dan geniш bilgi aldы. Milletvekili DAЬ, Иzmir'deki Ahыskaлы Tцrklerin sorunlarыnы dinleyerek, bu konuda юzel bir чalышma baшlatacaklarыnы ve sorunlarыn чюzцmц iчin birlikte чalышacaklarыnы sюyledi. EGEM Platformunda Ege illerinin yoьun bir katыlыmы ile gerчekleшtirilen etkinliьe siyasiler de bцyцk ilgi gюsterdi. Ege'nin yюresel yemeklerinin daьыtыldыьы, zeybek ekibinin gюsterilerde bulunduьu, mesir saчыm tюreninin gerчekleшtirildiьi etkinlik, renkli sahneleri ile katыlыmcыlarы, Ankara'nыn yorucu gцndeminden alыp Ege'ye gюtцrdц. Aчыlышыn ardыndan stantlarы gezen Иzmir Milletvekili Av. Hamza DAЬ, Иzmir kцltцr ve dayanышma derneьini ziyaret ederek, burada Иzmirli hemшerileri ile Иzmir цzerine koyu bir sohbete daldы. Иzmir'in Tцrkiye'nin her yerinden gюч eden ve чok farklы kцltцrleri iчinde barыndыran bir шehir olduьunu ifade eden DAЬ, "Иzmir'e yerleшen bцtцn herkes чok kыsa bir sцre sonra kendisini Иzmir'e ait hissederek, kendisini Иzmirli olarak tanыmlamaktan mutlu oluyor." dedi. DATЦB Meclis Цyesi ve Иzmirliler Derneьi Baшkanы Prof. Dr. Hamit Hancы U laшtыrma Bakanы Binali Yыldыrыm ы stanтт a karшыlayarak bir sцre sohbet etti. TADF Baшkan Adayы Gebze Ahыskaлы Tцrkler Чыnar'dan Birlik ve Beraberlik Чaьrыsы Tцrk Amerikan Dernekleri Federasyonu Baшkan Adaylarыndan Ali Чыnar, yapыlacak kongrede diьer baшkan adaylarыna ve dernek baшkanlarыna birlik ve beraberlik чaьrыsы yaptы. Kцltцr ve Dayanышma Derneьi ИLKЧEV'e "Kim kazanыrsa kazansыn Tцrk toplumu kazanacak." diyen Чыnar, 2012'nin Tцrk-Amerikan toplumu iчin чok юnemli bir yыl olduьunu ve baшkan seчilirse, шeffaf ve dцrцst bir yюnetimle elini taшыn altыna koyacaьыnы ifade etti. "Derneklerimiz gцчlц olduьu sцrece, federasyonumuz gцчlц iade-i ziyarette bulundu. Anlыyorum ama Konuшamыyorum Diyorsanыz yыlыnda kurulan, 2012 yыlыnda yeni seчim ve yeni yюnetimle faaliyetlerine hыz kesmeden devam eden Ahыskalыlar ziyaretlerini devam ettiriyor. Dernek Baшkanы Aziz Aziz ve yюnetiminin iшtirak ettiьi ziyarette ИLKЧEV yюnetimi de hazыr bulundu. Dernek Baшkanы Aziz Aziz, ИLKЧEV Derneьi Ahыskaлы Tцrklerin дramыna ortak olmuш, кцltцrцnцn tanыtыmыna hep destek olmuшtur. Bunda Ahыskalы hemшerilerimiz olacaktыr." diyen Чыnar, Atatцrk'цn gюsterdiьi Yurtta sulh ve cihanda sulh. ilkesi ile Tцrk dцnyasыna yюnelik etkinlik ve seminerlerin de olacaьыnы сюйледи ве Ahыskaлы Tцrkler dаhil olmak цzere birчok soydaш dernekleri TADF чatы kuruluшunda birleшtirmek iчin чalышmalara baшlayacaьыnы, деди. ИLKЧEV Eski Baшkan Halim TURGUT, Baшkan Cebrail KURU, цyesi olan Kюrfez ИSU Шube Mцdцrц Erdal Gцltekin Bey'in katkыlarы bцyцk olmuшtur. Kendilerine teшekkцrlerimizin niшanesi olarak plaket takdim etmeyi uygun gюrdцk." dedi. Ahыskalы щemшerileri adыna bir deьerlendirme yapan Turgut, Ahыskaлы Tцrkler tarihte yaшadыklarы bцyцk acыlara raьmen юrfцnden, adetinden, dilinden ве dinindeн asla kopmamыш bir millettir. Ahыskaлы Tцrkцn sыkыntыlarы hala devam etmektedir. Bizler Kardeш bir Dernek цyesi olarak sыkыntыlarыn dile getirilmesi ve чюzцmцnde kardeшlerimizin hep yanыnda olacaьыz." dedi.

4 4 ¹ 3 Майыс/Ìàé 2012 МИРАС Aynы millete mensup olmakla birlikte, tarihi sцreч iчerisinde farklы sebeplerle farklы coьrafyalara daьыlan, hatta kimi zaman hasыm durumuna dцшцrцlmцш olan Tцrk topluluklarы, kendilerini ortak paydada toplayan manevi deьerleri sayesinde kimliklerini koruyabilmiшler, maruz kaldыklarы asimilasyonlarыn, milli dokuyu tahrip etmesine mцsaade etmemiшlerdir. Юzellikle iчinde bulunduьumuz yцzyыl iчerisinde, Kafkas Elleri'nde Stalin'in Tцrk ve Mцslцmanlara yюnelik imha hareketleriyle karшы karшыya kalan bu topluluklarы yine aynы шuur iчerisinde mevcudiyetlerini sцrdцrebilmiшler, baшta dil ve edebiyat olmak цzere hayata bakыш ve onu idrak biчimlerini belirleyen bцtцn unsurlarы muhafaza ederek atalardan kalan birer kцltцrel miras halinde gцnцmцze kadar taшыyabilmiшlerdir. Ancak шunu belirtmek gerekir ki, bu var olma mцcadelesi чoьu zaman dolaylы yollardan yцrцtцlmцш, sessiz ve derinden sцrdцrцlmцшtцr. Чцnkц Sovyet devri olarak bilinen yыllarda kцltцrel чalышmalarы, daha юzel anlamda ise edebiyatы, Marksizm ve Leninizm ideolojisinin dar kapыlarы arasыna hapseden hakim anlayышa karшы doьrudan mukavemet etmek, o gцnцn шartlarы aчыsыndan pek mцmkцn olamamышtыr. Baskы ve tehditler karшыsыnda duyulan hayati endiшeler, чoьu zaman birчok kцltцr ve sanat adamыnыn pasif olmasыna yol aчmыш, gerчek duygular doьrudan yansыtыlmamышtыr. 1990'larda yыkыlan SSCB ile birlikte esmeye baшlayan barыш ve hцrriyet rцzgarы; dцnyadan yeni bir dюnemi baшlatыrken, baskы ve korku aьыrlыklы rejimin sisleri daьыldыkчa; bu bцyцk dцnyanыn renkli, чok kцltцrlц ve чok milletli varlыьы da gцn yцzцne чыkmaya baшlamышtы. Bu sцreчten Ahыskalы Tцrkler de nasibini almышtы. Ahыskalы Tцrkler bugцne kadar bugцnkц anlayышыyla klasik edebiyatыna sahip olamamышtыr. Buna mukabil olarak Ahыska halk edebiyatы bцtцn шekil ve nevileriyle zengin bir hazine halinde nesilden nesile intikal etmek suretiyle halk hafыzasыnda kuvvetle yaшamaktadыr. Sюzlц цrцnlerin sayfalara dюkцlerek юlцmsцzleшtirilmesinde юnemli bir rol oynayan, aynы zamanda klasik anlamda eser veren Ahыskalы yazar ve шairlerin arasыnda tanыnan bцyцk bir yazarыmыz ve шairimiz Mircevat Ahыskalы'dыr. O, Ahыska tarihini, sanatыnы, kцltцrцnц, gelenek ve gюreneklerini dizеlerinde ustalыkla sцsleyen, bunlarы, yazmыш olduьu eserlerin sayfalarыnda ebedileшtiren ve bюylece Ahыska kцltцrцne юnemli katkыlarda bulunan gюrkemli mцtefekkir, юnemli bir sanat adamыdыr. Mircevat AHЫSKALЫ eski SSCB'ye baьlы Юzbekistan'ыn Sirderya ili Gцlistan Шehrinde 1960 yыlыnda doьdu. Иlk ve orta юьrenimini bu шehirde tamamladы yыlыnda kazandыьы ziraat цniversitesini bazы nedenlerden dolayы birinci sыnыftan terk edince, yыllarы arasыnda askerliьini yaptы. 1982'de baшladыьы, Gцlistan Teknik Цniversitesi Doьalgaz Fakцltesinden 1985'te mezun oldu. Daha ortaюьrenimi esnasыnda шiir yazmaya baшlayan Mircevat AHЫSKALЫ bilhassa 1981 yыlыndan sonra "GИZLИDDИN" mahlasыyla, uzun yыllar kimliьini saklayarak farklы eserler vermeye baшlamышtыr. M. AHЫSKALЫ, memleketi Ahыska'dan чok uzaklarda, acы gurbetin derinliklerinde dцnyaya gюz aчmыш, gurbetin azgыn dalgalarыyla boьuшarak bцyцmцшtцr. Genч yaшlarыndan milliyetчi bir ruhla yetiшen шair, duygu ve dцшцncelerini eserlerine net bir шekilde yansыtmышtыr. Milletine karшы yapыlan zulцmlere, haksыzlыklara, zalim rejime karшы isyan etmiш, шiirleriyle sцrgцnde olan halkыnы vatan mцcadelesine teшvik etmiшtir. Daha genч yaшlarыndan itibaren, vatan mцcadelesi veren arkadaшlarыyla, mцcadelenin юnderleriyle yakыn temasta olmuш, bizzat harekаtыn iчinde bulunmuшtur Fergana olaylarыndan sonra Sovyetlerin Ahыskalыlara uyguladыьы bu чirkin oyunlarыnыn aslыnы юьrenen yazar, Ahыskalыlarыn anavatana dюneme mцcadelesinde bir sonuч alamayacaьыnы anlamыш ve vatanы olan Tцrkiye'ye gюч etmek iчin 1990 yыlыnda dilekчe vermiшti. Ancak Tцrkiye'ye bazы nedenlerden dolayы 1997 yыlыnda gelebilmiшti Fergana Faciasы'ndan sonra Azerbaycan'a gюч eden Mircevat AHЫSKALЫ burada AHЫSKALЫ mahlasыyla yыllarы arasыnda Oьuzeli ve Yeni Azerbaycan эazetelerinde шiirler yayыnladы. Henцz genчlik чaьlarыnda genel Tцrk tarihiyle meraklanan AHЫSKALЫ, bir zamanlar dцnyaya kцltцr ve edebiyat dersi veren atalarыndan gurur duyduьu kadar, шimdi sцrgцn hayatы yaшayan milletinin sefalet iчinde olduьuna цzцlцr. Her tцrlц kцltцrel aktivitelerin yasaklandыьыnы gюrцp, edebiyatы geliшmeyen bir toplumun kцltцrцnцn de geliшmeyeceьini fark eden yazar; Ahыska edebiyatыnы yeniden filizlemesi iчin elinden gelen ne varsa yapacaьыna dair kendine sюz verir ve o gцnden itibaren шiir yazmaya baшlar. Kendinden юnceki шairlerden farklы olarak AHЫSKALЫ, farklы stillerde yazar ve gцncel konulara deьinir. Шiir kurallarыnы ihmal etmeden, akыcыlыьыna, estetiьine, derin anlamlы sюzlere юzen gюsterdiьi iчin de шiirleri herkes tarafыndan sevilerek, beьenilerek okunur. On yedi yыl gurbet ellerde yazdыьы шiirlerinin hemen hemen tamamыnы 1997'de anavatanыmыz Tцrkiye'ye gюч ettiьi ilk on цч gцn iчinde neredeyse шiirlerinin %90'nы kaybeder. Шair, bunun цzцntцsцnden beш yыl eline kalem alamaz. 2002'den sonra yeniden eser vermeye baшlayan AHЫSKALЫ, 2004 yыlыnda "RUBAИLER" adыndaki ilk kitabыnы yayымlar. Bu eserinde шair, dцnyaya sitem, aшk, vatan, gurbet, ayrыlыk konularыnы ele alыr. Kibir, hava, gurur sahiplerini taшlar. Makam ve mansыp hastasы insanlarы hedef alыr. AHЫSKALЫ, bu чalышmasыyla edebiyatыmыza kыsa ama anlamlы, gцzel bir eser kazandыrmышtы. Шiirlerinde estetiьe, akыcыlыьa, юlчцye, uyaklara ve tabii ki шiirin anlamыna bцyцk юnem veren M. AHЫSKALЫ, eserlerini юz Tцrkчe ile yazmaya gayret eder. Eserlerinde bir bцtцnlцk iчerisinde gerчeklere ышыk tutmaya чalышыr. Bundan dolayыdыr ki eserleri okurlarы tarafыndan чok beьenilir. M.AHЫSKALЫ Orta Asya'da, Azerbaycan'da bulunmuш olmasыndan dolayы oralarda devam eden Tцrk halk шiir geleneьine de vakыftыr. Ahыskalыlarыn шiir geleneьi Anadolu Tцrk шiir geleneьi olduьundan, M. AHЫSKALЫ hem Anadolu Tцrk halk шiirinin hem de Orta Asya ve Azerbaycan цzerinden genel Tцrk halk шiirinin bir temsilcisi olma юzelliьini taшыmaktadыr. Doьumunun 50. yaшы nedeniyle Bursa'da bulunan derneklerin organizasyonuyla Mircevat AHЫSKALЫ'nыn jцbilesi gerчekleшtirilmiшtir. Bцyцk bir coшkuyla gerчekleшtirilen bu kutlamaya Tцrkiye'nin farklы illerinden ve yurt dышыndan юnemli sanat adamlarы katыlmышtы. Bu jцbilede Mircevat AHЫSKALЫ'nыn gerek Tцrkiye'de, gerek Orta Asya'da, gerek Kafkasya'da, gerekse diьer цlkelerde Sovyetler imparatorluьunun sюmцrцsц altыnda yaшamak zorunda kalan Ahыska Tцrklerinin ruhunu eserlerinde tцm чыplaklыьыyla ortaya koyabilen tek yazarыmыz olduьu defalarca dile getirilmiшti. Milletin ruhunun timsali olan bu bцyцk yazarыmыz, paha biчilemez eserleriyle toplumumuzun yaшadыьы acыlarы, usta bir kalemiyle ortaya koymayы baшarmышtы. Шair Mustafa Selman YЫLMAZ'ыn M. AHЫSKALЫ hakkыndaki шu cцmleleri manidardыr: "Sizler gibi ben de шuna yцrekten inanыyorum: Tarih bize шunu gюsterecek ki цstat Mircevat Ahыskalы; insana heyecan, hцzцn ve umut aшыlayan romanlarы, bir pыnarыn шыrыl шыrыl akышыnы andыran шiirleri okuyanы hayal dцnyasыnыn derinliklerinde sarhoш eden destanlarы derleyip, toparlayыp unutulmaktan kurtardыьы masallarы ve шimdiye kadar verdiьi gelecekte de vereceьi tцm eserleriyle Юzbeklerin Aliшir Nevai'si, Azerilerin Nizami Gencevi'si, Ruslarыn A. S. Puшkin'i, Fransыzlarыn A. Duma'sы olduьu gibi Ahыskalыlarыn da M. Ahыskalы'sы dцnya edebiyatыna adыnы yazdыracaktыr." Ayrыca, bu jцbilede yapmыш olduьu aчыklamalarыn devamыnda dile getirdiьi "Mircevat AHSЫKALЫ'nыn halkыn zamanla hakkыnы vereceьi en bцyцk ozanlardan biri olacaьы" aчыklamasы dinleyiciler tarafыndan bцyцk beьeniyle karшыlanmыш ve ayakta alkышlanmышtы. Bu jцbilede Mircevat AHЫSKALЫ kendi konuшmasыnda шu aчыklamalarы dile getirmiшti: "Amacыm roman yazmak deьildir, чilekeш milletimizin dertlerine tercцman olup, чektiьi iшkenceleri gюzler юnцne sermek, sцrgцnlerle baltalanmыш olan kцltцr ve edebiyatыmыzыn yeniden inkiшaf etmesi iчin az da olsa katkыda bulunmaktыr. Son yцzyыlыn en чilekeш milletlerinden olan Ahыskalыlarыn acы serцvenlerini, kendilerine yapыlanlara gюz yuman dцnyaya haykыrmaktыr." Kendine, ailesine, юьrencilerine ve Ahыskalы kardeшlerine karшы sorumluluk sahibi ve disiplinli olan Mircevat AHЫSKALЫ, aslыnda kendi hayatыnda oldukчa mцtevazы, candan ve mizahы seven neшeli bir kiшiliьe sahiptir. Onunla bir kere bile gюrцшme fыrsatы yakalayan kiшiler, onun ne kadar mцtevazы bir kiшiliьe sahip olduьunu чok iyi bilir. Mircevat AHЫSKALЫ'nыn eserlerinde en чok iшlenen temalar "gurbet, vatan sevdasы, dцnyaya sitem, vatansыzlыk, sцrgцn, haksыzlыk, isyan, aшk"tыr. Bu temalar gюz юnцnde bulundurulduьunda anlaшыlыyor ki шair bir isyankar kiшiliьe sahiptir. Ayrыca eserlerinden шairimizin bir tarihчi olduьu, bir edebiyatчы olduьu, bir ilahiyatчы olduьu, bir eьitimci olduьu, bir demokrat olduьu, halkыnы, vatanыnы seven bir kiшiliьe sahip olduьu aчыkчa anlaшыlmaktadыr. Farklы konularda eser veren AHЫSKALЫ; шiir, skeч, roman, senaryo, destan ve hikаyeler yazmaya devam etmektedir. Tecrцbelerini 2008'de aчmыш olduьu шiir kursunda genчlerle paylaшan AHЫSKALЫ, genчleri шiir, hikаye, makale yazma konusunda чok baшarыlы bir шekilde eьitmekte ve yetiшtirmektedir. Yayыnlanan eserleri: "Rubailer" Emin yayыnlarы 2004 "Figan" шiirler. Emin yayыnlarы 2005 "Gurbetten iniltiler 1" roman. Emin yayыnlar 2006 "Gюnцl ile Karagцl-- destan." Emin yayыnlarы "Gurbetten iniltiler 2 roman" Emin yayыnlarы 2007 "AHЫSKALЫ'DAN Hikаyeler" Emin yayыnlarы 2008 "Ahыska Masallarы ve Hikаyeler" Emin yayыnlarы 2010 "Gurbetten iniltiler-3" roman. Emin yayыnlarы 2010 "Fani nakышlar" шiirler. Emin yayыnlarы 2010 "Gurbetten iniltiler" destan. Emin yayыnlarы Yrd. Doч. Dr. Minara ALИYEVA ESEN, Бурса. Bu aшk ile ah чekerim inlerim, Bir sюylerim, iki durup dinlerim, ШEREF der ki bюyle geчti gцnlerim, Gurbet ellerinde, han kюшesinde. 10 Nisan 1938'de Kars'a baьlы Чыldыr ilчesinin Gцlyцzц kюyцnde dцnyaya geldi. Hacы Bey ve Nergis Hanыm'ыn цчцncц чocuьudur yыlыnda, ilkokul юьrencisi iken 23 Nisan Чocuk Bayramыnda, Чыldыr'da tцrkц sюylemeьe baшladы yыlыnda, Чыldыrlы Ашыk Шenlik'in oьlu Ашыk Kasыm'dan ашыklыk geleneьi цzerinde ilk bilgileri aldы yыllarы arasыnda Иstanbul'da askerliьini yaptы yыlыnda Kars Radyosu'na girerek "Ашыklarla" isimli programlar yapmaya baшladы ve bu tцr radyo programы чalышmalarы aralыksыz on yыl devam etti yыlыndan itibaren, Konya'da dцzenlenen Tцrkiye Ашыklar Bayramы (39 yыl) ve Uluslararasы Иstanbul Festivali (21 yыl) gibi цlke чapыnda sцrekli olarak organize edilen programlara aralыksыz katыldы. Kars Eli dergisinde Чыldыr Gюlц Efsaneleri neшredildi. Yurtiчinde ve yurtdышыnda dцzenlenen birчok festival, program ve organizasyonlara katыldы yыlыnda, Marl Belediyesi'nin resmi davetlisi olarak Almanya'ya gitti. UNESCO'nun 1988'de hazыrladыьы Dцnya Sanat Dizisi'nde, Tцrkiye'deki ашыklыk geleneьini temsil etme gюrevi Шeref Taшlыova'ya verildi. Birincisi Kasыm 1989'da, ikincisi 4-7 Temmuz 1996'da, цчцncцsц de 1-13 Temmuz 2005 tarihleri arasыnda Иngiltere'de dцzenlenen "Uluslararasы Hikaye Anlatma Festivali"ne (Ыnternational Story Telling Festival) katыldы Haziran 1996 tarihinde Danimarka'da yapыlan ve 24 цlkenin iшtirak ettiьi Vikinglerin Doьuш Gцnц ve Gцn Dюnцmц Geleneьi Festivali'ne Tцrkiye'yi temsil etti. Singapur'da, 1996 yыlыnda dцzenlenen festival bu alanda katыldыьы diьer bir uluslararasы organizasyondur. Bugцne kadar altыn ve gцmцш olarak 145 madalya, 120 plaket ve шilt, 180 taktir-teшekkцr belgesi kazandы. Yurtiчindeki цniversitelerde hakkыnda hazыrlanan mezuniyet ve yцksek lisans tezlerinin yanы sыra; Amerika Ыndiana Цniversitesi tarafыndan 1983'te, Almanya Berlin Цniversitesi tarafыndan 1987'de, Anadolu ашыklыk geleneьinin temsilcisi olarak шiirleri derlendi. Ulusal ve uluslararasы nitelikte dцzenlenen folklor ve halk edebiyatы sempozyum ve kongrelerinde tebliьler sundu. Шiirleri ve чeшitli konularda kaleme aldыьы yazыlarы, Kars Eli, Tцrk Edebiyatы, Чaьrы, Millи Kцltцr, Pыnar, Kemalist Atыlыm, Tцrk Dili, Иnanч, Gцneysu, Maya, Tarla, Gцlpыnar, Чoruh, Tцrk Folklor Araшtыrmalarы, Halk Evleri, Meшale, Erciyes, Yeni Чizgi, Kюz, Tцrk Folkloru, Kюk, Ana gibi edebiyat tarihimizde юnemli yere sahip dergilerle, чeшitli ansiklopedi ve antolojilerde neшredildi. Yurt iчinde olduьu gibi, yurt dышыnda yayынlanan gazetelerde de hakkыnda yazыlar yazыldы. Kцltцr Bakanlыьы tarafыndan "Gюnцl Bahчesi" isimli bir шiir kitabы 1990 yыlыnda yayыmlandы. Prof. Dr. Fikret Tцrkmen, Nail Tan ve Dr. M. Mete Taшlыova tarafыndan hazыrlanan "Ашыk Шeref Taшlыova'dan Derlenen Halk Hikаyeleri" isimli kitap, Tцrk Dil Kurumu tarafыndan, 2008 yыlыnda yayыmlandы. Dr. M. Mete Taшlыova tarafыndan hazыrlanыp, 2006 yыlыnda Millи Eьitim Bakanlыьыna yayыmlanmasы iчin sunulan "Ашыk Шeref Taшlыova Hayatы ve Шiirleri" isimli kitap ise, neшredilmeyi beklemektedir. Иlk olarak 1971 yыlыnda "sanat elчisi" olarak resmi gюrevlendirmeyle baшlayan yurt dышы gezileri; Hollanda, Belчika, Lцksemburg, Fransa, Иsviчre, Иsveч, Avusturya, Danimarka, Almanya, Иngiltere, Singapur, Kuzey Kыbrыs Tцrk Cumhuriyeti, Kыrgыzistan, Иran ve Tцrkmenistan gibi цlkelere toplam olarak yirmi beш defa gerчekleшti. Baшta TRT olmak цzere, юzel radyo ve televizyonlarda yayыnlanan чeшitli programlara katыldы. TRT tarafыndan hazыrlanan "Ozanыn Kopuzundan Ашыьыn Sazыna" isimli programыn danышmanlыьыnы ve "Ашыklыk Geleneьi" programыnыn metin yazarlыьыnы yaptы. Japon NHK Televizyonunun farklы tarihlerde чekimini yцrцttцьц "Иpek Yolu" ve "Tarihin Altыn Иzleri" belgesellerinde чekimi yapыldы. Иngiliz BBC Televizyonunun hazыrladыьы "Alexander (Иskender'in Ayak Иzleri)" isimli yapыmda Tцrkiye konulu bюlцmlerinde rol aldы. Alman ATT ve ZDF Radyolarыnda, Иngiliz BBC Tur Radyosunda programlara katыldы yыlыnda, UNESCO Tцrkiye Milli Komisyonu'nun katkыlarыyla, Baшbakanlыk Atatцrk Yцksek Kurumu Atatцrk Kцltцr Merkezi Baшkanlыьы tarafыndan hazыrlanan Meddahlыk ve Meddah Hikаyeleri (Storyteller and the Craft of Story Telling) isimli projede kaynak kiшi olarak icrada bulundu yыlыnda, Atatцrk'цn doьumunun yцzцncц yыlы nedeniyle, TRT'nin dцzenlemiш olduьu "Atatцrk" konulu шiir yarышmasыnda, "gцzelleme" dalыnda "Biri Anadolu Biri Atatцrk" isimli шiiriyle Tцrkiye birincisi oldu. Ayrыca, buna benzer birчok dalda шiirleri birincilik юdцlleri kazandы. Yine, 1981 yыlыnda Mцzik-San Vakfы; 1996 yыlыnda Tцrkiye Yazarlar Birliьi tarafыndan "Yыlыn Sanatчыsы" seчildi. Tцrk Dцnyasы Yazarlar ve Sanatчыlar Vakfы tarafыndan 2000 yыlыnda "Tцrk Dцnyasыna Hizmet Юdцlц" ile юdцllendirildi yыlыnda, Tarsus'ta, "Karacaoьlan Tцrkmen Шюleni'nde Yыlыn Sanatчыsы" юdцlцnц aldы. Иlk olarak 1964 yыlыnda Atatцrk Цniversitesi ile baшlamakla beraber; Erciyes, Иnюnц, Dicle, Hacettepe, Gazi, Чanakkale 18 Mart, Celal Bayar, Dokuz Eylцl, Orta Doьu Teknik Цniversitesi (Иngiliz Dil Bilimi), 19 Mayыs, Selчuk, Иstanbul Teknik Цniversitesi Devlet Konservatuвarы, Иstanbul Цniversitesi Edebiyat Fakцltesi, Trakya Цniversitesi Fen-Edebiyat Fakцltesi, Ankara, Londra Цniversitesi, Cambridge Цniversitesi, Singapur Цniversitesi, Berlin Цniversitelerinde ашыklыk geleneьine dair seminerler vermiш, akademik personel ile юьrencilere programlar yapmышtыr. Шeref Taшlыova, kendi tasnif ettikleri de dahil olmak цzere, bir чok hikаye, efsane, masal bilmesinin yanы sыra, ayrыca, yaklaшыk 150 civarыnda ашыk havasы (makamы) konusunda da kaynak kiшi durumundadыr. Tцrkiye ve Avrupa'da toplam olarak kыrka yakыn plak ve ses kaseti yapыlmышtыr. 1987'de faaliyete baшlayan Tцrkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliьinin kurucu цyesidir. Bu kuruluшun yыllarы arasыnda Teknik Bilim Kurulu Baшkanlыьы gюrevini yapmышtыr. Kurulduьu gцnden bu yana, her iki yыlda bir yapыlan seчimlerle yenilenen yюnetim kademelerinde gюrev alan Шeref Taшlыova, 2003 yыlы genel kurulunda da Teknik Bilim Kurulu цyeliьine ve sonrasыnda da baшkanlыьыna seчilmiшtir. Hаlen Teknik Bilim Kurulu Baшkanlыьы gюrevini yцrцtmektedir yыlыnda, Tцrk Dil Kurumu, Karaman Valiliьi ve RTЦK iшbirliьi ile organize edilen "Tцrk Diline Hizmet Юdцlц'ne layыk gюrцlmцшtцr Mayыs 2006 tarihleri arasыnda, Tцrkmenistan'da "Karacaoьlan 400. Anma Yыlы" programыna katыlmышtыr Eylцl 2008 tarihleri arasыnda, Kazakistan'ыn eski baшkenti Almatы'da dцzenlenen "Kazakistan Konservatuвarыnыn Kuruluшunun 20. Yыlы Kutlama Tюrenleri"nde, davetli olarak icrada bulundu. 17 Ocak 2009 tarihinde, Tцrk Kцltцr ve Sanatlarы Ortak Yюnetimi-TЦRKSOY Genel Mцdцrlцьц tarafыndan, Ankara'da dцzenlenen "15.Yыl Kutlamalarы"nda, "Tцrk Dцnyasыndan Tцrkiye'yi Temsil Eden Sanatчы" sыfatыyla program yapmышtыr. Yine Tцrkmenistanda, Nisan 2009 tarihleri arasыnda Aшkabat'ta dцzenlenen "ЫЫ. Uluslararasы Tцrkmen Yayla Festivali" etkinliklerine katыldы. Kцltцr Bakanlыьы Sivas Devlet Tцrk Halk Mцziьi Korosu Sanatчыsы olarak 1990 yыlыnda baшladыьы gюrevinden, 2003 yыlыnda emekli olmuшtur. UNESCO Somut Olmayan Kцltцrel Miras чalышmasы kapsamыnda, Tцrkiye'de yapыlan 2 yыllыk araшtыrma tamamlandы. Шeref Taшlыova, ашыklыk geleneьi temsilcisi olarak "UNESCO Yaшayan Иnsan Hazinesi" seчildi. 14 Ocak 2010 tarihinde Иstanbul'da Lцtfi Kыrdar Kongre Merkezi'nde yapыlan tюrenle ilan edildi. HAYATЫM Bin dokuz yцz otuz sekiz, Nisan doьum ayыm benim. Taшlыova soy adыmыz, Salihgiller soyum benim. Doьuda Serhat Kars ili, Meшhurdur Чыldыr'ыn gюlц, Tabiat nakышlы halы, Gцlyцzц'dцr kюyцm benim. Anam Nergiz, babam Hacы, Цч kardeшiz, iki bacы, ШEREF der konuшmam acы, Yumuшaktыr huyum benim. (Bir doksan bir boyum benim) 15 Mart 1969 Atatцrk Цniversitesi Erzurum BENИM Bin dokuz yцz otuz sekiz Nisan doьum ayыm benim Taшlыova soy adыmыz Salihgiller soyum benim Doьuda Serhat Kars ili Meшhurdur Чыldыr'ыn gюlц Tabiat nakышlы halы Gцlyцzцdцr kюyцm benim Anam Nergiz, babam Hacы Цч kardeшiz iki bacы Шeref der konuшmam acы Yumuшaktыr huyum benim (Bir doksan bir boyum benim). HAN KЮШESИNDE Kurumaz ашыьыn gюzцnde yaшы, Gurbet ellerinde, han kюшesinde. Ичinden tцkenmez аhы, ateшi, Gurbet ellerinde, han kюшesinde. Derdini anlatыr, sюzцnц satar, Erkenden yol alыr, menzile чatar, Ya hastalar, ya yorulur, ya yatar, Gurbet ellerinde, han kюшesinde. Ашыklar gurbette aьlamaz neyler, Цч beш ahbap bulur derdini sюyler, Tцrkцler чaьыrыr, muhabbet eyler, Gurbet ellerinde, han kюшesinde. Gelin dostlar, benim derdim var diyer, Geniш dцnya tek baшыma dar diyer, Gцndцz hayal eyler, gece yar diyer, Gurbet ellerinde, han kюшesinde. Bu aшk ile ah чekerim inlerim, Bir sюylerim, iki durup dinlerim, ШEREF der ki bюyle geчti gцnlerim, Gurbet ellerinde, han kюшesinde. BИRИ ANADOLU BИRИ ATATЦRK Biri bцlbцl oldu, birisi gцldцr, Biri sevgilidir, biri gцzeldir, Biri arы oldu, birisi kovan, Biri yaralыnыn derdine derman, Biri bцyцk asker, bцyцk kumandan, Biri юrnek oldu bцtцn cihana, Biri Tцrk milleti adыna, ana, Biri can adadы nazlы vatana, Biri kucaklayan, birisi saran, Biri aranыlan, birisi soran, Biri kurtarыlan, biri kurtaran, Biri savaш yaptы bizi kurtardы, Biri bin bir tцrlц meyveler verdi, Biri цzerine bir devlet kurdu, Biri bize kurdu cumhuriyeti, Biri ecdadыmыn yurdu, cenneti, Biri bize verdi bu hцrriyeti, Biri insanlыьa юrnekler katar, Biri bu ШEREF'in kalbinde atar, Biri birisinin baьrыnda yatar, 1981'de "Atatцrk'цn Doьumunun 100.Yыlы"nda, TRT'nin dцzenlediьi "Atatцrk" konulu шiir yarышmasыnda Tцrkiye Birincisi seчilmiшtir. GЦZEL GЮRЦNЦR Arzu iplik, sevgi nakыш, Юrdцkчe gцzel gюrцnцr. Gюnцl gюzц ile bakыш, Gюrdцkчe gцzel gюrцnцr. Tatlы sюz dil arasыnda, Diken var gцl arasыnda, Hatыra yыl arasыnda, Durdukчa gцzel gюrцnцr. ШEREF baksan her bir yandan, Aшk ayrы deьil insandan, Seven sevdiьini candan, Sardыkчa gцzel gюrцnцr.

5 ТАРИЩ ¹ 3 Майыс/Ìàé Исtanbul-Fаtih-Чarшamba'daki Шeyh Иsmet Efendi Dergahыnыn son шeyhi. Иsmi, Ali Haydar olup, babasы Шerиf Efendidir. Ahыskalы Ali Haydar Efendi оларак meшhуr olmuшtur (H.1288) senesinde Batum'un Ahыska kazasыnda doьdu (H.1380) senesinde Иstanbul'da vefаt etti. Kabri Edirnekapы Sakыzaьacы kabristanыndadыr. Иki yaшыndayken annesini, dюrt yaшыndayken babasыnы kaybeden Ali Haydar Efendi ilk tahsиlini memleketinde yaptы. Erzurum'a gelerek oradaki Bakыrcы Medresesine sonra, Иstanbul'a gidip Fаtih Cаmiinde derslere devаm etti. Tahsиlini tamamlayыp, Bаyezиd Dersiаmlarыndan Чarшambalы Hoca Ahmed Hamdi Efendiden 1901 senesinde icаzet aldы. Bir yandan hocasыnыn derslerine devаm ederken diьer yandan kаdы yetiшtiren Medreset-цl-kuzаt'a gidip 1906 yыlыnda mezуn oldu. Dиnи derslerden yapыlan imtihanы kazanыp, Fаtih Cаmiinde talebe okutmaya baшladы. Bюylece Fаtih Dersiаmlarы arasыnda yer aldы senesinde Fetvаhаnede fetvа yazmakla vazиfelendirildi. Sahn-ы Seman (Fаtih) Medreseleri fыkыh mцderrisliьine tаyin edildi. Bu sыrada talebelere yardыm toplamak iчin gittiьi Bandыrma'da Рamazan ayыnda halka vаz etti. Vаzlarыnda, tasavvuf ve tarиkat ehli aleyhinde de konuшuyordu. Bir gцn sabah namazыnda kцrsцye чыkarak; "Burada Bezzаz Ali Rыzа Efendi var, шюyle yapar, bюyle yapar." diye aleyhinde konuшtu. Cemаatin iчinde Bezzаz Ali Efendinin talebelerinden Bюrekчi Hasan Efendi adыnda biri vardы. Namazdan sonra Bezzаz Ali Rыzа Efendinin yanыna gidip durumu hocasыna anlattы. Bezzаz Ali Rыzа Efendi; "Hiч merak etme, чok yakыnda bizim yanыmыza gelecek." cevаbыnы verdi. Чok geчmeden Ali Haydar Efendinin gюnlцne bir ateш dцшtц. Tasavvufa ve tasavvuf erbаbыna karшы alаka duymaya baшladы. Cцbbeyi ve sarыьы чыkarыp cаmiden чыktы, pazar yerinde bez satan Bezzаz Ali Rыzа Efendinin yanыna giderek, sюylediklerinden piшmanlыk duyduьunu bildirip, yalvararak; "Beni evlatlыьa kabуl et." dedi. Bezzаz Ali Rыzа Efendi kolundan tuttu, sыrtыnы okшadы ve; "Иstanbul'da Hacы Ahmed Efendi var, ona git." dedi. Ahыskalы Ali Haydar Efendi Иstanbul'a gelip Hacы Ahmed Efendiyi buldu. O da; "Topkapы'da Ali Efendi var ona git." dedi. Topkapы'ya giden Ahыskalы Ali Haydar Efendi kendisine bildirilen kюhne bir evin kapыsыnы чaldы. Yarыm saat kadar kapыda bekledi. O anda kendisinin huzur dersleri Baш Mukarrir ve Baш Muhatabы olduьunu dцшцnцp kendi kendisine; "Bюyle bir adamken bu kюhne evin kapыsыnda bekliyorum!" dedi. Daha sonra kapы aчыlыp, bir kыz чocuьu чыktы ve; "Buyurun iчeri." dedi. Ичeri girenali Haydar Efendi bir saat daha bekledi. Bu bekleyiшi sыrasыnda yine makаmыnы ve mevkыini dцшцndц. Bu sыrada saчы-baшы birbirine karышmыш, kambur bir adam iчeri girdi. Bu kimsenin Ali Efendi olduьunu anlayan Ali Haydar Efendi hemen elini юpmek istedi. Fakat o kimse; "Чek, чek elini, ben samиmiyetsizlere el vermem." dedi. Ahыskalы Ali Haydar Efendi kendisinin sыfatlarыnы ve makamlarыnы saymaya baшlayыnca o zat; "Sus, sus!" diyerek azarladы. Ali Haydar Efendi aьlamaya baшlayыnca da; "Yа! Amma da cцmbцш hocasыymышsыn, шaka yaptыm." dedi. O anda kendinde bаzы deьiшiklikler hisseden Ali Haydar Efendi Ali Efendiye talebe olup sohbet ve derslerine devаm etti. Tasavvuf yolunda ilerledi. Ali Rыzа Efendinin vefаtы цzerine 1914 senesinde Шeyh Иsmet Efendi dergаhы postniшinliьine, vakыf шartы gereьince, Ali Rыzа Efendinin talebeleri tarafыndan seчildi. Fakat iktidarda olan Иttihat ve Terakki hцkцmeti onun bu vazиfeye getirilmesine mаni oldu. Usulsцz olan bu uygulama dergаh mensuplarы arasыnda huzursuzluьa yol aчtы. Derin bir bilgisi ve kuvvetli bir hitаbet gцcц olan Ahыskalы Ali Haydar Efendi, Mart 1915'te шeyhцlislаmlыkta yeni kurulan "Te'lif-i Mesаil Heyeti" reisliьine tаyin edildi. Bu gюrevi esnаsыnda Mecelle'yi ikmаl iчin kurulan komisyonda vazиfe aldы ve iki senede Kitаb-цl- Bцyц' (Alыш-veriш kitabы) ve Kitab-цl- Иcаre'yi hazыrladы. Birinci Dцnyа Harbi boyunca bu vazиfeyi devаm ettiren Ahыskalы Ali Haydar Efendi 1916 senesinden иtibаren her ramazan ayыnda huzur dersleri (pаdiшаh huzуrunda yapыlan ilmи ders ve sohbet toplantыlarы) baшmuhаtaplыьы vazиfesini yцrцttц. Bu vazиfesi 1923 senesine kadar sцrdц ve pаdiшаhlыьыn kaldыrыlmasыyla son buldu. Ahыskalы Ali Haydar Efendinin postniшinliьine mаni olunmakla ilgili usulsцz uygulama, mцrиdаndan Hаfыz Halil Sаmi Efendi tarafыndan yazыlan bir dilekчe ile saraya intikаl ettirildi. Nihаyet 1919 senesinde Ali Haydar Efendinin postniшinliьi pаdiшаh tarafыndan tasdik edilerek vazиfesi kendisine iаde edildi. Bu vazиfesi tekke ve zаviyeler kapanыncaya kadar devаm etti. Шeyhцlislаmlыьыn kaldыrыlmasы, tekke ve zаviyelerin kapatыlmasыndan sonra aчыkta kaldы, sаdece dersiаm maaшы ile iktifа etti. Cebecibaшы Mahallesinde bulunan Шeyh Иsmet Efendi dergаhыnda ikаmet etti. Dюrt pаdiшаhыn zamanыnda bilfiil vazиfe yapmыш olan ve bilhassa Sultan Иkinci Abdцlhamиd Hanыn iltifatlarыna kavuшan Ahыskalы Ali Haydar Efendi, Cumhуriyet devri boyunca dиnи tedrisаt ile meшgуl oldu. Yirmi beш yыl boyunca gюz hapsinde tutuldu. Oьlu Hаlid Gцrbцzler babasыyla ilgili olarak шunlarы sюylemektedir: "Babam kimseyle kюtц olmamamыzы sюylerdi. Oturalыm, чaylar, kahveler iчelim demez, devamlы ilimle meшgуl olurdu. Erzurum'dan Alvarlы Mehmed Efendi, Ramazanoьlu Sаmi Efendi sыk sыk ziyaretine gelirlerdi. Hasib Efendi ile Mehmed Zahid Kotku Efendi de gelirlerdi. Devrin bцtцn аlimleri ziyаretine gelir, sohbet ederlerdi." Din ve devlet hizmeti gюrenlere bцyцk kыymet veren Ahыskalы Ali Haydar Efendi talebelerinin ve sevenlerinin ilmи yюnden daha ileri olmalarыnы ister; "Sulbцmden deьil, yolumdan gelen benim evladыmdыr." derdi. Kendisi ilmи mцtаlaayы hiч bыrakmazdы. Zevcesi Hanife Hanыma; "Hanife, Hanife yeni bir cаhilliьimi daha gюrdцm. Yeni bir шey daha юьrendim." derdi. Kendi tahsilinin kыsa olduьundan bahs ederek; "Benim tahsil mцddetim beш senedir." derdi. Sert mizaчlы bir insandы. Иbаdete чok dцшkцndц. Geniш чaplы dцшцnцr, mцslцmanlarыn idаresi hakkыnda ihlаslы ve temiz insanlarыn sюz sаhibi olmasыnы, milletin ve devletin devаmыnы isterdi. Kцчцk oьlu Behаeddиn Gцrbцzler'in ifаde ettiьine gюre, ilim юьrenmek, юьretmek ve insanlara Иslаmiyeti anlatmakla meшgуl olurdu. Siyаsetle meшgуl olmazdы. Hatta Иttihat ve Terakki fыrkasыna girmesi iчin Hцseyin Cаhit ve Talat Paшa tarafыndan teklifte bulunulmasыna raьmen, tekliflerini kabцl etmemiшti. Talebelerine siyаsetten uzak durmalarыnы tavsiye ederdi. Tekke ve zаviyelerin kapatыlmasыndan sonra Tцrkiye'de kurulan yeni idаreye karшы olduьu юne sцrцlerek Ankara'ya gюtцrцlmцшtц. Ankara'da Иskilipli Аtыf Hoca ile birlikte zor шartlar altыnda hapishаnede kaldыьы sыrada rцyаsыnda шeyhini gюrdц. Шeyhi ona; "Oьlum kыrk bir defа Fetih sцresini okursan kurtulursun." dedi. Ahыskalы Ali Haydar Efendi okumaya baшladы. Bir yandan da okuduьu sayыyы ranzaya iшаretliyordu. Onun bюyle yaptыьыnы gюren Иskilipli Аtыf Efendi; "Hoca ne yapыyorsun?" diye sorunca; "Rцyаmda шeyhim bюyle bюyle sюyledi. Sen de oku kurtulursun." dedi. Аtыf Efendi; "Bu gece rцyаmda Peygamber efendimizi gюrdцm. Peygamberimiz sallallahц aleyhi ve sellem, ben seni чaьыrыyorum, sen mцdаfaanы (savunmanы) hazыrlыyorsun! buyurdu. Ben de mцdаfaanаmemi yыrttыm." dedi. Ahыskalы Ali Haydar Efendi okumaya devаm etti. Daha sonra kurtuldu. Dиnи ilimlere vаkыf olan Ahыskalы Ali Haydar Efendi, kuvvetli hitаbetiyle dinleyenleri tesir altыnda bыrakыrdы. Юmrцnц Иslаm dиnini юьrenmeye ve юьretmeye vermiшti. Kur'аn-ы kerиmi чok okurdu. Nefse gцvenmemeyi telkin ederdi. Talebelerine ve sevenlerine nasиhatlarda bulunurdu. Zamаnыn шartlarыna gюre dиnи konularы anlatmak hаricinde sessiz bir hayat yaшadы. Vefаtыndan on gцn evvel Fаtih- Чarшamba'daki Шeyh Иsmet Efendi dergаhыnыn yakыnыndaki evinde komaya girdi. On gцn bitkisel hayat sцrdц. Aьustos 1960 (H.1380) gцnц yarы beline kadar doьruldu. "Allah" diyerek rуhunu teslim etti. Cenаzesini Mehmed Zаhid Kotku Efendi ile Ramazanoьlu Sami Efendi yыkadыlar. Hocasы olan Reиs-цl- Ulema Чarшambalы Ahmed Efendinin de kabrinin bulunduьu Fаtih Cаmii kabristanыna defn edilmesi istendi. Fakat buna mцsаde edilmedi. Yavuz Selиm Cаmiinde Ramazanoьlu Sаmi Efendi tarafыndan kыldыrыlan cenаze namazыndan sonra Sakыzaьacы kabristanыnda defn edildi. 1) Osmanlыlarda Devlet ve Tekke Mцnаsebetleri; s.212,248 2) Ahыskalы Ali Haydar Efendi (Kemal Bozkurt-Иslam Mecmuasы, Sayы 98 Ekim 1991) 3) Son Devir Osmanlы Ulemаsы; c.1, s.260 4) Иstanbul ve Anadolu Evliyаlarы; c.1, s.562 Son 4 padiшahыn huzur hocasыdыr Юmer Nasuhi Bilmen Hoca, Hukuk-u Иslаmiye ve Ыslahatы Fыkhiye Kamusu eserinde Ali Haydar efendiden bahsederken, "Yцksek чalышkan fukahamыzdan sayыlыr" der Bir keresinde buyurdu ki; Eьer dцnyadaki tцm FЫKЫH kitaplarы yansa kцl olsa Vallahi Allahыn izniyle Hak olantцm mezheblerin fыkыh ilimlerini son noktasыna kadar yazardыm Ali Haydar Efendi (K.S.), Ahmed Hamdi Hoca'nыn derslerine devam ederken, o devirde kadы yetiшtiren Medresetц'l-Kuzat'a (o zamanыn Hukuk Fakцltesi) giderek, oradan da diploma almышtыr. (1906) Иlk adli vazifesi Burdur kadыlыьыdыr. Sonra Uшak kadыlыьы ve sonra Denizli kadыlыьы olmuшtur. Daha sonra Иstanbul Иstinaf Mahkemesi (dava mahkemeleri ile temyiz mahkemeleri arasыnda bir derece yцksek mahkeme) цyeliьine getirildi.. Bu vazifede iken hukuk mektebinde Mecelle ve Usul-i Muhakematы Hukukiye derslerini okutmaya baшladы. Ardыndan sыrasыyla Иstanbul Bidayet Mahkemesi, Иkinci Hukuk Dairesi Baшkanlыьы, Bidayet Mahkemesi Baшkanlыьы, Иstinaf Mahkemesi Иkinci Hukuk Dairesi Baшkanlыьы, Temyiz Mahkemesi цyeliьi, aynы mahkemenin hukuk dairesi цyeliьi, sonra baшkanlыьы ve temyiz mahkemesi baшkanlыьы gюrevlerinde bulundu. Юmer Nasuhi Bilmen Hoca, Hukuk-u Иslаmiye ve Ыslahatы Fыkhiye Kamusu eserinde Ali Haydar efendiden bahsederken, "Yцksek чalышkan fukahamыzdan sayыlыr" der ve devamla, "Mahkeme-i Temyiz riyasetinde, mцlga fetvahane-i ali emanetinde ve adliye nezaretinde bulunmuшtur. Mecelle-i ahkamы Adliye'ye yazmыш olduьu 4 ciltlik mufassal шerhi, kыymetli bir eserdir. Birчok чalышmanыn faideli bir semeresidir. Arazi, evkaf, mefkud, ahkаmыna dair eserleri, intikal kanununa шerhi de vardыr. Medresetцl Kuzat'ta ve Darцl Fцnun'da mecelle vesaire mцderrisliьinde bulunmuшtu" diye юvmцшtцr. Sene 1914 Fatih Camii'nde talebe okutmaya baшlamышtыr. Fetvahanede fetva vermiш, gюsterdiьi bцyцk iktidarla, 1914 yыlыnda Sahn Medresesi Fыkыh Mцderrisliьi'ne tayin edilmiшtir. Birinci Dцnya Savaшы ardыndan, 14 Kasыm 1914 te ilan edilen Cihad-ы Ekber fetvasыnы, Fetva Emini sыfatыyla Fatih Camii'nde okudu. Aynы zamanda 23 Kasыm 1914 te Cihad Beyannamesinde bulunan 29 imzadan birisi de Ali Haydar Efendi'dir yыlыnda Шeyhц'l- Иslamlыk'ta yeni kurulan "Telif'i Mesail Heyeti Reisliьi"ne tayin edilmiшtir yыlыnda Huzur Dersleri baш muhatablыьыna tayin edilmiшtir. Rumeli Kazasker payeliьini elde etti. Aynы yыl emekliye ayrыldы. Tevfik Paшa'nыn ikinci sadaretinde (Baш vezirlik) kыsa bir sцre Adliye Nazыrlыьы (Adalet Bakanlыьы) yaptы. Bu gюrevde iken Medine'yi teslim etmeye yanaшmayan Fahrettin Paшa'ya Padiшah'ыn teslim konusundaki iradesini gюtцrdц. Ahыskalы Ali Haydar Efendi (KS), zahiri ilimlerin hepsini ikmal etti. Varыlacak noktanыn en цst kademesine ulaшtы. Цstelik kendisi de, шanlы шюhretli, celadetli idi. Efendi, sert mizaчlы biri idi. Taviz vermeksizin шeriatыn hцkцmlerinin yerine getirilmesini isterdi. Hatta Maide suresindeki шu ayeti kerime sanki dцsturu olmuшtu. "Allah'ыn indirdiьi ile hцkmetmeyenler zalimlerin, fasыklarыn, kafirlerin ta kendileridir." (Maide Suresi ayet 44-45) Hitabeti чok kuvvetli, fakihliьi 4 mezhebe fetva verecek kadar kuvvetli idi. Tesir ve ikna gцcц de yerinde idi. Ahыskalы Ali Haydar Efendi, kaynaklar, tarih olarak kesin belirtmemekle beraber, 1913 ve 14 yыllarы, Bandыrma'ya gider. Bir Ramazan gцnц talebelere yardыm maksadы vardыr. Tabii ki vaaz edecektir. Иstanbul ulemasыndan olduьu iчin her yerde raьbet чok olur. Vaazlarы genelde tasavvuf ve tarikatlar aleyhinde olur. Hatta bir gцn sabah namazыnda kiшiyi isimlendirerek, "Burada Bezzaz Ali Rыza Efendi var, esnaftыr, tarik ehlidir, шюyle yapar, bюyle yapar" diye aleyhinde konuшur. Cemaatin iчinde Ali Rыza Bezzaz Hazretlerinin talebelerinden Bюrekчi Hasan Efendi de vardыr. Vaazы dinler ve namazdan sonra olup biteni Rыza Ali Bezzazi Efendiye anlatыr. Meшayih sevinir. Efendi de "Hiч merak etme, чok yakыnda bizim yanыmыza gelecektir" der. Gюnцlden gюnцle yol var ya. Onlarыn sюzleri ok gibidir, gider hedefini vurur. Ali Haydаr Efendi'nin gюnlцne bir ateш dцшer. Tasavvuf ve tarikat ehline karшы bir sevgi ve alaka baшlar. Kalbi vecd, istiьrak ve cezbe ile dolar. Dev cцsse, cцbbeyi ve sarыьы atarak camiden чыkar. Pazar yerinde bez atan Ali Rыza Bezzaz Efendi'nin yanыna varыr. Sюylediklerinden piшmanlыk duyduklarыnы ve affetmesini ve evlatlыьa kabul etmesini sюyler.bezzaz Ali Rыza Efendi (K.S.), Ali Haydar Efendi'nin kolundan tutar, sыrtыnы okшar ve "Иstanbul'da Hacы Ahmet Efendi var ona git" der. Bandыrma'dan Иstanbul'a dюnцш Ahыskalы Ali Haydar Efendi, Иstanbul'a gelip Hacы Ahmet Efendi'yi bulur. O da "Topkapы'da Ali Efendi var ona git." dedi. Иmtihanlar, sabыr, teslimiyet. O ona, o da ona gюnderiyor? Topkapы'ya giden Ali Haydar Efendi (KS), kendisine bildirilen kюhne, dюkцk bir evin kapыsыnы чaldы. Yarыm saat kadar kapыda bekledi. O an nefsi ile baшbaшa kaldы ve nefsi iчerden konuшtu: "Ey Ali Haydar, sen ki padiшahыn huzur dersleri baш muharrir ve baш muhatabыsыn, bюyle bir adamыn bюyle kюhne evin цnцnde kapыsыnы bekliyorsun, bu sana yakышыr mы?" diye iч geчirdi. Daha sonra kapы aчыlыp bir kыz чocuьu чыktы. "Buyurun iчeri." dedi. Ичeri giren Ali Haydar Efendi, bir saat daha bekledi. Bu sыrada saчы-baшы birbirine karышmыш, kambur bir adam iчeri girdi. Bu kimsenin Ali Efendi olduьunu anlayan, Ahыskalы Ali Haydar Efendi, hemen elini юpmek istedi. Fakat o kimse, "Чek, чek elini, ben samimiyetsizliklere el veremem" dedi. Ahыskalы Ali Haydar Efendi, kendi sыfatlarыnы ve makamlarыnы saymaya baшlayыnca, o zat "Sus, sus" diye azarladы. Ahыskalы Ali Haydar aьlamaya baшlayыnca da, "Ya! Amma da cцmbцш hocacыymышsыn, шaka yaptыm" dedi. O anda bazы deьiшiklikler hisseden Ahыskalы Ali Haydar Efendi, karшыsыndaki Ali Efendi'ye talebe olup sohbet ve derslerine devam etti. Tasavvuf yolunda ilerledi. Bandыrma'daki Nakшi Шeyhi Ali Rыza Bezzazi'nin vefatы цzerine postniшinliьe getirildi. Dergаhta vakыf шartы gereьince Ali Rыza Bezzazi'nin talebeleri arasыndan seчildi (1914). Bu dergаh, Fatih ilчesi Чarшamba mevkii, Cebecibaшы mahallesinde Иsmail Aьa Camiinden Fener Kilisesi'ne doьru giden sokaьыn sonundadыr. Burasы, Шeyh Mustafa Иsmet Garibullah Hazretleri'nin dergаhыdыr. Nakшi silsilesinden 32.'dir. Yanыnda 33. Шeyh Halil Nurullah Zaьravi Hazretleri vardыr. Yan yana kabri шerifleri oradadыr. 34. silsile zinciri az юnce bahsettiьiыniz Ali Rыza Bezzazi'dir ve Bandыrma'da medfundur. 35. Ali Haydar Ahыskaлы olmuшtur. Allah onlardan razы olsun. Иttihat ve Terakki hцkцmeti, Ahыskalы Ali Haydar Efendi'nin bu seчimini reddetti. Postniшinliьine el koydu. Fakat Efendi Hazretleri bu iшi yine devam ettirdi. Birinci Dцnya Savaшы boyunca aynы zamanda da padiшahыn huzur dersleri baшmuhatablыьыnы da yцrцttц. Beш yыl sonra mцridlerden Hafыz Halil Sami Efendi tarafыndan yazыlan istida (dilekчe) ile postniшinliьin gasp iшi saraya intikal ettirildi. Nihayet hicri 1338, miladi 1919 da Ali Haydar Efendinin postniшinliьi bizzat padiшah tarafыndan tasdik edilmiш oldu. Huzur dersleri de 1923 e, padiшahlыьыn kaldыrыlmasыna kadar devam etti. Cumhuriyet sonrasы alimlerin чile devri baшladы. Sorgular, mahkemeler, hapisler, beraatler birbirini izledi. Tahirцl Mevlevi, basыn aleminde "Hayatыm ve istiklal mahkemeleri" adlы hatыralarыn, polis nezaretine gittiklerini uzun uzadыya anlattыktan sonra, koьuшta kimlerle kaldыklarыnы tarif ederek yazыyor: "Kapыdan girince saьdan birinci karyolada Daьыstanlы Seyyid Tahir Efendi, ikinci karyolada Kаtip Aziz Mehmet Efendi, цчцncц karyolada kitapчы Aziz Efendi, dюrdцncц karyolada Юmer Rыza Bey, beшinci karyolada Abdiаcz (kendi), altыncы karyolada Suud Bey, yedinci karyolada her akшam orada yatan bir memur. Soldan birinci ve ikinci minderde Yaьlыkчы Hasan ve Mustafa efendiler, soldan birinci karyolada Dersiam ve Чarшamba'daki Иsmet Efendi Tekkesi шeyhi Ahыskalы Ali Haydar Efendi, bir de onlara mцcavir (komшu) Seydiшehirli Hasan Efendi, ikinci karyolada vaiz Sofi Sцleyman Efendi, Kitapчы Mihran Efendi de tam orta yerdeki karyolayы seчmiшti. Ali Haydar Efendi ve Sцleyman Efendi'nin birer zembili ve bir de pюstekisi vardы. Tahirцl Mevlevi koьuшtakilerin hususi hallerini bir bir sцzdцkten sonra Ali Haydar Efendi iчin шunlarы da ekleyivermiш: "Шeyh Ali Haydar Efendi, kulaklarы az iшittiьi iчin mцtalaayы ve tilaveti muhasebeye (sohbete) tercih ediyor, kendisine tane tane ve yavaш sюylenilmek шartыyla bir шey sorulacak olursa mцfid ve mukni (faydalы ve ikna edici) cevaplar veriyor, mangalda kendi eliyle kaynattыьы чayы sessizce iчip hususi aleminde bulunuyordu."tahirцl Mevlevi bir gece rцya gюrцr, namazdan sonra Ali Haydar Efendi'ye gelir anlatыr. "Шeyh Ali Haydar Efendi ile ikimizin mцшterek bir maaш cцzdanы varmыш. Bu cцzdanla vezneye mцracaat etmiшtim. Maaш alacakmышыm. Veznedar, bir iki kаьыt para verdikten sonra; - Иstersen bir de altыn vereyim teklifinde bulundu. -Aman lutuf etmiш olursunuz, чoktandыr ruyetinden mahrumum. Gurbette hemшehri gюrmцш gibi olurum, dedim. Vezneci kenarы kыrыk bir altыn verdi. Bunu gюrцnce; -Aman bir lцtuftur ettiniz, bari tamam olsun, шunu deьiшtiriverin ricasыnda bulundum. Onu aldы. Mevlevi kцlahы шeklinde altыndan mamul tam bir sikke verdi. Aldыm ve uyandыm." O mцbarek de iyiye yorar: - Altыnыn deьiшmesi hakkыnda hцkmцn deьiшeceьine, maaш cцzdanыnыn mцшterek olmasы da ikimizin beraatine iшarettir, der, Gerчekten birkaч saat sonra da tabiri gibi olur. Bir zaman sonra telgrafhanede Шeyh Ali Haydar Efendi'yi gюrцr ve: -Efendi rцya tabiriniz gibi чыktы, deyip elini юper, hatta telgraf kаьыdыnы yazыverir. Tцrkiye'de yeni kurulan idareye karшы olduьu юne sцrцlerek Ankara'ya gюtцrцlцr. Ankara'da Иskilipli Atыf Hoca ile beraber aynы koьuшta kalыr. Hapishanede kaldыьы sыrada rцyasыnda шeyhini gюrцr ve шeyhi ona bir rivayetle baшka bir kaynakta 41 defa Fetih suresini okursan kurtulursun der. Ali Haydar Efendi okumaya baшlar. Bir yandan da okuduьu sayыyы ranzaya iшaretler. Onun bюyle yaptыьыnы gюren Иskilipli Atыf Hoca, (Allah rahmet eylesin); -Hoca ne yapыyorsun, der. Ali Haydar Efendi de: -Rцyamda шeyhim bюyle sюyledi, sen de oku kurtulursun inшaallah der. Иskilipli Atыf Hoca da: -Bu gece ben de rцyamda Peygamber Efendimizi gюrdцm (sav). "Atыf ben seni чaьыrыyorum, sen savunmanы hazыrlыyorsun" buyurdu. Ben de savunmamы (mцdafaaname) yыrttыm" der. Bilindiьi цzere Atыf Efendi шehadet, Ali Haydar Efendi hizmet шerefiyle Allahu Teala'nыn nimetine vasыl oldular. Ahыskalы Ali Haydar Efendi (KS), yыllarca ilim юьrenmek, ilmi юьretmek ve insanlara Иslаmы anlatmak iчin meшgul oldu. Edebin birinin dahi terkine rыza gюstermezdi. Pek чok ilim erbabы yetiшtirdi, kыymetli mцridleri oldu. Vaktinin bцyцk bir bюlцmцnц Kur'an-ы Kerim okumakla geчirirdi. "Sцlbцmden deьil, yolumdan gelen benim evlаdыmdыr" derdi. Uzaktan yakыndan ziyaretine kimler gelmez ki? Erzurum'dan Alvarlы Muhammed Lutfi Efendi, Ramazanoьlu Sami Efendi, Hasip Efendi, Mehnet Zahid Kotku ve nice alim, fazыl kiшiler Siyasetten uzak durur. Talebelerinin de uzak durmalarыnы tavsiye ederdi. Ali Haydar Efendi, derin bir bilgiye sahipti. Dиnи ilimleri bihakkыn kavrayan bir zekаya sahipti. Hitab ettiьi cemaati hemen te'siri altыna alыrdы. Uьrunda hayatы boyunca mцcadele ettiьi en bцyцk gayesi; Allah'ыn indirdiьi ile hцkmetmekti. Maruz kaldыьы чile ve meшakkatlara gюьцs germiшtir. Emr'i bi'l-ma'rufa bцyцk юnem verirdi. "Din-i Mцbin-i Иslаm'ыn devam ve bekasы, emr-i bi'l-maruf ve nehy-i ani'l-mцnkerin devamыna; dиn-i mцbin-i Иslаm'ыn inkыrazы (yыkыlmasы) ise emr-i bi'l-maruf ve nehy-i ani'l-mцnkerin (iyiliьi emredip kюtцlцkten alыkoyma) terkine baьlыdыr." derdi. Ali Haydar Efendi (K.S.), tasavvuf ehli olarak Nakшbendiyye'nin Halidи koluna mensuptu. Silsilede sыrasы otuzbeшinciydi. Шeyhi ise, Bandыrma'da medfun bulunan Mevlana Ali Rыza el-bezzaz (K.S) idi. Ali Haydar Efendi Nakшbendi tarikatыnыn шeyhlerinden olan ve silsilede 32. sыrada bulunan, Mevlana Muhammed Mustafa Иsmet Garibullah (K.S) Efendi'nin Fatih Чarшamba'da Cebecibaшы mahallesindeki konaьыnы tekke edinerek, Шeyh Иsmet Efendi Dergahы adы verilen bu tekkede, irшad makamыnda oturmuшtur. Dergahыnыn bulunduьu mahalлеde bulunan evinde, 1 Aьustos 1960 tarihinde vefat etti. Vefatыnda, аyetler okuyarak, etrafыndakilere nasihatler ederek, tebessцmler saчarak, dar-ы bekaya gюч etti. Arkasыnda binlerce gюzц yaшlы mцrid bыraktы. Kabri Edirnekapы Sakыzaьacы kabristanыndadыr. ШEMAИL VE AHLAKЫ Ali Haydar efendi heybetli, vцcutчa iri, mцшekkel (шekillenmiш) bir zattы. Hitabeti, ilmi, takvasы, gцnde 50 bin kelime-i tevhid чekecek kadar ibadet ve zikre raьbeti ile insanlara юrnek olan bir kаmil idi (olgun insan). Zamanыn bцyцklerinden hemen hepsi ile gюrцшцrdц. Bunlar arasыnda iki tanesine hususi (юzel) bir sevgi beslediьini mцшahede ediyoruz (gюzlemliyoruz). Birincisi Erzurum'un efesi Alvar Иmamы Hаce Muhammed Lцtfi diьeri ise Merhum Sami efendidir Ahыskalы Ali Haydar efendi Sami efendinin kendisini mцkerrer ziyaretlerinin birinde oradakilere шюyle demiшler: "Bu zatыn bizi sekizinci ziyaretidir. Biz henцz bir defa bile gidemedik. Ишte Allah iчin ziyaret budur, kemalat (olgunluk, bцyцklцk) da budur". Ali Haydar efendi чok sevdiьi Sami efendinin kendisinin cenaze namazыnы kыldыrmasыnы vasiyet etmiш o da adeti olmamasыna raьmen kыldыrmышtыr. Oьlu Hаlid Gцrbцzler babasыyla ilgili olarak шunlarы sюylemektedir: "Babam kimseyle kюtц olmamamыzы sюylerdi. Oturalыm, чaylar, kahveler iчelim demez, devamlы ilimle meшgуl olurdu. Erzurum'dan Alvarlы Mehmed Efendi, Ramazanoьlu Sаmi Efendi sыk sыk ziyaretine gelirlerdi. Hasib Efendi ile Mehmed Zahid Kotku Efendi de gelirlerdi. Devrin bцtцn аlimleri ziyаretine gelir, sohbet ederlerdi." Mehmed Zahid Kotku hazretlerine sevgisini de шюyle aчыklamышtыr: Hasip Efendi'yi tanыrыm, bцyцk zattы. Aziz Efendi'yi de okuduьum bir yazыsы ile tanыdыm, o da bцyцk bir insandы. Amma шu Bursalы'yы gюrцyor musunuz, bцyцkler bцyцьц Gцmцшhaneli'nin ta kendisi " Vaktinin bцyцk kыsmыnы Tahirцl Mevlevi'nin de iшaret ettiьi gibi Kur'an okumakla geчirirdi. Hayatыnы ilme ve talebe yetiшtirmeye hasretmiшti. Talebeleri юz evladыndan daha deьerli idi. Bunu; "Sulbцmden (neslimden) deьil, yolumdan gelen talebemdir" шeklinde ifade etmiшlerdir. Talebelerinden Emin Saraч hocaefendi Altыnoluk dergisinin kendisi ile yaptыьы bir rюportajda Ali Haydar efendinin ilmi yюnц hakkыnda шunlarы sюylцyor: "Ali Haydar efendi fakih (hukukчu) bir insan. Mцthiш bir zekasы var. O yaшta, alыr meseleleri saatlerce konuшur. Hocamыzdы, kendisinden чok dersler okudum. Bana Шifa-i Шerifi ilk defa okutan odur. Шifa-и Шerifi okutur, hem aьlar hem aьlatыrdы." Dini hizmetlere, emri- bil marufa (iyiliьi emir) bцyцk ehemmiyet verirdi: "Din-i mцbin-i Иslam'ыn devam ve bekasы Emr-i bil maruf ve nehy-i anil mцnker (Allah'ыn emirlerini anlatmak, yasaklarыndan sakыndыrmak)'in devamыna; din-i mцbin-i Иslam'ыn inkirazы(yыkыlmasы) Emr-i bil maruf ve nehy-i anil mцnker'in terkine baьlыdыr" derdi. Dюrt mezhepte fetva verme ehliyetine sahip olduьu halde чok mцtevazi idi. Devamlы yeni шeyler юьrenme aшk ve iшtiyakыndaydы. Bundan dolayы talebeliьi hiч elden bыrakmamыш, devamlы okumuшtur. Hatta yeni bir malumat edindiьinde hanыmыna "Hanife! Hanife Yeni bir cahilliьimi daha gюrdцm, yeni bir шeyler юьrendim" derdi. Nakшibendiliьin Halidi koluna mensup bu bцyцk zat vefat ettikten sonra yerine Oflu Hacы Mahmud Ustaosmanoьlu efendi geчmiшtir ve el'an (hala) hayattadыr(cenab-ы Hakk kendilerine acil шifalar nasip eylesin. Amin) ИSMAИL AЬA CEMAATЫ Askerlikten sonra Иstanbul'a yerleшen Mahmud Hocaefendi'nin sade bir talebe olarak sцrdцrdцьц Иstanbul yaшamы Ali Haydar Efendi'nin "Иsmailaьa Camii'ne imam olacaksыn" emri ile yeni bir boyut kazanmышtы. Цstadыnыn vefatыnыn ardыndan eьitim ve hizmet bayraьыnы devralan Mahmud Ustaosmanoьlu, Halidiye kolunun sцre geldiьi Иsmet Efendi Tekkesi'ne gitme yerine hocasыnыn gюrevlendirdiьi camide kalыp eьitim hizmetlerini oradan yцrцtmeyi uygun gюrdц. Иsmailaьa Camii'ndeki sohbetleri, vaazlarы ve dersleriyle binlerce kiшinin ilimle aydыnlanmasыna vesile oldu. Sцleymaniye Dersiamlarыndan Dursun Efendi ile Fatih Dersiamlarыndan Ali Haydar Efendi'nin ders usullerini gцnцn шartlarыnы dikkate alarak yeniden programlayan Mahmud Hocaefendi, bu hizmetini 1960 tan 2000 yыlыna kadar devam ettirdi. Emaneti devraldыьы bцyцklerinin okuttuьu kitaplarы terk etmeyi, onlara karшы vefasыzlыk kabul ettiьinden kitap bitirmeye dayalы klasik eьitim sisteminden юdцn vermedi. BИLEZИKLERИ BOZDURDU Hocaefendi olumsuz шartlar altыnda sцrdцrdцьц eьitim faaliyetleri esnasыnda talebelerinin юzel sorunlarыyla ilgilenmekten de geri durmadы. Hocaefendinin bu yanыyla ilgili 1962 yыlыnda ders halkasыna katыlan Konyalы bir юьrencisi шunlarы anlatыyor: "Fatih'te mцezzindim. Sabah namazыndan sonra Иsmailaьa'ya gider юьleye kadar Hocaefendi'den ders okurdum. Юьleden sonrada mцzakere ve mutаlaa ile ilgilenirdim. O gцn itibariyle 5 tane чocuьum vardы. Иkamet ettiьim evin kirasыnы юdemekte zorlanыyordum. Ek iшte чalышmaya karar verdim. Bunun iчin ders okumayы bыrakmam gerekiyordu. Bir gцn dersten sonra Hocaefendi'ye durumu arz ettim. Hocaefendi, beklememi sюyledi. Evine gitti, hanыmыnыn bileziklerinden 3 tane alыp geldi. "Al, bunlar sana hediyemizdir. Bozdur kiranы юde. Lakin dersten geri kalma" dedi. ANADOLU'YU ИHMAL ETMEDИ Mahmud Ustaosmanoьlu Hocaefendi, her yыl bir defa, bazы юьrencilerini yanыna alarak Anadolu gezisine чыkыyordu ye kadar devam eden bu geziler, Иstanbul'dan baшlыyor, Trabzon цzerinden Erzurum'a, oradan Ич Anadolu'daki vilayetlere kadar uzanыyordu. Gittiьi yerlerde camilerde vaaz veriyor ve insanlarы okumaya, Kur'an'ы, Sцnnet'le birlikte yaшamaya ve milletimizi var eden deьerlere baьlы kalmaya чaьыrыyordu. Sabah namazыndan gece geч saatlere kadar insanlarla birlikte oluyor, onlara sohbet ediyordu. Bu yцzden geziyi maksadы ile isimlendirmiшti: "Allah'ыn rыzasыna uygun yaшama daveti". Hocaefendi'nin bюyle tanыmladыьы kitleleri eьitme faaliyetinin mekan ve muhatap olarak sыnыrы yoktu. Bu yцzden O, gerek Иstanbul'da gerekse Anadolu'daki шehirlerde dolaшыrken karшыlaшtыьы kiшilere Иslam'a dair ayak цstц sohbetler yapыyordu. Hocaefendi bцtцn bir milletin eьitimi olarak kabul ettiьi "Allah'ыn rыzasыna uygun yaшama" faaliyetlerini, en az klasik eьitim kadar юnemli gюrцyor. O'NUN BЮLЦЬЦNDE HИЧ VUKUAT OLMAMЫШTЫ Vaazlarыnda sыk sыk vatan mцdafaasыndan bahseden Mahmut Ustaosmanoьlu Hocaefendi, genчleri askerliьin manasыnы idrak etmeye чaьыrdы. Bir hutbesinde шunlarы sюylemiшti: "Askere gidenler illa Allah rыzasы iчin gitsinler. Giderken de шюyle niyet etsinler: 'Ben askere nice canlarы, namuslarы korumak iчin, vatanыmы, Иslam'ы mцdafaa etmek iчin gidiyorum." Askerde iken Hocaefendi'nin tavыr ve konuшmalarыnыn bюlцkteki erler цzerinde tesirler bыraktыьы yine asker arkadaшlarы tarafыndan шu юrnekle anlatыlыyor: "Onun bюlцьцnde hiч vukuat olmaz. Bюlцk yцzbaшыsы, merak ettiьi bu durumu bir gцn Baшчavuш'la paylaшtыьыnda, Baшчavuш шunlarы sюylemiшti: "Komutanыm! Bюlцkte Mahmud isminde bir er var. Sivil hayatыnda hoca imiш. Mцsaade ettim, akшamlarы askerle sohbet ediyor. Bюlцk ondan чok etkilendi. Vukuat olmamasыnda onun etkisi bцyцktцr." Yцzbaшы Mahmud Hocaefendi'nin ne konuшtuьunu merak edip, bir akшam sohbet ederken kapы arkasыndan onu dinlemiш, sonra baшчavuшa dюnцp "Bu hoca askerliьi bizden iyi biliyor" demiшti. Hocaefendi'nin askerliьe olan sevgisi ise цstadы Ali Haydar Efendi'den kaynaklanыyordu. Osmanlы Devleti'nin mцdafaasыnda fiili olarak gюrev alan Ali Haydar Efendi, uzun sцre gюrev yaptыьы Чanakkale cephesinde askerin moralmen diri kalmasыnda etkili olmuшtu. Hocaefendi'nin dostluk halkasы Sohbetlerinde tarikattan ziyade Иslam'a, Kur'an'ы Kerim'de emredilen helaller ve haramlara vurgu yapan Mahmud Hocaefendi'nin Sultan Selim Camii'ndeki vaazlarыnы iчeren "Sohbetler" kitabы da onun bu yюnцnц юrneklerle ortaya koyuyor. Mahmud Efendi'nin bu tarz bir цslup benimsemesi, farklы cemaatlere mensup insanlar nezdinde de saygыnlыьыnы artыrыyor. Mehmed Zahid Kotku'dan Salih Efendi'ye, Dursun Efendi'den Aшыkkutlu'ya, Muzaffer Ozak'tan meшhur vaiz Timurtaш Uчar'a kadar birчok ilim, fikir ve irшad adamыnыn cenaze namazыnы Mahmud Hocaefendi'nin kыldыrmasы, bu sevgi ve saygыnыn gюstergesi olarak kabul ediliyor. Mahmud Hocaefendi, sohbet ve derslerinde цmmet bilincine sцrekli vurgu yapыyor. Muhataplarыna daha чok Иslam'ыn ameli boyutunu anlatыrken, cemaatler arasы dayanышmaya юnem veriyor. Nitekim genчlik yыllarыnda farklы cemaatlerin bцyцkleriyle чok defa gюrцшmeler yaptыьы yakыnlarы tarafыndan anlatыlыyor. Yakыnlarы, Mehmed Zahid Koktu ve Sami Efendi'nin O'nun belli periyotlarla ziyaret ettiьi шahыslarыn baшыnda geldiьini kaydediyor. DЦNYA TANЫYOR Mahmud Hocaefendi'yi en az Tцrkiye kadar Иslam dцnyasы da tanыyor. Чaьыmыzыn meшhur mцfessirlerinden "Safvetu't- Tefasir" adlы tefsirin sahibi olan Muhammed Ali es-sabuni baшta olmak цzere Иslam coьrafyasыndan чok sayыda mцfessir, muhaddis ve fakih seveni olduьu biliniyor. Иsmailaьa Camii Said Ramazan el-buti, merhum Muhammed Bin Alevi gibi muasыr alimlerin Иstanbul'da ilk uьrak yeriydi. Milletine hizmete devam ediyor Цlkemizin ve Иslam Dцnyasы'nыn, Osmanlы'nыn son dюnemlerinden itibaren maruz kaldыьы tehditlerle, bugцn de karшы karшыya olduьu bir dюnemde Halidiliьin tabiи dokularыnы olduьu gibi koruyan ve kamuoyunda da saygыnlыьы ile dikkat чeken Mahmud Hocaefendi, цmmetmillet bilincinin oluшturulmasы noktasыnda юnemli roller ifa etti ve bugцn de etmeye devam ediyor. Evinden camiye elektrik чektirdi Hayatыnыn ilk yыllarыndan itibaren kul hakkыnы ihlal etmeme noktasыnda son derece titiz davranan Hocaefendi'nin bu yanыyla ilgili olarak talebeleri, шunlarы anlatыyor: "Hocaefendi, devlet malыnы шahsы adыna kullanmamaya aшыrы юzen gюsterir. Saьlыьы bozulana kadar her yыl Ramazan ayыnыn son on gцnцnde itikafa girerdi. Ramazan kыш aylarыna dюnцnce geceleri cami чok soьuk oldu. Hocaefendi ыsыnmak iчin camideki elektriьi kullanma yerine evinden camiye kablo чektirdi. Bu noktada bir asker arkadaшы ise шunlarы naklediyor: "Mahmud Efendi istirahat saatinde юncelikli olarak mescide giderdi. Abdest, namaz derken genellikle yemek ictimalarыna yetiшemezdi. Geч kaldыьы gцnler ona yemek ayыrыrdыm. Yemeьi alыnca sorardы, 'bu bizim bюlцьцn karavanasыndan mыdыr?' Hayыr deyince baшka bюlцьцn istihkakы bana helal olmaz der, yemeьi yemez, aч beklerdi." Bardaьы geri vermek iчin Tekirdaь'a dюndц Hocaefendi'nin bir talebesi de Tekirdaь'a yaptыklarы bir ziyaret sыrasыnda шahit olduьu hatыrasыnы шюyle dile getiriyor: "Yanыmыza bardak almayы unutmuшtuk. Su iчmek iчin bardak lazыm oldu. Tekirdaь'da vaaz ettiьimiz caminin imamыndan bardak istedik. Saь olsun getirdi. Hizmet bitti, geri dюnцyoruz. Иstanbul sыnыrlarы iчerisine girdik. Mahmud Efendi: "Bardaьы hocaefendi'ye verdiniz mi?" diye sordu. Kimsede ses yok. Sonra юьrendik ki bardak arabada unutulmuш. Hocaefendi шofюr arkadaшa "Hemen dюnцyorsun, Tekirdaь'a gidiyoruz." dedi. Evlerimize girmeden gittik. Bardaьы verdik, sonra Иstanbul'a dюndцk." 'ШЮHRET AFETTИR' Шюhreti afet olarak gюren ve bu yцzden medya kuruluшlarыna fotoьraf ve demeч vermeye sыcak bakmayan bu sufi bцyцьцn tasavvuf disiplini baьlamыnda dцшцnцldцьцnde keramet olarak deьerlendirilecek чok sayыda sюz ve ameli de var. Fakat kendisinin bu konudaki prensibi ise Nakшibendiliьin kurucusu Bahauddin Nakшibend'ten naklen sюylediьi "En bцyцk keramet Hz. Resulullah'ыn sцnnetine tаbi olmaktыr." ifadesinde юzetleniyor. Щабер Меркези.

6 CMYK 6 ¹ 3 Майыс/Ìàé 2012 АЩЫСКАПРЕСС Kazakistan'da faaliyet gюsteren Ahыska Tцrkleri Milli Merkezi'nin beш yыlda bir gerчekleшtirilen olaьan genel kurulu Almatыdaki dernek merkezinde yapыldы. Olaьan genel kurulda dernek faaliyetleri ve hesaplarы ibra edildikten sonra yeni dюnem baшkan seчimi yapыldы. Kazakistan Ahыska Tцrkleri Milli Merkezi baшkanlыьыna yeniden DATЦB Genel Baшkanы, Dr.Ziyattin KASSANOV seчildi. Yeniden Dernek Baшkanlыьыna сeчilen Z.KASSANOV, "Yapыlan seчim, benim Ahыska cemaati ile ilgili hayatыmda gюrdцьцm en demokratik, dцzenli ve edepli seчimdi." dedi. Kassanov ayrыca emeьi geчen herkese teшekkцr ettiьini belirtti ve дernek faaliyetlerine destek olan iш adamlarыna hediye verdi. Ziyattin KАССАНОВ Kimdir? Gцrcistan /Ahыlkelekli bir ailenin evladы olan Ziyatdin KASSANOV 23 Kasыm 1958'de Kazakistan/ Almatы'da doьdu. Иlk, orta ve lise tahsilini doьduьu Almata'da tamamladы yыlыnda Almatы Ulusal Ekonomi Enstitцsц Ekonomi Fakцltesinden mezun oldu yыllarыnda Tarыm Mцhendisliьi ve Su Цrцnleri Geliшtirme Bakanlыьыnda чalышtы yыllarыnda Bakanlыьыn Tarыm цrцnleri ithalatы шefi olarak чalышtы yыlыndan itibaren Kassanov Иnvensment Group adыyla 70'in цzerinde шirketler grubunu oluшturdu. Evli ve цч чocuk babasы olan Kassanov kыsa zamanda iш hayatыnda bцyцk baшarыlara imza atarak 1999'da Kazakistan Cumhuriyeti "Ahыska Tцrk Milli Merkezi Baшkanы oldu. Ardыndan Kazakistan Azыnlыk Haklarы Asambleyisi цyesi, Kazakistan Cumhuriyeti Milliyet Konseyi цyeliьine seчildi yыlыnda Uluslararasы Uyumu Korumakta Geliшtirmekte ve Toplumsal Yaшama Olan katkыlarыndan dolayы Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaшkanы Nursultan Nazarbayev'in kaрarы ile ''KURMET''-сайэы мadalyasыnы aldы. Yine 2011 йыlыn sonuna doьru Казакистан Cumhuriyeti Cumhurbaшkanы Nursultan Nazarbayev'in kararы ile 'DOS- TUK' мadalyasыnы aldы. Yine 2003 Avrupa Цniversitesi Ekonomi Uzmanlыьы "FAHRИ DOK- TORU", Asya - Birleшik Aile Uluslararasы Toplumsal Юrgцtцnцn ''GЦNEШ ИNSANЫ'' unvanlarыnы aldы. 2005'de UNESCO юncцlцьцnde Avrupa Fen Bilimleri Akademisinin (Hanover) ''ALTЫN KARTAL'' мadalyasыna laйыk gюrцldц. 2008'de Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi'nin (DATЦB) Baшkanы, 2011'de Ahыska Tцrkleri Meclis Baшkanы seчildi. Ïðåçèäåíò ïðàâëåíèÿ ÎÎ "Òóðåöêèé ýòíîêóëüòóðíûé öåíòð "Àõûñêà" - Çèÿòäèí Êàñàíîâ ðîäèëñÿ 23 íîÿáðÿ 1958 ãîäà, îáðàçîâàíèå âûñøåå - ýêîíîìèñò. Â 1981 ãîäó îêîí èë Àëìàòèíñêèé èíñòèòóò íàðîäíîãî õîçÿéñòâà. Ñ 1982 ïî 1989 ãã. ðàáîòàë íà ðàçëè íûõ äîëæíîñòÿõ â ñèñòåìå Ìèíèñòåðñòâà ìåëèîðàöèè è âîäíîãî õîçÿéñòâà Êàçàõñêîé ÑÑÐ. Ñ 1989 ïî 1995 ãã. - íà- àëüíèê îáúåäèíåíèÿ îáùåñòâåííîãî ïèòàíèÿ è ðîçíè íîé òîðãîâëè Ìèíèñòåðñòâà ìåëèîðàöèè è âîäíîãî õîçÿéñòâà. Â 1995 ãîäó ñîçäàë íåñêîëüêî êîìïàíèé. Ñ 1995 ïî 2003 ãã. - äèðåêòîð ÒÎÎ "Êîìïàíèÿ "Àìðèòà", çàòåì ïðåçèäåíò ÒÎÎ "ÑÏ Êóðûëûñ ñòàð". Ñâîåé àêòèâíîé æèçíåííîé ïîçèöèåé è ïðàêòè åñêèìè äåëàìè çàâîåâàë óâàæåíèå è âûñîêèé àâòîðèòåò ñðåäè øèðîêîãî êðóãà âñåõ ñîöèàëüíûõ ñëîåâ íàñåëåíèÿ. Èçáðàí ëåíîì ñîâåòà Àññàìáëåè íàðîäà Êàçàõñòàíà, ëåíîì Ñîâåòà íàöèîíàëüíîé áåçîïàñíîñòè. Çà áîëüøèå çàñëóãè â ðàçâèòèè è óêðåïëåíèè äðóæáû ìåæäó íàðîäàìè Êàçàõñòàíà, ñîõðàíåíèå ñòàáèëüíîñòè â ãîñóäàðñòâå íà Õ þáèëåéíîé ñåññèè Àññàìáëåè íàðîäà Êàçàõñòàíà, â äåêàáðå 2003 ãîäà Óêàçîì Ïðåçèäåíòà Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí - Í.À.Íàçàðáàåâà Çèÿòäèí Èñìèõàíîâè Êàñàíîâ íàãðàæäåí îðäåíîì "ÊÓÐÌÅÒ". Êîíöå ïðîøëîãî âåêà ñîáûòèåì ñòàëî íàãðàæäåíèå Ç.Êàñàíîâà Åâðîïåéñêîé àêàäåìèåé íàóê (Ãàííîâåð - Ãåðìàíèÿ), ðàáîòàþùåé ïîä ïàòðîíàæåì ÞÍÅÑÊÎ, îðäåíîì "Çîëîòîé Îðåë", ïðèñâîåíèå åìó çâàíèÿ "Äîêòîðà ïî åòíîãî óíèâåðñèòåòà" Åâðîïåéñêîé Àêàäåìèè Íàóê, " åëîâåê Ñîëíöà" Ìåæäóíàðîäíîé Àññîöèàöèè "Àçèÿ - åäèíàÿ ñåìüÿ". Çèÿòäèí Èñìèõàíîâè Êàñàíîâ íàãðàæäåí äâóìÿ þáèëåéíûìè ìåäàëÿìè ÐÊ, áëàãîäàðñòâåííûì ïèñüìîì çà àêòèâíîå ó àñòèå â ïåðèîä âûáîðîâ Ïðåçèäåíòà Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí. Â ìàå 2006 ãîäà â Ñòàìáóëå, íà î åðåäíîé öåðåìîíèè âðó- åíèÿ ïðåìèé "Íà ïüåäåñòàëå " îáùåñòâåííî-ïîëèòè åñêîé òåëåâèçèîííîé ïðîãðàììû "Æèçíü" 7 Êàíàëà Òóðöèè è Ìåæäóíàðîäíîãî æóðíàëà "First business" çà âêëàä â ðàçâèòèå, ñîõðàíåíèå è óêðåïëåíèå ñîòðóäíè åñòâà â òþðêñêîì ìèðå Çèÿòäèí Èñìèõàíîâè Êàñàíîâ áûë íàãðàæäåí íàðÿäó ñ òàêèìè âûäàþùèìèñÿ äåÿòåëÿìè ìèðîâîãî çíà åíèÿ, êàê áûâøèé ïðåçèäåíò Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè Ñóëåéìàí Äåìèðåëü, ïèñàòåëü, ó ðåäèòåëü Ìåæäóíàðîäíîãî óíèâåðñèòåòà èì.àõìåäà ßññàóè â ã.òóðêåñòàí Íàìûê Êåìàëü Çåéáåê. Çà âêëàä â óêðåïëåíèå äðóæáû ìåæäó íàðîäàìè, áëàãîòâîðèòåëüíóþ äåÿòåëüíîñòü Ç.È.Êàñàíîâ íàãðàæäåí ïî åòíûìè ãðàìîòàìè è äèïëîìàìè íåñêîëüêèõ îáùåñòâåííûõ îðãàíèçàöèé, â òîì èñëå, è çàðóáåæíûõ ñòðàí. Ïîä åãî íåïîñðåäñòâåííûì ðóêîâîäñòâîì è ïðàêòè åñêîé ïîìîùè â ÒÝÖ ïðîâåäåíà áîëüøàÿ îðãàíèçàòîðñêàÿ ðàáîòà ïî ïîâûøåíèþ ýôôåêòèâíîñòè äåÿòåëüíîñòè îáùåñòâà â öåëîì, òî ïðèâåäåíî íèæå. Ñ 2008 ãîäà áûë èçáðàí ïðåçèäåíòîì Àññîöèàöèÿ Âñåìèðíûõ Òóðîê Àõûñêà, à ñ 2011 ãîäà âîçãëàâëÿåò Ìàæèëèñ Àññîöèàöèè Âñåìèðíûõ Òóðîê Àõûñêà. Kыrgыzistan'dayыm.. Atayurtlarыn birinde.. Zira gцnцmцzde Tцrk kюkenli cumhuriyetler чoьaldыьы iчin юyle demem gerekiyor... Uzun yыllar sonra tekrar yazmak gцzel bir duygu... Son olarak 1992 yыlыnda New York'ta yaшarken пazar yazыlarыnыn yanы sыra muhabirlik yapmышtыm. Hesaplayыnca biraz moralim bozuldu. Yaшlandыьыmы bir kez daha hatыrladыm. Bu da kюtц yanы... Kыrgыzistan'a ilk olarak 1993 yыlыnda gelmiшtim. Burayы tanыtan bir derginin editюrlцьцnц цstlenmiшtim, daha baшka gюrevlerin dышыnda. Tцrkmenistan, Kыrgыzistan, Kazakistan ve Tцrkiye dюrtgeninde dolanыp durdum yaklaшыk 4 yыl. Чeшitli tanыtыm yayыnlarы, dergiler ve TRT muhabirliьi. Sonrasы tekrar Tцrkiye ve Tцrk Basыnы. Ama kaderde tekrar bu topraklara geri gelmek varmыш. Bu kez eшim ve 2 чocuьumla birlikte. Tцrkiye ile Kыrgыzistan'ыn birlikte kurup bцyцttцьц Manas Цniversitesi'ne. Danышmanlыk yaptыьыm turizm firmasы "Candaш Limited" ile buradaki yerel firma "Dasmia"nыn organizasyonu ve Tцrkiye Cumhuriyeti'nin чок katkыsы иле kalabalыk bir gazeteci topluluьunu buraya getirip aьыrlamышtыk. Kыrgыzistan'ыn Tцrkiye'de tanыtыmыnы saьlamышtыk o yыllarda. Иki idealist insan Sayыn Иbrahim Чetinsoy ile дюнеминде Kыrgыzistan Turizm Bakanы konumunda olan Sayыn Turusbek Mamaшov iki цlkenin yakыnlaшmasы konusunda bцyцk gayretler sarfettiler. Иlk geldiьim yыllarla шimdiki arasыnda bцyцk farklar var. "Чaykana" olarak adlandыrыlan birkaч basit yemek salonlarыnыn dышыnda sadece ve sadece bir restoranыn bulunduьu Biшkek'te bugцn kafeleri ile dцnya rekoru kыrmыш durumda. Bu kцчцcцk шehirde 3 bine yakыn kafe var. Bunlar bildiьiniz anlamda kafeler deьil. Tamamыna yakыnы mцzikli. Hem kafe, hem bar, hem lokanta. Kimileri de эece кulцbц niteliьinde. Az sayыda kafe de 24 saat hizmet veriyor. Bunlarda Tцrkчe шarkыlar ve tцrkцler bile чalыnыyor. Bu kafelerin hatыrlы mцшterilerinin baшыnda Tцrkler geliyor. Цlkede bir baшka rekor, yabancы vakыf ve dernekler konusuda kыrыlmыш durumda. Yaklaшыk 7 bin kuruluш var. Чoьu dini ve kцltцrel. AHЫSKAPRESS gazetesi aracыlыьы ile шunu Иletmek isterdim. Eski Sovyetler Cumhuriyeti daьыldыktan sonра baьыmsыzlыьыna kavuшan Tцrki memleketlerimizin kalbi Tцrkiye ile vurmaьa baшladы. Rahmetli Cumhurbaшkanы Turgut ЮZAL, Orta Asya ve Kazakistan gezisi sыrasыnda Ahыska Tцrkleri ile de юzel olarak gюrцшerek, Ahыska Tцrkleri'nin vatanlarыna dюnmeleri iчin yardыmcы olmak iчin sюz vermiш ve 150 aileyi Tцrkiye'ye getirmiшti. Шimdi bu vatanseverlik misйонуну Ahыska Tцrklerinin Lideri DATЦB Genel Baшkanы Ziyatdin KASSANOV baшta olmak цzere Ahыska Meclisi yerine getirmеkte. Шu anda biliyorsunuz Ahыskalыlarыn 70 binden fazlasы Tцrkiye'ye dюnmцшtцr. Tцrkiye hepimizin vatanыdыr. Ve biz vatanыmыz olan Tцrkiye'yi kendimizden fazla seviyoruz. Misafiri olduьum her bir Ahыskalы'nыn evinde Иstanbul baskыlы bir Кur'an ve bir Tцrk bayraьы vardыr. Yani onlar nerede olursa olsun kendini Tцrkiye'nin bir parчasы gibi hissediyor. Tцrk, Ahыskalы dцnyanыn bir yerinde bir sыkыntы чekiyorsa bu Tцrk olduьundan dolayыdыr. Baшka hiчbir sыkыntы yoktur. Asimilize olmadыьыmыz iчin bцtцn bu sыkыntыlar yaшanmaktadыr. Siz, Ahыskalы kardeшlerim kendi kюkцmцze sarыlarak Tцrk kцltцrцnц, юrf ve adetini saьlamlaшtыrdыnыz. Dцnyada шu anda vatanыna dюnmek hakkы olmayan yegane halk Ahыskalыlardыr. Afrika'da bile bюyle bir шey yoktur. Hepimizin hedefi 1944'te Ahыskalы Tцrklere yapыlan haksыzlыьы чюzmektir. Vatanыna dюnmek isteyen Ahыskalыlarыn dюnmesini saьlamaktыr. DATЦB'цn kurulma amaчlarыndan birinin de bu olduьunu biliyorуз. Ahыska Tцrkleri, yiyecek iчecek fakiri deьiller, чalышыyorlar ve hayatlarыnы sцrdцrцyorlar. Ahыska Tцrkleri fakirdir - vatan fakiridir. Vatanlarыna kavuшmayы, vatanlarыnda bir bayrak altыnda yaшamayы юzlцyorlar. Шimdi Ahыska Tцrkleri, Tцrkiye Hцkцmeti'nden kendilerine sahip чыkmalarыnы ve kendi юz vatanlarыna dюnmeleri iчin gerekli giriшimlerde bulunmalarыnы istiyorlar. Allah'u Teala Tцrkiye mizi baшыmыzdan eksik etmesin. Her felakette soydaшlarыmыz diyerek dцnyanыn her yerindeki Tцrklere sahip чыkmaktadыr. Ahыska Tцrklerine de ulaшmыш, dertlerine derman olmuшtur. Ancak Tцrk hцkцmetimizin daha чok шeyler yapabileceьi inancыndayыm. Ahыskalы kardeшlerim biraz daha gayret sarf etse, sabыr etse, vatan kapыlarы tam aчыlыr. Bir gцn siz Ahыskalы kardeшlerimin de yцzц юmцr boyu gцlecektir Иnшallah. Saygыlarla, Иbrahim ЧETИNSOY "Candaш Limited" Шirketinin Genel Baшkanы, Иstanbul.

7 ¹ 3 Майыс/Ìàé ДИЙАР БЕ ДИЙАР... АННЕЛЕР ЭЦНЦ ВАТАН ЖЕМИЙЕТИ ЙЕНИ БАШКАНЫНЫ СЕЧТИ Her yыlыn Mayыs ayыnыn ikinci pazar gцnц Anneler Gцnц'dцr. Anneler Gцnц evrensel bir gцndцr. Dцnyada milyonlarca ana bugцn чocuklarы tarafыndan sevgi ve saygы ile anыlыr. Anneler Gцnц Tцrkiye'de 1955 yыlыndan bu yana kutlanыyor. Gazetelerde annelerle ilgili yazыlar, anыlar, шiirler yayыnlanыr. Radyo ve televizyonda ana sevgisini konu eden konuшmalar yapыlыr. Шimdi derneklerimizde de ayrыca Anneler Gцnц nedeniyle toplantыlar dцzenlenir. Bu toplantыlarda okunan шiirler, sюylenen tцrkцler, шarkыlar, annelere armaьan edilir. Anneler Gцnцnde annemize bir demet kыr чiчeьi armaьan ederek, bir gцzel sюzcцkle yanaьыndan юperek onu чok mutlu ederiz. Her zaman senin karшыnda masum ve sevgine muhtaч bir чocuk ruhuyla dururuз. Чцnkц sen benim annemsin. Beni benden чok tanыyansыn, bilensin. Bana sarыldыьыn zaman tцm dertlerimi yok edensin. Anneler gцnцn kutlu olsun ey aziz kadыn, annem! Ben dцnyaya gюzlerimi aчarken O dцnyaya gюzlerini kapamыш Ben anne anne diyerek aьlarken Onun anneside ona aьlarmыш. Anne dediler anne, baldan tatlы Anne dediler anne, чok шevkatli Anne dediler anne, kara bahtlы Ben annemi, annemi gюrmedimki. Azerbaycan'ыn baшkenti Bakц'de Ahыska Tцrkleri Vatan Cemiyeti'nin 8. Kurultayы dцzenlendi. Kurultayda Azerbaycan Ahыska Tцrkleri Vatan Cemiyeti'ne yeni baшkan seчildi. Koklamadan sevmeden yavrusunu Canыndan bir parчa can yavrusunu Belkide чiтerinin yarыsыnы Beni gюrmeden gюzlerini kapamыш. Ben hiч tatmadыm anne kokusunu Hiч bюlmedim kimsenin uykusunu Kendim yaшadыm karanlыk korkusunu Ben annemi, annemi gюrmedimki. Anne dediler anne, baldan tatlы Anne dediler anne, чok шevkatli Anne dediler anne, kara bahtlы Ben annemi, annemi gюrmedimki. Hiч annemi gюrmediьim halde ben, Anne anne diye aьlarыm neden? Anne demek nasыl bir шey ki bilmem Gюrmeden severmiш her insan, hemen. Mehmet Dumanlы. Azerbaycan'ыn 23 ilчesinden 270 delegenin katыldыьы ve Divan Бaшkanlыьыna Rцstem Шakirov, Бaшkan Йardыmcыsы Etemшah Бey ve кatip olarak da Yusuf Seferov'un seчildiьi Kurultay, 1 dakikalыk saygы duruшunun ve Azerbaycan Milli Мarшы nыn okunmasыnыn ardыndan baшladы. Tцzцk deьiшikliьi, gюч ile iligli toplanan evraklarыn sistemleшtirilmesi, baшkan seчimi, merkezi icra organыnыn seчimi gibi gцn- 500 kadar Ahыska Tцrkц bulunduьunu belirterek "Gцrcistan'a dюnmek iчin kabul edilen mцracaat sayыsы 5 bin 800. Ancak bu kiшilerin evraklarыnda bazы eksiklikler var. Bu eksiklikler tamamladыktan sonra vatanlarыna geri dюnecekler. Biz istiyoruz ki milletimizin her zaman Gцrcistan'a dюnmeye hakkы olsun. Bizim millete Gцrcistan'ыn yardыm edecek gцcц yok. Biz bunu baшka devletlerden istiyoruz. Юzellikle biz Tцrkiye Жумщурийети'nden yardыm bekliyoruz. Tцrkiye devletinin Ahыska Tцrklerinin dюnцшцyle ilgili belli programlarы var." шeklinde konuшtu. Gцrcistan'ыn Ahыska Tцrklerinin geri dюnцшц konusuna nasыl baktыьы DATЦB Baшkan Yardыmcыsы ve Genel Koordinatюrц Sadyr EИBOV'un UKRAYNA ziyareti DATЦB Baшkan Yardыmcыsы ve Genel Koordinatюrц Sadyr EИBOV, Nisan 2012 tarihlerinde gerчekleшtirdiьi Ukrayna ziyareti esnasыnda ilk olarak, T.C. Ukrayna Bцyцkelчisi Mehmet SAMSAR tarafыndan kabul edildi. Gюrцшmede, Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi (DATЦB) Baшkan Yardыmcыsы ve Genel Koordinatюrц Sadyr Eibov, T.C. Ukrayna Bцyцkelчisi Mehmet SAMSAR'a, Ahыskaлы Tцrkler ve Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi(DATЦB)'цn kuruluш amacы ve yaptыьы faaliyetleriyle ilgili geniш bilgi verdi. Gюrцшmeye katыlan Ukrayna Ahыskaлы Tцrkler Vatan Cemiyeti'nin Baшkanы Marat Rasulov ise, Bцyцkelчi Mehmet SAMSAR'a Ukrayna'nыn чeшitli illerinde ikamet eden Ahыskaлы Tцrklerin yaшadыklarы problemleri anlattы. Marat Rasulov, Ukrayna'da yaklaшыk dokuz bin Ahыska Tцrkц'nцn yaшadыьыnы ve bunlarыn чoьunluьunun tarыm iшlerinde чalышmakta olduьunu ifade etti. Ukrayna Ahыskaлы (Meshet) Tцrkler Vatan Cemiyeti'nin Baшkanы ve aynы zamanda Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi (DATЦB) Meclis цyesi olan Marat Rasulov, ayrыca Ahыskaлы Tцrkler olarak,tцrkiye'den iki konuda destek beklediklerini sюyledi. Marat Rasulov, bunlardan birincisinin, tarыm konusundaki yeni teknolojilerin Ukrayna'ya getirilmesi ve yeni чalышma imkanlarыnыn saьlanmasы olduьunu belirtirken, ikincisinin ise, Ukrayna Ahыskaлы (Meshet) Tцrkler Vatan Cemiyetinin kюylerde, ilчelerde ve illerdeki seчimlerinin yapыlmasы ve buradaki temsilciliklerinin ve baшkent Kiev'deki merkezi ofisinin aчыlmasы olduьunu dile getirdi. Marat Rasulov, ayrыca konuшmasыnыn sonunda Ukrayna'da iш yapan Tцrk iш adamlarыndan Ahыskaлы Tцrklere destek olmalarыnы da istedi. Gюrцшmeye, ayrыca, Ukrayna Ahыskaлы (Meshet) Tцrkler Vatan Cemiyeti'nin Kыrыm Temsilcisi Nuretdin Nazirov da katыldы. Юte yandan, T.C.Ukrayna Bцyцkelчisi Mehmet SAMSAR, yapыlan bu gюrцшmeyi чok юnemsediьini ve Ahыskaлы Tцrklere her tцrlц destek ve yardыmы saьlayacaklarыnы sюyledi. Bцyцkelчi Mehmet SAMSAR, Marat Rasulov'un, Ukrayna'da Ahыskaлы Tцrklerin yaшadыklarы tцm bюlgeleri gezmesini ve Ahыskaлы Tцrklerin mevcut olan problemleri hakkыnda kendisini bilgilendirmesini de istedi. Sadyr Eibov, Nikolayev ve Herson illerinde yaшayan Ahыskaлы Tцrkleri ziyaret etti Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi (DATЦB) Baшkan Yardыmcыsы ve Genel Koordinatюrц Sadyr Eibov, daha sonra Ukrayna'nыn, Nikolayev ve Herson illerinde yaшayan Ahыskaлы Tцrkleri ziyaret etti. Иlk юnce, 14 Nisan 2012 tarihinde Ukrayna'nыn Nikolayev ilinin, Baшtanskiy ilчesinin, Vinogradovka kasabasыna baьlы, 5 ayrы kюyde yaшayan Ahыskaлы (Meshet) Tцrkler Vatan Cemiyeti temsilcilerinin dцzenlediьi toplantыya katыlan Sadyr Eibov, 15 Nisan 2012 tarihinde ise, Ukrayna'nыn Herson ilinin, Чaplinka ilчesi sinema salonunda dцzenlenen ve Чaplinka ilчesinin 8 ayrы kюyцnde, Geniceskiy ilcesinin 2 kюyцnden, Golopristanskiy, Kolokcakskiy, Gornostaevskiy ilчelerinde yaшayan Ahыskaлы (Meshet) Tцrkler Vatan Cemiyeti temsilcilerinin dцzenlediьi toplantыya da katыldы. Тoplantыya, айны заманда Ukrayna Ahыskaлы (Meshet) Tцrkler Vatan Cemiyeti Bюlge Temsilciliьi Baшkanы Zahaddin Aslanovda katыldы. Toplantы baшlamadan юnce, Kasыm 1944 sцrgцnцnde ve yыllarыnda Юzbekistan'ыn Fergana ve Taшkent illerinde meydana gelen acы olaylarda шehit olan Ahыskaлы Tцrklerin ruhlarыna Kuran-ы Кerim okundu ve dua edildi. Daha sonra, toplantыyы yюneten Feyzu Askarov, Иl Иmamы Kazыm Hoca ve Чaplinka ilчe Иmamы Иbrahim Hoca'ya sюz verdi. Herson il Иmamы Kazыm Hoca ve Чaplinka ilчe Иmamы Иbrahim Hoca toplantыda yaptыklarы konuшmalarыnda, Ukrayna'nыn Herson ilinde yaшayan Ahыskaлы Tцrklerin mevcut olan problemlerini dile getirdiler. Resimlerde: 1.T.C.Ukrayna Bцyцkelчisi Mehmet SAMSAR, DATЦB Baшkan Yardыmcыsы ve Genel Koordinatюrц Sadyr EИBOV, Ukrayna Ahыskaлы (Meshet) Tцrkler Vatan Cemiyeti Baшkanы Marat RASULOV ve Kыrыm Temsilcisi Nuretdin NAZЫROV. 2. Ukrayna'nыn Nikolayev ilinde yaшayan Ahыskaлы Tцrklerin temsilcileri. dem maddelerinin okunduьu Kurultay'da baшkanlыk iчin Иbrahim Memmedov, Fezli Eшferov, Cumali Osmanov ve Mizam Hesenov yarышtыlar. Kurultayda konuшan Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi Genel Baшkanы Ziyатdin Kasсanov, "Tцrkiye Bakц Bцyцkelчiliьinde yaptыьыmыz toplantыda 'Azerbaycan'da yaшayan Ahыska Tцrkleri toplanыp bir baшkan seчmeli ve biz Tцrkiye Devleti olarak kimle чalышacaьыmыzы bilmeliyiz. Bir baшkanы gюrdцkten sonra biz чalышmalarыmыzы hыzlandыrabiliriz ama bu olmadan bir шey yapamayыz' dediler. Biz Ahыskalыlar olarak gece toplandыk ve en kыsa zaman iчinde bir baшkan seчmek sonucuna vardыk." ifadelerini kullandы. Ziyатdin Kaсsanov yaptыьы aчыklamada bugцne kadar kendi чabalarыyla Gцrcistan'a dюnen sadece 2 bin konusuna da deьinen Kasсanov, "Biz bir yыldыr Gцrcistan devletiyle iliшki kurduk. Bir yыl юnce Gцrcistan devletiyle hiчbir baьlantыmыz yoktu. Son zamanlarda hem devletle hem parlamentolarla hem de Ahыska Tцrklerinin geri dюnmesi iчin kurduklarы komisyon цyeleriyle biz devamlы temastayыz. Ama Gцrcistan hцkцmetinde ve milletinde biraz tereddцt var. Bizim oraya geri dюnmemizi fazla istemiyorlar. Biz bugцn onlara her шeyimizle kanыtlыyoruz ki bizim Gцrcцler kadar o topraklarda hakkыmыz var." dedi. Her bir baшkan adayы konuшmalarыnы tamamladыktan sonra seчimler yapыldы. Demokratik bir seчim geчiren 8. Kurultay'da Ahыska Tцrkleri Vatan Cemiyeti Бaшkanlыьыna 151 oy ile Иbrahim Memmedov seчildi. Орщан ФАИГОВ, АщыскаПресс Бакц.

8 8 ¹ 3 Майыс/Ìàé 2012 ЭУРБЕТ Ahыskalы Aшыk Sefili. Dedim gюnцl sana gitme, Чetin olur yolun gurbet. Hыsыm akraba bulunmaz, Dцzde kalыr юlцn gurbet. Ataшa yandыrma юzцn, Ah чeker, kan aьlar gюzцn, Garip yerde geчmez sюzцn, Kыsa eyler dilin gurbet. Sefili oda yandыrыr, Kim su serper, kim sюndцrцr Bin gцnцn bire indirir, Ahir bцker belin gurbet. Ahыska Tцrkleri ile ilgili politikalarыn stratejik boyutunun inceleнdigi чalышmada, Ahыska meselesinin ortaya чыkmasыnda юnem arz eden hususlar tarihsel bir sцreч iчerisinde ele alыnmышtыr. Ahыska meselesinin bugцn dahi чюzцmlenememesinde юnemli bir etken olan etnik kimlik konusunda, her iki tarafыnda iddialarы tarafsыz olarak incelenerek юzellikle fikir ayrыlыklarыnыn yoьunlaшtыьы hususlar цzerinde durulmustur. Meselenin uzun sцre чюzцmsцz kalmasыnda юnem arz eden diьer faktюr olan bюlgenin coьrafi durumu ve stratejik юnemi, Tцrkiye, Rusya, Gцrcistan ve Ermenistan aчыsыndan deьerlendirilmiш, askerи-stratejik deьeri ise Tцrkiye-Kafkasya, Kafkasya- Tцrkiye ana yaklaшma istikametleri kapsamыnda ele alыnmыs, bюlgenin eko-stratejik durumu ile ilgili olarak, mevcut ve planlanan enerji koridorlarы ile enerji kaynaklarыnыn doьudan batыya aktarыlmasыnыn ABD, Rusya, Tцrkiye ve Avrupa aчыsыndan юnemi vurgulanmыstыr. Bюlgedeki "чюzцmsцzlцk чюzцmц nцn en юnemli aktюrц olan Ermenistan'ыn Ahыska Tцrklerinin ana vatanы olan Cavahet Bюlgesine yюnelik yayыlmacы politikasыnыn Rusya tarafыndan gerek Gцrcistan'daki iч karышыklыklarыn gцndemde tutulmasы, gerekse bюlgedeki askerи цssцn Ermenilere psikolojik destek saьlanmasы шeklinde devam ettiьi, sцrecin юnцmцzdeki dюnemde юzerk bir yapыyы beraberinde getirerek, "Bцyцk Ermenistan" idealinin юnemli bir aшamasыnы oluшturabileceьi deьerlendirilmistir. Dцnden bugцne Ahыska meselesinin baшlangыcыnы teшkil eden 1944 Stalin Сцrgцnц ile 1989 Fergana Оlaylarы'nыn gerчek ve gюrцnцrdeki sebepleri dюnemin SSCB politikalarы ышыьыnda deьerlendirilmis, sonuчlarыnыn bugцne yansыmalarы ele alыnarak Ahыskaлы Tцrklerin sцrgцn sonrasы sosyo-politik ve demografik yapыlarы incelenmiшtir. ABD'nin 2005 yыlыndan itibaren yцrцrlцьe koyduьu ve Krasnador'da yaшayan Ahыskaлы Tцrklerin ABD'ye gюч etmesini юngюren proje ile elde etmeyi planladыьы kazanыmlar ile bu durumun Tцrkiye'nin Ahыskaлы Tцrklerin geleceьine yюnelik politika ve юngюrцlerine etkisi deьerlendirilmiшtir. Ahыska halkыmыz gцnцmцzde eski Sovyetler Birliьini oluшturan topraklarda Kazakistan, Azerbaycan, Юzbekistan, Kыrgыzistan, Rusya Federasyonu, Sibirya'da daьыnыk olarak yaшamaktadыrlar. Tarihimize bir kez daha baшvuralыm. Ahыska Tцrklцьц, bцtцn tarihi yaralarыna raьmen, Tцrk kцltцrцnц hаlа canlы olarak yaшatmaktadыr. Rus iшgali sыrasыnda (28 Aьustos 1828 sabahы) Ahыska шehrinde tцm kцtцphaneler ateшe verilmiшtir. Daha sonra Sovyetler Birliьi dюneminde rejimin baskыsы sonucu onlarla ilgili hemen hemen hiчbir yazыlы kaynak ortaya konulmamышtыr. Ancak kuшaktan kuшaьa sюzlц gelenekte yaшatыlmakta olan чok kuvvetli ve zengin kцltцrц mevcuttur. Bundan dolayы чalышma planы olarak Kazakistan'da yaшayan Ahыska Tцrklerini araшtыrarak daha юnce kayda geчirilmemiш ve yok olma yolunu tutmuш sюzlц kцltцr цrцnlerini araшtыrarak, kimlikleriyle ilgili duygu ve dцшцncelerini tespit etmek ve zorunlu gючцn (tehcir) zihinlerindeki izlerini saptamak amaчlanmышtыr. Tarihi kaynaklardan faydalanarak ve asыl bu dramы yaшamыш olan somut kiшilerin hаlа sadece sюzlц gelenekte yaшatыlan bilgilerin kaydedilmesi iчin Gцney Kazakistan vilayetinde yaшayan ozan Ahыskalыlarыmыzdan юьrenmek istediklerimiz fazlasыyladыr. Gюч sыrasыnda insanlarыn baшlarыndan geчenlerin, yani bu trajediyi yaшayan ya da onlarыn чocuklarыndan dinlemek suretiyle olup bitenleri onlarыn gюzцyle, yorumuyla dinlemek чok шey anlatыyor. Gцney Kazakistan'daki kюylerde insanlarla yцz yцze konuшmak suretiyle geчmiшle ilgili anlattыklarыnы юnemsemek yeterli. Иbrahim Tцrki, Aшыk Mamot vb. Ahыska Tцrklerinin kendi anavatanlarыndaki yaшamlarыnы, sцrgцnцnц, yeni topraklara uyum saьlayarak oralarda yaшamalarыnы ve diьer kцltцrler karшыsыnda kendi kцltцrlerini kaybetmeyerek, gцnцmцze kadar yaшattыklarыnы ortaya koymuш vatansever soydaшlarыmыz. Ahыska ile ilgili daha sorulacak чok sorumuz ve konuшulacak o kadar konumuz var ki. Шimdilik bu kadar yeter. Unutmuyalыm! Mцcadele yolunda bцtцn tevvekцlцmцz, bцtцn gцvencimiz DATЦB'dцr. Иnanыyor ve gцveniyoruz ki DATЦB sюzde kalmayacaktыr. Иnшallah DATЦB yюneticileri sayesinde baшlatmыш olduьumuz mцcadeleyi baшarы ile sona erdiririz. Saygыlarыmы sunar, bir sonraki sayыda gюrцшmek dileьi ile. Ramiz MEШEDИHASANLЫ yыlыnda Sovyetler Birliьini ziyaret eden dюnemin Tцrkiye Cumhuriyeti Baшbakanы Turgut Юzal ile birlikte Moskova'ya giden gazeteci Muammer Elveren Ahыskaлы Tцrkleri sцrpriz bir шekilde tanыdыьыnы anlattы. Kremlin Сarayы nыn bir kюшesinde bulunan bir grup Tцrk gюrцnce yanlarыna yaklaшarak ilk temasы kurduьunu sюyledi. Daha sonra dernek temsilcileriyle bir araya gelerek onlarыn sorunlarыnы dinlediьini sюzlerine ekledi. Fergana faciasы meydana gelmiш Ahыskaлы Tцrkler ikinci bir sцrgцn yaшamaktayken kapalы kapыlar ardыnda demir perde Sovyetler Birliьi iчinde seslerini duymayan saьыr dцnyaya kendilerini anlatmak iчin mцcadele veren Ahыskaлы Tцrkler 1991 yыlыnda Rahmetli Turgut Юzal cumhurbaшkanы olarak SSCB Rusya'sыnы ziyarette bulunuyordu. Dюnemin Cumhurbaшkanы Turgut Юzal'ыn uчaьыnda yine Hцrriyet Gazetesi'ni temsilen Muammer Elveren de bulunuyordu. Halen aynы gazetenin Paris Temsilciliьi gюrevini sцrdцren Elveren yыllar sonra Strasbourg'ta Avrupa Konseyi binasыnda Ahыskaлы Tцrkler ile ilgili yapыlan bir araшtыrma sыrasыnda 17 yыl юnce Kremlin Sarayыna giderken meydanda gюrdцьц manzarayы bize шюyle anlattы. "Meydana giriшte bir grup kalabalыьыn, bir kюшede Tцrkчe ve Rusчa pankartlar aчtыklarыnы gюrdцk. Gruba doьru yaklaшarak Tцrk olup olmadыklarыnы sordum. Benim Tцrkiye'den geldiьimi gюrцnce boyunlarыna asыlы pankartlarыn iplerini чыkararak gelip beni kucaklayыp sыmsыkы sarыldыlar. Halen o insanlarыn beni inanыlmaz bir hasretle ve шefkatle baьыrlarыna basmalarыnы unutamыyorum. Rusya'da halen birчok yasaьыn olduьu o dюnemde Ahыskaлы Tцrkler sorunlarыnы dile getirmek iчin bir gюsteri dцzenleyeceklerini yetkililere sюylemiш. Rus Polisi de bir kюшede kendilerine seslerini duyurmalarы iчin bir yer vermiш fazla gцrцltц yaptыrmadan sadece sessiz bir шekilde pankart aчmalarыna izin vermiшler. O gцzergаhtan Turgut Юzal geчecekti. Vatana dюnmek istediklerini haykыrыyorlardы kartonlara Tцrkчe ve Rusчa yazыlы pankartlarda. Turgut Юzal'da yanlarыna yaklaшarak dertlerini dinlemiшti. Daha sonra bana geldiler Turgut Юzal'a iletilmek цzere yazdыklarы mektuplarыnы verdiler. Bende onlarыn sorunlarыnы dinleyip belki de Tцrk basыnыnda ilk haberlerini yapmышtыm. Oradaki gюrцшtцьцm Kыrgыzistan Ahыskaлы Tцrkler Baшkanы Abuzer Tayfur sorunlarыnы anlatыrken 1944 yыlыnda sцrцldцkleri vatanlarы Ahыska'ya dюnmek istediklerini ve Tцrkiye'nin kendilerine yardыm etmesini istiyordu. Diyordu ki biz Tцrk olduьumuz iчin bizi sцrdцler. Baшka millet olsaydыk bizi sцrmezlerdi. Шimdi de Tцrkiye bize sahip чыksыn. Bizim vatanыmыza dюnmemize ve haklarыmыzыn geri iade edilmesine yardыm etsin". Muammer Elveren'e verilen mektuplarыn aslы dюnemin Cumhurbaшkanы Turgut Юzal'a Elveren tarafыndan iletilirken, 17 yыl aradan sonra kopyalarыnы da arшivinden чыkararak bize verdi. (Бурщан ЮЗКОШАР). Bu mektubun ardыndan Cumhurbaшkanы Turgut Юzal Ahыska Tцrklerini kabul ederek sorunlarыnы dinlediьi sюyleyen Muammer Elveren mail olarak bana attыьы notunda шюyle diyordu: "Sevgili Burhan, Fergana Vadisi ndeki Ahыskaлы Tцrkler Sovyetler Birliьi dюnemindeki Kremlim Sarayы karшыsыndaki ilk gюsteride yanlarыnda bulunarak haberlerini dцnyada ilk yapan gazeteci olmuш sonra da onlarы Moskova'da rahmetli Юzal ile buluшturmuшtum. Arшivimde bir resim ararken bunu gюrцnce seninle paylaшayыm dedim. Sevgili Burhan 35 yыlыn arшivi var, zaman yok aslыnda чok resim ve belge bulunur ama чoьu negatif ve diapozitif filmler, юnce o yыllara ait olanlarы bulmak sonra iчinde neler olduьunu gюrmek iчin yыkatmak lazыm Bu resmi Kremlin rюportajы fotolarы arasыnda buldum. Kыsmet olursa yaptыьыmda zaten sana gюndereceьim. Sevgi ve selamlarыmla ". Басын Меркези. Bir юmцr sцrgцn; Ahыskalы Bahadыr Metan Enveroьlu Sцrgцnde geчen bir юmцr. Doьduьu topraklardan 11 yaшыnda ayrыlmak zorunda kaldы, Bahadыr Metan Enveroьlu. Gцrcistan'ыn Ahыska bюlgesinde bir Tцrk'tц. Иkinci Dцnya Savaшы'nыn sonunda binlerce Ahыskalы ile Sovyetler Birliьi iчinde uzun bir yolculuьa чыkmak zorunda kaldы. Orta Asya steplerinde farklы bir iklime, farklы bir coьrafyaya alышmaya чalышtы. Yanыnda hayatыnы kaybeden Ahыskalыlarы gюrdц, zorluklarla eьitimine devam etti. Siyasete atыldы, iш yaшamыna devam etti, bir aile kurdu. Ayrыldыьы topraklarы gюrmesi 30 yыl sonra mцmkцn oldu. Bir turist olarak Gцrcistan'a dюnebildi. Anavatanыnda bir kaчak olarak yaшamaya baшladы. Sovyetler Birliьi yыkыlыnca da Tцrkiye'deki akrabalarыnы gюrebildi. Шimdi Tцrkiye'de ailesi ile yaшыyor ve yaшadыklarыnы anlatabilmek iчin yazыlar yazыyor. Bцlent EFE. Babanыzы 3 yaшыnda kaybettiniz. Babanыzыn neyle suчlandыьыnы biliyor musunuz? Suчlamanыn sonunda ne oldu? 1917 ihtilalinden sonra Sovyetler Dюnemi baшladы. Цniversite mezunu olan babam Hыrtыz Kюyц'nde юьretmen, Adigюn'de okul mцdцrц, Aspindza ilчemizde milli eьitim mцdцrц olarak чalышtыьы zamanda ben 3 yaшыndayken (1937) tutuklandы. Tutuklanmasыnыn sebebi; 1937 yыlыnda Sovyetler Birliьi'nde 10 binlerce aydыnlarы haklы haksыz olarak tutukladыlar. Onun iчinde benim babamda vardы. Sonradan haksыzlыklarыndan beraat etmiшtir. Babamыn beraat belgesi (Рus dilinde)mevcuttur. O devirde yurtdышыnda akrabasы olanlar Sovyetler Birliьi'nde suч duyuluyordu. Benimde eskiden gelen akrabalarыmыz Tцrkiye'de mevcuttur. 7 yыl sonra 14 Kasыm 1944 gecesi Ahыska bюlgesinde yaшadыklarыnыzы anlatыr mыsыnыz? Sцrgцn nasыl oldu? Babamыn idamыndan sonra yaшamыmыz fena olmasa da vatanыmыzda, kюyцmцzde, kendi evimizde diьer Ahыskalыlar gibi yaшamыmыzы sцrdцrцyorduk. Ben 3. sыnыfta okuyorken (1944) Alman Savaшы biter bitmez Moskova Kremli Stalin kararыyla Kafkas'ta yaшayan Karaчay, Иnguш, Чeчen, Balkar, Kыrыm Tцrklerini 3-5 sene Almanlar iчinde kalan bu milleti Alman Faшizmini destekledi diye onlar ile beraber bizleride Tцrkiye'ye sыnыr olduьumuz iчin sцrdцler. Ben 11 yaшlarыndaydыm. Hayvan taшыyan tren vagonlarыna bizleri Ahыska Tцrkцnц Orta Asya Steplerine sцrdцler gцn tren yolculuьunu yaшayanlardan biri olarak erkeklerimiz savaшta olmasы nedeniyle kalanlar yaшlыlar ve чocuklar idi. Savaшtan dюnen sakatlar, gaziler ile beraber yolculuьumuz kыш mevsimi olduьundan gцnlцk yola dayanamayanlarыmыz чok oldu. Юlenleri vagonlardan alarak nereye gюtцrdцklerini bilmiyorduk. Bunlarы ben gюzцm ile gюrdцm. Gюrdцьцm шeyleri anlatmaya benim lugatыm yetmez. 25 gцn sonra Kazakistan'a ulaшtыnыz. Orada neyle karшыlaшtыnыz? Yaшadыьыnыz zorluklar, geчinme чabanыz hakkыnda bilgi verir misiniz? 25 gцn sefaletli tren yolculuьundan sonra nihayet Kazakistan'a ulaшtыk. Gece yarыsы vagon kapыlarы aчыlarak bizleri kar цstцne dюktцler. Чok soьuk geceydi. Sabaha kadar orada bizleri bekleterek юkцz ve at arabalarыyla kюylere daьыttыlar. Yerli milletin evlerinde boш oda olanlara yerleшtirdiler. Olmayanlarыda kulцbelere yerleшtirdiler. Mцslцman memleketi olarak onlarыn iчine dцшtцьцmцzden memnun olduk. Yaшlыlarыmыz ezan okumaya baшladыlar. Onlar da bizlerin mцslцman olduьumuzu anladыlar. Savaш nedeniyle onlarda fakir yaшasalarda yiyeceklerini bizlerle paylaшtыlar. Allah razы olsun. Yerli millet dedi ki: "Bu kышы geчirsek Иnшallah seneye size verilen topraklarы ekersiniz, biчersiniz ve bizim gibi gцnцnцzц gюrцrsцnцz. Цч gцnden sonra devlet tarafыndan komisyon geldi ve bizlerden чalышan ve okul yaшtakiler var mы, diye sordular. Annem dedi ki, ben чalышыyorum. Oьlum ile kыzыm da okul yaшlarыndadыr. Komisyon baшkanы dedi ki yarыn чalышmaya kollektif шirkete (kolhoz) чыkacaksыnыz. Okuldakiler de karшыdaki okula gidecekler. En zor felaketlerden biri o oldu ki bizim millet Kafkas milleti olduьundan yыlлары arasыnda iчme sularы olmamasы nedeniyle iklime alышana kadar epidemik (bulaшыcы) hastalыklar nedeniyle юlenlerimiz чok oldu. Zaten tren yolculuьunda da юlenlerimiz var idi, bu da цstelik oldu. Kazakistan'da 10. sыnыfы bitirdim.(1954) Юzbekistan'a geчiшiniz ve eьitiminiz hakkыnda bilgi verir misiniz? Akrabalarыm Юzbekistan'da olduьu nedeniyle 1956'ya kadar bir ilчeden baшka bir ilчeye gitmek yasak olduьu nedeniyle ben ailemle kaчak olarak Юzbekistan'a geldik. 1958'de Иnшaat Fakцltesini bitirdim yыllarы arasыnda цniversitenin тarih фakцltesini bitirdim. Eш zamanda Gece Kursu Halk Цniversitesinin Uluslararasы Иliшkiler Fakцltesini bitirdim. Юzbekistan'da 30 yыllыk yaшamыmda Иnшaat yюnetижиliьini yaptыm. Siyaset yaшamыnыzdan bahseder misiniz? Hangi gюrevlerde bulundunuz? arasы Ahыskalыlar adыndan milletvekili olarak Belediye Baшkan Yardыmcыsы vazifesinde de чalышtыm. Uluslararasы Bilim Cemiyeti'nde faaliyet gюsterdim. 1984'te aileмле Gцrcistan'a dюnerek 13 senelik yaшamыmda Patшibnik-Bilya Fabrikasыnda baш mцhendis olarak чalышtыm. Eшim Medeniyet Hanыm 40 yыl юьretmen olarak чalышmышtыr. Ahыska'yы tekrar ne zaman gюrebildiniz? Gцrcistan'a bireysel dюnцшler mцmkцn mцydц? Boшaltыlaн kюyler ne durumdaydы? 68 senelik halen sцren sцrgцnцmцzцn iчinde 1974 te ancak Gцrcistan'a dюnerek Ahыska bюlgesindeki kюyцmц, evimi gюrmeye turist olarak gidebildim. Gцrcistan'a bireysel dюnцшler yasaktы. Kaчak olarak gittim ve yaшadыm. 200'e yakыn kюyden sцrцlen Ahыskalыlarыn sцrцngen sonraсы hali kюyцn adlarы var ama yerinde evleri sюkцlmцш, malzemeleri taшыnmыш. Diьer kюylerde bizden kalan evlerde ve kendi inшaa ettikleri evlerde yaшыyorlar. Gцrcistan'da 13 sene yaшaдыьым sцrede benim evimde yaшayanlarla dost олдук. Чok samimice gюrцшцyoruz. Gцrcistan'a dюnemeyen Ahыskalыlar nedeniyle Tцrkiye'ye gюч etmeye mecbur oldum. SSCB yыkыlыnca Ahыskalыlarыn tepkisi ne oldu. Gцrcistan'da nasыl bir sцreч yaшandы? SSCB yыkыlыnca юzgцrlцklerine kavuшan cumhuriyetlerde yaшayan Ahыskalыlara baskы yapыlmaya baшlandы yыllarы arasыnda Юzbekistan'da yaшayan Ahыskalыlara mцslцman mцslцmana soykыrыm yaptы. Tecavцzde bulundular, evleri yakыp yыktыlar, 300'e yakыn insanlarыmыzы юldцrdцler. 4 gцn 4 gece soykыrыmыn iчinde ancak Rusya'nыn baшbakanы Rышkov'un gayretiyle Rusya'dan uчaklar ve askerler gelip Ahыskalыlarы kuшatarak soykыrыmdan kurtardы. Ahыskalыlarы kamplara yыьarak Rusya'ya gюч etmek isteyenleri 'e yakыn Ahыskalыlar Rusya'ya gюч etti. Rusya'nыn Krasnоdar bюlgesindede soykыrыm baшlayыnca Amerika sahip чыkarak Ahыskalы'yы Amerika'ya gюtцrцp yerleшtirdi. Ev verdi, iш verdi, 8 ay barыndыrdы. Orda yaшayan Ahыskalыlar yaшamlarыndan чok memnun. Ama vatansыzlыktan soykыrыmlar bitmedi. Neden Tцrkiye'ye yerleшme kararы aldыnыz? SSCB yыkыlыnca Tцrkiye sыnыr kapыlarы aчыlыnca birkaч kere Tцrkiye'ye gelip giderek eskiden gelen akrabalarыmы buldum yыlыnda ailece karar alыp Tцrkiye'ye yerleшtik. Tцrkiye'de hangi zorluklarla karшыlaшtыnыz? Burada sevdiьiniz ve sevmediьiniz шeyler neler? Фото 1901 yыlыnda Ahыska'nыn Oшora kasabasыnda чekilmiшtir Tцrkiye'ye mecburi gюч ettiьimizden Tцrkiye'de чektiьimiz zorluklardan biri 5-10 sene sцrerek oturma izni verip чalышma izni vermiyorlar. Vatandaшlыk almak iчin 5-10 hatta 15 sene iчin bekleyenlerimiz var. Цniversite mezunlarыmыz diplomalarы geчerli deьil diye diploma denkliklerini yыldan sonra verdiler. O zamana kadar doktorlarыmыz,mцhendislerimiz ekmek parasы iчin 3-5 kuruшa kaчak olarak чalышmaya mecbur oldular. Gцrcistan Ahыskalыlarыn geri dюnцшцnц onaylamak zorunda kaldы. Bu kararы yerine getirdiler mi? Ahыskalыlara hangi koшullarы юne sцrцyorlar? Avrupa Birliьi'nin baskыsы ile Gцrcistan hцkцmeti Ahыskalыlarы vatanlarыna dюnmeleri iчin 2007 parlamento kararыnы kabul etti. Burаda da bir sцrц sorunlara rastlandы. Baшvuru dilekчeleri Gцrcц ve Иngiliz dilinde olduьu iчin Tцrkiye'ye gelen Ahыskalыdan чok az sayыda baшvuruda bulundular. Чцnkц Gцrcц ve Иngiliz dilinde чevirme yapmaya masraflarыna kimse yardыmda bulunmadы. Ahыskalыlarыn ortak amacы ne? Hangi чalышmalarы yapыyorlar? Шu anda Ahыskalыlarыn en yoьun yaшadыьы цlkeler hangileri? Чoьu hala sцrgцn bюlgesinde mi? Ahыskalыlarыn ortak amacы vatanlarыna dюnmekтир. Aslen Ahыskalыlar кюy iшleri, tarыm, bostancыlыk, hayvancыlыkta olduklarы iчin шehirlerde kiralarda yaшamada чok zorlaныyorlar. En yoьun yaшadыьы цlkeler; Kazakistan'da , Azerbaycan'da , Rusya'da , Kыrgыzistan'da , Tцrkiye'de , Ukrayna'da , Amerika'da , Gцrcistan'da ise чok az sayыda yaшamaktalar. %99u sцrgцn bюlgelerinde yaшыyorlar.

9 БИРЛИКТЕН КУВВЕТ ДОЬАР ¹ 3 Майыс/Ìàé Geчtiьimiz gцnlerde yapыlan kongre sonucu Иnegюl Ahыska Tцrkleri Ahыska Tцrkleri Kцltцr ve Yardыmlaшma Derneьi genel kurulunda yюnetime aday olacaьыnы aчыklayan Mehmet Taш, Иnegюl'de 15 bin Ahыskalы olmasыna raьmen derneьe цye 200 kiшinin olduьunu belirterek; "Daьыlmыш olan derneьimizde birlik ve beraberliьi yeniden saьlayacaьыz" dedi. Yaklaшыk 200 civarыnda цyesi bulunan Иnegюl Ahыska Tцrkleri Kцltцr ve Yardыmlaшma Derneьi, Gюlbaшы Dцьцn Salonunda olaьan genel kurulunu gerчekleшtirecek. Kцltцr ve Dayanышma Dernek Baшkanlыьыna seчilen Mehmet Taш, Yapыlacak olan genel kurul юncesi bir aчыklama yapan Mehmet Taш, 20 kiшilik yюnetim listesi ile baшkanlыьa aday olduьunu sюyledi. Шu anda dernek yюnetimine talip baшka kimsenin bulunmadыьыnы da bildiren Taш, Иnegюl'de 15 bin dolayыnda Ahыskalы olduьunu ancak dernekte sadece 200 цyenin bulunduьunu kaydederek; derneьe yeni bir чehre kazandыrarak herkesi bu чatы altыnda toplayacaklarыnы dile getirdi. Derneьimiz Daьыldы Genel kuruldan ve yюnetime geldiklerinde yapacaklarы faaliyetlerden bahseden protokol ziyaretlerine baшladы. Ziyaretler чerчevesinde Dernek Baшkanы Mehmet Taш, Yюnetim kurulu цyeleri ile birlikte Иlчe Kaymakamы Aziz Иnci'yi makamыnda ziyaret etti. Ziyarette konuшan Иnegюl Ahыska Tцrkleri Kцltцr ve Dayanышma Dernek Baшkanы Mehmet Taш, "Иnegюl'цn kцltцrel mozaiьinin daha da geliшmesi iчin kцltцrel etkinlikler yapacaьыz. Biz yeni bir yюnetim oluшturduk. Bununla alakalы da sizleri ziyarete geldik." dedi. Иnegюl'de Ahыska'dan gюч etmiш insanlarыn olduьunu dile Mehmet Taш, hem derneьin genel kurulu hem de dayanышma gecesi шeklinde bir program dцzenleyeceklerini anlatarak; "Buradaki amaчlarыmыzыn baшыnda; daьыlmыш olan derneьimizde birlik ve beraberliьi yeniden saьlamaktыr. Biz 20 arkadaш bir yola чыktыk ve derneьimizi, цyelerimizi derleyip toplayalыm, insanlarы birbirleri ile kaynaшtыralыm istedik. Чok шцkцr yaptыьыmыz gюrцшmelerde de gцzel karшыlыklar bulduk. Иnшallah Cumartesi akшamы genel kurulumuzda yeterli kalabalыьы saьlayыp ilk adыmы atmыш olacaьыz" dedi. Иnegюl'de 15 Bin Ahыskalы Var Yюnetime geldiklerinde birlik beraberliьin yanыnda bazы etkinliklere de imza atacaklarыnы duyuran Taш, шюyle devam etti: "Yazыn bazы etkinlikler yapmayы dцшцnцyoruz. Иnsanlarы kaynaшtыrыp birbirleri ile tanышmalarыnы saьlamak amacыyla yola чыktыk. Шu an цye sayыmыz 200 civarыnda. Fakat Иnegюl'de yaklaшыk 15 binin цzerinde Ahыskalы var. Biz kongremizin ardыndan da Иnegюl'de bununla ilgili bir sayыmda yapacaьыz. Yeni gelen hemшerilerimizi bulacaьыz, yeni gelenlerin bir sцrц sorunlarы var. Bunlarыn чюzцlmesi gerekiyor. Ne gibi sorunlar var; шu anda SGK ile oturma izni olup vatandaшlыklarы olmayanlarыn sorunlarы var. Bunlarыn чюzцm noktasыnda epey iшimiz var. Biz de insanlara diyoruz ki; siz bize destek olun, biz gideceьimiz mercilerde sesimizi daha iyi duyuralыm kiшi olduьumuz zaman bunlarы kimseye anlatamayыz, ama biz orada bin-bin 500 kiшi olarak gidip bu sorunumuz var dediьimizde inanыyorum ki чюzцm noktasыnda daha kolay anlaшыlacaktыr." 1944 yыlыnda yurtlarыndan getiren Иlчe Kaymakamы Aziz Иnci, "Biz Иnegюl'de Anadolu'nun farklы noktalarыndan, farklы coьrafyalardan gelen insanlarыn bir arada yaшadыьы, burada hayatыnы kazanan, burada farklы kцltцr ortamы iчerisinden gelen insanlarыn birlikte yaшadыьы bir ortamы paylaшыyoruz. Bize dцшen buradaki sivil toplum юrgцtlerinin юzetle Ahыskalыlar, Posoflular, Artvinliler, Шavшatlыlar yada Rumeli gючmenleri, dernekleri gibi bu derneklerin bir taraftan kendi hemшerilerinin, kendi цyelerinin, bir taraftan birlikteliklerini korurken ve sцrdцrцrken diьer taraftan da geldikleri yerlerle alakalarыnыn devam etmesi bizim de arzumuzdur. Sadece Tцrkiye'de deьil дцnyanыn birчok yerinde Ahыskaлы Tцrkler var. Bazы цlkelerde de dernekler var." diye konuшtu. sцrцlen ve Sovyetler Birliьi'nin daьыlmasыndan sonra bir kыsmы Tцrkiye'ye gelerek Bursa'ya yerleшen Ahыska Tцrkleri, yыllar юnce ayrыldыklarы yurtlarыna dюnmek iчin mцcadele aparmakta. Bursa'ya gюч eden Ahыskalы Tцrkler zaman-zaman bцyцk heyecan yaшadыlar. Ahыskalыlarыn yaшadыklarы zulцmleri asla unutmadыklarыnы, sцrgцn dюneminde aylarca sцren tren yolculuklarыnda юlenlerin trenin pencerelerinden atыldыьыnы ve doьum yapan kadыnlarыn trenden indirildiklerini biliyoruz ve Bursa millet vekili olarak onlarыn sorunlarыnыn чюzцmц iчin чalышmalarыmыzы sцrdцrцyoruz. Ahыskalы Tцrklerin 68 yыl юnce yaшadыьы acы sцrgцn olayы hala devam ediyor. Sцrgцn edilen yцz binin цzerindeki Ahыskalы gibi yurtlarыndan koparыlыp aylarca tren vagonlarыnda Rusya'nыn deьiшik yerlerine ve Orta Asyaya sцrgцne gюnderilirken soьuktan юlen, hastalanan, periшan olan bu halkыn acыsыnы шimdi de iчimizde hissediyoruz Yыlыn Kasыm ayыnda acыlara maruz kalan tцm Ahыskalыlarыn sцrgцn yыldюnцmцnцn 67. yыlыnda Bursa'da yaшayan soydaшlarыmыzla bir arada юzlem ve acы ile andыk. Ahыskalы Tцrkler sцrgцnцn цzerinden geчen uzun yыllara raьmen saь kalanlar юrf, adet, gelenek, gюreneklerini ve inanчlarы gibi юzbeюz Tцrklцklerini kaybetmediler. Ama vatansыz kalan tek millettir Ahыska Tцrkleri. Sцrgцn ediliшleri ve vatanlarыndan koparыlышlarыnыn цzerinde nice yыllarda geчtiyse de onlar hep Ahыska юzlemiyle yaшadыlar. Щабер Меркези. Dayton Ahыska Tцrk Amerikan Toplum Merkezi Baшkanы Иslam Шahbenderov ve Wright State Цniversitesi rektюr yardыmcыsы Prof. Dr. Stephan Foster Tцrkiye'ye gelerek Иstanbul ve Ankara'da bir dizi gюrцшmelerde bulundular. Иlk olarak Иstanbul'da Kцltцr Ocaьы Vakfыnы ziyaret eden Шahbenderov ile Foster, Vakыf Baшkanы Dr. Ali Цrey ve baшkan yardыmcыsы Prof. Dr. Mustafa Delican tarafыnda sыcak bir ortamda karшыlandы. Gюrцшmede eьitim alanыnda iшbirliьi konularы ele alыnыrken vakыf yюneticileri konuklarыna el yapыmы ebru sanatы icra edilmiш bir eser State Universitesine hatыra olarak hediye ettiler. Иstanbul'dan sonra Ankara'ya geчen misafirler Atыlыm Цniversitesini ziyaret ederek Wright State Цniversite konulu konferansa katыldыlar. Atыlыm Цniversitesi'nin dцzenlediьi konferansta iki цlke arasыndaki eьitim konu edildi. Konferansыn sonunda ise geчtiьimiz yыl Dayton Ahыska Tцrk Amerikan Toplum Merkezi'nin aracыlыk ettiьi ve her iki цniversite arasыnda imzalanan eьitim protokolц gюzden geчirildi. Bunun yanы sыra Atыlыm Цniversitesi Rektюr Yardыmcыsы Prof. Dr. Hasan Akay her sene Ahыskalы 2 юьrenciye burs saьlama sюzц verdi. Ankara'da Gazi Цniversitesi'ni de ziyaret eden Ahыskalыlar Rektюr Yardыmcыsы Prof. Dr. Duran Altыnparmak ve Genel Sekreter Prof. Dr. Bahtiyar Akyыlmaz ile gюrцшtцler. Buradaki gюrцшmelerde ise her iki Цniversite arasыnda юьrenci ve юьretim gюrevlisi deьiшimi konusu gюrцшцlerek iki цniversite arasыndaki olasы ortaklыk konularы gюrцшцldц. Aynы gцn Diyanet iшleri Baшkanlыьыna geчen heyet, sыrasыyla Prof. Dr. Mehmet Emin Юzafшar, Dыш iliшkiler Genel Mцdцrц Prof. Dr. Mehmet Paчacы ve Milli Eьitim Bakanlыьы din юьretimi Genel Mцdцrц Prof. Dr. Иrfan Aycan projesi iчin neler projeler hakkыnda gюrцш alышveriшinde bulunuldu. Buradan Genчlik ve Spor Bakanlыьы Genчlik Hizmetleri Genel Mцdцrц Ramazan Yiьit ile bir araya gelerek Amerika'daki Ahыska Tцrkleri ve Genчlerimizin yaz dюnemi iчin 3 haftalыk юzel Tцrkiye gezisi programыnыn gerчekleшmesi iчin Genel mцdцr Yiьit'ten destek istediler. Kendilerine sunulan projenin чok gцzel olduьunu ve mutlaka destek olacaklarы sюzцnц verdi. Ankara'daki TUBЫKAM derneьi kurucu цyelerinden Zafer Yalчыn ve Юzer Юzgцч ile bir araya gelerek Dayton'da Anadolu renkleri: Doьum, yaшam юlцm. adlы konferans ve sergi dцzenlemeye karar verildi. Ardыndan Yunus Emre Enstitцsцnц ziyaret ederek Strateji Geliшtirme Mцdцrц Dr. Fatma Selturhan ve Юzel Kalem Mцdцrц Aшkы Murat Fatsa ile gюrцшme yapыldы. Gюrцшme sыrasыnda юzellikle Wright State Цniversitesi ve Yunus Emre Enstitцsц arasыn- Ahыska Tцrkleri Kцltцr ve Dayanышma Derneьi yeni binasыnda Gebze Belediye Baшkanы Adnan Kюшker, ''Dernekler, kцltцrlerin yaшatыldыьы, gelenek ve gюreneklerin gelecek nesillere en doьru шekilde aktarыldыьы kurumlardыr'' dedi. Gebze Ahыska Tцrkleri Kцltцr ve Dayanышma Dernek binasыnыn aчыlышыnda konuшan Kюшker, dernekleшmenin юnemli bir faaliyet olduьunu ifade ederek, dernek чalышmalarы sayesinde aynы bюlgede yaшayan insanlarыn чeшitli organizasyonlarda bir araya gelebildiklerini kaydetti. Belediye olarak imkanlarы юlчцsцnde hemшehri derneklerine destek verdiklerini belirten Kюшker, ''Dernekler, kцltцrlerin yaшatыldыьы, gelenek ve gюreneklerin gelecek nesillere en doьru шekilde aktarыldыьы kurumlardыr. Gebzelilik bilincinin yerleшmesi ve geliшmesinde юnemli gюrdцьцmцz derneklerimizin arasыna bugцn bir yenisi daha katыldы. Aчыlышы iчin bugцn bir araya geldiьimiz derneьimizin Ahыskalы kardeшlerimize hayыrlы olmasыnы diliyorum'' diye konuшtu. Ahыska Tцrkleri Kцltцr ve Dayanышma Derneьi Baшkanы Aziz Aziz, aчыlышы yapыlan derneьin bюlgede yaшayan Ahыskalыlarы aynы чatы altыnda toplayacaьыnы ifade etti. Konuшmalarыn ardыndan aчыlыш kurdelesini kesilerek dernek binasыnыn aчыlышы gerчekleшtirildi. Ahыskaлы Tцrklere Дizцstц Бilgisayar Gцney Kaliforniya Amerikan Tцrk Derneьi - San Diego (ATASC - San Diego), Amerika Tцrk Koalisyonu (TCA)'nun desteьiyle San Diego'da bulunan ihtiyaч sahibi Ahыskaлы Tцrklere dizцstц bilgisayar hediye etti. Vatanlarы bugцn Gцrcistan sыnыrlarы iчerisinde bulunan Ahыska bюlgesi olan fakat Sovyet yюnetimi tarafыndan yurtlarыndan sцrцlen Ahыskaлы Tцrkler, 2005'te ABD tarafыndan verilen sыьыnma hakkы sonrasыnda bu цlkeye yerleшmeye baжlamыжlardы. Bu чerчevede San Diego'ya da 40 kadar Ahыskaлы Tцrk ailesi yerleшmiшti. Bюlgedeki Ahыskaлы Tцrk nцfusunun entegrasyonu iчin yoьun чaba gюsteren ATASC - SD, Tцrk ailelere destek saьlamak amacыyla Washington merkezli Amerika Tцrk Koalisyonu'ndan baьыш aldы. Bu baьышы eьitim alan ve bilgisayar ihtiyacы olan ailelere yюnelik olarak kullanma kararы alan ATASC-SD, 14 dizцstц bilgisayar alarak Ahыskaлы Tцrk toplumu temsilcileri tarafыndan belirlenen ihtiyaч sahibi ailelere hediye etti. Щабер Меркези. Ahыska Пазары Йени Йерине Ташынды Gцrcistan devletinde geliшmeler devam ediyor. Yыllardыr yapыlamayan Tцrkgюzц sыnыr kapыsы ile Gцrcistan ыn Vale шehri arasыndaki 4700 metrelik yol asfaltlandыktan sonra Ahыska bюlgesinde de gцzel чalышmalara devam ediliyor. Gцrcistan ыn Ahыska vilayetindeki Ahыska Pazarы yeni binasыna taшыndы. Юnceleri pazar esnafы caddelerde ve yarы kapalы yerde satышlarыnы yaparlarken шimdi yeni yapыlan kapalы ve modern binada yerlerini aldыlar. Geniш araba parkыyla ve saьlыьa uygun durumuyla Posof halkыnыn da cazibesini cezbetti. Nцfus cцzdanы ile geчiшler baшlayыnca Posoflular da eшleriyle beraber Ahыska Pazarы na gidiyorlar. Sыnыrdan 18 km. mesafede olan Ahыska gцzelliьi ile de gюrenleri adeta bцyцlцyor yыlыnda sцrgцn edilen Ahыska Tцrklerinden Ahыska ya dюnenler de bu pazarda цrettiklerini satыyorlar. ile ayrы ayrы gюrцшmelerde bulundu. Gюrцшmelerde Dayton'daki geliшmeler ile ilgili bilgi aldыlar. Юnцmцzdeki sene iчin yapыlmasы dцшцnцlen okul Taшkыn Gцlmemmedov: Biz Gцrcistan da Borчalы Kamu Parlamentosu Kuruyoruz Basыna aчыklama yapan Gцrcistan Tцrkleri Konfederasyonu Genel Baшkanы Taшkыn Gцlmemmedov demiшtir ki:''gцrcistan da yaшayan Tцrklerin siyasi geliшmeleri ve milli haklarыnы korumalarы iчin biz Borчalы Kamu Parlamentosu kuruyoruz. Bu Parlamento bir юzц toplum юrgцtц olarak Gцrcistan'da faaliyet yapan Karаpapak ve Azeri Tцrklerinin teшkilat, federasyon ve юrgцtlerinin tayin ettiьi temsilcilerden dцzenlenecek. Gцrcistan demokrasiye юnem Иsmail Ahыskalы Mesleki Eьitim Merkezi'nden Kan Baьышы Samsun Bafra Иsmail Ahыskalы Mesleki Eьitim Merkezi idarecileri, юьretmenler ve bazы юьrenciler "Toplumda Gюnцllц Kan Bilincini Oluшturma Projesi" kapsamыnda kan baьышыnda bulundu. "Kardeш Eli Projesi" ile 5 yыldыr Tцrkiye'de юrnek okullar arasыna yer alan Bafra Иsmail Ahыskalы Mesleki Eьitim Merkezi kan baьышы kampanyasыna destek verdi. Okul mцdцrц Ahmet Genчay, idareciler юьretmenler ve 18 yaшыnы Daha sonra Ankara'da sыrasыyla Tцrk ve Akraba topluluklar Baшkanlыьы'nda Ahыska masasыnda Orhan Gazigil ve Gцrkan Polat ile gюrцшцldц. Ardыndan veren bir devlettir ve burada yaшayan, Gцrcцlerden sonra ikinci en bцyцk millet olan Tцrkler demokratik yolla юz milli ve siyasi haklarыnы elde etmeye чalышыyor. Шimdiki zamanda Gцrcistan ыn Tцrklerin yaшadыьы Borчalы vilayetinde чok sayыda problemler var ki, bunlarыn ortadan kaldыrыlmasы bizim amacыmыzdыr.'' Taшkыn Gцlmemmedov aчыklamasыnda шunu da sюylemiштir ki:''borчalы Kamu Parlamentosunun kurulmasыnda Tцrkiye de yaшayan 5 milyon Karapapak Tцrk ц mаnevi desteьini vermelidir. Biz Gцrcistan Tцrkleri Konfederasyonu olarak Gцrcistan ыn Tцrkiye ile kardeш devlet olmasыnы istiyoruz. doldurmuш юьrenciler kan baьышыnda bulundu. Proje kapsamыnda okul idarecileri, personel ve юьrencilere okul toplantы salonunda Samsun Orta Karadeniz Tцrk Kыzыlay Kan Merkezi Kan Baьышчыsы Kazanыm Uzmanы Alper Candan tarafыndan bilgilendirme toplantыsы yapыldы. Kan baьышыnыn юneminin anlatыldыьы toplantы sonunda okul mцdцrц Ahmet Genчay ile birlikte okul idarecileri, юьretmenler ve 18 yaшыnы doldurmuш юьrenciler tarafыndan kan baьышыnda bulunuldu. Ahmet Genчay, "Bюyle anlamlы bir projeye imza atan daki Tцrk dili ve kцltцrц alanыnda yapыlabilecek projelere aьыrlыk verildi. Tцrkiye bizim milli devletimiz Gцrcistan ise vatanыmыzdыr. Kafkaslardaki siyasi olaylar onu gюsteriyor ki, Tцrkiyesiz Gцrcistan ыn sonu yoktur.'' Gцrcistan Tцrkleri Konfederasyonu Basыn Hizmeti. tцm personelimize ve юьrencilerimize teшekkцr ediyorum" dedi. Kan baьышы konusunda herkesi duyarlы olmaya davet eden Tцrk Kыzыlayы Bafra Шube Baшkanы Osman Genч, "Tцrk Kыzыlayы Tцrkiye'de halkыn kan bulma noktasыnda yaшadыьы sыkыntыlara son vermeyi ve kan ihtiyacыnыn yalnыzca gюnцllц kan baьышчыlarыndan karшыlamak amacыyla yurt genelindeki чalышmalara devam ediyor. Hepimizin kan baьышы noktasыnda daha duyarlы, toplumu bilinчlendirici yюnde чalышmalar yapmamыz gerekmektedir" diye konuшtu. Bafra Иsmail Ahыskalы Mesleki Eьitim Merkezi'nde yapыlan kan baьышы Dr. Dursun Bektaш ve ekibi tarafыndan alыndы.

10 10 ¹ 3 Майыс/Ìàé 2012 ЩАЙАТЫН ИЧИНДЕН Deьirmenlikыzыk Muhtarlыьы юnцnde dцzenlenen kitlesel basыn aчыklamasыnda Ahыsla Tцrkleri, 'Sosyal haklarыmыz ne zaman tanыnacak?', 'Bizde insanca yaшamak istiyoruz' шeklinde pankart aчtы. Bursa'da faaliyet gюsteren Ahыska Tцrkleri'nin Haklarыnы Koruma Merkezi Nevruz Bayramы, Bursa'da чeшitli kurum ve derneklerin ortak organizasyonu ile kutlandы. Derneьi Baшkanы Paшa Alihan, sosyal gцvenlik konularыnda halen sыkыntы yaшadыklarыnы sюyledi. Atatцrk Anыtы'na чelenk konulmasыyla baшlayan etkinlikler, Bursa Mehter Takыmы eшliьinde valilik юnцnden Kent Meydanы'na yцrцyцшle devam etti. Demir dюvme ve ateш Tцrkiye'de 60 bin, Bursa'da ise 35 bin Ahыska Tцrkц yaшadыьыnы anlatan Dernek Baшkanы Paшa Alihan шunlarы kaydetti: "Yыllardыr yurt dышыnda чalышan insanlarыmыz emekli olamыyor. Чalышtыьыmыz цlkeler bizim haklarыmыzы tanыmыyor ve Tцrkiye'ye sevk etmek istemiyor. Tцrklцьцmцz'den her zaman gurur duyduk. Bizede sahip чыkacak insanlar olacak. Balkan Цlkerinden gelen soydaшlarыmыza tanыnan haklarы bize de tanыnmasыnы istiyoruz." цstцnden atlayышlarыn yanы sыra, oyun ve dans gюsterileri de ilgiyle takip edildi. Tюrende konuшan Vali Vekili Иsmail Demirhan, Nevruz'un yeni gцn anlamыna geldiьini, kardeшlik gцnц olarak kutlanmasы gerektiьini dile getirdi. Tцrk Ocaklarы Derneьi Bursa Шubesi Baшkanы Prof. Dr. Selчuk Kыrlы da nevruzun kardeшlik ve sevgi buluшmasы olduьunu belirterek, "Tцrklerin varoluш ve kuruluш efsanelerinden olan diriliш destanы da nevruz ile doьrudan iliшkilidir. Bu gцn, diriliш efsanesinde Ergenekon'dan чыkыш gцnц olarak tanыmlanmышtыr." dedi. Etkinlik sonunda DAG-DER чadыrыnda vatandaшlara Ahыska pilavы, ayran ve gюzleme ikram edildi. Иzmir Ahыskaлы Tцrkler Derneьi yюnetim kurulunda 11 asil цyeden, цчц Ahыska doьumludur. Ahыska sцrgцnцnц yaшamыш, юmцrlerini bu hak yola adamыш, Ahыska davasыndan hiчbir zaman vazgeчmemiш, umutsuzluьa kapыlmamыш, mutlaka birgцn Ahыska topraklarыna dюneceьiz umudu ile yaшayan,vatana dюnuш icin aktif faaliyetlerde bulunan цyelerimiz. SЦRGЦNЦ HATЫRLЫYORMUSUNUZ? Sorusunu sorduьumda; Binlerce Ahыskalы gibi 4-7 yaшlarыnda, 14 Kasыm 1944 Ahыska sцrgцnцnц yaшamыш, canlы шahitleriz Birkaч saat iчinde rus askerleri evlerimizi bastыlar, silah zoru ile bizleri kamyon arabalarыna bindirdiler ve tren istasyonlarыna getirdiler. Yine silah zoru ile yцk vagonlarыna tыka basa doldurdular. Иnsanlarыmыzыn aьlama, sыzlama, Allah'a yalvarmalarы, diьer taraftan silah sesleri sahipsiz kalan hayvanlarыn inleyiшleri tцm geceyi cehenneme чevirmiшti. Rus askerlerine karшы direnenler, gitmek istemeyenler gюzцmцzцn юnцnde yargыsыz kurшuna dizildiler. Askerler tarafыndan юldцrцldцler. Yolculuk чok uzun sцrdц. Vagonlar soьuktu. Yiyeceьimiz yoktu. Binlerce insanыmыz bu yolculukta vefat etti. Biz чocuklar, чoьumuz babamыzы, annemizi, aьabeyimizi, ablamыzы kaybettik. 4-7 yaшlarыnda kцчцk чocuk iken, aradan geчen bunca yыl iчinde bu insanlыk dramыnы unutmadыk, unutamadыk. Bu sюylediklerimiz, duyduklarыmыz deьil gюrdцklerimizin sadece bir kыsmыdыr. Юmrцmцzцn sonuna kadar da yapыlan bu haksыzlыklarыn giderilmesi iчin mцcadelemizi sцrdцreceьiz. O kцчцcцk yaшlarыnda yaшadыklarы sцrgцn ve soykыrыmы bugцnlerde bizlere anlatыrken sanki dцn yaшamыш gibi duygulanarak seslerinin tonu deьiшerek gюz yaшlarы iчinde anlatmaya чalышыyorlar: 1956 yыlыnda sыkы yюnetim kaldыrыlыnca, KGB gюzetimi altыnda hayatыmыzы sцrdцrmeye devam ettik. Иlk hedefimiz milletimize yapыlan bu sцrgцn ve soykыrыmыn haksыz yere olduьunu, yapыlanlarы uluslararasы arenalara taшыmak ve dцnyaya duyurmak iчin eьitimli olmamыzыn farkыndaydыk. Zor шartlarda olsada eьitim almaya чalышtыk. Yцzlerce genч Ahыskalы gibi bizlerde цniversiteleri kazandыk. Birimiz юьretmen, birimiz mцhendis, birimizde doktor olduk yыlыnda kurulan vatana dюnцш komitesine цye olduk yaшlarыnda юьrenciler arasыnda aktif faaliyetlerde bulunduk. KGB tarafыndan uyarыlmamыza ve hapis cezalarыna raьmen, Ahыska topraklarыna geri dюnцш mцcadelesini sцrdцrdцk. Sovyetler zamanыnda politbцro'da чalышan yetkili insanlarla gюrцшmeler yapыldы, mektuplar ve halkыmыzdan toplanan dilekчeler kendilerine sunuldu. Sovyetler birliьi zamanыnda ben Tцrk'цm, Tцrk kelimesini kullanmak onlar aчыsыndan suч iken, biz bu шerefli namыmыzы gururla sюyledik ve Ahыska topraklarыna Tцrk ve Mцslцman adы ile dюneceьiz diye mцcadele verdik. Bu sene Ahыska sцrgцnцnцn 68. yыldюnцmц iчindeyiz. Bu sцrgцn ve soykыrыmы yaшamыш insanlarыmыzыn ortalama yaшlarы 70dir. Sayыlarыmыz чok az kaldы. Bu insanlarыn tek isteьi vatanыmыz Ahыskaya geri dюnmektir. Benim oьlumunda ve torunumunda vatanы Ahыskadыr. Geri Ahыska topraklarыna Tцrk adыyla dюnmeleri en doьal haklarыdыr. Ahыskaлы Tцrk olmanыn bedelini чok aьыr юdemiш biz yaшlы nesilin tek amacы kendi anavatanыmыz Ahыskaya dюnmektir. Temmuz 2007 tarihinde Gцrcistan meclisinde kabul edilen geriye dюnцш yasasы ne yazakki bizim isteklerimizi tam yerine gtirmediьi bir yasadыr. Bu ve buna benzer yasalar, eski sovyetleri birliьi komцnist partisi ve Gцrcistan tarafыndan birkaч kez чыkarыlmышtыr yыllarы arasыndaki yasalarda da 'Ahыskaлы Tцrkler, Ahыska bюlgesine yerleшtirilecek' diye ifade edilmemiшtir. Bu шartlarda ahыskalыlar Gцrcistan topraklarыna daьыtыlacaklarыnы ve birkaч sene sonra Gцrcileшtirme politikasыna maruz kalacaklarыnы dцшцnen milletimizin liderlerinden: Enver ODABAШЫ, Yusuf SERVEROЬLU ve bizler bu шartlarda milleti Gцrcistana yerleшtirmek iчin onay vermedik. Ahыska doьumlu bizler Gцrcistan devletinden ve parlementosundan bu konuyla ilgili isteklerimizi bildirmek istiyoruz. 1- Ahыskaлы Tцrkler kendi topraklarыmыz Ahыska'ya geri dюnmek istiyoruz. 2- Ahыskalыlar sцrgцne gюnderilirken Tцrk olduklarы ifade edilmiшtir, o halde dюnerken de Tцrk olarak dюnmemiz saьlanmalыdыr. 3- Gцrcistan devleti Ahыskalыlara hiчbir шart koymadan, vatandaшlыk ve diьer insan haklarыnы hemen tanыmalыdыr. 4- Vatana dюnцш hareketinde Tцrkiye devletinin rolц юn planda olmalыdыr. 5- Avrupa konseyinden gelecek yardыmlar ile konutlarыn yapыmыna Ahыskadan baшlanmalыdыr. Dr. Иbrahim AGARA Иzmir Ahыskaлы Tцrkler Dernek Baшkanы. Ahыskaлы Tцrk Юьrenciler AKTИSAD Yemeьinde biraraya geldiler. Aktif Ишadamlarы ve Sanayiciler Derneьinin (AKTИSAD) ev sahipliьi yaptыьы organizasyonda sorunlarыnы dile getiren Ahыskaлы Tцrkler, чifte vatandaшlыk baшta olmak цzere birчok konuda Tцrk Hцkцmetinden destek beklediklerini sюylediler. Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi (DATЦB) temsilcileri ve Konya'da чeшitli цniversitelerde okuyan Ahыskaлы Tцrk юьrenciler, Aktif iшadamlarы ve Sanayiciler Derneьi'nin (AKTИSAD) tertip ettiьi yemekli toplantыda bir araya geldiler. DATЦB Baшkan Vekili ve aynы zamanda YЮK Denetleme Kurulu Baшkanы olan Иlyas Doьan'ыn misafir olduьu geceye, Karatay Цniversitesi Rektюrц Prof.Dr. Osman Okka, Selчuk Цniversitesi Hukuk Fakцltesi Dekanы Prof.Dr.Юmer Ulukapы, yine aynы fakцltede gюrev yapan Prof.Dr. Ramazan Yыldыrыm ve AKTИSAD Baшkanы Ali Akыn katыldы. Aчыlыш konuшmasыnы AKTИSAD Baшkanы Ali Akыn'ыn yaptыьы toplantы yaklaшыk 2 saat sцrdц. Toplantыnыn genel amacыnыn, Ahыska Tцrklerinin sorunlarыna чюzцm bulmak ve sыkыntыlarыnы paylaшmak olduьunu bildiren Akыn, bu manada yыlda bir kez de olsa burada bir araya geldiklerini sюyledi. Toplantыnыn yapыlmasыnыn en юnemli sebeplerinden bir tanesinin Ahыska Tцrklerinin Dцnyanыn neresinde olursa olsun birlik ve beraberliklerinin korunmasы olduьuna dikkatleri чeken Иlyas Doьan, bu baьlamda kendilerini unutmayan AKTИSAD yetkililerine minnettar olduklarыnы sюyledi. Doьan sюzlerinin devamыnda: ''Biz her шeyin en iyisi olmalыyыz. Doktorsak en iyi doktor biz olmalыyыz. Sayы olarak az olduьumuz iчin toplum iчinde en iyiler bizler olmalыyыz. Eьer arkamыzda birilerinin olmasыnы istiyorsak юnce kendimizi kabul ettirmemiz lazыm. Biz Tцrk tarihinin bir parчasыyыz. Fakat baшыmыza gelenler bizi biraz farklыlaшtыrmыш. Aynы coьrafyanыn чocuklarы olarak ortak bir kimliьimiz var. 1956'dan bu yana Ahыska Tцrkleri ciddi bir mцcadele iчindedirler. Gцrcistan Hцkцmeti tarafыndan verilen sюzlerin hiч biri tutulmadы. Юnцmцze gelen yasalarla bizden dinimiz baшta olmak цzere birчok kutsal deьerlerimizden vaz geчmemizi istiyorlar. Ahыska Tцrklerinin kendi topraklarыna geri dюnmesi iчin verilen bir mцcadele var. Tцrkiye den bu noktada destek istiyoruz. Biz artыk Vatanыmыza geri dюnmek istiyoruz. Ahыska Tцrklerinden alыnanlar geri verilmeli. Tцrk Hцkцmeti Ahыskalы soydaшlarыmыza vatandaшlыk vermeli. Biz bu topraklarыn bir parчasыyыz. En azыndan чifte vatandaшlыk verilmeli. Юьrencilerimiz bu sebepten dolayы birчok engelle karшыlaшыyorlar. Okulunu yarыda bыrakыp цlkesine geri dюnmek zorunda kalan birчok юьrencimiz var'' dedi. Tцm Ahыskalыlar Sosyal Иktisadi Ишbirliьi ve Yardыmlaшma Derneьi tarafыndan Bursa'nыn Gцrsu ilчesinde Kutlu Doьum Programы dцzenlendi. Nargцzel Dцьцn Salonu'nda gerчekleшtirilen etkinliьe Bursa'da yaшayan Ahыskalыlar katыldы. mek iчin ilk юnce harekete geчendir' buyurmuшtur. Boш sюzlerden kaчыnыrdы. 'Malayani шeyleri terk etmesi bir kiшinin Mцslцmanlыьыnыn gцzel olmasыndandыr buyurmuшtur. Evine girerken selam verirdi. Чocuklarla шakalaшыrdы. Bir evin kapыsыnы en fazla цч kez чalardы. Иsteyeni reddetmezdi. 'Bana infak etmem ve yoksulluktan korkmamam emredildi' buyurmuшtu." Peygamber Efendimizin (SAV) karnы acыkmadan yemek yemediьine iшaret eden Mцrsel, шюyle devam etti: "Karnыnыz acыkmadan yemeьe oturmayыn, karnыnыz doymadan da kalkыn' buyurmuшtu. Gцzel kokular sцrцnцrdц. Misafire ikram etmeyi severdi. 'Allah'a ve kыyamet gцnцne iman eden kimse misafirine ikram etsin' buyurmuшtu. Hasta ziyaretini ihmal etmezdi. Cenaze namazlarыna katыlыrdы. Ыrkчыlыk yapanlarы sevmezdi. Namazlarы cemaatle kыlardы. Hep hayrы tavsiye ederdi. Yemekten юnce ve sonra ellerini yыkardы. Elbisesini saьdan giy- Yoьun ilgi gюren program, Kur'an-ы Kerim okunmasыyla baшladы. Ardыndan, farklы цlkelerden gelerek Tцrkiye'de eьitim gюren юьrencilerin Peygamber Efendimiz iчin yazыlan шiirleri okumasыyla devam etti. Duygulu anlarыn yaшandыьы programda, ayrыca katыlыmcыlara чeшitli hediyeler verildi. Etkinliьe katыlanlara daьыtыlan Hadis-i Шerifler чekiliшle okundu. Elindeki hadis okunan konuk, hediye ile юdцllendirildi. Tцm Ahыskalыlar Sosyal Иktisadi Ишbirliьi ve Yardыmlaшma Dernek Baшkanы Habibullah Mцrsel, programda yaptыьы konuшmada Hz. Muhammed'in(SAV) юzelliklerini anlattы. Иnsanыn Allah'ыn isimlerinin tecelli etiьi bir ayna olduьuna dikkat чeken Mцrsel, kimin aynasы daha temizse onun Allah'a daha yakыn olacaьыnы vurguladы. Mцrsel, шюyle konuшtu: "Ишte Efendimiz (SAV) insanlar iчinde Allah'a en yakыn olan, bцtцn isimleri en gцzel шekilde tecelli ettiren bir zattыr. O her haliyle bizlere юrnekti. Her iшe besmele ile baшlardы. 'Besmele ile baшlanmayan iшin hayrы ve bereketi kesiktir' buyurmuшtur. Herkese selam verirdi. 'Allah katыnda insanlarыn en deьerlisi, karшыlaшtыklarы zaman selam ver- erdi, alышveriшi saь eliyle yapardы. Юlmцш kiшileri hayыrla yad ederdi. Yemeьin sonunda шцkrederdi. Иnsanlara hediye verir, hediyeleri kabul ederdi. Иnsanlarыn en mцtebessimiydi. Иnsanlara latife yapardы, ondan asla kaba sюz duyulmamышtыr." Bayram Arif (KUZUK) / BURSA. Ankara'da Growne Plazada Egem platformu'nun organize etmiш olduьu resepsiyona katыlan Ahыskalы юьrenciler DATЦB ve Ahыska'yы tanыttыlar. DATЦB Meclis цyemiz Prof. Dr. Hamit Hancы юnderliьinde Tцrkiye'de bulunan Ahыskalы hekimlerin yer aldыьы Egem Platformu'nun resepsiyona цst dцzey bцrokratlar, milletvekilleri ve basыn katыldы. Resepsiyona katыlan цst dцzey bцrokrat ve siyasetчi ile tanышan Ahыskalы hekimlerden Dursun Polat Mulluazimoьlu, Mecit Veyseloьlu, Aziz Alioьlu ile Ankara Siyasal Bilgiler Fakцltesi'nde yцksek lisans юьrencisi Murat Aydыn Ahыska ve Ahыskalыlarыn sorunlarыnы aktarma fыrsatы da buldular. Ege bюlgesinde bir чok derneьin bir araya gelerek oluшturmuш olduklarы platformda Ege sorunlarыnыn konuшulduьu bir ortamda Ahыska meselesi ve Ahыskalыlarыn sorunlarыnыn konuшulmasы da en azыndan resepsiyona katыlan ve Ahыska'yы tanыmayanlar aчыsыndan sцrpriz olarak deьerlendirildi. Ahыska meselelerini dinleyen цst dцzey bцrokrat ve siyasetчilerin Sцrgцne uьramыш Ahыska Tцrkleri'nin vatana dюnme mцcadelesinin verildiьini юьrenmeleri karшыsыnda gюnцlden desteklenmesi gereken bir mцcadelenin olduьunu sюylediler. Mani ve Ahыska'lы Иrfani'den Bir Deyiш Garip El чek tabip el чek dertli sinemden, Sen benim derdime чare bilmezsin. Sen nasыl tabipsin, yoktur ilacыn, Yaram iчerdendir sara bilmezsin. Yыkыlsыn feleьin tac ile tahtы, Ok vurdu sineme, hicranыm aktы, Nusret Eriшti Ezelden verdiьin ikrarы ahtы, Шimdi ikrarыnda dura bilmezsin. Karadыr kaшlarыn, gюzlerin hayыn, Чekmeyen ne bilir bu aшkыn yayыn, Yыktыn, viran ettin gюnlцm sarayыn, Sen ki bir taшыnы юre-bilmezsin. Иrfani'yem bu sчrlarы gizlerim, Hanчer alыp baьrыm baшыn gюzlerim, Ne durursun, aьlasana gюzlerim, Dahi yar yцzцnц gюre-bilmezsin. Иrfani. Yaшadыьы чaьda Ahцska'nцn bir kazasц olan Чыldыr'ыn Kunduzhev kюyцndendir. Bu kюy gцnцmцzde harabe olup torunlarы Koravel ve Urta kюylerinde yaыamaktadыrlar. (Yunus Zeyrek Ahыska Araшtыrmalarы s.74).

11 ЕЬЛЕНЖЕ ¹ 3 Майыс/Ìàé Bugцnkц konuk fotoьrafчы ve yazarыmыz Emre Kasap, "Sakuneti Sцkуneti" ismini verdiьi fotoьrafыnы nasыl чektiьini anlatыyor. Benim nazariyatыmda, fotoьraf kavramы, pratiьe yani eyleme dюkцlebilmek iчin, fotoьraf tekniьinden ziyade, юncelikli olarak bir anlatыm ve buna mukabil bir hissiyat aktarыmыna muhtaчtыr. Temmuz 2011'de yaptыьыmыz bir Gцrcistan gezisi esnasыnda, seyahatimizin son gцnц Ahыska bюlgesine gidip, eьer hаlа mevcut iseler Ahыska Tцrkleri'ni ziyaret edelim demiшtik. Bюlgeyi ziyaretimiz esnasыnda юьrendik ki Tцrk'lerin tamamы, katledilmek yahut sцrgцn edilmek suretiyle topraklarыndan uzaklaшtыrыlmышlar. Ahыska merkezinde konaklayacaьыmыz mekana gitmeden юnce uьradыьыmыz Sakuneti isimli bir kюyde, eski ve terk edilmiш bir yapыya yaklaшtыьыmыzda ise bunun eski bir mescid olduьunu gюrцnce iчimiz burkuldu. Yapыnыn etrafыnda ve biraz da iчinde чekim yaptыktan sonra dышarы чыktыьыmda, yurtlarыndan sцrцlmцш insanlarыmыzыn ardыndan orada kalan, kцltцrцmцzцn ve geleneьimizin izine dair bir hцzne gark olmuшken, ilk cцmlemde kullandыьыm ifade ile sarыlыverdi bцtцn algыm. Kendimi bir anda Andrei Tarkovsky filmlerinden birinde hissetmeme neden olmuшtu gюrdцklerim. Ayna(Zerkalo) filmindekine benzer bir mekanda, Иz Sцrцcц(Сталкер) filminin tenhasы ile hemhаl olmuшken, Ыvan'ыn Чocukluьu (Ыvanovo Detstvo) yukarыdaki patikadan geliyordu. Andrei Tarkovsky'nin Rus sinemasыna kazandыrdыьы bu devasa ruh filmlerinin iчine beni чeken, belden yukarыsы чыplak, kюylц iki чocuk, kцчцk besi domuzlarы ve kazlar eшliьinde bana doьru geliyordu. Hayatыm boyunca unutmayacaьыm iki ismin sahibi onlardы artыk. Jascha ve Gio Orada geчirilen birkaч saat boyunca Jascha ile hiч ayrыlmadыk. Fotoьrafыn чekildiьi yer, Sakuneti'deki eski bir okul Ahыska'nыn Caьыsman kюyцnden 1944 yыlыnda ailesiyle birlikte Orta Asya'ya sцrgцn edilen Иmdat Alaattinoьlu (Eleddinov) halen Amerika'da yaшыyor. Muш'un Bulanыk ilчesi Pulullu kюyцne gittiklerini belirleyen akrabalarыnы arыyor. Akrabasы Иcaretli Иskender'in 1930'lu yыllarda Иcaret'ten gюч ederek ailece Tцrkiye'ye geчtiklerini ve Muш'un Bulanыk ilчesi Pulullu kюyцne yerleшtiklerini sюyleyen Иmdat Allaattinoьlu шюyle anlattы "Bana anlatыlana gюre dedem Yusuf 1903 senesinde rahmetli olmuш. Babam Eleddin 3 yaшыnda yetim kalmыш. Nenem Lelvanlы Kamil'in kыzыymыш. Adы Nunuш imiш. Dedem юldцkten sonra nenemi kardeшleri gelip Caьыsman'dan alыp gюtцrmцшler. Иcaretli Иskender ile evlendirmiшler. Babam Elleddin'in Meheddin ve Gцleser adlarыnda iki kardeшi varmыш. Babam evlendikten sonra kardeшi Mehedin'i alыp binasыnыn iчi. Sevgili dostlarыm Jascha ve Gio, bu kurgusal fotoьrafta bana yardыmcы oldular ruhlarыnыn bцtцn gцzelliьi ile. Kapalы mekan iчerisindeki geniш aчы perspektifi yaratabilmek iчin Canon 5D MKЫЫ gюvde цzerinde Canon 24-70L lensi kullandыm. Buradaki tek amaч, Tarkovsky filmlerinin halet-i ruhiyesine dair fotoьraf dilinde bir шeyler sюyleyebilmekti. Чekim esnasыnda fotoьrafы renkli olarak dцшцnmцшtцm. Bilgisayarda ilk dцzenlediьimde de renkli idi ancak, acaba siyah-beyaz nasыl olur diye dцшцndцьцm her seferinde olduьu gibi, yine siyah-beyazda karar kыldыm. Tonlama iчin Adobe Photoshop цzerinde Silver Efex kullandыm. Geчmiшe dair bir iz sцrцlebilmesi iчin bu tonlama esnasыnda da fotoьrafa gren uyguladыm. Fotoьrafыn hem renkli hem de siyah-beyaz halini gюrebilirsiniz. Herkesin tenhasы kendinedir derim hep. Siz de kendi tenhanыzы seчebilirsiniz. EXЫF Bilgileri: 5D Mark f/2.8 L ЫSO 1000 f/2.8 1/160sn 24mm Sakuneti'den ayrыlыrken, zihnimde sadece Roger WATERS'ыn Ыt's a Miracle шarkыsы vardы. Yazы ve Fotoьraf: Emre KASAP Salamaleykum gardaшlar benim babam da ahыskalы. Ama harb durumunda Tцrkiyeye gelmiш babam tarafыndan Yayla emiyi bulduk. Ben istiyerimki diьer emim чocuklarыnы da bulam. Bibim cocuklarы var. Babamыn ismi Memet, dedemin ismi Abbas, soyismimiz Akturanmыш. Ama babam soyismini Erdoьan olarak deьismiш. Bibimin adы Battidir. Gerчek adы ise Mine. Tanыyan varsa ailemize haber vermesini rica ederim. Kadir Erdoьan. Caьыsman'a getirmiш bir zaman kюyde kalmыш. Daha sonra 1933 ya da 1935 senelerinde bunlar Иcaret'ten Tцrkiye'ye geчmiшler. Иcaretli Иskender 3 kardeш imiш ve чalgыsыymышlar. Benim araшtыrmalarыma gюre birinin tюremesinden olanыn adы Rцшtц Kaya imiш. Akrabalarыm olan amcam ve ondan olan tюremesini arыyorum" Caьыsman'dan sцrцldцkten sonra 1989 senesine kadar Taшkent'te yaшayan ve oradan da Rusya Federasyonu Rostov kentine yerleшen daha sonra da Amerika'ya giden ve halen Amerika'da yaшayan Ahыskalы?mdat Alaattinoьlu akrabalarыnы arыyor.?caretli?skender ve ailesini tanыyan ve bilenlerin aakram27@hotmail.com ya da posof75@aol.com ve ya numaralы telefona bilgi vermeleri юnemle rica olunur. Hayatыn ne zaman zorlaшacaьы bilinmez. Иyi gцnlerin yerini ansыzыn alыverir kюtц gцnler. Kюtц gцnleri atlatmanыn yolu ise moralini yцkseltmek iчin doьru yюntemi bulmaktan geчiyor. Ишte size hayata daha mutlu bakmak iчin 10 yюntem... MUTLULUЬUN EN AZ YARЫSЫ SИZИN ELИNИZDE Bazen iшler kюtц gider. Herkesin hayatыnda iyi gцn olur, kюtц gцn olur. Zor gцnleri atlatmak iчin, sorunlarыn цstesinden gelebilmek iчin, insanыn psikolojisinin de buna uygun ve gцчlц olmasы gerekir. Herkesin kendine gюre bir pembe gюzlцьц, moralini yцkseltmek iчin bir yюntemi vardыr. Ama baшarыlы olur ama olmaz. Ишte size hayata daha mutlu bakmak iчin 10 yюntem Siyaha deьil beyaza odaklanыn Son dюnemde hayata pozitif bakmayы юьreten pozitif psikoloji kitaplarы чok satыyor. Hepsinin hareket noktasы aynы: Bardaьыn dolu yarыsыnы gюrцn! Шikayet etmeyi, kesin pozitif duygular цzerine yoьunlaшыn. Bюylece Amerikalы psikolog Martin Seligman'ыn 'юьrenilmiш чaresizlik' dediьi 'kabullenme' tuzaьыna dцшmeyin. Olumlu yюnlerinizin altыnы чizin, zenginliklerinizi, potansiyelinizi fark edin. Kaliforniya Цniversitesi'nde yцrцtцlen bir araшtыrmaya gюre mutluluьumuzun ve huzurumuzun yцzde 40'ы tercihlerimizin ve hayata bakышыmыzыn sonucu. Kendi kendinizi telkin edin, gaza getirin: Юnemli deьil, iyiyim, aslan gibiyim Elinizdekine sevinin bir kere... Moralinizi sыfыrlamak чok kolay, kaybeden psikolojisine girmeniz yeterli: Dцn bugцnden чok daha iyiydi; x benden daha шanslы; hayal kurmak neye yarar zaten gerчekleшmeyecek... Bunlara zihin kirliliьi diyorlar, elinizdekinin kыymetini bilmenizi engelleyen, ulaшыlabilir hedeflere ve mutluluьa eriшmek iчin harekete geчmenize mani olan 'bюlцcц ve yыkыcы' fikirler. Unutmayыn: 1992 Barselona Olimpiyatlarы sыrasыnda yapыlan bir araшtыrma bronz madalya alan цчцncцlerin, gцmцш madalya kazanan ikincilerden чok daha mutlu olduьunu gюsteriyordu. Чцnkц ikinciler 'birinciliьi kaчыrdыm' diye baшarыlarыnыn tadыnы чыkaramazken, цчцncцler podyuma чыkmaktan mutluydular. Yanlыш karшыlaшtыrmalardan kaчыnыn. Mesela 'Шule ne kadar шanslы, okula arabayla geliyor' diye hayыflanacaьыnыza, 'Ben шanslыyыm, kardeшim bir fakцlte kazanamadы konfeksiyon atюlyesinde kцчцk bir iшe girmek zorunda kaldы' diye dцшцnцn. 3- Arkadaш, illa iyi arkadaш Bцtцn anketler aynы шeyi sюylцyor: Ne para ne baшarы tek baшыna mutluluk verir, юnemli olan чevrenizdekilerle olan iliшkilerdir. Yalnыz yaшayan insanlarda depresyon riskinin evli veya bir arkadaшыyla oturanlardan daha yцksek olmasыnыn sebebi budur. Hatta arkadaш iliшkilerinin aileden bile daha iyi bir 'pozitif duygu kaynaьы' olduьu sюyleniyor. Ama dikkat arkadaш var, arkadaш var. Bunun bile istatistiьini чыkarmыш araшtыrmacыlar: Avusturyalы Ernst Gehmacher 'Иnsanыn kendini iyi hissetmesi iчin en az 4 (azami 12) saьlam arkadaшы olmasы шart; чok gцvendiьi, her шeyi (?) paylaшabildiьi ve yardыm alacaьыnы bildiьi arkadaшlar' diyor. Yeni bir telefon defteri alыn (daha doьrusu cep telefonunuzun adres defterini yenileyin) ve sadece gerчekten deьer verdiьiniz insanlarы kaydedin. Sыk ve dцzenli haberleшtiьiniz, birbirinizi gюnцlden arayыp sorduklarыnыzы Yaptыьыnыz iшe yoьunlaшыn Kыsa vadeli de olsa, kendini iyi hissetmenin yollarыndan biri (hepimiz bunu yaшamышыzdыr) yaptыьы iшe iyice yoьunlaшmaktыr. Zaman durmuш gibi olur, sorunlarыmыzы unuturuz. Amerikalы psikolog (adыnы boшuna telaffuz etmeyi denemeyin) Mihaly Csikszentmihalyi'nin flow (akыш) dediьi an budur. Peki bu 'mutluluk anы' nasыl yakalanыr? Yetkinliklerimizle uyumlu (чok kolay olursa sыkыlыrыz aklыmыz gezintiye чыkar, чok zor olursa bцsbцtцn daralыrыz) bir aktivite seчerek... Иш ortamыnda akыш yakalamak tatilde veya boш zamandakinden чok daha kolaydыr. Bu tekrar gerektiren, monoton iшler iчin bile bюyle. Kendi kendinize gaz verecek шekilde hedefler koyun: Шu konuda nasыl daha iyi olabilirim? Daha az yorularak шu iшi nasыl yapabilirim? 5- Чocuklar gibi oynayыn... Шirketlerin dцzenlediьi bir paintball oyununda dцшmanыnы boyakurшunlarыyla vurmak iчin canыnы diшine takarak kovalayan mцdцrцnцze bakыp da 'ne salak herifmiш bu ya' diye dцшцnmeniz чok doьal. Ama oyunun her yaшta faydalarы vardыr. Araшtыrmalar oyuncularыn sadece performansыnыn deьil, iyimserliьinin de daha yцksek olduьunu gюsteriyor. Bir uzman 'Eьer oyun oynamaktan vazgeчersek zihnimiz mekanikleшir, adeta kurur' diyor; 'Oyuncular gerчekleri daha esnek olarak algыlarlar, gerчeklerle oynamayы da severler. Eьer hayatы чok ciddiye alыrsanыz, eьip bцkmekten vazgeчer, deьiшtirebilme fыrsatыnы da kaчыrыrsыnыz'. Eшinizle, чocuklarыnыzla, arkadaшlarыnыzla oyun oynayыn. Kaьыt oyunlarы, bilgisayar oyunlarы, Pictionary, Tabu... ne olursa! 6- Her gцn bir iшi bitirin Pozitif psikoloji uzmanы Ыlona Boniwell 'Zamanыnы iyi kullanmыш olmanыn verdiьi mutluluk, insanыn kendini iyi hissetme sebeplerinden biridir' diyor. Sцrekli iшini bitirememe, yetiшememe hissi ise insanы mutsuz eder. Daha az чalышыp, kendine daha чok zaman yaratmak bir yюntem tabii ki ama bahaneye dюnцшmesi riski var. Boniwell daha kolay bir yюntem юneriyor: 'Eьer her gцn bir шeyi istediьimiz gibi sonuчlandыrabilirsek, bir bцyцk projenin her gцn bir kцчцk parчasыnы tamamlarsak, kendimizi чok mutlu hissediyoruz'. Yani kendinize her gцn iчin mцmkцn ve tutturmasы sadece size kalmыш bir hedef koyun: Baшladыьыnыzыn kitabы bitirmek, bir yemek tarifini denemek, kaч gцndцr masanыzda duran radyoyu tamir etmek... Sonra da bir iшi yapыp bitirmiш olmanыn verdiьi hazzы yaшayыn. 7- Vipassana metodunu deneyin Vallahi biz uzmanlarыn yalancыsыyыz. Her 5 Amerikalы шirket yюneticisinden biri meditasyon yapыyormuш ve en чok uygulanan metod da Vipassana imiш. Yani 'derinlemesine gюrmek' ya da 'olanы olduьu gibi gюrmek'. Buddha'nыn bu yюntemle Nirvana'ya ulaшtыьы sюyleniyor. Burada yюntem beyni boшaltmak deьil aksine чevredeki objeleri tam olarak ve olduьu gibi algыlamak. Чanta sadece bir чantadыr. Bюylece aчgюzlцlцьe, hasete, kыskanчlыьa, kыzgыnlыьa bir son vermek. Yani daha az цzцlmek. Bu konuda piyasada bir sцrц kitap var, kurslar seminerler var... Elчiye zeval olmaz! 8- Kюtц durumdan faydalanыn Nietsche mi demiшti 'Beni юldцrmeyen gцчlendirir' diye? Uzmanlar 'elastikiyet' diye bir kavram kullanыyorlar, 'insanыn zor bir durumdan sonra yeniden toparlanma kapasitesi' anlamыna. Dayanma, ile yaшamayы юьrenme hatta atlatma deьil, 'faydalanma' yani yaшadыьы zorluktan pozitif bir шey чыkarma. Her шeyi hazыr bulan, bir eli yaьda bir eli balda insanlar en kцчцk шeyden bile mutsuz olurlar, en kцчцk bir sorunu bile bцyцtцrler. Oysa bir sыkыntы yaшamыш ve bunu 'elastikiyet'leri sayesinde olumluya чevirmiш insanlar bunu baшarmыш olmanыn verdiьi mutluluk ve gцvenle kendilerini daha iyi hissederler. 9- Temizlik teparisi uygulayыn Иngiliz 4. kanalыnda How clean is your house (Eviniz ne kadar dцzenli, temiz) diye bir programda 'cleaner therapist' diye bir takыm insanlar ortaya чыkmышtы. Шimdi bu iш чok moda. Bu yeni kiшisel koчlar 'Dцzensiz bir yaшam ortamы stres ve sinir sebebidir. Karmaшa zaman kaybettirir, sabrыmыzы zorlar, moralimizi bozar' diyorlar. Yani gereksiz eшyalara dandik manevi deьerler yцklemeyin, atыn gitsin. Size kюtц hatыralarы sцrekli hatыrlatmalarыna, iчinizi karartmalarыna, sizi geчmiшe dюndцrmelerine izin vermeyin. Temizleyin, atыn... Aynы шekilde bilgisayarыnыzda, belgelerinizde, fotoьraflarыnыzda, cebinizin adres defterinde filan da saьlam bir temizlik yapыn. 10- Hayatыnыzda yenilikler yapыn Psikologlar 'hedonist adaptasyon' diyorlar, insan gцndelik kцчцk mutluluklara o kadar alышыr ki, kыymetini bilmez. Keyif almak, zevk almak demek beyinde endorfin gibi zevk hormonlarыnыn salgыlanmasы demek. Oysa zamanla bu alыcыlarыmыz dolar, zevk almaz oluruz. Her gцn aynы шeyleri yapmaktan vazgeчin, her gцn hoшunuza gidecek bir alышveriш yapamayacaьыnыza yahut her ay izne чыkamayacaьыnыza gюre, hayatыnыza yenilikler, yeni zevkler katmaya чalышыn. Bunlar чok basit шeyler olabilir... Mesela yarыn sabah kahvaltыnыzы bir kazak giyip balkonda yapыn, iшe farklы bir yoldan etrafыnыza baka baka gidin, 3 ayda bir salonun mobilyalarыnыn yerini deьiшtirin vs vs... Merhaba AHЫSKAPRESS. Юncelikle faaliyetlerinizden dolayы sizi kutlar, baшarыlar dilerim... Dцnya Ahыskalы Tцrklerin AHЫSKAPRESS Gazetesi nin чыktыьы haberini bir dosttan duydum, чok sevindim. Иnшallah gazete aracыlыьы ile dцnyanыn чeшitli 10 цlkesinde mеskunlaшan soydaшlarыmыzla birbirimizi daha yakыndan tanыma fыrsatы bulacaьыz. AHЫSKAPRESS Gazetesini incelemek fыrsatы buldum. Чok hoш, чok beьendim. Tekrar kutluyorum, Gazetemiz hayыrlы olsun, yayыn hayatыnыn uzun yыllar sцrmesi en bцyцk dileьimdir. Деделерим 1944 те Абастубан дан сцрцлдц yыlыnda Юzbekistan'da doьdum. 1989'da Fergana Оlaylarы zamanы Azerbaycan'a gюч ettik. Babam halihazыrda Bakц'de yaшamakta. 3 чocuk babasыyыm... Biz Ahыskalыlarda шюyle bir deйim var: ''Salы gцnц yola чыkma iшin rast gelmez''. Hep dцшцnцrdцm neden bюyle diyorlar? Gцnlerin hepsi Allah'ыndыr. Kader de ne varsa чekilecek. Чцnkц bu gцne kadar kimse kaderinden kurtulamamышtыr. Ama Ahыska ve Ahыskalыlarыn tarihi ile az da olsa ilgilendiьim zaman baktыm ki, o acы sцrgцn gцnц, Ahыskalыlarыn Ahыska'dan komple чыkarыldыьы o gцn, yani 1944 yыlы 14 Kasыm gцnц haftanыn Salы gцnц idi. O Salы gцnц insanlыk tarihine acы ve kara gцn olarak geчmiшtir. Ve o Salы gцnleri sonralar Ahыska ve Ahыskalыlar iчin uьursuz bir gцn olmuшtur. Kюtц gцnцn юmrц az olur. Hayata mutlu bakmak ise kendi elimizde! Sevgi ve saygыlarыmla Adil Gademшah oьlu ALИYEV, Biшkek шehri, Kыrgыzistan. K ayserili Ali`ye babasы hayat dersi veriyormuш oьlum senden ne kadar isterlerse istesinler yarыsыndan fazla verme. Ali birgцn terziye takыm elbise diktirmiш. Kayseri`li sormuш borcum nedir? Terzi cevap vermiш 6 milyon Kayseri`li mцmkцn deьil 3 milyon demiш. Terzi kurtarmaz 4 milyon demiш. Kayseri`li mцmkцn deьil 2 milyondan fazla vermem demiш. Terzi lanet olsun tamam demiш. Bu sefer Kayseri`li 1 milyondan fazla vermem demiш. Terzi sinirlenmiш para falan istemiyorum al elbiseni defol demiш. Kayseri`li bir takыm elbise daha dikmezsen шurdan шuraya gitmem demiш. * * * asta Cimbomlu Hgerчektende hasta olur юlцm dюseьine dцser. Her zaman maчlara gittiьi fanatik arkadaшlarы ziyaretine gelirler. Son defa gюrelim derler. "Allahыn takdiri, elden birшey gelmez ama bir son istediьin varsa barы onu yerine getirelim. "O zaman beni FB'ye цye yapыn! Herkes birbirine bakar: "Yaav sen doьuшtan Galatasaray'lы deьil misin? Ne yapыyorsun sen? Hasta Galatasaray'lыnыn birden yцzц gцler: "Цlen, bir Cimbomlu юleceьine bir FB'li юlsцn * * * damыn iшi varmыш, Ankara'ya Agidiyormuш, tam uчaьa binerken kulaьыnda bir ses: - "Binme, bu uчak dцшecek! Dюnmцш, bakmыш, kimse yok, ama iчine de bir kurt dцшmцш, binmemiш. Иkinci uчaьы beklerken kara haber ulaшmыш: - Uчak dцшtц kurtulan olmadы. Koшmuш Haydarpaшa'ya, bilet almыш, tam trene binecek, aynы ses kulaьыnda: - "Binme bu trene, raydan чыkacak! Dюnmцш, bakmыш yine kimse yok, trene binmemiш, gelmiш eve, sabah gazeteyi aчыnca tцyleri цrpermiш: - Tren Eskiшehir'de raydan чыktы шu kadar юlц, шu kadar yaralы... Allahыna шцkretmiш, koшup otobцse bilet almыш, tam binerken yine o ses: - "Bu otobцse binme, freni patlayacak! Dюnmцш yine kimse yok! Dayanamamыш, sormuш: - "Sen kimsin yahu?" - "Ben senin iyilik meleьinim! Adam iyice kыzmыш: - Ulan evlenirken neredeydin?! * * * S arhoшun biri цst baш daьыnыk bir halde karakola gelir, araba anahtarыnы gюstererek komisere шюyle der: - Komiserim шu elimde gюrdцьцnцz anahtar var ya, onun цstцnde az юnce benim arabam vardы, шimdi yok. Arabamы чalmышlar... Komiser sarhoшa шюyle bir bakar; - Sen юnce kendine bir чeki dцzen ver bakayыm, шu haline bak... Devletin komiseri юnцnde bюyle fermuarы aчыk durmaya utanmыyor musun? Sarhoш pantolonunun юnцnde aчыk fermuara bakar ve шюyle der: - A ha!, karыyы da чalmышlar. ШАКАЖЫ. Muay Thai Tцrkiye шampiyonu ve Kestel Belediyespor oyuncusu Ahыskaлы Tцrk Kenan Milyar (29), Antalya'da yapыlacak Avrupa Шampiyonasы'nda Tцrkiye'yi temsil edecek. Muay Thai Tцrkiye Milli Takыm Antrenюrц Aydыn Юztцrk, Muay Thai Tцrkiye Шampiyonu ve Kestel Belediyespor oyuncusu Ahыska Tцrkц Kenan Milyar ile birlikte Bursadabugun.com Genel Yayыn Mцdцrц Barbaros Koчanalы'yы ziyaret etti. "OLИMPИYAT SPORCULARЫ YETИШTИRECEЬИZ" Muay Thai Tцrkiye Milli Takыm Antrenюrц ve Muay Thai Bursa Иl Temsilcisi Aydыn Юztцrk, Muay Thai'nin Tayland'ыn 2 bin 500 yыllыk geчmiшi olan bir spor olduьunu belirterek, "Tцrkiye'de resmi olarak Muay Thai Federasyonu kuruldu. Amacыmыz Bursa'da bu sporu yaymak. Tцrkiye шampiyonu Kenan kardeшimiz, Kestel Belediyespor'da чalышmalarыnы sцrdцrцyor. Hedefimiz, Tцrkiye olimpiyatlara kabul edilirse, olimpiyat sporcularы yetiшtirmek Nisan tarihleri arasыnda Antalya'da dцzenlenen Avrupa Шampiyonasы'nda milli sporcumuz Kenan Milyar, 67 kg adi misyonda Tцrkiye'yi temsilen katыlacak" dedi. "BAYANLARDA DЦNYA ШAMPИYONUYUZ" Muay Thai sporunda en baшarыlы цlkelerin Avrupa'da Hollanda, Rusya ve Almanya olduьunu dile getiren Aydыn Юztцrk, "Ama Tцrkiye olarak bizde iyi durumdayыz. Sert bir spor olmasыnda raьmen юzellikle bayanlarda Dцnya Шampiyonu oslan sporcularыmыz var. Hedefimiz iyi dereceleri цlkemize getirebilmek" шeklinde konuшtu. "ШAMPИYON OLARAK DЮNECEЬИZ" Muay Thai Tцrkiye шampiyonu ve Kestel Belediyespor oyuncusu Ahыskaлы Tцrk Kenan Milyar (29) ise, Antalya'daki шampiyonada kupayы kazanacaklarыna inandыklarыnы dile getirerek, "Иnшallah Avrupa Шampiyonasы'nda шampiyon olarak Bursa'ya ve Tцrkiye'ye armaьan etmek istiyoruz. Antrenюrleri-mizin desteьiyle шampiyonaya чok iyi hazыrlandыk. Birinci olmak iчin Antalya'ya gidiyoruz" diye konuшtu. ЙЮНЕТИМ КУРУЛУ Зийатдин КАССАНОВ - Женел Башкан Рамиз МЕШЕДИЩАСАНЛЫ - Эенел Йайын Йюнетмени Щюкцме ЩАЛИЛОВА - Баш Едитюр Максат БЕРЕМБАЙЕВ - Тасарымжы ве Дцзен Щамза АЙТЕН, Надежда БЕРДЙАЙЕВА - Дцзелтижи Едиторйал адресимиз: Казакистан, Алматы шещри, Достйк жад.105, Офис 601, 601а Телефонлар: Казакистан /2 Кирэызистан , Тцркийе turkelyeni@yahoo.com Алматы ТОО Эамма Принт Матбаасында Басылды Сипариш Сиркцласйон: 2000

12 CMYK 12 ¹ 3 Майыс/Ìàé 2012 RЦYALARЫN AHЫSKA'SЫ Bizim Tцrkiye'de чok rahat bir hayatыmыz var. Artvin иli Tцrkiye'nin en kцltцrlц, medeni ve okuma yazma oranы en yцksek olan иllerden biri. Шюyle sюyleyelim: Tцrkiye'de trafik ышыklarы olmayan tek ilidir. Herkes kurallara uyar. Bizim kюyцmцz denizden 1200 metre yцksekte yerleшmiш durumdadыr. (P.S. Artvin'in kыsa tarihi hakкында biraz sonра bahsedeceьiz). Soyadыm Ahыskalы olduьu iчin devletin цst kademelerinde saygы gюrцyor ve seviliйорум. Tцrkiye'de bir kitapta okumuшtum. Ahыskalы Tцrkler dцnyada en чalышkan insanlarыndan biridir. Zaten Artvin'e gelip gюrdцьцnцz zamanda bunun шahidi olursunuz. Rahmetli Turgut Юzal Ahыskalы Tцrkleri Tцrkiye'ye getirmeйe uьraшыrken o zaman basыnda sizlerden шюyle bir istek gelmiшti:''bizi anayurdumuza alыn bize чolak, kuru, daьlarы taшlarы olan yerleri verin. Biz чalышыr oralarы baь, bahчe yeшillik yaparыz. Gerekirse gцneydoьudan yer verin kendimizi siper eder vatanыmыzы koruruz.'' sюylerlerdi. Ben Ahыskalы olmaktan Tцrkiye'de her zaman gurur duydum ve шimdi de duyuyorum. ARTVИN'ИN TARИHИ Иsmim Eyцp Ahыskalы. Kazakistan'a 1.5 yыl юnce Tцrkiye'den geldim. Artvin doьumluyum. Artvin иlinin чoьunluьu Ahыskalы Tцrk'тцr. Burada ilk zamanlarda karшыlaшtыьыm Ahыskalы Tцrkleri gюrцnce шaшыrdыm. Konuшmalarы, hareketleri, шiveler aynы bizim Artvin'deki insanlar gibi. Artvin Doьu Karadeniz daьlarыnы derin bir шekilde yaran Чoruh vadisinin sol yamacыnda rakыmы arasыnda, meyilli bir arazide kurulmuшtur. M.Ю yыllarыndan kalan kalыntыlara rastlanmaktadыr. M.Ю. ЫX. yцzyыlda Urartu hakimiyetine girmiш, Ы. yцzyыlda Pontus Krallыьыna katыlmыш, V. yцzyыlda Bizans egemenliьine geчmiш, 646 yыllarыnda Halife Hz. Osman dюneminde Иslam topraklarыna katыlmыш, Bizanslыlarla Иslam ordularы arasыnda birkaч defa el deьiшtirmiш,bu deьiшtirmelerde Artvin nцvezi teшkil edilmiшtir. Mцslцman ordularыnыn akыnlarыnы gюzetlemek iчin 939 yыlыnda Artvin Livane Kalesi yapыlmышtыr. Artvin'de 1068 yыlыndan itibaren Selчuklu hakimiyeti baшlamыш, daha sonralarы Gцrcцlerin eline geчmiш, tekrar Selчuklu hakimiyetinde Artvin yюresi Azerbaycan Atabeйleri idaresinde kalmыш, XЫЫЫ. yцzyыlda da Moьol ve Иlhanlы istilalarыna uьramыш, XV. yцzyыlda Akkoyunlu Osman Bey Чoruh boylarыnа inmiш, Uzun Hasan ise bu topraklarы Akkoyunlu hakimiyetine almышtыr. Bюlge daha sonra Gцrcц istilasыna uьrayыnca Artvin Beyleri Trabzon Valisi Yavuz Sultan Selim'den yardыm isteyerek Gцrcцleri kovmuшlardыr. Kanuni dюneminde Erzurum Beylerbeyi Dulkadirli Mehmet Han Yusufeli ve Artvin'i alarak Livane Sancaьы kurup( ) Erzurum Beylerbeyliьine baьlamышtыr. 1578'de Osmanlы-Иran mцcadelesi sыrasыnda Osmanlы hakimiyeti saьlanmыш, Чыldыr eyaleti kurulunca da Artvin buraya baьlanmыш, Livane Sancaьы da merkez olmuшtur. XЫX. yцzyыla kadar Tцrklerin elinde kalan Artvin iki defa Rus iшgaline uьramышtыr. Haziran 1828'de imzalanan Edirne Muahedesi ile Ahыska Ruslara terk edilince, Чыldыr eyaletinin bozulmasы цzerine Artvin Trabzon eyaletinin Batum sancaьыna baьlы Livane kazasы merkezi olmuшtur Osmanlы-Rus Сavaшы sonuna kadar sцrmцш, 5 Mart 1878 tarihinde imzalanan Ayestefanos Аntlaшmasы ile Batum, Kars Ardahan, Eleшkirt, Beyazыt ve Artvin Ruslara savaш tazminatы olarak bыrakыlmышtыr. Bюlge halkыnы yыldыramayacaьыnы anlayan Ruslar, 3 Mart 1918 tarihinde yapыlan Brest Litavsk barышы ile halk oylamasы sonucu %99'dan fazlasы Tцrk hakimiyetini istemeleri neticesi Artvin savaшsыz olarak Tцrklere bыrakыlmышtыr. Ы. Dцnya Сavaшы sonuna kadar iшgalde bulunan Artvin halkы 1914 Kasыmыnda direniшe geчerek Yцzbaшы Иsmail Bey komutasыnda Melo sыnыr taburu шehir ve чevresini Ruslardan bir sцre de olsa temizlemiшtir. 2 Kasыm 1914'тe 18 Aralыk 1917'de imzalanan Erzincan Аteшkes Аnlaшmasыyla Ruslar Osmanlы-Rus Сavaшы юncesi sыnыrlarыna чekilmiшtir. Иmzalanan Mondros Мцtarekesi ile Artvin Osmanlыlarыn elinde kalmыш, imzalanan Mondros Мцtarekesi ile Artvin tekrar boшaltыlmыш, 17 Aralыk 1918'de Иngilizler tarafыndan iшgal edilmiш, Иngilizler чekilirken de шehir Gцrcistan'a bыrakыlmышtыr. Bu badirelerden sonra Artvin, T.B.M.M. Hцkцmetinin yoьun чabalarыyla 7 Mart 1921 sabahы Gцrcцlerin чekilmesiyle Tцrk topraklarыna dahil edilmiшtir. Artvin 4,5 ay sцreyle Ardahan Sancaьыna baьlы kalmыш, 7 Temmuz 1921'de Artvin Sancaьы kurulmuш, 1924'тe Tцrkiye Иdari Teшkilatы deьiшikliьiyle vilayet olmuшtur. 1 Haziran 1933 tarihinde Eyup Ahыskalы - ортада Artvin vilayeti kaldыrыlarak, merkezi Rize olan Чoruh vilayetine kaza olarak baьlы kalmышtыr. 4 Ocak 1936'da Чoruh vilayeti merkezi Artvin olmuш, 20 yыl sцreyle kullanыlan "Чoruh" adы 1956 yыlыnda "ARTVИN" olarak deьiшtirilmiшtir. Biz Artvinlilerin etnik kimliьi diьer шehirlerde yыllar boyunca yanlыш lanse edilmiшtir. Hatta bu yanlышa чoьu Artvinli kendisi bile inanmaktadыr. Чoьu insan Artvin'de yaшayanlarы Gцrcц ya da Laz sanmaktadыr. Aslыnda sayы olarak bu iki topluluktan чok az olmasыna raьmen reklam yapan, baskыn olan kцltцrler bunlardыr. Oysa bugцn ben anladыm ki Artvin'de yaшayanlarыn %90'ы Ahыskalыlar ile aynы soydan gelmektedir. Fakat bunun farkыnda bile deьiliz. Bu yцzde doksanlыk bюlцm ne Lazca bilir ne de Gцrcцce. Aynы Ahыskalыlar gibi konuшur, onlarыn kцltцrlerinin aynыsыnы yaшarlar. Ben de bunun farkыnda deьildim. Ta ki, шu anlatacaьыm iki olaya Tеккале kadar. Birincisi Konya'da цniversitede okurken karшыlaшtыьыm bir olay. Yurtta bir genч yцksek sesle kontюrlц telefonda annesiyle konuшuyor. Ama o da ne, bu bizim yюrenin konuшmasыnыn aynыsы. Daha чok Шavшat taraflarыnыn konuшmasы gibi. Muhakkak Artvinli olmalы diye dцшцndцm. Biraz da utandыm aчыkчasы. Чцnkц dilimiz Иstanbul Tцrkчesine gюre biraz daha sert ve diьer insanlar tarafыndan kaba diye nitelendirilen bir yapыya sahip. Ардануж Sonra dюnцp arkadaшlarыmdan birine sordum. Bu чocuk Artvinli mi diye. Hayыr dedi. Ben шaшыrdыm. Чцnkц evet cevabы bekliyordum. Onlar Gцrcц dedi. Ben hayrete dцшtцm. Чцnkц Gцrcцler Tцrkчe bilmiyordur diye dцшцnцyordum. Sonra kendi dili varken annesiyle neden Tцrkчe konuшsun ki. Ben bunlarы dцшцnmekte iken, yanыmdaki diьer arkadaшыm hayыr dedi. Onlar Эцrcц deьil, Аhыskalы. Konu orаda kapandы, telefonda konuшan genч de orаdan uzaklaшmышtы zaten. Tanышma fыrsatыmыz olmadы. Geчenlerde ТВ de zap yaparken TRT2'de bir film ile karшыlaшtыm. Filmin adы Borч imiш. Aman Allah'ыm konuшmalarы aynы Artvinliler gibi. Ama bюyle bir film чekilseydi muhakkak bilgim olurdu. Ertesi sabah internetten aradыm ve gюrdцm ki film Ahыskalыlara ait. Sonra Ahыskalыlar ile ilgili biraz araшtыrma yapыp size ulaшtыm. Gюrцyorum ki konuшmalarыmыz, kцltцrlerimiz %99 aynы. Aslыnda yыllardыr birbirinden ayrы kalmыш yapышыk ikizler gibiyiz sizinle. Artvin'in sizin kцltцrцnцz ile ortak noktalarыnы siz daha юnceden keшfetmiшsiniz ve biliyorsunuzdur muhakkak, anlatmama hiч gerek yok. Benim sizden ricam derneьinizin Artvin'de bir шubesinin aчыlmasы konusunda bir dцшцnmeniz. Чцnkц burada azыnlыk olan ancak baskыn durumdaki Gцrcц ve Laz kцltцrц karшыsыnda biz Artvinliler gerчek kцltцrцmцz olan Ahыska kцltцrцnцn yaygыn olduьunu kanыtlamak istiyoruz. Tцrkiye Artvin'i Laz ya da Gцrcц olarak tanыyor. Bu bence чok yanlыш. Чцnkц bizler apaчыk Tцrk цz. Artvin'de bir шube aчmanыzыn Ahыskalыlar iчin ne gibi getirileri olacaьыndan bahsetmek istiyorum. Birincisi Artvin kцчцk olmasыna raьmen basыna bol malzeme veren bir il. Bu olay karшыsыnda kendinizi ifade etme gibi bir olanak bulacaksыnыz. Иkincisi Artvinliler ortak kцltцre sahip Ahыska halkыnы tanыdыkчa eminim ki ona sahip чыkacak. Baьrыna basacak. Maddi ve manevi katkыlarыnы esirgemeyecektir. Her anlamda kardeшliьin юrneklerini sergileyecektir. Bizim halkыmыz duygusal ve kцltцrцne baьlы bir halktыr. Umut ediyorum ki, bu kardeш iki ilin halkы artыk ayrыlыьa son verir. Yыllardыr birbirinden habersiz aynы kцltцrц yaшayan iki topluluьun kucaklaшmasы iчin юnayak olursanыz kendi adыma ve tцm Artvinliler adыna memnun olacaьыm. Saygыlarыmla. Hцseyin ЮЗЕР / Artvin. Prof. Dr.Шureddin MEMMEDLИ Ardahan Цniversitesi / TЦRKИYE Biri vardы, biri yoktu Bir Ahыska vardы ve bu Ahыska'da Ahыskalыlar denilen юzbeюz Tцrkler yaшardы. Bu юzbeюz Tцrkler kendi mertlikleriyle, Tцrklцьe чelik baьlыlыьыyla Sovyet rejimini korkuya saldыlar, nazara geldiler yыlыnыn soьuk bir Aralыk gцnц Gцrcistan'a baьlы Ahыska, Adыgцn, Аspinза, Ahыlkelek, Bogdanovka ilчelerindeki 219 kюyden yaklaшыk 120 bin insan sцrgцn edildi. Dede baba yurtlarыndan mцlteci salыndыlar, Kazakistan'a, Kыrgыzistan'a, Юzbekistan'a ve baшka yerlere sцrgцne gюnderildiler. Zamanыn чыngenesinde bin bir azaba urca oldular Kazakistan'ыn Чimkend (Шыmkent) kasabasыnda Allahverdi muallim her akшam чocuklarыnы - Kemal'ы, Gцlcemal'ы, Nurcemal'ы, Adil'i, Sevil'i, Alim'i, Hцseyin'i, Dursun'u ve Asker'i baшыna toparlayыp, olmuш olaylarы naьыl-masal diliyle onlara anlatыrdы. Her defasыnda da sonda bu шiiri aьы-шarkы olarak ahestece dile getirirdi: Ahыska gцl idi, gitti, Bir ehli dil idi, gitti, Sюyleyin Sultan Mahmud'a, Иstanbul kilidi gitti. Her defasыnda da "masal" sonunda gюzleri yaшaranda ortancы evlаdы Sevil sorardы: - Ay bava, bu ne kadar acыlы bir masal. Neden aьlыyorsun? Ve bu cevabы alыrdы: - Bu sыrlarы bцyцyende bilirsin, kыzыm Bюylece masallar, sюylenceler, duylucalar adыyla Ahыska faciasы kцчцrek Sevil'in kalbini цzerdi, tez bцyцmeьi, bu "masallardaki" sыrlara varmaьы arzulardы. Babasыnыn юykцlediьi Ahыska daьlarыnы, чimenlerini, gюllerini rцyalarыnda gюre gюre bцyцdц. Ele kalem alandan, gюzц kitap tutandan Ahыska "masallarыyla" ilgilendi, bildi ki, bunlar Allahverdi muallimin gюzlerini yaшardan, Sevil'in de hatыralarыnda derin izler bыrakan acы gerчeklermiш. Bu gerчeklerin ышыьыnda Sevil Piriyeva gцnцmцzde bir bilim adamы (юncelikle Ahыska bilgini), bir eьitimci, юьretim цyesi (юncelikle Ahыska tarihini, kцltцrцnц юьreten hoca), bir шair (юncelikle Ahыska konusunu dile getiren шiirler yazarы) olarak bilinmektedir. ЮZGEЧMИШИNDEN VE KARИYERИNDEN YAPRAKLAR Babasы Allahverdi hocanыn doьulduьu ve 8 yaшыna kadar bцyцdцьц yer: Ahыska, Аspinза ilчesi, Koyundere kюyцdцr. Annesi Anagыz hanыmыn doьduьu ve 5 yaшыna kadar bцyцdцьц yer: Ahыska, Аspinза ilчesi Panaket kюyцdцr. Kendisinin doьduьu yer: Kazakistan, Шыmkent vilаyeti Bюgen ilчesi Hatun Kюrpц kasabasы, Kaytpas kюyц, юьretmen ailesi. Lise юьrenimi: yыllarы, Шыmkent vilаyetinin Kaytpas-1 kюyцnde orta okul ve Telman kasabasыnda 29 sayыlы V.И.Lenin adыna lisede lise mezunu oldu. Иlk юьretim юьretmenlik okulunu Tцrkцstan шehrinde okudu. Yцksekюьrenimi: Шыmkent Pedagoji Enstitцsц'nden yatay geчitle M.F.Ahundov Azerbaycan Rus Dili ve Edebiyatы Цniversitesi, Rus Dili ve Edebiyatы юьretmeni programы, 1997 yыlы mezunu oldu. Doktorasы: 2006 yыlы, Azerbaycan Биlimler Akademisi A.Bakыhanov Tarih Enstitцsц. Чalышma deneyimleri: yыllarыnda Azerbaycan Haчmaz ilчe merkezinde Ahыskaлы Tцrklerин чocuklarы iчin aчыlmыш ortaюьretim okulunda Rusчa юьretmeni; yыllarыnda Bakц'de Azerbaycan Milli Биlimler Akademisi Milli Mцnasebetler Enstitцsц'nde araшtыrma gюrevlisi; yыllarыnda Bakц'de Azerbaycan MИA A.A.Bakыhanov adыna Tarih Enstitцsц'nde araшtыrma gюrevlisi; yыllarыnda Kazakistan'ыn Шыmkent шehrinde Ahmet Yesevi Uluslar arasы Kazak-Tцrk Цniversitesi Шыmkent Enstitцsц Tцrk Dili bюlцmцnde юьretim цyesi; yыllarыnda Ahmet Yesevi UKTЦ Klinik Eьitim Merkezi Sosyal Bilimler ve Diller Bюlцmц Baшkanы; yыllarыnda (devam ediyor) Tцrkiye Cumhuriyeti Ardahan Цniversitesinde Иnsanи Bilimler ve Edebiyat Fakцltesinin Чaьdaш Tцrk Lehчeleri Bюlцmцnde юьretim цyesi, Yardыmcы Doчenttir. Bildiьi diller: Tцrkiye Tцrkчesi ve Azerи Tцrkчesi (ana dili dцzeyinde), Kazakчa (orta юьrenim dili olarak), Rusчa (цniversite uzmanlыk alanы olarak). Aldыьы юdцlleri: "Abdullah Шaыk Mцkаfatы" ; Azerbaycan Yazarlar Birliьi'nin Юzel Юdцlц ; "Vektюr" Uluslararasы Bilim Merkezi'nin "Tцrk Dцnyasыna Hizmet" Diplomasы ; Halklar Dostluьu ve Rusya Цniversitesi Yabancы Diller Enstitцsц'nцn "Halklar Dostluьu" юdцlц AKADEMИSYEN FAALИYETИ AHЫSKALЫ BИLИM ADAMЫ, EЬИTИMCИ SEVИL PИRИYEVA Doktora tezi: * "Azerbaycan'da Yaшayan Ahыska Tцrklerinin Sosyal- Kцltцrel Hayatы", Azerbaycan Milli Биlimler Akademisi Bakыhanov Tarih Enstitцsц, Bakц; 173 s. Monografisi (akademik araшtыrma kitabы): * "Ahыska Tцrkleri Azerbaycan'da (tarihi, sosyalkцltцrel hayat)", Иlim yayыnevi, Bakц; 264 s. Bilimsel-popцler kitaplarы: * "Bu Kan Yerde Kalmaz ", Tarlan Yagubova ile ortak, Mцtercim yay., Bakц; 48 s. * "Ata Yurdum - Ahыska", Allahverdi Piriyev ile ortak, Mцtercim yay., Bakц; 256 s. * "Ahыska Tцrkleri Sцrgцnde", Asya-Fakt yay., Bakц; 28 s. * "Tцrk Dцnyasы ve Ata Yurdum Ahыska", Allahverdi Piriyev ile ortak, Bakц; 298 s. * "Tцrksцz Kalan Ahыska'm", Allahverdi Piriyev ile ortak, Vektюr yay., Bakц; 230 s. * "Ahыska Tцrklerinin Tarihi, Иslаm ve Aile Durumu Hakkыnda Ansiklopedi", Иbrahim Tцrki ile ortak, Kniga yay., Шыmkent Юnemli bilimsel makalelerinden bazыlarыnыn konu baшlыklarы: "Ahыska Tцrklerinin Zorunlu Gючцrцlme Sebepleri", "Ahыska Tцrklerinin Sцrgцn Tarihine Ait Materyaller", "Ahыska Tцrklerinin Etnik-Siyasal Yaшamы ve Tarihi Vatana Dюnmek Mцcadelesi", "Azerbaycan'ыn Kцltцrel Hayatыnda Ahыska Tцrklerinin Yeri", "Ahыska Tцrklerinin Sюzlц Edebiyatы", vb. "Sevil Piriyeva" imzasы, Bakц'de "Pedagoji Цniversite Eserleri", "Иlmi Araшtыrmalar", "Sosyal Meseleler", "Tarih, Иnsan, Cemiyet", Baшkуrdistanda "Uluslararы Иlmi Konferans", Alma-Atы'da "Kazakistan'ыn Иlim Dцnyasы", "Kazakistan Devlet Milli Цniversitesi Eserleri", Шыmkent'te "Gцney Kazakistan Devlet Цniversitesi Eserleri", "Ahmet Yesevi Kazak-Tцrk Цniversitesi Eserleri", Иstanbul'da "Цmran", Tokat'ta "Kцmbet", Иstanbulda "Hayat boyu Eьitim"vb hakemli dergilerde aynы zamanda Azerbaycan Prezident Elektron Kцtцphanesinde de yer almышtыr. Gюrцldцьц gibi, Sevil hocanыn bilimsel faaliyetinde Ahыska konusu, bu konunun чeшitli yюnleriyle (tarih, kцltцr, etnografik, шiir, folklor, eьitim, vb) юnemli yer tutmaktadыr. "Azerbaycan'da yaшayan Ahыska Tцrklerinin sosyal-kцltцrel hayatы" konulu doktora tezinde ve bu tez kapsamыnda yayыmlattыьы aynы adlы monografide Ahыskaлы Tцrklerin etnik-coьrafи konumu hakkыnda genel bilgiler sunulmuшtur. Ahыska Tцrklerinin Azerbaycan'da aшamalы meskуnlaшma tarihine, Ahыskalыlarыn ekonomik yaшam tarzыna, sosyalkцltцrel hayatыnыn юzgцn yюnlerine gюz atыlmыш, Azerbaycan'ыn toplumsal sцrecindeki rolц belirlenmiш, Ahыska Tцrklerinin tarihsel vatana dюnmek mцcadelelerine ait materyaller ышыklandыrыlmышtыr. Eserin Netice (Sonuч) kыsmыnda okuruz: "Gцnцmцzde Ahыskalыlar mцstakil Azerbaycan Cumhuriyeti'nin beraber hukuklu azat halklarыndan biridir. Onlar diьer Azerbaycan vatandaшlarы gibi tцm hukuk ve azatlыklardan yararlanmaktadыrlar, цlkenin sosyal-ekonomik, toplumsal-siyasal ve kцltцrel hayatыnda faallik gюsterirler.bunlarыn yanы sыra, Ahыska Tцrklerinin milli geliшim sorunlarыnыn чюzцmцnde onlarыn kцltцrel hayatыnыn юьrenilmesi ve tekmilleшtirilmesi, diьer halklarla iliшkilerinin araшtыrыlmasы юnemli gцncelik taшыr. Ahыskalыlarыn Vatana dюnmek iчin baшladыklarы harekаt ulusal-demokratik harekаt hesap olunmalыdыr; чцnkц bu, юncelikle, represyona maruz kalmыш halkыn insan hukuklarыnы savunmak, toplum yaшamыnы pekiшtirmek, kцltцrцnц ve milli benlik bilincini geliшtirmek iчin yцrцttцьц harekаttыr.fikrimizce, tцm Tцrk halklarы, ayrыca da Azerbaycanlыlar Ahыskalыlarыn kendi юz ve ezeli topraklarыna dюnmek isteklerinin gerчekleшtirilmesi yolunda yцrцttцkleri mцcadelede onlara destek olmalыdыrlar. Sыradan vatandaшlar, toplumsal юrgцtler, resmi devlet idareleri ve uluslararasы nцfuzlu teшkilаtlar dцzeyinde bu problem mцzakere gцndeminden hiч vakit чыkarыlmamalыdыr. Bюyle olan durumda Gцrcistan en yцksek rehberlerinin diliyle seslendirdiьi esassыz bahanelerinden geri чekilir. Avrupa Konseyine dаhil olurken цzerine gюtцrdцьц taahhцdц - Ahыskalыlarыn kendi vatanlarыna dюnmesinin gerчekleшtirilmesini saьlar. Bu yolda kurana engeller oluшturulmaz. Bu, haksыz, amansыz incitilmiш halk юnцnde tarihi adaletin zaferi olar". "Bu Kan Yerde Kalmaz " kitabыnda 1999 yыlыnda Юzbekistan Fergana olaylarыndan saь kalan Ahыskalыlarыn Azerbaycan'a yerleшmesi ve orada Ermenilerin tцrettiьi Hocalы facialarыnda шehit olan Ahыskalыlar ve Azerиler hakkыnda bahis edilir. "Ata Yurdum Ahыska" kitabыnda kadim Tцrk soylarыndan olan, sцrgцne maruz kalmыш Ahыska Tцrklerinin sцrgцnlцk hayatыndan ayrыntыlar, onlarыn sюzlц folkloru, чaьdaш yazarlarы, ayrыca, Ahыskalыlarыn gцnцmцz sorunlarы, ata yurda dюnme mцcadelesi sюz konusu edinir. "Tцrk Dцnyasы ve Ata Yurdum Ahыska" eserinin yazыn malzemesini yazarыn Ahыskalыlar meskуnlaшan kюy ve kasabalardan derlediьi bilgiler oluшturur. Burada Ahыska aydыnlarыndan, arazilerinden, ahalinin meшguliyet tarzыndan ve gюrenek geleneklerinden sюz edilir. "Ahыska Tцrkleri Sцrgцnde" kitabыnda sюz konusu, eserin adыndan da gюrцldцьц gibi, Ahыskaлы Tцrklerin sцrgцnlцk hayatы, maruz kaldыklarы iшkencelerdir. Bilgiler yaшlы insanlarыn hatыralarы doьrultusunda yazыlmышtыr. "Tцrksцz Kalan Ahыska'm" kitabыnda da Ahыskalыlarыn sцrgцn yыllarыnda yaшantыlarы юykцlenir, sцrgцnlцkten sonra Ahыska'da Tцrksцz kalan 219 kюy hakkыnda bilgiler sunulur. "Ahыska Tцrklerinin Tarihi, Иslаm ve Aile Durumu Hakkыnda Ansiklopedi"de Ahыska aydыnlarы Юmer Faik Neman-zade, Шefika Hanыm Efendizade, Fцrget Hanыm Hoca-zade, Adil Efendiyev, Fuat Efendiyev, vb hakkыnda bilgiler sunulmuшtur. Burada Ahыska Tцrklerinin zengin sюz hazinesi, шive юzellikleri dile getirilmiшtir. Ahыskaлы Tцrklere ait bir kelime daьarcыьы sюzlцьц yahut aчыklamalы sюzlцk olmadыьы iчin Ansiklopediye Ahыska шivesindeki unutulmak цzere olan sюzcцklere de yer verilmiшtir. Eserde Ю.F.Neman-Zade'nin milli dilin korunmasы konusunda 30'lu yыllarda Tцrkчe diliyle ilgili halkыna yazdыьы mektup ilgi чekmektedir Dцnya Savaшыna 42 bin Ahыskalы Tцrkцn katыlmasы, 17 bin sakat, yaralы olarak savaшtan dюnmesi ve 26 bin savaш kurbanы olmasы, onlardan 9 Ahыskaлы Tцrkцn Sovyet Birliьi Kahramanы unvanыnы almasы Ahыska Tцrklerinin vatansever, dinч halk olduьunun kanыtы olarak deьerlendirilmektedir. Kitapta dцnyadaki Ahыska Tцrklerinin dernek ve birlikleri, kцltцr merkezleri hususunda, Ahыskalыlarыn nцfus sayыsы, чaьdaш цnlц Ahыskalыlar ve Ahыskalыlarыn aile yapыsы hakkыnda da bilgilere yer verilmektedir. Ayrыca, Ahыskalыlarыn milli юrf adetlerinden, sanatыndan bahsedilmesi, Ahыskalы halk шairleri, mцzik?letlerine de yer verilmesi halkыn kimliьini daha iyi tanыmak aчыsыndan yararlыdыr. Eserde Ahыskaлы Tцrklerin sюzlц folkloru, шivesi incelenmiш, Ahыska Tцrklerinin шive sюzlцьц sunulmuшtur. S.Piriyeva'nыn kitaplarы hakkыnda basыnda yayыnlanmыш reylerden юzetler: Orhan Uravelli: "Bir kыsmы 1958'den baшlayarak Orta Asyadan toplu шekilde Azerbaycan'a gюч etmiш olan ve yaklaшыk yarыm yцzyыldыr burada oturan Ahыskalы Tцrkler, sosyoekonomik, demografik, etnik ve kцltцrel aчыdan baшlы baшыna baьыmsыz bir araшtыrma konusudur. Ciddи шekilde bilimsel olarak ele alыnmasы, uzun sцredir gцndemdeydi. Ayrыca 1989 Fergana faciasы ve sonrasыnda Юzbekistandaki gerginlik yцzцnden чok sayыda Ahыskalыnыn Azerbaycan'a sыьыnmasы da konuyu gцncelleшtirmiшti. Bu boшluьu doldurmak aчыsыndan Sevil Piriyeva'nыn Azerbaycan Bilimler Akademisi Bakыhanov Tarih Araшtыrmalarы Enstitцsц bцnyesinde yaptыьы araшtыrmanыn цrцnц olan kitabыn юnemi bцyцktцr" ("Bizim Ahыska" sayы 4 / 2005). Prof. Dr. Mahmut Allahmanlы: "Bu kitapta bizim dikkatimizi чeken hususlardan biri de, "Ahыska Tцrklerinin Meшguliyet Biчimleri" bюlцmцdцr. Burada yeteri kadar ilginч etnografik чizgiler var ve Ahыska Tцrklerinin юrf adeti, meшguliyeti hakkыnda bilgiler mevcuttur. Aynы zamanda mцellifin toplayыcыlыk kabiliyeti de dikkati чekmektedir. Ev ev, oba oba gezip halkыn adet ve ananesini, folklor юrneklerini toplamak, takdire deьer bir keyfiyettir. Ekincilik medeniyeti, baьcыlыk, bostancыlыk hakkыnda verilen bilgiler bize юyle geliyor ki, bцyцk araшtыrmalarы zarurи kыlmaktadыr" ("Bizim Ahыska" sayы 5 / 2006). S.Piriyeva, Bakц'de, Шыmkent'te, Ankara'da, Иstanbul'da, Иzmir'de, Чanakkale'de, Tokat'ta, Kastamonu'da, Kыbrыs'ta, Kosova'da, Gцrcistan'da, Иsviчre'de ve Ahыskada dцzenlenmiш uluslar arasы bilimselpratik etkinliklere, konferanslara, шiir шюlenlerine Ahыska Tцrklerini temsilen katыlmышtыr. Sevil hocanыn sыradaki чalышmasы babasы Allahverdi Piriyev ile birlikte derleyip kaleme aldыьы "Ahыska Deyimleri, Duyumlarы" folklor toplusunu yayыna hazыrlamaktыr. Bu kitapta aynы zamanda yaшlы insanlarыn sцrgцnlцk zamanы yolda ve yeni yerleшtiьi yerlerdeki sыkыntыlarыndan da bahis edilmektedir. Девам едежек.