EV HEMODİYALİZİ. Ercan Ok Ege Üniversitesi İzmir 10 Mayıs 2014
|
|
- Pembe Güneş
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 EV HEMODİYALİZİ Ercan Ok Ege Üniversitesi İzmir 10 Mayıs 2014
2 Hemodiyaliz 1960 larda haftada saat Yeterli beslenme/eritropoez/fosfat kontrolü Hiç intradiyalitik komplikasyon yok, tam rehabilitasyon 1980 lerden itibaren haftada 12 saat İntradiyalitik hipotansiyon, diyaliz sonrası halsizlik, düşük yaşam kalitesi Hipertansiyon, kalp yetmezliği, SV hipertrofisi Anemi, hiperfosfatemi, malnütrisyon
3 Diyaliz hastalarında mortalite çok yüksek Genel popülasyonda 49 yaşındaki kişinin yaşam beklentisi 33 yıl, diyalize yeni başlayan 49 yaşındaki hastada yaşam beklentisi 7 yıl (USRDS)
4 Hemodiyalizde mortaliteyi azaltmak için pek çok ilaç denendi, ama ACE-I: Mortalite azalmadı FOSIDIAL Statin: Mortalite azalmadı 4D, AURORA Sevelamer: Mortalite azalmadı - D-COR Eritropoetin: Mortalite azalmadı CHOIR, CREATE Folik asit: Mortalite azalmadı HOST Sinakalset: Mortalite azalmadı EVOLVE ACABA DAHA YOĞUN DİYALİZ MORTALİTEYİ AZALTABİLİR Mİ?
5 DAHA YOĞUN DİYALİZ Daha etkin HD seansları (daha yüksek kan akım hızı ile daha yüksek Kt/V, HEMO, sağkalım avantajı yok) Daha sık HD seansları (merkezde veya evde) Daha uzun HD seansları (merkezde veya evde) Daha sık ve daha uzun HD seansları (evde)
6 Merkezde sık hemodiyaliz randomize çalışma RKÇ, haftada 3 ve 6 kez merkezde HD Daha iyi kan basıncı kontrolü Sol ventrikül kas kitlesinde azalma Fiziksel sağlık yaşam kalitesi kriterlerinde iyileşme Daha iyi fosfor kontrolü Daha fazla damar yolu problemi (HR 1.71; 95%CI ) FHN Trial Group, N Engl J Med 2010; 363: 2287
7 Cumulative survival Merkezde sık hemodiyaliz retrospektif çalışma Çok merkezli kohort; merkezde 6 kere (n=318) ve uyumlu konvansiyonel merkez HD (n=575) karşılaştırma Conventional HD Daily HD Haftada 6 kere diyalizde daha yüksek mortalite (!) (100-hasta yılında 15.6 ve 10.9 ölüm: hazard ratio 1.6) Uzun dönemde hasta uyumunda ciddi problem (uzun dönemde hastaların yalnızca %55 i haftada 6 kez HD e devam ediyor) (ölüm ve transplantasyon hariç) Suri RS, Kidney Int 2013; 83: 300-7
8 Evde sık hemodiyaliz retrospektif çalışma Evde günlük kısa HD yapan 1873 hasta ve 9365 konvansiyonel HD hastası karşılaştırma Intention-to-treat As-treated Evde 6 kez kısa HD yapan hastalarda, merkezde standart HD yapılanlara göre mortalitede ılımlı bir azalma (13%) (HR 0.87, 95% CI , p=0.01) Weinhandl ED et al. J Am Soc Nephrol. 2012; 23:
9 DAHA SIK HEMODİYALİZ özet Daha iyi AKB kontrolü ve SVH gerilemesi Yaşam kalitesinde iyileşme Daha iyi fosfat kontolü Biraz daha iyi sağkalım (evde, merkezde değil) Uzun dönem hasta uyumu kötü Daha fazla damar yolu problemi Daha yüksek maliyet HAFTADA 5-6 KEZ KISA DİYALİZ PEK MANTIKLI GÖRÜNMÜYOR
10 DAHA UZUN HEMODİYALİZ SEANSLARI Seans süresi ve mortalite Saran R, DOPPS, Kidney Int 2006; 69: Shinzato T, Japanese registry, Nephrol Dial Transplant 1996; 11: Kısa HD seans süresi ile mortalite artıyor
11 Seans süresi ve mortalite Haftada 3 kez HD ile en iyi hasta sağkalımı Tassin den, 8 saat diyalizle
12 Diyaliz seans süresini 4 saatten 8 saate uzatmakla solüt klirens artışı % Urea Creatinine Phosphate Beta-2 microglobulin Sekiz saat diyaliz ile özellikle fosfat ve beta-2 mikroglobulin olmak üzere, solüt klirensinde anlamlı artış Eloot S. Kidney Int 2008; 73:
13 Merkezde uzun hemodiyaliz retrospektif çalışma Merkezde gece diyalizi ile mortalitede %25 azalma (HR=0.75, 95% CI , p= Lacson E Jr, J Am Soc Nephrol 2012; 23: 687
14 Day Episode /1000 session Merkezde 4 ve 8 saat diyaliz karşılaştırma Prospektif, kontrollü çalışma Hospitalization rate Day per 100 patient-month 19, Intradialytic hypotension NHD CHD NHD CHD Baseline 12th month Sekiz saat diyaliz ile hastaneye yatışta %73 azalma (p<0.05), İntradiyalitik hipotansiyonda %68 azalma (p <0.01) Ok E et al. Nephrol. Dial. Transplant. 2011;26:
15 4 ve 8 saat diyalizde fosfat kontrolü Sekiz saat diyaliz ile fosfat bağlayıcı kullanımında %83 den %22 ye düşüş, buna rağmen fosfat düzeyinde düşüş Ok E et al. Nephrol. Dial. Transplant. 2011;26:
16 4 ve 8 saat diyalizde anemi kontrolü Sekiz saat diyaliz ile Epo kullanımında %55.5 tan % 24.7 ye düşüş Ok E et al. Nephrol. Dial. Transplant. 2011;26:
17 Body weight (kg) Serum albumin (g/dl) 4 ve 8 saat diyalizde beslenme parametreleri 68 NHD CHD 4,15 NHD CHD 67 4, ,05 4 3,95 3,9 3,85 3,8 3, , n:194/178 Months n:145/132 n:213/199 Months n:143/145 Sekiz saat diyaliz ile serum albuminde artış (3.95±0.29 den 4.10±0.29 g/dl ye, <0.0001), Vücut ağırlığında artış (65±14 den 67±15 kg a, p<0.001) Ok E et al. Nephrol. Dial. Transplant. 2011;26:
18 Daha sık veya daha uzun diyalizin kan basıncına etkisi - metaanaliz Daha sık ve/veya daha uzun diyaliz ile sistolik kan basıncında 15 mm Hg düşüş ve antihipertansif gereksiniminde azalma Susantitaphong P, Am J Kidney Dis. 2012; 59:
19 Daha sık veya daha uzun diyalizin sol ventrikül hipertrofisine etkisi - metaanaliz Daha sık ve/veya daha uzun diyaliz ile sol ventrikül kas kitlesinde 31.2 g/m 2 gerileme Susantitaphong P, Am J Kidney Dis. 2012; 59:
20 UZUN HEMODİYALİZ özet Daha iyi kan basıncı kontrolü ve sol ventrikül hipertrofisinde gerileme Daha iyi yaşam kalitesi ve nütrisyon, daha iyi fosfat kontrolü ve anemi kontrolü Vasküler kalsifikasyon, arteriyel sertlik, uyku apnesi, kognitif fonksiyonlar, seksüel ve üreme fonksiyonları üzerine olumlu etkiler Belirgin daha iyi hasta sağkalımı Daha düşük maliyet (özellikle evde). DAHA UZUN DİYALİZ SEANSLARI AKILCI GÖRÜNÜYOR
21 Evde sık ve daha uzun hemodiyaliz retrospektif çalışma 338 evde gece HD yapan hasta ve 1388 uyumlu merkezde standart diyaliz yapılan hasta Ev diyalizinde 100-hasta yılında ölüm 6.1, merkez konvansiyonel HD de 10.5 HR 0.55 (%95 CI ) Evde gece diyalizi ile mortalitede %45 azalma Nesrallah G E et al. JASN 2012; 23:
22 Evde sık ve daha uzun hemodiyaliz retrospektif çalışma Pauly RP, Nephrol Dial Transplant 2009 Evde sık gece hemodiyalizi ile kadaverik transplantasyona benzer hasta sağkalım oranları
23 Diyaliz seansı sonrası yakınmalar Standart HD, günlük kısa HD, gece HD Günlük kısa HD ve gece diyalizine geçildiğinde, diyaliz seansı sonrası «halsizlik, bitkinlik, kendini iyi hissetmeme» gibi semptomların süresi, «toparlanma süreleri» 5-6 saatten, yarım saate iniyor, gece diyalizinde bu semptomlar hiç olmuyor Lindsay R M et al. CJASN 2006;1:
24
25 Diyaliz ve transplantasyonda hastaların işgücüne katılımı Finlandiya, 2637 diyaliz ve transplant hastası Yaş, cinsiyet, primer hastalık, komorbidite ile düzeltme Center HD Home HD PD RTx Ev HD nde 2 kat çalışma olasılığı (transplantasyon ve PD gibi) Helanterä I et al. Am J Kidney Dis. 2012; 59: 700-6
26 Nefrologlar ev HD ne nasıl bakıyor? ABD, 629 nefrolog, anket çalışması Eğer nefrolog kendisi SDBH olursa, merkez HD seçme olasılığı %6 Ama hastaların %92 si merkez HD oluyor Merighi JR et al. Hemodial Int 2011
27 Maliyet analizi (Kanada) HD HD PD Home HD in-center satellite Ev HD nde merkeze göre ülkeye daha düşük maliyet Lee H et al. Am J Kidney Dis 2002; 40:
28 HD de uzun interdiyalitik periyotta riskler N= Death CV death Death from infection Cardiac arrest İkinci diyalizsiz günde her tür olay riskinde anlamlı artış Çözüm? Gün aşırı diyaliz? AMI CHF Stroke Arryth mia Any CV event Foley RN, N Engl J Med 2011; 365: 1099
29 GÜN AŞIRI HEMODİYALİZ UZUN SEANSLAR, TERCİHEN GECE MERKEZDE VEYA DAHA İYİSİ EVDE
30 EV HEMODİYALİZİ İlk olarak 1960 başlarında Seattle, Boston ve Londra da başlıyor 1973 de ABD de HD hastasının, i ev HD Sonra başta ABD, pek çok ülkede azalıyor (ticari nedenler, nefrologların ilgisizliği ve hizmet veren merkez sayısı azlığı, yaş-diyabet), ancak şimdi yeniden artışta; ABD de arası ev HD hasta sayısı artışı 2 kata yakın (6000); İngiltere de de ciddi artış Avustralya ve Yeni Zelanda da 40 yıldır yaygın olarak sürüyor
31 Ev HD modelleri Klasik ev HD Günlük ev HD Gece ev HD Haftalık seans sayısı Seans süresi (saat) ABD de en sık günlük kısa diyaliz Kanada da daha çok haftada 6 gece 8 saat gece Avustralya ve Yeni Zelanda da en sık uygulanan günaşırı gece 8 saat (haftada 3.5) (etkin, ekonomik). Muhtemelen «ideal yöntem» (3.5x8 ve 5-6x8 saat benzer sağkalım, Avustralya-Yeni Zelanda verileri)
32 Kim yapabilir? Tüm hastaların en az % ünün ev HD için uygun olabileceği düşünülüyor Eğitim düzeyi önem taşımıyor, okuma-yazma bilmek yeterli, ilkokul ve üniversite mezununun öğrenme süreleri benzer. Genel olarak, ehliyeti olmak, araba kullanabilmeyi öğrenebilmek bir ölçü kabul ediliyor
33 «
34 Ne gerekiyor? İSTEKLİLİK DAMARA GİRİŞ YAPABİLMEK Evde bir yardımcı varlığı yararlı, ama şart değil İşlem hasta ve/veya yardımcısı tarafından yapılabilir, ya da diyaliz hemşiresi yapabilir AV fistül, AV greft, kateter: Tümü olabilir
35 Neler sağlıyor? Esnek diyaliz planlaması; iş yaşamı, sosyal yaşamda iyileşme Uzun diyalizde daha düşük kan akım hızları Çok daha az intradiyalitik sorun; çok daha az makine alarmı Daha uzun damar yolu ömrü; kateter kullanılıyorsa, daha az enfeksiyon Daha serbest diyet Deri renginde düzelme
36
37 Ev hemodiyalizi hasta eğitimi Eğitim genellikle 4 8 hafta, Türkiye de yasal zorunluluk 2 ay Damara iğne yerleştirme; HD cihazını kullanma, setleri hazırlama, diyalizi başlatma ve sonlandırma; izotonik sodyum klorür ve heparin verme Vital bulguları ölçme, yapılacak ultrafiltrasyon miktarını belirleyip cihazı buna uygun ayarlama Alarm ve acil durumlarda nasıl davranılacağını öğrenme
38 Süreç nasıl işliyor? Eğitim süreci Evdeki elektrik ve su tesisatında düzenlemeler Sonrasında 1 ay merkezde kendi kendine yardımsız diyaliz; evde 3 seans refakat Hasta ve hasta yakınının 24 saat erişebileceği ev diyalizi ekibi telefonu Ayda bir ünitede değerlendirme, üç ayda bir evde değerlendirme
39 Kullanılan cihazlar Fresenius 4008S HHD versiyonu ve 5008S (HHD) Su Sistemi: Ön arıtma + RO (Aqua Mobil, Aqua Mini)
40 Ev hemodiyalizinde güvenlik Major komplikasyon yok denecek kadar az 4098 hasta gecesi nin değerlendirildiği bir gece HD hasta serisinde (remote monitoring): Hiç major komplikasyon yok Gecede ortalama alarm sayısı başlangıçta 1.98 iken, 18. ayda 0.74 e düşüyor Alarmların tümü hat ların üzerine yatışla arteriyel-venöz basınç alarmı Am J Kidney Dis 2003; 42(S1): 61
41
42 İğne çıkması kan sızıntısı Ciddi ve korku kaynağı olan bir komplikasyon Arterial iğne çıkması durumunda diyaliz makinesi derhal alarm veriyor Venöz iğne çıkması için, diyaliz makinesi alarmı geç olabilir Ancak pratikte son derece ender Yine de buna önlem olarak alarm sistemleri çoğu merkezde kullanılıyor (nem-sıvı algılayan ya da renk algılayan)
43 Hastaların ev HD yapması konusundaki engeller Gerçek engeller: Medikal engeller Yaş: Mutlak engel değil Diyabet: Mutlak engel değil; kötü glisemik kontrol-sık hipoglisemi Görme-işitme kaybı: Engel Unstabil kardiyovasküler hastalık: Ciddi aritmi, unstabil angina Epilepsi: Tedavi; yardımcı gerekir Cafazzo JA, Clin J Am Soc Nephrol 2009; 4: 784
44 Hastaların ev HD yapması konusundaki engeller Aşılabilir engeller Damara girmekten korkma Diyalizi öğrenme ve yapma konusunda kendisine güvenememe Katastrofik bir olay olması olasılığından korkma Doktorlar tarafından bilgilendirilmeme Cafazzo JA, Clin J Am Soc Nephrol 2009; 4: 784
45
46 Ülkemizdeki ilk ev hemodiyalizi deneyimleri Kasım 2013 Ev hemodiyalizi eğitimine alınıp, sonradan çıkan ya da çıkarılan 44 hasta: En önemli neden aile bireylerinin isteksizliği, öğrenemeyip çıkarılan yalnızca 6 hasta Eğitimi tamamlanıp, sonradan vazgeçen 24 hasta: Ailenin isteksizliği (10), transplantasyon (4), ev fiziksel sorun (4), diğer (6) Evde hemodiyalize başlayıp, sonradan bırakan 11 hasta: En önemli neden aile bireylerinin direnci (5), taşınma (2), medikal (2), ekonomik (2) Exitus 9 hasta: 4 KV, malignite, enfeksiyon, SEP, trafik kazası, ağaçtan düşme (ölüm hızı 2.06 / 100 hasta yılı) Transplantasyon 14 hasta
47 Ülkemizdeki ilk ev hemodiyalizi hastaları (n=185) Kasım 2013 Yaş aralığı13-75, ortalama yaş 44.2±12.4 yıl %34.6 sı kadın, %13.5 u diyabetik Ev HD başladığında HD süresi 85±67 ay (2-341 ay) %70 i evli, %30 u bekar %43 ü ilkokul, %35 i ortaokul-lise, %22 si üniversite mezunu %18 i daha önce transplant olmuş, %11 i daha önce periton diyalizi yapmış %14 ünde HCV, %3 ünde HBV enfeksiyonu var
48 Ülkemizdeki ilk ev hemodiyalizi hastaları (n=185) Kasım 2013 Yedi hasta günaşırı diyaliz yapıyor, diğer tümü haftada üç Üç hastada hemşire, 26 hastada hasta yakını diyalizi yapıyor; diğerleri kendisi yapıyor (%84) Evde HD süreleri ortalama 13±4 ay (15 gün ile 92 ay arası) Ortalama seans süresi 476±74 dk (genellikle >7 saat, mutlaka >6 saat) 163 hastada fistül, 6 hastada greft, 16 hastada kateter
49 Ülkemizdeki ilk ev hemodiyalizi hastaları (n=185) Kasım 2013 Fistül kullanan hastaların %57 si button-hole, %34 ü ipmerdiven yöntemi, %9 u bölgesel girişim uyguluyor %63 ü 15G, %37 si 16G iğne kullanıyor Kan akım hızı 272±38 ml/dk Diyalizat akım hızı 300 ml/dk Tümü high-flux diyalizer, ultrapür diyalizat Diyalizat Na 138 meq/l, bikarbonat 32 meq/l İkisi dışında tümü standart heparin, ortalama doz 8175±2780 Ü ( Ü)
50 Ülkemizdeki ilk ev hemodiyalizi hastaları (n=185) Kasım 2013 >%90 ında makine yatak odasında; su sistemleri genellikle banyoda Aylık laboratuar sonuçlarla nefrolog değerlendirmesi Üç ayda bir ev ziyareti Düzenli su analizleri %55 i aktif olarak çalışıyor Biri 16, diğeri 30 haftalık iki gebe hasta Nisan 2014: İkisi de doğum yaptı, sağlıklı bebekleri var, bir üçüncü hastamız da 8 aylık gebe
51 Bir yılı tamamlayan ev hemodiyalizi hastaları (n=93) Bazal 12.ay p İşlenen kan hacmi (L) 86.3 ± ± 15.2 <0.001 ekt/v 1.4 ± ± 0.7 <0.001 Giriş kreatinin (mg/dl) 9.1 ± ± 1.6 <0.001 Kuru ağırlık (kg) 70.9 ± ± npcr 1.0 ± ± 0.1 <0.001 Sistolik KB (mmhg) 129 ± ± Diyastolik KB (mmhg) 77 ± ± Antihipertansif kullanımı (%)
52 Bir yılı tamamlayan ev hemodiyalizi hastaları (n=93) Bazal 12.ay p Fosfor (mg/dl) 5.3 ± ± 1.1 <0.001 Fosfor bağlayıcı kullanımı (%) Hemoglobin (g/dl) 11.3 ± ± Eritropoetin kullanımı (%)
53
54 Yaşam kalitesi, kognitif fonksiyonlar, anksiete-depresyon Ev HD (n=136) Merkez HD (n=199) p değeri Yaş (yıl) 43.4± ± Cinsiyet (%) HD süresi (ay) 57±48 59± Diyabet (%) Mini mental test 26.3± ±4.2 <0.001 Anksiyete 4.5± ± Depresyon 4.3± ±
55 Yaşam kalitesi, kognitif fonksiyonlar, anksiete-depresyon Ev HD (n=136) Merkez HD (n=199) p değeri SF-36 (Yaşam kalitesi) Fiziksel fonksiyon 77.0± ± Rol kısıtlamaları Fiziksel 73.6± ± Emosyonel 74.1± ± Sosyal fonksiyon 80.7± ± Mental sağlık 71.8± ± Vitalite 71.4± ± Ağrı 77.7± ± Genel sağlık algısı 64.2± ±
56
57
58 Ülkemizdeki ev hemodiyalizi güncel durum Nisan 2014 Ev hemodiyalizi ruhsatı alan merkez sayısı: 49 Evde hemodiyaliz yapan hasta sayısı: =256 Onay bekleyen hasta sayısı: 24+6=30 Eğitimi bitip, kurulum bekleyen hasta sayısı: 14+4=18 Eğitimi süren hasta sayısı: 47+4= sonu tahmini merkez sayısı: sonu tahmini hasta sayısı: 350
59 13 years old girl, ESRD due to FSGS at 7 After a year on PD, cadaveric RTx Two years later graft loss due to recurrence of FSGS Conventional in-center HD for 2 years (many problems: medical, low QOL, not successful at school) She has started home HD nine months ago (3-times weekly over 7 hours), she performs HD herself Dramatic changes in medical condition, QOL, achievements at school (number one in her class) AND?
60
61
62
63 % mm Hg 4 ve 8 saat diyalizde kan basıncı kontrolü Use of BP medication NHD MAP CHD n:224 n:128 n:224 n: Kan basıncı benzer Anti-hipertansif kullanımnda %24 den %8 e düşüş
64 cm/m 2 BSA g/m 2 BSA Kardiyak geometri Left atrium diameter Left venticular mass index , ,5 1 NHD CHD 100 NHD CHD 0, Baseline 12th month Baseline 12th month Sol atrium çapında (2.35±0.40 den 2.17±0.34 mm/m 2 ye, p<0.001) ve sol ventrikül kas kitlesinde gerileme (140±44 dan 116±34 g/m 2 yebsa, p<0.001) Ok E et al, Nephrol Dial Transplant 2011; 26: 1287
65 Merkezde uzun hemodiyaliz retrospektif çalışma 746 merkezde gece diyalizi ve 2062 standart merkez HD hastası UF rate (ml/bw/h) Phosphorus (mmol/l) Daha düşük UF hızı, daha iyi fosfat kontrolü Daha yüksek Hb, albümin, ekt/v ve daha düşük sistolik KB, lökosit sayısı Lacson E Jr, J Am Soc Nephrol 2012; 23:
66 Evde sık ve daha uzun hemodiyaliz randomize çalışma Evde gece HD ve merkezde stnadart HD MR ile sol ventrikül kas kitlesi ölçümü, 6 ay ara ile Baseline Final Nocturnal HHD Conventional HD Evde gece diyalizi ile daha iyi kan basıncı kontrolü Mükemmel fosfat kontrolü Evde gece HD ile sol ventrikül hipertrofisinde ciddi gerileme Culleton BF, JAMA 2007; 298:
67 Evde gece diyalizi ile mükemmel hasta ve teknik sağkalım Kanada da arasında ev HD başlanan 247 hasta (ortalama yaş 45, diyabet %12, ortalama HD süresi 4.9 yıl, %30 santral kateter; %12 yalnız yaşıyor) 2006 sonunda 150 hasta ev HD devam ediyor (%60.7) 54 hasta renal transplant oluyor (%21.9) 10 hasta teknik yetersizlik (fiziksel-kognitif sorun) (%4.1) 7 hasta başka nedenlerle terk (taşınma, özel hayat, vb) (%2.8) 26 hasta ölümü (%10.5) 5 yıllık teknik sağkalım %95.2 Pauly RP etal., Clin J Am Soc Nephrol 2010; 5:
68 Gece hemodiyalizi ve uyku 14 HD hastası 3x4 saat/hafta HD den, 6x8 saat/hafta HD e geçiş öncesi ve 6-15 ay sonrası polisomnografi Kreatinin mg/dl, bikarbonat meq/l Uyku apne epizodu sayısı 25 ± 25 8 ± 8 /saat Ciddi uyku apnesi olan 7 hastadaki düzelme: 46 ± 19 9 ± 9 /saat Improvement of sleep apnea in patients with chronic renal failure who undergo nocturnal hemodialysis. N Engl J Med 2001; 344: 102
69 Seans süresi ve seks hormonları 30 erkek ve 7 kadın ev HD hastası, seans sayısı 3.5-5, seans süresi 3-5 saat HD seans sıklığı aynı, seans süresi 6-9 saate çıkarılıyor Erkeklerde, 6 ay sonra Prolaktinde düşüş Total testosteronda artış Serbest testosteronda artış Amenore ya da irregüler mens olan 3 kadının 2 sinde regüler menstruel siklus Van Eps C et al, Nephrology 2012; 17: 42-7
70 Fertilite Randomize kontrollü çalışma mümkün değil; gözlemsel raporlar var Beş hasta, noktürnal ev HD, 7 gebelik, 6 canlı doğum Barua M et al., Clin JASN 2008; 3: yaşında kadın Haftada 36 saat noktürnal ev HD 39 haftada 3000 gr sağlıklı bebek Thompson S, Hemodial Int 2011; 15 Suppl 1: S59-63
71 m/s Uzun diyalizin arteriyel sertliğe etkisi Baseline 12th month Pulse wave velocity p<0.001 p< NHD CHD NHD 8 saat diyalizle nabız dalga hızında azalma (p<0.001) Arttırma indeksinde azalma (p<0.01) Serum fosfor prediktif (ß-coefficient 0.349, t 2.58, p <0.01) CHD Sezis M et al, Atherosclerosis 2012; 220:
72 Koroner arter kalsifikasyon skoru >200 olan hastalarda 4 ve 8 saat diyalizin progresyona etkisi Delta median CACs (interquartile range) 0 NHD CHD p 141 (67-291) 372 ( ) <0.01 Sekiz saat HD yapılan hastalarda daha düşük progresyon Serum fosfat progresyon için prediktif (Exp-B 2.05, 95% CI , p <0.001)
YOĞUN HEMODİYALİZ. Ercan Ok Ege Üniversitesi İzmir 23 Ekim 2015
YOĞUN HEMODİYALİZ Ercan Ok Ege Üniversitesi İzmir 23 Ekim 2015 Haftada 3 kez 4 saat HD de sorunlar Çok yüksek mortalite 55 yaşındaki kişide yaşam beklentisi (USRDS 2009) Genel popülasyonda 25 yıl Transplantasyonda
DetaylıNOKTURNAL DİYALİZ Pratikte uygulanabilir mi?
NOKTURNAL DİYALİZ Pratikte uygulanabilir mi? Ercan Ok Ege Üniversitesi İzmir Son dönem böbrek hastalığı Seçkin sağaltım yöntemi transplantasyon Daha iyi ve daha uzun yaşam; daha düşük maliyet Sorun organ
DetaylıFMC Sevgi Diyaliz Merkezi. Latife Haydanlı
FMC Sevgi Diyaliz Merkezi Latife Haydanlı Son dönem böbrek hastalığında(sdbh) en seçkin tedavi yöntemi renal transplantasyondur. Ancak organ yetersizliği, transplantasyon için uygun olmayan ileri yaş,
DetaylıHaftada 3 kez kronik hemodiyaliz Gerçekten yeterli mi? Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir
Haftada 3 kez kronik hemodiyaliz Gerçekten yeterli mi? Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir Tarihçe Diyalizin ilk zamanlarında, 20-40 saat/hafta HD Mükemmel kan basıncı
DetaylıErcan Ok. Cenk Demirci. Kıvanç Yüksel. Sıddig Momin Adam. Serkan Kubilay Koç. Sinan Erten. Ali Rıza Odabaş. Hüseyin Töz. Mehmet Özkahya.
Ercan Ok. Cenk Demirci. Kıvanç Yüksel. Sıddig Momin Adam. Serkan Kubilay Koç. Sinan Erten. Ali Rıza Odabaş. Hüseyin Töz. Mehmet Özkahya. Fatih Kırçelli. Ebru Sevinç. Meltem Seziş. Kutay Güneştepe. Fatma
DetaylıPERİTON DİYALİZİ - EV HEMODİYALİZİ ENTEGRASYONU
PERİTON DİYALİZİ - EV HEMODİYALİZİ ENTEGRASYONU Prof. Dr. Semra Bozfakıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı PD First Önce PD Çünkü, Neden her uygun hastaya önce
DetaylıProf. Dr. Ercan Ok Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Prof. Dr. Ercan Ok Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Son dönem böbrek hastalığı (SDBH) hastası >3 milyon 2/3 ü hemodiyaliz (HD), >%90 konvansiyonel HD (3x4 s/hf) HD yaşam kurtarıcı, ama sonuçlar parlak değil
DetaylıProf. Dr. Ercan Ok Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Prof. Dr. Ercan Ok Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dünyada 2 milyon kişi HD ile yaşamını sürdürüyor (>%90 konvansiyonel 3x4 saat/hafta); ama sonuçlar parlak değil Tüm nedenli ölüm genel popülasyondakinin
Detaylı1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
Gülay Aşçı 1, Cenk Demirci 2, Zeki Soypaçacı 3, Özen Önen Sertöz 1, Serkan Kubilay Koç 2, Sinan Erten 2, Sıddig Momin Adam 2, Handan Öğünç 2, Gökçe Kaya 2, İrfan Hastürk 2, Emine Ünal 2, Ali Başçı 1, Ercan
DetaylıTürkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması
Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması Gülay Aşcı, Daniele Marcelli, Aygül Çeltik, Aileen Grassmann,
DetaylıKronik Hipotansif Diyabetik Hemodiyaliz Hastalarında Midodrin Tedavisinin Etkinliği
Kronik Hipotansif Diyabetik Hemodiyaliz Hastalarında Midodrin Tedavisinin Etkinliği M E T I N S A R I K A Y A, F U N D A S A R I, J I N I G Ü N E Ş, M U S T A F A E R E N, A H M E T E D I P K O R K M A
DetaylıDiyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi. Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD
Diyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD KBY PREVALANSI Dünyada SDBY Prevalans ve Prevalans İnsidansı İnsidans USRDS 2009 Önümüzdeki
DetaylıNEDEN EV HEMODĠYALĠZĠ? Dr. Sinan ERTEN Ġzmir Özel FMC Sevgi Hemodiyaliz Merkezi 23.10.2014 - Antalya
NEDEN EV HEMODĠYALĠZĠ? Dr. Sinan ERTEN Ġzmir Özel FMC Sevgi Hemodiyaliz Merkezi 23.10.2014 - Antalya 1960 larda Ev Hemodiyalizi Kt/V ÖNCESĠ 20-40 saat/hafta merkezde hemodiyaliz : 24 hastanın 22 si ilaçsız
DetaylıDr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD / Nefroloji BD
Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD / Nefroloji BD PD NEDİR? TARİHÇE 1744 İlk parasentez ve peritoneal lavaj TARİHÇE 1923 İlk Peritoneal Diyalizi, Georg
DetaylıHEMODİYALİZE GEÇ BAŞLAMAK GEREKLİDİR. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
HEMODİYALİZE GEÇ BAŞLAMAK GEREKLİDİR Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı DİYALİZ BAŞLANGICI SDBY hastalarında o Malnütrisyon o Hipervolemi o Kanama o
DetaylıGlisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir
Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir HD e yeni başlayan hastaların 1/3 de neden diyabetik nefropati Yeni başlayan
DetaylıSıklık ve süre: Daha fazla her zaman daha iyi mi?
Sıklık ve süre: Daha fazla her zaman daha iyi mi? Dr. Abdülkadir Ünsal ġiģli Hamidiye Etfal Eğitim AraĢtırma Hastanesi 30. Ulusal Nefroloji, Hipertansiyon, Diyaliz ve Transplantasyon Kongresi Antalya 2013
DetaylıTürkiye de ve Dünyada Diyaliz; Neler Değişiyor? Prof Dr Gültekin Süleymanlar Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD, Antalya
Türkiye de ve Dünyada Diyaliz; Neler Değişiyor? Prof Dr Gültekin Süleymanlar Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD, Antalya Türkiye de ve Dünyada Diyaliz Hasta Sayıları ve Demografisindeki Değişiklikler
DetaylıHemodiyalizde hipertansiyon tedavisi Nurol Arık
Hemodiyalizde hipertansiyon tedavisi Nurol Arık SUNUM/özet ..hemodiyalizde hipertansiyon sıklıkla bir volüm hipertansiyonudur ..volüm sorununun giderilmesi sorunu önemli ölçüde çözer. klasik in-center
DetaylıHemodiyalizde Yeni Teknolojiler. Türk Nefroloji Kongresi 22 Ekim 2015 Doç.Dr. Fatih Kırcelli
Hemodiyalizde Yeni Teknolojiler Türk Nefroloji Kongresi 22 Ekim 2015 Doç.Dr. Fatih Kırcelli Neden yeni teknolojiler/yaklaşımlar peşindeyiz? İnsan ruhu sürekli ilerleme peşindedir. Haftada 3 gün 4 saat
DetaylıEV HEMODİYALİZİ KLİNİK SONUÇLARI
EV HEMODİYALİZİ KLİNİK SONUÇLARI Hem. Hüsniye GELMEZ Adnan Menderes Üniversitesi Diyaliz Eğitim Hemşiresi Son Dönem Böbrek Hastalığı (SDBH) Türkiye prevalansı 5 yıllık sağkalım 100 80 60 %38 40 20 Transplantasyon
DetaylıDiyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD
Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD 16. 11. 2012 Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Diyaliz hastalarında yaşam
DetaylıOrta büyüklükteki moleküllerin uzaklaştırılmasının ve diyalizat kalitesinin klinik önemi
Orta büyüklükteki moleküllerin uzaklaştırılmasının ve diyalizat kalitesinin klinik önemi Dr. Ercan Ok Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı HEMO Çalışması (2002) 2x2 faktöriyel: Yüksek doz
DetaylıBeslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması
Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı 1, Abdullah Özkök 1, Yaşar Çalışkan 1, Ayşegül Telci 2, Alaattin Yıldız 1 ¹İstanbul
DetaylıEV HEMODİYALİZİNDE CİNSEL FONKSİYONLAR VE GEBELİK DR.CENK DEMİRCİ
EV HEMODİYALİZİNDE CİNSEL FONKSİYONLAR VE GEBELİK DR.CENK DEMİRCİ Son dönem böbrek yetmezliği olan hastaların çoğunda infertilite ve seksüel disfonksiyon görülmektedir. Nedenleri; Mekanizma tam bilinmese
DetaylıTND Ulusal Kayıt Bilgilerine Göre. USRDS, DOPPS Verileri ile Karşılaştırılması. Prof Dr Gültekin Süleymanlar TND Başkanı
TND Ulusal Kayıt Bilgilerine Göre Diyaliz Kalite Göstergeleri ve USRDS, DOPPS Verileri ile Karşılaştırılması Prof Dr Gültekin Süleymanlar TND Başkanı DOPPS The Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study
DetaylıDİYALİZ SIKLIĞI HANGİ HASTALARDA ARTIRILMALI? Dr. M. Ayşe BİLGİÇ Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
DİYALİZ SIKLIĞI HANGİ HASTALARDA ARTIRILMALI? Dr. M. Ayşe BİLGİÇ Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Diyaliz tekniğinde sağlanan ilerlemeler ve yeterli diyaliz için harcanan efora
DetaylıEV HEMODİYALİZ SÜRECİ
EV HEMODİYALİZ SÜRECİ Latife HAYDANLI İzmir Sevgi Diyaliz Merkezi SÜREÇ 1 Hasta seçimi 2 Eğitime başlanması 3 Ev keşfi 4 Cihazların talebi 5 Tesisatın hazırlanması 6 Cihazların kurulumu 7 8 9 10 11 Su
DetaylıAni Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi
Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi DİYALİZ-MORTALİTE 200 ölüm/1000 hasta-yıl. USRDS-2011 En önemli ölüm nedeni kardiyak hastalıklardır. USRDS -2011:
DetaylıEV HEMODİYALİZİ MEDİKAL VE TEKNİK SORUNLAR
EV HEMODİYALİZİ MEDİKAL VE TEKNİK SORUNLAR Sibel Çavuşoğlu Atıl ÖZEL FMC İZMİR EGE NEFROLOJİ DİYALİZ MERKEZİ MEDİKAL PROBLEMLER Tüm tıbbi tedavilerde olduğu gibi hemodiyaliz sırasında da bazen komplikasyonlar
DetaylıÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı
ÇOCUKLARDA DİYALİZ Prof. Dr. Mesiha Ekim Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 19-23 Mayıs 2010 Antalya 2008 yılında ilk defa RRT
DetaylıDiyaliz hastasında hipertansiyon tedavisi
Diyaliz hastasında hipertansiyon tedavisi Ali İhsan Günal Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi KBY de mortalite Genel popülasyonda 49 yaşındaki kişinin yaşam beklentisi 33 yıl, diyalize yeni başlayan
DetaylıDİYALİZ HASTASINDA KURU AĞIRLIK, VOLÜM VE HİPERTANSİYON. Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi
DİYALİZ HASTASINDA KURU AĞIRLIK, VOLÜM VE HİPERTANSİYON Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi HEMODİYALİZ HASTALARINDA MORTALİTE Yıllık kardiovasküler mortalite (%) 100 10 1 0.1 0.01 0.001 25-34 35-44
DetaylıPD den HHD ye geçiş: Ülkemizden deneyimler. Bilser Güneş Başhemşire Özel FMC Avcılar 2 Kliniği 11 Mayıs 2014 Cunda
PD den HHD ye geçiş: Ülkemizden deneyimler Bilser Güneş Başhemşire Özel FMC Avcılar 2 Kliniği 11 Mayıs 2014 Cunda Page 2 Gündem 1 Kliniğimiz ve ekibimiz 2 Ev Hemodiyalizine başlangıcımız 3 4 5 Ev Hemodiyalizi
DetaylıHEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ
HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi
DetaylıHEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever
HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ Dr. Lale Sever Intradiyalitik Komplikasyonlar Sık Kalıcı morbidite Mortalite Hemodiyaliz Komplike bir işlem! Venöz basınç monitörü Hava detektörü
DetaylıDiyaliz hastalarında morbidite ve mortalite oranı genel populasyondan kat daha yüksektir.*
GİRİŞ Diyaliz hastalarında morbidite ve mortalite oranı genel populasyondan 10-20 kat daha yüksektir.* Çok sayıda çalışmada hemodiyaliz dozu ile morbidite ve mortalite arasında anlamlı ilişki saptanmıştır.
DetaylıPeriton diyalizinde RRF korunması ve volüm-kan basıncı kontrolü dengesi. Ali İhsan Günal Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği
Periton diyalizinde RRF korunması ve volüm-kan basıncı kontrolü dengesi Ali İhsan Günal Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği ? REZİDÜEL RENAL FONKSİYON HİPERVOLEMİ PAHASINA DEVAM EDEN
DetaylıDr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
İNTRADİYALİTİK HİPERTANSİYON Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 12. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 19-23 Mayıs 2010, Antalya Hedef Hemodiyaliz
DetaylıKadın ve Böbrek Hastalıkları
Kadın ve Böbrek Hastalıkları Hemodiyaliz, Transplantasyon ve Gebelik: Her üçünü de yaşamış güçlü bir kadının öyküsü Hemşire İlknur Yalçın 28. Ulusal Böbrek Hastalıkları, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireliği
DetaylıTRANSPLANTASYON- KRONİK REJEKSİYON. Dr Sevgi Şahin Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Nefroloji B.D.
TRANSPLANTASYON- KRONİK REJEKSİYON Dr Sevgi Şahin Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Nefroloji B.D. KRONİK REJEKSİYON SÜRECİ Diyalize dönüş Rejekte transplantlı diyaliz hastalarında morbidite
DetaylıDiyaliz Yeterliliği: Klinik mi, Ölçümler mi? Dr. Rüya Özelsancak Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD
Diyaliz Yeterliliği: Klinik mi, Ölçümler mi? Dr. Rüya Özelsancak Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD Hemodiyaliz (HD) halen dünyada en sık kullanılan renal replasman tedavisidir. Genellikle
DetaylıBugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite
DetaylıPERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ
PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ LALE AKKAYA Periton Diyaliz Hemşiresi CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ 25. ULUSAL BÖBREK HASTALIKLARI DİYALİZ VE TRANSPLANTASYON HEMŞİRELİĞİ
DetaylıPeriton Diyalizi Neden Yapılmalı?
Periton Diyalizi Neden Yapılmalı? KBY, temelde yatan böbrek hastalığının etyolojisi ne olursa olsun en az 3 ay süren objektif böbrek hasarı ve/veya glomerüler filtrasyon hızının (GFH) 60 ml/dk/1,73 m 2
DetaylıHEMODİYALİZ DOZU Uygulamada Yaşanan Sorunlar
HEMODİYALİZ DOZU Uygulamada Yaşanan Sorunlar Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi HEMODİYALİZ DOZU Uygulamada Yaşanan Sorunlar Diyaliz dozu nasıl belirlenir? Kt/V hesabı nasıl yapılır? Yeterli diyaliz
DetaylıGüncel ESA Uygulamaları
Güncel ESA Uygulamaları Dr. ehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hedef Kronik böbrek hastalığı (KBH) anemisi ve tedavisinin klinik sonuçlara etkisini bilmek, KBH anemisinin ESA larla tedavisine
DetaylıDr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH
Dr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH REZİDÜEL RENAL FONKSİYON (RRF) Kronik böbrek hastasının diyaliz tedavisi alsın veya almasın böbreklerinin ürettiği idrar
DetaylıHemodiyaliz mi? Dr. Mehmet Özkahya Ege Üniversitesi Nefroloji B.D
Hemodiyaliz mi? Dr. Mehmet Özkahya Ege Üniversitesi Nefroloji B.D Dünyada yaşanan nedir? ABD de hastaların % 6 sı PD Dünyada hastaların % 11 i PD Dünyada yüksek PD oranları gelişmekte olan ülkelerde United
DetaylıHEMODİYAFİLTRASYON. Dr. Adem Sezen
HEMODİYAFİLTRASYON Dr. Adem Sezen n % Hemodiyaliz -HD 56.687 76,12 Periton Diyalizi-PD 3.508 4,71 Renal Transplantasyon 14.280 19,17 Toplam 74.475 100,00 TND Registry 2016 2016 yılı itibari ile HD hastalarının
DetaylıTÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ 2011 YILI TÜRK BÖBREK KAYIT SİSTEMİ RAPORU DR. NURHAN SEYAHİ
TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ 2011 YILI TÜRK BÖBREK KAYIT SİSTEMİ RAPORU DR. NURHAN SEYAHİ TND BÖBREK KAYIT KURULU ADINA Yıllara göre yanıt oranı 100 94,1 96,2 94,4 97,7 93,2 96,6 99,4 99,4 99,5 90 80 70 77,5
DetaylıTÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ 2012 YILI TÜRK BÖBREK KAYIT SİSTEMİ RAPORU PROF. DR. NURHAN SEYAHİ
TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ 212 YILI TÜRK BÖBREK KAYIT SİSTEMİ RAPORU PROF. DR. NURHAN SEYAHİ TND BÖBREK KAYIT KURULU ADINA Yıllara Göre Yanıt Oranı 1 94,1 96,2 94,4 97,7 93,2 96,6 99,4 99,4 99,5 9 8 7 77,5
DetaylıTürkiye ve Dünyada Hemodiyalizin Geleceği. Prof Dr ALĠ BAġÇI Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Türkiye ve Dünyada Hemodiyalizin Geleceği Prof Dr ALĠ BAġÇI Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi TÜRK NEFROLOJĠ DERNEĞĠ NEFROLOJĠ KIġ OKULU KKTC 26-29 Mart 2015 28.3.2015 TÜRK NEFROLOJĠ DERNEĞĠ 2015 NEFROLOJĠ
DetaylıPERİTON DİYALİZİNDE DİYALİZ YETERLİLİĞİNİN BELİRLEYİCİLERİ. Gülbahar KİRİKÇİ İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Periton Diyalizi Ünitesi
PERİTON DİYALİZİNDE DİYALİZ YETERLİLİĞİNİN BELİRLEYİCİLERİ Gülbahar KİRİKÇİ İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Periton Diyalizi Ünitesi YETERLİ DİYALİZ Böbrek yetmezliğine ve diyalize eşlik eden
DetaylıDiyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler
Diyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler Doç. Dr. Sabahat Alışır Ecder Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı KDIGO önerilerine
DetaylıHEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY
HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ALANYA HASTANESİ Kronik böbrek hastalığı dünya çapında bir halk sağlığı
Detaylı1. Hemadiyaliz sırasında en sık görülen komplikasyon aşağıdakilerden hangisidir? a. Ateş b. Hipotansiyon c. Hemoliz d. Tamponad e.
SORUMLU HEKİM SORULARI 1. Hemadiyaliz sırasında en sık görülen komplikasyon aşağıdakilerden hangisidir? a. Ateş b. Hipotansiyon c. Hemoliz d. Tamponad e. Baş ağrısı 2. Aşağıdakilerden hangisi hemodiyaliz
DetaylıSEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER
SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim
DetaylıDr. Mehmet Özkahya E.Ü.T.F Nefroloji B.D
Dr. Mehmet Özkahya E.Ü.T.F Nefroloji B.D HD sırasında yaşanan hipotansiyon daha dikkat çekicidir, Beklenti, yapılan UF nedeniyle KB düşüşü olduğundan, sanki inanılmaz!! HD sırasında oluşacak KB aratışı
DetaylıDiyaliz Sıklığını Azaltma ve Diyalizden Çıkarma Kararı Nasıl Verilmeli. Dr. Hüseyin ÇELİKER Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
Diyaliz Sıklığını Azaltma ve Diyalizden Çıkarma Kararı Nasıl Verilmeli Dr. Hüseyin ÇELİKER Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Hemodiyaliz Normal Diyaliz İşlemi Kronik böbrek yetmezliği
DetaylıOnline Hemodiafiltrasyon. Dr. Hakan AKDAM
Online Hemodiafiltrasyon Dr. Hakan AKDAM 1 Yıllık Mortalite (milyon nüfüs başına) Diyaliz Mortalite 120 Diyaliz Hastası 100 80 60 10-30 kat 40 20 0 20-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 Yaş (Yıl) Genel Populasyon
DetaylıDiyaliz Hastalarında Hipertansiyonun Ultrafiltrasyon ile Tedavisi Prof. Dr. Fehmi Akçiçek
Diyaliz Hastalarında Hipertansiyonun Ultrafiltrasyon ile Tedavisi Prof. Dr. Fehmi Akçiçek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Bornova 35100, Izmir ÖLÜM /100 DİYALİZ HASTA YILI MI Kardiyak Diger KV KKY Sepsis
DetaylıTürkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması
Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması Meltem Gürsu 1, Mustafa Arıcı 2, Kenan Ateş 3, Rümeyza Kazancıoğlu
DetaylıHemodiyaliz Reçetesinin Düzenlenmesi
Hemodiyaliz Reçetesinin Düzenlenmesi Dr. Nur Canpolat İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji Bilim Dalı Zor Olgularla Kronik Böbrek Hastalıkları Kursu 22 Haziran 2018
DetaylıDiyaliz Hastalarında Kan Basıncının Mortalite ile İlişkisi Doç. Dr. Gürsel YILDIZ Yeni Yüzyıl Üniversitesi Tıp Fakültesi
Diyaliz Hastalarında Kan Basıncının Mortalite ile İlişkisi Doç. Dr. Gürsel YILDIZ Yeni Yüzyıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Kış Okulu Magosa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, 26-29 Mart 2015. 1 Tarihçe
DetaylıHipertansiyon yönetiminde yapılan hatalar Nurol Arık
Hipertansiyon yönetiminde yapılan hatalar Nurol Arık HD Hemodiyalizde Hipertansiyon yönetiminde Tartışmalı noktalar Nurol Arık 1.Hangi kan basıncı değerleri hastayı temsil eder yada riski belirler? 2.Kan
DetaylıPolikistik böbrek hastalığında, periton diyalizi bir tedavi seçeneği olabilir mi? 15 yıllık Tek Merkez Deneyimi
Polikistik böbrek hastalığında, periton diyalizi bir tedavi seçeneği olabilir mi? 15 yıllık Tek Merkez Deneyimi Yener Koç 1, Taner Baştürk 1, Tamer Sakacı 1, Zuhal Atan Uçar 1, Elbis Ahbap 1, Mustafa Sevinç
DetaylıHemodiyaliz yerine Hemodiyafiltrasyon?
Hemodiyaliz yerine Hemodiyafiltrasyon? Savaş SİPAHİ Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi KRONĠK BÖBREK HASTALIĞI-EVRELEME Evre Tanım GFH (ml/dk/1.73 m 2 ) 1 Böbrek hasarı 90 (Normal veya artmış GFH ile birlikte)
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA KORONER ARTER KALSİFİKASYON PROGRESYONU VE OSTEOPROTEGERIN / RANKL
HEMODİYALİZ HASTALARINDA KORONER ARTER KALSİFİKASYON PROGRESYONU VE OSTEOPROTEGERIN / RANKL Abdullah Özkök¹, Yaşar Çalışkan 1, Tamer Sakacı 2, Gonca Karahan 3, Çiğdem Kekik 3, Alper Özel 4, Abdulkadir
DetaylıPeriton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir.
Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir. S.K. Cinsiyeti: Kadın Doğum Tarihi:16.03.1965 Medeni Durumu:
DetaylıHemofiltrasyon ve Hemodiyafiltrasyon Teknikleri - Tedavi Reçetelendirmesi. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD
Hemofiltrasyon ve Hemodiyafiltrasyon Teknikleri - Tedavi Reçetelendirmesi Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD KBY ve normal popülasyonda mortalite oranları USRDS 2011 TSN verileri
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 22.07.2014 Hemodiyaliz Makinesini Hazırlama Talimatı yerine 01 Diyaliz Ünitesi Enfeksiyon Kontrol Önlemleri Talimatı na atıfta bulunuldu. Hazırlayan:
DetaylıPERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ
PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ Sami Uzun 1, Serhat Karadag 1, Meltem Gursu 1, Metin Yegen 2, İdris Kurtulus 3, Zeki Aydin 4, Ahmet
DetaylıHEMODİYALİZ FİZYOLOJİK PRENSİPLERİ VE DİYALİZ YETERLİLİĞİ NEŞE KIRIÇİMLİ ÖZEL A MERKEZ DİYALİZ MERKEZİ /BURSA
HEMODİYALİZ FİZYOLOJİK PRENSİPLERİ VE DİYALİZ YETERLİLİĞİ NEŞE KIRIÇİMLİ ÖZEL A MERKEZ DİYALİZ MERKEZİ /BURSA Diyaliz Yarı geçirgen bir membran aracılığı ile hastanın kanı ve uygun diyaliz solüsyonu arasında
DetaylıKronik Böbrek Hastalığında Rezidüel Renal Fonksiyonun Korunması. Dr.Erkin Serdaroğlu Dr.Behçet Uz Çocuk Hastanesi, 2014
Kronik Böbrek Hastalığında Rezidüel Renal Fonksiyonun Korunması Dr.Erkin Serdaroğlu Dr.Behçet Uz Çocuk Hastanesi, 2014 Rezidüel Renal Fonksiyon (RRF) Kronik böbrek hastalığı oluştuğunda, değişik hızlarda
DetaylıHemodiyaliz. Prof Dr Hayriye Sayarlıoğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Hemodiyaliz Prof Dr Hayriye Sayarlıoğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Soru 1 BUN düzeyi 182 mg/dl, potasyumu 7 meq/l ve ileri derecede ödemi olan bir hastada ilk hemodiyaliz seansını nasıl planlarsınız? A.
DetaylıİDRARI OLAN DİYALİZ HASTASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Dr. İdris ŞAHİN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD
İDRARI OLAN DİYALİZ HASTASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Dr. İdris ŞAHİN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD Giriş Diyaliz hastalarının tedavisi ile uğraşan hekimlerin başlıca
DetaylıFosfat Bağlayıcı ve Parathormon Baskılayıcı İlaçların Kardiyovasküler Morbidite ve Mortaliteye Etkileri. Prof.Dr. Kayser Çağlar
Fosfat Bağlayıcı ve Parathormon Baskılayıcı İlaçların Kardiyovasküler Morbidite ve Mortaliteye Etkileri Prof.Dr. Kayser Çağlar Ketteler M, Clin Kidney J; 2013 0: 1 9 GFD Fosfat atılımında azalma FGF23
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıKAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plan Kan basıncı kontrolünün önemi ve kardiyovasküler sonuçlar üzerine etkisi Kan basıncı
DetaylıSDBY Aşamasında Diyabetik Hasta RRT SEÇİMİ ve HASTA YÖNETİMİ. Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi
SDBY Aşamasında Diyabetik Hasta RRT SEÇİMİ ve HASTA YÖNETİMİ Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi bulentto@gmail.com SDBY Aşamasında Diyabetik Hasta Diyabet ve SDBY İlişkisi Diyabetik SDBY
DetaylıDİYALİZE ERKEN BAŞLANMALI (?) Dr. Oktay OYMAK Erciyes Üniversiresi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
DİYALİZE ERKEN BAŞLANMALI (?) Dr. Oktay OYMAK Erciyes Üniversiresi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 13. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, Antalya, 2011 KBY de Böbrek Yetmezliği 5
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu
HEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ Dr. Ebru Aşıcıoğlu D Vitamini Yağda çözülen steroid hormon Vitamin D2: Ergokalsiferol Vitamin D3: Kolekalsiferol Yarı ömrü: 20 gün %85 DBP ile taşınır; yağ dokusunda
DetaylıEV HEMODİYALİZİ BİLGİLENDİRİLMİŞ HASTA ONAY FORMU. Kurum Adı ve Adresi. Hastanın Adı-Soyadı. Hastanın Adresi. Hastanın Telefon/Faks Numarası
EV HEMODİYALİZİ BİLGİLENDİRİLMİŞ HASTA ONAY FORMU Kurum Adı ve Adresi Hastanın Adı-Soyadı Hastanın Adresi Hastanın Telefon/Faks Numarası Hastane/Klinik Protokol Numarası Ev hemodiyaliz uygulamasına katılmak
DetaylıKURU AĞIRLIĞI NASIL SAPTAMALI?
KURU AĞIRLIĞI NASIL SAPTAMALI? Dr. Ali İhsan Günal Vücut sıvı bölümleri TVS: %60, %50 VA %60 ICF, %40 ECF (1/5 i plazma) HDH 17 lt Na 140 mmol Osm 280 HİH 28 lt K 140 mmol Osm 280 PH 3 lt EH 2 lt Dağılım
DetaylıAnti-hipertansif ilaçlarla kan basıncı kontrolünde başarı nasıldır? a) Başarısız, b) Orta, c) Başarılı
Hemodiyaliz hastalarında volüm ve kan basıncı kontrolü Ege Üniversitesi Deneyimleri Ercan Ok Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Sorular Anti-hipertansif ilaçlarla kan basıncı kontrolünde başarı nasıldır? a)
DetaylıPERİTON DİYALİZİ NEDEN ÖNEMLİDİR? Hemş.Nalan ÖNCÜ Balıkesir Atatürk Şehir Hast. P.D ÜNİTESİ
PERİTON DİYALİZİ NEDEN ÖNEMLİDİR? Hemş.Nalan ÖNCÜ Balıkesir Atatürk Şehir Hast. P.D ÜNİTESİ Kronik böbrek hastalığı Böbrek işinde ilerleyici azalma GFR ve/veya albüminüri En ileri evresi SDBY dir TÜRKİYE
DetaylıTRANSPLANTASYONA GİDECEK DİYALİZ HASTASI- Diyaliz Hekiminin Görev ve Sorumlulukları. Dr. Sevgi Şahin Özel Gaziosmanpaşa Hastanesi Organ Nakli Birimi
TRANSPLANTASYONA GİDECEK DİYALİZ HASTASI- Diyaliz Hekiminin Görev ve Sorumlulukları Dr. Sevgi Şahin Özel Gaziosmanpaşa Hastanesi Organ Nakli Birimi DİYALİZ VE TRANSPLANTASYONDA ÖLÜM ORANLARI SDBY Tedavisinde
DetaylıDiyaliz hastalarında serebrovasküler olay:önleme ve tedavi. Nurol Arık
Diyaliz hastalarında serebrovasküler olay:önleme ve tedavi Nurol Arık Serebrovasküler hastalık/tanım İnme (Stroke) Geçici iskemik atak (TIA) Subaraknoid kanama Vasküler demans İskemik inme Geçici iskemik
DetaylıHEMODİYALİZDE NİTELİKLİ VE MALİYET ETKİN BAKIMIN SUNUMUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ
HEMODİYALİZDE NİTELİKLİ VE MALİYET ETKİN BAKIMIN SUNUMUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ Uzman Hemşire Emine DANE Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi edane69@hotmail.com Sunu Akışı Kronik bo brek yetmezliğine
DetaylıHemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki
Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki Nimet Aktaş*, Mustafa Güllülü, Abdülmecit Yıldız, Ayşegül Oruç, Cuma Bülent
DetaylıTÜRKİYE de BÖBREK TRANSPLANTASYONUNDA GÜNCEL DURUM
TÜRKİYE de BÖBREK TRANSPLANTASYONUNDA GÜNCEL DURUM Dr. Aydın TÜRKMEN İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 17.04.15 Antalya TİGED Kongresi Yıllara Göre Yapılan Nakil Sayıları 2015 65 ruhsatlı merkez
DetaylıHEMODİYALİZ VE TRANSPLANTASYONDA MALİYET VE ETKİNLİK ANALİZİ DR. NURHAN SEYAHİ
HEMODİYALİZ VE TRANSPLANTASYONDA MALİYET VE ETKİNLİK ANALİZİ DR. NURHAN SEYAHİ İstanbul Üniversitesi Cerrahapaşa Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Transplantasyon hastaları daha uzun Yıl 1978 İmmunsupressifler
DetaylıDiyalizör ve diyalizat: Membran geçirgenliği ve diyalizat kalitesi ne kadar önemli?
Diyalizör ve diyalizat: Membran geçirgenliği ve diyalizat kalitesi ne kadar önemli? Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, İzmir 1 Diyaliz hastalarında yüksek kardiyovasküler
DetaylıMODALİTE SEÇİMİNDE HASTA EĞİTİMİNİN ROLÜ
Otomatik Manuel Kadavra Canlı MODALİTE SEÇİMİNDE HASTA EĞİTİMİNİN ROLÜ Evde Merkezde Uzm. Hem. Ayşegül KAHRAMAN Adnan Menderes Üniversitesi Diyaliz Eğitim Hemşiresi SDBY Türkiye prevalansı 5 yıllık sağkalım
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA VOLÜM DURUMUNUN VÜCUT KOMPOZİSYON MONİTÖRÜ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI
HEMODİYALİZ HASTALARINDA VOLÜM DURUMUNUN VÜCUT KOMPOZİSYON MONİTÖRÜ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI SERKAN YILDIZ¹, REMZİ DÜNDAR², ÖMÜR KURU², FERCEM ERBAY², FATİH KILIDz,
DetaylıHemodiyaliz mi? Periton Diyalizi mi? Transplantasyon mu? Nasıl Karar verelim? Dr: İ.Çetin Özener Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Hemodiyaliz mi? Periton Diyalizi mi? Transplantasyon mu? Nasıl Karar verelim? Dr: İ.Çetin Özener Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Son Dönem Böbrek Yetmezliği İnsidans ve Prevalans (ABD) Yansıması Hasta
DetaylıPERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA REZİDÜEL RENAL FONKSİYON VE İNVAZİF OLMAYAN ATEROSKLEROZ BELİRTEÇLERİ İLİŞKİSİ
PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA REZİDÜEL RENAL FONKSİYON VE İNVAZİF OLMAYAN ATEROSKLEROZ BELİRTEÇLERİ İLİŞKİSİ Yaşar Çalışkan 1, Halil Yazıcı 1, Tülin Akagün 1, Nadir Alpay 1, Abdullah Özkök 1, Nihat Polat
DetaylıDoç.Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ. Celal Bayar Ünv. SYO,Hemşirelik Bölümü, İç Hastalıkları Hemşireliği AbD.-MANİSA
Doç.Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ Celal Bayar Ünv. SYO,Hemşirelik Bölümü, İç Hastalıkları Hemşireliği AbD.-MANİSA 1 Böbrek yetersizliğine ve diyalize eşlik eden morbidite ve mortalitenin azaltılması, yaşam kalitesinin
DetaylıDİYALİZDE ÖLÜM ORANI (Mortalite) NEDEN HALA YÜKSEK? Dr. Taner Çamsarı Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir
DİYALİZDE ÖLÜM ORANI (Mortalite) NEDEN HALA YÜKSEK? Dr. Taner Çamsarı Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir Ölüm oranı, ölüm sıklığı (mortalite) Toplumda herhangi bir nedenle gerçekleşen ölümlerin yüzbin,onbin
Detaylı