2. Ara tırma Sahasının Konumu ve Co rafi Özellikleri

Transkript

1 Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 34 Volume: 7 Issue: 34 Issn: KENTSEL ALANLARA GÖÇ EDEN KIRSAL NÜFUSUN KENTSEL UYUMU VE KENTLLEME DÜZEY ÜZERNE UYGULAMALI BR ARATIRMA: ARI ÖRNE * AN APPLIED STUDY ON THE URBAN ADAPTATION OF IMMIGRANTS FROM RURAL POPULATION TO THE URBAN AREAS AND URBANIZATION LEVEL: A CASE OF ARI Sinan KOCAMAN ** Öz Kırsal alanlardan kentsel alanlara doru gerçekleen göç olayının en önemli sonuçlarından biri de göç olayına katılan insanların kent yaamına uyum salayamamasıdır. Türkiye gibi kentsel nüfusu hızla artan ülkelerde bu sorun sıklıkla görülmekte olup, bata büyükehirler olmak üzere göç alan kentsel yerlemeler; kentte yaayan ancak kentlileememi bir nüfus ve bu nüfusun ortaya çıkardıı kentsel sorunlara ev sahiplii yapmaktadır. Bu aratırmayla Türkiye de kademeli göç olgusunun youn olarak yaandıı yerlemelerden biri olan Arı Kentinde göçmenlerin sosyo-kültürel ve ekonomik yapıları, kentsel hayata uyum süreçleri ve bu süreçte karılatıkları sorunların ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Bu amaçla, göçmenlerin demografik, sosyo-kültürel ve ekonomik özellikleri ile uyum süreçlerini ölçmeye yönelik 30 soruluk bir anket hazırlanmıtır. Kentin büyük çounluu göç sonucu olumu 6 mahallesinde yapılan anket uygulamaları ile 390 katılımcıya ulaılmı, elde edilen verilerin yorumlanması ile kente göç eden kırsal nüfusun kentsel uyumu ve kentlileme düzeyi üzerine çıkarımlarda bulunulmutur. Elde edilen bulguların yorumlanması, Arı özelinde kente göç edip yerleen kırsal nüfusun kente ve kent yaamına uyumu konusunda çeitli sonuçlar ortaya koymutur. Anahtar Kelimeler: Kentsel Uyum; Kentsel Adaptasyon, Kentlileme, Kırsal Göç, Arı. Abstract One of the most important consequences of the migration from rural areas to urban areas is failure accommodation of people who are participating to the urban life. Countries with a high growing urban population like Turkey, this trouble is seen very often, primarily big municipalities that are taking migrants; a population living in urban however is not become urbanized and hosting the urban problems that are exposed by this population. With this study, it is aimed to bring to light, in Arı city which is intensely experiencing the staged migration phenomena, socio-economic and economic structure, adaptation time to the urban life and the problems that they face in this time period. For this purpose, a 30 questioned survey prepared to measure the adaptation time and the demographic, socio-cultural and economic properties. With survey technics in 6 neighborhoods that were formed by migrants, 390 participants were reached, with the explanation of obtained data, the urban adaptation of rural migrants and derived data about urbanization. Explaining of obtained findings introduced that there are several results about the adaptation of rural population which migrated to the urban. Keywords: City, Urban Population, Urbanization, Metropolitan Municipality, Turkey. * Bu aratırma Arı brahim Çeçen Üniversitesi Bilimsel Aratırma Projeleri Birimi tarafından desteklenen EF nolu projeden üretilmitir. Çalımanın yazarı projede yürütücü konumundadır. ** Yrd. Doç. Dr., Arı brahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilgiler Eitimi ABD., skocaman@agri.edu.tr

2 1. Giri Cumhuriyetin kurulmasından günümüze kadar geçen süreçte, kentlerde gelien teknoloji ve artan sanayileme; kırsal alanlarda ise hızlı nüfus artıı, tarım arazilerinin azalması ve makineleme gibi sosyal, ekonomik ve siyasal nedenlerden dolayı bireyler göç olgusu ile karı karıya kalmılardır (Gürbüz, 2007: 1). Göç; insanlıın varlıından beri var olan bir kavram olup, kısaca nüfusun bir yerden baka bir yere hareketi eklinde tanımlanabilir. Baka bir tanımda ise göç; bireylerin corafi olarak bulunduu yerden ayrılarak belli bir süre için veya kalıcı olarak baka bir yerde yaaması eklinde ifade edilebilir (Çelik, 2007: 88). Göçler; mesafeye, olayın gerçekletii yerlere, sürekliliine ve nedenlerine göre farklı türlere ayrılabilir. Oluum nedenine göre göçler, ekonomik, sosyal ve siyasal sebepler sonucu ortaya çıkar, oluum yerine göre ise dı göç ve iç göç eklinde sınıflandırılır (Pazarlıolu, 2001: 2). ç göçler ülke içerisinde yerleim birimleri arasında sürekli yerlemek amacıyla yapılan yer deitirmelerdir. ç göç de, ülke içinde kır-kır, kır-kent, kent-kent ve kent-kır yönünde ortaya çıkar. Dı göçler ise, uzun süre kalmak, çalımak ve yerlemek için bir ülkeden dierine yapılan nüfus hareketleridir. Dı göç, genel olarak az gelimi ülkelerden gelimi ülkeler yönünde meydana gelir (Özer, 2004: 11). Oluum nedenlerine göre deerlendirildiinde ise göç hareketleri istee balı ve zoraki göçler olarak ikiye ayrılır. Ayrıca göçleri, insanların baka yerlere taınma ya da yer deitirme hareketlerinden ayırt etmek için, devamlı göç veya geçici göç olarak sınıflandırmak da mümkündür (Tümertekin ve Özgüç, 2009: 307). Cumhuriyetin ilk yıllarında nüfusun önemli bir kısmı köylerde yaamaktaydı. Tarımda makineleme ve kentte i imkânlarının artması sonucu kentlere göçün hızlanması büyük kitlelerin kentlere yönelmesi sonucunu dourmutur yılında yerleim yerleri arasında göç eden nüfus oranı % 9,34 iken, bu oran 1990 da % 10,81 ve 2000 yılında ise % 11,02 olarak gerçeklemitir. Bu dönemler toplamı dikkate alındıında, yaklaık olarak 15 milyon insan çeitli nedenlerden dolayı göç etmitir (Güreçi, 2011: 79, Koçak ve Terzi, 2010: 166 ). Günümüzde az gelimi bölgelerden i olanaklarının daha elverili olduu sanayi ve ticaret merkezleri ile iklim koullarının daha elverili olduu alanlara doru youn bir istee balı iç göçün yaandıı görülmektedir (DPT, 2001: 30). ç göç dört ayrı kategoride incelenebilir (Sezal,1996: 150); - Köyden ehirlere basamaklı göç - Köyden büyük ehirlere sıçramalı göç - ehirlerarası basamaklı göç - ehirlerden büyük ehirlere sıçramalı göç Türkiye de iç göç hareketi, büyük oranda kırdan-kente ya da köyden-kente göç eklinde olduu bilinmektedir. Köyden kentlere olan göçlerin öncelikli sebepleri; kentin çekicilii, cazibesi, kırın yani köyün ise iticiliinden bahsedilmektedir. Kentten köye olan göçlerde ise kentin iticilii ve köyün çekicilii etkili olmaktadır (Koçak ve Terzi, 2010: 163). Kırın iticiliinin nedenleri: Hızlı nüfus artıı, tarım alanlarının daralması, tarımda makinelemenin artması, tarımsal igücünün azalması, bazı yerlerde iklim koullarının kötü olması, ekonomik yetersizlik ve sosyal problemler, doal afetlerin ve savaların olması, terör olaylarının insan güvenliini tehdit etmesi, mevsim dıı ekonomik etkinliklerin yetersiz olması, i imkânlarının sınırlı olması, eitim ve salık hizmetlerinin yetersizlii gibi durumlardır. Kentin çekiciliinin nedenleri ise: Kent yaamının cazip gelmesi, kentlerde eitim, salık vb. hizmetlerin yaygınlıı, ulaım imkânları, kentlerde sanayinin ve hizmet sektörünün gelimi olması, i imkânlarının fazla olması vb. etkenlerdir (Kele, 1996: ). Göç, sadece bir yer deitirme süreci deildir. Nedenleri ve sonuçları toplum ve bireyler üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Özellikle ülkelerin nüfus yapısında, nüfusun ya ve cinsiyet gibi nicel ve nitel yapısında büyük deiimlere neden olabilecei gibi dorudan

3 doruya ülkelerin veya küçük toplulukların yapısını etkileyen çok yönlü özelliklere sahip bir kavramdır (Bülbül ve Köse, 2010: 76). Göç hareketi, kır, kent ve ülke gibi yerleim birimleri arasında gerçekleir. Göç olgusu; göç alan veya göç veren yerleim birimlerinin sosyal, kültürel ve ekonomik yapısını etkileyen çok yönlü özelliklere sahip bir kavramdır. Bu olgu aynı zamanda kent, kentleme ve kentlileme kavramlarının da temelini oluturur. Kent, karmaık, ayrı cinsten, farklılamı toplumsal bütünlüe sahip, youn nüfuslu yerleme ekli olarak ifade edilir. Taıdıkları bir takım özellikleri nedeniyle kentler çevrelerindeki kırsal alanlardan göç alan yerlemeler olarak bilinirler (Gökulu, 2011: 212). Kentleme; çeitli nedenlerle kırsal kesimlere doru oluan göç sonucunda, bir taraftan mevcut kentlerin nüfus ve alan itibari ile büyümesi, dier taraftan köy, kasaba vb. kırsal yerleim birimlerin giderek büyümesi ile kente dönüüp mevcut kent sayısının artması olarak tanımlanır (Kaya vd. 2008: 9). Kentlileme ise; kentleme akımı sonucunda toplumsal deimenin insanların davranılarında ve ilikilerinde, deer yargılarında, maddi ve manevi yaam biçimlerinde deiiklikler ortaya çıkarması süreci olarak ifade edilir. Kısaca kente göçle birlikte balayan nüfus dinamiinin kentin belirli bir kesiminde kararlılık kazanmasına kadar devam eden aamadır (Es ve Ate, 2010: 213). Göç ile ortaya çıkan kentleme ve kentlileme olgusu, nüfusun özellikleri, yapısı, birey ve ailelerin çeitli konulardaki düünceleri, tutum ve davranıları gibi birçok deikene balı olarak farklı düzeylerde ortaya çıkmaktadır. Göçe balı olarak artan veya azalan nüfus, kentleri gecekondulama, isizlik, alt yapı ve ulaım, konut, bölgelerarası yatırım, kentleme/kentlileme, nüfus younluunda dengesizlik, kentle bütünleememe, çevre vb. sorunlarla karı karıya bırakmaktadır (Mutluer, 2003: 1; Koçak ve Terzi, 2010: 163). Özellikle kırsal alanların itme (push), kentsel alanların çekme (pull) özelliklerinden dolayı; göç olayı genellikle kiinin kiisel ve ailevi açıdan maddi manevi kazanımlarını elde edecei artlarını deitirme güdüsü etkin rol oynamaktadır (Özmen ve Zeren, 2012: 457). Bunun sonucunda kırsaldan kente göç eden bireylerin kültürel deerler, kentsel deerler ve yaam tarzları ile ortaya çıkan farklılıklar kente uyum salamada ve kentlilemede temel sorun olarak görülmektedir. Bunun yanı sıra kentte ortaya çıkan ekonomik yetersizlikler ve yoksulluk, eitim düzeylerinin düük olması, isizlik, barınma gibi nedenlerden dolayı göç eden bireylerin; kentlerde yaayan bireyler karısında farklı yaam tarzları ve kültürlerini devam ettirme arzusu kente uyum sorununu ortaya çıkarmaktadır (Koyuncu, 2012: 130). Bu çalıma ile göç olayının söz konusu olumlu ve olumsuz deikenlerinden bazıları dikkate alınarak kırsal yerlemelerden kente göç eden nüfusun kentlileme ve kentsel uyum düzeyleri, Arı li örneinde incelenmeye çalıılmıtır. 2. Aratırma Sahasının Konumu ve Corafi Özellikleri Arı Kenti, Dou Anadolu Bölgesi nin, Yukarı Murat-Van Bölümünde, yaklaık 39 43' Kuzey Paraleli ile 43 03'Dou Meridyeni üzerinde bulunmaktadır (M.S.B, 1973) km² lik yüzölçümüyle Dou Anadolu Bölgesi nin en geni düzlük sahalarından biri olan Arı Ovası (bazı kaynaklara göre Elekirt Ovası) üzerinde, Murat Nehri ile Aras Güneyi Daları arasında topografik olarak düz yüzeyli bir alana kurulmutur. Ortalama yükseltinin 1650 m yi bulduu Arı Kenti bu özellii itibariyle Türkiye nin yüksek rakımda kurulmu en büyük kentlerinden biridir. Rakımının yüksek olması Sert Karasal klimin görülmesine sebep olmaktadır. Doal bitki örtüsünü bozkır ve çayırların oluturduu aratırma sahasında verimli toprak yapısına (alüvyal, çernozyum ve volkanik) ramen sert karasal iklim koulları tarımsal faaliyetlerin sınırlı olarak icra edilmesine neden olmaktadır (Kaya, 2001: 1-5). Ovanın morfo-tektonik yapısı (Dou-Batı, Kuzeydou ve Güneybatı dorultusundaki açılım) Arı ya önemli bir özel konum kazandırmıtır. Tarihte kervan yollarıyla Anadolu yu ran, Kafkaslar ve Orta Asya ya balayan Arı, günümüzde de ulusal ve uluslararası öneme sahip bir kara yolu balantısı üzerinde bulunmaktadır (Kaya ve Kocaman, 2011: 318)

4 Ulaım olarak sahip olduu stratejik konumu sebebiyle Türkiye nin hızlı büyüyen yerlemeleri arasında yer almıtır. Nitekim 1800 lerde 15 hanelik bir köy olan ve arbulak adıyla anılan Arı, Osmanlının son döneminde Karakilise adını almı ve kaza (ilçe) merkezi yapılmıtır. Cumhuriyetin ilanından sonra ise Karaköse adıyla 1927 yılına kadar idari olarak Bayezid linin bir ilçe merkezi olmutur. Stratejik konumu nedeniyle 1927 yılında il merkezi olmu, 1938 de ise adı Arı olarak deitirilmitir (Kaya ve Kocaman, 2012: 335). Cumhuriyetin ilanının ardından 1927 yılında yapılan ilk nüfus sayımında olan kent nüfusu (D..E., 1927), 85 yılda yaklaık olarak 24 kat büyüyerek 100 bini ( ) amıtır (TUK, 2013). Arı li kademeli göç olgusunun yaandıı yerlemelerden biridir. Kukusuz kentin bu denli büyümesinde aldıı göçler etkilidir. l merkezi olan Arı Kentine ilin kırsal kesiminden ve dier ilçe merkezlerinden göç olmaktadır. Aynı zamanda Arı Kentinden de dier kentlere göç hareketleri söz konusudur. Kırsal kesimden Arı Kentine, kentten de bata Büyükehirler olmak üzere dier kentlere kademeli olarak yönelen göçün ana nedeni istihdam koullarıdır. Kademeli göç, Arı Kentinde bir takım problemlerin ortaya çıkmasına neden olmutur. Çarpık kentleme, kaçak yapılama ve gecekondulama, kente kırsal kesimden gelen insanların adaptasyon problemi-kentlileme gibi sorunlar gelimilik ve yaanılabilirlik açısından Arı yı Türkiye kentleri arasında geri sıralara sokmaktadır (Kaya ve Kocaman 2011: 323, Ünal, 2008: 103). Sosyo-ekonomik açıdan ülkemizin en geri kalmı illerinden olan Arı nın ekonomisi, temelde tarım ve hayvancılıa dayanmaktadır. Ayrıca bu sektörlere balı olarak gelien ticaret ve hizmetler sektörü ildeki en önemli istihdam alanlarını oluturmaktadır. Eitim ve turizm sektörlerinde hızlı bir geliim olmasına karın, son yıllarda uygulanan tarım politikaları nedeniyle tarım ve hayvancılık sektörünün geri kalması sonucunda isizlik oranları her geçen gün artmaktadır (Kaya ve Kocaman 2011: 323). 3. Amaç ve Yöntem Aratırma, Arı Kentine göç eden kırsal nüfusun, kentlileme düzeyleri üzerinde etkili olan demografik özellikler, sosyal, ekonomik ve kültürel faktörlerin ortaya koyulması amacını taımaktadır. Çalımanın Evrenini Arı Kentinde büyük kesimi göç ile olumu 6 mahallede oturan kiiler oluturmaktadır. Çalımanın örnek büyüklüü belirlenirken mahallelerin nüfus büyüklüü ve göç alma younluu esas alınmıtır (Tablo 1). Aratırmada; Deniz (2010) ile Cokun ve Zaman (2012) tarafından yapılan çalımada kullanılan ölçek gelitirilerek özgün bir Kentsel Uyum ve Kentlileme Düzeyiölçei gelitirilmitir Haziran 2014 tarihleri arasında anketin uygulanabilirliini test etmek ve ortaya çıkabilecek aksaklıkları belirlemek amacıyla 20 denek üzerine bir Pilot Test uygulanmıtır. Daha sonra bu ön çalımadan elde edilen veriler deerlendirilmi ve uzmana danıılarak anket formuna son ekli verilmitir. Aratırmada kullanılan veriler anket yoluyla elde edilmitir. Anket formunda Arı Kentinde bulunan 6 mahallede ikamet eden kiilere yönelik demografik özelliklerin yer aldıı kapalı ve açık uçlu sorular kullanılmıtır. Toplanan veriler SPSS 17,0 istatistik programı (Statistical Package for Social Sciences) aracılııyla analiz edilmitir. verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerden frekans analizi kullanılmıtır. Anketin uygulanmasında kültürel yakınlık düünülerek Arı brahim Çeçen Üniversitesi örencisi Arılı 2 si kız, 3 ü erkek olmak üzere toplam 5 anketör seçildi. Bu örencilere anket uygulaması öncesi küçük bir eitim verildi. Kadınların rahat katılımını salamak amacıyla kız örenciler özellikle tercih edildi. Anket çalıması 2014 yılı Haziran- Temmuz aylarında toplam 430 kiiye uygulanmıtır. Eksik bilgilerden dolayı 40 anket formu geçersiz kabul edilmi, aratırma için 390 anket formu esas alınmıtır

5 Harita 1. Anket Uygulamalarının Yapıldıı Mahallelerin Daılımı. Tablo 1. Mahallelerde Hedeflenen ve Uygulanan Anketler. Sıra Mahalleler Anket Hedefi Uygulanan 1 Yüzüncü Yıl Fatih Kâzım Karabekir Gazi Alparslan Cumhuriyet Toplam Anket formlarındaki sorular; katılımcıların demografik özellikleri, ekonomik ve sosyokültürel özelliklerinin yanı sıra, bireylerin göç öncesi ve sonrasında oluan farklılıklarını deerlendirmeye yönelik olarak hazırlanmıtır. Kullanılan ankette toplamda 30 soru bulunmakta ve bu sorular alt seçeneklerle sınıflandırılmıtır. Katılımcıların demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sorulara da yer verilmi olup, bu sorulardan elde edilen bulgular deerlendirilmitir. Bulgular ve Yorum Aratırmaya katılan kiilerin demografik özelliklerini ortaya koyabilmek amacıyla tanımlayıcı istatistik uygulanmıtır. Elde edilen sonuçlara ilikin istatistiki deerler belirlenmi ve deerlendirilmitir. Aratırmaya katılan bireylere ait demografik veriler incelendiinde % 67,7 sinin erkek katılımcılarından, % 32,3 ünün ise kadın katılımcılardan olutuu görülmektedir

6 Tablo 2. Katılımcıların Cinsiyet Daılımı. Cinsiyet Erkek ,7 Kadın ,3 Veriler incelendiinde erkek katılımcıların, kadın katılımcılara göre fazla oldukları görülmektedir. Her ne kadar kadın katılımını artırmak için kadın anketör özellikle tercih edilmi olmasına ramen kadınlarda ankete katılım yüzdesi oldukça düüktür. Bu durum göç ile olumu mahallelerde yaayan kadınların eitim-kültür seviyesi bakımından geri kalmı olmasından kaynaklanmaktadır. Anket uygulamalarında ankete katılımda çekindikleri, katılanların da bazı soruları yanıtlamak istemedikleri gözlemlenmitir. Arı Kentine yönelen göçün nereden geldiini belirlemek amacıyla Doum Yeriniz? ve Arı ya nereden göç ettiniz? Sorularına yer verilmitir. Katılımcıların doum yerlerine göre daılımı incelendiinde ise % 91 gibi yüksek bir oranın Arı li doumlu oldukları görülmektedir. Bu durum Arı Kentine göç edenlerin genellikle lin kırsal kesiminden olması ve genç nüfus yapısıyla ilgilidir. Ankete katılanların doum yerleri il/ilçe bazında çıkarılmı, Merkez lçe (% 45) ve Merkez lçeye yakın ilçelerin Hamur, Elekirt ve Talıçay ilçelerinde oranların, dier ilçe oranlarından yüksek olduu belirlenmitir. Bununla birlikte Patnos ve Doubayazıt gibi ilin dier ilçelerine göre gelimi ilçelerinde bu oranların azaldıı görülmektedir. Katılımcıların % 9 u gibi oldukça az bir oranının doum yerinin Arı li dıındaki, Mu (% 2,5), Erzurum (% 1,8), Van (% 1,50), Idır (% 1,1), Kars (% 0,8), Diyarbakır (% 0,8) ve Bitlis (% 0,5) illerinin olduu görülmektedir. Bu illerin ilçeleri incelendiinde ise, Mu linin Malazgirt (% 1,2) ve Bulanık (% 1,1) ilçeleri, Erzurum linin Karayazı (% 1,1) lçesinin oranlarının yüksek olduu görülür. Bu durumun olumasında corafi yakınlıın etken olduu söylenebilir (Tablo 3). Tablo 3. Katılımcıların Doum Yerleri. Doum Yeri l lçe Merkez Hamur 44 11,2 Elekirt 33 8,4 Talıçay 28 7,1 ARI Diyadin 24 6,1 Tutak 22 5,8 Patnos 16 4,1 Doubayazıt 13 3,3 ARI Malazgirt 5 1,2 MU Bulanık 4 1,1 Merkez 1 0,2 MU 10 2,5 Karayazı 4 1,1 ERZURUM Merkez 2 0,5 Horasan 1 0,2 ERZURUM 7 1,8 Merkez 3 0,8 VAN Muradiye 2 0,5 Çaldıran 1 0,2 VAN 6 1,50 IDIR Merkez 4 1,1 IDIR 4 1,1 KARS Merkez 3 0,8 KARS 3 0,8 DYARBAKIR Merkez 3 0,8 DYARBAKIR 3 0,8 BTLS Adilcevaz 2 0,

7 BTLS 2 0,5 Arı ya nereden göç ettiniz? Sorusuna da yine benzer oranlarda yanıt vermilerdir. Bu nedenle bu sorulardan biri yorumlanmıtır. Ayrıca uygulamalar esnasında çok sayıda mülteci ve Suriyeli sıınmacıya da rastlanmıtır. Aratırma kapsamında deerlendirilmediinden onlara çalımada yer verilmemitir. Katılımcıların ya gruplarına göre daılımları incelendiinde ise % 29 unun 25-34, % 21 inin 18-24, % 19,2 sinin ve %17 si yaları arasında oldukları tespit edilmitir. Bununla birlikte 18 ya ve altı (% 1,2), 65 ya ve üstü (% 4,4) ve ya arasında (% 8,2) nüfus ile az temsil edilme oranına sahiptir (Tablo 4). Buna göre genç grup ve orta ya gruptaki katılımcılar daha fazladır ve bunlara daha kolay ulaılabilmitir. Yalılara anket uygulanmakta zorlanılmıtır. Ya Tablo 4. Katılımcıların Ya Grupları. 18 ya altı 5 1, , , ,4 Katılımcıların eitim durumları incelendiinde, % 47,4 ünün lise ve dengi okul, % 27 sinin ilköretim mezunu ve % 15,8 inin ise mezun deil/okur-yazar oldukları görülmektedir. Okuma-yazma bilmeyen ve Üniversite mezunlarının oranları ise % 4,9 olarak tespit edilmitir (Tablo 5). Okuma-yazma bilmeyenlerin oranı Türkiye ortalamasının üzerinde olup, okuma yazma bilmeyenlerin anketlere katılım isteinin az olduu dikkate alındıında Arı da okur-yazar olmayan nüfusun göç ile olumu olan mahallelerde özellikle de orta ve yalı nüfus ile kadınlarda en önemli sorunlar arasında yerini koruduu görülmektedir. Bu sorun okur-yazar olmayan nüfusun Dilekçe hakkı gibi pek çok kentsel haklardan dorudan yararlanmasını engellemektedir. Bir okul bitirmemi okur-yazar nüfus % 15,8 olup, bu nüfus yalı nüfusta yaygındır. Lise ve dengi okul mezunu % 47,4 ile en büyük kesimi oluturmaktadır. Üniversite mezunlarına da rastlanmaktadır. Bunlar içinde en büyük kesimi lisedeki mesleki eitiminin ardından meslek yüksekokuluna devam edenler oluturmaktadır. Tablo 5. Katılımcıların Eitim Düzeyleri. Eitim Düzeyleri Okuma-Yazma Bilmiyor 19 4,9 Mezun Deil/Okur-Yazar 61 15,8 lköretim Mezunu (lkokul-ortaokul) Lise ve Dengi Okul ,4 Üniversite 19 4,9 Katılımcıların mesleki durumlarına bakıldıında, çiftçi (% 17,3), içi (% 15,2), seyyar satıcı (% 11,2) ve serbest çalıanların (% 6,1) oranının oldukça yüksek olduu görülür. Ancak bu meslek gruplarına dâhil olanların büyük kısmının sosyal güvencesi bulunmamakta olup, pek çou yeil kart sahibidir. sizlik oranı % 13,2 olup, isizlik bu mahallelerin en önemli sorunları arasındadır. Örenci (% 1,4), memur (% 1,1) ve dierleri (% 1,5) seçeneklerinin temsil oranları oldukça azdır. Bununla birlikte kadınlarda çalıma oranı çok düük olup, büyük çounluu ev

8 hanımıdır. Kadınların sadece 29 u çalımakta olup, bunlar da içi ya da serbest (temizlikçi) olarak çalımaktadırlar (Tablo 6). Meslek Tablo 6. Katılımcıların Meslekleri. Örenci 17 1,4 çi 57 15,2 Çiftçi 66 17,3 Memur 4 1,1 Ev Hanımı ya da Ev ileriyle ilgilenen Erkek 97 25,4 Emekli 21 5,4 siz 49 13,2 adamı-esnaf 8 2,2 Seyyar Satıcı 43 11,2 Serbest 22 6,1 Dierleri 6 1,5 Katılımcıların gelir grupları incelendiinde göç ile oluan mahallerde düük gelir gruplarının aırlıkta olduu görülmektedir. Gelir düzeylerine bakıldıında % 35,7 sinin TL arasında ve % 27,2 sinin TL arasında gelire sahip oldukları belirlenmitir (Tablo 7). Bu mahallelerde kentsel yoksulluk ileri boyuttadır. Katılımcıların önemli bir kısmı Valilik Sosyal Dayanıma ve Yardımlama Vakfı ile dier hayır kurumları ve STK lardan yardım almaktadır. Yüksek gelir gruplarında katılımcı oranı oldukça azdır. Gelir Düzeyi Tablo 7. Katılımcıların Gelir Düzeyi. 500 TL ve altı 29 7, TL , TL , TL 57 14, TL 24 6, TL 18 4, TL üzeri 11 2,8 Yorum Yok 6 1,5 Katılımcıların Arı Kentine göç ettikleri yıllar deerlendirildiinde, en yüksek oranların % 23,8 ile 1-4 yıl olduu, bu oranı % 21, yıl, % 21,3 ile yıl ve % 20,8 ile 5-9 yıllarının takip ettii görülmektedir. En az oranlar ise % 2,3 ile 1 yıldan daha az ve % 10,6 ile 20 yıl ve üzeri yıllarda görülmektedir (Tablo 8). Göç edenlerin göç ettikleri yıllar dikkate alındıında göç hareketlerinin süreklilik arz ettii görülmektedir. Bu durum kademeli göç olgusuyla ilgilidir. Ne zaman Arı ehrine göç ettiniz? Tablo 8. Katılımcıların Göç Süreleri. 1 yıldan daha önce 9 2,3 1-4 yıl arası 93 23,8 5-9 yıl arası 81 20, yıl arası 82 21, yıl arası 84 21,3 20 yıl ve üzeri 41 10,6 Katılımcıların Arı Kentine göç etme nedenleri incelendiinde ilk sırayı % 56 gibi yüksek bir oranla ekonomik sebeplerin aldıı görülür. Kırsal alanlarda gelir seviyelerinin düük olması ve kent yaamının istihdam olanakları ekonomik kaynaklı göç sebeplerinin baında gelmektedir. Bunun yanında eitim ve salık hizmetlerinden yararlanma (% 19), güvenlik, terör ve siyasi sebepler (% 9,42) ile sosyal nedenler (% 7,4) dier önemli sebepleri oluturur

9 Arı ya Göç etme sebepleri Tablo 9. Katılımcıların Göç Etme Nedenleri. Ekonomik Sebepler Eitim, Salık Hizmetleri Doal Afetler 26 7 Sosyal Nedenler (kız kaçırma, kan davası) 29 7,4 Güvenlik, Terör ve Siyasi Sebepler 37 9,4 Dierleri 5 1,2 Göç etmelerinde etkili olduunu düündüümüz önemli hususlardan biri de katılımcıların i bulma kaynaklarıdır. Bu amaçla ankette yer verilen u anda çalıtıınız ii nasıl buldunuz? sorusuna verilen cevaplar deerlendirildiinde, kendileri arayarak (% 49,3) ve bir akraba-hemehri aracılıı (% 30) bulma oranlarının yüksek olduu görülür. En az oran ise ilanla (%1,7) i bulma seçeneine aittir. bulma kaynakları Tablo 10. Katılımcıların Bulma Kaynakları. lanla 4 1,7 Kendim arayarak ,3 kur ya da dier kurumlar aracılııyla Akraba-Hemehrilerim aracılııyla Dierleri 0 0 Toplam Katılımcıların konut sahiplii deerlendirildiinde, % 57,7 si ev sahibi, % 33,3 ü kiracı ve % 9 u ise dier seçeneini yanıtlamıtır. Dier seçeneini; yakının evinde oturup kira vermeyen ya da mal sahibinin evini koruma karılıında oturanlar ile vakıf, STK, kamu vb. kurumlara ait evlerde oturup kira ödemeyenler oluturmaktadır (Tablo 11). Tablo 11. Katılımcıların Konut Mülkiyet Durumu. kamet ettiiniz konut kime aittir? Kendimize ait ,7 Kiracıyız ,3 Dierleri 35 9 Katılımcıların medeni durumları deerlendirildiinde aratırmaya katılanların % 65,6 sının evli, % 34,4 ünün ise bekâr oldukları görülmektedir. Evli olan katılımcıların çocuk sayısına bakıldıında ise 2 çocuklu (% 20,3), 3 çocuklu (% 12,2) ve 4 çocuklu (% 18,3) ailelerin oranlarının yüksek olduu belirlenmitir. Bu durum katılımcıların genç kesimden oluması ve kısa süre önce evlenmelerinden kaynaklı olduu söylenebilir. Buna karın ailelerde eitim seviyesinin düük olması ve geleneksel yapıda olmaları nedeniyle çocuk sayısını artırma eilimi vardır. Tablo 12. Katılımcıların Medeni Durumu ve Çocuk Sayısı. Evli Bekâr Medeni durumunuz nedir? , ,4 Cevabınız Evli ise alttaki soruyu yanıtlayınız, Bekâr ise geçiniz. Çocuk Yok , , ,3 Çocuk sayısı , , ,8 10 ve daha çok 4 1,5 Toplam

10 Katılımcıların çocuklarının eitim durumları incelendiinde, % 93,7 gibi yüksek bir kesiminin okula devam ettii görülmektedir. Bu oranın yüksek olma nedenleri arasında eitim ve kültür seviyesindeki artı, eitime karı deien anlayı ve devlet tarafından sunulan teviklerin etkili olduu söylenebilir. Çocukların % 6,3 ünün ise okula devam etmedii görülmektedir. Okula göndermeme nedenlerine bakıldıında ise maddi imkansızlıktan (% 64) dolayı göndermeme oranı en yüksek oranı oluturmaktadır. Anne ve babaya yardım ve çocuun istememesi de dier önemli sebepler arasında gösterilmitir (Tablo 13). Tablo 13. Katılımcıların Çocuklarının Eitim Durumu. Okul çaındaki çocuunuz Evet Hayır ya da çocuklarınız okula devam edebiliyor mu? ,7 11 6,3 Cevabınız Hayır ise alttaki soruyu yanıtlayınız, Evet ise geçiniz. Maddi imkânsızlık 7 64 Neden okula gönderemiyorsunuz? Ev ilerinde yardım ediyor 1 9 Babaya iinde yardım ediyor 1 9 Salık sorunları nedeniyle 0 0 Çocuk istekli deil/baarılı deil 2 18 Dierleri 0 0 Toplam Katılımcıların çocuklarının çalıma durumlarına bakıldıında, % 44,5 inin çocuunun çalıtıı, % 55,5 inin ise çalımadıı görülür. Çalıan çocukların % 39,8 inin ayakkabı boyacısı, % 26,8 inin sokak satıcısı, % 15,6 sının el arabacısı ve hamal, % 10 unun çırak ve % 7,8 inin ise dier ilerde çalıtıı belirlenmitir. Çocukların çalıma oranın yüksek olması ailelerin gelir düzeylerinin düük olmasıyla ilgilidir. Çocukların pek çou eitimlerinin yanı sıra aileye katkı salamak amacıyla çalımaktadır. Tablo 14. Katılımcıların Çocuklarının Çalıma Durumu. Evet Hayır Çocuunuz çalııyor mu? , ,5 Cevabınız Evet ise alttaki soruyu yanıtlayınız, Hayır ise geçiniz. Ayakkabı boyacısı 43 39,8 Sokak satıcısı (Mendil, sakız, simit, tartıcı) 29 26,8 Nerede/Ne i yapıyor? El arabacısı, Hamal 17 15,6 Çırak (Berber, marangoz, tamirci çıraı vb.) Çöp toplayıcısı ve dilenci 0 0 Dierleri 8 7,8 Toplam Katılımcıların mahalle seçimi incelendiinde ise yaadıkları mahalleleri tercih etmelerinde en fazla ucuz gecekondu/ev sahibi olma imkânının (% 28,7) etkili olduu görülür. Bu sırayı akraba, köylü, e-dosta yakınlık (% 26, 4) ve ucuz kira imkânı (% 24,8) gibi sosyal ve ekonomik nedenler takip etmektedir. Oturduunuz semti/mahalleyi seçme nedeniniz nedir? Tablo 15. Katılımcıların Yaadıkları Mahalleyi Seçme Nedeni. Akraba, köylü, e-dosta yakın ,4 yerine yakın 37 9,4 Ucuz kira imkânı 97 24,8 Ucuz gecekondu/ev sahibi olma imkânı ,7 Eitim-Salık ve Sosyal ortam bakımından uygunluk 33 8,4 Dierleri 9 2,3 Katılımcıların göç ettikleri köye gidi sayıları ve kalma sürelerine bakıldıında, gidi sayısında en yüksek oranın yılda 3 kez, en az oranın ise hiç gitmiyorum seçenei olduu görülür. Gidi sayısı ile ilgili deerler göçmenlerin köyden kopamadıklarını göstermektedir

11 Kalma sürelerinde ise bir hafta ve günübirlik seçenekleri ön plandadır. Hiç seçeneklerin haricindeki seçeneklerde görülen yüksek oran köydeki akrabalarıyla ilikilerini sürdürdükleri ya da köyde ekonomik faaliyetlere devam ettiklerini göstermektedir. Köyünüze ya da ilçenize yılda kaç kere gidip, orada ne kadar kalıyorsunuz? Tablo 16. Katılımcıların Köye Gidi Sayısı/Kalma Süresi. Gidi Sayısı Kalma Süresi Hiç 13 3,3 Hiç 13 3,3 Yılda ,5 Günübirlik 87 22,3 Yılda ,6 Bir haftaya kadar 96 24,6 Yılda , gün 66 16,9 Yılda ,7 15 gün-1 ay Yılda ,5 1 ay-3 ay 38 9,9 Yılda 5 ten çok aydan çok Katılımcıların köye gitme nedenlerinde aile-akraba ziyareti (% 37,5) ve tatil-dinlenme (% 24,8) amaçlı gidileri ön plana çıkmaktadır. Bunun yanında % 12,3 ü ekip biçme ve % 23,3 ü ise daha çok hayvancılık amacıyla gidi-geli yapmaktadır. Buna göre katılımcıların köye gidite sosyal ve ekonomik nedenlerin ön planda olduu söylenebilir. Tablo 17. Katılımcıların Göç Ettikleri Köye Gidi-Geli Nedenleri. Köyünüze ya da ilçenize daha çok hangi amaçla gidiyorsunuz? Dinlenme-Tatil Yapma 97 24,8 Aile-Akraba Ziyareti ,5 Ekip-Biçme 48 12,3 Hayvancılık 91 23,3 Dierleri 8 2,1 Katılımcıların köyden elde ettikleri mülkiyet-gelir durumları incelendiinde % 37,6 sının köyde gelirinin var olduu, % 62,3 ünün ise köyde gelirinin olmadıı görülmektedir. Katılımcılar bu soruda birden çok seçenei iaretlemilerdir. Buna göre katılımcıların % 92 si köyde ev-garajının var olduunu, % 71,4 ü ise ahır-merek sahibi olduunu ifade etmitir. Bunun yanı sıra % 53 ü tarla, ba ve bahçe, % 62 si ise hayvancılıktan gelirinin olduunu ifade etmitir. % 5,4 ü dier seçeneini iaretlemitir (Tablo 18). Tablo 18. Katılımcıların Köydeki Mülkiyet-Gelir Durumları. Evet Hayır Çocuunuz çalııyor mu? , ,3 Cevabınız Evet ise alttaki soruyu yanıtlayınız, Hayır ise geçiniz. Tarla- Ba-Bahçe Ne i yapıyor? Hayvan Ahır-Merek ,4 Ev-Garaj Dierleri 8 5,4 Katılımcıların köyde ürettikleri ürünleri ehirde satma oranı incelendiinde % 70,9 unun köy ürünlerini sattıı, % 29,1 inin ise satmadıı görülür. Köyde üretilip satılan ürünlerin % 57,8 ini hayvansal ürünler, % 21,7 sini bal, % 7,48 ini kümes hayvanları, % 39,4 ünü tarla/tahıl ürünleri, % 11,56 sını sebze ve meyveler ve % 6,1 ini dier ürünler oluturmaktadır. Tablo 19. Katılımcıların Köyde Ürettikleri Ürünleri Satma Durumları. Köyde ürettiiniz Evet Hayır ürünleri ehirde satıyor musunuz? , ,1 Cevabınız Evet ise alttaki soruyu yanıtlayınız, Hayır ise geçiniz. Köyde üretip, ehirde sattıınız ürünler Hayvansal Ürünler (canlı hayvan, et 85 57,

12 ürünleri, süt ürünleri, yün, yapaı, deri, vs.) Bal 32 21,7 Kümes Hayvanları ürünleri 11 7,48 Tarla Ürünleri/Tahıl 58 39,4 Sebze-Meyveler 17 11,56 Dierleri 9 6,1 Katılımcıların kent yaamından memnuniyet düzeyine bakıldıında, hiç memnun deilim (% 29,2) ve memnun deilim (% 29,2) seçeneklerinin, memnunum (% 14,1) ve çok memnunum (%10) seçeneklerine göre daha yüksek oranda olduu belirlenmitir. Bu durumda kırsaldan ehre göç eden kiilerin kent yaamından yeterince memnun olmadıkları, köy ile balarını koparamadıkları ve çeitli köy alıkanlıklarını ehre taıdıkları sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Tablo 20. Katılımcıların Kent Yaamından Memnuniyet Düzeyi. Kentte yaamaktan memnun musunuz? Yorum Yok 22 5,6 Hiç Memnun Deilim ,2 Memnun Deilim ,1 Kararsızım 27 7 Memnunum 55 14,1 Çok Memnunum Katılımcıların göç ile birlikte konut ve ev konforu deiimi deerlendirildiinde, % 36,9 unun olumlu-çok olumlu etkilendii, % 13,4 ünün olumsuz-çok olumsuz etkilendii görülür. Bununla birlikte önemli bir oran (% 32,5 i) ise köyden kente göçlerinde ev-konut konforlarında bir deiim olmadıını ifade etmitir. Bu durum yaadıkları metruk-ilkel tapulu ya da kaçak-gecekondu türü yapıların köydeki kırsal karakterli konutlardan büyük bir farkının olmaması ile ilgilidir. Tablo 21. Katılımcıların Ev-Konut Konforu Deiimi. Köyden kente göç edince konut-ev konforunuz bir deiim oldu mu? Yorum yok/fikrim yok 13 3,5 Çok olumsuz etkiledi 38 9,9 Olumsuz etkiledi 66 17,2 Bir deiim olmadı ,5 Olumlu etkiledi Çok olumlu etkiledi 69 16,9 Katılımcıların bo vakitlerini deerlendirme oranlarına bakıldıında % 34,7 sinin Bir ey yapmam/evde geçiririm seçeneini iaretledii görülür. Bu durum göç ile oluan mahallelerde yaayan ailelerde kentlileme ya da kentsel adaptasyonun en önemli göstergelerinden biri olan rekreasyonel faaliyetlere katılımın henüz yeterince gelimediini göstermektedir. Bu durum göç eden insanların kültürel özeliklerinin yanı sıra ekonomik gelir seviyelerinin düük olması ile kentteki sosyal faaliyet ve rekreasyon alanlarının yetersizliiyle ilgilidir. Katılımcıların Bo Vakitlerini Deerlendirme faaliyetlerinde % 35,3 ile kahvehane-internet kafe ön plana çıkarken, % 16,7 ile Halı Saha, Yürüyü vb. sportif etkinlikler ikinci sırada yer almaktadır. Sanatsal etkinliklere katılım oldukça az düzeyde (% 5,9) olup, az sayıda katılımcının da piknik, gezigezinti, av, balık tutma gibi serbest zaman etkinliklerine katıldıkları görülür. Bo vakitlerinizi nasıl geçiriyorsunuz? Tablo 22. Katılımcıların Bo Vakitlerini Deerlendirme Faaliyetleri. Bir ey yapmam/evde geçiririm ,7 Sanatsal Etkinlikler Sinema/Tiyatro/Konser vb.) 23 5,9 Spor Yaparım (Halı Saha, Yürüyü vb.) 65 16,7 Kahvehane-nternet Kafe ,3 Dierleri 29 7,

13 Kente göç ile birlikte katılımcıların giyim tarzlarının deime düzeyine bakıldıında, hiçbir deiim olmadı (% 12,5) ve deiim olmadı (% 23,1) seçeneklerinin, deiim oldu (% 11,8) ve çok deiim oldu (% 40,5) seçeneklerine göre daha düük oranda olduu belirlenmitir. Genel olarak deiim oldu diyenler ile olmadı diyenler arasında büyük bir fark bulunmamaktadır. Bu durum gelien medya, TV gibi kitle iletiim araçları ile ilgilidir. Bata TV olmak üzere iletiim araçlarının kırsal alanlarda da yaygınlaması giyim tarzlarında kent-kır farkını ortadan kaldırmaktadır (Tablo 23). Tablo 23. Katılımcıların Giyim-Kuamında Deiim Durumu. Köyden kente göç edince giyim-kuamınızda bir deiim oldu mu? Yorum Yok 18 4,6 Hiçbir Deiim 12,5 49 Olmadı Deiim Olmadı 90 23,1 Kararsızım 29 7,5 Deiim Oldu 46 11,8 Çok Deiim Oldu ,5 Katılımcıların eitim ve kültür seviyelerindeki deiim deerlendirildiinde, kente göç olayından eitim ve kültürel olarak % 49,7 si olumlu-çok olumlu etkilediini, % 25,9 u ise olumsuz-çok olumsuz etkilediini belirtmitir. Bununla birlikte % 21,6 sı ise eitim ve kültür seviyelerinde bir deime olmadıını ifade etmitir. Eitim ve kültür seviyesinde görülen bu olumlu deiim kent yaamının en önemli kazanımları arasındadır. Tablo 24. Katılımcıların Eitim ve Kültür Seviyelerindeki Deiim Durumu. Sizce Köyden kente göç etmeniz eitimkültür seviyenizi nasıl etkiledi? Yorum yok/fikrim yok 11 2,8 Çok olumsuz etkiledi 44 11,8 Olumsuz etkiledi 55 14,1 Bir deiim olmadı 85 21,6 Olumlu etkiledi ,5 Çok olumlu etkiledi 56 14,2 Sonuç Bu çalımada kırsal kesimden Arı l Merkezine yapılan göçler ve bu göç sonucunda bireylerin kentsel uyum sorunları incelenmitir. Çalımadan elde edilen sonuçlar unlardır: Aratırmada kadın katılımcıların katılım oranın az olduu belirlenmitir. Bu durum yöredeki kadınların eitim-kültür seviyelerinin düük olmasından kaynaklanmaktadır. Bayan katılımcıların sorulara cevap verme konusunda çekindikleri bazı soruları yanıtlamak istemedikleri görülmütür. Bu durumun önüne geçmek amacıyla kadın anketörlerin tercih edilmesinin olumlu bir etkisi görülmemitir. Katılımcıların doum yerlerine göre daılımı incelendiinde, % 91 ile Arı li doumlu oldukları belirlenmitir. Arı, ilçeler bazında deerlendirildiinde ise sosyo-ekonomik açıdan gelimilik düzeyi düük ilçelerden göç eden kiilerin oranının yüksek olduu görülmektedir. Arı li dıındaki katılımcıların doum yerleri incelendiinde ise genellikle Arı line komu il doumlu oldukları görülmektedir. Bu durumun olumasında corafi ve kültürel yakınlıın etkili olmutur. Anket uygulamalarında ayrıca çok sayıda mülteci ve sıınmacıya rastlanmı, ancak bu katılımcılar çalıma kapsamında deerlendirilmemitir. Ya grupları ya aralıında ki orta ya katılımcıların oranı yüksektir. Yalı grubun oranı ise çok düüktür. Bu ankete erkek, orta ya gruptaki katılımcıların fazla olması kolay ulaılabilirlikleri, yalı gruptaki katılımcıların düük olması ise çeitli nedenlerden dolayı (salık, eitim vb.) yeterli düzeyde cevap verememeleriyle ilgilidir. Okuma-yazma oranı % 4,9 dur. Arı linde okuma-yazma bilmeyenlerin oranı Türkiye ortalamasının üzerinde olup, bu oranın anket uygulanan mahallelerde daha yüksek olduu

14 söylenebilir. Eitim sorunu özellikle orta ve yalı nüfus içinde bayanlarda görülmektedir. Eitim kademelerinde en yüksek oranı % 47,4 ile lise ve dengi okul mezunları oluturmaktadır. sizlik oranı % 13,2 olup, isizlik en önemli sorunlar arasındadır. Çalıanlar içinde ise çiftçi, içi, seyyar satıcı ve serbest çalıanların oranı oldukça yüksek olup, ancak bu meslek gruplarına dâhil olanların büyük kısmının sosyal güvencesi yoktur. Kadınların çalıma oranı çok düük olup, çalıanlar ise içi ya da serbest (temizlikçi) olarak çalımaktadır. Genellikle katılımcılar i arama ve bulmada; hemeri, dost ve akrabalarının yardımı ile kendi imkânlarını kullanmaktadırlar. Gelir düzeylerine bakıldıında çounlukla % 35,7 si TL arasında gelire sahip oldukları belirlenmitir. Yüksek gelir grubuna doru gidildikçe katılımcıların sayısı azalmaktadır. Arıya göç etme nedenlerinin ilk sıralarda ekonomik nedenler gelmektedir. Ayrıca salık ve eitim hizmetlerinin kırsalda yetersiz olması da etkilidir. Bunun nedeni kırsal kesimde gelir seviyelerinin düük olması, kent yaamının olanakların fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Katılımcıların % 65 i evli olup, aileler ortalama 2-3 çocuk sahibidir. Ekonomik koulları alt düzeyde olmasına ramen aileler çok çocuk yapma eilimindedir. Okula devam eden çocuk oranı yüksektir. Bu durumun olumasında son yıllarda eitim ve kültür seviyesinde görülen ilerleme, eitime karı deien anlayı ile devlet tarafından sunulan teviklerin etkili olduu söylenebilir. Bununla birlikte çocukların çalıma oranı da oldukça yüksek olup, genellikle ayakkabı boyacısı, sokak satıcısı, el arabacı, hamal ve çırak gibi ilerde çalımaktadırlar. l merkezine göç edenler genellikle kendilerine ait tapulu ilkel, metruk konutlar veya tapusuz gecekonduları tercih etmektedirler. Oturdukları mahalleyi seçme dost akraba, ucuz konut, ev sahibi olma gibi nedenlerden biri olarak gösterilmektedir. Ayrıca köyden kente göçlerinde ev-konut konforlarında bir deiim olmadıını da ifade etmilerdir. Bu durum yaadıkları metruk, ilkel tapulu ya da kaçak gecekondu türü yapıların köydeki kırsal karakterli konutlardan büyük bir farkının olmadıının göstergesidir. Göç ettikleri yerlere gidi sayıları ve kalma süreleri deerlendirildiinde, köy yaamından kopamadıkları görülmektedir. Kırsal alanda mülk sahibi olmaları, akrabalık ilikileri, hayvancılık ve tarım faaliyetlerini devam ettirmeleri ve bu faaliyetlerden gelir elde etmeleri, katılımcıların sosyal ve ekonomik olarak köy ile ilikilerini büyük ölçüde devam ettirdikleri sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Genel olarak kent yaamının sosyal faaliyetlerinden uzak durdukları, köy ile balarını koparamadıkları ve çeitli köy alıkanlıklarını ehre taıdıkları söylenebilir. Ayrıca kentte kalı sürelerinin artmasıyla birlikte yaam tarzlarında (giyim, eitim kültür seviyelerinde) olumlu deimelerin olduu da belirlenmitir. Sonuç olarak, katılımcıların büyük bir çounluunun kent yaamından memnun olmadıkları ve kente uyum salayamadıkları ifade edilebilir. KAYNAKÇA BÜLBÜL, S., Köse, A. (2010). Türkiye de Bölgelerarası ç Göç Hareketlerinin Çok Boyutlu Ölçekleme Yöntemi le ncelenmesi. stanbul Üniversitesi letme Fakültesi Dergisi, 39(1), COKUN, O., Zaman, S. (2012). Kentlere Göç Eden Kırsal Nüfusun Kentsel Uyumu ve Kentlileme Düzeyleri Üzerine Uygulamalı Bir Aratırma: Erzurum Kenti Örnei. Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi, 9(1) ÇELK, F. (2007). Türkiye de ç Göçler: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), D..E. (Devlet statistik Enstitüsü) 1927 Yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçları. Ankara. DENZ, O.,Etlan, E. (2009). Kırdan Kente Göç ve Göçmenlerin Uyum Süreci Üzerine Bir Çalıma: Van Örnei. Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi, 6(2), Devlet Planlama Tekilatı (2001). VIII. Be Yıllık Kalkınma Planı: Nüfus, Demografi ve Göç Özel htisas Komisyon Raporu, Ankara. ES, M., Ate, H. (2010). Kent Yönetimi, Kentlileme ve Göç: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 48, GÖKULU, G. (2010). Kent Güvenlii Kentleme ve Suç likisi. Atatürk Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Dergisi, 24,

15 GÜRBÜZ, M. (2012). Yüreir'e Göç Eden Nüfusun Sosyo-Ekonomik Özellikleri ve ehirleme Sürecindeki Deiimi. stanbul Üniversitesi Corafya Bölümü Corafya Dergisi, 15, GÜREÇ, E. (2001). Türkiye de Kentten-Köye Göç Olgusu. Dou Üniversitesi Dergisi, 11(1), KAYA, E., entürk, H., Danı, O., ve imek, S. (2008). Modern Kent Yönetimi I. stanbul, Okutan Yayınları. KAYA, F., (2001). Arı Ovası ve Çevresinin Corafi Etüdü. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamı Doktora Tezi, Erzurum. KAYA, F., Kocaman, S. (2011). Mülteci Hareketleri Açısından Arı Kenti ve Kentteki Mültecilerin Soyo-Ekonomik Durumu Üzerine Bir Deerlendirme. III. Uluslararası Arı Daı ve Nuh un Gemisi Sempozyumu/Arı, Sempozyum Kitabı, KELE,. (1996). Türkiye de Kent Planlanmasının Sosyo-Kültürel Boyutları. stanbul: stanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınarı. KOCAMAN, S., Kaya, F., 2012, Arı li nin dari Corafya Analizi. Atatürk Üniversitesi I. Ulusal Corafya Sempozyumu/Erzurum, Sempozyum Kitabı, KOÇAK, Y., Terzi, E. (2012). Türkiye de Göç Olgusu, Göç Edenlerin Kentlere Olan Etkileri ve Çözüm Önerileri. Kafkas Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), KOYUNCU, A. (2012). Anadolu Kentlerine Göç: Konya Örnei. Nevehir Hacı Bekta Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1) MSB Harita Genel Müdürlüü (1973). Yeni Türkiye Atlası, Ankara. MUTLUER, M. (2003). Uluslararası Göçler ve Türkiye, stanbul: Çantay Kitabevi. ÖZER,. (2004). Kentleme, Kentlileme ve Kentsel Deime. Bursa: Ekin Kitabevi. ÖZMEN, A., Zeren, H. E. (2012). Yaanabilir Kentler Ekseninde Göç Olgusu. II. Bölgesel Sorunlar ve Türkiye Sempozyumu/ Kahramanmara, Bildiriler Kitabı, PAZARLIOLU, M. V. (2001) Döneminde Türkiye de ç Göç Üzerine Ekonometrik Model Çalıması. Çukurova Üniversitesi V. Ulusal Ekonometri ve statistik Sempozyumu/Adana, Sempozyum Kitabı, SEZAL,. (1996). Göçler ve ehirleemeyen ehirler. Toplum ve Göç, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi/Mersin, Sempozyum Kitabı, TUK (Türkiye statistik Kurumu)2013 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Arı li Nüfus Sayımı Sonuçları. Eriim Tarihi: TÜMERTEKN, E., Özgüç, N. (2009). Beeri Corafya. stanbul: Çantay Kitabevi. ÜNAL, Ç. (2008). nsani Gelimilik Endeksine Göre Türkiye nin Bölgesel Farklılıkları, Corafi Bilimler Dergisi, 6(2),