SUÇATI HABER. Yürek sıcaklığında hazırlanmıştır... Edebiyat, Kültür, Sanat Dergisi. Ocak 2010 / Sayı 2 YAZAR VE ŞAİRLERİMİZ

Transkript

1 / Sayı 2 SUÇATI HABER Edebiyat, Kültür, Sanat Dergisi Yürek sıcaklığında hazırlanmıştır... YAZAR VE ŞAİRLERİMİZ Hulusi TATAR - Musa TAKÇI - Emrullah TOPRAK - Yavuz Selim TAKÇI Yunus EMRE - Münevver BULUT - Feyruza ÖKSÜZ - Habip BEDİR - Ebubekir GÜR Ekrem MADENLİ - Ayşegül ERGİN Kapak Resmi: Yavuz Selim TAKÇI

2 2 Başlarken... Bir kez daha Merhaba İkinci kez Merhaba Hem sizlere, hem yeni yıla, hem insanlığa, hem bütün canlılara; kışın soğuğuna inat en sıcağından Merhaba. Merhabamız ısıtsın bütün Sivas ı, bütün dostlarımızın kalbini Sevgili dostlar, dergimizin ilk sayısına göstermiş olduğunuz yoğun ilgi ve alakaya teşekkür ediyoruz. Her daim ilginizi canlı tutabilmek için ben ve kalem arkadaşlarım elimizden gelenin en iyisi için mücadele edeceğiz. En güzel yazı ve şiirlerle Sivas ımızı ilmik ilmik dokuma yarışında biz de olacağız. Özelde kasabamız olacak yazılarımızda belki ama dışarıdan bakan herkes Gürün ü görecek, Sivas ı görecek hatta Orta Anadolu yu görecek bu dergide. Edebiyatın her türü olacak. Kimi yazılarımız bir sanat eseri gibi çıkacak karşınıza, kimi yazılarımız olabildiğince sade ve gösterişten uzak. Kimi yazılarımızda bir çocuk masumiyeti görecek kimi yazılarımızda ise olabildiğine derinlik. Her yeni sayımızda daha kaliteli bir dergi ile karşınıza çıkacağız inşallah. Kasabamız gibi farklı kaynaklardan besleneceğiz. Bir yanımıza Gürün ü bir yanımıza Gürün ümüzün köylerini, bir yanımıza ise yöremize ait ne varsa onu alacağız. Suçatı nasıl suların birlik olduğu bir belde ise dergimiz de su gibi aziz memleket insanının birlikte görev yaptığı bir dergi olacak. Birbirimizi anlamak için yazacak yazacağız. Tarihi ipek yolunun yöremize kazandırdığı zenginliği kültürel anlamda biz de bu dergi ile yöremize kazandıracağız. En kötü senaryoda ise karınca misali niyetimizi ortaya koymuş olacağız. Sevgili dostlarım, her zaman söylüyoruz; Fikir alt yapısı yeterince sağlam olmayan fiiller başarılı olamaz. Yıllardır kendi aramızda bu konularda yazdık çizdik. Bundan sonra bütün Sivas genelinde fikir alt yapısının kurulması için biz de gücümüzün yettiği kadar destek olmak istiyoruz. İlerleyen sayılarda o konularda yazılara da yer vereceğimizi şimdiden duyurmak istiyorum. Sinerji sihirli kelime. Hep birlikte şehrimiz için sinerji oluşturabilirsek ne mutlu bizlere. Sözü fazla uzatmadan sizleri yine dopdolu ve oldukça güzel bir çalışma ile baş başa bırakmak istiyorum. İyi okumalar efendim Dr. Hidayet Takçı Suçatı Haber Edebiyat, Kültür, Sanat Dergisi Sahibi Sivas Postası Gazetesi Editör Dr. Hidayet TAKÇI Yayın Kurulu Emrullah TOPRAK Yunus EMRE Nurten TAKÇI Hulusi TATAR Musa TAKÇI Ayşegül ERGİN Mizanpaj - Tasarım Ayşegül ERGİN aysgl-ergin@hotmail.com Yayımlanan yazılara telif ücreti ödenmez. Yazıların sorumluluğu yazara aittir. Suçatı Haber ismi belirtilerek alıntı yapılabilir. Sivas Postası Gazetesi Abonelik 0 (346) Yayın Danışmanı Osman ÇELİK Baskı Zirve Matbaacılık Ata San. Taştanlar Sit. No:51 SİVAS İletişim sucatihaber@gmail.com Ücretsiz E-dergi Aboneliği sucatihaber-dergi@hotmail.com

3 Hulusi TATAR 3 HARMAN ZAMANI Bir gün önceki yolculuğumda o kadar yorulmuşum ki, uyandığımda kuşluk vakti geçmek üzereydi. Yatağın içerisinde biraz daha sağa sola döndükten sonra kalktım. Odanın kapısını açıp aralığa girdim. Kapının gıcırtısını duyan Gussü ebem: Kalktın mı oğlum? diye seslendikten sonra devam etti: Biraz daha kalkmasaydın ben de seni çağıracaktım, zarhalıktaki sininin üzerine bir şeyler hazırladım onları ye de ırgata yemek götüreceksin dedi. (zarhalık: kışlık yiyeceklerin konulduğu oda) Aralıktan zarhalığa geçtim ki sininin üzerinde peynir, kaymak, tavanın içerisinde beş kişiye yetecek kadar tereyağında Yılanhüyük / GÜRÜN pişmiş yumurta, bir de yufka ekmek... İsteksizce sininin başına geçtim. Gönülsüz gönülsüz bir kaç lokmayı zorla yedim ve sofradan kalktım. O zamana kadar ocaklıktan (ocaklık: yemek pişirilen yer) çıkmayan ebem yanıma geldi, neredeyse hiç dokunulmamış yiyeceklere baktı. Sonra bana dönüp, yaşlılıktan iyice bükülmüş olan beline elini koyup güçlükle doğrulduktan sonra: Şu betine benzine bak. Bir deri bir kemik kalmışsın ye ki oğlum biraz yüzüne kan gelsin. dedi. Söylenenleri dinleyen kim, öylecene odadan çıktım. Ebemin bu yaşlı haliyle bir ağıl dolusu sürüye, ahırdaki ineklere, öküzlere, eşeğe, ata nasıl baktığını; yemlerini nasıl verdiğini, hele de beş yüz metre ilerideki kuyudan suyu çekip yaz kış demeden çatmayla eve getirip onca hayvanı nasıl suladığına hala aklım ermez. (çatma: ucuna iki kova bağlı omuza alınarak su taşımada kullanılan ağaçtan yapılmış bir araç) Ahırdaki eşeği çıkarıp kapının önüne getirdim. Üzerindeki heybenin bir gözüne çıkına sarılmış bulgur pilavını, öbür gözüne iki testi su ile ekmeği koyup, eşeğin üzerine bindim; önüme de bir bakraç yoğurt çorbasını alarak Seki denilen yerdeki tarlaya doğru yola koyuldum. Tarlaya vardığımda ırgatlar, ellerindeki oraklarla habire ekin deriyor ve küçük desteler halinde yere bırakıyorlardı. Başında bir yağlık (yağlık: oldukça büyük mendil), üzerinde eski bir ceket, içinde yakasız bir gömlek, onun üstünde bir yelek, altta paçaları düğmeyle iliklenmiş oldukça sağlam bir pantolon, elinde dirgenle dedem -Çolak Hamit-, hay hay oraya buraya konmuş küçük desteleri toplayıp büyük bir yığın yapmaktaydı. Dedemin bu hali, beni şaşırttı. Onun bu halde tarlada çalışacağı hiç aklıma gelmezdi. Çünkü dedem bize genellikle kışın alnında beyaz lekesi olan, kahve renkli kuyruğunu topuz yapmış atıyla beraber gelirdi. Giydiği siyah şalvarı, diz kapağına kadar gelen çizmesi, başında altı köşeli şapkası, yeleğinin cebinde her zaman duran köstekli saati, elinde kamçısıyla gözüme çok heybetli görünürdü. Beni görünce elindeki dirgeni bir tarafa bırakan dedem bana doğru gelerek: Geç kaldın oğlum adamlar acıktı. dedi ve elimdeki bakracı alıp yere koydu. Ben de aşağı indim. Dedem, yapmış olduğu yığının gölgeli tarafına sofrayı hazırladı. Çalışanları çağırdı ve hep beraber yemek yemeye başladılar. Yılanhüyük te tam harman zamanı. Kimi ekin deriyor; kimi döven sürüyor; kimi de dövülmüş harmanı savurup, samanla buğdayı birbirinden ayırmak için sabaha kadar rüzgar bekliyor. O zamanlar Biçer Döver nerede? Patos bile yok. Bütün dertleri yağmura yaşa kalmadan harmanı kaldırabilmekte. Dedem, bir kaç defa yemek için seslendiyse de, ben oralı olmadım. Elimdeki dirgenle sözde yığın yapmaya çalışıyorum ama gözüm biraz önce çayırlıktan geçerken gördüğüm döven süren çocukta. (Döven: Harmanda ekinlerin samanını ve danesini ayırmaya yarayan, öküz yada atla çekilen, altı kesici olması için sert çakmak taşlarıyla kaplanmış alet) Yemek bitip de çalışanlar işlerinin başına dönünce, dedemin yanına yaklaşıp aşağıda döven süren çocuğu gösterdim ve onun yanına gitmek istediğimi söyledim. Bana bakarak: Orada ne yapacaksın? dedi. Ben de: O dönen şeye bineceğim. dedim. Dedem: Peki o zaman git. deyince aşağı doğru koşmaya başladım. Dövenin yanına varınca yavaşladım. Hatta oraya oturdum. Benim oturduğumu gören çocuk, tam hizama gelince döveni durdurup, yanıma gelip konuşmaya başladı:

4 4 Adın ne senin? Hulusi Hamit Emmi nin tarlasına giderken gördüm. Torunu musun? Heye Dövene binmek ister misin? İsterim. Önceden hiç dövene bindin mi? Yok. Binmedim. Hadi öyleyse Diyerek yürüyüp dövene bindi. Bende ikircikli bir şekilde arkasından dövene binip oturunca, döveni hareket ettirdi. Konuşkan biri olan Halil, hangi köyden geldiğimi, kaçıncı sınıfa gittiğimi, kaç yaşında olduğumu, bizim köyün nasıl bir yer olduğunu öğrendikten sonra kendiyle ilgili merak edeceğimi varsaydığı şeyleri bir çırpıda sayıp döktü. Benimse gözüm ikide bir öküzlere dürttüğü uzun değnekte. Elindeki sopanın adı ne? Meses Ne işe yarar ki? Öküzler harmandan çıkmak istediklerinde bununla dürterim, onlar da tekrar aynı yerden dönmeye devam ederler Yılanhüyük / GÜRÜN Dövenle ilgili sorduğum her soruya hiç yüksünmeden cevap veren Halil, benim bu köydeki en iyi arkadaşlarımdan biri olmuştu. Suçatı ile Yılanhüyük arasında fazla uzaklık olmamasına rağmen, iki yer arasında insanı şaşırtacak derecede fark vardı. Burada susuzluktan dolayı meyve, sebze yetişmiyor ama buğday, arpa, nohut, yulaf yetişmekte ayrıca küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde de oldukça ileri seviyede. Çayırlıktaki bir kaç söğüt ağacı, sağda soldaki alıç ağaçlarını ve çalıları saymazsak hemen hemen hiç ağaç yok. Ayrıca burada insanlar içme suyuna da muhtaç. Okulun önünde, yazın ip gibi akan bir çeşme ve bir kaç yerde de su kuyusu. İklimi de bizim oraya nazaran çok sert. Ağustos ayının ortasında bile bazen bir fırtına çıkar ki zannedersin kışın ortasındayız. Yılanhüyük te en hoşuma giden zaman, akşama doğru Bahri, adaşım Hulusi, dayımın oğlu Güngör ve diğer arkadaşlarla beraber başta top olmak üzere çeşitli oyunlar oynadığımız zamanlardı. Dedem, Kızılburun dan Karadoruk a; Davulhüyük ten Sazcağız a, Hüyüklüyurt tan -Reşadiye ye bütün köylüler tarafından tanınırdı. Ömürleri kimseye muhtaç olmamak için evde, ahırda, ağılda tarlada, dağda çalışarak geçen sert mizaçlarının altında, yürekleri insan sevgisi ve yardım severlikle dolu, Anadolu nun bu çalışkan, yiğit ve cömert insanlarına Allah tan rahmet ve mekânlarının Cennet olmasını diliyorum.

5 M usa TAKÇI ~ ÇOCUKLUK YILLARI ~ Taze ekmek kokusu Yağmur sonrası toprak kokusu Ve bağbozumu bahçelerin küflü yaprak kokusu Nasıl da sinmiş içimize Neydi be Tozpembe hülyalarla Dünyaya meydan okuduğumuz çocukluk yılları Silinmeyen yazgıların Şafak vaktine yansıyan Aydınlığıyla dünyamızı kurmuştuk Kıpır kıpır yüreğimiz Kocaman düşleri ağırlardı Sonuna kadar sever Ve aşklarımızı Kendimizden bile saklardık Ay ışığı akşamlarda hüzünlenir Geceyi katıksız yaşar Yıldızlarla sahiden konuşurduk Tan yerinin ağartısını İlk görenler de biz olurduk Vadilerin ne kadar engin Dağların da ne kadar gururlu olduğunu En iyi biz fark ederdik Yosun tutmuş ırmakların Kaygan taşlarından öğrenirdik Yaşamanın biraz da uyanıklık olduğunu Gökyüzünde uçan kuşla biz uçar Dallarda kızaran meyvelerle Yine biz kızarırdık 5 Su sesleriyle uykuya dalar Geçim telaşı serzenişlerle Uykudan uyanırdık Ve zamanı Yalçın kayaların Gölge boylarından anlayarak Alın teri kokan Sofralara otururduk sessizce Topraktan çatlayan ellerin Bir başağın rüzgarla dansının Ve serin ağaç gölgelerinin Sevincini duyar Sefasını sürerdik Bilirdik her nasılsa Her şeyden bir mutluluk çıkarmayı Bilemediğimiz şeyler de vardı elbet Nereden bilirdik Taze ekmek kokusunun Yağmur sonrası toprak kokusunun Ve bağbozumu bahçelerin küflü yaprak kokusunun Bu kadar içimize sineceğini Ve nereden bilirdik Bir rüya gibi geçen çocukluğumuzun Bizi bir gölge gibi izleyeceğini Ve küllendikçe geçmişin anıları Yeni mutluluklar ekleneceğini mutluluklarımıza w w w. s u c a t i. c o m

6 6 Emrullah TOPRAK ~ Suçatı nın Müstesna Gülü Kadir Emmi... ~ O, köyün Gadir Emmi siydi kısaca. Bırakın deli demeyi, meczup, divane gibi kelimeler bile onu tarife yeten sıfatlar değildi. O nu arayanlar, bembeyaz sakalıyla cami ile Kozluk arasında bulabilir görebilirdi ancak Ya bağ bostan beklerken, ya inek yayarken ya da camiye giderken Artık beli eğilmiş, baston taşıyordu Hiç evlenmemişti. Abisi Gığık Halid rahmetli olunca ondan emanet bir öksüz gibi kalakaldı Yeğeni öğretmen Cemil Sorgun un himayesinde yanda bitişik bir odada yaşadı durdu üç günlük dünyada Gençliğinde çok yiğit olduğunu söylerler. Alacakaranlıkta Gübün Deresi nden sırtladığı altmış kiloluk sal taşlarını tökezlemeden eve taşırmış. Sal taş, avlu, banyo, suluk tabanına döşenecek en uygun malzeme o zamanlar. Yaz kış namazı hiç aksatmazdı. Kışın bile caminin baş müdavimi olduğuna bütün cemaat şahadet eder. En zemheri soğuklarda Çörten Suyu nun buzlu suyuyla abdestini alır, yüzündeki damlalar kırağılaşırken sakalını sıvazlayarak imamdan evvel kapıyı o yoklardı. Döşü, kolları abdest sularından ıslak izler taşırdı. Şehlalaşan gözleriyle alttan alttan bakarak o ardıç direğin yanına çökerdi Ne bilir, ne okur, sır amma, dudakları kıpır kıpır imrenilesi kıyamda secdesindedir. Temizdi. Cami cemaatinden dışlanmayacak, seçilemeyecek kadar üstünün başının düzgün bakımlı oluşu, yakınlarının marifeti olsa gerek. Meryem ve Şükran yengeler en derin saygı ve şükrana müstahak olmalılar. Ali Hoca ile davetli sohbetlere doğru giderken eğilerek yürümesi, keyifli olduğunun işaretiydi. Kışın ancak Terzi Feyzi nin dükkânında biraz, ezana kadar otururdu. Sığındığı mekânlardan biri de burasıydı. Fazla konuşmaz, lafa karışmaz, sorulan sorulara cık lı he li kısa cevaplar verir, herkesle muhatap olmazdı. Bazı yarenlik etmek isteyenlere ters ters bakardı. Sadece Tayip Abdurrahman ile Ali Hoca nın artık baş göz edelim biraz toparlanak da latifelerine ciddi ciddi tepki verir, dudakları eğilir, gözleri ışırdı. Kaf dağının ardındaki erişilmez padişahın kızı dul (!) zevce ile düğün dernek hülyalarına dalar, heyecanını gizleyemezdi. O anda on altısında bir delikanlı gibi dünür salma seremonisine kendini kaptırır, yoklatmaların bile nasıl salınacağının tartışmasına esir olurdu. Yazları vaktinin çoğunu bağda geçirirdi. Kozluk taki mastafaların birinde ya kalıç elinde, ya da cevizin dibinde namaz kılarken görürdünüz. Eğer görünürde yoksa Gadir Emmi, bilin ki Kalaycık tan gelen harığın yukarısında üzüm bağına, Sorkuncuk a çıkmıştır. İnek yedeğinde erkence Kozluk un mastafalarına gider, inek yayar bağ beklerdi güze kadar. Cevizlerin dökülüşüne doğru bağda kalma süresi uzar. Yaşlı ceviz ağaçlarını beklerdi. Zira kış sohbetlerinde bu cevizlerden en az birisini, gelin adayı uğruna harcayacağını söyler dururdu. Birkaç densizin yakışıksız takılmaları ve alayları ile tahrik olmasa sinirlenmezdi. Küfrettiğini duyan pek olmamıştır. Çalışkandı. Yer beller, odun taşır, ot biçerdi Cami ile evi arasında geçen hayatında, evi sanki ikinci adresiydi yatmak için uğradığı Mescidönü nde kış güneşi için duvar diplerine toplanan yaşlıların yanına mecbur kalmadıkça varmazdı. Her denemede O nu inciten bir sataşma olabilirdi. Çene çalan avare topluluk lastik ayakkabı uçları ile sokak aşağı akan kar sularına bentler, kanallar açadursunlar; Gadir Emmi, caminin yün kilim nakışlarına düşen öğle güneşini sıvazlar, halının tüylerince virtlere dalar dururdu içeride Diğer mevsimlerde Mescidönü nde sadece sığır katmak veya sığırı karşılamak için görünürdü Gadir Emmi.

7 7 Köyün dışına hiç çıkmış mıydı gençliğinde bilinmez. Son zamanlarında tedavi için Adana ya götürürler. Kısa süreliğine döndüğünde artık kendini farklı hissediyordu. Vakit yaklaşıyordu. Son yıllarda artık evlenme lafını hatırlatan da yoktu, hatırlayan da Kozluk a gidemez olmuştu. Yeğenleri onu tekrar Adana ya götürürler Oradan da ötelerin ötesine Rahmet herkese Yukarı Suçatı dan Hanyeri ne doğru yaya gitmek isterseniz bir gün, yol üstündeki mezarlığa illaki uğrayacaksınız O uhrevi âlemin sükûnetinden ayrılıp asfaltın trafik hengâmesinde boğulmamak için buyurun Ötegeçe ye Tahtaköprü den geçip Kozluk tarafından devam edebilirsiniz yola En baştan çıkarıcı milli parkları bile aratmayacak doğal patika yol, alıp sizi hayallerinize götürür Yaban gülleri, ciğiller, kendigelen kiraz dallarından sakınarak, bir merkep yükünün geçebileceği kadar genişlikte bir yol bulup, iğde dallarından kaçarak ilerlersiniz. Çalı kokularına taze ot rayihalarının karıştığı haziran başında mastafalarda artık çeleler tenek atmaya başlamış, salatalıkların sarı çiçekleri arıları yoldan çıkarır olmuştur. Sanki Emirgan yolunda erguvan mevsimindesinizdir Lakin biz bir güz günü geçtik yıkılmış mastafaların arasından Yarısı kurumuş sumaklar, ciğiller bütün yolu tutmuş, artık kimse geçmiyor diye Dibine bir kaşık su varmayan erik ağacı, hangi temmuzda kurumuş ise bedenindeki kabuklar dökülmüş. Gadir Emmi nin cevizi kesilmiş, ötekiler de kuru. Şu, Gadir Emmi nin dibinde Yukarı Suçatı namaz kıldığı kaya, dikenler arasında kalmış Sanki Turan Engin in seslendirdiği Asri gurbet harap etmiş köyümü gelele türküsüne klip çekilecek bir mekan olmuş Kozluk Yol boyu bağlarda ne bir çocuk sesi, ne de kuzu melemesi. Elif Karı nın vişneleri, Kibar Bibi nin dutları, Melekgilin mastafaları hepsi öksüz kalmış adeta Pisik Mağarası nın önünden geçip, Cücük Memmed Emmi nin kamışlığa dönmüş bostan tarlasına hüzünle bakarak Pambucak a ulaşırız. Binbir hatıranın burukluğu ve akıbetin elemiyle Hanyeri ne varabilirsiniz artık Say / Suçatı

8 8 Yavuz Selim TAKÇI ~ NEYDİYİRSİGİZ DİGELİYİR MİSİGİZ? ~ Özellikle sonbahar gelip de iş güç biraz hafifleyince tikanların önü diye tabir edilen belediye binası, PTT binası ve bakkalların önünde; asfalt kenarında ki boşluklarda toplanan işsiz ekibinin kimisi yol kenarına uzatılmış ağaç telefon direğine oturur, kimisi ayakta durur ve bu işi bir görev bilinci içerisinde titizlikle yaparlar. Hatta bu düzenli tikanların önü- ziyaretleri ile ilgili çarpıcı bir olay yaşanmıştır. Boğaziçi mahallesindeki ilköğretim okuluna ataması yapılan bir öğretmenimiz, öğrencileri ile tanışırken, çocuklardan babalarının ne iş yaptıklarını da söylemelerini ister ve öğrencilerden bir tanesi, adını, soyadını, kaç kardeş olduklarını söyledikten sonra şöyle devam eder: Babam da her gün tikanların önüne gider öğretmenim! Tabii ki saygıdeğer öğretmenimiz bu tikanların önününhikmetini bilmediği için tenefüse kadar meraktan dokuz doğurur. Kasabamız insanının büyük bir kısmının, günlük bu ziyareti yapmazsa karnı ekmeğe doymaz desek abartmış sayılmayız. Kasabanın gündemini merak ediyorsanız muhakkak tikanların önüne uğramalısınız. O kutsal mekâna uğradığınız zaman muhtemelen şöyle bir anınız olacaktır: Birileri muhakkak orda dimdik ayaktadır. Elleri havanın durumuna göre ya cebindedir ya da bir çör çöple bir şeyler karıştırıyordur. Doğu Anadolu nun büyük bir kısmını batıya bağlayan bu asfalt genelde boş değildir ve gelip geçen otobüs, kamyon, taksi, tekeri olan her ne varsa orada bulunan herkes sanki gelip geçen komşusuymuşçasına abartılı ve rahatsız edici bir bakışla takip eder. Alana sonradan gelen herkes selamını verdikten sonra şu saçma sapan akıllara ziyan soruyu alabileceği en ciddi tavrı ile sorar: Neydiyirsigiz digeliyir misigiz? Tabii ki sorunun muhatapları, bu soruya hayatlarında sorulabilecek en ağır, en hayati soruymuşçasına hiç cıvımadan ve de tasavvufi bir ruh la cevap verirler: neydek yaa aha beyle digeliyirik. Ondan sonrası oradaki insan sayısına bağlı olarak uzadıkça uzayan merhaba faslıdır... Şimdilerde hava çok soğuk ve ayaz şiddetli. Tikanların önü, Salih emmimin çay ocağına ya da orijinal adıyla dedenin mekânına- taşındı. Tikanların önü bir müddet kapalı anlayacağınız

9 Yunus EMRE 9 ~ ESKİ TÜRK FİLMLERİ ~ Yorgundum Gecenin ilerleyen saatlerinde, göz kapaklarımı açık tutmakta zorlanırken bir taraftan da televizyon kanalları arasında dolaşıyordum. Bir ara, biraz da dokunaklı bir müziğin eşliğinde Türkan Şoray ı ekranda görünce durakladım. Tabii ki bir Türk Filmi. Ekranın sağ alt köşesinde ismi yazılı, Bodrum Hakimi. Türkan Hanım, ilçeye yeni atanmış idealist bir hakim. Kadir İnanır ise başına buyruk zengin bir delikanlı. Gerisini çok fazla açmama gerek yok sanırım. Gülümsediniz değil mi? 70 li yıllardı Siyah beyaz televizyonun ancak birkaç ailede bulunabildiği yıllar Dönemine göre önemli mevkilerde bulunmuş olan Bekir Dayım da dedemlere bir tv almıştı. O evin ayrı bir büyüsü vardı benim için. Öncelikle, kasabadaki kiremitli birkaç evden biriydi. Sonra, geleni ve gideni o kadar fazlaydı ki sebebini anlamakta zorlanırdım. Annem, dedemlerle ilgili konuşurken hayranlık uyandıran cümleler kurardı. Dedemin varlığı evi ne kadar sıcak kılıyorsa, dayım- ki onun bürokrat kimliğinden olsa gerek- da o kadar resmileştiriyordu. Buna rağmen, ablamla bütün riskleri göze alır dedemlere film izlemeye giderdik. Feyruza ve Azize ablalar çoktan yerlerini almış olurlardı. Keza Sami, Hulusi ve Musa lar da. Ve bitmek tükenmek bilmeyen TRT Haberleri başlardı. Haberler sona erip filmin yayın saati yaklaştığında, dayımın o gün getirdiği gazeteden filmin konusu hakkında bilgi sahibi olan Durdane Yengemiz alel acele özet bilgi verirdi. Merak ve heyecan doruğa ulaştığında film başlardı. Hemen hepsinde, bir aşk ve sevgi mücadelesi; tabii ki öne çıkan iki figür; genç ve yakışıklı erkek aktrisler ki başlıcaları: Ayhan Işık, Ediz Hun, Ekrem Bora, İzzet Günay ve Cüneyt Arkın. Bayanlardan ise Belgin Doruk, Filiz Akın, Türkan Şoray, Fatma Girik, Hülya Koçyiğit. Erkek sanatçının kim olduğuna göre filmin konusu değişik olurdu. Ediz Hun ve İzzet Günay ın filmleri genellikle romantik olurken, Ayhan Işık ve Cüneyt Arkın ın filmleri yiğitlik, mertlik, biraz da külhanbeylik kokardı. Bazen erkek fakir kadın zengin olur, bazen de tam tersi Hikayedeki Ev / Suçatı

10 10 Dolayısıyla konuları son derece basit. Araya giren bütün kötü karakterlere ve yanlış anlamalara karşın, aşk mücadelesi galip gelir ve çoğunlukla şevrole marka bir takside gelin ve damat uzaklaşırken, filme eşlik eden şarkı nağmeleri de birden şenlenir ve film sona erer. SON yazısının altında biraz daha küçük punto ile ERLER FİLM yazar. Filmlerin o iç acıtıcı, hüzün veren sahnelerinde genç Feyruza ve Azize ablalar sessizce göz yaşlarını dökerken, kötü rollerdeki karakterlere lanetler yağdırırlardı. Filmin sonuna doğru daha doğrusu en can alıcı bölümlerinde, elektrikler giderdi. Elektrikçi İhsan Ağabey oldu mu şimdi? Filmin en heyecanlı yerinde elektrik jeneratörü stop ettirilir mi? Gerçi on onbeş dakika evvel uyarıyı vermiştin ama şu filmi bitirsek olmaz mıydı? Neyse ki, beyaz saçlı, altın dişli ve de kullandığı kırmızı bisikleti ile zihnimizde yer edinen İhsan Ağabeyimiz insafa gelir, jeneratörü tekrar çalıştırır ve filmin sonunu görürdük. Belki de en çok istemediğim an bu filmlerin SON larıydı. Ortalık karanlığa bürünür, alel acele lastik ayakkabılarımızı giyerek evin yoluna düşerdik. İşte gerçek hayat Her şey filmlerin o büyülü dünyasında kaldı. Kendimi Cüneyt Arkın ın yerine koysam ne ki? Bacağında şalvarı, ayağında lastik ayakkabısı, sırtında yamalı köğneği yeni yetme; ben. Sonra hani nerede güzelliğin, zarafetin sembolü, yanağında beni ile Belgin Doruk? Çekirge ve kurbağa sesleri arasında eve ulaştığımızda annem çoktan uyumuş olurdu. Zahireliği, ahırı, yatak odası ile dört odalı ahşap evimizde tatlı bir uykunun başlangıcında gözüm, asfalt yoldan geçen araçlara ait farların pencere camında oluşturduğu görüntülere takılır ve öylece uyuyakalırdım... w w w. s u c a t i. c o m

11 11 Feyruza ÖKSÜZ ~ GİDİŞ O GİDİŞ ~ Tükendi taakatim sabır neylesin Aylar değil yıllar geçti nerdesin İçime uyuştu çıkmıyor sesim Tez gelirim dedin gidiş o gidiş Kurtuluş yok düştüm sevda seline Tüm ümitlerimi verdin elime Başın sıkışırsa iki kelime Yaz gelirim dedin gidiş o gidiş Münevver BULUT ~ KİLİMİN DİLİNDEN ~ (Yolluktaki çaput ) Bayramda dedem almıştı Şeker toplarken giymiştik ilk, kardeşimle O zaman bayram baharın sonuna denkti. Yazın da giymiştik erik toplarken kefilim Tandıra yumak taşırken Salıncakta eteklerim uçarken, Daldan dala Sığırı beklerken de üstümdeydi belki, Corukgilin Öznur la, bir akşamüstü. Çamurdan ev yaparken, Harığın üstüne de köprü koyarken sınır deresinde. İç tahtasından bebek yaparken, boyumuzca Üstümüzdeydi, ellaham Zehra nın bebeği kabaktandı, gözlü kaşlı Elbise dikerken onlara, Ebemin dut bezlerinden Ekmek sererken çıkınca ortaya, Harita harita. Babam kızarken yine üstümdeydi, ellaham Alnımın ortasından kesek yemişken, Amcamlarla kesek savaşında, Kamışlokta. Seyfullah amcamla keçiyi damdan atarken, En güzel rüyalarımı görürken, Camın önünde Sırtıma örtmüşken babaannem yamalıktan seccadeyi Sırtımdaydı,yolluktaki çaput. Gülgez bir elbiseydi Gözümün nurusun gönlümün gülü Gönül bağlarımın Şeyda bülbülü Siyah saçlarını koyma örgülü Çöz gelirim dedin gidiş o gidiş Güven dedin bana gül yüzlü canan Beklemekten yıldım yoruldum aman Bahar gelip karlar kalktığı zaman Söz gelirim dedin gidiş o gidiş Gürün

12 12 Habip BEDİR ~ EĞRİ KEZİM ~ Çocukluk yıllarımın en güzel, en heyecanlı yaz tatillerini Telin de geçirmişimdir hiç şüphesiz. Unutulmayacaklarla doludur Telin. Çalışkan ve bir o kadar da fedakar insanları, bahçelerinin bol meyveleri, Gökpınar ın hırçın nehri, unutulmaz düğün şenlikleri ve daha neler neler... Hafızamı zorlayıp o günlere gittiğimde düğünlerde ayrı bir lezzet bulurum. Halayları, yemekleri, sin sin adeti ve düğün konvoyları Bu yazıda annemin de desteğini alarak, Kezban bibimin oğlu Mehmet abimin düğün konvoyu olayını sizlerle paylaşmak istedim. Rahmetli Süleyman emminin oğlu Yunus abi, düğünde dev fatih kamyon ile(bizim için mercedesten öte) konvoydaki yerini almıştı. Son sürat bir yarış halinde kamyonun başı ile dorsesi arasındaki metal basamaklardan zıplayarak dorseye atlamaya başladık. Bu olayın baş kahramanları; Hayati abinin oğlu(emmoğlu) Orhan, Fahri emmimin oğlu bakkal Sebahattin, Abbekir abinin oğlu Paşa, Şıhamit abinin oğlu(adaşım)habib, Abdullah abinin oğlu süslü Murat, ben ve dayım oğlu [rahmetli] Haluk (sırdaşım; sen şimdi telindeki mezarından oralarda gezerken, kader senden yüzlerce km ötede bana bu yazıyı yazdırıyor, burnumda sızı, gözlerimde nem seni rahmetle anmadan geçemiyorum mekanın cennet olsun.) ve daha ismini sayamadığım bir kamyon enik Tek ses olan bu kocaman koronun tek bir amacı vardı o da yol boyu geçilen yerlerde oturan ailelerin lakaplarını Telin lehçesi ile avazımız çıktığı kadar bağırmak. Velioğlu tesisinden çıkıp da Telin e doğru gelirken ses akordu yapılır ve başlanırdı bağırmaya: Bir... İki... Üç... işte başlıyor ; Hacıehmet hacıehmeet, Çil ali çil aliiii, Kurukafa kurukafaaaa, Tavil taviiiil, Gıdırlar gıdırlaaar, Bozkulak, bozkulaaak, Gıvrı, gıvrııı, Hemitosman, hemitosmaaan, Heloaşir, heloaşiiiir, Balıkçı, balıkçıııı, Sıpacı, sıpacııı, Garga, gargaaa, Cıncık, cıncııık, Takabayram, takabayraaam, Süslü, süslüüü, Güleygil güleygiiil, Deliehmet deliehmeet,,karakuş karakuuuş, kirez kireeeez.. olan yere avazım çıktığı kadar bir kere Eğri Kezim diye bağırmıştım ki rahmetli dayı oğlu Haluk Ne bağırıyorsun diye azarladı. Ne oldu ki? deyince, Eğri Kezim bizim sülale demez mi. Arkadaşların alaylı bakışları ve gülüşmeler arasında bizim sülaleyi öğrenmiş oldum

13 E bubekir GÜR 13 ~ SEVDAMIZ GÜRÜN ~ Bu asırda bu ne hal Sürer bizi bu mahal Gideriz behemehal Gurbet bize yurt olmuş Her yanımız dert olmuş Gönüller aç mideler aç Vatandaş alamaz ilaç Gariban ekmeğe muhtaç Türkülerim dert dolu Her taraf namert dolu Boşalmış nice köyler Harabe olmuş evler Düşünmez bizim beyler Evler var baca tütmez Bu devran böyle gitmez Sevdamız Gürün bizim Halimiz görün bizim Yaramız sarın bizim Şehirde gencim işsiz Bu dert çözülmez başsız Dertlerimiz dağ gibi Sarmış bizi ağ gibi Bu çağ orta çağ gibi Köylerimin yolu yok Köylünün mecali yok Eser yokluk rüzgârı El bilmez yoğu varı Bitmez boranı karı Yazımız kışa dönmüş Tüten ocağım sönmüş Kimisi var dert kaşır Kimi temmuzda üşür Yüklenmiş dağı taşır Çiftçinin umudu boş Bağrına bağlamış taş Sevdalar mal-mülk olmuş İnsanlık nerde kalmış Gönlümü dünya çalmış Sevgi yok, merhamet yok Millete ihanet çok Göbekören Rahmet nefsini kına İnsanı sev inadına Kurt girmiştir canına Neden dost dostu kınar Yaradan bizi sınar Gökpınar w w w. s u c a t i. c o m Gürün Konağı

14 14 E krem MADENLİ Gürün, İlçe Merkezi ~ GÜRÜNÜM ~ Sen de anlarsın günü gelende İnsan vaz geçemiyor bir kez görende Biryanda Pınarbaşı bir yanda Darende Dağlar arasında kalmış Gürünüm Dutlar kesilmiş pestil pazarda Nice ünlüleri yatar mezarda Şairler methin dizip yazarda Satır arasında kalmış Gürünüm Elmasından kaysısından balından Niceleri gelip geçti yolundan Herkes söz eder meşhur şalından Sayfalar arasında kalmış Gürünüm Issızlık yalnızlık yakar özünü Poyraz yemiş gün kavurmuş yüzünü Âşıkları çalar söyler sazını Teller arasında kalmış Gürünüm Yaz gelende Tohma suyu durulur Her gören aşık olur vurulur Yemezsen balığın küser darılır Anılar arasında kalmış Gürünüm Yenik düştük teknolojik tarıma Nasıl anlatayım çocuklarıma Ümit var olmak istiyorum yarına Umut dünyasında kalmış Gürünüm Şuğul Kanyonu Atatürk Caddesi w w w. s u c a t i. c o m Köşgerler Çarşısı

15 Ayşegül ERGİN 15 ~ İki Satıra Sığmayacak Şeyler ~ Hayat Hayat nedir? sorusuna herkesin kendine has bir cevabı vardır. Ama bu cevap hiçbir zaman tam ve net değildir. Mutlaka içinde bir eksiklik vardır ve bence bu eksikliği yaşayan hiç kimse tarif edemez. Ancak kendinin de emin olmadığı tahminlerde bulunabilir. Tıpkı şimdi benim yapacağım gibi: Bence bu eksiklik ölümün içine saklanmıştır. Şu halde hayatın tam anlamını ancak öldükten sonra anlar insanoğlu. Bu teorimin doğruluğunu ne yazık ki ispatlayamayacağım. Çünkü eğer ben doğruluğunu görmüşsem farklı bir boyuttayım demektir. Geri dönüp anlatma şansım yok. O boyuttakiler de işin aslını zaten biliyorlar =)) Bu kadar uzun bir girişten sonra aslında gelmek istediğim nokta, hayatın anlamının - hep eksik kalacak olsa da - artırılabilirliği Evet, öyle sabit bir anlamı yoktur. Her iki yöne artırılabilir ki bu yön tayininde bizler son derece önemli bir role sahibiz. Bakarak, görerek, susarak, konuşarak, gülerek, ağlayarak, kısacası yaşayarak anlamlandırırız hayatımızı. Ne kadar yararlı, güzel işlerle dolu olursak o kadar olumlu ve ne kadar gereksiz, çirkin, boş işlerle uğraşırsak o kadar da olumsuz anlamlar yükleriz hayatımıza. O halde hayata iki üç satırlık anlamlar vermeye çalışmak gereksizdir. Ne kadar uğraşsak bırakın iki satırı sayfalarca yazsak yine bir eksik tarafı olacak. Dudaklarımızdan dökülen iki heceden çıkıp sonsuza uzanan tarifi zor bir yoldur Hayat Ve bizler Henüz onu oluşturan şeyleri bile iki satıra sığdıramazken iki kapak arasına almaya çalışırız hayatı. Hayatın içinde anlamı iki satıra sığmayacak şeyler Bunlar nelerdir? Acaba yazmaya kalksam hepsini yazabilir miyim? Tabi ki hayır ama birkaç örnek verebilirim: Gülmek derim mesela. Gülmek deyince aklımıza gelenleri yazmaya kalksak kaç sayfa tutar sizce? Var mıdır iki satırda gülmenin tam anlamını verebilecek bir insan? Burada bir ayrıntıya dikkatinizi çekmek istiyorum. Ben bu kavramların sözlük karşılığından değil anlamından bahsediyorum. Yoksa herkes, gülmek dediğimde: İnsanın, hoşuna veya tuhafına giden olaylar, durumlar karşısında, genellikle sesli bir biçimde duygusunu açığa vurması. _ [Kaynak: TDK-Sözlük] Şeklinde iki satıra sığabilecek bir tanımlama yapabilir. Ne kadar katılırsınız bilmiyorum ama bence hayatta tanımlardan çok anlamlarla ilgilenmek gerekir. Tanım yüzeysel bir tariftir; anlamsa çok derin Peki, Yanmak desem... İki satırlık bir anlamı var mıdır acaba yanmanın? Yanan belki bir kağıt belki de yürek Aynı şekilde Sönmek diye devam etsem; yanan bir şey elbet söner de öyle değil mi? Peki yanmanın ve sönmenin anlamı nedir?... Susmak, konuşmak, koşmak, düşmek, koklamak, görmek, duymak, doğmak, yürümek, uçmak, konmak, öğrenmek, istemek, almak v.s. bunlar benim ilk anda aklıma gelen anlamı iki satıra sığmayacak şeyler. Eminim sizin aklınıza çok daha fazlası gelmiştir. Eğer hayatın anlamıysa aradığımız önce onu oluşturan şeylerin anlamını bulmalıyız. Derinlere ve yükseklere doğru ne kadar iyi teçhizatla gidersek o kadar ilerleriz ve ne kadar ilerlersek o kadar görülmemişi görür o kadar sırrı çözeriz. İşte bu kural hayat için de böyledir. Hayatın manasını çözmek istiyorsak önce kendimizi donatmalıyız. Bakarak, görerek, duyarak, okuyarak, gezerek, dikkat ederek, özen göstererek, severek, sayarak v.s. bize gerekli olan teçhizatı elde ederiz. Tabi elde etmek yetmez. Yenilenen her şeyle uyumlu olmalı ve onlarla birlikte yenilenmeli teçhizatımız. Kısacası bir kere okumak, bir kere görmek, bir kere sevmek yetmez. Yapılan eylemlerin sürekliliği şarttır bu anlam yolculuğunda. Fakat başta da dediğim gibi bence yaşayan hiç kimse ne kadar iyi teçhizatla ne kadar derine inerse insin ya da ne kadar yükseğe çıkarsa çıksın bu mananın izin verilen kısmından fazlasını öğrenemez. Demek ki illa tam anlamını bulacağım diye hep eksik kısmını aramaktansa bize düşen kısmını en iyi şekilde anlamaya çalışmak çok daha yararlı olacaktır. Zaten eksik kısım -benim teorime göre- zamanı gelince tamamlanacak =)) Hepimiz için hayatı anlama sürecinde güç ve sabır; bu sürecin sonunda da gerçek mutluluğu bulmayı yürekten diliyorum

16 Suçatı Yılanlı / Suçatı Konak Kapısı Gökpınar ~~ Dergimize Fotoğraflarıyla Katkıda Bulunanlar ~~ Yavuz Selim TAKÇI - Salim ENGİN - Musa TAKÇI - Zeynel TAKÇI - Ayşegül ERGİN ÖNDER KLİMA SAN VE TİC. GÜRBÜZ ÖNDER Adres: Çubuklu Mah. Nazım Tur Cad. No: 75 Beşevler BEYKOZ - İSTANBUL Tel: // Fax: // E-posta: onder@onderklima.com