ERKEN ÇOCUKLUK GELĠġĠMĠ: MALĠYET ETKĠNLĠK ÇALIġMASI VE ÇOCUK YOKSULLUĞUYLA MÜCADELEDE MALĠ ALAN YAKLAġIMI

Transkript

1 1 ERKEN ÇOCUKLUK GELĠġĠMĠ: MALĠYET ETKĠNLĠK ÇALIġMASI VE ÇOCUK YOKSULLUĞUYLA MÜCADELEDE MALĠ ALAN YAKLAġIMI Doç. Dr. H. Hakan YILMAZ, AÜ SBF Doç. Dr. Nuray YAZIHAN, AÜ Tıp Fakültesi UNICEF Proje Ekibi: H. Hakan Yılmaz, Ferhat Emil, ġeref HoĢgör, Oğuz Karadeniz, Uğur Peker, Dilara Tunca, Elvan Ünal, Ceren Saral 22 Ekim 2010

2 SUNUM PLANI Sunum üç ana bölümden oluşmakta: I. Bölüm : Yoksulluk ve Çocuk Yoksulluğu II.Bölüm : Çocuk Yoksulluğuyla Mücadelede Mali Alan Yaklaşımı III.Bölüm : Ebeveyn Eğitiminin Maliye Etkinliği: Türkiye Uygulaması

3 I. Bölüm Yoksulluk ve Çocuk Yoksulluğu

4 Yoksulluk ve Çocuk Yoksulluğu: Kavram Yoksulluk basitçe kişilerin temel imkânlara sahip olamaması biçiminde ifade edilebilir. Yeterli düzeyde eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanamama, kendini güvende hissetmeme, düşük özgüven, güçsüzlük duygusu veya konuşma özgürlüğü gibi haklara sahip olmama gibi unsurların yaşam standardı üzerinde ciddi olumsuz etkileri olabilir.

5 Yoksulluk ve Çocuk Yoksulluğu: Kavram Yoksulluk, biyolojik özellikler gibi kuşaktan kuşağa kalıtlanan bir olgudur. Eğitimsiz ve yoksul ebeveynler çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmakta, özellikle annelerin eğitimsizliği maddi imkânsızlıklarla birleştiğinde çocuklar yoksulluktan daha çok etkilenmektedirler. Daha da önemlisi ebeveynlerin maddi imkânlarının yetersizliği nedeniyle sağlık, beslenme ve eğitimden mahrum kalan çocuklar yoksulluk zincirini kıramamakta ve yoksul olma durumunu kendi çocuklarına da aktarmaktadırlar.

6 Çalışmada kullanılan farklı yoksulluk sınırı hesaplama yöntemleri 1. Göreli Yoksulluk - Hanehalkı kullanılabilir gelir medyanının %50 si - Eşdeğer fert geliri medyanının %60 ı 2. Mutlak Yoksulluk - Eşdeğer fert yöntemine göre hesaplanan fert gelirlerinin TÜİK tarafından yayınlanan bir kişilik hanehalkı büyüklüğüne göre ortalama yoksulluk sınırı ile karşılaştırılması (Şeker, 2008). - Hanehalkı büyüklüklerine göre TÜİK tarafından hesaplanan yoksulluk sınırı haneler bazında karşılaştırılması Karşılaştırılabilir bir yöntem olması nedeniyle sunumda AB tarafından kabul edilen yoksulluk sınırı hesaplama yöntemi olması nedeniyle sunumda da eşdeğer fert gelirinin %60 ına göre hesaplanan yoksulluk rakamları verilmiştir.

7 Türkiye de Çocuk Yoksulluğu (1) Göreli Yoksulluk Türkiye de Farklı Hesaplama Yöntemlerine Göre Çocuk Yoksulluğu (%) HH Kullanılabilir Gelir Medyan %50 14,30 15,60 15,70 18,30 19,70 17,30 19,90 19,30 1,70 2,00 17,70 Eşdeğer Fert Gelir Medyan %60 26,8 30,9 30,7 34,5 33,6 31,7 31,7 33,9 0,8 2,2 31,9 Mutlak Yoksulluk değişim değişim Gıda+Gıda dışı ve Eşdeğer Fert Gelir 29,00 36,10 39,40 32,60 29,90 27,30 27,30 31,20-8,80 3,90 32,10 Gıda+Gıda dışı ve HH Kullanılabilir Gelir 33, ,3 28,3 25,6 26,1 29,9-8,1 4,3 30,6 Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu ağırlıklı ortalama

8 Türkiye de Çocuk Yoksulluğu (2) Genel yoksulluk ve çocuk yoksulluğu arasında belirgin bir farklılık göze çarpmaktadır. Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

9 Türkiye de Çocuk Yoksulluğu (3) Kırda yoksulluk çarpıcı bir şekilde kentteki yoksulluğun üzerine çıkmakta ve bu eğilim artarak devam etmektedir. Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

10 Türkiye de Çocuk Yoksulluğu (4) Yoksulluk sınırı altındaki çocukların yaş gruplarına göre dağılımında, ilköğretim çağındaki çocuklar toplamın yaklaşık yarısıdır. Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

11 Türkiye de Çocuk Yoksulluğu (5) Çocuk yoksulluğunun iller düzeyinde dağılımı genel yoksulluktan farklılaşmaktadır: iller arasındaki farklılık daha belirgin, çocuk yoksulluğu genel yoksulluktan özellikle göç alan illerde daha yüksektir. Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

12 Avrupa Birliği Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Çocuk Yoksulluğu Karşılaştırmalı bakıldığında, yoksulluk düzeyinin yüksek olması yanında çocuk yoksulluğu ile genel yoksulluk arasındaki fark benzer genel yoksulluk oranına sahip olduğumuz ülkelerden çok daha yüksektir. Kaynak: EUSILC 2010, Türkiye için çalışma sonuçları.

13 OECD Ülkelerinde Çocuk Yoksulluğu Kaynak: OECD 2008 Medyanın % 50 si alınarak yapılan hesaplama

14 Türkiye de Çocuk Yoksulluğu 1994 yılı ile ortalaması alındığında Türkiye de çocuk yoksulluğu oranı % 32 ler düzeyindedir. Türkiye de genel yoksulluk ile çocuk yoksulluğu arasında ki belirgin farklılık yoksullukla mücadelede çocuklu hanelere yönelik programları daha önemli hale getirmektedir. Kırda yoksulluk çarpıcı bir şekilde kentteki yoksulluğun üzerine çıkmakta ve bu eğilim artarak devam etmektedir.

15 Türkiye de Çocuk Yoksulluğu Yoksulluk sınırı altındaki çocukların yaş gruplarına göre dağılımında, ilköğretim çağındaki çocuklar toplamın yaklaşık yarısıdır. Çocuk yoksulluğunun iller düzeyinde dağılımı genel yoksulluktan farklılaşmaktadır: iller arasındaki farklılık daha belirgin, çocuk yoksulluğu genel yoksulluktan özellikle göç alan illerde daha yüksektir.

16 Yoksulluk Sınırı Altındaki Çocuklu Hanelerde Yaşayan Fertlerin Eğitim Çağ Gruplarına Göre Oran ve Sayıları Çocuklar açısından bakıldığında yoksulluğun ilköğretim çağında yoğunlaştığı ortaya çıkmaktadır. Yoksul Fert Sayısı Kır Kent Toplam Yoksulluk Yoksul Fert Yoksulluk Yoksul Fert Yoksulluk Oranı % Dağılım Sayısı Oranı % Dağılım Sayısı Oranı % Dağılım ,5 15, ,5 14, , ,2 28, ,8 27, , ,2 12, ,8 13, , ,1 44, ,9 44, ,1 Toplam ,1 100, ,9 100, , ,7 11, ,3 16, , ,8 25, ,2 26, , ,8 15, ,2 12, , ,0 48, ,0 44, ,2 Toplam ,0 100, ,0 100, , ,5 14, ,5 15, , ,1 26, ,9 25, , ,0 10, ,0 12, , ,5 48, ,5 46, ,0 Toplam ,5 100, ,5 100, ,0 Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Yoksulluk ve Çocuk Yoksulluğu Raporu

17 II. Bölüm Çocuk Yoksulluğuyla Mücadelede Mali Alan Yaklaşımı

18 Çocuk Yoksulluğu - Gelir İlişkisi Bölgesel gelişmişlik düzeyi ile çocuk yoksulluğu arasındaki ilişki istatistiki olarak anlamlı bir şekilde negatif çıkmaktadır. Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

19 Transferlerin Çocuk Yoksulluğuna Etkisi Toplam transferler 2003 yılında çocuk yoksulluğunu 8,6 puan, 2008 yılında ise 9,5 puan düşürmüştür. Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

20 Faiz Dışı Harcamalar İçinde Sosyal Harcamaların Payı Seçilmiş AB ülkeleriyle karşılaştırıldığında Türkiye de sosyal harcamaların düşük olduğu görülmektedir 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 55,1 69,5 68,9 67,4 62,1 70,2 60,2 65,5 50,0 45,0 40,0 Türkiye AB15 AB27 Yunanistan İspanya Portekiz Macaristan Polonya Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Türkiye de Bütçeleme Ortamının Kurumsal Yapısı ve Politika Analizi Raporu

21 AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Çerçevede Kamu Sosyal Harcamaları GSYH'ya Oranları EU 15 Türkiye EU 25 Türkiye EU 25 Türkiye Sağlık 6,1 2,9 6,6 3,8 6,9 4,4 Farklılık kendisini eğitim ve sosyal koruma harcamalarında göstermektedir. Eğitim 5,0 3,2 5,2 3,1 5,2 3,3 Sosyal Koruma 18,3 5,3 18,6 7,0 18,3 7,6 Sosyal Harcamalar 29,4 11,4 30,4 13,9 30,4 15,3 % Dağılım Sağlık 20,7 25,4 21,7 27,4 22,7 28,7 Eğitim 17,0 28,3 17,1 22,2 17,1 21,7 Sosyal Koruma 62,2 46,3 61,2 50,5 60,2 49,6 Sosyal Harcamalar 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Genel Yönetim Harcamalarına Oranı (%) Sağlık 13,4 7,7 14,0 10,7 14,7 12,7 Eğitim 11,0 8,5 11,1 8,7 11,1 9,6 Sosyal Koruma 40,3 14,0 39,6 19,7 38,9 21,9 Sosyal Harcamalar 64,8 30,2 64,7 39,1 64,7 44,1 Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

22 AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Çerçevede Sosyal Koruma Harcamaları Türkiye de sosyal koruma harcamalarının yaklaşık % 0,5 i aile ve çocuğa doğrudan giderken bu oran AB ortalamasında yaklaşık % 8 dir. Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

23 Türkiye de Çocuğa Yönelik Kamu Sosyal Harcamaları Çocuğa yönelik kamu harcamalarının GSYH ya oranı 2006 yılında % 3,2 olan düzeyinden 2008 yılında % 3,6 ya, 2009 yılında ise % 4,2 ye çıkmıştır yılında ise bu oranın % 4,3 düzeyinde olması programlanmıştır. milyon TL (P) Çocuk Gelişimi Çocuk Sağlığı Çocuk Eğitimi Çocuk Koruma Toplam GSYH'ya Oranları (%) Çocuk Gelişimi 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 Çocuk Sağlığı 1,04 1,09 1,19 1,37 1,38 Çocuk Eğitimi 2,10 2,21 2,37 2,70 2,82 Çocuk Koruma 0,05 0,05 0,07 0,11 0,12 Toplam 3,21 3,38 3,65 4,21 4,35 % Dağılım Çocuk Gelişimi 0,7 0,7 0,6 0,6 0,6 Çocuk Sağlığı 32,4 32,3 32,5 32,6 31,8 Çocuk Eğitimi 65,4 65,4 64,9 64,2 64,9 Çocuk Koruma 1,5 1,6 2,0 2,6 2,8 Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Kaynak: UNICEF, Ankara Üniversitesi Kamu Politikaları ve Harcama Analizi Raporu: Çocuk Yoksulluğu ve Mali Alan Yaklaşımı Raporu

24 Çocuk Yoksulluğu ve Maliye Politikaları: Mali Alan Yaratmak Mümkün mü? Mali Alan, hükümetin, finansal pozisyonunun sürdürülebilirliliğini ya da ekonomik istikrarı tehlikeye atmadan, bütçesinde, arzu edilen bir amaç için kaynak kullanımını sağlayabileceği alan. olarak tanımlanabilir. (Heller,2005) Bu alan 4 temel yolla yaratılabilir; Dış Destek Yurtiçi Kaynakların Hareketliliği Açık Finansmanı Yeniden Önceliklendirme ve Etkinlik

25 Mali Alan Kavramına Yönelik Farklı Yaklaşımlar IMF yaklaşımı, kısa vadeli mali sürdürülebilirlik tercihi ile, sosyal amaçlı harcamaların yapılması için gerekli kaynakların kamu borç stokunu arttırmadan bulunması fikrini yansıtmaktadır. UNDP yaklaşımı ise, uzun vadeli mali sürdürülebilirlik tercihi ile, özellikle kriz dönemlerinde borç stokunun ne pahasına olursa olsun düşük tutulması endişelerinin kısa dönemde yersiz olduğunu ancak mali istikrarın daha uzun dönemde dikkate alınması suretiyle kısa dönemde mali genişleme yaratılarak sosyal amaçlı harcamaların finanse edilebileceğini vurgulamaktadır.

26 Yöntem (1) Çocuk yoksulluğuyla mücadeleye yönelik kamusal politikaların mali etkisi iki senaryo çerçevesinde ele alınmıştır. Birinci politika seçeneğinde çocuk yoksulluğunun ortadan kaldırıldığı, ikinci politika seçeneğinde ise çocuk yoksulluğunun AB 27 düzeyine indirilmesi öngörülmüştür. Bu politikaların mali sonuçları mali alan ve kamu borcunun sürdürülebilirliği çerçevesinde baz, orta ve kötümser olmak üzere üç senaryo üzerinden simülasyon yapılmak suretiyle analiz edilmiştir.

27 Yöntem (2) Aşağıda yer alan formül kullanılarak, izleyen yıllarda çocuk yoksulluğunu gidermeye yönelik aynı oranda bir sosyal transferin yapılmaya devam edilmesinin kamu borç stokuna olan etkileri hesaplanmıştır. Burada b t yerli para cinsinden toplam kamu borç stokunun GSYH ya oranını, TL/dolar ve avro değişim oranını toplam kamu borç stoku içindeki dövizlerin kompozisyonunu,r t iç ve dış borca ödenen faizi, z nominal GSYH büyüme oranını, x faiz dışı dengenin GSYH ya oranını ve senyoraj gelirinin GSYH ya oranını göstermektedir

28 Orta Senaryo Sonucu Politika 1 Politika Mevcut Mali Alan (Birincil Harcamalar)/GSYH 22,2 22,5 21,8 21,8 22,20 22,50 21,80 21,80 Çocuk Yoksulluğu Azaltma Maliyeti /GSYH 0 2,3 2,2 2,2 0 0,9 0,9 0,9 Borç Stoku /GSYH 30,0 30,6 31,9 33,9 30,0 29,2 29,1 29,7 Politika I seçeneğinin uygulanması halinde borç dinamiklerinin kademeli olarak bozulduğu Politika II seçeneğinde ise borç stokunun istikrarının kararsız olabileceği görülmüştür. Böyle bir durum her iki politika seçeneğinin ihtiyaç duyduğu mali alanın sadece borçlanma ile karşılanmasının önünde ciddi engeller bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

29 Temel Bulgular Sonuç olarak baz senaryo dışarıda tutulduğunda özellikle çocuk yoksulluğunun tamamen kaldırılmasına yönelik bir politika uygulamasının kamu borçları üzerindeki etkisinin olumsuz sonuçlara yaratacağı senaryolar çerçevesinde görülmüştür. Burada Türkiye de düşük olan vergi yükünün artırılması ve veya harcamalarda etkinliği artıracak düzenlemelere gidilmesinin borçların sürdürülebilirliği üzerindeki riski azaltacağı açıktır

30 III.Bölüm Ebeveyn Eğitiminin Maliye Etkinliği: Türkiye Uygulaması

31 Önemli Prensipler Ebeveynlik önemli ve zor bir iştir. Çoğu kişi bunu deneyim kazanarak öğrenmektedir. Türkiye de aile toplumun çok önemli bir parçasıdır. Nüfusun hızla tarımdan çözülerek kentlere aktığı bir dönemde ebeveyn eğitimi aile, çocuk, toplum ve devlet açısından çok daha önemli bir konu haline gelmektedir. Etkili anne-babalık programları çocuklara odaklanmaktadır. Bu programlar, anne-babaları desteklemek için bir amaç değil, daha çok çocukların yaşamlarını etkileyebilmek için bir araçtır. Çocuklar hakları olan bireylerdir. Anne-babalar çocuklarına ilgi göstermek, onların ihtiyaçlarını kabul etmek, karşılamak ve çocuklarının haklarına saygı duymak zorundadırlar.

32 Önemli Prensipler Çocukların en hızlı gelişimi hayatlarının ilk yıllarında gerçekleşir. Bu aşamada, yardımcı olacak girişimlere acilen ihtiyaç duyulmaktadır. Ebeveynlik yetileri öğrenilebilir. Öğrenme, uygulama yapıldıkça daha kalıcı hale gelir. Anne-babalara eğitim vermek, Erken Çocukluk Gelişimini (EÇG) desteklemenin en maliyet etkin yollarından biridir. Anne-baba eğitimleri yoluyla toplumun geleceğine yatırım yapılması, bir ülkenin ekonomisinin daha sağlıklı ve daha güçlü bir şekilde gelişmesine de katkıda bulunmaktadır.

33 Temel Yaklaşım EÇG için Ebeveyn Eğitimleri Politika ve Stratejileri Okul Öncesi Eğitimi ve Hayat Boyu Öğrenme Politika ve Stratejileri ile uyum içinde geliştirilmelidir

34 Bugüne Kadar Yapılanlara Kısa Bir Bakış:Türkiye de EÇG için Ebeveyn Eğitimlerinin Tarihi 1993 Anne Eğitim Programı 2002 Aile ve Çocuk Eğitim Programı (AÇEP) 2004 Anne Destek Grupları 2004 Benim Ailem Programı 2007 Aileler için Temel Eğitim Programı 2007 Koruyucu Aileler için Temel Eğitim Programı AÇEV programları 1996 Baba Destek Programı 1999 Anne ve Çocuk Eğitim Programı 1999 Okul Öncesi Veli-Çocuk Eğitim Programı 2002 Anne Destek Programı ve Yaz Anaokulları

35 Ekonomik ve Sosyal Anlamda Anne-Baba Eğitimlerini Etkileyen Ulusal Konular Anne-baba eğitimi programlarının; sosyal yararlarının sosyal maliyetlerinden daha yüksek olması ve bu tür programların çocukların gelişimlerini destekleyerek eğitim, sağlık, sosyal yapı ve ekonomide olumlu etkiler yaratması, kamu politikalarında bu programlara öncelik tanınmasının önemli gerekçesini oluşturmaktadır.

36 Ekonomik ve Sosyal Anlamda Anne-Baba Eğitimlerini Etkileyen Ulusal Konular Kuramsal araştırmalar ve uygulamalı programlardan elde edilen kanıtlar, çocuk-odaklı aile programlarının sağladığı faydaların, özellikte orta ve uzun vadede maliyetlerinden çok daha fazla olduğunu göstermektedir. Bu tespit, çocuk nüfus payının görece yüksek olduğu ve kırdan kente göç olgusunun çok yoğun yaşandığı Türkiye gibi ülkeler için de çok daha doğru hale gelmektedir.

37 Ekonomik ve Sosyal Anlamda Anne-Baba Eğitimlerini Etkileyen Ulusal Konular her yıl 1.1 milyon yeni doğum gerçekleşiyor yaklaşık aile ilk çocuklarına sahip oluyor yaklaşık 5 milyon yoksul hanenin eğitim çağında 8.5 milyon çocuğu var yaklaşık 750 bin hanenin hem 0-5 yaş grubunda hem de 6-14 yaş grubunda toplam 2,5 milyon çocuğu var toplam hanelerin yaklaşık %30 u dezavantajlı

38 Ekonomik ve Sosyal Anlamda Anne-Baba Eğitimlerini Etkileyen Ulusal Konular Erken Çocukluk Dönemine odaklı iyi hazırlanmış annebaba eğitim programları, öncelikle anne-babaların çocuklarına yönelik davranışlarını iyileştirerek çocukların sağlıklı zihinsel ve toplumsal gelişimlerini sağlamaktadır. Bu sonuçlardan bazıları aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Sağlık koşullarında iyileşme; Eğitim standartlarında ve kalitede iyileşme; Suç, aile içi şiddet ve çocuk istismarı vakalarında azalma; Ekonomik ve toplumsal refah artışı..

39 EÇG için Ebeveyn Eğitimlerinin Maliyet Fayda Analizi Maliyet-Fayda Analizi (MFA) politika seçeneklerini fayda ve maliyetleri göz önünde bulundurarak sıralama işlemine verilen addır. Analiz, toplum içindeki bireyleri etkileyen ve doğal olarak onların kendi bireysel tercihlerine dayanarak değerlendirilen politikaların net yararları üzerinde yoğunlaşır (Broadway, Principles of Cost-Benefit Analysis, 2006). Devlet müdahalesinin ekonomik analizinin amacı, esas olarak bir ülkenin refahına katkıda bulunan proje, program ve politikaların tasarlanmasına ve seçimine yardımcı olmaktır

40 EÇG için Ebeveyn Eğitimlerinin Maliyet Fayda Analizi Erken Çocukluk Gelişimi Anne-Baba Eğitiminde amaçlanan etkiler üç başlığa ayrılabilir: Aile Yaklaşımı Aile içinde davranışların gelişmesi, Toplumsal yaşama uyum sağlama Çocuk Gelişimi Çocuk eğitimi Çocuk sağlığı Toplumsal Yaşama Uyum okullaşma oranının artması, Suç oranlarının düşmesi, Çocukların gelecekteki rollerine hazırlanması.

41 Geliştirilen Erken Çocukluk Gelişimi (EÇG) Modeli Stratejik Amaç: EÇG Strateji: Ebeveyn Eğitimi Aile Yaklaşımı Çocuk Gelişimi Sosyal Yaşama Uyum Gelir Erken Hamilelik Perinatal ölüm oranı ve beş yaş altı ölümler Fiziksel ve Zihinsel Gelişim Okullaşma Oranı Suç Çocuk ve Kadına Şiddet Aile içi İlişkiler Önlenebilir Hastalıkların Azaltılması Okul Öncesi Eğitimi Toplumda Çocuğun Gelecekteki Rolü Beslenme Eksikliği Kansızlık (Anemi) Rickeds Hastalığı Aşılama Bulaşıcı Hastalıklar

42 MALİYET VE FAYDALAR Maliyetler : anne-baba eğitiminin maliyeti okulda kalan (okuldan terkin azalmasıyla) çocukların eğitim maliyeti ailelerin cepten harcaması Faydalar: eğitim düzeyinin yükselmesiyle daha yüksek gelir düzeyi daha düşük suç oranı

43 Ebeveyn Eğitimi Programlarının Maliyeti: Ebeveyn Başına 16 haftalık program 6 haftalık program (2007 Fiatları Temel Geliştirilmiş Temel Geliştirilmiş Katılımcı başına toplam maliyet Personel Giderleri 122,4 144,2 24,2 25,8 Sosyal Güv. Prim. Gid. 23,9 30,9 1,9 4,0 İşletme Giderleri (Diğer Cari) 62,9 123,7 18,9 43,7 Eğitim Malzemeleri (60,6) (61,8) (17,8) (20,0) Sermaye Giderleri 17,6 6,6

44 Ebeveyn Eğitimi Programları Uygulamasından Sonra Çocukların Davranışlarındaki Değişim Eğitimine Devam Eden Öğrencilerin Sayısı (aile ve öğrencinin tutumundaki değişikliğe göre) Uygun Olmayan Davranışlar Sergileyen ya da suça meyilli çocuklar Düşük Senaryo Yüksek Senaryo Düşük Senaryo Yüksek Senaryo Değişim % 1,4 % 3,6 % 0,7 % 1,18 Okulu Terekeden öğrencilerin sayısındaki azalma

45 Fayda-Maliyet Analizi Sonuçları (Aileler İçin Temel Eğitim Programı) Temel (Alt) Gelişmiş (Üst) (YTL) 7% 10% 7% 10% I. MALİYET ARTIŞI Çocukların 3 yıl İlave Eğitim Maliyeti Yıllık İlave Eğitim Maliyeti Yıllık İlave Eğitim Maliyeti (Cepten Harcamalar) Ebeveyn Eğitim Maliyeti II. MALİYET DÜŞÜŞLERİ Suçlu Çocuk Azalışı Nedeniyle Maliyet Düşüşü Yetişkin Suçluluğundaki Azalış Nedeniyle Maliyet Düşüşü Mağdur Kaybı, Çocuk Mağdur Kaybı, Yetişkin (YTL) III. GELİR ARTIŞLARI Suç İşlemeyip Eğitime Devam Eden Çocuğun Yaşamboyu Geliri Eğitime Devam Eden Çocuğun Yaşamboyu Geliri Suç İşlemeyip Eğitime Devam Eden Çocuğun Yaşamboyu Geliri Nedeniyle Vergi Geliri (YTL) Eğitime Devam Eden Çocuğun Yaşamboyu Geliri Nedeniyle Vergi Geliri (YTL) TOPLAM NET GETİRİ Fayda Maliyet Oranı (%) 4,77 3,67 5,76 4,42

46 Türkiye de Ebeveyn Eğitimi Fayda ve Maliyetleri İlköğretim Eğitim Maliyeti Anne Baba Eğitim Maliyeti Vergi Artışları Gelir Etkisi Mağdur Kaybı Düşüşü Devlet Harcamaları Tasarrufu -50,0 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0

47 Maliyet ve Faydanın Taraflar Arasında Dağılımı (Üst Senaryo ve Geliştirilmiş Maliyet ve % 7 iskonto oranında) Maliyet Fayda Net Etki Aile-Çocuk Devlet Toplum Toplam % Distribution Aile-Çocuk 2,3 64,5 80,9 Devlet 97,7 33,7 16,7 Toplum 1,9 2,4 Toplam 100,0 100,0 100,0

48 ÇALIŞMANIN TEMEL BULGULARI Bu hesaplamaların sonucunda; kamu politikası tercihi olarak gerçekleştirilen Anne-Baba Eğitimi yüksek bir fayda oranına işaret etmektedir. Yatırımların geri dönüşü tüm değişik senaryolarda pozitif çıkmakta ve yatırımın her bir lirasıın YTL arasında değişen geri dönüş düzeyine sahip olduğu hesaplanmaktadır. Bu, Anne-Baba Eğitimi nin, maliyeti gözönüne alındığında ekonomik anlamda maliyet etkinliğinin yanı sıra yüksek düzeyde sosyal faydayı da içerdiğini göstermektedir.

49 ÇALIŞMANIN TEMEL BULGULARI Çalışma çerçevesinde geliştirilen model temel alınarak yapılan hesaplamalar, anne-baba eğitimi programlarının yararlarının sadece bir kısmını yansıtmaktadır. Bu programların, sağlık ve aile ilişkilerindeki gelişme açısından faydaları buraya mali anlamda yansıtılmamıştır. Kaldı ki; bu analiz sosyal çevrenin gelişmesi, pekişen aile ilişkileri, kadınların toplumsal yaşama katkısı ve eğitim yoluyla becerilerin gelişmesi gibi yararları mali açıdan ele alınmamıştır. Bunlar da dikkate alındığında, programın faydasının burada hesaplanan sonuçlardan çok daha yüksek olduğu görülecektir.

50 SON SÖZ Erken Çocukluk gelişimine yönelik olarak ebeveyn eğitiminde amacı ve hedefleri açık, kaynak yapısı belirlenmiş ve tüm toplumsal tarafların sahiplendiği güçlü bir ulusal strateji oluşturulması, toplumsal gelişim ve refah için büyük önem taşımaktadır.

51 Sabrınız için Teşekkürler..