ISBN :

Transkript

1

2 ISBN : Baskı Tasarım : İmak Ofset Basım Yayın Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. Atatürk Cd. Göl Sk. No:1 Yenibosna, Bahçelievler / İSTANBUL Tel: Sertifika No : : Prestij Grafik, Reklamcılık Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Nurullah KARADEMİR, Saliha KAHRAMAN, Elif TAK Atatürk Cd. Göl Sk. No:1 Yenibosna, Bahçelievler / İSTANBUL Tel: Kapak Resmi : Ayşe Denizli Baskı Tarihi : Ekim 2013 Bu kitabın yayın hakları Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi ne ve hazırlayanlara aittir. İzinsiz, kısmen veya tamamen çoğaltılıp yayınlanamaz.

3 ÖNSÖZ Evren atomlardan değil, hikâyelerden meydana gelmiştir. diyen M. Rukeyser, bu sözüyle hikâyenin müthiş gücüne dikkat çeker. Hikâyelerimiz hayatlarımızdır. Hüzünlerimiz, acılarımız, küçük sevinçlerimiz ve heyecanlarımız gizlidir içlerinde. Bizi biz yapar öykülerimiz, hayatı öğretir. Hastalıkların da hikâyesi vardır. Daha çok anlayış, daha çok ilgi, daha çok özen görmek isteyen hassas ve kırılgan insanlar vardır bu öykülerde. Hastalık hikâyeleri çok şey öğretir bizlere. Bu gerçeğin bilincinde olan Doktor Latham Hastalarımız bizlere kitaplarımızdan daha çok şey öğretir. diyerek tıp bilimine farklı bir bakış açısı getirmeye çalışmış ve hastalık hikâyelerinin tıp eğitimini tamamlayıcı bir unsur olduğunu ifade etmiştir. Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı ile üniversitenin Kültür-Sanat ve Edebiyat Kulübü öğrencilerinin birlikte düzenlediği Hastalık Hikâyem adlı ödüllü yarışma, hem sağlık çalışanlarını hem de hikâyelerini paylaşmak isteyenleri bir araya getirdi. Yarışmaya 61 ilden 2 ay içerisinde gönderilen 438 hikâye ön jüri üyeleri Yrd. Doç. Dr. Cemil Gülseren, Uzm. Dr. Atilla Özcan, Öğr. Gör. Salim Durukoğlu, Öğr. Gör. Hümeyra Yuva ve Kevser Akın tarafından değerlendirilerek jüri üyelerine sunuldu. Prof. Dr. Mukaddes Eşrefoğlu, Prof. Dr. Mahmut Kaplan, Prof. Dr. Hasan Kavruk, Prof. Dr. Nil Sarı, Prof. Dr. Cengiz Yakıncı, Yrd. Doç. Mehmet Emin Ağar ve Yrd. Doç. Mahmut Gürgan ın bulunduğu jüri, hikâyelerin son değerlendirmelerini yaparak dereceleri belirledi. Birinciliği Bir Dilek Tut hikâyesiyle Dr. Halil Buluç, ikinciliği Vâde ve de Vedâ hikâyesiyle Kaya Uluata, üçüncülüğü Atrial Septal Defekt hikâyesiyle İlkiftar Ezberci alırken; Jüri Özel Ödülünü Son Eylül Akşamı hikâyesiyle Tamer Kütükçü aldı. III

4 Yeşilay Özel ödüllerinin de verildiği yarışmada Oğuzhan Durgan Madde Bağımlılığı Ruhun AIDS Olmasıdır, Önder Kurt Bir Nevi İntihar ve Prof. Dr. Göknur Aktay Ödünç Morfin adlı hikâyeleriyle ödüle layık görüldüler. Yarışmada derece alanlara ödülleri 14 Mart 2013 tarihinde Bezmiâlem Vakıf Üniversitesinde düzenlenen Tıp Bayramı etkinliğinde takdim edildi. Elbette ki bu projede asıl amaç insanları yarıştırmak değildi. Hastalıkları hikâye yoluyla anlatma fikrini bir yarışma yoluyla insanlara duyurmak, bu sayede daha güzel hikâyelerin ortaya çıkmasını sağlamaktı. Yarışmaya gönderilen hikâyelerin 87 adedini Hastalık Hikâyem I ve Hastalık Hikâyem II olmak üzere iki kitap halinde sizlerle buluşturuyoruz. Yarışmaya, hikâyenin sıcaklığına kucak açan Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Ahmet Akça ya, Mütevelli Heyeti Üyelerine, Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr.Ahmet Belce ye, Tıp Fakültesi öğrencisi Enes Dik e ve yarışmaya hikâyeleriyle katkı veren tüm katılımcılara, emeklerini esirgemeyerek hikâyeleri değerlendiren ön jüri ve jüri üyelerine, emeği geçen üniversite çalışanlarına sağlık eğitimine verdikleri katkılardan dolayı teşekkürlerimizi sunuyor, yarışmamızın başladığı günden bugüne proje için bizlerden desteklerini esirgemeyen Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Saffet Tüzgen e şükranlarımızı iletiyoruz. Elbette başlanılan bir işi sonuçlandırmak yapılan işi taçlandırır. Yarışmanın sonucunu görmek şüphesiz ki bizleri mutlu ediyor ancak hastalık hikâyelerini konu alan yarışmaların bir sona bağlanmadan, kısa sürede tüketilen bir fikir olmadan, giderek yaygınlaşmasını ümit ediyoruz. Tıp eğitimine katkı sunduğunu düşündüğümüz bu hikâyelerin eğitim dışında hasta, hasta yakını ve sağlık çalışanlarının ilişkilerini istenilen düzeye getireceğine, daha da geliştireceğine de inanmaktayız. Hep birlikte daha iyiye, daha güzele ulaşmak dileğiyle Prof. Dr. Cengiz Yakıncı Prof. Dr. Hasan Kavruk IV

5 SUNUŞ Doktor olmak daha ilk adımı olan kayıt gününden sonra hastaları dinlemektir. Onlarla yaşamaktır. Onları anlamaya çalışmaktır. Anlamanın yollarından en etkilisi ise; onun haliyle hâllenmektir. Nasraddin Molla nın vecizesiyle Damdan düşeni anlamak için damdan düşen olmaktır. Bazen hastalar hekimin kendisine vakit ayırmadığından, kendilerini ifade edemediklerinden bahseder. Bazen de hekimler vakit verilse de hastaların kendilerini ifade edemediklerinden yakınırlar. Biz bu eserde fırsat verilirse hastalara kendilerini, yaşadıklarını nasıl edebi ve etkili anlatabildiklerini, hislerini aktarırken bizi nasıl hislendirebildiklerini gördük. Okurken zaman zaman gözyaşlarınızı tutmakta zorlanacağınız bu hikâyelerin her biri bir roman veya tiyatro eseri olabilecek niteliktedir. Hepimiz ya hastayız ya hasta yakını ya da tedavi ediciler. Bu hikâyelerden hepimizin öğreneceği çok şey var. Oku, Şayet Sana Bir Hisli Yürek Lazımsa Oku, Zira Onu Yazdım İki Söz Yazdımsa M. Akif Şiir tadında hikâyelerle her zamankinden daha çok hisli yüreğe ihtiyacımız olan çağımızda size de bir şeyler sunabilirsek bahtiyar olacağız. Prof. Dr. Saffet Tüzgen Rektör V

6

7 Kusursuz Teslimiyet... Bir hastalık hikâyesi paylaşmak istiyorum sizlerle Başına benim kelimesini bir türlü ekleyemediğim bir hikâye yalnızca... Şaşkınlığı, çaresizliği, tevekkülü böylesine yakından tanımadığım, tanıtamayacağım bir hikâye Uzun cümleler kurmayacağım, sitemler dinlemeyeceksiniz. İnsanın kendisini anlatması güçtür. Bir başkasından bekleriz hep bizi dile getirmesini... Yaşanan bir hastalıksa anlatması daha da zordur. Cümlelere sığmazmış meğer gücünü yitirmiş parmakların dile getirdikleri... Hasta olduğumu ilk öğrendiğim günü anımsıyorum... Çok güvendiğim, aynı zamanda dostum olan doktorumun yanılmış olduğuydu ilk düşündüğüm. Hayır, hasta ben olamazdım, o yanılmış olmalıydı. Şimdi anlıyorum ki pek çok kanser hastasının hikâyesi bu duygu ile başlıyormuş. Ansızın çıkıp gelen bir haber kolay kolay kabul edilemiyormuş Ve siz kabul etmek istemedikçe sonu gelmeyen kontrollerle devam ediyor yaşadıklarınız. Bir kez daha, bir kez daha diyerek her seferinde bir umudu tazeleyip sonucu değişmeyen tahliller yaptırıyorsunuz. Ve her seferinde bir kez daha sukutu hayale uğrasanız da güçlü durabilmeyi başarıyorsunuz. Tabii ki soruyor insan, neden ben? Nerede hata yapmış olabilirim? Önce kendimde arıyorum suçu Sonra çevreme bakıyorum; benden önce yıkılıp gidenleri izlemenin güçlüğü çöküyor omuzlarıma. Eşim, evlatlarım, sevdiklerim VII

8 Kendimi yorduğumu, stresli bir hayat yaşadığımı söylüyor herkes. Bense zaten derin bir sorgudayım. Yaşadıklarım, belki de hiç yaşayamayacaklarım dahi sorguya çekiyor beni. Kendim değil, beni de sevdiklerim yordu en çok. Güçlü durmayı öğrettikleriniz yıkılınca, size daha da dik durmak yakışıyor. Hesaplar değişiyor Yaradan ile pazarlık zamanı başlıyor sonra. Bu hastalıktan kurtulursam Rabbim, iyi bir kul olacağım, iyi bir eş, iyi bir evlat, iyi bir kardeş İyi olabileceğim ne varsa hayatımda Huzurun kollarında buldum kendimi her dua edişimde. Hastalığın kendi bir çaresizlik de olsa ne fark eder? Şifasını yayıyor gönlünüzdeki çarenin sahibi. Sonra ne kadar gecikmiş olduğunuzun hesabı başlıyor. Kendinize usulca soruyorsunuz ne kadar ömrünüzün kaldığını. İşte bir doktorun hastalık hikâyesi şimdi başlıyor Reçete yazamıyorsunuz kendinize. Hastanıza nasihatlerde bulunduğunuz zamanlardaki gibi soğukkanlı çıkmıyor sesiniz. Şimdi daha iyi anlıyorsunuz hastalarınızı. Yaşamadan öğrenilemeyen duygular geçmiş karşınıza kitaplardan öte olduklarını fısıldıyorlar arsızca. Tetkikler ve araştırmalar sarıyor etrafınızı. Sizin için yapılabilecek ne varsa yapılıyor. Muayeneler, konsültasyonlar, tedavi planları İnanın bu yapılan her şey sizi daha da yoruyor. Tetkiklere girmek ve sonuçları beklemek yeni bir sabaha yalnızca yeni yorgunluklar ekleyerek uyanmak demek. Kendinizi düşünmeye vakit bulamıyorsunuz, sevdikleriniz ayrılmıyor çünkü gözünüzün önünden. Evlatsınız, ama şimdi babalık yapmanız gereken anneniz babanız geliyor aklınıza. Ya çocuklarınız Henüz upuzun yıllar var önlerinde size ihtiyaç duydukları. Tüm bunlarla didişirken yüreğiniz, teselli cümleleri yetişiyor imdadınıza. Çünkü seviyorsunuz, inanıyorsunuz. Yolculuğun VIII

9 ondan başlayıp, dönüşün yine ona olduğunu çok şükür ki biliyorsunuz. Ondan başka hiçbir kapı yok ki çaldığınızda sükûnet denizini kucaklayasınız. Dua teknesine sımsıkı tutunmuşken siz, dalgalar çığ gibi büyüdüğünde de, emin olun, kıyıya varıyorsunuz. Ama neticede siz bir doktorsunuz. Hasta olmak en çok size yakışmıyor. Her gün hastalara söylediğiniz uzan, üstünü çıkar komutları bu kez size söyleniyor. Bir yanlışlık olmalı diyorsunuz. -Bu hemşire hanımlar da mı burada kalacaklar? -Biz alışkınız hocam diyorlar naifçe. - Siz alışkınsınız da ben alışık değilim burada yatmaya, diyemiyorsunuz. Yetmiyor gücünüz, kalkmıyor kolunuz, yetişmiyor yüreğiniz... Sonuçlar taşınıyor şimdi başka başka doktorlara. Hayatta hiçbir şeyden kaçılmıyor. Yaşayacaklarımızı biz asla planlayamıyoruz. Ne kadar düz, ne kadar yalın gelirdi bana bu cümleler. İşte aynen böyledir yaşanılan. Ya güçlü olmayı öğretir size ya da sorgulara sığınmayı. Ben güçlü olmayı seçtim hastalığımda Şimdi daha iyi anlamayı öğrendim hastalarımı. Ameliyat kararı kesinleşiyor önce. Sonra nerede ameliyat olacağınız tartışılıyor. Asil ve asıl dostlarınız yalnız bırakmıyor sizi asla. Maddi boyutunu göğüsleyip istediğiniz yerde tedavi ettirmeyi öneriyorlar. O anda maddi durumu iyi olmayan hastaların çaresizliği düğümlüyor boğazımı. Ve çok şükür Rabbim diyorum kendi kendime Onlar yüreklendirirken sizi, doktor da nasıl hasta olurmuş diyenlerin sözleri boğuyor öte yandan. Tüm sevdikleriniz, hatta belki artık sizi sevmediklerini düşündükleriniz çıkıp geliyor yanınıza. Tabii ki dualar peşi sıra. Hasta olmanın güzel bir yanını buluyorsunuz. Kalbinizde hiç bir küslük asılı kalmıyor. IX

10 Ve ameliyat günü geliyor. Önce köşe bucak kaçan gözlerle buluşuyor gözleriniz. Sizin kaçırma şansınız yok gözlerinizi artık, çünkü biliyorsunuz belki, bu sizin onlarla buluşmak için son şansınız. Ameliyata girmeden önce doktorlarımdan bir şey rica ettiğimi hatırlıyorum. Hayatımın her aşamasında mahremiyet duygusuna çok önem vermiş biri olarak bana bu konuda yardımcı olmalarını istedim. Prostat ameliyatı için belki de ne denli çaresiz bir istek olduğunu hiç düşünmeden. Çok emin ellerde olduğumu biliyordum yalnızca. Ameliyat odasının o buz gibi masasında ilerlerken Allah ın takdirinden başka bir şey almamıştım yanıma. Her şeyimi ona emanet ederek El Mukadder La Yugayyer ilahi kuralına boyun eğmiştim 50 yıldır. Bu takdirle sığındığım liman sakinleştirmişti beni ameliyat masasında Ve gözlerimi açtığımda yaşayıp yaşamadığımdan emin değildim. Adeta bir kuş gibi hafiflemiştim. Dünyanın ne kadar boş olduğunu ve bir gün mutlaka çıkacağım son yolculuğumun da bu kadar kolay başlamasını ve uyanacağım ebedi dünyaya böyle bir kuş gibi hafiflemiş olarak adım atabilmeyi arzu ettim yalnızca Otuz sekiz yıllık meslek hayatımda dinlediğim pek çok hastalık hikâyesini yeniden dinlemeye hazırım şimdi. Yüreğe ağır gelen bir hikâyeyi yaşamışım bir kere, bundan gayrı yalnızca dost olmak düşer sevdiklerimle Prof. Dr. Saffet TÜZGEN X

11 İÇİNDEKİLER Refakatçi Seher Keçe Türker... 1 Arsız Arkadaşım Tuba Karadağ... 7 Kolu Kopan Kahraman İşçi Dr. Çetin Duygu Kader Dr. Özgü Suna Celiloğlu Kemik Toprağına Kalsiyum Ağacı Dikiver Mine Ergen Çer Azrail Kaç Kere Geldi Sayamadım Dr. Behice Han Almiş Izdırap Mine Taşdemir Hastalığın Rengi Sevim Doruk Kumdan Kaleler Hümeyra İrem Çetinel Unutma Beni Nazlı Saluk Hayatın Faturası Çene Eklemine Kesilsin Çiçek Kıral Gizlemek ve Özlemek Duygu Biricik XI

12 Ben ve Büyük İskender Mehmet Aslancan Enkaz Emir Levent Kaçar Çocuğuma Dokunamazsınız Dursaliye Şahan Yeniden Doğuş: Şizofreni Mine Yaldız Beyaz Giyinen Kadın Mehmet İkbal Şahin Aliye Dr. Jale Akgöl Size Dünyanın Servetini Versem Bana Onun Sağlığını Verebilir misiniz? Sengül Bagçi Epilepsi ve Ben Fatih Güler Deva nın Vuslat ı Aynur Doğan Bu da Geçer Ya Hu Ayşenur Kaya Asla Vazgeçmem Havva Nur Doğan XII

13 Bir Avuç İğde Mehtap Tetik Korkma Ben Yokum Ömer Faruk Özçelep On Yıllık Kar Burak Çavuş Unutmamak İçin Değil, Unutmak İçin Yazmalıyım! Sevil Yücel Hep Dilimin Ucundadır Hayat Muhammet Bingöl Gitmeli Fatih Yıldız Yüreğine El Değen Dedem Mustafa Ege Çalışkan Down Sendromu Gülay Kocakaplan Davetsiz Misafir Mine Özsoy Ekmek Yoksa Pasta da Yok Abdullah Fatih Sofuoğlu Haydi, Şizofrencilik Oynayalım Mavi Tuğba Ateş Doğuştan Deli Bahadır Karaman XIII

14 Suskun Mahal Sena Özşimşir Gamzedeyim Deva Bulmam Anıl Can Uğuz Seni Görmek İstemiyorum Nurgül Karakurt Bir Pencere Aç Hayata! Dr. Halime Ermiştekin Kaplumbağa Kız Murathan Çarboğa Keşkelerle Dolu Çocukluğum Gamze Kılıç Şaşılık Zeynep Yiğit Ben Ölmedim Elif Pınar Ertekin Unutulmayan Hande Kuşuluoğlu Bay Mc Ardle Abdurahim Ayar Panik Radar Yeşim Birinci Karnımda Atan Kalp Özlem Demirbaş XIV

15

16

17 Refakatçi REFAKATÇİ Seher Keçe Türker Yaşamla ölüm arası İnce bir hudut Ne geçilir ne durulur Bir bilmece kıvır kıvır Karmakarışık. Gerçekle hayalin karıştığı beyaz badanalı bir oda Saat 05.30, günün ilk ışıkları etrafa yayıldı. Yumuşak bir ses: - Günaydın, nasılız bakalım bu sabah? diyerek hasta odasına girdi. Günaydın Hemşire Hanım, iyiyim. - Tansiyonumuzu ölçelim, hııı. - Çok iyi, şimdi termometreyi veriniz, bakalım ateşimiz kaçmış, ver bakalım kolunu, o güzel damarlarından da kan alalım. Sonra ciddileşerek hasta sahibine döndü. Kanı, acile götürün, bir de tüp alın, öğlen kanı ölçümü için gerekli. Birazdan tok bir ses duyuldu. Kahvaltıı. Kahvaltı geldii. Bir parça beyaz peynir, dört beş zeytin tanesi, akşamdan kalma ekmek ve su bardağı dolusu rengi bozuk çay. Daha sonra kocaman paspas- 1

18 Hastalık Hikâyem II lar yuvarlanarak ortalıkta dolaşmaya başladı. Pislikleri topladı mı dağıttı mı bunu anlamak için bir bilene sormak gerekir! Çamaşır suyunun kokusu her yana dağılırken kolonya şişeleri sözleşmişler gibi harekete geçti. Ne pis koktu aman! diyen kolonyayı süründü, sağa sola serperken salondaki hava, daha da berbatlaştı, gözler yaşardı, genizler yandı. Saat Doçentler, hemşire ve öğrencilerle hastaları dolaşmaya çıktılar. Her birinin başına kara bir dosya bıraktılar. Aralarında kendi dillerince konuştular, yorum yaptılar. Kimse dediklerini anlamadı, maksatları hastaları değil, kara dosyaları ziyaretti. Etraflarında refakatçiler yokmuş gibi davrandılar, gözlerinin içine, ağızlarının kıpırtısına odaklanmış hastaları görmezden geldiler, aralarında konuştular, konuştular ve gittiler. Refakatçi, kanı acil kan merkezine götürdü. İki saat sonra gelip sonucu almasını istediler. Uzun koridorları geçti, merdivenleri bir solukta indi, bir solukta çıktı. Hastasını, profesör gelinceye kadar hazırlaması gerekti. Hastanın yatağını düzeltti, kahvaltı tepsisini kaldırdı, karanlık bakan yarı açık çelik dolabı, yürüyen masayı sabunlu sularla sildi. Çiçeklerin suyunu değiştirdi, sararmış yapraklarını temizleyerek odaya sabun kokulu sıcak bir hava vermeye çalıştı. Gülümsedi, günler boyu gülümsedi, hayatından memnun görünerek hastasına moral verdi. Arzularını, beklentilerini dondurdu, elbet iyi günler gelecek ve o günler uzak değildir diye düşündü. Refakatçi iyimser olmalı, polyannacılık oynamalı, yüreği kan ağlasa da gülümsemeli... Buzlar nasıl olsa bir gün çözülür, hiçbir şey sonsuza kadar süremez. Saat Hastabakıcılardan biri odaların kapısında çığırtkanlık yaptı: -Refakatçiler dışarı Hoca geliyor... Lütfen hastaları yalnız bırakın. 2

19 Refakatçi Bütün refakatçiler emir gereği dışarı çıktı. Hastasına, Ben dışarı çıkıyorum, kapının önündeyim, merak etme. gibi sözler demeyi de ihmal etmediler. Artık saat olana kadar hasta odalarına girilemez. Dışarıda terlikli, uzun entarili kadınlarla, saçı sakalı karışmış erkekler buluştu. Ellerinde sigara, gözlerinde hüzün, umutsuzluk, uykuya karışmış bir yüzle dolaşırlarken Haydi çay içmeye inelim. dedi birisi. Öteki, Ben gidemeyeceğim! derken yorgun ve umutsuzdu. Bir başkası; Çarşıya gidelim mi? diye sordu. Gidelim ama ya arar sorarlarsa benim hasta bu gece iyi değildi. İlaç filan lazım olur. Ben en iyisi gelmeyeyim. Siz gidin, zahmet olmazsa bana da gazete alır mısınız? dedi. Bir başkası, Sabaha kadar uyumadım. Hastamın sancısı vardı. Hemşire Hanım bakmadı mı? Baktı, baktı ama ne yapsın! Doktorun dediklerinden dışarı çıkamadı ki. Doğru, öyle, öyle... Yapacak bir şey yok. Doktorlar, hemşireler odalara girdiler, çıktılar, sonu gelmeyen çalışma vardı. Hastalara bakıldı, gerekli her şey belli bir düzen içinde yapıldı. Onlar, yorulmadı ve usanmadı, bu işe baş koymuşlardı. Ne ilaç saatleri karıştı ne kara dosyaları, hep dimdik, enerji dolu, yumuşak, usul usuldular. Refakatçiler, dışarıda yatılı okulda çarşı iznine çıkan öğrenciler gibiydiler. Kısa zamanda çok iş başarmak istediler. Kiminin zamanı yetmedi, kiminin içinden bir şey yapmak gelmedi. Çoğu, zamanı boş geçirerek tüketti. Bazıları, gece volta attığı koridorları, gündüz de ölçmek ister gibi elleri cebinde, kamburu çıkmış halde duvarlar boyu gitti geldi. Kim bilir aklından neler geçirdi? Dertli mi, hınçlı mı, önceleri hiç sevinmiş miydi? Bakışları da duygularını ele vermedi. Birbirlerini tanımayan insanlar adlarını bile sormadan dertleştiler. Doktorlar, hemşireler de onları yok saydılar, hatta hizmetliler bile umursamadı. Hastanede hasta hizmetinin tamamı omuzlarına yüklendiği hâlde onları kimse ta- 3

20 Hastalık Hikâyem II nımadı. Nasıl uyur, dinlenir mi, sağlıklı mı, üşür mü korkar mı? Sormadılar, herhalde kısa süre içinde refakatçileri de hasta yatağında görmek istiyorlardı. Onlar kimliksizdi, biri giderken öteki gelir başka bir hastanın yanına, oda numaraları onların adlarıdır; 570, Adsızlar grubu öyle güzel anlaştılar ki sanki akraba oldular. Onlar hasta değiller ama adsız dertlilerdi. Bazen hastalar mı, adsız dertliler mi daha iyi durumda diyesi oldular. Hasta bakımı ve hizmeti ile ilgili bilgileri kısa sürede öğrendiler. Bu hastalık hastaneye bir kere gelip ameliyat olmakla iyileşmiyordu. Geçmiş olsun! dileği de çoğu zaman amansız dert karşısında gereksiz lakırdı olarak kalıyordu. Kimi çarşıya, kimi kahve içmeye gitti dışarı atıldıklarında. Kimileri de merdiven başında bekledi. İçeri girmeyi bekledi, telefon etme sırasında bekledi. Hasta için değil de kendisi için birinin gelmesini bekledi. Sen nasılsın? diyecek. Bir isteğin var mı? diye soracak ya da Gel, sana hava aldırayım, biraz dışarı çıkalım. diyecek birini bekledi. Bazen böyle birinin geldiği de oldu. O zaman saatler daha hızlı çalıştı, sanki akrep at oldu, tadına doyulamayan zaman aktı gitti. Bazen de beklenmeyenler, ağzından çıkanları duymayanlar geldi. Bu durumda zaman uzadı da uzadı, yelkovan akrepleşti, odanın havası bozuldu. Artık gidin, yeter artık! diye bağırmak istedi refakatçi. Bağıramadı, âdeta kendi içinde boğuldu. Gülümsedi, boğazına bir şeyler düğümlendi, ağlamak istedi. Hayır, olmaz, refakatçisin, kendine gel! dedi. Gülmek istedi, gülemedi. İçini sıkan, bilemediği, anlayamadığı bir şeyler vardı, gülümsedi. Hastanede içlerine akıttıkları gözyaşları içinde boğulan insanları gördü. Keşke bunlar sevinç gözyaşları olsaydı. Öyle olsalardı zaten içlerine akmazdı. Burada kalırken başka hayat yoktu sanki. Her şey o taş duvarların arasında sıkıştı, gece güne karıştı; sevinç, hüzne boyandı. Karanlık saatler refakatçilerindir. 4

21 Refekatçi Dertler, gece depreşir derler. Hastaların iniltilerini dinlerken ve elinden bir şey gelmeden beklerken geceler suçluymuş gibi Kapkara, canavar geceler, beyazlayın! diye bağırmak istedi. Uzun, karanlık koridorlardan rüzgâr gibi geçerken ölümün soğuk nefesini ensesinde hissetti ama geçti, refakatçi olmak, ayrıcalıktır. Ölüm meleği bile bile dokunmadı, rüzgâr kanat oldu, iyilik perisi koluna girdi, kuş gibi uçurdu. Uzun, soğuk, karanlık koridorları işte böyle geçti. Günün ilk ışıkları odaya süzülürken geceyi düşündü. O, ben miydim? diye hayret etti kendisine. Gece, sağlığından endişe ettiği komşu odadaki hastayı görmeye gittiğinde yerinin boş olduğunu gördü, kimseye sormadı. İçinden bir şeylerin koptuğunu ve terminalde gitme sırasını bekleyen misafirin, yola çıkışının derin sessizliğini bütün benliğinde hissederken çaresizliğin gerçek anlamı ile ilk defa yüzleşti. Akşama doğru başka hasta, yatağı doldurdu. Hastanenin en hüzünlü bu bölümünde bazı geceler, bütün hastalar iyi gibi olurlar, uyurlar, konuşurlar, inlemezler. İşte refakatçilerin sohbet geceleri, bildikleri, duydukları ne kadar koca karı ilacı, ne kadar dua varsa birbirlerine öğretirler. Kamboçya çayı mayası verirler birbirlerine Gülüşlerine hüzün dolsa da fıkra anlatırlar. Nihayet günlerce süren kan tahlilleri, serumlar, endoskopi, karaciğer fonksiyonları ölçümü, akciğer röntgeni, şeker düşürme çalışmaları bitti. Ameliyat hazırlığı başladı. Hastanın hem dış hem de iç organlarının temizliği yapıldı. Bütün hastalar bu günü beklerdi. Ameliyat olunca ilahi bir kudretin acılarına son vereceğini umarlar. İşte, son an, biri geldi; iri yarı, bıyıklı. Haydi gidiyoruz. diyerek hastayı tekerlekli yatağı ile aldı götürdü. Tekerlekler dönerken yağları eridi, ayaklarının bağı çözüldü, üşüdü, terledi. Yeni bekleyişi başladı. Saatler geçmek bilmedi, kocaman, demir parmaklı kapının önünde; sarı beniz, donuk bakışlarla ayrı dünyadan biri gibi bekledi. İyi haber bekledi, neyi beklediğini 5

22 Hastalık Hikâyem II bilmeden bekledi. Ameliyat da bitti, patoloji raporu da geldi, sonuç yine beklemek, hem de belirsizlikle birlikte beklemekti. Ne zaman gecenin pembe kanatlarıyla uçuşan pembe kelebekleri gelecek, sihirli dokunuşlarıyla her şeyi eskisi gibi yapacaklar, diye bekledi. Taburcu ettiler, yine refakatçi oldu; yine taburcu ettiler, yine refakatçi, yine taburcu ettiler... Beklemeler bitmedi, her yerde beklemek beraberlerindeydi. Bir an ölüm meleği geldi misafirliğe. Bunu kimse fark etmedi. Durum anlaşıldığında kanatlı beyaz atlara binip birlikte uçtular. O andan itibaren bekleyecek bir şey kalmadı. Artık gönlünce ağladı refakatçi ve bundan utanmadı. Sonra, sonrası yok, hepsi bu. Hadi gülümse, gülümse bakalım refakatçi Haydarpaşa Hastanesi 6

23 Arsız Arkadaşım ARSIZ ARKADAŞIM Tuba Karadağ Çayımı yudumlarken bir taraftan da onun gelmesini bekliyorum. İçimde bir heyecan, rahatsızca kıpırdanıyorum. Uzun zaman olmuştu dışarı çıkmayalı. Oturduğum yeri, girişten uzak, cam kenarına yakın seçmiş olmama rağmen, gelip geçen insanların ayak sesleri huzursuzluk veriyor. Buluşmak için bir alışveriş merkezini seçmekle ne kadar hata yaptığımı düşünüyorum. Yine geç kalmıştık. İstiklal Marşı okunmuş, öğrenciler, çift sıra hâlinde merdivenleri çıkmaya başlamışlardı bile. Otobüsten inip koşar adımlarla okulun avlusuna doğru yol alıyorduk. Bu arada, yağmur inatla artarak özellikle de benimle çarpışıyor, koşmama mani olmaya çalışıyordu. Koca bir otobüs dolusu öğrenci bahçeyi adımlamış, okula girmek üzerelerken ben hâlâ avluda bir iki adımdan fazla atamamıştım. Hayır, nerede arkadaşlarım, bu arkamdaki köpek de neden havlıyor? Kalbim yerinden fırlayacak gibi. Ah bu köpek! Havladığı için ayaklarım birbirine dolanıyor. Dermanım tükendi. Yok, yok yağmur da benimle uğraşıyor; geride ben kaldıktan sonra hızını daha bir arttırdı. Hep o miskin çocuğun yüzünden; geç çıkmasaydı evden, onu beklemek zorunda kalmayacaktık. Koşuyorum, koşuyorum, hâlâ bahçenin yarısına gelemedim. Ah! Diz kapaklarım ve avuç içlerim çamura bulandı. Kulaklarımda bir ses yankılandı. Hemen arkasından da bir el uzandı, tutunup kalkıyorum Ceren e. 7

24 Hastalık Hikâyem II Küçük aynama son bir kez bakıyorum. Ne de olsa iyi görünmek istiyorum uzun yıllardır karşılaşmadığım arkadaşıma. Gözlerim ne kadar da soğuk, kayıtsız ve donuktu yansımasında. Evet, yüzümdeki morluklar büyük oranda açılmış, sarıya dönmüştü. Fark edilemeyecek kadar azalmıştı şişlikler. İşte, bu da dikiş izlerim; ne ilk ne de sonuncusu olacaktı. Bütün izler silindi gözlerimin önünden. Aynada bir küçük kız sureti belirdi. Kırptım gözlerimi. Kapa, aç, kapa, aç Yok, hâlâ bana bakıyor. O küçük yüzün rengi solmuş, dudakları kurumuş, sık sık öksürüyor. Yalnız gözlerinden bir parıltı yansıyor. Girişte göründü arkadaşım. Koşarak bulunduğum masaya doğru geldi. Sımsıkı sardı kollarıyla beni. Avuçları avuçlarımda, dakikalarca konuşacaktı gözlerimiz, sonra da sözlerimiz. Tamam, dur, anlatıyorum işte. Bıkacaksın beni dinlemekten. Evet, Ceren ciğim önceden bildiğin gibi bizi ilk defa derin uykumuzdan uyandırıp görmemizi sağlayan, Kapadokya gezimizdi. Tarihi kalıntılara ne kadar düşkün olduğumu bilirsin. Bütün yapıyı ayrıntılı olarak dolaşmak istiyordum. Bende o zamana kadar baş gösteren küçük aksaklıklar, bu engebeli alanda saklanamaz oldu. Oradaki merdivenlerden desteksiz çıkamıyor, mağaralarda çömelemiyordum. Zaten koşmakta zorlandığımı biliyordum, yürüyüşümün biraz farklı göründüğünü de ailem biliyordu. Tabii, sonrasında hemen doktora başvurmuştuk; süregelen bu hareket kısıtlılığının zayıflık ve iştahsızlıkla alakası olamayacağını nihayet anlayabildik. Hacettepe Hastanesinde kas biyopsim yapılırken buldum kendimi. Koridorda bekleyen annem, babam ve kardeşimden de kan örnekleri alınmıştı. Bacağımdan alınan küçük bir parça ve ailemden alınan kan örnekleri, incelenmek üzere İngiltere ye gönderildi. Benim için artık tüm sıkıntılar bitmişti. Yedinci sını- 8

25 Arsız Arkadaşım fa geçmiştim, yaz tatilime geri dönebilirdim şimdi. Mutlaka çok şeyin idrakinde değildim, ailem ise sancılı bir dönemin içerisindeydi. Sonuçlar ortadaydı. Genetik bir kas hastalığına sahiptim. Annem taşıyıcıydı. Akraba evliliği kaynaklıydı. Ailenin diğer bireylerinde herhangi bir sorun çıkmamıştı. Bir de avantajım vardı ki hastalığım yavaş seyredecekti. Hastalığın tedavisi henüz bulunamamıştı. Bundan sonrası, benim için hiçbir şey ifade etmiyordu; henüz yoktu! Bekleyecektim. Konuşmasının devamını şöyle sürdürmüştü Doktor: Yürüyüşü bozulacak, zamanla yatağa bağımlı hâle gelecek. Solunum sıkıntısı yaşayarak yirmili yaşlarda yaşamı son bulacak. Bu bilgiler, ailemi yıkmış, benim içinse bilgi kirliği yaratmıştı. Evet canım, her şey anlamını yitirmişti. Eve dönüp kaldığımız yerden devam edecektik yaşama. Buradan itibaren bana düşen ağır yükümlülükler vardı. Her üç ayda bir Hacettepe Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezine gidiyor, rutin kontrollerimizi yaptırıyor, yeni egzersizler öğreniyor, bunları evde annemin yardımıyla uyguluyordum. Hem okulumu hem de egzersiz programımı düzenli bir şekilde, bir arada yürütebilmem zor olsa da başka çarem olmadığını görebiliyordum. Hayır, aksine bu durum, hırs yapmama neden oldu. Beni yaşama bağlayan düşünce tarzımı, hastalığımı kavramaya başladığım ilk günlerde benimsemiştim. Mademki hastalığımın hızı egzersizlerle yavaşlayacak, henüz tedavisi bulunmayan hastalık sürecinde zaman kazandıracaktı, o zaman bol egzersiz, yürüyüş, gece ayaklarıma taktığım cihazlarım, yazları havuz Yapılacaklar listesi belliydi. Görüyorsun ya, bu henüz kelimesine ne kadar takmıştım. Bol hırçınlık ve duygu patlamaları da bana eşlik etmeye devam ediyordu. 9

26 Hastalık Hikâyem II Kahvemden bir yudum alayım ki devam edebileyim. Sonraki günlerde de hep Neden? diye sorarken bulacaktım kendimi. Zorlu bir yedi yılı geride bıraktığımız bu dönemlerde, beni ya da bizi bekleyen yeni bir sürpriz varmış! Aynı aksilikler, kardeşimde de belirmeye başlamıştı. Görmezden gelip kaçmayı seçiyorduk. Sağlam bir de dayanağımız vardı; kardeşime yapılan kan tahlilleri! Hem, bütün gün benimle aynı evde yaşayıp etkilenmemesi ne mümkündü? Ruhundaki yıkımı tahmin etmek zor olmamalı. Kan tahlillerinin sonuçları da bize katılarak görmezden gelme oyununa dâhil olmuştu. Buna rağmen bir an geldi, ne kaçacak köşe ne de bir damla umut Aynı teşhis, kardeşime de konuldu. Bu sefer, hastalığın neler getireceğinin en somut hâlini bilerek sürdürecektik yaşamımızı. Bana da aileme de yeni görevler düşüyordu. Tek vücut, belki de tek yürek olmuştuk. Kardeşim, hastalığının ilk yıllarını daha karamsar bir ruh hâliyle geçiriyordu. Bende, kendi geleceğini görerek başlıyordu her yeni güne. Kötü bir soru bu! Alışmak kelimesinden hoşlanmıyorum. Bilmiyorum ki sen yorumla, alışmış mıyız yeni hayatımıza Ceren ciğim? Daha olağan hâle gelmişti evimizin havası. Fırtına dinmiş görünüyordu ama yüreklerdeki kuvveti daha çok sürecekti. Senelerce yüreklerde büyüyen acılar, bir gün dile gelmeye başladı. Sohbetlerimiz oluyordu uzayan akşam vakitlerinde. Aralarda da gelecek kavramı geçiyordu belli belirsiz, ağzımızdan çıkmaktan korkarcasına. Kitaplarda aradık sorularımızın yanıtlarını, sohbetlerde dillendirdik belki de en yüce yakarışları. Bulduğumuzu sandığımız yanıtlar, basitleştirdi yaşamımızın her anını. 10

27 Arsız Arkadaşım Hastalığımla birlikteliğimin on iki yılını geride bırakmıştım. Gün içerisinde uyguladığım egzersizlerim, beni daha çok yoruyordu. Zamanla azaltıp kısmen veda etmek zorunda kaldım. Ani düşmelerim hem artmış hem de tehlikeli boyuta gelmişti. Sen hep güzel bakıp öyle de görüyorsun yaşamı. Şimdi de gözünden kaçıyor, yüzümde kalan dikiş izlerim. Sık ve sert düşüşlerimle her geçen gün cesaretim azalsa da alnımdaki yazının yenisini yazmaya çalışıyorum fütursuzca. Bunca yaşanılanların arasından başını çıkaran ince bir sızı yokluyordu sık sık bedenimi. Yarım kalan eğitimimi tamamlamanın sırası şimdi gelmişti. Dışarıdan bitirdim üniversiteyi çok büyük bir hevesle. Evdeki tüm düzenlemelere rağmen, yaşam alanımın ne kadar kısıtlı ve zorlu olduğunu bildiğim hâlde, iş yaşamımın olabilirliğini sorgularken buluyordum kendimi sürekli. Uyguladığım özel bir şey yok aslında. Maalesef ilaç tedavim de yok. Hafif ama besleyici gıdalara yer vererek biraz sonra göreceğin gibi dışarıda destekle, evde ise kısa mesafelerde desteksiz yürüyebiliyorum. Evet canım, hâlâ değişmedim. Kendimi seviyorum, azmimi daha çok seviyorum. Hayır, bundan habersizim. Son yıllarımda doktorumu hiç görmedim. Ama henüz somut bir gelişmenin olmadığını biliyorum. Bundan sonra Güzel bir soru; sonra mı, hiç düşünmemiştim de! Bugüne bakıyorum, yarına, geleceğe Doktorlara sorarsanız, bizim için olmasa da başkaları için bir gün mutlaka Bense nedense hep bekleyenlerdenim. Zamanın nasıl geçtiğini anlamamıştım. Masadan tutunup bin bir güçlükle belimi doğrulttum. Ayak parmaklarımın ucunda, arkadaşımın kolunda adımlamaya çalışırken son bir kez 11