Asilerin, kaybedenlerin, hayalperestlerin, küfürbazlar n, günahkârlar n, beyaz zencilerin, afla t rmananlar n, uçurumdan atlayanlar n...

Transkript

1 Asilerin, kaybedenlerin, hayalperestlerin, küfürbazlar n, günahkârlar n, beyaz zencilerin, afla t rmananlar n, yola ç kmaktan çekinmeyenlerin, uçurumdan atlayanlar n... dili, sesi Yeralt Edebiyat...

2 KYM LLOYD: Güney Galler deki Swansea de do up büyüyen Kym Lloyd daha lise ça lar nda WHSmith Genç Yazarlar Ödülü nü kazanm flt r. Frans zca e itimi alm fl ve tam zamanl yazarl a bafllamadan önce Oxford ta yay nc l k sektöründe çal flm flt r. Erskine nin Kutusu ilk kitab d r. kinci kitab olan The Book of Guilt de Ayr nt Yay nlar taraf ndan yay na haz rlan - yor.

3 Erskine nin Kutusu Kym Lloyd Ayr nt Yay nlar Yeralt Edebiyat

4 Ayr nt : 529 Yeralt edebiyat dizisi: 42 Erskine nin Kutusu Kym Lloyd ngilizce den Çeviren Suzan Arak Akçora Yay ma Haz rlayan Can Kurultay Kitab n Özgün Ad Erskine s Box Kym Lloyd, 2003 & Akcal Ajans Türkçe yay m haklar Ayr nt Yay nlar na aittir Kapak llüstrasyonu Sevinç Altan Kapak Düzeni Deniz Çeliko lu Düzelti Mehmet Celep Bask ve Cilt Mart Matbaac l k (0 212) Birinci Bas m Mart 2009 Bask Adedi 2000 ISBN AYRINTI YAYINLARI Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.: 3 Eminönü - stanbul Tel.: (0212) Faks: (0212) & info@ayrintiyayinlari.com.tr

5 Erskine nin Kutusu Kym Lloyd Ayr nt Yay nlar Yeralt Edebiyat

6 Y E R A L T I E D E B Y A T I D Z S DÖVÜfi KULÜBÜ Chuck Palahniuk Efi KTEK LER Philippe Djian SON SÜRGÜN Dragan Babic YATAK ODASINDA FELSEFE Marquis de Sade ACEM PEZEVENK Ola Bauer TAVANDAK KUKLA Ingvar Ambjörnsen GÖNÜLLÜ SÜRGÜN Suerte Claude Lucas EROJEN BÖLGE Philippe Djian KOZM K HAYDUTLAR A.C. Weisbecker HAYRAN OLUNASI CASANOVA Philippe Sollers GÖSTER PEYGAMBER Chuck Palahniuk KUZEY GÖZCÜSÜ Ola Bauer S S Tristian Hawkins TIKANMA Chuck Palahniuk HIRSIZIN GÜNLÜ Ü Jean Genet DEN ZC Jean Genet FLAMENKO NUN Z NDE Duende Jason Webster ODA H ZMETÇ S N N GÜNLÜ Ü Octave Mirbeau GÖRÜNMEZ CANAVARLAR Chuck Palahniuk ADSIZ DEVLER Pascal Bruckner ANNEM Georges Bataille ÇARPIfiMA J.G. Ballard MELEKLER Denis Johnson FAH fie Nelly Arcan KAÇAKLAR VE MÜLTEC LER Chuck Palahniuk CENNETTE B R GÜN DAHA Eddie Little SEVDALI TUTSAK Jean Genet YALANIN ERDEM Joachim Zelter SA NIN O LU Denis Johnson UYKU Annelies Verbeke GÜNCE Chuck Palahniuk ARA BÖLGE William S. Burroughs BEYAZ ZENC LER Ingvar Ambjörnsen YOLDA Jack Kerouac

7 Babama...

8

9 Bir dakika önce D flar da kalm fl. Bir hiç. Karadalg çlardan baflka herkes taraf ndan unutulmufl. Kufllar etraf m sarm fl, kendilerinden biriymiflim gibi beni izliyor. Yavrular n n sesini taklit ediyorum: pliio, pliio. Yaln zl m duyuyorlar m? Katbekat, aram zda buzdan bir duvar olufltu. Kal n ve afl lmaz. Buzun ard nda kald m. Cam n arkas ndan a zlar n k p rdad bir sessizlik. Kör edici bir görüntü beynimi yak yor: kisi, el ele, yekvücut olmufl; beni resmin ta kenar na itmifller, benim olan her fleyden d fllam fllar. Yine benim olabilir mi bunlar? Çünkü bir çatlak beliriyor. K l kadar ince ama yeter. Bir düflünce parmak gibi kurcal yor çatla, içeriye sokuluyor. 9

10 Dalgalar n k y y dövüflünü duyuyorum. Taa afla da, vahfli bir hayvan n sivri siyah difllerine benzeyen kayalar görüyorum. Elimin uzand n görüyorum; ve bir sualt canl s n n nervürlü solungac n, egzotik bir okyanus bitkisinin dalgal kanad n and ran o narin ve güzel koyu k z l k rmal uçlar na neredeyse dokundu unu. fiimdi bir çak l tafl n n uçurumun tepesinden o kayalar n üzerine düfltü ünü hayal ediyorum; çenenin aç ld n, dilin etraf na doland n ve dalgalar n k vr larak onu kap p götürdü ünü. Yoo... bir çak l tafl de il bu. çimdeki kara bir öfke dü ümü, gergin yeflil bir zümrüt. Elim uzan yor. fiimdi o an bafll yor. fiimdi her fley de iflecek. Fakat durun! Orada. Gördünüz mü? C va gibi h zl. Bir kayma ve k vr lma. Otlarda bir y lan. Arkamda birisi. Bir panjurun çarp fl. Kaderin a r son göz k rp fl. 10

11 1 Bir geri dönüfl... T rt la geri dönüfl... Bir gönderene iade vakas Patikadan afla yürürken, üç y l önce, yüre im kafeste ç rp nan kufllar gibiydi; çünkü evi son kez olarak, beni apar topar Bay Charles Gethsemane nin * kona na götüren taksinin penceresinden görmüfl oldu umu fark etmifltim. Tabii o s rada, Boxwood u ve hatta annemi otuz y l kadar göremeyece im konusunda hiçbir fikrim yoktu. fiimdi iflte buradayd m. Bunca y l sonra. Eve dönüyordum. Anneme, Boxwood a kavuflmak üzere. Ama annem beni görmek isteyecek miydi? Kuflkusuz, geçen y llar boyunca o trajedi sadece soluk bir an haline gelmiflti ve ikimizin bafl bafla oldu u o ilk çocukluk günlerimi yeniden yakalayabilirdik. Ama eve giden yola sapt - * Gethsemane: 1. ncil de, sa n n a lad, dua etti i ve tutukland, Kudüs yak nlar ndaki bahçe. 2. Herhangi bir st rap mekân ya da vesilesi. (ç.n.) 11

12 m zaman, haf zamda, koyda demirlemifl görkemli eski bir yelkenli olarak yer etmifl, denizin ve gö ün zemini üzerine oturan muazzam ev flimdi bana biraz çarp k görünmüfltü ve yaklaflt kça ne kadar y pranm fl oldu unu görmek beni hüzünlendirdi. Ön kap aral kt. Çantam yere koydum ve dökme demirden pençeyle kap y vurdum. Annem neredeydi? Peronda ayakuçlar na kalkm fl, beyaz dantel bir mendil sallayarak trenimin görünmesini heyecanla bekleyece ini hayal etmemifltim; ama beni karfl lamak üzere kap da olaca n ummufltum. Geri dönüflümü; daha önce bütün olup bitenleri unutmaya niyetli oldu umu ve yeniden bafllama arzumu bildiren mektubumu almam fl m yd? Kap y bir daha vurdum. Seslendim. Yan t alamay nca içeri girdim. Ortal k karmakar fl kt : kutular, koliler, çay sand klar, mobilya y nlar. Sanki birisi yeni tafl n yormufl gibi. Annem tafl nm fl m yd? Boxwood flimdi deyim yerindeyse yeni yönetim alt nda m yd? Annemin mektubumu neden yan tlamad n aç klayabilir miydi bu? Tam o s rada, yukar daki sahanl kta bir ayak sürümesi. Oraya do ru bakt m. Annem. Annem mi? Olabilir miydi? As k suratl bir çocuk gibi kös kös merdivenlerden inen flu fliflkin yarat k. Kuflkusuz bu benim annem de ildi. Ne altüst edici bir flok! Ters bir metamorfoz; kelebek t rt la, soluk müstehcen kurtçu a geri dönüflmüfl. Anne? Tereddütle, emir alm fl gibi ama ayaklar n sürüyerek bana yaklaflt. Limon yeflili terliklerinin üzerine tutturulmufl tavflan ya da kedi bafllar (herhalde köpek yavrusu de il) her ad mda sallan yor, üzerlerindeki plastik gözbebekleri ç lg n gibi dönüyordu. Üzerinde flu taklit Victoria tarz geceliklerden vard. Dantelli ve gülünç derecede k rmal, rengi dönmüfl ve kirliydi. Sol gö sünün hemen üstünde, tam açm fl bir gülü and ran büyük koyu k rm z bir leke vard. Kan m? K rm z flarap m? Annem içkiye mi bafllam flt? Bafl n n etraf nda eflarp gibi ba lanm fl ve ensesinde kal n lastik bir bantla tutturulmufl bir naylon torba vard. Saçlar hat rlad m havuçsu 12

13 portakal rengi de il; pembe, pembemsi görünüyordu. Naylonun alt nda çi ete benziyordu, sanki yak n zamanda derisi yüzülmüfl gibi. Önümde durdu, bana bakt, hamur gibi soluk yüzü, kariyerimin ilk günlerinde s k s k giyinme odam paylaflmak zorunda kald m kad n k l ndaki erkek dansç lar n temsil sonras yüzlerini hat rlat yordu. Makyaj silinmifl, saçlar file ya da ya la bafllar na yap flt r lm flken, yüzler yoksun, gözler küçücük ve etin içinde kaybolmufl görünürdü. Ama bu gözler öyle de ildi; çünkü neredeyse kaybolmufl olsalar da, yine de birer zümrüt, hâlâ annemin gözleriydiler. Anne dedim, benim, Erskine. Yüz buruldu, gözler sanki haf zan n isimler ve yüzler listesini tarar gibi h zla sa a sola kayd ; sonra aniden dehfletle aç larak içlerindeki kat fl ks z korkuyu gösterdiler. Ne? diye f s ldad. Kim? Bir kolu kendini korumaya çal fl r gibi karn n n üzerine doland, onu sarmalad ; flifl parmaklar, beslenen kurtçuklar gibi fliflman boynunun etraf ndaki beyaz pamuklu k rmayla u raflt. Ben Erskine, anne dedim yine. Gerçekten o kadar yabanc m yd m? (Tabii, arkadafllar m, art k belli bir biçimde görülmeye al flk n m: kuflkuyla, alayla ve evet, bazen de dehfletle. Ne de olsa ben bir albatrosum, bir garabet, bir ucubeyim. Ama bu; bu benim annemdi.) Birbirimizi son gördü ümüzde ben daha küçük bir çocuktum. Gene de kuflkusuz, k rk yafl ndaki çehremin bir yerlerinde on yafl ndaki halimden bir eser kalm flt. Kuflkusuz gazetelerde resimlerimi görmüfl olmal yd. Yoksa ben hâlâ otuz y l önce s rt çevirdi i o lu muydum? Sonra, yar m bir gülümseme. Erskine mi? Yaa, evet dedi, evet. Hay aksi. Eve gelece imi biliyordun, anne. Mektubumu alm fl olmal - s n. Mektup mu? Yaa, evet, evet dedi. Erskine nim, o lum, eve dönmüfl, bana dönmüfl. Ama, hay aksi, bayraklar ast m m acaba? Suçlu bir biçimde eliyle a z n kapatarak k k r k k r güldü. Odan z haz r ve sizi bekliyor, mösyö dedi. Merdivenlerden ç k, sola dön, yüznumara sahanl n yan nda. Eski odan hat rl yorsun herhalde, 13

14 de il mi? Koridorun bir köflesinde, bofl süt flifleleri istif edilmifl bir süpermarket arabas na bakt m gördü. Onlar bulup duruyorum dedi, kasabada. Kap lar n önünde b rak p duruyorlar. Sonra ba - ra ba ra Umut ve htiflam Ülkesi ni söyleyerek ve kulaklar n elleriyle kapatarak çekip mutfa a gitti. Sersemlemifl bir haldeydim. Ne beklemifltim? Bir çelimsizlik, tutukluk, e iklik, bir dul kamburu, belki nazik bir mesafe, baflta dudaklar n büzüldü ü bir so ukluk. Ama asla bunu de il... Annem oldu una inanmak istemedi im bu tan nmaz haldeki yarat de il. Çantam ald m ve merdivenlerden yukar ç kt m, koridorun kasveti ve gölgelerinden geçip eski odama gittim. Orada duraksayarak kap y açmadan önce kendimi haz rlad m. Annemi böylesine de iflmifl bulunca, zihnim buluflmam zdan, ortak gelece imizin beklentisinden uzaklaflm fl, daha önce olup bitenlere çevrilmiflti flimdi. Eski topraklara bu ziyaret, hat rlamak istedi imden daha fazlas n m gün fl na ç karacakt? An lar n üzerine ebediyen bir kapak kapatmaya karar vermifltim. Ancak, çok iyi bildi im üzere, geçmifl srarc bir yarat k. Girmek üzere oldu um bu odada da öyle çok ac yaflanm flt ki... Belki de genç Erskine yi derinlerden çekmeye yetecek kadar; öyle ki flimdi zavall çocu u orada, yüzü yata a gömülmüfl, sanki en fliddetli bir fiziksel ac y yafl yormufl gibi tüm vücudu gergin ve sars l r halde bulabilirdim. Uzun, derin bir soluk al p içeri girdim. fiükür ki çi pembe çiçekli çarflaflar örtülmüfl olan yatak bofltu. Çantalar m yere b rak p etrafa göz gezdirdi imde, oda sanki birçok y l de il de birkaç ay sonra geri dönmüflüm gibi aflina geldi. Baz eflyalar tan d m: flifoniyer, her nedense birisinin do um günümde verdi i porselen bir spanyel köpe i, üzerinde intikam m planlad - m maun yaz masas. Tuvalet masas n n üzerinde bir vazoda bahçeden kesilmifl çeflitli çiçekler duruyordu. Bunlar öyle kusursuz görünüyordu ki, taptaze yapraklardan birisini çimdikleyerek bozmadan edemedim. Bir de, gariptir ki, bir flifle makyaj temizleme losyonunun yan nda, içinde pamuk toplar bulunan kesme cam bir kavanoz duruyordu. Yata n yan ndaki masada bir çalar saat, tozlu yüzeyinde küçük ölü bir sine in yüzdü ü bir bardak su ve Her Duruma Uygun Görgü ve Nezaket Kurallar Toplumda Nas l Davran - 14

15 l r bafll kl, bütün sayfalar kopar lm fl küf kokulu eski bir kitap buldum. Yine masada küçük bir k za ait olabilecek, pembe plastikten ufak bir el aynas ve f rça seti vard. Aynaya bakt m. Burnun bir k sm ve bir göz. Bitkin, derin bir hayal k r kl na u ram fl bir göz. Son derece kederliydim. Boxwood çürümüfltü; art k o muhteflem yelkenli de il, f rt nalar n h rpalad, tuzun afl nd rd eski bir tekneydi. Kendi a rl alt nda bel veren yafll bir deniz kurduydu; yorgun çehresinde a r, keyifsiz bir kabullenme, sessiz bir teslimiyet okunuyordu. Bahçe kaybolmufl, si il gibi ç lg nca f flk ran s rgan otlar, bö ürtlen çal lar ve mantar öbekleriyle flimdi iyice yabanileflmiflti. (Yaz evinin y k lm fl oldu unu görmek beni memnun etti; çünkü en çirkin si il o olurdu.) Bir zamanlar (eski bahç van Treacher n yoksa Traytor m yd? amans z makas darbeleri sayesinde) evin duvarlar n sistemli bir biçimde çevreleyen süs çal s flimdi zemin kat pencerelerinin yar s na kadar yükselmiflti. Boxwood ihmal edilmifl vahfli bir hayvand. Ya annem? Bak n y llar anneme neler yapm flt. Ama bu yaln zca, alg lad m fleyler üzerinde zaman n yapt y k m meselesi de ildi. Zira zaman alg layan kifliyi de de ifltirir. Yaa, evet. Bir fleyler de iflmiflti. Ben de farkl bir Erskine olarak dönmüfltüm. O halde eve dönmekle do ru fleyi mi yapm flt m? Anl k bir karar olmam flt bu. Uzun süredir zihnimde olufluyordu; beni sersemleten o en büyük ihaneti, o korkunç olumsuzluk, o yok edilme duygusunu yaflad mdan beri. Ama bir kez daha sersemlemifltim. Annem beni tan mazl ktan m geliyordu? Onca y l evvel onu beni göndermeye sürükleyen iblis hâlâ ona hâkim miydi? Yaln zca ben ve annem, annemin beni sevmesi. Aram za hiçbir fleyin ve hiç kimsenin girmemesi. Arad m fleyi bir gün bulabilecek miydim? Pencereyi açt m. Temiz hava. flte orada, deniz. Benim denizim. Sad k, güvenilir, her zaman geri gelen. Gözlerimi kapad m, derin bir soluk ald m. Deniz olmasayd, her fley ne kadar farkl olurdu. Hatta ne kadar imkâns z. Yüzüme so uk su çarpt m, küçük pembe f rçayla saçlar m f rçalad m ve afla ya indim. Ortama biraz daha al flm fl olarak, çevremin ayr nt lar n incelemeye bafllad m. Ev eskiden de karanl kt ; büyük ve gereksiz mobil- 15

16 yalarla dolu, so uk, itici, labirent gibi bir yerdi. Asla seyredilmeye de er bir ev olmam flt. Tesisat, mobilyalar, döflemelikler: Hepsi karman çormand. Hiçbir fley asla birbirine uymam flt. Ama uzun, görkemli ana merdivenden inerken, Boxwood un büsbütün bir karmafla içine düfltü ünü gördüm. Hat rlad mdan da fazla mobilya vard. Yoksa hepsi, göründü ü gibi, odalardan d flar tafl n p ortaya m y lm flt? Ama öyleyse, ne amaçla? Dergi ve sararm fl gazete y nlar duvar diplerine dizilmiflti. stif edilmifl karton kutular, al flverifl pofletleri ve t ka basa doldurulmufl siyah çöp torbalar vard y n y n. (Bana, slak kumu kuru kumdan ay ran, suyun k y ya att yosun, tahta parçalar ve deniz kabuklar ndan oluflmufl çizgide annemle birlikte buldu umuz bal k yumurtas kabuklar n hat rlatt.) Sonra annem merdivenlerin dibinde belirdi. Aman Tanr m! Görünüfle göre fliflman bedenini abes derecede küçük ve Tanr m! krem rengi tamamen fleffaf bir mayoya s k flt rm flt. Gö üsleri birer balondu, dev larvalara ya da yumuflak silindir biçimli mürekkep bal Ciona intestinalis e gebe birer kar n; ç k nt l, kal n ve küt meme uçlar ve çevrelerindeki halkalar n denizkestanesinin kabu unu and ran pütürlü koyulu u, yüzeyde görünen basitli in alt nda bir karmafl kl k ima ediyordu. Omuzlar kambur ve bafl öne e ikti. Elleri, mahremiyetini örtmek ister gibi kas klar n n önünde kenetlenmiflti; ama yine de tümse i, birkaç firarinin kenarlardan kurtuldu u k z l tüy tutam n seçebiliyordum. Kas klar ndaki tüylere ra men, ergenlik öncesini akla getiren etli, torbams bir görünüm vard ; krem rengi üçgen, çatla n içinde kayboluyor ve böylece onu belirginlefltiriyordu. (Burada belirtmek isterim ki, genç bedenleri sözü edilecek derecede incelemeyi asla al flkanl k haline getirmemiflimdir, hele de flehvet amac yla. Hiç benim tarz m de ildir bu.) Ben yüzmeye gidiyorum dedi annem. Umutla gülümsedi. Yüzmeye gelmek ister misin, Erskine? Ama bonemi ald n herhalde. Her tarafa bakt m ama hiçbir yerde bulam yorum. Onu alm fl olmal s n. Ah, yüzmek! Birinin beni yüzmeye götürmesi için can at yordum. Naylon torba bu yüzdendi. Uydurma bir flapkayd, tabii. O halde, nihayet, bir ak l zerresi. Bir umut fl. Sonra dâhiyane bir fikir: 16